3623 MATURA Estetika 2020-2023

ДРЖАВНА МАТУРА
ТЕСТОВИ
ЕСТЕТИКА
2020 ‒ 2021 година
© ДИЦ 2022
ШИФРА НА КАНДИДАТОТ
ЗАЛЕПИ ТУКА
ЕСТЕТИКА
Време за решавање: 150 минути
јуни 2020 година
Шифра на ПРВИОТ оценувач Шифра на ВТОРИОТ оценувач

Запиши
тука:
УПАТСТВО ЗА КАНДИДАТОТ
Внимателно прочитај го упатството. Не испуштај ништо.

Залепи ја едната шифра на означеното место на тестот („Шифра на кандидатот“), а другата шифра
на означеното место на листот за одговори.
ДРЖАВЕН ИСПИТЕН ЦЕНТАР
Не врти страници и не почнувај со решавање на задачите сè додека не ти каже надгледувачот.

Тестот содржи задачи.
На задачите се одговара на еден од следните начини:
- со заокружување на буквата пред точниот одговор;
- со пишување кус одговор на соодветното место;
- со пишување текст во просторот што е предвиден за тоа;
- со поврзување.
Внимавај на јазикот и на правописот во одговорите. Пишувај читливо. Нечитливите одговори се
вреднуваат со нула (0) поени.
Задачите се одговараат прво во тестот, а потоа треба одговорите на задачите да ги пренесеш на
листот за одговори, според Упатството за пополнување дадено во него.
Во тестот пишувај исклучиво со пенкало кое пишува сино или црно. Одговорите на задачите
напишани со молив се вреднуваат со нула (0) поени.
Препишувањето е најстрого забрането. Сите идентични или слични текстови, како и
текстовите испишани со различни ракописи се вреднуваат со нула (0) поени.
Покрај секоја задача е даден бројот на поените за точниот одговор.
Ти посакуваме многу успех!
© ДИЦ 2020
ДРЖАВНА МАТУРА ДРЖАВНА МАТУРА ДРЖАВНА МАТУРА ДРЖАВНА МАТУРА ДРЖАВНА МАТУРА ДРЖАВНА МАТУРА ДРЖАВНА МАТУРА
1 Софистите во V век пр. н. е. предложиле потесно, сензуалистичко разбирање 1 поен
на убавината, според кое убаво е она што е:
А. добро и важно.
Б. пријатно за видот и за слухот.
В. морално и убаво.
Г. етичко и морално.
2 Првите уметности во кои доминира физичката сила, се именуваат како: 1 поен
А. прости уметности.
Б. применети уметности.
В. статички уметности.
Г. сложени уметности.
3 Според Аристотел, врвно уметничко дело е: 1 поен
А. комедијата.
Б. трагедијата.
В. сликата.
Г. скулптурата.
4 Питагорејците го откриле соодносот помеѓу: 1 поен
А. дебелината на жицата и инструментот.

Б. пеењето и свирењето.
В. должината на жицата и висината на тонот.
Г. жицата на инструментот и тонот.
5 Според Платон, уметноста е: 1 поен
А. можност за создавање нешто ново.

Б. можност човекот да го изрази она што го чувствува.
В. начин на комуницирање помеѓу луѓето.
Г. копија на веќе постоечката копија.
6 Аристотел е автор на првото позначајно европско естетско дело со наслов: 1 поен
А. „Метафизика“.
Б. „За поетиката“.
В. „Органон“.
Г. „Држава“.
20010220-А
3 2
7 Кој од долунаведените автори е најпознатиот италијански композитор на 1 поен
опери?
А. Данте Алигиери.
Б. Леонардо да Винчи.
В. Џордано Бруно.
Г. Џузепе Верди.
1 поен
8 Како се нарекува способноста за естетско доживување?
А. Вкус.
Б. Знаење.
В. Мирис.
Г. Талент.
9 Струењето во творештвото кое се јавува на крајот од XX век се нарекува: 1 поен
А. постмодернизам.
Б. класицизам.
В. романтизам.
Г. неопозитивизам.
10 Што проучува социологијата на уметноста? 1 поен
А. Односот на човекот и општеството.

Б. Односот на музиката и човекот.
В. Односот на танцот и општеството.
Г. Односот на уметноста и општеството.
11 За еден автор велиме дека е оригинален, ако: 1 поен
А. има голема популарност.

Б. создава нешто ново.
В. има многу дела.
Г. е добро платен.
12 Кое од долунаведените дела е напишано од Леонардо да Винчи? 1 поен
А. „Трактат за сликарството“.
Б. „Светот како волја и претстава“.
В. „Раѓање на трагедијата“.
Г. „Чувството за убавина“.
20010220-А
4 2
13 Според Платон, каква функција има уметноста? 1 поен
А. Естетска функција.
Б. Комуникациска функција.
В. Педагошка функција.
Г. Лековита функција.
14 Во кој од долунаведените периоди припаѓа творештвото на Франческо 1 поен
Петрарка?
А. Класицизам.
Б. Ренесанса.
В. Романтизам.
Г. Позитивизам.
15 Во средниот век, уметноста и творештвото биле наменети (и целосно посве- 1 поен
тени) за потребите на:
А. црквата.
Б. луѓето.
В. богатите.
Г. сиромасите.
16 На кој период припаѓаат композициите на Роберт Шуман? 1 поен
А. Kласицизам.
Б. Романтизам.
В. Ренесанса.
Г. Рококо.
17 Театарската форма во која еден лик директно ѝ се обраќа на публиката со 1 поен
подолготраен говор се нарекува:
А. комедија.
Б. опера.
В. трагедија.
Г. монодрама.
18 Во кој од долунаведените периоди е создадено делото „Раѓањето на светот“ 1 поен
од Микеланџело?
А. Ренесанса.
Б. Класицизам.
В. Модернизам.
Г. Средновековие.
20010220-А
5 2
19 Што од долунаведеното НЕ е дел од проучувањата на естетиката? 1 поен
А. Убавото.
Б. Логичките форми.
В. Уметничкото творештво.
Г. Естетските категории.
20 Двајцата најзначајни претставници на барокната музика се: 1 поен
А. М. Равел и К. Дебиси.
Б. Џ. Верди и Ф. Петрарка.
В. Ф. Шопен и Р. Шуман.
Г. Ј. С. Бах и Ф. Хендел.
21 Што означува поимот комуникација? 1 поен
А. Општење.
Б. Молчење.
В. Верување.
Г. Просветлување.
22 Според сфаќањата што доминираат во средниот век, какво потекло има 1 поен
убавината?
А. Античко.
Б. Чудно.
В. Божествено.
Г. Историско.
23 Која наука одговара на прашањето: „што е уметноста“? 1 поен
А. Логиката на уметноста.
Б. Филозофијата на уметноста.
В. Аксиологијата на уметноста.
Г. Психологијата на уметноста.
24 За кој период се карактеристични „популарната музика“ и „рок- културата“? 1 поен
А. Класицизмот.
Б. Романтизмот.
В. Постмодернизмот.
Г. Реализмот.
20010220-А
6 2
25 Сентименталноста, меланхолијата, разочарувањето, песимизмот и индиви- 1 поен
дуализмот се карактерстични за уметничкиот правец:
А. романтизам.
Б. класицизам.
В. барок.
Г. рококо.
26 Терминот „калокагатија“ претставува единство на: 1 поен
А. големото и малото.
Б. убавото и доброто.
В. тешкото и лесното.
Г. високото и ниското.
27 Кое од долунаведените дела припаѓа на Бенедето Кроче? 1 поен
А. „Трактат за сликарството“.
Б. „Критика на моќта на судењето“.
В. „Естетика“.
Г. „Мерило на вкусот“.
28 Врвната добрина и убавина кај Плотин е претставена преку: 1 поен
А. Едното.
Б. Двете.
В. Трите.
Г. Четирите.
29 Како се нарекува теоријата според која творештвото ја имитира стварноста? 1 поен
А. Античка теорија.
Б. Миметичка теорија.
В. Етичка теорија.
Г. Графичка теорија.
30 Што е она што го поттикнува уметникот кон творење? 1 поен
А. Стремежот за творечко изразување.

