BALAGTASAN ✓ Binubuo ng pagtatalo ng dalawang

- Debateng patula pangkat/koponan na nagkakatwiran sa

- Modernong Balagatasan “Batutian” – isang proposisyon/paksa na
hango sa panulat ni Jose Corazon de Jesus napagkasunduan nilang pinagtatalunan.
‘Huseng Batute’ ✓ Ayon kay Arrogante ang pagtatalo ay isang
- Uri ng pagtatalo ng dalawang magkaibang sining gantihan ng katwiran o makatuwid
panig – Francisco Balagtas ng dalawa o higit pang magkasalungat na
- Nagsimula – Abril 06, 1924 panig tungkol sa isang kontrobersiyal na
- Binubuo ng 3 magtatanghal: paksa.
• 2 magtatalo
• 1 tagapamagitan (Lakandiwa ‘lalaki’ o PROPOSISYON
Lakambini ‘babae’) - Ang pagpapahayag ng kaisipang
- May hurado na maghuhusga kung sino ang pagpapasyahan.
mananalo. - Ito ay ang paksang pinagdedebatihan.
- Kadalasang pinapaksa nito ang hinggil sa
suliranin or usaping panlipunan.
HALIMBAWA NG PINAGTATALUNANG
PAKSA
PANGANGATUWIRAN
1. Ang bike ay higit na mainam kaysa sa kotse.
- uri ng pagpapahayag na ang pangunahing
2. Edukasyon sa mga Unibersidad ay kailangan
layunin ay magpatunay ng katotohanan.
walang fee o free.
- sining at agham ng paglalatag,
3. Ang Takdang-Aralin ay nakapag-aaksaya ng
pagtitimbang at paghahanay ng mga
oras.
kaisipan upang mahikayat ang kabilang
4. Ang Internet ay higit na nagdudulot ng di-
kampo.
mabuti kaysa mabuti.
5. Ang mga pagkaing sitsirya (junk foods) sa
Bilang AGHAM
paaralan ay kailangan ipagbawal.
- umayon sa isang siyentipikong
pamamaraan
KATANGIAN NG PROPOSISYON
- Sangkot rito ang paggamit ng lohikong
1. Napapanahon - pangkasalukuyang paksa.
kaisipan upang maging kapani-paniwala
2. Patunayan ng mga ebidensya – may mga
ang binibitiwang mga argumento.
makakalap na mga katibayan.
3. Maliwanag – hindi mapagaalinlanganan
Bilang SINING
ang katuturan.
- kasangkapan ang limang pandama ng tao
- Kasama rito ang pagkuhang atensyon,
URI NG PROPOSISYON
kawilihan o interes ng mga tagapakinig at
1. Patakaran – karaniwang ginagamit sa mga
lalo na ng pasiya ng mga tagahatol.
pampublikong debate. Nagtutulak ito ng pagkilos
at naghahanap ng solusyon. Ginagamitan ito ng
DEBATE O PAGTATALO
katagang dapat.
- isang formal na gawaing pasalit tuwirang
HAL: “Dapat gawing legal ang diborsyo sa
pagsasalitang paligsahan sa
Pilipinas”.
pangangatwiran ng dalawang
makasalungat na panig ukol sa isang tiyak
2. Kahalagahan – pinaninindigan nito ang
na proposisyon sa isang tiyak na panahon.
kabutihan ng isang bagay. Isang proposisyong ito
na naghahanap ng pangangailangan sa isang bagay
Ibang kahulugan sa pagtatalo/debate:
✓ Pagpapakita ng kuro-kuro ng isa o higit o palakad.
pang tao tungkol sa isang paksa. HAL: “Ang isang wikang pambansa ay lubhang
✓ Binubuo ng pagmamakatwiran ng mahalaga sa pagbuwag sa makaaliping diwa”.
dalawang magkasalungat na panig tungkol
sa isang paksang pinagkaisahang 3. Pangyayari – pinaninindigan nito ang
pagtatalakayan. katotohanan o kabulaanan ng isang pangyayari.
HAL: “Maraming namatay sa nasunog na
Superferry”.
Masusukat ang katotohanan o kabuluhan nito sa
pamamagitan ng pag-alam sa tunay na mga panyayari.
MALING KATUWIRAN SA PAGDEDEBATE
1. Argumentum ad hominem
- I s a n g n a k ah ih i y an g p a g - a t a k e s a
p e r s o n a l n a k a t an g i an / k a ta y u an n g
k a t a l o a t h in d i s a isyung tinatalakay o
pinagtatalunan.
Hal: Huwag natin siyang iboto sapagkat hindi siya
nakapagtapos ng kolehiyo.
2. Argumentum ad baculum
- P a g g a m i t n g pw e r s a o a w t o r i d a d
a n g g a m it u p an g m ai w a s an an g
i s y u at i t o a y ma i p an a l o ang
argumento.
Hal: Sumunod ka sa gusto ko dahil ako ang
pinuno rito.
3. Argumentum ad misericordiam
- Upang makamit ang awa
at pagkampi ng mga
makikinig/bumabasa, ginagamit
i t o s a paraang pumipili ng mga salitang
umaatake sa damdamin at hindi sa
kaisipan.
Hal: Huwag mo na po akong ibagsak kasi namatay
ang aking ama.
4. Non sequitur
- Sa Ingles ang ibig sabihin nito ay “It doesn’t
follow”. Pagbibigay ito ng Konklusyon sa
kabila ng mga walang kaugnayan na paksa.
Hal: Barumbado ang batang iyan palibhasa anak sa
labas.
5. Ignoratio elenchi
- Pagpapakatotoo sa isang konklusyong hindi
naman siyang dapat patotohanan.
Hal: Ang Diyos ay pag-ibig. Kung gayon, ang pag-
ibig ay Diyos.
6. Maling Paghahambing
- Kariwan na tinatawag na usapang lasing
ang ganitong uri sapagkat mayroon ngang
hambingan ngunit hindi naman matino ang
konklusyon.
Hal: Bakit ninyo ako patutulugin agad kung kayo
nga ay gisingpa. (Sagot ng anak sa ina)
7. Argumentum ad vericundiam
- Naglalahad ng tao o sangguniang walang
kinalaman sa isyung kasangkot.
Hal: “Ang Champion, tapat po sa inyo.” Susan
Roces
8. Dilemma
- Naghahandog lamang ng dalawang
opsyon/pagpipilian na para bang iyon
lamang at wala nang iba pang alternatibo.
Maari ring ang dalawang pagpipilian ay
puro negatibo.
9. Dobleng Tanong
Hal: Nagugulumihanan ka ba sa aking
katanungan?
10. Petitio Principii - Paikot-ikot ang
argumento.
Hal: Maganda siya sapagkat seksi. Seksi siya
sapagkat maganda.
11. Maling sanhi
Hal: Kaya hindi umulan kasi nag alay tayo ng mga
itlog sa
simbahan.
URI NG PAGTATALO
Pormal
- lubusang pinaghahandaan ang gagawing
pangangatwiran.
- puspusang pananaliksik o pangangalap ng
datos ang dapat gawin upang taas noong
maiharap sa mga katunggali.
Halimbawa ng mga paksang dapat paksang
ipangalap ng datos:
 1. “Ang Pangulong Marcos noong panahon
niya ay tunay na diktador”
2. Ang mga alahas ni Imelda ay tunay niyang
pag-aari?

