‫]‪[Type here‬‬ ‫]‪[Type here‬‬ ‫حل مسایل تمرینات فصل اول کیمیای صنف ده‬

‫حل مسایل فصل دوم کتاب کیمیای صنف ده‬

‫برای هر سوال چهار جواب داده شده است‪ ،‬شما جواب درست آن را دریافت نموده وآن را‬ ‫سواالت انتخابی(چهار جوابه)‪:‬‬
‫دریافت و انتخاب نمایید‪.‬‬
‫سوال اول – این عنصر در پریود چهارم و گروپ چهارم موقعیت دارد‪ ،‬نمبر اتومی آن مساوی به چند است؟‬
‫د – ‪14‬‬ ‫ج ‪33 -‬‬ ‫ب ‪32 -‬‬ ‫الف ‪31 -‬‬
‫سوال دوم – کدام نمبر اتومی ذیل مربوط به عنصری است که بیشترین تعداد الکترون های والنسی در آن موجود است؟‬
‫د – ‪19‬‬ ‫ج – ‪15‬‬ ‫ب ‪14 -‬‬ ‫الف – ‪13‬‬
‫سوال سوم – ارایه درست قانون متناوب این است که هرگاه عناصربر اساس افزایش کتله اتومی تنظیم گردند‪ ،‬خواص فزیکی و‬
‫کیمیاوی آن ها به طور متناوب‪:‬‬
‫ب – کتله اتومی‪ ،‬تغییر می‌کند‪.‬‬ ‫الف – کتله اتومی‪ ،‬تکرار می‌گردد‪.‬‬
‫د – نمبر اتومی‪ ،‬تغییر می‌کند‪.‬‬ ‫ج – نمبر اتومی‪ ،‬تکرار می‌گردد‪.‬‬
‫سوال چهارم – مندلیف در تنظیم جدول دوره یی عناصر به دو اصل توجه مبذول داشته است‪:‬‬
‫قرار دادن عناصر به اساس افزایش تدریجی کتله اتومی آن ها در هر پریود در پهلوی یک دیگر و در نظر گرفتن تشابه خواص‬
‫کیمیاوی عناصر در هر گروپ‪.‬‬
‫الف – کتله اتومی‪ ،‬دوره ها‪ ،‬گروپ ها‬
‫ب – کتله اتوم‪ ،‬دوره‪ ،‬گروپ‬
‫ج – نمبر اتومی‪ ،‬پریود‪ ،‬گروپ‬
‫د – نمبر اتومی‪ ،‬گروپ‪ ،‬پریود‬
‫سوال پنجم – کدام یک از موارد ذیل ابتکار مندلیف نیست؟‬
‫الف – قرار دادن بعضی از عناصر سنگین تر قبل از عناصر سبک تر‪.‬‬
‫ب – خالی گذاشتن برخی از خانه ها در جدول‪.‬‬
‫ج – تقسیم عناصر به فلزات و غیر قلزات‪.‬‬
‫د – پیشگویی خواص عناصر ناشناخته شده‪.‬‬
‫سوال ششم – عناصر شامل یک پریود جدول مندلیف نظر به کدام مشخصات ذیل با هم مشابه می‌باشند؟‬
‫الف – نمبر اکسیدیشن بلند‬
‫ب – ساختمانی الکترونی قشر والنسی‬
‫ج – تعداد سویه های الکترونی اشغال شده توسط الکترون ها‬
‫د – تعداد سویه های اصلی الکترونی‬
‫سوال هفتم – نمبر اتومی یک عنصر ‪ 21‬است‪ ،‬موقعیت عنصر مذکور را در پریود و گروپ مشخص قرار ذیل است‪:‬‬
‫]‪[Type here‬‬ ‫]‪[Type here‬‬ ‫حل مسایل تمرینات فصل اول کیمیای صنف ده‬

‫الف – گروپ اصلی سوم‪ ،‬پریود چهارم‬

‫ب – گروپ فرعی سوم‪ ،‬پریود چهارم‬
‫ج – گروپ اصلی اول‪ ،‬پریود سوم‬
‫د – گروپ اصلی دوم‪ ،‬پریود چهارم‬

‫سوال هشتم – ساختمان الکترونی قشر آخری یک عنصر‬

‫]‪[Type here‬‬ ‫]‪[Type here‬‬ ‫حل مسایل تمرینات فصل اول کیمیای صنف ده‬

‫جواب – مطابق به قانون پریودیک مندلیف‪ ،‬خواص عناصر و تغییر متناوب آن ها در پریود ها با کتله اتومی نسبتی آن ها ارتباط‬
‫داشته و موقعیت آن ها را در پریود ها تعیین می‌نماید‪.‬‬
‫زمانی که گازات نجیبه (عناصر گروپ اصلی هشتم) کشف گردید؛ درین وقت اختالف استقرارعناصر در سیستم پریودیک با در‬
‫نظر داشت ازدیاد متناوب کتله‌ی اتومی آن ها از میان برداشته شد‪ .‬گازات نجیبه از جمله کشفیات جدید و بعد از ترتیب جدول مندلیف‬
‫‪ ،‬این عناصر را بین هلوجن ها و فلزات فعال(فلزات القلی)‪ ،‬فلزات گروپ اصلی اول قرار داده اند‪.‬‬
‫به طرف راست جدول که گروپ جداگانه‌ی صفری(گروپ اصلی هشتم) عالوه شده‪ ،‬نسبت عنصر بعدی آن که پتاشیم بوده و به‬