Б. Стремежот да се збогати.
В. Стремежот за престиж.
Г. Стремежот за натпреварување.
20010220-А
7 2
31 Кој е автор на операта „Волшебната флејта“? 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
32 Кoj композитор се смета за „татко на музиката“? 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
33 Што претставува „вкусот“ за Дејвид Хјум? 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
34 Што е Борјан Цанев по професија? 1 поен
___________________________________________________________________________ 1 2
35 Кој антички мислител прв зборувал за хармонијата како единство на спро- 1 поен
тивностите?
1 2
___________________________________________________________________________
36 Што проучува филозофската дисциплина – аксиологија? 1 поен
____________________________________________________________________________
1 2
37 Каде првпат се појавила операта? 1 поен
____________________________________________________________________________
1 2
20010220-А
8 2
38 Како го нарекуваме културното богатство што се пренесува со усна традиција? 1 поен
____________________________________________________________________________
1 2
39 Во кое дело Кант ги образложил своите естетски идеи? 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
40 Кој ја претставил поврзаноста на музиката и математиката во рамките на 1 поен
античката филозофија?
___________________________________________________________________________ 1 2
41 Во рамките на која наука се развива естетиката како научна дисцилина? 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
42 Кој го создал, а воедно и прв го употребил поимот естетика? 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
43 Кој е автор на балетот „Лабин и Дојрана“? 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
44 Кој е авторот на првата македонска опера? 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
20010220-А
9 2
45 Помпезноста на градбите и богато украсената внатрешност се карактеристики на 1 поен
___________________________________________________________________________.
1 2
46 Низ колку фази (историски) минува уметноста, според мислењето на Хегел? 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
47 Според Аристотел, театарската уметност кај гледачите предизвикува специ- 1 поен
фично психолошко доживување кое се нарекува:
___________________________________________________________________________ 1 2
48 Како се нарекува комуникацијата која се остварува со помош на движењата на 1 поен
телото, гестикулациите, погледот?
___________________________________________________________________________ 1 2
49 Што означува терминот мимезис? 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
50 Кој мислител смета дека уметноста е начин преку кој човекот може да ја намали 1 поен
„светската болка“?
___________________________________________________________________________ 1 2
51 Како се нарекува скулптурата која се прави од глина, а потоа се пече, па се 1 поен
бои?
___________________________________________________________________________ 1 2
52 Која земја се смета за лулка на ренесансното сликарство? 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
53 Кој мислител ја дефинирал убавината како „опредметено задоволство“? 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
20010220-А
10 2
54 Кој е автор на делото прикажано на сликата? 1 поен
1 2
___________________________________________________________________________
55 Секој автор поврзи го со неговото естетско дело. 6 поени
Одговорите (соодветната буква) запиши ги во табелата.
1 2
1. Бенедето Кроче А. „Чувството за убавина“

2. Аристотел Б. „Предавања за естетиката“
3. Леонардо да Винчи В. „Трактат за сликарството“
4. Џорџ Сантајана Г. „За поетиката“
5. Дејвид Хјум Д. „За музички убавото“
6. Едвард Ханслик Ѓ. „За мерилото на вкусот“
Е. „Естетика“
1 2 3 4 5 6
20010220-А
11 2
ПРАЗНА СТРАНИЦА
20010220-А
12 2
ЕСТЕТИКА
август 2020 година

Запиши
тука:


© ДИЦ 2020
1 Ако според Кант убавото се поврзува со претставите на квалитетот, тогаш со 1 поен
која естетска категорија се поврзуваат претставите на квантитетот?
А. Возвишеното.
Б. Грдото.
В. Трагичното.
Г. Комичното.
2 Како се нарекува оној универзален феномен на човековата култура кој се 1 поен
манифестира преку ритмично, телесно движење проследено со музика?
А. Драма.
Б. Танц.
В. Поезија.
Г. Мјузикл.
3 Четвртата синфонија на Чајковски може да биде изразена со естетскиот закон на 1 поен
страдање-гинење-навреда-радост. Која естетска категорија е изразена преку

овој закон?
А. Комично.
Б. Мило.
В. Трагично.
Г. Грдо.
4 Ако целта на античката трагедија е прочистување на чувствата на гледачот со 1 поен
посредство на страв и страдање, тогаш како се нарекува наведената појава во

естетиката?
А. Мимезис.
Б. Мачеништво.
В. Херојство.
Г. Катарза.
5 Кога зборуваме за творечка индивидуалност на уметникот кој остава свој печат 1 поен
на делото кое го создава, тогаш мислиме на една способност која се нарекува:
А. оригиналност.
Б. работливост.
В. сентименталност.
Г. образованост.
20010220-А
3 2
6 Во која епоха од развојот на уметничкиот свет, уметничкото дело ја покажува 1 поен
осаменоста на човекот и апсурдноста на неговиот живот?
А. Реализам.
Б. Барок.
В. Класицизам.
Г. Егзистенцијализам.
1 поен
7 Елитната уметност ја создаваат поединци кои се образувале да творат за да предиз-
викаат максимум задоволство за минимален број префинети потрошувачи.
Кој е основен мотив за ширење на масовната култура?
А. Нејзината вредност.
Б. Профитот.
В. Нејзината оригиналност.
Г. Традицијата.
8 Бенедето Кроче во своето дело „Естетика“ истакнува: „Интуитивно да се спознава 1 поен
значи да се изразува, и ништо друго освен изразување“. Кое средство го користи

интуицијата на уметникот во создавањето на уметничкиот објект?
А. Искуството.
Б. Фантазијата.
В. Волјата.
Г. Разумот.
9 ”Двете уметности се сестри, нежната и хармонична интонација на едната предиз- 1 поен
викува пријатни движења на другата, додека пак обединети, им даваат прекрасна

слика на нашите очи и уши”. За кои две уметности зборува основоположникот
на балетскиот театар Новер.
А. Музика и сликарство.
Б. Книжевност и музика.
В. Музика и драма.
Г. Музика и танц.
20010220-А
4 2
10 Делото на Каспар Давид Фридрих „Патник во море од магла” ни претставува една 1 поен
бескрајна претстава на ледени глечери и пространства.

