‫بررسی تطبیقی معماری دیپلماتیک جمهوری اسالمی ایران و غرب(با تاکید بر‬

‫معماری دیپلماتیک ایاالت متحده آمریکا)‬

‫‪۳‬‬
‫شیما نویدمقدم‪ ،*1‬مهدی حقیقت بین‪ ،2‬سیامک مهجوریان نماری‬
‫‪ -1‬دانشجوی کاشناسی ارشد‪ ،‬دانشگاه غیرانتفاعی شمال‪Shnamo@gmail.com،‬‬
‫‪-۲‬دکترای پژوهش و هنر‪،‬استادیار و عضوهیئت علمی دانشکده هنر و معماری تربیت مدرس‪haghighatbin@modares.ac.ir ،‬‬
‫‪ -۳‬دانشجوی دکترای معماری‪،‬عضوهیئت علمی دانشگاه غیرانتفاعی شمال‪mahjoorian@shomal.ac.ir،‬‬

‫چكيده‬
‫طراحی هر بنایی در خارج از کشور جزو دسته معماری برون مرزی محسوب می شود‪ .‬دیپلماسی یکی از عوام‪QQ‬ل‬
‫مهم نشان دهنده هویت ملی و حاکمیتی است که تاریخچه ای دی‪Q‬رین و ب‪Q‬ه ق‪QQ‬دمت تاریخچ‪QQ‬ه ش‪QQ‬هرها دارد‪ .‬فن ی‪Q‬ا ه‪Q‬نر‬
‫دیپلماسی مهم ترین ابزار اعمال و اجرای سیاست خارجی کشورها در راس‪QQ‬تای من‪QQ‬افع ملی آنه‪QQ‬ا محس‪QQ‬وب می ش‪QQ‬ود‪.‬‬
‫معماری دیپلماتیک نیز به عنوان کالبد فیزیکی یک کشور در خارج و "یک بعد از سیاس‪QQ‬ت خ‪QQ‬ارجی" از جایگ‪QQ‬اهی‬
‫ویژه برخوردار است‪ .‬چرا که " کالبدی از روابط میاِن کشورها " را به نمایش می گذارد‪ .‬این نوش‪QQ‬تار ب‪QQ‬ا توج‪QQ‬ه ب‪QQ‬ه‬
‫تاریخ دیپلماسی که به قرن ‪ ۸‬میالدی برمیگردد‪ ،‬در نظر دارد ت‪QQ‬ا ب‪QQ‬ا مقایس‪QQ‬ه ارزش و معی‪Q‬ار و مالک ه‪QQ‬ای ب‪QQ‬ه ک‪QQ‬ار‬
‫رفته در ساختمان های دیپلماتیک ایران و غرب بتواند به بررسی و کشف پیوند مفهومی بناهای دیپلماتیک با ت‪QQ‬اریخ‬
‫گذشته آن ها بپردازد‪ .‬هدف از این پژوهش مقایسه تطبیقی معیار و اصول به کار رفته در این گون‪QQ‬ه بناه‪QQ‬ا می باش‪QQ‬د‬
‫که منجر به دس‪QQ‬تیابی معیاره‪Q‬ای ص‪QQ‬حیح ب‪Q‬رای اس‪QQ‬تفاده در ط‪QQ‬راحی بناه‪Q‬ای دیپلماتی‪Q‬ک می باش‪QQ‬د‪ .‬روش تحقی‪Q‬ق این‬
‫پژوهش تحلیلی‪ -‬تفسیری می باشد و بوسیله تحلیل شکل گرایانه و شمایل گرایانه انجام شده است‪ .‬روش کار به گونه‬
‫ای تنظیم شده اس‪Q‬ت ک‪Q‬ه عوام‪Q‬ل م‪Q‬وثر ب‪Q‬ر ش‪Q‬کل گ‪Q‬یری فض‪Q‬اهای دیپلماتی‪Q‬ک جه‪Q‬ان پس از جن‪Q‬گ جه‪Q‬انی دوم تحت‬
‫بررسی‪ ،‬تجزیه و تحلیل قرار گرفته است‪.‬‬

‫واژه‌هاي كليدي‪ :‬معماری دیپلماتیک‪ ،‬معماری غرب‪،‬معماری پایدار‪ ،‬معماری ایرانی‬

‫‪ -1‬مقدمه‬
‫به طور کلی نقش معماری در راستای تحقق اهداف سیاسی در طول تاریخ مشهود بوده و حداقل از زمان افالط‪QQ‬ون‬
‫دیدگاه های سیاسی از طریق معماری بیان شده است‪ .‬از طرفی همچنان که گوته معماری را به مثابه ی موسیقی منجم‪Q‬د‬
‫(‪ )Frozen Music‬می داند؛ می توان آن را به مثابه ی سیاس‪QQ‬ت ه‪QQ‬ایی منجم‪QQ‬د ( ‪ )Frozen Politics‬ن‪QQ‬یز دانس‪QQ‬ت‪[ .‬‬
‫‪]۱‬معماری همواره رسانه ای ش‪Q‬اخص در نم‪Q‬ایش فرهن‪Q‬گ‪ ،‬ق‪Q‬درت و پیش‪Q‬رفت ی‪Q‬ک جامع‪Q‬ه ی م‪Q‬دنی ب‪Q‬وده‪ ،‬ب‪Q‬دین س‪Q‬بب‬
‫معماری دیپلماتیک نیز از جایگاهی ویژه برخوردار است‪ .‬چرا که این ساختمان های دیپلماتیک کالبد فیزیکی ی‪QQ‬ک ملت‬
‫در خارج از کشور هستند‪ .‬در بهترین حالت خود‪ ،‬ممکن است زمینه ساز ایجاد ارتباط میان ملت ها باشند و در ب‪QQ‬دترین‬
‫حالت خود نیز می توانند‪ ،‬در بدتر شدن این روابط نقش داشته باشند‪]۱[ .‬بناهای ه‪QQ‬ای دیپلماتی‪QQ‬ک وام گرفت‪QQ‬ه از سیاس‪QQ‬ت‬
‫های زاینده ی خود کشورهای مهمان هستند؛ بنابر این طراحی آن ها می تواند معرف و یا حتی شکل دهن‪QQ‬ده و منعکس‬
‫کننده ی این سیاست ها باشد‪.‬‬

‫‪-۲‬روش پژوهش‪:‬‬
‫روش پژوهش در این مقاله تحلیلی‪-‬تفسیری و با ابزار کتابخانه ای و میدانی (به صورت مشاهده مستقیم) انجام شده‬
‫است‪ .‬در بخش مطالعات کتابخانه ای از منابع مختلقی هم چون منابع موجود در کتابخانه و سایت های اینترنتی معتبر و‬
‫منابع مشابه دیگر در عرصه معماری دیپلماتیک استفاده شده است‪ .‬برای دس‪Q‬تیابی ب‪QQ‬ه اه‪QQ‬داف این پ‪QQ‬ژوهش از دو ش‪Q‬اخه‬
‫علوم سیاسی و دیپلماسی‪ ،‬معماری استفاده شده است‪ .‬از بین حجم زیادی از بناهای دیپلماتیک در دنی‪Q‬ا‪ ،‬توج‪QQ‬ه ب‪QQ‬ه ت‪QQ‬اریخ‬
‫بناها که در غرب اینگونه بناها از قدمت بیشتری برخوردار هستند و همچنین به دلیل وجود مستندات ‪ ،‬مقایسه تط‪QQ‬بیقی‬
‫معماری دیپلماتیک غرب و ایران انتخاب شد‪.‬‬

