Machine Translated by Google

Tạp chí Máy tính Malaysia, 8 (1): 1301-1310, 2023

Bản quyền © UiTM Press
eISSN: 2600-8238

THIẾT KẾ, XÂY DỰNG VÀ BAY Cất cánh theo chiều dọc của UITM
VÀ TÀU BAY ĐẠI (VTOL)

Zurriati Mohd Ali1*, Muhammad Izzat Izzudin Jefri2 và Zulhilmy Sahwee3 1*,2Trường Kỹ

thuật Cơ khí, UiTM Shah Alam,40150 Shah Alam Malaysia 3Đại học Kuala Lumpur, Viện Công

nghệ Hàng không Malaysia (UniKL MIAT),43800 Dengkil, Selangor, Malaysia *1zurriatimohdali

@uitm.edu.my, 2
izzatizzudin29@gmail.com, 3zulhilmy@unikl.edu.my

TRỪU TƯỢNG

Máy bay có công nghệ cất hạ cánh thẳng đứng (VTOL) đã được nghiên cứu rộng rãi trên toàn thế giới vì
đây là một trong những hệ thống tiên tiến nhất có thể được sử dụng trên máy bay hiện đại. Nó được
phát minh cho tất cả các loại máy bay đa cánh quạt đơn giản đến phương tiện chuyển tiếp phức tạp
hơn. Trong dự án này, máy bay điều khiển bằng sóng vô tuyến (RC) cất cánh và hạ cánh thẳng đứng
(VTOL) đã được thiết kế, chế tạo và thử nghiệm. Bộ vi điều khiển dựa trên USB, bo mạch Teensy 4.0 sẽ
được tích hợp vào máy bay này để điều khiển vectơ lực đẩy đa cánh quạt khác nhau nhằm nâng máy bay.
Thiết kế của máy bay được lấy cảm hứng từ Tiêm kích phản lực Sukhoi SU-30. Nó được thiết kế thông
qua bản vẽ CAD bằng phần mềm CATIA. Từ bản vẽ CAD, chiếc máy bay sau đó được chế tạo và lắp đặt các
thiết bị điện tử. Thông qua các thiết bị điện tử, góc nghiêng của cánh quạt cần được thay đổi trơn
tru và ổn định bằng mã hóa bên trong phần mềm Arduino trước khi đưa vào lập trình Teensy 4.0 để đảm
bảo sự ổn định của máy bay trong quá trình cất cánh và hạ cánh. Sau đó, máy bay RC đã trải qua một số
chuyến bay thử nghiệm để lấy dữ liệu về hiệu suất của máy bay như tốc độ tối đa, tốc độ lên và hạ
cánh cũng như độ ổn định khi bay lơ lửng. Kích thước của VTOL RC là chiều dài 0,84 mét, chiều rộng
0,58 mét và chiều cao 0,32 mét. Máy bay VTOL RC được thiết kế và chế tạo thành công.

Từ khóa: Máy bay, Điều khiển vô tuyến, Sukhoi SU-30, Teensy 4.0, VTOL.

Nhận xét: 25-11-2022; Chấp nhận: 18-02-2023; Đã xuất bản: 04-10-2023 DOI:

10.24191/mjoc.v8i1.20100

1. Giới thiệu

VTOL là phương tiện có khả năng cất cánh, bay lơ lửng và hạ cánh theo phương thẳng đứng mà không
cần phải chạy trốn để thực hiện các hoạt động đó. Hiện nay có hai loại công nghệ VTOL là máy bay cánh
quay và máy bay nâng bằng động cơ. Máy bay cánh quay là máy bay tạo ra lực nâng bằng cách sử dụng các
cánh quạt quay quanh cột buồm trung tâm trong khi máy bay có lực nâng là máy bay có thể cất cánh và
hạ cánh thẳng đứng nhưng hoạt động khác với máy bay cánh quạt khi đang bay và thường có thiết kế
cánh cố định (TechTarget Contributor, 2019).