Какво доживување предизвикува наведеново сликарско дело?
А. Возвишено.
Б. Комично.
Г. Грдо.
11 Како се нарекува уметноста на танцот изразена преку музичко ритмичките 1 поен
движења дополнети со пантомима, специјални костими и предмети од

секојдневието?
А. Костимографија.
Б. Композиција.
В. Кореографија.
Г. Асистенција.
12 Желбата на Гетеовиот Фауст била да застане мигот во својата убавина.Таа желба 1 поен
подоцна се остварува преку создавањето на една уметност која ја документира

реалноста со помош на хемиско-технички и оптички средства. Како се нарекува
ова творештво кое најдоцна го избори својот статус на уметност?
А. Графика.
Б. Скулптура.
В. Сликарство.
Г. Фотографија.
20010220-А
5 2
13 ”Јас не сликам анѓели, затоа што не ги гледам”. Ако со оваа изрека на Густав 1 поен
Курбе започнува појавата на реализмот како уметнички правец, тогаш која е

неговата порака?
А. Социјална критика.
Б. Враќање кон природата.
В. Афинитет кон непознатото.
Г. Човекот во центар на светот.
14 Италијанскиот поет Филипо Томазо Маринети го објавил првиот манифест на 1 поен
Футуризмот, во кој вели дека величенственоста на светот ќе се зголеми со

појавата на една нова убавина и тоа:
А. убавина на фантазијата.
Б. убавина на брзината.
В. убавина на формата.
Г. убавина на човекот.
15 ”Гледање на светот преку формите на геометриските правилни фигури”. За кој 1 поен
уметнички правец е карактеристично наведеново начело?
А. Кубизам.
Б. Футуризам.
В. Дадаизам.
Г. Фовизам.
16 Како се нарекува оној облик на уметност кој е во блиска корелација со театар- 1 поен
ската изведба и се користи за создавање на политички ефекти, филозофски

ставови проследени со нестандардни визуелно уметнички средства?
А. Концептуализам.
Б. Минимализам.
В. Конструктивизам.
Г. Перформанс.
17 За да може човекот да го разбере уметничкото дело треба да стапи во дијалог и 1 поен
во комуникација, поточно да стане духовно сроден со авторот на делото. Ако

делото е уметничко комуникативно средство помеѓу авторот и субјектот на
рецепција, кој е најважниот посредник во нивната комуникација?
А. Критиката.
Б. Традицијата.
В. Историскиот контекст.
Г. Културниот контекст.
20010220-А
6 2
18 Во кој уметнички правец се прокламира естетски релативизам преку зборовите: 1 поен
“Се тече, изобилува, се разлева како што се слева часовникот со масата на една
од сликите на Салвадор Дали”?
А. Кубизам.
Б. Конструктивизам.
В. Надреализам.
Г. Концептуализам.
19 Секој уметнички вид во Средниот век имал истакната форма: во книжевноста се 1 поен
пишувале житија на светци, во архитектурата се граделе цркви и манастири.

Какви уметнички форми се цртале во сликарството?
А. Портрети.
Б. Икони.
В. Акт.
Г. Мртва природа.
20 ”Уметноста е пред се мајсторство, умеење да се создаваат работи совршени по 1 поен
форма”. Со овие зборови на Стравински се потенцира најважниот елемент на

уметничкото творештво, според кој уметниците се разликуваат едни од други.
За кој елемент станува збор?
А. Интуицијата.
Б. Уметничко образование.
В. Оригиналноста.
Г. Работливоста.
20010220-А
7 2
21 Филозофската иманентност на естетиката и нејзиниот дисциплинарен карактер и 1 поен
структура првенствено се определени од естетските категории. Ако естетските

категории како најопшти поими имаат определени својства, тогаш кое
својство НЕ му одговара на поимот естетска категорија?
А. Естетските категории се создадени.

Б. Естетските категории се врзани за естетското искуство.
В. Естетските категории ја откриваат суштината на уметноста.
Г. Естетските категории се конечни, завршени, засекогаш
дадени.
22 За разлика од Херберт Спенсер кој уметноста ја смета за биолошки факт, 1 поен
плод на чист биолошки, естетски нагон на човекот, Бихер потеклото на умет-

носта го лоцира во:
А. трудот и ритамот.
Б. утилитарноста.
В. ирационалниот занес.
Г. општествените услови.
23 „Уметноста треба да постои само како идеја а не како физички елемент”. 1 поен
За кој уметнички правец е карактеристична наведената порака која е често про-

тест од социјален, културолошки и филозофски аспект изразен во вид на умет-
нички перформанс?
А. Нов реализам.
Б. Надреализам.
В. Неопластицизам.
24 Метафизичкиот елемент на уметноста зборува за постоење на една друга димензија 1 поен
на уметничкото дело паралелна со идејата. За која димензија станува збор?
А. Миметичка.
Б. Духовна.
В. Реалистична.
Г. Субјективистичка.
25 Проблемот на уметничкото восприемање првпат теориски го осмислил Аристотел 1 поен
во своето учење за катарзата. Како се тoлкува неговото учење?
А. Како емоционална контемплација.

Б. Како преовладување на ирационалното во интелектот.
В. Како чистење на душата со страв и жал.
Г. Како универзално безинтересно допаѓање.
20010220-А
8 2
26 Платон во дијалогот „Ион“ ја разработува теоријата за поетите како кавали во 1 поен
божјите усни. Во каква психолошка состојба се поетите кога го пренесуваат

божественото?
А. Во страв.
Б. Во состојба на рамнодушност.
В. Во жалост.
Г. Во занес.
27 Освен мелодија и текст кој трет елемент е карактеристичен за македонските 1 поен
народни песни?
А. Ритам.
Б. Пропорција.
В. Движење.
Г. Повторување.
28 Убавата музика почива на системот и распоредот на музичките делови кои ја 1 поен
претставуваат нејзината:
А. музичка содржина.
Б. музичка форма.
В. музичка обемност.
Г. музичка дејност.
29 Психологијата на уметноста доаѓа до израз преку психологијата на творештвото. 1 поен
Кој од наведениве елементи НЕ е важен при творењето на авторот од пси-

холошка гледна точка?
А. Мотивот.
Б. Општествените услови.
В. Инспирацијата.
Г. Подсвесното.
30 Во средиштето на уметничкото доживување во музичкиот Барок се наоѓа поединецот 1 поен
и неговото мислење и чуствување. Кој карактеристичен музички облик се јавува

во овој период?
А. Соло пеење.
Б. Клавирска минијатура.
В. Опера.
Г. Музичка драма.
20010220-А
9 2
31 Дополни го естетскиот елемент кој недостасува при анализата на структур- 1 поен
ните релации на елементите во естетиката.

1 2
1. Носител на естетското доживување (субјект кој прима).
2. Уметничко дело (естетски предмет).
3. Идеална метафизичка форма.
4. __________________________________________
32 Како се нарекува уметноста која ги надминува театарот, книжевноста, сли- 1 поен
карството и фотографијата во создавањето на визуелно движечки слики со

кои се претставува секојдневието, неговото естетско значење и единственост?
1 2
___________________________________________________________________________
33 „Чекорење, потскокнување, движење на рацете и кршење на телото“. Aко со 1 поен
овие елементи се изразува македонското народно оро, тогаш како се нарекува

орото во кое е изразена мачната и болна судбина на македонскиот народ?
1 2
___________________________________________________________________________
34 Како се наречени тажните, социјално сентиментални ноти на црниот амери- 1 поен
кански човек од неговото секојдневие?
1 2
___________________________________________________________________________
20010220-А
10 2
35 Како се нарекува уметничкото движење на XX век кое раскрстува со тради- 1 поен
цијата, отфрлајки ги стиловите од минатото, а иднината ја гледа во егзи-