‫‪-۳‬پیشینه پژوهش‪:‬‬

‫‪1‬‬
 ‫در گذشته های دور سفرا برای مذاکره در امور خاص به سرزمین های بیگان‪QQ‬ه فرس‪QQ‬تاده می ش‪QQ‬دند و پس از نتیج‪QQ‬ه‬
‫گیری از مأموریت به وطن باز می گشتند‪ .‬دیپلمات ها عمومًا نزدیكان و خویش‪QQ‬اوندان ح‪QQ‬اکم بودن‪QQ‬د‪ .‬اولین س‪QQ‬فرای ث‪QQ‬ابت‬
‫متعل‪Q‬ق ب‪Q‬ه واتیك‪Q‬ان بودن‪Q‬د ک‪Q‬ه از ط‪Q‬رف مرک‪Q‬ز کاتولی‪Q‬ك ه‪Q‬ای جه‪Q‬ان ب‪Q‬ه ام‪Q‬پراتوری ب‪Q‬یزانس در اس‪Q‬تانبول فرس‪Q‬تاده می‬
‫شدند(قرن ‪ ۸‬میالدی)‪ .‬دیپلماسی مدرن در دوره رنسانس پدی‪Q‬د آم‪Q‬د‪ ،‬اگ‪Q‬ر چ‪Q‬ه از ق‪Q‬رن س‪Q‬یزدهم در گوش‪Q‬ه و کن‪Q‬ار اروپ‪Q‬ا‬
‫سفارتخانه های ثابتی تأسیس شده بود‪ .‬در قرن نوزدهم میالدی در شهر تبریز نمایندگانی از امپراتوری جنوا (در ایتالیا)‬
‫حضور دائم داشتند‪ .‬در گذشته سفرا جزو اشراف زادگان بودن‪QQ‬د ولی انتخ‪QQ‬اب آن ه‪QQ‬ا ب‪QQ‬ا توج‪QQ‬ه ب‪QQ‬ه اهمیت کش‪QQ‬ور میزب‪QQ‬ان‬
‫صورت می گرفت‪ .‬همزمان با تشكیل سفارت خانه ها‪ ،‬وزارت های امور خارج‪QQ‬ه ب‪QQ‬رای کن‪QQ‬ترل فع‪QQ‬الیت س‪QQ‬فارتخانه ه‪QQ‬ا‬
‫شكل گرفتند‪ .‬بسیاری از این وزارتخانه ها در قرن هجدهم به وجود آمدند‪ .‬دیپلماسی به روش مدرن از اروپای غربی به‬
‫اروپای شرقی و آسیا رسید‪ .‬روسیه در قرن هجدهم تأسیس سفارتخانه و وزارت مربوط را شروع کرد‪]۲[.‬‬
‫در کتاب رواب‪Q‬ط خ‪Q‬ارجی ای‪Q‬ران نوش‪Q‬ته عبدالرض‪Q‬ا مه‪Q‬دوی ب‪Q‬ه این مطلب اش‪Q‬اره دارد ک‪Q‬ه ت‪Q‬اریخ رواب‪Q‬ط سیاس‪Q‬ی و‬
‫بازرگانی ایران با دولت های خارجی به صورت منظمی درآمد و اع‪Q‬زام س‪Q‬فیر ب‪Q‬ه درب‪Q‬ار س‪Q‬الطین خ‪Q‬ارجی و پ‪Q‬ذیرفتن‬
‫سفرای بیگانه مرسوم گردید‪.‬‬
‫از ابتدای قرن نوزدهم که انتصاب سفرای دائمی و مقیم در دربار ایران مرسوم شد کثرت امور مربوط به سیاس‪QQ‬ت‬
‫خارجی و نمایندگان سیاسی متعددی که از جانب دول بیگانه به ایران اعزام میشدند ب‪QQ‬اعث گردی‪QQ‬د فتحعلی ش‪QQ‬اه در س‪QQ‬ال‬
‫‪ ۱۸۰۹‬میرزا رضا قیخان منشی الممالک نوایی را که وظیفه اش دریافت نامه های سالطین خارجی و قرائت آن ها در‬
‫حضور شاه و تهیه جواب بود مامور مراجعات نمایندگان بنماید‪ .‬به این ترتیب وزارت امور خارجه در ابتدا به ص‪Q‬ورت‬
‫دفتری در دربار تاسیس شد‪]۳[ .‬‬
‫‪1‬‬
‫در رابطه با معماری بناهای دیپلماتیک به طور ویژه‪ ،‬معدود نویسندگانی از جمله جین ‪.‬سی‪ .‬لوفر به نک‪QQQ‬اتی در‬
‫اغلب‪QQ‬ه س‪Q‬یر ت‪QQ‬اریخی و معم‪QQ‬اری‬ ‫ب‬ ‫اینرابطه در کتاب معماریدیپلماتیکبه طور ویژه اشاره ک‪QQ‬رده اس‪QQ‬ت‪.‬ام‪QQ‬ا ایش‪QQ‬ان‬
‫سفارت خانه ها اشاره کرده ان‪QQ‬د‪ .‬مق‪QQ‬االتی ن‪Q‬یز در این زمین‪QQ‬ه و در رابط‪QQ‬ه ب‪QQ‬ا نظ‪QQ‬ام اداریدیپلماتی‪QQ‬کو ن‪QQ‬وع ط‪QQ‬راحی‬
‫معماریتأل یف شده استولی چنینبه نظر میرسد که هیچکدام به روشنیاز منظر مفهوم روابط فضاها و تأثیر آن‬
‫بر چگونگیشکل گیری معماری بنا سخن نگفته ان د‪.‬‬

