Nghị luận là gì?

Nghị luận là phương pháp hay một văn bản (hoặc dạng
thức của văn bản) có nội dung chủ yếu là bàn về một đối
tượng nào đó, như: một tác phẩm văn học, các vấn đề
xã hội như đời sống, chính trị.Qua đó, người đọc/người
nghe được cung cấp những lý lẽ, dẫn chứng mang tính
thuyết phục từ người viết/người nói.
Cách làm và yêu cầu viết bài văn nghị luận về một vấn đề
xã hội
- Nêu được vấn đề cần bàn luận.
- Triển khai hệ thống luận điểm chặt chẽ; sử dụng lí lẽ
bằng chứng để tăng tính thuyết phục.
- Nêu được quan điểm cá nhân đồng thời nêu được vấn
đề ở một góc nhìn, khía cạnh khác.
- Rút ra được ý nghĩa, bài học từ vấn đề được nêu.
Đọc bài viết tham khảo
Cư dân của hành tinh xanh sgk/115
Trả lời câu hỏi sgk/118
Câu 1/SGK 118: Nêu vấn đề chính được bàn luận trong
bài viết và ý nghĩa của nó.
- Vấn đề chính được bàn luận trong bài viết là: bàn luận
về vấn đề mà con người gặp phải trong xu thế toàn cầu
hóa.
- Ý nghĩa: giúp con người hiểu được những gì họ đang
làm và ảnh hưởng của nó khi xu thế toàn cầu hóa đang
diễn ra, nhiều vấn đề tiêu cực nảy sinh.

Câu 2/118: Xác định hệ thống luận điểm được triển khai
trong bài viết.
Hệ thống luận điểm được triển khai trong bài viết là:
- Xem xét vấn đề từ nguồn gốc chung của loài người
. - Xem xét vấn đề từ thực tiễn lịch sử cận-hiện đại của
thế giới.
- Xem xét vấn đề từ mối quan hệ giữa các quốc gia, dân
tộc.
- Xem xét vấn đề từ góc nhìn khác
- Ứng xử thực tế cần có của mỗi người khi nhận thức
được tầm quan trọng của vấn đề bàn luận.

Nhận xét về mức độ thuyết phục của các bằng chứng

được người viết đưa ra.
Xét về mức độ thuyết phục của các bằng chứng được
người viết đưa ra, ta có thể khẳng định rằng những bằng
chứng này đều hết sức thuyết phục và đủ để làm sáng tỏ
luận điểm đang được nói đến. Bởi tác giả dã rất tài hoa
khi sử dụng những dẫn chứng thực tế như những thành
quả của sự phát triển khoa học công nghệ, hay những
vấn đề luôn được mọi người yêu thích (bóng đá), rồi
những vấn đề nổi trội về chính trị các nước… tất cả đều
rất đúng và thiết thực bởi sự hiện hữu của nó vẫn đang
diễn ra, chúng ta đều biết và nhìn thấy. Chính sự rõ
ràng, cụ thể, thực tế và dễ hiểu ấy đã giúp cho việc làm
sáng tỏ luận điểm chính của tác phẩm trở lên dễ dàng
hơn bao giờ hết.

thực hành viết

Chuẩn bị viết
- Lựa chọn đề tài có thể khơi dậy được thái độ sống tích
cực như: thực hành lối sống xanh, tôn trọng sự khác
biệt, trách nhiệm với người yếu thế trong xã hội,…
- Sau khi chọn được đề tài ta sẽ tìm những luận điểm, lí
lẽ, bằng chứng cho bài để thuận lợi khai thông bài viết.
Tìm ý
-Có thể nhìn nhận vấn đề theo những góc độ nào? Và
theo cấp độ nào?
-Nên chọn những bằng chứng gì để làm sáng tỏ các luận
điểm?
-Những câu nói nào có thể trích dẫn?
-Có thể bàn luận theo hướng trái chiều không? Như
nào?
-Nhận thức được vấn đề có ý nghĩa như nào đối với mỗi
người, trước hết là đối với ta.

Lập dàn ý
Mở bài:
-Nêu được vấn đề cần bàn luận( trực tiếp, gián tiếp),
không cần dài dòng để người đọc nắm rõ vấn đề cần bàn
luận từ đầu là gì.
Thân bài:
- Nêu được những hoàn cảnh, hoàn cảnh đời sống làm
nảy sinh ra vấn đề.
- Phân tích từng khía cạnh từ hẹp đến rộng hay từ rộng
đến hẹp với những lí lẽ, bằng chứng thuyết
phục.
- Làm rõ sự cần thiết phải nhận thức đầy đủ về vấn đề.
- Nêu vấn đề bằng trải nghiệm cá nhân giúp thay đổi
điểm nhìn cũng như tạo sự đa dạng cho vấn đề.
- Bàn luận với góc nhìn trái chiều.
Kết bài:
-Tóm lại những luận điểm đã nêu và khẳng định lại ý
nghĩa, bài học của vấn đề bằng những tư liệu, bằng
chứng đối với bản thân.
VIẾT
-Bám sát dàn ý đã lập để viết, có thể điều chỉnh các nhận
xét, đánh giá cho phù hợp với những bằng chứng được
đưa ra.
-Mỗi luận điểm cần được triển khai thành một đoạn
văn, có câu chủ đề với các ý nhỏ triển khai chủ đề.
- Thường xuyên chú ý mạch lạc và liên kết của bài viết,
sử dụng chính xác và đúng chỗ các phương tiện liên kết.
- Việc trích dẫn các ý kiến bàn về vấn đề (nếu có) cần
đảm bảo tính trung thực, không cắt xén, có ghi nguồn
đầy đủ, chính xác (phần trích dẫn trực tiếp phải được
đặt trong ngoặc kép).
- Chú ý sử dụng hình thức đối thoại (với các quan điểm
khác) nhằm làm cho vấn nên nổi bật và sắc nét.
– Có thể vận dụng linh hoạt các yếu tố tự sự và biểu
cảm, nhất là khi để cập những trải nghiệm của bản thân
để làm tăng tính thuyết phục của lập luận.

Chỉnh sửa, hoàn thiện

Đối chiếu với yêu cầu của kiểu bài và dàn ý đã lập để:
- Bổ sung những ý cần thiết hay lược bỏ những ý đi xa
vấn đề chính cần bàn luận.
- Kiểm tra tính chặt chẽ, hợp lí của bố cục; có thể đảo vị
trí các đoạn, các câu nếu thấy cần thiết nhằm đảm bảo
sự liền mạch, logic của lập luận.
- Triển khai hoàn chỉnh những ý còn sơ sài.
- Thay thế phương tiện liên kết chưa được dùng chính
xác và bổ sung phương tiện liên kết cần thiết, phù hợp.
- Sửa các lỗi chính tả, diễn đạt và trình bày (nếu có).
Chỉnh sửa, hoàn thiện
-Đối chiếu với yêu cầu và dàn ý đã lập:
-Bổ sung những ý cần thiết và lược bớt những ý lần man
gây lạc đề.
-Kiểm tra tính chặt chẽ, hợp lí của bố cục.
-Triển khai hoàn chỉnh các ý còn sơ sài kém thuyết phục.
-Thấy thế những phương tiện liên kết được dùng chưa
chính xác.
-Sửa lỗi chính tả, trình bày.