Đại học Y Dƣợc Tp.

HCM
Khoa Y

ĐỀ CƢƠNG CHI TIẾT MÔN HỌC

MODULE CƠ XƢƠNG KHỚP

- Tên môn học:
- Mã môn học:
- Thuộc khối kiến thức/ kỹ năng:
☐ Kiến thức cơ bản
X Kiến thức cơ sở ngành
☐ Kiến thức chuyên ngành
☐ Kiến thức khác
☐ Môn học chuyên về kỹ năng
☐ Môn học đồ án/ luận văn tốt nghiệp

- Số tín chỉ: 2 tín chỉ (1 Lý thuyết + 1 thực hành)

+ Số lý thuyết/ số buổi: 16 tiết lý thuyết
+ Số tiết thực hành/ số buổi: 32 tiết thực hành
- Môn học tiên quyết:
- Môn học song hành:

1. MÔ TẢ MÔN HỌC:
Module Cơ xƣơng khớp cung cấp cho sinh viên những kiến thức cơ bản về sự hình
thành, phát triển của hệ cơ, xƣơng, khớp trong cơ thể ngƣời, cấu tạo đại thể - vi thể của
chúng, mối liên quan giữa cấu tạo và chức năng và hình ảnh học của hệ cơ-xƣơng-khớp; tạo
nền tảng để hiểu các dị tật bẩm sinh và bệnh lý của hệ cơ-xƣơng-khớp.

2. NGUỒN HỌC LIỆU

Sách:
1. Triệu chứng học cơ quan vận động , Giáo sƣ Nguyễn Quang Long NXB Y học 1993
2. Orthopedic physical assessment , sixth edition, David J.Magee, Elsevier, 2014

3. MỤC TIÊU MÔN HỌC

Mục tiêu Mô tả mục tiêu CĐR của CTĐT
1. Mô tả sự hình thành, phát triển, cấu trúc, chức
năng, giải phẫu hình ảnh theo định khu của hệ
cơ-xƣơng-khớp; áp dụng để giải thích một số dị
tật bẩm sinh hệ xƣơng C1. Vận dụng đƣợc các kiến
thức khoa học cơ bản, y học
2. Phân tích hoạt động bình thƣờng của một đơn
Kiến thức cơ sở và y học lâm sàng
vị vận động khớp (chi tiết); áp dụng để giải thích
trong thực hành chăm sóc
cơ chế các biểu hiện bất thƣờng hoạt động khớp.
sức khoẻ
3. Giải thích một số biến đổi sinh lý và bệnh lý
hệ cơ xƣơng khớp.

1. Định danh các cấu trúc giải phẫu chi trên , chi C4. Thực hiện đƣợc khám, tổng
dƣới, cột sống trên thiết đồ cắt ngang, dọc và hợp và diễn giải thông tin lâm
Kỹ năng hình ảnh học. sàng và cận lâm sàng; chẩn
2. Xác định các cấu trúc giải phẫu và mối liên đoán chính xác các bệnh lý phổ
biến.
quan với các cấu trúc lân cận của chi trên, chi
Đại học Y Dƣợc Tp.HCM
Khoa Y
Mục tiêu Mô tả mục tiêu CĐR của CTĐT
dƣới, cột sống trên mô hình và trên xác ƣớp.

3. Xác định đƣợc hình dạng bên ngoài và hình

ảnh chiếu lên da của các cấu trúc giải phẫu chi,
cột sống ( mốc xƣơng, mạch máu, thần kinh, cơ,
khớp).

4. Vẽ đƣợc trục chi và đo đƣợc góc hợp bởi 2

trục chi gần nhau.

5. Đo tầm hoạt động các vận động khớp.

6. Đo vòng chi, chiều dài chi.

7. Đo sức cơ các cơ chính của chi và cột sống.

8. Lƣợng giá sự vững chắc của khớp.

9. Lƣợng giá sự toàn vẹn của mạch máu chính

nuôi dƣỡng chi.

