Nội dung môn học • Chương 1: Tổng quan về các thiết bị bay • Chương 2: Cấu trúc thiết bị bay • Chương 3: Thiết kế một Drone cỡ nhỏ • Chương 4: Phát triển ứng dụng Drone Tài liệu học tập Giáo trình • [1] Kimon P.Valavanis, George J.Vachtsevanos, Handbook of Unmanned Aerial Vehicles, 2015, Springer Science+Business Media Giáo trình tham khảo • [1] ThS. Lê Cảnh Trung, KS. Phạm Quang Huy, Arduino và thiết bị bay, 2020, NXB Thanh niên • [2] Vasilis Tzivaras, Building a Quadcopter with Arduino, 2018, Packt Chương 1 TỔNG QUAN VỀ CÁC THIẾT BỊ BAY Nội dung chương 1 1.1 Giới thiệu về Drone 1.2 Phân loại 1.3 Các lĩnh vực ứng dụng chính 1.4 Giới thiệu một số Drone nhỏ và trung bình trên thị trường hiện nay 1.5 Pháp luật và các quy trình sử dụng thiết bị bay 1.1 Giới thiệu về Drone Khái niệm: Drone là thuật ngữ viết tắt của cụm từ “Unmanned Aerial Vehicle_UAV” – Phương tiện di chuyển trong không trung không người lái, hay thường gọi là Máy bay không người lái. Ngoài ra, chúng ta có thêm một thuật ngữ bổ sung là UAS (Unmanned Aerial System) – Hệ thống máy bay không người lái. Hệ thống này không chỉ có máy bay mà còn bao gồm cả trạm kiểm soát và một số thiết bị khác. 1.1 Giới thiệu về Drone Về cơ bản, máy bay không người lái là một robot được điều khiển từ xa hoặc có khả năng tự bay theo lộ trình có sẵn thông qua việc lập trình, điều khiển bởi một hệ thống phức tạp kết hợp với các cảm biến trên máy bay và GPS. Tất cả UAV đều là một Drone, nhưng không phải tất cả Drone đều là UAV” 1.2 Phân loại Dựa trên cơ chế vận hành, Drone có thể được phân thành 2 loại cơ bản, bao gồm: • Máy bay tự hành (hiện ít xuất hiện trong thực tế vì các lý do an toàn) • Máy bay điều khiển từ xa (xuất hiện phổ biến hơn) 1.2 Phân loại Dựa vào thiết kế, Drone có thể phân thành hai loại chủ yếu, cánh cố định và cánh quạt • Drone cánh cố định có thể cần đường băng để chạy lấy đà cất cánh, hoặc thậm chí phải dùng máy phóng. Ưu điểm của chúng là bay nhanh và lâu hơn loại cánh quạt. • Drone cánh quạt phổ biến hơn do một phần dễ điều khiển, bay ổn định thích hợp cho nhiều hoạt động như chụp ảnh chẳng hạn. Với loại Drone này bạn sẽ có rất nhiều lựa chọn trên thị trường. 1.3 Các lĩnh vực ứng dụng chính Quân sự: • Bay giám sát, hỗ trợ lực lượng mặt đất (Mỹ và nhiều quốc gia khá đang sử dụng) • Theo dõi mục tiêu trên không, truyền hình ảnh video trực tiếp về căn cứ • Tiêu diệt mục tiêu (với các chiếc UAV được gắn vũ khí) • Huấn luyện bay • Rà soát, phát hiện, hỗ trợ tháo gỡ bom mìn (Lào đang áp dụng) 1.3 Các lĩnh vực ứng dụng chính Phi quân sự: Giao hàng tận nơi (như Amazon hay Pizza Inn chẳng hạn) • Dự báo thời tiết, thu thập thông tin khí tượng (NASA và cơ quan thời tiết Hoa Kỳ đã sử dụng) • Quay phim, chụp ảnh từ trên không • Xây dựng bản đồ, nhất là bản đồ 3D (dùng các hệ thống quét laser như LIDAR) 1.3 Các lĩnh vực ứng dụng chính Phi quân sự: • Bảo vệ động vật hoang dã (một vài khu bảo tồn tại Mỹ và Sumatra, Indonesia đã bắt đầu áp dụng) • Dùng trong nông nghiệp (rải phân bón, phun thuốc…) • Tìm kiếm, cứu nạn (một người bị tai nạn xe hơi tại Canada đã được phát hiện và cứu sống nhờ drone vào năm 2013, có thể gắn thêm cảm biến nhiệt để phát hiện người dễ hơn). 