‫‪-۴‬تعریف معماری سیاسی از منظر معماران‪:‬‬

‫‪ ‬چارلز گودسل‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪ ‬معماری به عنوان قدرت سیاسی‬
‫به اعتقاد او معماری سیاسی به عنوان بیانی از ای‪Q‬ده ه‪Q‬ای سیاس‪Q‬ی‪ ،‬بیانی‪Q‬ه ای غ‪Q‬یر ش‪Q‬فاهی و مس‪Q‬تخرج از فرهن‪Q‬گ‬
‫سیاسی زمان خود است‪ .‬او در سال ‪1988‬؛ معماری را بعد فیزیکی و در نتیجه خوانش‪Q‬ی پای‪Q‬دار از گرایش‪QQ‬ات رایج در‬
‫زندگی سیاسی می داند‪ .‬در نتیجه او معماری را به عنوان قدرت سیاسی‪ ،‬قدرت بیانی و ‪ ...‬در نظر گرفته بود‪.‬‬
‫و از سه منظر به بررسی ساختمان های سیاسی پرداخته است‪:‬‬
‫‪ ‬بیانی‪ :4‬که به دنبال مفاهیم ارزشها و یا ایده های تعبیه شده در ساختمان های سیاسی ‪.‬‬
‫است‬
‫‪ ‬رفتاری ‪ 5:‬به تأثیر س‪QQ‬اختمان ه‪QQ‬ای سیاس ‪Q‬ی ب‪QQ‬ر رفتاره‪QQ‬ای سیاس ‪Q‬ی می پ‪QQ‬ردازد‪ .‬این ام‪QQ‬ر در گفت‪QQ‬ه ی ان‬
‫مشهور وینستون چرچیل نیز مشهود است‪ « :‬ماساختمان ها را شکل می دهیم و ساختمان ها ما را»‪ .‬و‬
‫‪ ‬اجتماعی ‪ 6:‬تأثیر گسترده و عمیق ساختمان ها را بر جامعه مورد بررسی قرار می دهد‪ .‬در نه‪QQ‬ایت وی‬
‫با بهره گیری از این سه منظر پیچیدگ ی ها و تکثر خوانش معماری سیاسی را نمایانمی سازد ‪]۴[ .‬‬
‫‪7‬‬
‫‪ ‬کریگ وبستر معماری سفارت خانه ها به عنوان سرمایه گذاری راهبردی‬
‫وی کشور های قدرتمند را کشور هایی کلیدی در ارتباط ب‪QQ‬ا س‪QQ‬اخت س‪QQ‬فارت خان‪QQ‬ه ه‪QQ‬ا می دان‪QQ‬د و بی‪Q‬ان می کن‪QQ‬د ک‪QQ‬ه‬
‫کشور ها سفارت خانه های خود را در موقعیتی قدرتمند قرار می دهند؛ چراکه نیاز به کانال ه‪QQ‬ای ارتب‪QQ‬اطی روش‪QQ‬ن در‬
‫کشور ها؛ با توانایی تحت تأثیر قرار دادن روابط بین الملل محسوس است‪]۵[ .‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Jane C.Loeffler‬‬
‫‪2‬‬
‫‪Charles Goodsell‬‬
‫‪3‬‬
‫‪Political Authority‬‬
‫‪4‬‬
‫‪Expressive‬‬
‫‪5‬‬
‫‪Behavioral‬‬
‫‪6‬‬
‫‪Societal‬‬
‫‪7‬‬
‫‪Strategic Investment‬‬

‫‪2‬‬
 ‫‪ ‬جین لویفلر نمادهایی از دموکراسی‪:8‬‬
‫بر طبق مشاهدات جین لویفلر؛ در سال ‪ ، 1998‬برنامه ی سفارت خانه های ای‪Q‬االت متح‪Q‬ده؛ ب‪Q‬ه عن‪Q‬وان بخش‪Q‬ی از‬
‫صادرات دموکراسی محسوب می شود؛ سفارت خانه های امریکا به عنوان نمادهایی از ایاالت متح‪QQ‬ده ب‪QQ‬وده و امی‪QQ‬د می‬
‫رود تا به صورت پر انرژی‪ ،‬فعال و آینده گرا ظاهر شوند‪ .‬اگر معماری مدعی یک قدرت است؛ برنام‪QQ‬ه س‪QQ‬فارت خان‪QQ‬ه‬
‫های ایاالت متحده نشان دهنده یک حالت از غلبه و پیروزی است‪ .‬وی ادع‪QQ‬ا می کن‪QQ‬د ک‪QQ‬ه برنام‪QQ‬ه ی س‪Q‬فارت خان‪QQ‬ه ه‪QQ‬ای‬
‫ایاالت متحده امریکا "یکی از چندین پاسخ هدف گذاری شده" در راس‪QQ‬تای مه‪QQ‬ار توس‪QQ‬عه ی اتح‪QQ‬اد جم‪QQ‬اهیر ش‪QQ‬وروی در‬
‫اروپا بود ‪ .‬همچنینویسفارت خانه را به عنواننمایشی از هنر‪ ،‬فلسفه‪ ،‬فرهنگ و فلسفه سیاسی ‪9‬تعری‪QQ‬ف میکن‪QQ‬د ‪.‬‬
‫معم‪Q‬اری نئوکالس‪Q‬یک‬
‫‪:‬‬ ‫تحلیل هایلویفلر به وضوح نشان میدهد که سفارت خانه هایایاالتمتحده؛ پیرو چه‪Q‬ار الگ‪Q‬وی‬
‫(سنتی)‪ ،‬مدرن‪،‬غلبه(پیروزی) و امنیتهستند‪]۶[ .‬‬

‫‪-۵‬بررسی نمونه موردی ها‬

‫‪ ۵-۱‬بررسی رونِد طراحی بناهای دیپلماتیک ایران‪:‬‬

‫‪ ‬نخستین سفارت خانه های ایران(عصر صفویه – قاجاریه)‬
‫درسال ‪ ۱۸۵۱‬که نخستین سفارت خانه ه‪QQ‬ای دایمی ای‪Q‬ران در پ‪QQ‬ایتخت ه‪QQ‬ای ب‪QQ‬زرگ جه‪QQ‬ان آن‪QQ‬روز (اس‪Q‬تانبول‪ ،‬س‪Q‬ن‬
‫پترزبورگ و لندن) تأسیس شد‪ .‬نمایندگان سیاسی ایران موظف شدند از ح‪QQ‬وزه م‪QQ‬اموریت خ‪QQ‬ود اوض‪QQ‬اع و اح‪QQ‬وال اتب‪QQ‬اع‬
‫ایران اطالعات صحیحی تهیه و بطور منظم به وزارت امورخارجه بفرستند و درباره جزئی‪Q‬ات ام‪Q‬ور از مرک‪Q‬ز دس‪Q‬تور‬
‫بگیرند‪ .‬در سال ‪ ۱۸۸۱‬اولین نظامنامه وزارت امورخارجه مشتمل بر ‪ ۲۵‬فصل ب‪QQ‬ه تص‪QQ‬ویب وتوش‪Q‬یح ناص‪QQ‬رالدین ش‪QQ‬اه‬
‫رسید و ادارات متعددی برای رسیدگی به امور روسیه‪ ،‬عثم‪Q‬انی‪ ،‬انگلس‪Q‬تان و همچ‪Q‬نین تش‪Q‬ریفات و دف‪Q‬تر ثبت و رم‪Q‬ز و‬
‫ترجمه تأسیس گردید‪ .‬بعدها ادارات دیگری برای امور دول غیرهمجوار ومحاكمات اتباع خارجه و محاسبات و پرس‪QQ‬نل‬
‫به آنها اضافه شد و کار گذاریهایی در کلیه شهرها برای رسیدگی و رفع اختالفات مردم ب‪QQ‬ا اتب‪QQ‬اع خ‪Q‬ارجی ک‪QQ‬ه ناش‪Q‬ی از‬
‫رژیم کاپیتوالسیون بود به وجود آمد و به این ترتیب تا پایان دوره قاجاریه وجود داشت‪]۲[ .‬‬