Sự phát triển của công nghệ VTOL đã xuất hiện và nâng cao về số lượng trong những năm gần
đây. Nhiều nghiên cứu, nghiên cứu thể hiện sự quan tâm và kết quả khác nhau trong việc nghiên cứu

Đây là bài viết truy cập mở theo giấy phép CC BY-SA

(https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/).

1301
Machine Translated by Google

Ali và cộng sự. , Tạp chí Máy tính Malaysia, 8 (1): 1301-1310, 2023

Cơ chế và hoạt động của VTOL. Hầu hết các nghiên cứu và nghiên cứu đều tập trung vào Máy bay
không người lái (UAV). Máy bay không người lái (UAV) là máy bay có thể bay tự động hoặc được
điều khiển từ xa bởi con người. Những phương tiện này có thể được sử dụng trong một số ứng
dụng, như viễn thám, nông nghiệp chính xác và giám sát dữ liệu khí quyển (Silva, Marconato &
Branco, 2015). Không những vậy, UAV còn có nhu cầu về mặt thương mại nhờ những ưu điểm và
không gây rủi ro cho phi công trong các nhiệm vụ đòi hỏi khắt khe (Orbea et al., 2017). Tuy
nhiên, việc nghiên cứu ứng dụng VTOL đối với máy bay thông thường chưa phổ biến và ít được
công bố. Có rất nhiều điều cần được xem xét khi áp dụng VTOL bên trong máy bay thông thường vì
rủi ro và các nghiên cứu trước đây về nó.
Tuy nhiên, sẽ có rất nhiều lợi ích nếu công nghệ VTOL được triển khai trên máy bay thông
thường. Mặt khác, máy bay cánh cố định có tầm hoạt động mở rộng vì toàn bộ lực đẩy dọc theo
hướng chuyển động và vốn ổn định hơn nhưng bị hạn chế bởi các yêu cầu về đường cất cánh và hạ
cánh (Panigrahi, Krishna & Thondiyath, 2021).
Vì vậy, công nghệ VTOL phải được nghiên cứu trước tiên và cần chế tạo nguyên mẫu trước khi có
thể triển khai trên máy bay thật. Trong nghiên cứu này, công nghệ VTOL sẽ được triển khai trên
máy bay điều khiển bằng sóng vô tuyến (RC) để nghiên cứu hành vi của máy bay.

Nghiên cứu và thông tin liên quan đến công nghệ cất cánh và hạ cánh thẳng đứng (VTOL)
này rất hạn chế. Thiếu kiến thức ứng dụng về các loại máy bay thông thường vì hầu hết các
nghiên cứu đều tập trung vào ứng dụng VTOL đối với các loại máy bay cánh quạt đơn giản như máy
bay trực thăng và máy bay không người lái Máy bay không người lái (UAV). Do đó, còn thiếu kinh
nghiệm trong việc xử lý công nghệ VTOL trong ứng dụng máy bay thông thường. Phương tiện phổ
biến nhất đang sử dụng quá trình cất cánh và hạ cánh thẳng đứng là trực thăng, nhưng có một máy
bay chiến đấu có thể thực hiện quá trình đó là máy bay chiến đấu F-35 của Mỹ (Plummer, 2017).
Nó có thể cất cánh và hạ cánh từ tư thế đứng ở phía sau tàu sân bay mà không cần đường băng để
có đủ lực điều khiển máy bay. Máy bay cánh quạt và phương tiện nâng điện là hai loại chuyển
động cất cánh và hạ cánh thẳng đứng khác nhau. Máy bay trực thăng, máy bay bốn cánh và con quay
hồi chuyển là những ví dụ về tàu cánh quạt, tạo ra lực nâng bằng cách quay các cánh quạt quay
quanh cột buồm trung tâm. Mặt khác, các phương tiện nâng có động cơ thực hiện cất cánh và hạ
cánh thẳng đứng theo cách khác vì chúng có thiết kế mặt phẳng cánh cố định truyền thống. Chúng
sử dụng lực nâng cánh cố định trong bay thông thường nhưng vẫn có thể cất cánh và hạ cánh thẳng
đứng như máy bay chiến đấu Bell Boeing V-22 Osprey và máy bay chiến đấu F-35 (Plummer, 2017).