стенција на секојдневниот живот?
1 2
___________________________________________________________________________
36 На која професија мислиме кога зборуваме за клучниот учесник во театарската 1 поен
претстава кој ја зазема главната творечко-авторска дејност?
___________________________________________________________________________ 1 2
37 Најважното филозофско дело на Аристотел посветено на уметноста се 1 поен
нарекува?
1 2
___________________________________________________________________________
38 Единственото мерило за убавината, според Дејвид Хјум, е 1 поен
___________________________________________________________________________.
1 2
39 Кој ренесансен уметник, научник и естетичар зборувал за доминантност на 1 поен
сликарската уметност?
____________________________________________________________________________ 1 2
40 Кој музички теоретичар прв востановува солмизација на тоновите во музиката? 1 поен
____________________________________________________________________________
1 2
20010220-А
11 2
41 Која естетска категорија ги предизвикува следните чувства: пријатност, 1 поен
допаѓање, привлечност?
___________________________________________________________________________ 1 2
42 Кој германски филозоф науката за сетилното познание ја именувал како 1 поен
,,естетика”?
___________________________________________________________________________ 1 2
43 Кој антички филозоф ја објаснил убавината на нештата како форма која 1 поен
завладеала со материјата?
___________________________________________________________________________ 1 2
44 Најопштите поими во кои е сублимирано естетското искуство се нарекуваат? 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
45 Како се нарекува во естетиката специфичната рецепција која го исполнува 1 поен
човекот со восхит при восприемање на убавото?
___________________________________________________________________________ 1 2
20010220-А
12 2
46 Поврзи ги творците со нивните дела. 5 поени

1 2
1. Св. Августин А. „За музиката“
2. Умберто Еко Б. „Што е музиката“
3. Данте Алигиери В. „Поетика“
4. Аристотел Г. „Сума на теологијата“
5. Имануел Кант Д. „Историја на убавината“

Ѓ. „Критика на мокта на судењето“
Е. „Божествена комедија“
1 2 3 4 5
47 Поврзи ги современиците од левата колона со современиците од десната 5 поени
колона.
1 2
А. Платон
1. Леонардо да Винчи
Б. Морис Равел
2. Аристотел
В. Микеланџело
3. Клод Дебиси
Г. Салвадор Дали
4. Александар Баумгартен
Д. Имануел Кант
5. Пабло Пикасо
Ѓ. Тома Аквински
Е. Св. Августин
1 2 3 4 5
20010220-А
13 2
48 Внимателно разгледај ја сликата, а потоа одговори на поставените прашања.
1 поен
(48.1) На кој период од културниот развој на човештвото припаѓа потполното
свртување на човекот кон сè што ја носи убавината на земскиот живот?
_____________________________________________________________________ 1 2
1 поен
(48.2) Како се нарекува периодот во кој целата убавина во светот има боже-
ствено потекло?
_____________________________________________________________________ 1 2
(48.3) Кој е најпознатиот претставник на времето во кое човекот се става во 1 поен

центарот на интересот?
_____________________________________________________________________ 1 2
(48.4) Како се нарекува цртежот на кој е прикажан човек со раширени раце и 1 поен
во расчекор?
_____________________________________________________________________ 1 2
1 поен
(48.5) Кои науки се потребни за да се биде успешен сликар, со која наука
авторот на цртежот настојува да го изедначи сликарството?
_____________________________________________________________________ 1 2
20010220-А
14 2
20010220-А
15 2
20010220-А
16 2
ЕСТЕТИКА

Запиши
тука:


© ДИЦ 2021
1 Која е клучната функција на уметноста во Платоновата идеална држава? 1 поен
А. Духовен одмор и релаксација.

Б. Катарза (прочистување на страстите).
В. Ослободување од духовните страдања.
Г. Педагошка (воспитна) функција.
2 Шарл Бодлер во своето дело „Цвеќе на злото“ зборува за едно естетско својство 1 поен
кое е дисхармонично, неодухотворено, лишено од светлина и внатрешно богат-

ство и спротивно на убавото. За која естетска категорија станува збор?
А. Непријатно.
Б. Грдо.
В. Мрачно.
Г. Хаотично.
3 Централниот поим во естетиката се именува во шпанскиот јазик - bello, во 1 поен
францускиот јазик - beau, во англискиот - beautiful, а во македонскиот:
А. комично.
Б. убаво.
В. возвишено.
Г. интересно.
4 За софистите „убаво е она што е пријатно за видот и за слухот“. Ваквиот став 1 поен
претставува:
А. рационалистичко толкување на убавото.

Б. прагматично толкување на убавото.
В. сензуалистичко толкување на убавото.
Г. идеалистичко толкување на убавото.
5 За кој правец во уметноста се карактеристични поимите мултикултура, поли- 1 поен
култура, интеркултура?
А. ренесанса.
Б. романтизам.
В. модерна.
Г. постмодерна.
20010121-J
3 2
6 Ако целта на античката трагедија е прочистување на чувствата на гледачот 1 поен
со посредство на страв и страдање, тогаш како се нарекува наведената

појава во естетиката?
А. Мимезис.
Б. Мачеништво.
В. Херојство.
Г. Катарза.
1 поен
7 Возобновување на античките естетски вредности се барало во:
А. Ренесансата.
Б. Романтизмот.
В. Реализмот.
Г. Импресионизмот.
8 Семјуел Бекет, Антон Чехов, Жан Батист Молиер се: 1 поен
А. драмски писатели.
Б. поети.
В. есеисти.
Г. романсиери.
9 Во која епоха од развојот на уметничкиот свет, уметничкото дело ја покажува 1 поен
осаменоста на човекот и апсурдноста на неговиот живот?
А. Романтизам.
Б. Барок.
10 Во кои области од уметноста најмногу се развивала средновековната 1 поен
естетика?
А. Вајарство, литература, опера.

Б. Музика, архитектура, сликарство.
В. Филм, поезија, музика.
Г. Архитектура, книжевност, танц.
20010121-J
4 2
11 Делото на Каспар Давид Фридрих „Патник во море од магла” ни претставува 1 поен
една бескрајна претстава на ледени глечери и пространства. Какво доживу-

вање предизвикува наведеново сликарско дело?
Б. Комично.
Г. Грдо.
12 На кој уметнички правец припаѓа градбата претставена на фотографијата ако 1 поен
се знае дека е создадена по примерот на класичната грчка уметност, според

начелата на објективност, едноставност, јасност, строги правила на естетско
обликување, возвишен стил и инспирација?
А. Импресионизам.
Г. Експресионизам.
20010121-J
5 2
13 „Јас сакав да ѝ ја вратам на музиката нејзината вистинска цел - да ѝ дадам на 1 поен
поезијата нова изразна сила“, вели Кристоф.В.Глук. „Убавата едноставност“, како

цел на дејствување на творечките сили на авторот, води кон создавање на операта
„Орфеј и Евридика“. Со каква содржина се претставува наведеново оперско
дело?
А. Трагична.
Б. Сатирична.
В. Хумористична.
Г. Трагикомична.
14 Желбата на Гетеовиoт Фауст била да застане мигот во својата убавина. Таа 1 поен
желба подоцна се оствари преку создавањето на една уметност која ја доку-

ментира реалноста со помош на хемиско-технички и оптички средства и се
нарекува:
А. графика.
Б. скулптура.
В. сликарство.
Г. фотографија.
15 Зборувајќи за уметничкото литературно дело, Ернест Хемигвеј вели: „Делото е 1 поен
слично на парче мраз. Една десетина е на површината, а девет десетини се под

водата“. Ако поттекстот е длабочинскиот дел на делото, што претставуваат
упатените читатели на делото?
А. Внатрешна врска на уметничкиот текст.