‫‪ ‬سفارت خانه های ایران در دوره ی پهلوی‪:‬‬

‫ساخت سفارت در دوران پهل‪Q‬وی از ‪ 1304‬ت‪QQ‬ا ‪ 1357‬چن‪QQ‬دان فع‪QQ‬ال نب‪QQ‬ود و برنام‪QQ‬ه مش‪Q‬خص و م‪QQ‬دونی در این دوره‬
‫طراحی نشده بود‪ .‬در دوره رضا شاه بیشتر فعالیتها و توجه به مسائل و عمران داخلی معطوف بود و درآمدهای کش‪QQ‬ور‬
‫این اجازه را به دولت نمی داد‪ .‬در دوره محمدرض‪Q‬ا پهل‪Q‬وی چن‪QQ‬د س‪Q‬فارت س‪Q‬اخته ش‪Q‬د ک‪QQ‬ه ب‪QQ‬ه دلی‪QQ‬ل س‪Q‬فرایی ب‪QQ‬ود ک‪QQ‬ه در‬
‫کشورهای مهم از جمله آمریکا و آلمان مأموریت داشتند‪ .‬اردشیر زاهدی داماد شاه که با فرمان مستقیم او به سفارت در‬
‫آمریکا منصوب شد با توجه به ن‪Q‬زدیکی مس‪Q‬تقیم ب‪Q‬ا ش‪Q‬اه من‪Q‬ابع م‪Q‬الی الزم ب‪Q‬رای س‪Q‬اخت س‪Q‬فارت بس‪Q‬یار ب‪Q‬ا ش‪Q‬کوهی در‬
‫واشنگتن را فراهم نمود‪]۷[ .‬‬

‫‪ ‬سفارت خانه های ایران بعد از دوران انقالب اسالمی‪:‬‬

‫پس از پیروزی انقالب اس‪Q‬المی در ای‪Q‬ران‪ ،‬سیاس‪Q‬ت خ‪Q‬ارجی از جایگ‪Q‬اه و اهمیت بیش‪Q‬تری برخ‪Q‬وردار ش‪Q‬د و توج‪Q‬ه‬
‫عمومی به این مساله نس‪Q‬بت ب‪Q‬ه دوران پیش از انقالب اف‪Q‬زایش چش‪Q‬مگیری ی‪Q‬افت‪ .‬تف‪Q‬اوت سیاس‪Q‬ت خ‪Q‬ارجی این دو دوره‬
‫جایگزینی توسعه روابط ج‪.‬ا‪.‬ایران با کشورهای در حال توس‪QQ‬عه در مقاب‪QQ‬ل رواب‪QQ‬ط ب‪QQ‬ا کش‪QQ‬ورهای ب‪QQ‬زرگ و قدرتمن‪QQ‬د می‬
‫باشد‪ .‬در این دوره برای اولین بار در تاریخ روابط خارجی ایران به شکل ف‪QQ‬نی و کارشناس‪QQ‬ی س‪QQ‬اخت س‪QQ‬فارت و ام‪QQ‬اکن‬
‫دیپلماتیک در خارج از کشور مورد توجه قرار گرفت و اداره ای برای مدیریت ساخت و سازهای دیپلماتیک ایجاد شد‪.‬‬
‫در نتیجه این توجه بود که تعداد قابل توجهی سفارت در کشورهای مختلف دنیا ط‪QQ‬راحی و س‪QQ‬اخته ش‪QQ‬د ک‪QQ‬ه می ت‪QQ‬وان ب‪QQ‬ه‬
‫مهمترین آنها از جمله کویت‪ ،‬تایلند‪ ،‬گرجستان‪ ،‬آلمان (فرانکفورت) و ‪ ...‬اشاره کرد‪]۷[ .‬‬

‫جدول ‪ :1‬بناهای دیپلماتیک ایران در خارج از کشور‬

‫پالن‬ ‫تصویر‬ ‫تحلیل‬ ‫بنای دیپلماتیک‬ ‫ردی‬
‫ف‬

‫‪8‬‬
‫‪Symbols of Democracy‬‬
‫‪9‬‬
‫‪Political Philosophy‬‬

‫‪3‬‬
‫‪ ‬بن‪QQ‬ای از قب‪QQ‬ل خری‪QQ‬داری‬ ‫س‪fff‬فارت ای‪fff‬ران‬ ‫‪۱‬‬
‫شده‬ ‫در امریک‪ffff‬ا در دوره‬
‫قاجار‬

‫سبک معماری گرجی‬ ‫‪‬‬ ‫س‪fff‬فارت ای‪fff‬ران‬ ‫‪۲‬‬

‫ساختار نئوکالسیک‬ ‫‪‬‬ ‫در آمریک‪fffffffff‬ا دوره‬
‫کاشی کاری اسالمی‬ ‫‪‬‬ ‫پهل‪ffff‬وی دوم (س‪ffff‬ال‬
‫دارای گنب‪QQ‬د آبی همانن‪QQ‬د‬ ‫‪‬‬ ‫‪ ۱۹۵۹‬م)‬
‫مساجد ایرانی‬

‫معمار‪ :‬حسین امانت‬ ‫‪‬‬ ‫س‪fff‬فارت ای‪fff‬ران‬ ‫‪۳‬‬

‫س‪QQ‬بک معم‪QQ‬اری‪ :‬ادغ‪QQ‬ام‬ ‫‪‬‬ ‫در پکن (چین) (س‪ff‬ال‬
‫معماری سنتی ای‪QQ‬ران و‬ ‫‪۱۹۸۳‬م)‬
‫معاصر‬
‫مص‪QQ‬الح‪ :‬آج‪QQ‬ر س‪QQ‬نتی و‬ ‫‪‬‬
‫بتن سفید(ادغ‪QQ‬ام مص‪QQ‬الح‬
‫سنتی و مدرن)‬
‫حی‪QQ‬اط ان‪QQ‬درونی‪+‬حی‪QQ‬اط‬ ‫‪‬‬
‫بیرونی(ادغ‪QQ‬ام معم‪QQ‬اری‬
‫ب‪QQ‬ومی جن‪QQ‬وب و ش‪QQ‬مال‬
‫ایران)‬
‫ب‪QQ‬اغ ای‪QQ‬رانی ب‪QQ‬ه مثاب‪QQ‬ه‬ ‫‪‬‬
‫هشت بهشت‬

‫‪ ‬معم‪QQQ‬ار‪ :‬داراب دیب‪QQQ‬ا و‬ ‫س‪fff‬فارت ای‪fff‬ران‬ ‫‪۴‬‬

‫همکاران‬ ‫در آلمان‬
‫‪ ‬معماری سنتی ایران‬

‫‪4‬‬
 ‫معمار‪:‬فرهاد احمدی‬ ‫‪‬‬ ‫ط‪fff‬رح س‪fff‬فارت‬ ‫‪۵‬‬
‫استفاده از شیوه اکوتک‬ ‫‪‬‬ ‫ای‪ff‬ران در اس‪ff‬تکهلم‪-‬‬
‫استفاده از عنصر حی‪QQ‬اط‬ ‫‪‬‬ ‫سوئد‬
‫مرک‪QQQQ‬زی در معم‪QQQQ‬اری‬
‫سنتی ایران‬
‫شفافیت‬ ‫‪‬‬

‫معم‪QQQQ‬ار‪:‬س‪QQQQ‬ید ه‪QQQQ‬ادی‬ ‫‪‬‬ ‫کنس‪fffffffff‬ولگری‬ ‫‪۶‬‬

‫میرمیران‬ ‫ایران درفرانکفورت‬
‫اس‪QQQQQ‬تفاده از معم‪QQQQQ‬اری‬ ‫‪‬‬
‫سنتی ای‪QQ‬ران در مص‪QQ‬الح‬
‫(آجر)‬
‫شفافیت‬ ‫‪‬‬
‫دعوت کنندگی‬ ‫‪‬‬
‫وحدت فضایی‬ ‫‪‬‬
‫استفاده از عنصر آب‬ ‫‪‬‬