Mục tiêu của nghiên cứu này là thiết kế và chế tạo các phương tiện cất cánh và hạ cánh
thẳng đứng (VTOL) cũng như lái máy bay VTOL trong khi quan sát các đặc tính của máy bay bằng
cách trải qua chuyến bay thử nghiệm. Phạm vi của nghiên cứu này sẽ tập trung vào việc chế tạo
máy bay VTOL RC lấy cảm hứng từ Sukhoi SU30 RC. Tính năng cất cánh và hạ cánh thẳng đứng sẽ
được bổ sung. Nghiên cứu này bắt đầu bằng việc tìm ra cánh máy bay thích hợp, phân tích thống
kê và thiết kế chi tiết của máy bay VTOL RC. Các đặc tính và hoạt động của VTOL RC có được bằng

cách lái máy bay và lấy một thông số nhất định để xác định độ ổn định của nó.

Sẽ không có thử nghiệm đường hầm gió nào được thực hiện. Dung lượng tối đa của pin
chỉ là 1100mAh, có thể sử dụng trong khoảng 20 phút. Bánh lái của máy bay VTOL RC được cố định

và không thể điều chỉnh được. Do đó, người điều khiển máy bay đã không thể điều khiển máy bay
khi nó đang ở trên không và chắc chắn không thể mang lại trải nghiệm bay tốt nhất cho người
điều khiển chiếc máy bay tương ứng đó. Cuối cùng, vị trí của động cơ thẳng đứng và cánh quạt
đủ gần mặt đất và đây là lý do tại sao máy bay VTOL RC cần có càng đáp cao hơn để cánh quạt
không va chạm với mặt đất.

1302
Machine Translated by Google

Ali và cộng sự. , Tạp chí Máy tính Malaysia, 8 (1): 1301-1310, 2023

2. Phương pháp luận

Biểu đồ tiến trình được minh họa trong Hình 1 để cung cấp một hình dung đơn giản về các quy trình của nghiên cứu

nhằm đạt được các mục tiêu:

Hình 1. Sơ đồ phương pháp luận.

Thông số kỹ thuật thiết kế sản phẩm (PDS) là thông số kỹ thuật hoặc yêu cầu đã được liệt kê và cần phải

được đáp ứng để đảm bảo rằng máy bay VTOL, RC có thể được vận hành trong điều kiện mong muốn. Tất cả các thông số

kỹ thuật chỉ là giới hạn đã được đặt ra để giảm khả năng máy bay VTOL, RC gặp bất kỳ vấn đề nào chẳng hạn như nó

không thể bay do bất kỳ bộ phận nào quá tải. Các thông số kỹ thuật thiết kế sản phẩm đã được tóm tắt trong Bảng 1

dưới đây.

1303
Machine Translated by Google

Ali và cộng sự. , Tạp chí Máy tính Malaysia, 8 (1): 1301-1310, 2023

Bảng 1. Thông số thiết kế sản phẩm của VTOL RC.

Tham số Giá trị / Lựa chọn

Hệ thống đẩy Động cơ điện có cánh quạt

Cân nặng Tối đa 8kg
Trọng lượng tải tối đa Tối đa 750 gram
sức bền 15 phút

Phạm vi 500 mét

Vật liệu Nhẹ
Thẩm mỹ Màu sắc cơ thể tươi sáng

Phân tích thống kê là phân tích được thu thập từ tài liệu về máy bay RC.
Dữ liệu được thu thập sau đó sẽ được vẽ thành biểu đồ và bằng cách sử dụng biểu đồ khớp đường cong để
xác định đường thẳng tốt nhất (Hamada, Sultan & Abdelrahman, 2016). Sau đó, những đường cong vừa vặn
này sẽ được sử dụng để có được ước tính đầu tiên về trọng lượng và tốc độ của thiết kế, đồng thời sẽ
được so sánh với hoạt động thực tế của VTOL RC. Biểu đồ được vẽ cho nhịp so với trọng lượng được hiển
thị trong Hình 2 và biểu đồ về tốc độ so với nhịp được hiển thị trong Hình 3.