Б. Обединување на методолошките идеи во текстот.
В. Суштинска рецепција на уметничкиот текст.
Г. Многузначност на уметничкиот текст.
16 Италијанскиот поет Филипо Томазо Маринети го објавил првиот манифест на 1 поен
футуризмот, во кој вели дека величенственоста на светот ќе се зголеми со

појавата на една нова убавина и тоа:
А. убавина на фантазијата.
Б. убавина на брзината.
В. убавина на формата.
Г. убавина на човекот.
20010121-J
6 2
17 Која новина ја донела ренесансата на полето на танцот? 1 поен
А. Англискиот валцер.
Б. Балетот.
В. Тангото.
Г. Виенскиот валцер.
18 Кое од наведените познанија е карактеристично за првичното осознавање на 1 поен
уметничкото дело?
А. Сетилно.
Б. Интуитивно.
В. Разумско.
Г. Емоционално.
19 Како се нарекува оној облик на уметност кој е во блиска корелација со теа- 1 поен
тарската изведба и се користи за создавање политички ефекти, филозофски

ставови проследени со нестандардни визуелно уметнички средства?
А. Концептуализам.
Б. Минимализам.
Г. Перформанс.
20 Големиот композитор Лудвиг Ван Бетовен живеел во периодот на музичкиот кла- 1 поен
сицизам, но во неговите дела се препознава друг стил. Во кој стил е напишан

концертот за пијано и оркестар познат како „Императоре“?
А. Импресионистички.
Б. Барокен.
В. Романтичен.
Г. Експресионистички.
21 Истакнувањето на значењето на човековиот слободен труд во настанува- 1 поен
њето на уметничкото дело припаѓа на:
А. Кантовото толкување на уметноста.

Б. Хјумовата естетика.
В. Хегеловата естетика.
Г. Марксовото толкување на уметничкото творештво.
20010121-J
7 2
22 „Уметноста е, пред сè, мајсторство, умеење да се создаваат работи совршени по 1 поен
форма“. Со овие зборови на Стравински се потенцира најважниот елемент на

уметничкото творештво, според кој уметниците се разликуваат едни од други.
За кој елемент станува збор?
Б. Уметничкото образование.
Г. Работливоста.
23 Кој од долунавените искази НЕ соодветствува со размислите што ги среќа- 1 поен
ваме во античките концепции за уметноста?
А. Убавото е во хармонијата.
Б. Убавото е во доброто.
В. Убавото е во редот, сразмерот.
Г. Убавото е во занесот.
24 „Уметноста треба да постои само како идеја, а не како физички елемент“. За 1 поен
кој уметнички правец е карактеристична наведената порака која е често

протест од социјален, културолошки и филозофски аспект изразен во вид
на уметнички перформанс?
А. Нов реализам.
Б. Надреализам.
В. Неопластицизам.
25 Науката што се занимава со прашањето – што е уметноста, се нарекува: 1 поен
А. филозофија на уметноста.
Б. филозофија на културата.
В. социологија на културата.
Г. психологија на уметноста.
26 Платон во дијалогот „Ион“ ја разработува теоријата за поетите како кавали во 1 поен
божјите усни. Во каква психолошка состојба се поетите кога го пренесуваат

божественото?
А. Во страв.
Б. Во состојба на рамнодушност.
В. Во афект.
Г. Во занес.
20010121-J
8 2
27 Со кој историски период се поврзува почетокот на нотирање на музиката? 1 поен
А. Античка естетика.
Б. Ренесансна естетика.
В. Средновековна естетика.
Г. Современа естетика.
28 Во своето значајно поетско остварување „Везилка“, Блаже Коневски вели: 1 поен
„две бои таму горат и капат

две шарки твои-црвена и црна
Што симболизираат двете бои на македонскиот историски вез?
А. Пламенот и пепелта на љубовта.

Б. Светлата и мрачната судбина на народот.
В. Спознавателната моќ на убавината.
Г. Космичката природа на светот.
29 Бетовен своите последни дела ги напишал кога бил глув, а глувоста, се вели, само 1 поен
го ослободила од последните окови. За неговата музика, видот и слухот се рамно-

правни мостови кон душата. Ако уметностите само делумно можат да се кла-
сифицираат според карактерот на сетилните впечатоци, тогаш кој е најсо-
одветниот израз на музиката?
А. Бесконечност.
Б. Прецизност.
В. Ограниченост.
Г. Конечност.
30 Во средиштето на уметничкото доживување во музичкиот Барок се наоѓаат 1 поен
поединецот и неговото мислење и чувствување. Кој карактеристичен музички

облик се јавува во овој период?
А. Соло пеење.
Б. Клавирска минијатура.
В. Опера.
Г. Музичка драма.
20010121-J
9 2
31 Како се нарекува уметничката форма на создавање тродимензионални умет- 1 поен
нички дела од различни материјали како камен, мермер, дрво, метал, глина или
стакло - пластика?
1 2
___________________________________________________________________________
32 Како се нарекува естетската категорија којашто преку критика на ниските 1 поен
морални човечки вредности и недостатоци, успева да ја засмее и да ја заба-

вува публиката?
1 2
___________________________________________________________________________
33 Во кој период се појавува фугата во музичката уметност? 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
34 Која уметност најмногу се потпира на законите на физиката и геометријата 1 поен
во процесот на создавањето и на градбата на своите дела?
1 2
___________________________________________________________________________
35 Возбудливата изведба на делата за пијано на Шопен ни ги прикажуваат осо- 1 поен
беностите на уметничкиот правец
1 2
__________________________________________________________________________.
36 Kако се нарекува филозофската дисциплина која ги проучува убавото и 1 поен
уметноста?
___________________________________________________________________________ 1 2
37 Процесот на испраќање и примање на пораки, односно размената на инфор- 1 поен
мации е познат како
1 2
___________________________________________________________________________.
20010121-J
10 2
38 „Она што беше чудно или незамисливо вчера, денес е вообичаено, она што е 1 поен
авангарда денес, е општо познато утре...“, вели Кандински.