‫‪ .۲-۵‬بررسی رونِد طراحی بناهای دیپلماتیک ایاالت متحده‬

‫‪ ‬نخستین سفارت خانه های ایاالت متحده‬
‫زمانی که وزارت امور خارجه فقط می خواس‪Q‬ت س‪Q‬اختمان ه‪QQ‬ایی را بخ‪Q‬رد ک‪QQ‬ه نقش اقامتگ‪Q‬اه ی‪QQ‬ا دف‪QQ‬تر نماین‪QQ‬دگی را‬
‫داشت باشد‪ ،‬معموًال تنها ساختمان های موجود‪ ،‬خانه های بزرگ و حتی کاخ مانند بود‪.‬در سال ‪ ،۱۸۲۱‬سلطان م‪QQ‬راکش‬
‫بنایی را در تنجه به آمریکا پیشکش ک‪Q‬رد‪(.‬ش‪Q‬کل ش‪Q‬ماره ‪ )۳‬این بن‪Q‬ا مق‪Q‬ر هی‪Q‬ات نماین‪Q‬دگی آمریک‪Q‬ا ش‪Q‬ده‪ ،‬و از آن زم‪Q‬ان‬
‫تاکنون آمریکا همچنان مالک این قدیمی ترین س‪Q‬اختمان دیپلماتی‪Q‬ک خ‪Q‬ود اس‪Q‬ت‪ .‬در س‪Q‬ال ‪ ۱۹۸۳‬هنگ‪Q‬امی ک‪Q‬ه بای‪Q‬ارد ب‪Q‬ه‬
‫عنوان نخستین آمریکایی که سمت سفیر را عهده دار شد و لندن به عنوان اولین مکان سفارت خانه ی آمریک‪QQ‬ا ش‪QQ‬د‪ ،‬ام‪QQ‬ا‬
‫باز هم سفیر خودش مسئول اجاره یا خرید خانه و دفتر شخصی بود‪.‬آمریکا در س‪QQ‬ال ‪ ، ۱۹۱۰‬ب‪QQ‬ا توج‪QQ‬ه ب‪QQ‬ه من‪QQ‬افع م‪QQ‬الی‬
‫جهانی اش‪ ،‬فقط در چهار پایتخت خ‪Q‬ارجی‪ ،‬ص‪Q‬احب امالک دیپلماتی‪Q‬ک ب‪Q‬ود ‪ :‬قس‪Q‬طنطنیه(اس‪Q‬تانبول فعلی)‪ ،‬پکین‪Q‬گ(پکن‬
‫فعلی)‪ ،‬توکیو و بانکوک و در منطقه بین المللی تنجه‪(.‬همان)که مقر هیات نمایندگی آمریک‪Q‬ا در پکن توس‪Q‬ط ی‪QQ‬ک معم‪QQ‬ار‬
‫دولتی طراحی شد‪ ،‬که بیش‪Q‬تر مص‪Q‬الح س‪Q‬اختمانی از آمریک‪Q‬ا وارد ش‪Q‬د‪ ،‬ک‪Q‬ه فض‪Q‬ای داخلی آن ب‪Q‬ه گفت‪Q‬ه پ‪Q‬اول اس رینش‪،‬‬
‫کاردار آمرکا در چین ‪ :‬ساده اما قشنگ‪ .‬فضای داخلی که سبک رنسانس مهاجرنشینی‪ 10‬است‪]۸[ .‬‬

‫‪ ‬سفارت خانه های ایاالت متحده دردوره توسعه پس از جنگ‬

‫‪11‬‬
‫دوره ی بین ‪ ۱۹۴۶‬تا ‪ ،۱۹۵۴‬دوره گذار برای برنامه ساخت و ساز خ‪QQ‬ارجی ب‪QQ‬ود‪ .‬اف بی او اس‪QQ‬تطاعت آن را‬
‫داشت که مکان هایی را به امید استفاده آینده بخرد‪ .‬هرچند که اولین پ‪Q‬روژه ه‪Q‬ای پس از جن‪Q‬گ در خ‪Q‬ود آمریک‪Q‬ا‪،‬توس‪Q‬ط‬
‫معمارانی محافظه کار و با ذهنی سنتی طراحی میشد‪ ،‬اما روز ب‪QQ‬ه روز کاره‪QQ‬ای بیش‪QQ‬تری ب‪QQ‬ه ش‪QQ‬رکت ه‪QQ‬ای خصوص‪QQ‬ی‬
‫واگذار میشد که در عرصه معماری ممتاز با حال و هوای کامال مدرن شناخته میش‪QQ‬د‪(.‬هم‪QQ‬ان) رابین در س‪QQ‬ال ‪ 1992‬؛‬
‫اشاره می کند که چگونه تقدم ایدئولوژی‪ 12‬بر عملکرد این ساختمان ها؛ سبب ناکارآم‪QQ‬د ش‪QQ‬دن و نادی‪QQ‬ده گ‪QQ‬رفتن عملک‪QQ‬رد‬
‫اصلی بخش های آن؛ برای انجام اشتغالت معمول شده‪ .‬وی اشاره می کند که سفارت دهلی ن‪QQ‬و انتق‪QQ‬ادی ش‪QQ‬دید ب‪QQ‬ر س‪QQ‬فیر‬
‫جان گالبرایت است‪ ،‬چراکه اعتراضات را متوجه خود کرده‪ .‬مونومنتال بودن این س‪QQ‬اختمان ه‪QQ‬ا ب‪QQ‬ه ض‪QQ‬رر عملکردش‪QQ‬ان‬
‫است‪]۱[ .‬‬

‫‪ 10‬عنوان شیوه معماری که در سده ‪ ۱۸‬توسط مهاجرنشینان ساحل شرقی آمریکا در شهرهای باستون‪ ،‬نیویورک‪ ،‬نیوپورت‪ ،‬فیالدلفیا و بسیاری‬
‫دیگر از شهرها معمول شد؛ و کال متشکل بود از عناصر التقاطی معماری کالسیک اروپا و ابتکارات و نوآوری های محلی برای ساختمان های‬
‫عمومی با آجر و خانه های بزرگ و اعیانی با چوب‪.‬‬
‫‪11‬‬
‫‪Office of Foreign Building Operations‬‬
‫‪12‬‬
‫‪Ideology‬‬

‫‪5‬‬
 ‫‪ ‬دوره معماری مدرن ‪:‬‬
‫سال ‪،۱۹۵۲‬نقطه عطفی را در تاریخ برنامه ی ساخت و ساز خارجی امریکا رقم زد‪ .‬کارها در اف بی او در حال‬
‫رو به راه شدن بود‪(.‬همان) این دوره؛ اوج زمان س‪Q‬اخت س‪Q‬فارت خان‪QQ‬ه ه‪QQ‬ای ای‪Q‬االت متح‪Q‬ده محس‪Q‬وب می ش‪Q‬ود‪ .‬ای‪Q‬االت‬
‫متحده در راستای تثبیت جایگاه بین المللی خود در جهان گام بر می دارد‪ .‬برنامه سفارت خانه ه‪QQ‬ا؛ ب‪QQ‬رای ت‪QQ‬رویج من‪QQ‬افع‬
‫امریکایی در خارج از کشور؛ به برنامه گسترش امالک و مستغالت مبدل گشت‪ .‬طیف متنوعی از سفارت خان‪QQ‬ه ه‪QQ‬ا در‬
‫این دوره طراحی و ساخته شده اند‪]۵[ .‬‬