10. Lƣợng giá sự toàn vẹn thần kinh chi phối chi

1. Sinh viên có ý thức phải phân tích các biểu

hiện bình thƣờng - bất thƣờng của hệ cơ-xƣơng-
khớp dựa trên sự thống nhất giải phẫu –chức
C11. Thể hiện tính chuyên
năng. nghiệp và phát triển nghề
Thái độ
nghiệp liên tục trong thực hành
2.Tôn trọng và quan tâm sự nhạy cảm của bệnh chăm sóc sức khoẻ
nhân khi thăm khám.

3.Hợp tác tốt với đồng nghiệp.

4. ĐÁNH GIÁ MÔN HỌC

4.1. Lý thuyết

Thành phần đánh giá Bài đánh giá MT môn học Tỷ lệ (%)
A1. Đánh giá thƣờng
Bài pretest các ca lâm sàng MT1-3 10%
xuyên
A2. Đánh giá giữa kỳ Bài thi giữa kỳ trắc nghiệm lý thuyết MT1-3 20%
A3. Đánh giá cuối kỳ Bài thi cuối kỳ trắc nghiệm lý thuyết MT1-3 70%

Lý thuyết : thi câu hỏi trắc nghiệm MCQ

Tỉ lệ % - Số câu Nhớ lại (40%) Hiểu (35%) Áp dụng (25%)
Đại học Y Dƣợc Tp.HCM
Khoa Y
Mục tiêu 1 40% - 40 15% - 15 17% - 17 8% - 8
Mục tiêu 2 28% - 28 10% - 10 10% - 10 8% - 8
Mục tiêu 3 32% - 32 15% - 15 8% - 8 9% - 9
Tổng cộng 100% - 100 câu 40 câu 35 câu 25 câu

Điểm lý thuyết của module Cơ xƣơng khớp = (điểm quá trình học ca lâm sàng × 0,1) + (điểm
lý thuyết giữa kỳ × 0,2) + (điểm lý thuyết cuối kỳ × 0,7).
Nếu điểm lý thuyết module Cơ xƣơng khớp không đạt (< 4), sinh viên sẽ thi lại bài thi cuối
kỳ lần 2. Nếu vẫn không đạt, sinh viên sẽ học và thi lại vào học kỳ hè hoặc vào năm học sau.

4.2. Thực hành

Đánh giá cuối kỳ - Bài thi thực hành - MT thực hành 100%

Thực hành: Thi chạy trạm theo mục tiêu có cấu trúc (Objective Structured Practical
Examination = OSPE) đối với Giải phẫu, thi kỹ năng tại trung tâm mô phỏng.
Điểm thực hành của module Cơ xƣơng khớp = Tổng điểm thực hành của các phần giải phẫu,
chẩn đoán hình ảnh, kỹ năng thăm khám có nhân với trọng số theo tỉ lệ số tiết thực hành của
từng phần.
Thực hành đƣợc xem là đạt khi điểm thành phần của phần giải phẫu và điểm thành phần của
kỹ năng phải đạt. Điểm thành phần thi kỹ năng đƣợc xem là đạt khi tổng điểm và điểm ở các
trạm có tiếp xúc với ngƣời bệnh chuẩn phải đạt. Rớt phần nào thi lại phần đó.