Со оваа радикалната идеја на Кандински започнува менувањето на светот
преку уметноста, карактеристична за првата половина на XX век. Под кое име 1 2
е познато ова движење?
_______________________________________________________________
39 Естетизацијата на секојдневниот живот е видлива во потрошувачкото општество 1 поен
преку производство на предмети со употребна или уметничка вредност. Како го

нарекуваме ликовно-естетскиот изглед на предметите кои имаат цел да ни се
допаднат во процесот на купување 1 2
___________________________________________________________________________.
40 Луѓето што играат се нарекуваат танчари, а самото дејствие танц. Дејноста што 1 поен
ги креира движењата во танцот се нарекува:
____________________________________________________________________________
1 2
41 Кој музички теоретичар прв востановува солмизација на тоновите во 1 поен
музиката?
___________________________________________________________________________ 1 2
42 Естетското обликување на предметите за секојдневна употреба од афирмирани 1 поен
уметници се нарекува:
___________________________________________________________________________ 1 2
20010121-J
11 2
43 Поврзи го авторот со неговото сфаќање за уметноста. 4 поени

1 2
1. Кант А. Уметноста ја подражава стварноста
2. Хјум Б. Уметноста е сенка на сенките
3. Шопенхауер В. Убавината е божја творба
4. Ниче Г. Уметноста е највисок човеков чин

Д. Уметност треба да е самото живеење
Ѓ. Уметноста е безинтересно допаѓање
Е. Уметноста нè ослободува од светската
болка
Ж. Уметноста треба да се поистовети со
задоволство
1 2 3 4
44 „Трагедијата е подражавање на сериозно и завршено дејство со определена должина 4 поени
во дотеран говор (...) преку лица што дејствуваат, а не со прераскажување, што со

жал и страв го исполнува составот на такви (жални и страшни) собитија“.
1 2
1. Како се вика филозофот кој ја поставил оваа најпозната дефиниција за

трагедијата?
__________________________________________________________________________
2. Во кое негово дело се наоѓа оваа дефиниција?
__________________________________________________________________________
3. Во оваа дефиниција зборот подражавање е превод на старогрчкиот збор
__________________________________________________________________________
4. Каков вид литературно дело е трагедијата?
__________________________________________________________________________
20010121-J
12 2
45 Поврзи го филозофот со поимот. 5 поени

1 2
1. Платон А. Катарза
2. Аристотел Б. Идеја
3. Хјум В. Волја
4. Августин Г. Претстава
5. Кант Д. Вкус
Ѓ. Суд
Е. Моќ
Ж. Бог
1 2 3 4 5
46 Поврзи ги творците со нивните дела. 5 поени
1 2
1. Св. Августин А. „За музиката“
2. Умберто Еко Б. „Што е музиката“
3. Данте Алигиери В. „Држава“
4. Платон Г. „Сума на теологијата“
5. Имануел Кант Д. „Историја на убавината“

Ѓ. „Критика на моќта на судењето“
Е. „Божествена комедија“
1 2 3 4 5
20010121-J
13 2
20010121-J
14 2
20010121-J
15 2
20010121-J
16 2
ЕСТЕТИКА

Запиши
тука:


© ДИЦ 2021
1 Во која епоха од развојот на уметноста се создаваат уметнички дела на кои 1 поен
е претставена осаменоста на човекот и апсурдноста на неговиот живот?
Б. Барок.
2 Покрај тоа што размислувањата за убавото, за смислата и функцијата на 1 поен
уметноста датираат од самите зачетоци на филозофијата, естетиката како

посебна филозофска дисциплина настанува во:
А. 12 век.
Б. 15 век.
В. 18 век.
Г. 20 век.
3 Како се нарекува оној универзален феномен на човековите култури кој се 1 поен
А. Драма.
Б. Танц.
В. Оро.
Г. Мјузикал.
4 Со кое од следните тврдења би се согласил Имануел Кант? 1 поен
А. Убавото е во хармонијата и пропорцијата на деловите.

Б. Убаво е она што ни се допаѓа по форма, а не по содржина.
В. Убаво е она што ја одразува божествената природа.
Г. Убавината што не е вистина, не може да биде апсолутна
убавина.
5 Што е карактеристично за неокласицизмот во музиката? 1 поен
А. Преродба на уметничките вредности од минатото.

Б. Прекинување на сите врски со музиката од минатото.
В. Скромност на визијата, темата и изразот.
Г. Ослободување од тоналитетот заради изразување на
потсвесното.
20010221-А
3 2
6 Кога зборуваме за творечка индивидуалност на уметникот што остава свој 1 поен
печат на делото што го создава, тогаш мислиме на една способност која се

нарекува:
А. оригиналност.
Б. работливост.
В. сентименталност.
Г. образованост.
1 поен
7 На фотографијата е прикажано делото „Крик“ на Едвард Мунк. На кој правец
во сликарството му припаѓа ова дело?
А. Кубизам.
Б. Импресионизам.
В. Попарт.
20010221-А
4 2
8 Кои од следните парови поими претставуваат естетички категории? 1 поен
А. Добро – зло.
Б. Комично – трагично.
В. Вистинито – лажно.
Г. Правилно – неправилно.
9 Кој е основниот мотив за ширење на масовната култура? 1 поен
А. Создавање трајни вредности.

Б. Остварување профит.
В. Оригиналноста на уметничките дела.
Г. Зачувување на традиционалните вредности.
10 Според Марксовата трудова теорија, уметноста е: 1 поен
А. последица од отуѓувањето на човекот.

Б. плод на слободен човечки труд.
В. божествен производ.
Г. носител на информации.
11 „Двете уметности се сестри, нежната и хармонична интонација на едната предиз- 1 поен
викува пријатни движења на другата, додека, пак, обединети им даваат прекрасна

слика на нашите очи и уши“. За кои две уметности зборува основоположникот
на балетскиот театар Новер.
А. Музика и сликарство.
Б. Книжевност и музика.
В. Музика и драма.
Г. Музика и танц.
12 Кој филозоф ги дели уметностите на продуктивни и имитациони? 1 поен
А. Демокрид.
Б. Зенон.
В. Аристотел.
Г. Платон.
20010221-А
5 2
13 Единечните нешта се убави затоа што се божја творба, е мислење кое вла- 1 поен
деело во времето на:
А. антиката.
Б. средниот век.
В. барокот.
Г. романтизмот.
14 Кој теоретичар смета дека „убавото ги успокојува човековите желби и придо- 1 поен
несува за негово искачување кон Бога“?
А. Лајбниц.
Б. Тома Аквински.
В. Ибн Сина.
Г. Талес.
15 Еден објект се смета за уметничко дело само доколку поседува: 1 поен
А. вонвременска вредност.
Б. историска вредност.
В. општочовечка вредност.
Г. естетска вредност.
16 „Гледање на светот преку формите на геометриските правилни фигури“. 1 поен
За кој уметнички правец е карактеристично наведеното начело?
А. Кубизам.
Б. Футуризам.
В. Дадаизам.
Г. Фовизам.
20010221-А
6 2
17 Во своето познато дело „Чувство за убавина“ Џорџ Сантајана ја изложува својата 1 поен
теорија за експресија на убавината, спротивставувајќи ја на античката теорија за

калокагатија. Што подразбира наведената теорија на Сантајана?
А. Разлика меѓу природата и духот.

Б. Разлика меѓу работата и трудот.
В. Разлика меѓу моралното и естетското.
Г. Разлика меѓу сетилата и разумот.
18 Како се нарекува сложеното уметничко и интелектуално движење кое се раѓа 1 поен
во Европа како реакција на длабока разочараност од неуспехот на проклами-

раните идеи на Француската буржоаска револуција?
Б. Реализам.
В. Реформизам.
Г. Рационализам.
19 За да може човекот да го разбере уметничкото дело треба да стапи во дијалог и во 1 поен
комуникација, поточно да стане духовно сроден со авторот на делото. Ако делото

е уметничко комуникативно средство помеѓу авторот и субјектот на рецеп-
ција, кој е посредник во нивната комуникација?
А. Критиката.
Б. Традицијата.
В. Историскиот контекст.
Г. Културниот контекст.
20 Во каков меѓусебен однос се етичките и естетските вредности во античкиот 1 поен
идеал за убаво и добро (калокагатија)?
А. Убавото и доброто се обединуваат.