‫روند طراحی بناهای دیپلماتیک غرب ‪:‬‬

‫با بررسی معیارهای به کار رفته در میان منتخب سفارت خانه های غرب در بس‪QQ‬ترهای ای‪QQ‬االت متح‪QQ‬ده‪ ،‬اروپ‪QQ‬ایی‪،‬‬
‫همسایگی‪ ،‬آسیایی و اسالمی؛ میزان تعامل سفارت خانه ها و اصول به کار رفته شاخص در آن ها نمایان می ش‪QQ‬ود‪ .‬در‬
‫جدول‪ 2‬به این امر پرداخته شده است‪.‬‬

‫جدول ‪ :۲‬بناهای دیپلماتیک غرب‬

‫تحلیل‬ ‫بن‪fffffffffffffffffffff‬ای‬ ‫ردیف‬
‫دیپلماتیک‬
‫‪ ‬ب‪QQQ‬ه عن‪QQQ‬وان پیش‪QQQ‬کش از‬ ‫مق‪ffff‬ر نماین‪ffff‬دگی‬ ‫‪۱‬‬
‫طرف سلطان مراکش ب‪QQ‬ه‬ ‫آمریک‪fffff‬ا در تنج‪fffff‬ه‪-‬‬
‫ایاالت متحده اهدا شد‪.‬‬ ‫مراکش(‪۱۸۲۱‬م)‬
‫‪ ‬طراحی ک‪Q‬امال منطب‪Q‬ق ب‪Q‬ا‬
‫معماری مراکشی‬

‫بنای اجاره ای که توس‪QQ‬ط‬ ‫‪‬‬ ‫س‪fff‬فارت آمریک‪fff‬ا‬ ‫‪۲‬‬

‫س‪QQ‬فیر وقت و ب‪QQ‬ه هزین‪QQ‬ه‬ ‫در لن‪ffffff‬دن –انگلیس(‬
‫خود اجاره شده بود‪.‬‬ ‫‪۱۸۹۳‬م)‬
‫ویالی خریداری شده‬ ‫‪‬‬ ‫س‪fff‬فارت آمریک‪fff‬ا‬ ‫‪۳‬‬
‫معمار‪:‬هنریک بال‬ ‫‪‬‬ ‫در اس‪fffff‬لو‪-‬ن‪fffff‬روژ (‬
‫سال شاخت‪۱۹۱۱:‬م‬ ‫‪‬‬ ‫‪۱۹۲۴‬م)‬

‫اولین بن‪QQQQ‬ای دیپلماتی‪QQQQ‬ک‬ ‫‪‬‬ ‫س‪fff‬فارت آمریک‪fff‬ا‬ ‫‪۴‬‬

‫ط‪QQQQ‬راحی ش‪QQQQ‬ده توس‪QQQQ‬ط‬ ‫پکن –چین(‪۱۹۱۰‬م)‬
‫معمار آمریکایی‬
‫نظ‪QQQQQQ‬ارت و اج‪QQQQQQ‬را از‬ ‫‪‬‬
‫آمریکا‬
‫مص‪QQQQ‬الح وارد ش‪QQQQ‬ده از‬ ‫‪‬‬
‫آمریکا‬
‫س‪QQQQQQQQQ‬بک رنس‪QQQQQQQQQ‬انس‬ ‫‪‬‬
‫مهاجرنشینی‬

‫‪6‬‬
 ‫‪ ‬معمار‪ :‬جیمز وایلد‬ ‫س‪ff‬فارت بریتانی‪ff‬ا‬ ‫‪۵‬‬
‫در تهران(‪۱۸۷۶‬م)‬

‫‪ ‬معمار‪:‬لویی سیمون‬ ‫س‪fff‬فارت آمریک‪fff‬ا‬ ‫‪۶‬‬

‫‪ ‬طراحی بر اساس الگ‪QQ‬وی‬ ‫در ات‪ffffff‬اوا‪-‬کان‪ffffff‬ادا(‬
‫کالسیک واشنگتن‬ ‫‪۱۹۳۰‬م)‬

‫‪ ‬معم‪QQQQQQQ‬ار‪ :‬ادوارد دارل‬ ‫س‪fff‬فارت آمریک‪fff‬ا‬ ‫‪۷‬‬

‫استون‬ ‫در دهلی نو‪-‬هند(س‪ff‬ال‬
‫‪ ‬ح‪QQQQQ‬رکت ب‪QQQQQ‬ه س‪QQQQQ‬وی‬ ‫‪۱۹۵۴‬م)‬
‫معماری مدرن‬
‫‪ ‬نمای‪QQQQQQ‬انگر م‪QQQQQQ‬ترقی‪،‬‬
‫پذیرن‪QQQ‬ده ب‪QQQ‬ودن‪ ،‬آین‪QQQ‬ده‬
‫گرایی‬

‫‪ ‬معمار ‪ :‬اگون ایرمن‬ ‫سفارت آلمان در‬ ‫‪۸‬‬

‫‪ ‬ط‪QQQQ‬راحی ب‪QQQQ‬ر اس‪QQQQ‬اس‬ ‫آمریکا(سال ‪۱۹۶۴‬م)‬
‫مکتب باه‪QQ‬اس و نادی‪QQ‬ده‬
‫گرفتن معماری نازی‬
‫‪ ‬م‪QQ‬رمت و بازس‪QQ‬ازی در‬
‫سال ‪۲۰۱۴‬‬

‫‪ ‬الگو ب‪QQ‬رداری از ویالی‬ ‫س‪ff‬فارت فرانس‪ff‬ه‬ ‫‪۹‬‬

‫ساوا لوکوربوزیه‬ ‫در آمریکا‬
‫‪‬‬

‫ط‪ffff‬رح س‪ffff‬فارت‬ ‫‪۱۰‬‬

‫آمریکا در لندن‬

‫‪7‬‬
 ‫معمار ‪ :‬سگوند گایان‬ ‫س‪ff‬فارت فرانس‪ff‬ه‬ ‫‪۱۱‬‬
‫ه‪QQQQ‬دف ط‪QQQQ‬راحی‪:‬خوان‪QQQQ‬ایی‪،‬‬ ‫در جاکارتا(‪۲۰۱۴‬م)‬
‫شفافیت ‪ ،‬سادگی‬

