‫راهنمای پیشگیری و کنترل ویروس کرونا درمحیط کار‬

‫‪-‬‬

‫راهنمای پیشگیری و کنترل ویروس کرونا در‬

‫محیط کار‬

‫تأیید کنندگان‪:‬‬

‫مهندس فاضله کتایون ومدیری رییس گروه عوامل فیزیکی و ارگونومی‬

‫دکتر یحیی خسروی معاون فنی مرکز سالمت محیط و کار‬

‫دکتر احمد جنیدی جعفری رئیس مرکز سالمت محیط و کار‬

‫تهیه کننده‪:‬‬

‫گروه عوامل فیزیکی و ارگونومی‬

‫بهمن ‪ – 1398‬نسخه اول‬

‫‪1‬‬
 ‫راهنمای پیشگیری و کنترل ویروس کرونا درمحیط کار‬

‫‪-‬‬

‫راهنمای پیشگیری و کنترل ویروس کرونا درمحیط کار‬

‫مرکز سالمت محیط و کار در راستای وظایف خود و حفظ سالمت شاغلین اقدام به تدوین راهنمایی در این خصوص‬
‫نموده است که اجرای آ ن در کلیه کارگاهها اعم از صنایع دارای تشکیالت بهداشت حرفه ای ) ایستگاه بهگر‪ ،‬خانه‬
‫بهداشت کارگری و مرکز بهداشت کار( برای کارفرمایان‪ ،‬صاحبان صنایع و کارگران الزامی می باشد‬

‫توصیه ها برای بخش نگهداری و توزیع مواد غذایی ( رستوران کارگاه ها)‬

‫‪ -‬نصب تابلوهای آموزشی پیشگیری از انتقال بیماریهای تنفسی به تعداد کافی در محل‬

‫‪ -‬نصب دستورعمل شستن دست ها برای پیشگیری از انتقال بیماریهای تنفسی به تعداد کافی در محل سرو مواد‬
‫غذایی و سرویس های بهداشتی‬

‫‪ -‬وجود مواد شوینده‪ ،‬گندزدا‪ ،‬امکانات و تجهیزات نظافت به مقدار کافی و الزم در محل‬

‫‪ -‬استفاده از هواکش و سیستم تهویه مناسب در آشپزخانه و رستوران و سرویس های بهداشتی‬

‫‪ -‬ممانعت از ادامه فعالیت پرسنل بیمار و مشکوک به بیماریهای تنفسی‬

‫‪ -‬استفاده از پرسنل مخصوص به عنوان مسئول نظافت و استفاده از ماسک‪ ،‬دستکش‪ ،‬چکمه و لباس کار در هنگام‬
‫نظافت‬

‫‪-‬نظافت و گندزدایی دستگیره های در‪ ،‬نرده پله ها و سرویس های بهداشتی به صورت مستمر و سایر سطوح مانند‬
‫کف اتاق ها‪ ،‬راهروها‪ ،‬سالن های بخش تولید و‪....‬‬

‫‪ -‬جداسازی سطل دستمال ها‪ ،‬وسائل نظافت و گندزدایی سرویس های بهداشتی از وسایل مکان های دیگر از جمله‬
‫آبخوری‬

‫‪ -‬جمع آوری دستمال کاغذی های استفاده شده و همچنین وسایل یک بار مصرف نظافت در کیسه های پالستیکی‬
‫محکم و سطل های درب دار پدالی و دفع آنها در آخر هر نوبت کاری توسط مسئول نظافت همان شیفت‬

‫‪ - -‬مجزا بودن کلیه لوازم مورد استفاده بهداشتی برای هر فرد مقیم و پرسنل‬

‫‪ -‬استفاده از چادر نماز‪ ،‬مهر و سجاده شخصی در نمازخانه‬

‫‪2‬‬
 ‫راهنمای پیشگیری و کنترل ویروس کرونا درمحیط کار‬

‫‪ -‬شستشو‪ ،‬نظافت و گندزدایی مستمر سرویس های بهداشتی‬

‫‪ -‬نظافت‪ ،‬شستشو و گندزدائی تمام سطوح سرویس ها ی بهداشتی بعد از هر شیفت به طور مرتب‬