5. NỘI DUNG GIẢNG DẠY

5.1. Lý thuyết
Phƣơng Đánh giá
MỤC TIÊU
ST Bài Số pháp Ca
Mục tiêu học tập
T lý thuyết tiết giảng lâm sàng
dạy
1. Phân biệt các khái Giải thích Bài kiểm
niệm chu chuyển một số biến tra
xƣơng, tu chỉnh và đổi sinh lý thƣờng
tái tu chỉnh. và bệnh lý xuyên
- Mẹ già
2. Mô tả các chức Giảng hệ cơ xƣơng pretest,
nhƣ
năng của các tế dạy theo khớp kiểm tra
Chuyển chuối
hóa bào tham gia vào nhóm giữa kỳ,
dựa trên chín cây
xƣơng: chu chuyển kiểm tra
ca lâm (loãng
chu xƣơng. cuối kỳ
2 sàng xƣơng)
1 chuyển 3. Liệt kê các dấu ấn
xƣơng, tu
(Case- - Em là tia
phản ảnh tình Based nắng mặt
chỉnh và trạng của chu Learnin
tái tu trời( bệnh
chuyển xƣơng. g
chỉnh. còi
4. Trình bày sự thay = CBL)
xƣơng)
đổi theo tuổi tác
của khối lƣợng
xƣơng.
5. Tóm tắt vai trò
của các yếu tố tại
Đại học Y Dƣợc Tp.HCM
Khoa Y
chỗ và toàn thân
đến các hoạt động
của tế bào xƣơng.
6. Áp dụng kiến thức
về chuyển hóa
xƣơng để giải
thích sinh lý bệnh
một số rối loạn
của chuyển hóa
xƣơng.
1. Mô tả thành phần - Phải Phân tích -
và cấu trúc của chăng hoạt động
sụn khớp mòn theo bình thƣờng
2. Trình bày những năm của một đơn
thay đổi của sụn tháng vị vận động
khớp theo tuổi (Thoái khớp (chi
3. Mô tả quá trình tái hóa tiết); áp
tạo của sụn khớp khớp) dụng để giải
Khớp:
4. Nhận biết những - Vận động thích cơ chế
chuyển CBL
2 ảnh hƣởng của 2 đó là đời các biểu
hóa sụn
khớp sức tải cơ học trên sống(nhu hiện bất
sụn khớp yễn sụn thƣờng hoạt
5. Vận dụng những sau bất động khớp
kiến thức về động)
chuyển hóa sụn để - Nào phải
giải thích sinh lí dao to
bệnh của những bua lớn
rối loạn sụn khớp (microfra
cture )
Phân tích -
1. Trình bày đặc - Đứt dây hoạt động
điểm cơ học của chằng bình thƣờng
dây chằng dựa bên trong của một đơn
Dây trên cấu trúc vi gối vị vận động
chằng: cơ thể - Phím đàn khớp (chi
CBL
3 sinh học 2. Xác định chức 2 dƣơng tiết); áp
và chức năng của dây cầm.( trật dụng để giải
năng chằng khớp thích cơ chế
3. Trình bày quá cùng các biểu
trình lành tự nhiên đòn) hiện bất
của dây chằng thƣờng hoạt
động khớp
Đại học Y Dƣợc Tp.HCM
Khoa Y
1. Mô tả các cơ chế Giải thích ₋
chấn thƣơng và một số biến
₋ Trong
giải thích tầm đổi sinh lý
mặt mà
quan trọng việc và bệnh lý
bắt hình
xác định cơ chế hệ cơ xƣơng
vong (sốc
này trên BN gãy khớp
chấn
xƣơng, trật khớp.
thƣơng)
2. Nhận biết các dấu
- Chỉ tại
hiệu chắc chắn
cái xe?
của gãy xƣơng,
- Bàn tay
Tiếp cận trật khớp
thiếu phụ
chấn 3. Nhận biết các tác
CBL chƣa
4 thƣơng cơ động của chấn 2
chồng
quan vận thƣơng đến vùng
động hay bàn
bị tổn thƣơng và