Б. Убавото и корисното имаат исто значење.
В. Убавото е во умереното.
Г. Убавото е над доброто.
20010221-А
7 2
21 Естетските категории се најопшти поими кои имаат определени својства. Кое од 1 поен
наведените својства не му одговара на поимот естетска категорија?
А. Естетските категории се создадени.

Б. Естетските категории се врзани за естетското искуство.
В. Естетските категории го откриваат духот на естетскиот род.
Г. Естетските категории се конечни, завршени, засекогаш
дадени.
22 Кој мислител го создал терминот „убави уметности“? 1 поен
А. Шарл Бате.
Б. Вилијам Шекспир.
В. Рикото Канудо.
Г. Марсилио Фичино.
23 Метафизичкиот елемент на уметноста зборува за постоење на една друга димен- 1 поен
зија на уметничкото дело паралелна со идејата. За која димензија станува збор?
А. Миметичка.
Б. Духовна.
В. Реалистична.
Г. Субјективистичка.
24 Која уметност Платон ја разликува од другите уметности нарекувајќи ја 1 поен
плод на божјото вдахновение?
А. Скулптурата.
Б. Архитектурата.
В. Сликарството.
Г. Поезијата.
25 Освен мелодија и текст кој трет елемент е карактеристичен за македонските 1 поен
народни песни?
А. Ритам.
Б. Пропорција.
В. Движење.
Г. Повторување.
20010221-А
8 2
26 Што означуваат поимите убаво, вистинито, добро? 1 поен
А. Правила.
Б. Вредности.
В. Искази.
Г. Судови.
27 Инспирацијата, разумот, култот кон антиката, придржувањето кон правилата, 1 поен
се карактеристики на:
А. импресионизмот.
Б. романтизмот.
В. класицизмот.
Г. модернизмот.
28 Кој е основниот култоролошки показател на преминот од праисторијата во 1 поен
историскиот период?
А. Писмото.
Б. Цртежите во пештерите.
В. Техничкиот напредок.
Г. Размената на производи.
29 Возвишеното означува нешто: 1 поен
А. големо, силно, духовно и морално позитивно.

Б. смешно, комично, сатирично.
В. точно, коректно, вистинито.
Г. жално, тажно, патетично.
30 Како се нарекува уметничкото движење на XX век кое раскрстува со тради- 1 поен
цијата, отфрлајќи ги стиловите од минатото и иднината ја гледа во егзистенција

на секојдневниот живот?
А. Реализам.
Г. Модернизам.
20010221-А
9 2
31 Кој антички филозоф во целост ја отфрли идејата за убавината како нешто 1 поен
апстрактно и ја промовираше идејата за нејзина објективна заснованост во

поединечните нешта?
1 2
____________________________________________________________________________
32 Како се нарекува уметноста која ги надминува театарот, книжевноста, сли- 1 поен
карството и фотографијата во создавањето на визуелно движечки слики со

кои се претставува секојдневието, неговото естетско значење и единственост?
1 2
____________________________________________________________________________
33 Какви видови литературни дела се хаику, дитарамб и сонет? 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
34 Како се вика посебната уметничка дисциплина која учествува во создавањето 1 поен
на сценско-музичките танцувачки дела?

1 2
____________________________________________________________________________
35 Кој научник во времето на ренесансата се стреми уметноста да ја претстави 1 поен
како наука?
1 2
___________________________________________________________________________
36 2 поени
Првата прикажана опера се вика _______________________________, а нејзиниот

1 2
автор е _________________________________________________.
20010221-А
10 2
37 Естетиката е филозофска наука и нејзините две главни области на 2 поени
проучување се
__________________________________ и _______________________________________. 1 2
38 Единственото мерило на убавината, според Дејвид Хјум, е 1 поен
___________________________________________________________________________.
1 2
39 Аристотеловата концепција за калокагатија ги обединува основните категории на 2 поени
две клучни филозофски дисциплини. Kои се тие дисциплини?
____________________________________________________________________________ 1 2
40 Во кој временски период уметноста била тесно поврзана со религиските 1 поен
ритуали?
____________________________________________________________________________
1 2
41 Која естетска категорија ги предизвикува чувствата пријатност, допаѓање, 1 поен
привлечност?
___________________________________________________________________________ 1 2
42 Како се наречени тажните, социјално сентиментални ноти на црниот амери- 1 поен
кански човек во неговото секојдневие?
___________________________________________________________________________ 1 2
43 Најопштите поими во кој е сублимирано естетското искуство се нарекуваат: 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
20010221-А
11 2
44 Поврзи го авторот и она што е својствено за него (по што се препознава). 4 поени

1 2
1. Аристотел А. Хармонија и промена
2. Платон Б. Геометрија и сразмер
3. Хераклит В. Вкус и осет
4. Питагора Г. Музика и танц

Д. Форма и материја
Ѓ. Добрина и знаење
Е. Поезија и драма
Ж. Свет на идеи
1 2 3 4
45 Поврзи ја уметничката градба со земјата од каде што потекнува: 5 поени
1 2
1. Пирамида А. Аргентина
2. Храмот Таџ Махал Б. Русија
3. Ајфелова кула В. Египет
4. Стоунхенџ Г. Франција
5. Мачу Пикчу Д. Перу

Ѓ. Индија
Е. Шпанија
Ж. Англија
1 2 3 4 5
20010221-А
12 2
46 Поврзи ги современиците од левата колона со современиците од десната 5 поени
колона.
1 2
А. Платон
Б. Морис Равел
В. Микеланџело
3. Клод Дебиси
Г. Салвадор Дали
Д. Имануел Кант
5. Пабло Пикасо
Ѓ. Тома Аквински
Е. Фридрих Ниче
Ж. Августин
1 2 3 4 5
20010221-А
13 2
20010221-А
14 2
20010221-А
15 2
20010221-А
16 2
ЕСТЕТИКА

Запиши
тука:


© ДИЦ 2022
1 Еден предмет е убав доколку во себе зафаќа дел од идејата на убавото. Овој 1 поен
филозофски став го застапувал:
А. Хераклит.
Б. Аристотел.
В. Плотин.
Г. Платон.
2 Идејата за musica universalis во Антиката први ја развиваат: 1 поен
А. платонистите.
Б. неоплатонистите.
В. перипатетичарите.
Г. питагорејците.
3 Ненадоместливата загуба и утврдување на бесмртноста изразена во Четвртата 1 поен
синфонија на Чајковски може да биде изразена со естетскиот закон на страдање-

гинење-навреда-радост. Која естетска категорија е изразена преку овој закон?
Б. Магично.
Г. Грдо.
4 Кој филозоф уметноста ја дели на пријатна (поврзана со практичните цели) и 1 поен
прекрасна (неповрзана со практичните цели)?
А. Баумгартен.
Б. Кант.
В. Шелинг.
Г. Бате.
5 Каков пристап има Дејвид Хјум во толкувањето на убавината и вкусот во 1 поен
есејот „За мерилото на вкусот“?
А. Рационалистички.
Б. Субјективистички.
В. Објективистички.
Г. Идеалистички.
20010122-Ј
3 2
6 За која естетска категорија квантитетот има суштествено значење? 1 поен
А. Пријатното.
Б. Возвишеното.
В. Трагичното.
Г. Комичното.
1 поен
7 Бенедето Кроче во своето дело „Естетика“ истакнува: „Интуитивно да се спознава
значи да се изразува, и ништо друго освен изразување“. Кое средство го користи
интуицијата на уметникот во создавањето на уметничкиот објект?
А. Искуството.
Б. Фантазијата.
В. Волјата.
Г. Разумот.
8 „Уметноста е, пред сè, мајсторство, умеење да се создаваат работи совршени по 1 поен
форма“. Со овие зборови на Стравински се потенцира најважниот елемент на