‫نتیجه‪:‬‬
‫نتیجه پژوهش نشان می دهد‪ ،‬معماری نمادین غرب در خارج از کشور نشان دهنده ی تبلور اهداف شاخص آن ه‪QQ‬ا‬
‫در عرصه ی فضای بین المللی است‪ .‬به طور مثال برنامه سفارت خانه های ایاالت متحده‪ ،‬مجموع‪QQ‬ه ای از هنره‪QQ‬ا می‬
‫باشد که در خدمت سیاست خ‪Q‬ارجی ب‪QQ‬وده و ب‪QQ‬ه عن‪QQ‬وان الگ‪Q‬ویی ب‪QQ‬رای تغی‪QQ‬یرات در ح‪Q‬وزه ی دیپلماس‪Q‬ی اس‪Q‬ت‪ .‬بررس‪Q‬ی‬
‫طراحِی معمارِی این سفارت خانه ها نشان می دهد؛ ایاالت متحده که رویکردی سنت گرایانه و نئوکالسیک نس‪QQ‬بت ب‪QQ‬ه‬
‫بناهای دیپلماتیک داشته است و در گذر زمان و سال های پس از جنگ جهانی اول تغییر رویکرد ای‪QQ‬االت متح‪QQ‬ده ک‪QQ‬امال‬
‫مقابل رویکرد اولیه آن ها می باشد‪ .‬همانطور که شاهد بودیم نگاه اف‪.‬بی‪.‬او در ایاالت متحده به صورتی بود ک‪QQ‬ه س‪QQ‬فیر‬
‫خود مسئول تهیه دفتر کار خود بود‪ ،‬اما در دوران معاص‪QQ‬ر و تغی‪QQ‬یر دی‪QQ‬دگاه اف‪.‬بی‪.‬او ب‪QQ‬ه بناه‪QQ‬ای دیپلماتی‪QQ‬ک ک‪QQ‬ه نش‪QQ‬ان‬
‫دهنده نوع سطح روابط دیپلماتیک با کشور میزبان است‪ .‬به طور مثال سفارت های ایاالت متحده آمریکا در کش‪QQ‬ورهای‬
‫توسعه نیافته به طوری طراحی شده اند ک‪Q‬ه عالوه ب‪Q‬ر محص‪Q‬ور ب‪Q‬ودن ک‪Q‬ه وی‪Q‬ژگی ج‪Q‬دایی ناپ‪Q‬ذیر از بناه‪Q‬ای دیپلماتی‪Q‬ک‬
‫آمریکا است‪ ،‬کامال همساز با بستر و برگرفته از ویژگی های معم‪QQ‬اری آن کش‪QQ‬ور می باش‪QQ‬د‪ .‬در ح‪QQ‬الی ک‪QQ‬ه م‪QQ‬ا ش‪QQ‬اهد آن‬
‫هستیم که این دسته از بناها در کشورهای توسعه یافته کامال جدا از بستر کشور میزب‪Q‬ان و در جهت نش‪Q‬ان دادن ق‪Q‬درت‪،‬‬
‫عظمت و ثروت آمریکا است‪ .‬اما تنها ویژگی مشترکی که از سال ‪ ۱۹۱۰‬تاکنون در ساخت و سازهای خ‪QQ‬ارجی توس‪QQ‬ط‬
‫اف‪.‬بی‪.‬او صورت گرفت‪ ،‬بحث امنیت این مجموعه بناها بوده است که در اک‪QQ‬ثر کش‪QQ‬ورها س‪QQ‬فارت ای‪QQ‬االت متح‪QQ‬ده ب‪QQ‬دون‬
‫نیاز به اطالعات بنا به دلیل محصور بودن همچون یک قلعه نفوذ ناپذیر برای شما قابل تشخیص خواهد بود‪]۹[ .‬‬

‫جدول ‪ :۳‬مقایسه تطبیقی بناهای دیپلماتیک ایران و غرب‬

‫معماری دیپلماتیک غرب‬ ‫معماری دیپلماتیک ایران‬ ‫معیار های تطبیقی‬
‫فرم های بسته و احجام سنگین‬ ‫فرم های باز و دعوت کننده‬ ‫فرم‬
‫دارای ض‪QQ‬ریب امنی‪QQ‬تی ب‪QQ‬اال و نف‪QQ‬وذ‬ ‫ضریب امنیتی متوسط و تا حدودی نفوذ پذیر‬ ‫امنیت‬
‫ناپذیر‬
‫اس‪QQQ‬تفاده از اص‪QQQ‬ول معم‪QQQ‬اری س‪QQQ‬نتی در بناه‪QQQ‬ای‬ ‫به کارگیری معم‪ff‬اری‬
‫دیپلماتیک از دوره پهلوی دوم تاکنون‬ ‫سنتی‬
‫اس‪QQQQ‬تفاده ح‪QQQQ‬داکثری از از اص‪QQQQ‬ول‬ ‫‪----‬‬ ‫معماری پایدار‬
‫معماری پایدار‬
‫در کشورهای توسعه نیافته بیشتر ب‪QQ‬ا‬ ‫تا حد امکان از این ظرفیت استفاده شده است‪.‬‬ ‫ب‪ff‬ه ک‪ff‬ارگیری اص‪ff‬ول‬
‫اص‪Q‬ول معم‪Q‬اری کش‪Q‬ور میزب‪Q‬ان ط‪Q‬راحی‬ ‫معماری کشور میزبان‬

‫‪8‬‬
 ‫صورت می گیرد‪.‬‬

‫شکل شماره‪:۱‬روند طراحی معماری دیپلماتیک ایاالت متحده از سال ‪ ۱۸۰۰‬تاکنون‬

‫معماری دیپلماتی‪Q‬ک عالوه ب‪Q‬ر نم‪Q‬ادین ب‪Q‬ودن دارای خصوص‪Q‬یت م‪Q‬اهیتی هم می باش‪Q‬د‪ ،‬زی‪Q‬را در این ن‪Q‬وع معم‪Q‬اری‬
‫عملکرد سیاسی است و فرم از این امر تأثیر می پذیرد‪ .‬سفارت خانه ها یک گونه از ساختمان ه‪Q‬ای دول‪Q‬تی ی‪Q‬ا معم‪Q‬اری‬
‫سیاسی هستند‪ .‬ساختمان های سیاسی به عنوان مع‪Q‬رفی کنن‪Q‬ده سیاس‪Q‬ت ه‪Q‬ای کش‪Q‬ور مهم‪Q‬ان می باش‪Q‬ند زی‪Q‬را ب‪Q‬ه ص‪Q‬ورت‬
‫نمادین و ماهیتی گفتمان و سیاست کشور مهمان را ارئه می دهند‪ .‬از این رو طراحی آن ها می توان‪QQ‬د توس‪QQ‬عه دهن‪QQ‬ده ی‪QQ‬ا‬
‫حتی محدود کننده روابط بین ملل باشد‪ .‬زم‪Q‬انی ک‪Q‬ه ب‪Q‬ه رون‪Q‬د ط‪Q‬راحی معم‪Q‬اری این بناه‪Q‬ای دیپلماتی‪Q‬ک از دوران قاج‪Q‬ار‬
‫تاکنون میپردازیم‪ ،‬به روندی دست پیدا میکنیم که دقیق‪Q‬ا در جهت عکس رون‪QQ‬د ط‪QQ‬راحی در غ‪QQ‬رب می باش‪QQ‬د‪ .‬ش‪QQ‬کل زی‪QQ‬ر‬
‫معرفی کننده این روند می باشد‪.‬‬