tay chúc
toàn thân
phúc?
4. Mô tả các dấu
(liệt trụ)
hiệu bất thƣờng
- Mìn cóc
trên hình ảnh học
thầm
ở BN gãy xƣơng,
lặng (Đứt
trật khớp
động
5. Xác định các triệu
mạch
chứng quan trọng
khoeo)
của các biến
chứng
- Chiến Phân tích -
1. Phác thảo cách trận vòng hoạt động
tiếp cận đến biện ngoài bình thƣờng
luận lâm sàng. trung tâm của một đơn
2. Nhận diện các cấu suy sụp vị vận động
trúc giải phẫu (Viêm khớp (chi
quan trọng trong khớp tiết); áp
việc đánh giá đau dạng dụng để giải
khớp. thấp) thích cơ chế
3. Ôn lại cách khai - Viêm các biểu
Tiếp cận thác bệnh sử, ống khớp hiện bất
đau vùng thăm khám và rống thƣờng hoạt
khớp CBL
5 siêu âm trong 2 (Viêm động khớp
không do
chấn đánh giá đau khớp
thƣơng khớp. phản
4. Xác định và biện ứng.)
luận các cận lâm - Thủ
sàng hữu ích trong phạm là
đanh giá đau viêm?
khớp. - Thấy vậy
5. Nhận biết cơ chế chứ
miễn dịch trong không
đau khớp cấp tính phải vậy
và mạn tính. (Đau quy
chiếu)
Đại học Y Dƣợc Tp.HCM
Khoa Y
1. Nhận biết biểu Giải thích -
hiện lâm sàng của một số biến
viêm khớp do vi đổi sinh lý
trùng, viêm khớp và bệnh lý
Lyme, và viêm hệ cơ xƣơng
- Bé xíu
khớp do virus khớp
xiu
2. Xác định các yếu
nhƣng có
tố nguy cơ của
võ .
viêm khớp nhiễm
(Viêm
trùng
khớp
Nhiễm 3. Phân biệt những CBL
6 2 nhiễm
trùng khớp nguyên nhân viêm
trùng)
khớp do nhiễm
- Viêm
trùng và không do
khớp do
nhiễm trùng
virus
4. Dựa trên những
- Lao khớp
kiến thức về miễn
dịch học giải thích
những khác biệt
về triệu chứng cơ
năng và thực thể
của viêm khớp
1. Mô tả vai trò của Giải thích -
IL-1 trong phản - Chay một số biến
ứng viêm cấp mặn đều đổi sinh lý
2. Liệt kê những loại không và bệnh lý
Inflammasome và thoát hệ cơ xƣơng
chức năng của (gout) khớp
chúng - Anh em
3. Giải thích những cột chèo
Bệnh khớp CBL
7 ảnh hƣởng của 1 (Pseudog
do viêm
chất gây viêm out)
trong bệnh lí khớp - Đến hẹn
4. Xác định những lại lên
bệnh lí di truyền (Hội
liên quan đến đột chứng sốt
biến trong các theo chu
Inflammasome kì)
chuyên biệt
1. Phân loại đau và - Biết đâu Giải thích -
các nhóm chính nguồn một số biến
của nguyên nhân cội (Bệnh đổi sinh lý
đau cổ không do lí rễ thần và bệnh lý
chấn thƣơng kinh do hệ cơ xƣơng
Tiếp cận 2. Khai thác bệnh sử CBL thoát vị khớp
8 1
đau cổ để giúp phân loại đĩa đệm)
các kiểu đau cổ - Chớ nên
3. Trình bày cách sụp bẫy
khám lâm sàng (U
4. Đƣa ra chẩn đoán Pancoast)
phù hợp - Biểu tình
Đại học Y Dƣợc Tp.HCM
Khoa Y
5. Xác định những công sở
dấu hiệu bất (Đau cột
thƣờng trên sống cổ
Xquang, CT, MRI cấp)
vùng cổ - Đau đâu
bệnh
đó?(Đau
qui
chiếu)