‫‪ -‬وجود سیستم لوله کشی صابون مایع و یا حداقل ظرف همراه با مایع دستشوئی در محل سرویس های بهداشتی‬

‫‪ -‬شستشو و گندزدایی مستمر کلیه قسمت های آشپزخانه و یا محل های جانبی‬

‫‪ -‬آموزش های الزم به پرسنل آشپزخانه و سایر پرسنل‬

‫‪ -‬آموزش‪ ،‬نحوه شستن دست ها برای پیشگیری از انتقال ویروس به پرسنل آشپزخانه و سایر پرسنل‬

‫‪ -‬سرو نمک‪ ،‬فلفل‪ ،‬سماق و آب خوردن در بوفه‪ ،‬آبدارخانه‪ ،‬یا آشپزخانه و سالن پذیرایی در بسته بندی های یکبار‬

‫مصرف و یا در غیر اینصورت گندزدایی مناسب ظروف حاوی آنها‬

‫رعایت مسایل بهداشت فردی‬

‫‪ -‬پرهیز از دست دادن با یکدیگر به دلیل مسایل بهداشتی استفاده از دستمال کاغذی هنگام عطسه یا سرفه کردن و‬
‫شستن مرتب دست ها با آب و صابون‬

‫‪ -‬استفاده از شوینده های با پایه الکل بدون نیاز به آب توصیه می شود‪.‬‬

‫‪ -‬استفاده از هواکش و باز گذاشتن درها و در صورت امکان پنجره ها‬

‫نکات مهم در زمان نظافت و گندزدایی‬

‫‪ -‬گندزدایی در پایان هر شیفت کار و در میانه شیفت انجام گردد‬

‫‪ -‬نظافت سطوح دارای تماس مشترک شامل ‪ :‬میله های افقی و عمودی‪ ،‬دستگیره ها‪ ،‬پشتی صندلی ها و وسایل حمل‬

‫ونقل عمومی با کمک مواد شوینده و سپس توسط ماده گندزدای مایع الکلی بر پایه کواترنر آمونیوم و با کمک‬

‫دستمال تمیز دیگری گند زدایی انجام گردد‪.‬‬

‫‪ -‬هنگام گند زدایی و نظافت‪ ،‬کارگاه باید خالی از کارگران بوده و درها و پنجره ها باز گذاشته شوند و هواکش جهت‬
‫تهویه بهتر هوا نیز روشن باشد‪.‬‬

‫‪3‬‬
 ‫راهنمای پیشگیری و کنترل ویروس کرونا درمحیط کار‬

‫‪-‬‬
‫‪ -‬دو مرحله نظافت و گندزدایی جدا از یکدیگر بوده و نباید هیچگونه اختالطی بین شوینده و گندزدا انجام گیرد‪.‬‬

‫‪ -‬محلول گندزدا باید روزانه تهیه و استفاده شود‪.‬‬

‫‪ -‬گندزدا باید با آب سرد یا معمولی تهیه گردد‪.‬‬

‫‪-‬فرد ‪ /‬افراد مسئول نظافت در هنگام نظافت باید ازوسایل حفاظت فردی شامل ماسک‪ ،‬دستکش‪ ،‬و لباس کار مناسب‬
‫و مقاوم در برابرخوردگی آب ژاول استفاده نمایند‪.‬‬

‫‪ -‬الزم است در حین کار با ترکیبات گندزدای پایه کلره از جریان مناسب هوا در محل گندزدائی استفاده کرد تا انتشار‬
‫ترکیبات کلر در فضای بسته باعث مسمومیت افراد نگردد‪.‬‬

‫‪ -‬در حین کار با ترکیبات کلر و اسیدی الزم است از ماسک های تنفسی تمام صورت و با کارتریج مناسب برای گاز‬
‫و بخارهای اسیدی استفاده شود‪.‬‬

‫‪ -‬در حین کاربرد مواد شیمیائی الزم است از دستکش و لباس مقاوم در برابر خوردگی اسیدی استفاده شود‪.‬‬

‫‪ -‬ماده مناسب برای گندزدائی(بر پایه آب‪ ،‬الکل و یا هیپوکلریت سدیم ‪ 1‬درصد ) می باشد‪.‬‬