‫شکل شماره ‪:۲‬روند طراحی معماری دیپلماتیک ایران از دورره قاجار تاکنون‬

‫متاسفانه در حوزه معماری دیپلماتیک ایران اطالعات به صورت محدود و در غالب چن‪QQ‬د مقال‪QQ‬ه و تحقی‪QQ‬ق ص‪QQ‬ورت‬
‫گرفته است‪ ،‬و رغبتی در بین معماران برای طراحی و تحقیق در خصوص این دسته از بناها وجود ندارد‪ .‬در حالی که‬
‫معماری دیپلماتیک از مهم ترین شاخه های معماری می باشد چرا که معرفی کننده سنت و فرهنگ و روابط یک کشور‬
‫با دیگر ملل در جهان می باشد‪.‬‬

‫با تحقیق و تفحص در حوزه معماری دیپلماتیک این حقیقت آشکار می شود که بیشتر کشورها در ای‪Q‬ران س‪QQ‬فارت خان‪QQ‬ه ی‬
‫طراحی شده ندارند‪ ،‬و در مقابل ایران معدودی از کشورها سفارت خانه ی طراحی شده دارد؛ و می توانست از عنصر‬
‫روابط بین المللی در جهت توسعه اقتصادی بهتر و بیشتر بهره برداری نماید‪ .‬ایستادگی ای‪Q‬ران در براب‪Q‬ر سیاس‪Q‬ت س‪Q‬لطه‬
‫جویی قدرت ه‪QQ‬ای ب‪QQ‬زرگ غ‪QQ‬ربی ب‪QQ‬ویژه آمریک‪QQ‬ا و ع‪QQ‬دم تمکین ب‪QQ‬ه زورگ‪QQ‬ویی آنه‪QQ‬ا جایگ‪QQ‬اه و اعتب‪QQ‬ار محترمان‪QQ‬ه در می‪QQ‬ان‬
‫کشورهای در حال توسعه پیدا کرده و علیرغم همه فشارها و مح‪QQ‬دودیتها در بس‪QQ‬یاری از زمین‪QQ‬ه ه‪QQ‬ای علمی‪ ،‬ف‪QQ‬نی و دانش‬
‫های نوین موفقیت های چشمگیری کسب کرده است و از این جهت به الگوی شاخص‪QQ‬ی ب‪QQ‬رای بس‪QQ‬یاری از کش‪QQ‬ورهای در‬
‫حال توسعه تبدیل شده است‪ .‬حال با توجه به این موقعیت می توان پی برد که در عرصه معم‪QQ‬اری ن‪QQ‬یز ق‪QQ‬ادر ب‪QQ‬ه عرض‪QQ‬ه‬

‫‪9‬‬
‫الگوی موفق به دنیا هستیم‪ .‬امی‪Q‬د اس‪QQ‬ت در آین‪QQ‬ده ب‪QQ‬ا به‪QQ‬ره گ‪Q‬یری بیش‪QQ‬تر از عناص‪QQ‬ر معم‪QQ‬اری ای‪Q‬رانی در ح‪QQ‬وزه ط‪QQ‬راحی‬
‫دیپلماتیک که در ذات خود پیوند دهنده و پیام رسان صلح و دوستی با طبیعت و فرهنگ است بتوانیم هویت خود را بهتر‬
‫به جهانیان بشناسانیم‪ .‬بدون شک این رویکرد می توان‪QQ‬د گ‪QQ‬امی م‪QQ‬ؤثر در پیش‪QQ‬رفت در عرص‪QQ‬ه سیاس‪Q‬ی‪ ،‬اقتص‪QQ‬ادی و نف‪QQ‬وذ‬
‫پذیری باشد‪ .‬شهروندان دیگر کشورها قطعًا با مشاهده نمادهای ایرانی در کشورش‪QQ‬ان در م‪QQ‬ورد م‪QQ‬ا قض‪QQ‬اوت می کنن‪QQ‬د‪،‬‬
‫پس باید با معماری مان قدرت و صالبت ایران و روابطمان را به معرض نمایش بگذاریم‪.‬‬

‫مراجع‬
‫‪[1] Guenova, Natasha Dimitrova,2012."FORM FOLLOWS VALUES. Explaining Embassy Architecture". PhD‬‬
‫‪diss., University of Tennessee,‬‬

‫[‪ ]۲‬صیادیان م‪ ،‬مصدقی ط‪.‬مروری بر ط‪QQ‬راحی بناه‪Q‬ای دیپلماتی‪Q‬ک‪ ،‬کنف‪Q‬رانس بین المللی عم‪QQ‬ران‪ ،‬معم‪QQ‬اری و شهرس‪QQ‬ازی‪،‬ت‪Q‬بریز‪،‬‬
‫‪۱۳۹۴‬‬
‫[‪ ]۳‬مهدوی‪ ،‬عبدالرضا‪.‬تاریخ روابط خارجی ایران‪.‬نشر سیمرغ وابسته به موسسه انتشارات امیرکبیر‪،۱۳۵۰،‬تهران‪.‬‬
‫‪[4]Goodsell, C. T, 1988."The Architecture of Parliaments: Legislative Houses and Political Structure." British‬‬
‫‪Journal of Political Science 18(3): 287-302.‬‬
‫[‪ ]۵‬نعیم آبادی‪،‬ش‪ .‬بذرافکن‪،‬ک‪ .‬صارمی‪،‬ع‪ .‬نقش معمارِی دیپلماتیک در راستای توسعه تعامالِت هوشمند با مطالعه کنِش ارتباطی‬
‫در سفارت خانه های جمهوری اسالمی ایران و ای‪Q‬االت متح‪QQ‬ده امریک‪QQ‬ا‪ ،‬کنف‪QQ‬رانس بین المللی پ‪QQ‬ژوهش ه‪QQ‬ای ن‪QQ‬وین در عم‪QQ‬ران‪،‬‬
‫معماری و شهرسازی‪ ،‬تهران‪۱۳۹۴،‬‬
‫[‪ ]۶‬لویفر‪،‬جین سی‪ .)1388(.‬مترجمان‪:‬مهندسان مشاور پلیر‪ .‬معماری دیپلماتیک‪ :‬برنامه‌ریزی فضایی و معم‪QQ‬اری س‪QQ‬فارت‌خانه‌ها‪.‬‬
‫نشر خاک‪.‬‬

‫[‪ ]۷‬مصاحبه حضوری با جناب آقای دکتر سجادی سفیر سابق نمایندگی جمهوری اسالمی ای‪Q‬ران ن‪Q‬زد س‪Q‬ازمان مل‪Q‬ل در مق‪Q‬ر ژن‪Q‬و‪،‬‬
‫آذر ‪۱۳۹۶‬‬
‫‪[8]Loeffler, J. C, 2008. Fortress America Abroad: Effective Dimplomacy and the Future of U.S. Embassies.‬‬
‫‪Testimony. H. S. o. N. S. a. F. Affairs.‬‬
‫[‪ ]۹‬نویدمقدم‪،‬شیما‪ ،۱۳۹۷،‬طراحی نمایندگی جمهوری اسالمی ایران نزد سازمان ملل در ژنو با رویکرد معماری پای‪Q‬دار‪ ،‬پاب‪QQ‬ان‬
‫نامه کارشناسی ارشد‪،‬دانشگاه غیرانتفاعی شمال‪،‬آمل‬

‫‪10‬‬