1. Hiểu đƣợc đƣợc Giải thích -

cách khai thác một số biến
bệnh sử và những đổi sinh lý
tiền căn bệnh lí và bệnh lý
của những type hệ cơ xƣơng
đau vùng thắt khớp
lƣng (LBP)
2. Trình bày cách - Gánh
khám lâm sàng để nặng oằn
định hƣớng lƣng
nguyên nhân. Liệt (Đau thắt
kê những triệu lƣng cấp)
Tiếp cận chứng nguy hiểm - Từ một
CBL
9 đau vùng “ red flags” 1 truyền
thắt lƣng 3. Đề nghị cận lâm thuyết
sàng thích hợp và (Viêm
giải thích đƣợc cột sống
các bất thƣờng dính
4. Hiểu nguyên tắc khớp)
điều trị cơ bản
dựa trên cơ chế
đau liên quan
bệnh lí rễ thần
kinh, nguyên tắc
phòng ngừa và
phục hồi chức
năng
TỔNG CỘNG 15 tiết

Ngoài các bài lý thuyết các trƣờng hợp lâm sàng trên, sinh viên phải tự học các bài trong tài
liệu đọc trƣớc thuộc bài giảng lâm sàng.
5.2. Thực hành
Số Phƣơng pháp
STT Tên bài giảng Nơi học
tiết giảng dạy
GPH chức năng định khu khớp vai – cánh tay –
1 4 Thực hành trên xác Bộ môn GPH
khuỷu – cẳng tay
Đọc phim X quang –
Hình ảnh học bình thƣờng – thăm khám chức
2 4 Thực hành trên ngƣời ACTS
năng khớp vai – cánh tay – khuỷu – cẳng tay
mẫu
3 GPH chức năng định khu khớp háng – đùi –gối 4 Thực hành trên xác Bộ môn GPH
Đại học Y Dƣợc Tp.HCM
Khoa Y
– cẳng chân
Đọc phim X quang –
Hình ảnh học bình thƣờng – thăm khám chức
4 4 Thực hành trên ngƣời ACTS
năng khớp háng – đùi – gối – cẳngchân
mẫu
GPH chức năng định khu khớp cổ tay – bàn tay
5 4 Thực hành trên xác Bộ môn GPH
– cổ chân – bàn chân
Đọc phim X quang –
Hình ảnh học bình thƣờng – thăm khám chức
6 4 Thực hành trên ngƣời ACTS
năng khớp cổ tay – bàn tay – cổ chân – bàn chân
mẫu
GPH chức năng định khu cột sống cổ - ngực –
7 3 Thực hành trên xác Bộ môn GPH
thắt lƣng – khung chậu – cùng cụt
Hình ảnh học bình thƣờng – thăm khám chức Đọc phim X quang –
8 năng cột sống cổ - ngực – thắt lƣng – khung 3 Thực hành trên ngƣời ACTS
chậu – cùng cụt mẫu
Đọc phim X quang –
9 Chức năng cơ vân – thăm khám sức cơ bằng tay 2 Thực hành trên ngƣời ACTS
mẫu
Tổngcộng 32 tiết

TỔNG CỘNG
1 tín chỉ lý thuyết = 15 tiết
1 tín chỉ thực hành = 32 tiết

6. QUY ĐỊNH CỦA MÔN HỌC

- Sinh viên phải tham dự tất cả các buổi học thực hành. Vắng mặt 1 buổi sẽ không đƣợc
thi thực hành cuối kỳ.
- Sinh viên phải tham dự tất cả các buổi nhóm thảo luận ca lâm sàng. Vắng mặt >20% sẽ không
đƣợc thi cuối kỳ

- Sinh viên phải tham gia ≥ 75% các buổi giảng lý thuyết.
7. PHỤ TRÁCH MÔN HỌC
- Bộ môn: Chấn thƣơng Chỉnh hình, Chẩn đoán hình ảnh, Giải phẫu học
- Địa chỉ liên hệ: Bộ môn Chấn thƣơng Chỉnh hình – Khoa Y – ĐHYD TP. HCM, 217
Hồng Bàng Q5, TP. HCM.
- Điện thoại liên hệ:

Ngày 15 tháng 8 năm 2020

Trƣởng bộ môn