Di – Pormal
- pagtatalong di na puspusan ang
pangangalap ng datos.
- Maaring mag-interview o magtanong-
tanong sa mga marurunong upang
makapangalap ng ideya o kaisipan.
- Maaaring ito gawin sa umpukan, sa loob ng
klase at maging sa sala ng bahay.

Halimbawa:
• Dapat o di–dapat ipagbawal ang aborsiyon.
• Dapat o di–dapat Inangkin ng Tsina ang
West Philippine Sea

Proposisyon - Paksang pinagdedebatehan

Mga Patakaran Tungkol sa Pagtuligsa:

a. Ipahayag ang kamalian ng kalaban.
b. Ilahad ang mga walang katotohanang sinabi
ng kalaban.
c. Talakayin ang mga kahinaan ng katibayan
ng kalaban.
d. Ipahatid na wala sa paksa ang mga patunay
at katuwiran ng kalaban.
e. Lagumin ang mga sariling katuturan at
patunay sa sarili na katuwiran.

Mga Patakaran Tungkol sa Pagtatanong:

• Tanong na masasagot lamang ng “oo” o
“hindi” ang dapat na itanong.
• Huwag payagang magtanong sa sayo ang
kalaban kung ikaw ang nagtatanong.
• Di dapat magtanong ang dalawang
tagapagsalita sa iisang tagapagsalita.
• Huwag payagan na aksayahin ng kalaban
ang kanyang oras sa pagtatanong.
• Kung lumabag sa alituntunin ng
pagtatanong ang isa sa kanila, dapat itong
ipaalam sa tagapangasiwa ng pagtatalo.

Mga Dapat Banggitin sa Pagtuliksa (Rebuttal)

1. Ilahad ang mga mali sa katuwiran ng
kalaban.
2. Ipaalam ang walang katotohanang sinabi ng
kalaban.
3. Ipaliwanag ang kahinaan ng mga katibayan
ng kalaban.