‫‪ -‬یک واحد آب ژاول ( ماده سفیدکننده تجارتی با غلظت )‪ 5 %‬را به ‪ 5‬واحد آب سرد و معمولی در ظرفی درب دار و‬

‫ترجیحا پالستیکی اضافه نمائید‪.‬‬

‫یادآور می شود محلولی که به این ترتیب تهیه می شود الزم است در ظرف درب بسته ای نگهداری شده و‬

‫حداکثر زمان ماندگاری و قابل استفاده بودن برای عملیات گندزدائی ‪ 24‬ساعت در نظر گرفته شده است ‪.‬به‬
‫جهت افزایش کارآمدی ماده گندزدای درست شده‪ ،‬تازه مصرف کردن آن در اولویت می باشد‪.‬‬

‫‪ -‬برای نظافت سطوح در کارگاهها الزم است ‪ 2‬دستمال مجزا پیش بینی شود و پس از هر بار نظافت دستمال ها حتماً‬
‫شسته و گندزدائی شوند تا برای نوبت بعدی استفاده آماده گردند‪.‬‬

‫‪ -‬جهت زدودن و کاهش بارآلودگی سطوح از عامل بیماریزا‪ ،‬ابتدا سطوح با دستمال مرطوب و آغشته به مواد‬
‫شوینده نظافت می گردد‪.‬‬

‫‪ -‬گندزدائی توسط دستمالی جداگانه که با محلول گندزدا مرطوب و خیس شده‪ ،‬برای سطوح انجام می شود‪.‬‬

‫‪4‬‬
 ‫راهنمای پیشگیری و کنترل ویروس کرونا درمحیط کار‬

‫‪ -‬دراین قسمت دستمال در سطل یا ظرفی که محتوی محلول گندزدا است غوطه ور شده پس از فشردن و زدودن‬
‫محلول اضافی بر روی کلیه سطوحی که تماس مشترک برای آنها وجود دارد کشیده می شود‪.‬‬

‫‪ -‬در نظر داشته باشید که رطوبت ناشی از آغشته شدن سطوح ( میله ها‪ ،‬دستگیره ها‪ ،‬و سایر سطوح(‬

‫به مواد گندزدا باید در معرض هوا خشک شده و از خشک کردن سطوح با وسایل و یا دستمال دیگرخودداری نمایید‪.‬‬

‫‪ -‬مدت زمان حدود ‪ 10‬دقیقه ماندگاری برای اثربخشی مواد گندزدا بر روی سطوح پیش بینی می شود‪.‬‬

‫الزم است نظافت را از یک نقطه آغاز و در طرف یا نقطه مقابل به پایان برسد‪.‬‬

‫‪ -‬دستمال ها و وسایلی که برای نظافت کارگاه ها استفاده می شود باید از وسایلی که برای شستشو و نظافت‬
‫سرویس های بهداشتی بکار می رود جدا بوده و در هیچ شرایطی مشترکاً استفاده نگردد‪.‬‬

‫‪ -‬محل نگهداری مواد شوینده و گندزدا‪ ،‬لباس و وسایل حفاظتی مربوطه باید پیش بینی شده و کارفرمایان موظف به‬
‫تامین نیازهای مرتبط با این فعالیت ها در خطوط تولید می باشند‪.‬‬

‫‪ -‬الزم است همواره در کارگاه جعبه کمک های اولیه مشتمل بر حداقل موارد ذیل باشد ‪ :‬یک جفت دستکش یکبار‬

‫مصرف‪ ،‬ماده چشم شوی‪ ،‬یک شیشه ماده ضد عفونی کننده پوست و محل جراحت‪ ،‬ماده شوینده نظیر صابون و‬

‫ترجیحاً صابون مایع یا صابون با پایه الکی بدون نیاز به شستشو با آب‪ ،‬چهار عدد گاز استریل‪ ،‬یک رول باند‪ ،‬یک‬