Hình 2. Biểu đồ trọng lượng Span VS. Hình 3. Biểu đồ tốc độ VS Span.

Việc lựa chọn cánh máy bay dựa trên mục đích sử dụng máy bay. Đối với máy bay VTOL, RC, loại
cánh máy bay Clark-Y được chọn vì nó được sử dụng cho máy bay thể thao có tỷ lệ nâng-kéo tuyệt vời
(Willwoodsb, 2013). Clark-Y là dạng cánh máy bay có đáy phẳng với độ dày dây 11,7%. Hình 4 bên dưới
cho thấy kích thước và tỷ lệ phần trăm của hợp âm cho cánh máy bay Clark-Y (Ẩn danh, nd).

1304
Machine Translated by Google

Ali và cộng sự. , Tạp chí Máy tính Malaysia, 8 (1): 1301-1310, 2023

Hình 4. Cấu hình cánh máy bay Clark-Y.

Thiết kế chi tiết là giai đoạn trong đó thiết kế được tinh chỉnh và các kế hoạch, thông số kỹ
thuật và ước tính được tạo ra. Thiết kế chi tiết sẽ bao gồm các kết quả đầu ra như mô hình 3D. Bảng
2 cho thấy các bộ phận điện tử sẽ được sử dụng cho máy bay VTOL RC.

Bảng 2. Các bộ phận điện tử được sử dụng trong Máy bay RC VTOL.

Linh kiện Sự chỉ rõ Số lượng

Bảng Teensy Phiên bản 4.0 1

Bảng phân phối Matek V3

Gia tốc kế và con quay hồi chuyển IMU MPU6050 1 1

Động cơ không chổi than điện tử kV: 2550 3

Trọng lượng: 35 g

Bộ điều khiển tốc độ điện tử Hiện tại: 30 A 3

Hỗ trợ giao thức: Giao thức OneShot 125

Ắc quy Dung lượng: 1100 mAh 1

Loại pin: Lithium Polymer (LiPo)

Số ô: 4 ô Lưỡi dao: 3

Cánh quạt Đường 3

kính: 5 Inch Đường

kính lỗ: 5 mm

Micro servo Trọng lượng: 5

9g Chất liệu bánh răng: Kim loại

Người nhận Số kênh: 6 Tần số: 2,4 1

GHz Loại bộ thu: Bộ thu

PPM

Thiết kế cho chiếc VTOL RC này được thực hiện bằng phần mềm CATIA V5. Tạo một thiết kế trên
CATIA hỗ trợ tạo ra một thiết kế chính xác hơn cũng như hình dung rõ hơn về sản phẩm cuối cùng. Bản
vẽ chi tiết được thực hiện bằng phần mềm CATIA V5 trước khi nó có thể được chế tạo bằng vật liệu
thích hợp để lái máy bay được thể hiện trong Hình 5.

1305
Machine Translated by Google

Ali và cộng sự. , Tạp chí Máy tính Malaysia, 8 (1): 1301-1310, 2023

Hình 5. Bản vẽ CAD của VTOL RC.

Quá trình chế tạo sản phẩm máy bay VTOL RC này mất 14 ngày hoặc 2 tuần
Total để hoàn thành tất cả các quá trình cùng nhau. Nó có thể bao gồm một số quy trình bao
gồm cắt laser tấm xốp, lắp ráp thân máy và bộ phận điện tử cũng như đầu vào mã hóa.