‫گروپ اصلی اول قرار دارد‪،‬بزرگ است‪ ، )amuK=39.0983,amuAr=39.948( ،‬بنابرین باید آرگون در جای پتاشیم قرار می‌‬

‫داشت و برعکس آن‪ ،‬پتاشیم باید در جای آرگون قرار می‌گرفت‪ ،‬پس درین صورت مندلیف از ازدیاد کتله نسبتی در ترتیب جدول‬
‫خویش استفاده ننموده ‪ ،‬بلکه از مشابهت خواص فزیکی و کیمیاوی آن ها کار گرفت‪.‬‬

‫تنظیم دیگر این سلسله عبارت از آیودین و تیلوریم(‪ )amuI=126.9044,amuTe=127,60‬بود‪ ،‬که درین جا نیز از مشابهت خواص‬

‫کار گرفت‪ .‬هم چنان در تنظیم جوره سوم باز (‪ )amuPo=210,amuAt=210‬هم از مشابهت خواص بدون این که افزایش کتله‬

‫اتومی را در نظر بگیرد‪،‬از مشابهت خواص کار گرفت‪.‬‬

‫سوال سوم – طویل ترین و کوتاه ترین پریود ها در جدول مندلیف کدام ها اند‪ ،‬معلومات ارایه نمایید؟‬
‫جواب – طویل ترین پریود در جدول دوره یی عناصر عبارت از پریود ششم بوده و دارای ‪ 32‬عنصر می‌باشد و عناصر بالک‬

‫)‪ f (s, p, d,f‬می‌باشد‪ ،‬کوتاه ترین پریود در جدول دوره یی عناصر عبارت از پریود اول بوده که صرف دو عنصر بالک ‪ s‬در آن‬
‫قرار دارد‪.‬‬

‫سوال چهارم – عنصر ‪ M‬در گرو اصلی اول و \ریود ششم قرار دارد‪ ،‬ساختمان الکترونی آن را تحریر بدارید‪.‬‬

‫جواب ‪-‬‬
‫]‪[Type here‬‬ ‫]‪[Type here‬‬ ‫حل مسایل تمرینات فصل اول کیمیای صنف ده‬

‫اکثرًا در قسمت گروپ ها‪ ،‬انرژی آیونایزیشن آز باال به پایین کم شده‪ ،‬برعکس از پایین به طرف باال زیاد می‌شود ؛ علت این است‬
‫که الکترون ها در عناصر عین گروپ از هسته دور گردیده؛ بنابرین با انرژی کم تر از هسته‌ی اتوم جدا و اتوم به آیون مبدل می‬
‫‌گردد‪ ،‬به طور مثال‪ :‬در گروپ اصلی اول انرژی آیونایژیشن از باال به طرف پایین گروپ کم شده و بر عکس از پایین به طرف باال‬
‫زیاد می‌گردد‪.‬‬
‫در قسمت پریود ها‪ ،‬انرژی آیونایزیشن با ازدیاد نمبر اتومی تزاید حاصل می‌نماید؛ زیرا در پریود ها با ازدیاد نمبر اتومی تعداد اقشار‬
‫زیاد نه شده؛ بلکه چارچ هسته بزرگ شده و الکترون ها را به طرف خود کش نموده و به دور خود متراکم می‌سازد و در نتیجه حجم‬
‫و شعاع اتوم کوچک شده‪ ،‬تاثیر چارج مثبت هسته باالی الکترون ها زیاد تر گردیده و آن را به طرف خود می‌کشاند؛ به این اساس‬
‫ضرورت انرژی آیونایزیشن بیشتر شده و به انرژی زیاد الکترون را می‌توان از هسته مجزا ساخت‪.‬‬
‫سوال هشتم – شعاع اتومی چیست؟ تغییر متناوب آن در جدول مندلیف چطور است؟‬
‫جواب – شعاع اتومی عناصر عبارت از فاصله بین هسته اتوم و آخرین الکترون قشر خارجی آتوم بوده و یکی از پارامتر های‬
‫هندسی اتوم می‌باشد‪.‬‬
‫بور برای اولین بار شعاع اتومی هایدروجن را با فرض نمودن حرکت الکترون در قشر دایره یی شکل با معادله ریاضیتیکی‬
‫محاسبه نمود که که کمیت (‪ )52.9‬پیکا متر می‌باشد‪.‬‬
‫در قسمت یک گروپ عناصر‪ ،‬شعاع اتومی از طرف باال به پایین بزرگ شده و بر عکس از پایین به طرف باال به شکل متناوب‬
‫کوچک شده می‌رود؛ علت آن این است که نمبر اتومی عناصر به کمیت های معیین و قابل مالحظه از باال به طرف پایین بزرگ‬
‫شده و تعداد قشر های الکترونی نیز به اندازه‌ی یک واحد زیاد شده؛ در نتیجه حجم اتوم های عناصر از باال به طرف پایین در گروپ‬
‫بزرگ شده و شعاع اتومی نیز بزرگ می‌شود‪.‬‬
‫در قسمت پریود ها‪ ،‬شعاع اتومی از طرف چپ به طرف راست کوچک شده و بر عکس از راست به طرف چپ به شکل متناوب‬
‫بزرگ می شود‪ ،‬علت آن این است که چارج مثبت هسته از طرف چپ به طرف راست زیاد شده؛ در نتیجه ازدیاد چارج در هسته‪،‬‬
‫تًاثیر چارج مثبت هسته باالی قشر الکترونی زیاد شده و الکترون ها را به دور هسته متراکم ساخته ‪ ،‬به این اساس حجم اتوم و شعاع‬
‫آن نیز کوچک می‌گردد‪.‬‬
‫سوال نهم – الکترون خواهی عناصر و تناوب آن در جدول مندلیف چی مفهومی را ارایه می‌نماید؟‬
‫جواب – یکی از خواص دیگر اتوم های عناصر که مربوط به ساختمان الکترونی است عبارت از میل الکترون گیری آن ها می‌باشد‬
‫؛ طوری که گفته شد‪ ،‬برای جدا نمودن یک الکترون از اتوم باید به اتوم انرژی داده شود تا از قوه‌ی جاذبه‌ی هسته جدا گردد؛ در‬
‫صورتی که یک الکترون به اتم اضافه گردد‪ ،‬تا به آیون منفی (انیون) تبدیل گردد‪ ،‬الکترون عالوه شده توسط قوه هسته جذب گردیده‬

