CHƯƠNG 16:

TỰ ĐỘNG ĐIỀU CHỈNH TẦN

SỐ VÀ PHÂN PHỐI CÔNG
SUẤT THỰC TRONG HTĐ
I. TỔNG QUÁT:

Khi vận hành HTĐ tần số phải luôn được duy trì là hằng số (sai số
cho phép 0,1Hz). Với sai số 0,2Hz chỉ cho phép hoạt động trong
thời gian rất ngắn.
Sự thay đổi tần số do mất cân bằng công suất tổng của các turbin với
phụ tải của MF trong HT được mô tả theo quan hệ:
d
J  PT   Ppt  Ptt   Pm  Pe
dt
PT: Tổng công suất của các turbin (công suất cơ Pm).
Ppt: tổng công suất phụ tải hệ thống.
Ptt: tổng công suất tổn thất.
Pe: tổng công suất điện. =2f: vận tốc góc
J: môment quán tính tổng của các tổ máy trong hệ thống.
I. TỔNG QUÁT:
d
Trong chế độ xác lập nếu =const thì 0
dt

Lúc đó: PT   Ppt 0  Ptt 0   0

Bất kỳ sự thay đổi phụ tải hệ thống nào cũng dẫn đến mất cân
bằng công suất làm cho thay đổi tần số trong HT.
Tần số được điều chỉnh bằng cách thay đổi lượng nước, hơi
nước vào turbin của MF làm cho công suất P của MF thay đổi.
Như vậy việc điều chỉnh f liên quan trực tiếp đến việc điều chỉnh
P giữa các tổ máy và nhà máy địên.
Chu trình điều khiển tần số và phân phối công suất thực tự động
trong HTĐ được mô tả bằng sơ đồ khối sau:
I. TỔNG QUÁT:

Công suất truyền

đường dây liên lạc
Bộ điều khiển HTĐ: tải, HT truyền
Tần số
thứ cấp tải, các tổ máy khác

HT cung cấp năng

lượng sơ cấp: hơi,
nước…

ĐC thay đổi HTĐK tốc độ Van hay

Turbin MF
tốc độ chuẩn turbin sơ cấp cổng nước

Sơ đồ khối điều khiển f và phân phối công suất P

II. ĐIỀU CHỈNH TỐC ĐỘ TURBIN SƠ CẤP:

Van hay
cổng nước Mm
Pm Pe
Hơi hay nước Turbine G
Me
Governor Tải
Tốc độ
PL

Khi tải PL thay đổi thì moment điện Me ở đầu cực MF thay đổi tức
thời làm chênh lệch giữa Mm và Me sinh ra sự thay đổi tốc độ
turbine theo phương trình chuyển động viết trong đvtđ.

0  1; Pm  Pe  M m  M e

d
J  Pm  Pe
dt
II. ĐIỀU CHỈNH TỐC ĐỘ TURBINE SƠ CẤP:

2.1 đáp ứng tải theo độ lệch tần số:

sự phụ thuộc của phụ tải vào tần số được viết như sau:

Pe  PL  Dr

PL: Độ thay đổi của tải không theo f
Dr: Độ thay đổi của tải theo f
D: Hệ số điều chỉnh phụ tải. Là số phần trăm thay đổi công suất
tải đối với 1% thay đổi tần số. (D=12)
Ví dụ: D=2 nghĩa là khi f thay đổi 1% thì tải thay đổi 2%
II. ĐIỀU CHỈNH TỐC ĐỘ TURBIN SƠ CẤP:

2.2 Đặc tính điều chỉnh tốc độ turbine độc lập

Nghĩa là luôn giữ tốc độ turbine ở hằng số độc lập với công suất
phát ra. bộ điều tốc này sẽ điều khiển van hơi của turbine hơi và
cổng nước của turbine nước để đưa tần số về định mức theo sơ đồ.

Van hay
cổng nước
Pm Pe
Hơi hay nước Turbine G

Y r
r
Tốc độ
bộ phân tích -K’ 
chuẩn
II. ĐIỀU CHỈNH TỐC ĐỘ TURBIN SƠ CẤP:

2.2 Đặc tính điều chỉnh tốc độ turbine độc lập

Khi tăng công suất điện Pe tần số giảm theo độ phụ thộc tốc độ rotor.
Công suất cơ Pm bắt đầu tăng làm giảm tốc độ giảm của turbine MF.
Tốc độ turbine quay về giá trị chuẩn khi công suất turbine xác lập
giá trị mới
r
0

Tốc độ rotor

Công suất cơ
Pm
Pm = PL
Pm0

t (s)
II. ĐIỀU CHỈNH TỐC ĐỘ TURBIN SƠ CẤP:

2.3 Đặc tính điều chỉnh tốc độ phụ thuộc

Dùng để phân phối công suất ổn định giữa hai hay nhiều tổ MF
làm việc song song. Các bộ điều tốc phải có đặc tính phụ thuộc,
tốc độ giảm khi tải tăng.

f, r
2

0=f0 f=
1

P
1.0 P
II. ĐIỀU CHỈNH TỐC ĐỘ TURBIN SƠ CẤP:

2.3 Đặc tính điều chỉnh tốc độ phụ thuộc

r
0
 ss
Tốc độ rotor

Công suất cơ
Pm
Pm
Pm0

t (s)
II. ĐIỀU CHỈNH TỐC ĐỘ TURBIN SƠ CẤP:

2.4 phân phối công suất giữa các tổ máy làm việc song song
f f
f’f0
f

P1 P2

P1 P’1 P P2 P’2 P
Độ dốc của đường đặc tuyến đặc trưng bởi đại lượng R
' f
P1  P  P1 
1
f R1 P1 R2
R 
P f P2 R1
'
P2  P  P2 
2
R2
II. ĐIỀU CHỈNH TỐC ĐỘ TURBIN SƠ CẤP:

2.5 Điều khiển công suất phát ra của tổ máy

f
53
52 C
3Hz=5%
51 B
50
A

50 100 P%
II. ĐIỀU CHỈNH TỐC ĐỘ TURBIN SƠ CẤP:

2.6 Đặc tính điều chỉnh thực tế

f Turbine nước có một

cổng nước đơn
Turbine hơi có nhiều
van điều khiển

P%
II. ĐIỀU CHỈNH TỐC ĐỘ TURBIN SƠ CẤP:

2.7 Đặc tính điều chỉnh tổng hợp của HTĐ

II. ĐIỀU CHỈNH TỐC ĐỘ TURBIN SƠ CẤP:

2.8 Tốc độ đáp ứng của hệ thống điều chỉnh tốc độ turbine
III. CÁCH THỰC HIỆN ĐIỀU CHỈNH TỐC ĐỘ TURBINE:
IV. ĐIỀU KHIỂN TẦN SỐ THỨ CẤP: