ESP INFORMATIVE ROLEPLAY

CASTS:

KKK - Hayden, Jem, Jovan, Artian

The Spanish - Ethan, Randy, Dwyane
Tao na may samang loob - Hayden
Bully - Artian
The Bullied - Ethan
Parents of the bullied - Jem, Jovan
Parents of the bully - Hayden, Dwyane
Principal - Randy
NARRATOR 1: Jem
NARRATOR 2: Hayden
NARRATOR 3: Randy
NARRATOR 4: Ethan
NARRATOR 5: Jovan
NARRATOR 6: Artian
NARRATOR 7: Dwyane
GURO: Jem
STUDYANTE: Hayden
Saleslady: Hayden
Consumer: Dwyane
Matanda: Jemima
EXTRAS: Angel, Imelou

—-----------------------------------------------------------------------------------------------------

INTRO: (fighting kkk vs the spanish in the background with sounds)

*fighting w/o sounds*

NARRATOR 1 (Jem): “Wala silang magagawang masama sa atin, totoong

wala. Maaari silang manakot, alisin sa atin ang materyal na bagay na ating
kailangan at tanggalin sa atin ang pagkilos nang malaya. Subalit ang
makatatanggal sa atin ng ating lakas ay ang ating negatibong ugali.” Tinuran
ni Etty Hillesum. Etty Hillesum, isang Hudyo na nakaranas ng kalayaan mula
sa labas, natuklasan ang kalayaan sa loob ng kanyang sarili sa panahon ng
Nazi rehimen. Siya ay naniniwala na ang pinakamalaking pinsala na maaari
naming magkaroon ay ang pinsalo na ginawa namin sa ating sarili, dahil ito ay
ang kalayaan upang piliin ang aming reaksyon sa anumang sitwasyon sa
buhay.
—-----------------------------------------------------------------------------------------------------
SCENE 1

NARRATOR 1 (Jem): Binabati ko kayong lahat ng magandang magandang

araw lalo na sa ating guro na si Gng. Hyrene E. Vaflor. Ano ang kalayaan?
Para kanino ang kalayaan? Andito sa harapan ninyo ang Ikatlong Pangkat ng
Seksiyong Nobel na binubuo nina
Jemima Francin Navarro
Hayden Cris Villanueva
Randy James Basmayor
Princess Angel Oringo
Ethan Andrei Dueñas
Jovan Sorila
Artian James Jayan
Dwyane Brian Cartalla
Mar Imelou Pasagui

NARRATOR 1 (Jem): Handang talakayin ANG MAPANAGUTANG

PAGGAMIT NG KALAYAAN.

(back to the modern world)

(school)
(extras nagiiristorya la ha luyo)

TAONG MAY SAMANG LOOB (Hayden): Galit na galit na talaga ako sa

kaibigan ko dahil kinukuha lang ang selpon ko ng walang permiso, tapos
napakaboring naman ng klase kanina wala akong natutuhan dahil sa guro ko
na di malakas ang boses!

NARRATOR 3 (Randy): “Ang kalayaan ay katangian ng kilos- loob na itakda

ng tao ang kaniyang kilos tungo sa maaari niyang hantungan at itakda ang
paraan upang makamit ito.” tinuran ni Santo Tomas de Aquino.Ang kalayaan
ay hindi bumabase sa ibang tao kundi sa iyong sarili, halimbawa kung nagalit
ka sa iyong guro dahil mahina ang kaniyang boses at wala ka natutuhan sa
klase ay intindihin mo ang kaniyang kalagayan dahil baka pagod na ang
kaniyang boses, ngunit mas pinili mong magalit sa kaniya kesa umintindi.
Angel: At gayundin sa iyong kaibigan na kumukuha lang ng selpon kahit
walang permiso, baka akala niyang magagalit ka kung humiram siya kaya
kinuha nalang niya ng patago. Ipinapakita lang dito na ang aksiyon ng bawat
isa ay nakakaapekto rin sa ibang tao ngunit choice mo kung pipiliin mo iyong
magpaapekto sayo. Ang isang tao ay may kaugnay na kontrol ng kanilang
buhay, pagpili ng kanilang mga istasyon ng aktibidad. Ang kalayaan ay isang
malakas na katangian na nagbibigay-daan sa mga indibidwal na gumawa ng
mga pagpipilian at gumawa ng positibong pagbabago sa kanilang mga buhay.

—-----------------------------------------------------------------------------------------------------

SCENE 2

(school)
*binubully ni Ethan si Artian*

BULLY (Ethan): (kinakausap si Hayden) Tingnan mo nga si Artian, napaka

itim ng kanyang balat, ew parang nandidiri ako sa kanya kapag nakikita ko
siya.

STUDYANTE (Hayden): Oo nga, pero wala naman akong pake

*umalis si Hayden*
*di nila alam na narinig ni artian ang kanilang paguusap*

BULLY (Ethan): *tumitingin sa kaniyang cp while nagpapamusic ng nega nega

ney ney habang dumadaan si Artian*

BINUBULLY (Artian): Ano ba ang problema mo? *sabay nilagay ang mga
libro sa lamesa*

BULLY (Ethan): *tinigil ang music* Wala naman, hindi ko naman ikaw inaano
diyan, wag kang maging nega ang ganda ganda kaya ng araw

BINUBULLY (Artian): *sinuntok si Ethan* ano?!!! Ano pa ang problema mo

sakin?!

*nagsuntukay sila*
*ang mga studyante ay nanonood sa kanila habang nagsasabi ng “fight, fight,
fight, suntukay suntukay*
*may dumating na guro*

GURO (Jemima): Magsitahimik kayo!!! Kayong dalawa hali kayo rito at

bibigyan ko kayo ng leksiyon.

*pagkatapos mapakalma ng mga nagtuturo ang dalawang istudyante dinala

sila sa opisina ng principal*

PRINCIPAL (Randy): Bakit mo ginawa iyon iho?

*meron paring galit sa kanyang loob ay nag paliwanag ang batang sumuntok*

BINUBULLY (Artian): Dahil sumusobra na ang pinag sasabi nya at ginagawa

nya skin palagi!!

BULLY (Ethan): Tss, nag bibiruan lamang tayo eh pikon ka naman

*sabi ng isa bully habang pinapahiran ng Ice and mukha*

*habang nangyayari ito sa kasalukuyang ito ay dumating ang mga magulang
ng binubully (jovan & jem)*

PARENTS HAN GINBULLY (Jovan): Paumanhin kung ngayon lamang kami

dumating ngunit bakit nga ba manununtok ang anak kong mas mahinhin at
hiyain pa sa musmos?

*tumingala ang mga tao sa opisina at sinagot ito ng principal*

PRINCIPAL (Randy): Sinapak ng iyong anak ang isang istudyante dahil raw
ito ay tinutukso

*habang sila ay nag uusap ay dumating ang magulang ng isa pang bata*

PARENT HAN BULLY (Hayden): ANO NANAMAN AT NATAWAG KA ULIT

SA OPISINA HA?"

*biglang sigaw ng magulang at nagulat ang ibang tao sa silid

PRINCIPAL (Randy): Ikalma mo ang iyong boses mister, narito tayo upang
mag usap ng maayos.
BINUBULLY (Artian): Paumanhin na po sa nagawa ko pero hindi naman iyon
aking kasalanan dahil narinig ko sila na nilalait ako at nung dumaan ako ay
nagpatugtug siya ng musika na racist.

BULLY (Ethan): *tumawa ng kunti* pero nagsasabi naman ako ng totoo

PARENTS HAN BULLY (Hayden): Huwag kang magsalita ng ganiyan,

sabagay parehas lang kayo ng tatay mo!

PRINCIPAL (Randy): Ethan, kung ayaw mo kay Artian pumikit ka nalang at

huwag mo siyang pansinin. Huwag kang manglait dahil sa kaniyang kolor,
wala namang masama sa kaniyang kolor. Ang iyong ginagawa ay mayroong
kapalit.

NARRATOR 5 (Jovan): Nag usap sila at nag paliwanag ang batang nanapak
na matagal na syang tinutukso at napuno lamang sya ng galit, ito ay humingi
agad ng paumanhin kasama ang kanyang mga magulang. Pagkatapos ay
umuwi na sila sa kanilang mga bahay.

Imelou: Alam naman natin na kung gugustuhin natin ay kaya nating gawin
diba? Ngunit kapag ito ay abusuhin makakagawa tayo ng mali, binigyan nga
tayo ng kalayaan kaya dapat natin itong gamitin ng mabuti. Sa inyong
pananaw nararapat ba tayong lahat magkaroon ng kalayaan? Kung oo man
ang iyong sagot ay dapat din gamitin natin ito sa tama at hindi sa pananakit
ng iba. Dahil ang kalayaan ay may kapalit na responsibilidad. Ang Kalayaan
ay may kasamang responsibilidad sa sarili, lipunan, at kapwa.

Ethan:
 Responsibilidad sa sarili: Maging responsable sa mga desisyon at
aksyon.
 Responsibilidad sa lipunan: Gamitin ang kalayaan nang hindi
makasasama sa iba.
 Responsibilidad sa kapwa: Respetuhin ang karapatan ng iba.
 Responsibilidad sa hinaharap: Desisyunan nang maingat, alam na may
mga epekto ito

—-----------------------------------------------------------------------------------------------------
 SCENE 3

*bahay nira artian*

PARENT HAN GINBULLY (Jem): Pano mo yun nagawa sa iyong kaklase?

Hindi ko naman ikaw pinalaki para maging mainitin ang ulo!

PARENT HAN GINBULLY (Jovan): Kung alam mo lang kung ilan ang perang
binayaran natin para sa medical expenses ng batang binugbog mo. Ito rin ay
malaking kahihiyan sa ating pamilya, na bakit mo na itago ang iyong galit at
bilang resulta, nakipag suntukan .

*nakuha na hi jovan han iya paha ngunit nagsalita si artian*

BINUBULLY (Artian): Hindi niyo alam ang sakit na naramdaman ko kapag

inaapi nila ako. Nay Tay..Tama na. *sinigawan ni artian ang mga magulang*
Alam ko pong hindi tama ang ginawa ko, patawad. Hindi na po mauulit.
*nagtuok*

PARENTS HAN GINBULLY (Jem): Hindi ako makapinawala na sinisigawan

mo kami.
*ginlalamba na ni jovan hi artian*

PARENTS HAN GINBULLY (Jem): Huwag, intindihin mo ang ating anak,

makipagusap nalang tayo sa kaniya nang mahinahon.

PARENTS HAN GINBULLY (Jovan): Tama ka, pasensiya na kung napairal

ko ang aking galit.

*nagexplain hi artian ha iya parents*

PARENTS HAN BULLY (Jem): Basta Artian huwag kang gumawa ng bagay
na hindi mo pinag-iisipan dahil kahit binigyan tayo ng kalayaan upang gawin
ang ating gusto at meron rin tayong responsibilidad na gamitin ito sa tama.

GINBULLY (Artian): Hindi na po mauulit *nagtuok tas ginhug hiya han

parents*

NARATTOR 7 (Dwyane): Lahat tayo ay may kalayaan na magbigay ng

magpaliwanag, katulad ng ginawa ni Artian sa Principal’s office at sa kanilang
bahay. Huwag natin pairalin ang ating galit. Sabi nga nila, "Communication is
the key". Oo nga, action speak louder than words, pero sa mga situwasyon na
katulad nito, naikakaganda kung ika'y makipag usap ng mahinahon. Huwag
pairalin ang masamang ugali para sa kapuwa kasi, katulad sa situwasyon na
iyon, kung naipag patuloy ang argumento, mangunguna ito sa pisikal na pag
didisiplina. At dahil masama ang pag palo ng mga bata, maaring makasuhan
at makulong ang magulang.
Jem: Ang KALAYAAN SA PAGSASALITA ay ang karapatan na maipaliwanag
nang malinaw ang mga kaisipan, opinyon. Narito ang ilang mga aspeto ng
kalayaan na ito:
• Kalayaan sa Pagsasalita: Lahat may karapatan magpahayag,
kahit kontrobersyal.
• Karapatan sa Pagpaliwanag: Lahat may karapatan ng malinaw
na impormasyon para sa buhay at komunidad.
• Kalayaan sa Impormasyon: Lahat may kalayaang maghanap at
magbahagi ng impormasyon, lalo na sa mga isyung panlipunan,
pulitika, at kultura.

—-----------------------------------------------------------------------------------------------------

SCENE 4
(sa mall)
(aadto ini kita na scene mga extra la kita)

NAPALIT (Dwyane): Sa wakas nandito na ako, oras na para bumili ng mga

gamit ko sa paaralan, tingnan natin *nakatingin sa mga paninda*. Hmmm,
kailangan ko ng mga notebook, ballpen, papel at, correction tape

*walking around the isle*

NAPALIT (Dwyane): Woah may magagandang bagay dito pero mahal kaya
dapat bumili ako ng mura. Since I don't have much..... kukuha na lang ako ng
mga mamahaling gamit I probably have enough cash
*At the checkout station*

SALESLADY (Hayden): *scanning the supplies* ₱1,945 total po yan sir

NAPALIT (Dwyane): Oh.. Hindi ko akalain na aabot sa ₱ 1, 945 dahil ang

aking pera ay ₱1,500 lamang at binilin sakin ng aking ina na maglaan ako ng
500 para sa medisina ng itay. Eh, hindi naman ito aking pera kung kaya’t
gagastusin ko na lamang ito

SALESLADY (Hayden): Magbabayad ka po ba sir o hindi may iba pa akong

dapat gawin.

NAPALIT (Dwyane): Maaari mong alisin ang ilang mga bagay?

SALESLADY (Hayden): Sige po sir.

*removing some supplies from the list*

SALESLADY (Hayden): Ang kabuuan ng iyong pinamili po ay ₱1,499

NAPALIT (Dwyane): Salamat

*pays for the supplies and leaves (raising his hands clenching it crying and
inside)

NAPALIT (Dwyane): Kung inuna ko ang aking mga kailangan bilhin kesa
bumuli nito, ay meron pa sana akong pamasahe paguwi at perang pang
medikasyon ng aking itay…

*irita si dwyane*
*may nakita siyang matanda na kailangan ng tulong sa daan upang
makasakay hit bus*

MATANDA (Jem): Iho pwede mo ba akong tulungang tumawid para

makasakay ako ng bus?

Dwyane: Uhh, sige po.

MATANDA (Jem): Salamat iho, ngunit napansin ko bakit ka nakasimangot?

Dwyane: Nagastos ko ang lahat ng aking pera sa pagbili ng gamit kung kaya’t
wala na akong pamasahe

MATANDA (Jem): Halika iho, ililibre ko na lang ikaw

Dwyane: Seryoso ka po ba? Maraming salamat po

*and they sakay sakay hapilly ever after*

NARRATOR 1 (Hayden): Ang tao ay may responsibilidad para sa kanyang

mga ginagawa. Siya ay dapat na responsable para sa kaniyang mga
ginagawa, dahil siya ay ang pinagmulan ng kanyang mga kilos. Ang isang tao
ay hindi tunay na malaya kung siya ay interesado lamang sa kanyang sarili,
iyon ay isang tao na hindi alam ang kanyang kapaligiran, hindi makakatulong
sa iba ng tunay, at hindi kayang tumingin sa itaas ng kanyang sarili.

Imelou: Tayo ay malaya para sa iba, kung kaya’t unahin dapat ang iba bago
sa sarili kung kaya’t tama ang ginawa ni Dwyane na unahin ang pagtulong sa
matanda kesa sa kaniyang problema na wala siyang pamasahe.

NARRATOR 6 (Artian): Ang kalayaan ay kilos kung saan dumaraan ang

isang tao mula sa pagtataglay nito patungo sa taong ninanais niyang
makamit. Makikita ito sa dalawang uri ng kalayaan: ang malayang pagpili o
horizontal freedom na tumutukoy sa pagpili kung ano ang satiningin ng tao
ang makabubuti sa kaniya halimbawa nung pumipili si Dwyane ng mga
mamahaling school supplies dahil inisip niya na ito ay maganda at makakabuti
sa kaniya.

Angel: At ang fundamental option na nakabatay sa uri o istilo pamumuhay na

pinili ng isang tao halimbawa ng alam na ni Dwyane na kukunti lamang ang
kaniiyang pera ngunit bumuli parin si Dwyane ng mamahaling school supplies
kung kaya’t wala na siyang pamasahe kaya siya ay naging broke o walang
pera. \

NARRATOR 3 (Randy): May dalawang uri ng fundamental option, ito ay

fundamental option ng pagmamaha, ito ay ang paguuna sa iba kompara sa
iyong sarili halimbawa nung inuna ni Dwyane yung matanda. At ang
Fundamental Option ng Pagiging Makasarili o Egoism, halimbawa ay nung
inuna ni Dwyane ang kaniyang gusto kesa sa pagtitipid ng pera para sa pang
medikasyon ng kaniyang itay at kaniyang pamasahe. Ang pagiging malaya ay
pagiging malaya sa interes at gusto ng sarili. Ito ay ang pagtulong sa iba sa
iyong labis na makakaya. Ang kalayaan mo ay hindi lamang para sa iyo kundi
para ito sa iyong kapwa tao.

—-----------------------------------------------------------------------------------------------------
 OUTRO (Summarization)

Jem: In short, ang Kalayaan ay ang pagkilos, pagsalita, at pagbago ng tao

ayon sa sariling interes, ngunit dapat ito gamitin sa responsableng paraan.
Like they say, "With great power comes great responsibility." Kagaya sa
powers ni Spiderman, ang kalayaan ay mayroon rin kapalit na responsibilidad.
Ang kalayaan ay dapat natin gamitin ng mabuti, dahil kapag ito ay inaabuso
ay nakakagawa tayo ng mali at kadalasan ito ay nauuwi sa Isang hindi kanais-
nais na sitwasyon. Mahalaga rin na isaalang alang natin ang kapanan ng
ibang tao at hindi ang sarili lamang o piliin ang Fundamental Option ng
Pagmamahal kaysa sa Fundamental Option ng Pagiging Makasarili o Egoism.

Everyone: Kami po ulit ang ikatlong pangkat na nagpapasalamat sa inyong

lahat. Paalam po.