1.4 Giới thiệu một số Drone nhỏ và trung bình trên thị trường hiện nay DJI Spark thiết lập nên tiêu chuẩn mới cho những chiếc drone nhỏ gọn. Model này mới ra mắt tuần vừa qua với giá 499 USD. Nó cho phép người dùng chụp, quay phim độ phân giải cao ở tốc độ gần 50 km/h với kích thước chỉ bằng lon soda. Người dùng cũng còn có thể điều khiển nó chỉ bằng cách vẫy tay. Parrot Mambo là lựa chọn tốt cho người mới tập chơi flycam. Nó không dành cho những người muốn đua drone hoặc bay cự ly dài với thời gian bay chỉ 8 phút. Việc nó làm được là chụp những tấm hình đẹp hoặc mang đồ vật gọn nhẹ bay quanh nhà. Nó cũng là món đồ chơi thú vị cho trẻ em tập lập trình nhờ ứng dụng Tynker cho máy tính bảng. Giá bán của model này là 120 USD. 1.4 Giới thiệu một số Drone nhỏ và trung bình trên thị trường hiện nay Blade Nano QX trị giá 60 USD ra đời với mục đích đem lại niềm vui khi bay lượn. Nhỏ nhưng không khá mạnh mẽ, nó sẽ là món đồ tuyệt vời để người dùng tập lái flycam tránh các chướng ngại vật. Nó cũng có thiết bị điều khiển riêng và lớp bảo cánh quạt để tránh gây tổn thương cho người hoặc đồ vật. Mota JetJat Ultra được thiết kế siêu nhỏ gọn, đặt vừa bên trong bộ điều khiển cỡ lớn của nó. Thiết bị này sở hữu camera 780p bên trong bộ khung kích thước 1,7 inch. Nó có thể phát live stream, cho phép người dùng theo dõi qua smartphone hoặc thiết bị đeo của Mota. Để sử dụng JetJat Ultra, bạn chỉ cần tung nó lên hoặc nhấn nút. Thiết bị này có giá 130 USD. 1.4 Giới thiệu một số Drone nhỏ và trung bình trên thị trường hiện nay Hubsan X4 được sản xuất riêng để tham gia giải đua Drone Racing League. Thiết bị này sở hữu nhiều cấu hình khác nhau, trong đó có những bản trang bị camera để người lái xem được cảnh sắc bên dưới, mang đến cảm giác thực tế hơn khi tham gia các chặng đua. • Xyma X5C được lựa chọn sử dụng để chụp ảnh hoặc video. Giống với hầu hết drone nhỏ gọn khác, thời gian bay của nó chỉ là dưới 10 phút. 1.4 Giới thiệu một số Drone nhỏ và trung bình trên thị trường hiện nay Aerix Aerius có kích thước siêu mini. Khi sử dụng nó, có thể bạn sẽ phải rất lưu tâm vì dễ bỏ qua hoặc bị người khác lấy mất. Nó được coi là chiếc quadcopter nhỏ nhất thế giới. Chiếc drone này có chiều ngang chỉ 3 cm với bộ điều khiển kiêm luôn vỏ bảo vệ. Nó còn có thể bay lật ngược và chiếu đèn từ trên cao. • Yunteec Breeze có thể quay video 4K. Thiết bị trị giá 400 USD này không phải nhỏ nhất nhưng cung cấp chế độ chụp selfie. Ảnh selfie trông thực sự ấn tượng từ trên cao. Do đó, bạn có thể tạo ra những bức ảnh lung linh từ độ cao 6 m trên cao. Chế độ bay tự động. 1.5 Pháp luật và các quy trình sử dụng thiết bị bay An toàn hàng không • An toàn của không gian hàng không quân dân sự, ngăn chặn xâm nhập của các UAV vào khu vực hoạt động của máy bay hoặc trực thăng • Tai nạn va chạm hoặc rơi UAV vào khu vực có người, kiểu như chiếc flycam rơi xuống đám đông. • Sử dụng UAV flycam xâm phạm quyền riêng tư của cá nhân hay cộng đồng khác thông qua thu hình ảnh riêng tư không được phép và gây tiếng ồn. 1.5 Pháp luật và các quy trình sử dụng thiết bị bay An toàn hàng không Tại Việt Nam tính đến năm 2019 có các văn bản quy định về sử dụng phương tiện bay không người lái: • Nghị định Số 36/2008/NĐ-CP ngày 28 tháng 03 năm 2008 về quản lý tàu bay không người lái, các phương tiện bay siêu nhẹ. • Nghị định Số 79/2011/NĐ-CP ngày 05 tháng 09 năm 2011 đã sửa đổi, bổ sung một số điều của 36/2008/NĐ-CP. • Thông tư Số 35/2017/TT-BQP Bộ Quốc phòng ngày 12 tháng 02 năm 2017 quy định về tiêu chuẩn đủ điều kiện bay.