Tôi. Sự cắt bằng tia la-ze

Máy cắt laser plasma thường sử dụng máy cắt plasma cỡ nhỏ vì nó cho phép nhiệt truyền
vào xốp và cắt xốp thành hình dạng thiết kế mong muốn. Trước khi máy cắt laser plasma
bắt đầu hoạt động, máy tính cần được kết nối với máy và dữ liệu từ Computer-Aided Design
(CAD) sẽ được chuyển sang máy và bắt đầu cắt xốp theo thiết kế. Máy cắt plasma rất hiệu
quả về mặt tiêu thụ điện năng và khả năng xảy ra bất kỳ lỗi nào trong quá trình cắt thấp.

ii. Lắp ráp bộ phận cơ thể và điện tử

Việc lắp ráp thân xe bao gồm quá trình cắt, gấp và dán. Tấm xốp được cắt bằng máy cắt
laser plasma sau đó sẽ được tinh chỉnh trước khi có thể gấp lại và dán lại với nhau để
tạo thành hình dạng máy bay. Hình 7 thể hiện quá trình lắp ráp bộ phận thân xe. Đối với
việc lắp ráp các bộ phận điện tử, nó bao gồm quá trình nối dây, hàn và dán. Tất cả cấu
hình của các bộ phận điện tử được tìm ra từ tài liệu dRehmflight VTOL (Rehm, 2020). Hình
8 cho thấy quá trình hàn.

1306
Machine Translated by Google

Ali và cộng sự. , Tạp chí Máy tính Malaysia, 8 (1): 1301-1310, 2023

iii. Đầu vào mã hóa

Quá trình chế tạo cuối cùng sẽ là đầu vào mã hóa. Mã hóa sẽ được chèn vào bo
mạch Teensy 4.0 bằng phần mềm Arduino và nó được kết nối bằng loại dây USB nối
tiếp. Mã hóa được lấy từ trang web hồ sơ hackaday dRehm (Rehm, nd).

Hình 6. Máy cắt Laser Plasma trong quá trình Vận hành.

Hình 7. Quy trình lắp ráp bộ phận cơ thể. Hình 8. Quá trình hàn.

Hình 9. Quá trình nhập mã hóa.

1307
Machine Translated by Google

Ali và cộng sự. , Tạp chí Máy tính Malaysia, 8 (1): 1301-1310, 2023

3. Kết quả và kết luận

3.1 Nguyên mẫu

Tất cả các bộ phận thân xe và bộ phận điện tử đã được lắp ráp thành công thành một sản phẩm. Tất cả
các chi tiết công việc đã được thực hiện để đảm bảo rằng sản phẩm cuối cùng tuân theo thiết kế bản
vẽ CAD. Tất cả các yêu cầu về thông số kỹ thuật thiết kế sản phẩm đều được tuân thủ để đảm bảo rằng
máy bay có thể được vận hành thành công. Hình 10 thể hiện các nguyên mẫu đã hoàn thiện của mẫu VTOL RC.

Hình 10. Nguyên mẫu của Mô hình RC VTOL.

3.2 Chuyến bay thử nghiệm

Trong quá trình định cấu hình mã hóa bên trong Teensy 4.0, đã xảy ra sự cố khi cánh hoa thị không đi
đến trạng thái hoặc hướng mong muốn. Điều này sẽ mang lại trải nghiệm bay tồi tệ nhất nếu cánh lái
không hoạt động theo lệnh. Mọi đơn vị và giá trị đều đã được kiểm tra và vẫn không mang lại bất kỳ
tác động tích cực nào đến trạng thái mong muốn của cánh quạt máy bay. Ngoài ra, vị trí của cánh quạt
và thân máy đủ gần nhau. Trong quá trình thử nghiệm trước chuyến bay, cánh quạt va chạm với các bộ
phận thân máy bay và làm hỏng cánh quạt. Điều này đã ảnh hưởng đến hiệu suất của cánh quạt khi cái
gọi là cánh quạt va vào cánh quạt. Để phòng ngừa, chuyến bay thử nghiệm không thể được thực hiện vì
nó có thể gây ra nhiều thiệt hại hơn cho máy bay nếu không giải quyết được vấn đề.