‫پماد سوختگی‪ ،‬یک عدد قیچی‪ ،‬پنبه به مقدار کافی و ده عدد چسب زخم‪.‬‬

‫نکات مهم در حفظ و مراقبت از سالمت شاغلین‬

‫‪ -‬در صورت بروز هرگونه عالئم شبیه سرماخوردگی های فصلی در شاغلین مانند تب باالی ‪ 38‬درجه سلسیوس‪،‬‬
‫سرفه و گلو درد و سایر عالیم تنفسی و تنگی نفس بالفاصله از ادامه کار خودداری نموده و به مراکز بهداشتی‬
‫درمانی جهت طی دوره درمان و مراقبت های الزم ارجاع گردد‪.‬‬

‫‪ -‬شروع بکار افراد فوق الذکر فقط با ارائه گواهی سالمت و تائید مرکز بهداشتی درمانی امکان پذیر خواهد بود ‪ .‬الزم‬
‫است هماهنگی های الزم با کارفرما در طول مدت غیبت از کار فراهم شده و جایگزینی برای وی تا انتهای دوره‬
‫درمان پیش بینی شود ‪ .‬در این شرایط می بایست حقوق و مزایای کامل فرد بیمار طبق مقررات سازمانی پرداخت‬
‫و امنیت شغلی فرد درزمان ترک خدمت حفظ گردد‪.‬‬

‫‪5‬‬
 ‫راهنمای پیشگیری و کنترل ویروس کرونا درمحیط کار‬

‫‪-‬‬
‫‪ -‬به جهت حفظ سالمت شاغلین و پیشگیری از ابتال این افراد به کرونا ویروس‪ ،‬کارفرما موظف است حداقل به ازاء‬
‫هرشیفت ‪ 2‬ماسک تنفسی یکبار مصرف مناسب در اختیار قرار داده و افراد فوق االشاره ملزم به استفاده از آن می‬
‫باشند‪.‬‬

‫‪ -‬الزم است رانندگان خودروها که در تماس مستمر با بیمار هستند در هر رفت و برگشت سیر خود در محل مبداء و‬
‫مقصد اقدام به شستشوی دست مطابق با دستورعمل پیش گفت‪ ،‬نمایند‪.‬‬

‫‪ -‬تا برطرف شدن شرایط ویژه و مراقبت از عوامل محیطی و کاهش بار آلودگی کرونا ویروس کلیه خودروها‬

‫پوشش شیشه و پرده پنجره های خود را باز نموده و با این کار باعث کاهش سطوح آلودگی در خودروها شوند‪.‬‬

‫فعالیت های آموزشی‬

‫‪ -‬نصب تابلوهای توصیه ای و آموزشی برای بکارگیری تمهیدات الزم در جهت مقابله با شیوع کرونا ویروس در‬

‫کارگاه‬

‫‪ -‬برگزاری کالس های آموزشی برای کارگران و کارفرمایان بصورت گروهی یا چهره به چهره‬

‫‪ -‬نصب پوستر های هشدار دهنده در خصوص چگونگی منترل بیماری کرونا‬

‫‪ -‬تهیه و پخش بروشور های آموزشی نحوه شست شوی دست ها و بهداشت فردی‬

‫‪-‬‬

‫نکات کلیدی‬

‫‪ -‬الزم است در کارگاه ها سطل های درب دار پدالی پیش بینی شود و به کارگران آموزش داده شود که موظف به‬
‫امحاء دستمال های کاغذی مصرف شده در این محل ها باشند‬

‫‪ -‬تخلیه سطل های زباله توسط افراد مسئول نظافت در بخش مربوطه بوده‪،‬و تخلیه آن در کیسه های پالستیکی‬
‫محکم در آخر هر شیفت صورت گرفته و وسایل طبق مقررات پیش گفت نظافت و گندزدائی گردد‪.‬‬

‫‪6‬‬
 ‫راهنمای پیشگیری و کنترل ویروس کرونا درمحیط کار‬

‫‪ -‬صحت انجام مراحل و فعالیت های کنترل و مراقبت محیطی بر عهده سرپرستان کارگاه بوده و به جهت شرایط‬
‫ویژه و خطر شیوع بیماری کرونا ویروس کلیه مراحل ارائه شده در این راهنما تا رفع بحران و استقرار شرایط‬
‫عادی برای کلیه کارگاهها و کارفرمایان الزم االجرا میباشد‪.‬‬

‫‪7‬‬