‫و انرژی آن به مقدار معیین آزاد می‌گردد‪ ،‬البته همین انرژی را به نام انرژی الکترون خواهی و یا (‪ )Electron Affinity‬یاد می‌‬

‫نمایند و معادل انرژی است که که بعد از جدا شدن الکترون از آیون منفی جذب می‌گردد‪ .‬تقریبًا برای تمام عناصر عملیه الکترون‬

‫خواهی یک نوع تعامل ایگزوترمیک(‪ )Exo thermic‬بوده‪ ،‬بنابرین عالمه حرارت آزاد شده منفی می‌باشد‪ ،‬البته موضوع فوق‬
‫عمومی نمی‌باشد‪.‬‬
‫]‪[Type here‬‬ ‫]‪[Type here‬‬ ‫حل مسایل تمرینات فصل اول کیمیای صنف ده‬

‫طور مثال‪ :‬زمانی که الکترون دیگری به انیون عالوه می‌گردد تا آیون(‪ )-O2‬تشکیل شود الزم است تا یک مقدار انرژی به اتوم‬
‫اکسیجن داده شود که درین صورت الکترون به آن ملحق می‌گردد و مقدار انرژی داده شده مساوی به (‪ )6.5e.v‬است‪ .‬در تشکیل‬

‫‪ -S2‬از (‪ )-S1‬مقدار انرژی داده شده (‪ )4e. v‬است‪.‬‬

‫سوال دهم – ترتیب و تنظیم عناصر در جدول مندلیف از لحاظ خواص فلزی و غیر فلزی به کدام منوال است؟ در باره معلومات ارایه‬
‫نمایید‪.‬‬

‫جواب – در قسمت یک گروپی از عناصر‪ ،‬خواص فلزی عناصر از باال به طرف پایین زیاد شده و بر عکس از پایین به طرف باال‬
‫به شکل متناوب کم می‌شود‪ .‬علت این است که نمبر اتومی عناصر به کمیت های معیین و قابل مالحظه از باال به طرف پایین بزرگ‬
‫شده و تعداد قشر های الکترونی نیز به اندازه‌ی یک واحد بزرگ شده و در نتیجه حجم اتوم های عناصر از باال به طرف پایین در‬
‫گروپ ها بزرگ شده و خاصیت الکترون دهنده‌گی که مشخصه‌ی فلزات است‪ ،‬نیز زیاد می‌گردد‪.‬‬

‫در قسمت پریود ها‪ ،‬خاصیت فلزی از طرف چپ به طرف راست کم شده و بر عکس از راست به شکل متناوب زیا می‌شود‪ ،‬علت آن‬
‫این است که چارج مثنت هسته از طرف چپ به طرف راست زیاد شده‪ ،‬و در نتیجه‌ی ازدیاد چارج در هسته‪ ،‬تًاثیر چارج مثبت هسته‬
‫باالی قشر الکترونی زیاد زیاد و الکترون ها رابه دور هسته متراکم ساخته‪ ،‬پس به این اساس حجم اتوم و شعاع آن نیز کوچک و‬
‫خاصیت فلزی عناصر کم می‌گردد‪.‬‬