3.3 Phần kết luận

Mục tiêu đầu tiên của nghiên cứu này đã đạt được là thiết kế và chế tạo các phương tiện cất cánh
và hạ cánh thẳng đứng (VTOL). Không thể quan sát được hành vi của VTOL RC về mặt dữ liệu hiệu suất
như tốc độ tối đa, tốc độ lên và hạ cánh cũng như độ ổn định khi bay lơ lửng do máy bay VTOL RC
không trải qua chuyến bay thử nghiệm cần phải thực hiện trên đó.
Mặc dù máy bay không thể bay nhưng máy bay đã được chế tạo thành công từ vật liệu mong muốn và mọi
thông số kỹ thuật điện tử đã được lên kế hoạch ngay từ đầu.

Có một số gợi ý có thể được đưa ra cho các nghiên cứu trong tương lai của dự án này và một
trong số đó là thiết kế và đặt cánh quạt ở vị trí an toàn so với bất kỳ bộ phận nào của máy bay. Việc
này nhằm đảm bảo an toàn cho bộ phận thân máy và tránh trường hợp cánh quạt va vào máy bay do lực
của cánh quạt từ động cơ đủ lớn để làm vỡ tấm xốp. Ngoài ra, vị trí của cánh quạt thẳng đứng cần
cách mặt đất đủ xa sẽ tạo lợi thế cho máy bay vì không cần bất kỳ thiết bị hạ cánh nào để cất cánh
và hạ cánh thẳng đứng.

1308
Machine Translated by Google

Ali và cộng sự. , Tạp chí Máy tính Malaysia, 8 (1): 1301-1310, 2023

Không những vậy, khi không có càng đáp, trọng lượng của máy bay có thể giảm đi. Cuối cùng, các
bộ phận điện tử, đặc biệt là bảng Teensy 4.0, đồng hồ con quay hồi chuyển và bảng phân phối cần
được che phủ bằng bất cứ thứ gì có thể ngăn cản bất kỳ sự xáo trộn nào xâm nhập vào như nước
và côn trùng. Phần dưới của tàu bay nơi đặt các bộ phận điện tử cần được thiết kế có nắp che
phía trước để các bộ phận điện tử được bảo vệ khỏi mọi tác động từ bên trong khoang đó trong
suốt chuyến bay và tránh bị đoản mạch hoặc đoản mạch điện tử. . Nói thêm, việc ra quyết định đối
với hệ thống kỹ thuật của dự án này là một quá trình thiết yếu để đạt được kết quả mong muốn
dựa trên một bộ tiêu chí đang được xem xét từ một bộ các lựa chọn thay thế (Ahmad, Mohamad &
Azman, 2020). Có nhiều kỹ thuật và cách tiếp cận đã được giới thiệu để cung cấp một cách có hệ
thống trong việc tìm ra giải pháp. Phương pháp ra quyết định đa tiêu chí (MCDM) là một trong
những kỹ thuật có thể được sử dụng khi đưa vào và xem xét các tiêu chí chi phí và lợi ích xung
đột.

Nhìn nhận

Tôi muốn gửi lời cảm ơn đặc biệt tới dự án năm cuối của tôi, ông Muhammad Izzat Izzudin Jefri
vì sự cống hiến của ông cho dự án này. Xin gửi lời cảm ơn chân thành đến En Hazni Abdul Hamid,
người điều hành RC đã giúp đỡ tôi rất nhiều trong nghiên cứu này. Tôi biết ơn cả hai và không
quên Trường Kỹ thuật Cơ khí, UiTM Shah Alam.

Kinh phí

Công trình này được Bộ Giáo dục Malaysia (MOE) hỗ trợ theo Chương trình tài trợ nghiên cứu cơ
bản (FRGS).

Đóng góp của tác giả

Tác giả 2 đã thực hiện các thí nghiệm và phân tích dữ liệu và viết bản thảo. Tác giả 1 giúp phân
tích dữ liệu, đóng góp vào phiên bản cuối cùng của bản thảo, giám sát dự án và chịu trách nhiệm
chỉ đạo và lập kế hoạch tổng thể. Tác giả 3 đã giúp giám sát dự án.

Xung đột lợi ích

Không áp dụng được.

Người giới thiệu

Ahmad, SA, & Azman, DM (2020). Tỷ lệ kém hơn mờ dựa trên sự tương đồng để giải quyết các vấn
đề ra quyết định đa tiêu chí. Tạp chí Máy tính Malaysia (MJoC), 5(2), 597-608.

Hamada, AA, Sultan, AA, & Abdelrahman, MM (2018). Thiết kế, xây dựng và bay một cánh bay. Tạp
chí Công nghệ và Kỹ thuật Athens, 223-250.

1309
Machine Translated by Google

Ali và cộng sự. , Tạp chí Máy tính Malaysia, 8 (1): 1301-1310, 2023

Máy bay S810 của NREL (s810-nr). (thứ). Một bài đăng tại Công cụ Airfoil có sẵn tại http://
airfoiltools.com/airfoil/details?airfoil=s810-nr

Orbea, D., Moposita, J., Aguilar, WG, Paredes, M., Reyes, RP, & Montoya, L. (2017).
Cất cánh và hạ cánh thẳng đứng với cánh quạt cố định. Hội nghị CHILEAN 2017 về Kỹ thuật Điện,
Điện tử, Công nghệ Thông tin và Truyền thông (trang.
1-6). IEEE. https://doi.org/10.1109/CHILECON.2017.8229691.

Panigrahi, S., Krishna, YS, & Thondiyath, A. (2021). Thiết kế, phân tích và thử nghiệm UAV lai VTOL
Tilt-Rotor để tăng độ bền. Cảm biến, 21(18), 1-21. https://doi.org/10.3390/s21185987.

Plummer, L. (28/04/2017). VTOL là gì? Hướng dẫn cho người mới bắt đầu về công nghệ cất cánh và hạ
cánh thẳng đứng. Một bài đăng tại Wired có sẵn tại https://www.wired.co.uk/article/vtol-
vertical-take-off-landing-explained

Randall, G. (2021, ngày 27 tháng 7). Lịch sử của VTOL. Có sẵn một bài đăng tại Tài nguyên Insight KDC
tại https://www.kdcresource.com/insights/the-history-of-vtol/

Rehm, N. (2020). dRehmChuyến bay VTOL.

Rehm, N. (nd). Bộ điều khiển và ổn định chuyến bay Teensy/Arduino. Bài đăng tại dRehmFlight VTOL có
tại https://hackaday.io/project/174768-drehmflight-vtol

Silva, NB, Marconato, EA, & Branco, KR (2015). AVALON: Định nghĩa và mô hình hóa máy bay không người
lái cất cánh và hạ cánh thẳng đứng. Trong Tạp chí Vật lý: Chuỗi hội thảo (tr.
012125). Nhà xuất bản IOP. https://doi.org/10.1088/1742-6596/633/1/012125.

Người đóng góp TechTarget. (2019, tháng 6). Máy bay cất cánh và hạ cánh thẳng đứng (VTOL). Bài đăng
tại WhatIs.com có sẵn tại https://www.techtarget.com/whatis/def định/vertical-takeoff-and-
landing-VTOL-aircraft

Lịch sử của công nghệ VTOL cá nhân. (thứ). Bài đăng tại Jetpack Aviation có tại https://
jetpackaviation.com/history-of-personal-vtol-technology/

Willwoodsb. (2013, ngày 16 tháng 10). Aerofoils và thang máy. Một bài đăng tại Flitetest có sẵn tại
https://www.flitetest.com/articles/aerofoils-and-lift

1310