уметничкото творештво. За кој елемент станува збор?
Б. Уметничко образование.
Г. Мотивацијата.
9 Како се нарекува техниката на сликање на платно, со боја разложена на 1 поен
делови во вид на точки кои се мешаат во окото на сликарот?
А. Поинтилизам.
Б. Врховизам.
Г. Кубизам.
10 По што е Фридрих Шилер значаен за уметничкото творештво? 1 поен
А. Ја истакнал играта како суштествен елемент на уметничкото

творештво.
Б. Смета дека возвишеното е највисока вредност во уметноста.
В. Го дефинира убавото како безинтересно допаѓање.
Г. Врши поистоветување на доброто и убавото.
20010122-Ј
4 2
11 Идејата за уметноста како mimesis (подражавање) првпат се промовира во: 1 поен
А. антиката.
В. ренесансата.
Г. барокот.
12 „Јас не сликам ангели, затоа што не ги гледам“. Ако оваа изрека на Густав 1 поен
Курбе се смета за почеток на реализмот како уметнички правец, тогаш која е

неговата порака?
А. Социјална критика.
Б. Враќање кон природата.
В. Потрага кон непознатото.
Г. Човекот во центар на светот.
13 Секој уметнички вид во средниот век имал истакната форма: во книжевноста се 1 поен
пишувале житија на светци, во архитектурата се граделе сакрални објекти.

Какви уметнички форми се цртале во сликарството?
А. Портрети.
Б. Икони.
В. Актови.
Г. Мртва природа.
14 Делото на ликовниот уметник Салвадор Дали претставено на сликата со својата екс- 1 поен
центричност и длабока симболика се подигрува со реалноста. Кој уметнички правец

го негува овој уметник?
А. Кубизам.
Б. Конструктивизам.
В. Надреализам.
20010122-Ј
5 2
15 Во уметничкото творештво на Лазар Личеноски видлива е потрагата по себеси, про- 1 поен
следена со оригинални емоции и чувства на подлабока реалност како предуслов за

постоење на крајниот израз на уметничкото дело. Од тие причини, Личеноски се
смета за претставник на ументничкиот правец:
А. надреализам.
Б. експресионизам.
В. конструктивизам.
Г. модернизам.
16 Во однос на уметноста Платон е целосно конзервативно настроен и подра- 1 поен
жавањето како нејзин клучен белег го третира како нешто безвредно, а умет-
носта ја определува како:
А. сенка на вистината.
Б. сенка на идеите.
В. сенка на сенките.
Г. сенка на љубовта.
17 Со обликување на волуменот во просторот настанува: 1 поен
А. графиката.
Б. скулптурата.
В. фотографијата.
Г. музиката.
18 Која наука, дисциплина, го проучува поимот (естетска) вредност? 1 поен
А. Онтологија.
Б. Етика.
В. Логика.
Г. (Естетичка) аксиологија.
20010122-Ј
6 2
19 За разлика од Херберт Спенсер, кој уметноста ја смета за биолошки факт, 1 поен
плод на чист биолошки, естетски нагон на човекот, Бихер потеклото на умет-

носта го пронаоѓа во:
А. трудот и ритамот.
Б. утилитарноста.
В. ирационалниот занес.
Г. општествените услови.
20 Што се подразбира под поимот „мимезис“? 1 поен
А. Рефлексија.
Б. Импресија.
В. Имитација.
Г. Креација.
21 Проблемот на уметничкото восприемање првпат теориски го осмислил Аристотел 1 поен
во своето учење за катарзата. Како се тoлкува неговото учење?
А. Емоционална контемплација.
Б. Преовладување на ирационалното во интелектот.
В. Чистење на душата со страв и жал.
Г. Универзално безинтересно допаѓање.
22 Во втората половина на XX век се појавува уметничко движење во кое, според 1 поен
зборовите на Лиотар, уметниците слободно се однесуваат кон уметничките вред-

ности, преработувајќи ги на свој начин со многу иронија. Како се нарекува
посоченото филозофско и уметничко движење?
А. Предмодернизам.
Б. Класицизам.
В. Модернизам.
Г. Постмодернизам.
20010122-Ј
7 2
23 Уметноста е: 1 поен
А. воспитна дејност.
Б. украсување на просторот.
В. творечка дејност.
Г. теориска дејност.
24 Убавата музика почива на системот и распоредот на музичките делови кои 1 поен
ја претставуваат нејзината:
А. музичка содржина.
Б. музичка форма.
В. музичка обемност.
Г. музичка популарност.
25 Какви новини донела ренесансата на полето на танцот? 1 поен
А. Валцер.
Б. Балет.
В. Танго.
Г. Хип-хоп.
26 Психологијата на уметноста доаѓа до израз преку психологијата на творештвото. 1 поен
Кој од наведениве елементи не е важен при творењето на авторот од пси-

холошка гледна точка?
А. Мотивот.
Б. Општествените услови.
В. Инспирацијата.
Г. Потсвесното.
20010122-Ј
8 2
27 Во развиениот среден век важи тезата: 1 поен
А. религијата е над уметноста.

Б. уметноста е прозорец кон светот.
В. математиката е универзална наука.
Г. мислам, значи постојам.
28 Клучниот учесник во театарска претстава кој ја зазема главната творечко- 1 поен
авторска дејност се нарекува:
А. aктер.
Б. режисер.
В. кинематограф.
Г. сценограф.
29 Кој латински поим ја означува уметноста? 1 поен
А. Техне.
Б. Мимезис.
В. Калокагатија.
Г. Арс.
30 Како се нарекува во естетиката специфичната рецепција што го исполнува 1 поен
човекот со восхит при восприемање на убавото?
А. Естетско доживување.
Б. Естетско божество.
В. Естетска пракса.
Г. Естетска мисла.
20010122-Ј
9 2
31 Која вредност во антиката важна за уметноста е најблиска до вредноста 1 поен
добро?
___________________________________________________________________________ 1 2
32 Каде, според Платон, егзистира вистинската, вечна убавина? 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
33 Кој вид уметност невербално, а звучно комуницира со публиката? 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
34 Ако ликовните уметности го заземаат просторот, тогаш со која димензија 1 поен
владее музиката?
1 2
___________________________________________________________________________
35 Кој филозоф од крајот на XIX век препорачува „живеењето да се оформи во 1 поен
уметничко дело“?
1 2
___________________________________________________________________________
36 Каква ќе биде уметничката критика, ако уметничкото дело поседува трајни 1 поен
уметнички квалитети?
___________________________________________________________________________ 1 2
37 „Задача на уметникот не е создавање на уметничко дело, туку придавање умет- 1 поен
нички квалитет на обичните предмети по пат на етикетирање и реклама“.

За кој уметнички правец е карактеристично ова начело?
1 2
____________________________________________________________________________
20010122-Ј
10 2
38 Најпознати барокни композитори се: 2 поени
___________________________________ и ______________________________________. 1 2
39 Кој ренесансен уметник, научник и естетичар зборуваше за доминантност на 1 поен
сликарската уметност?
____________________________________________________________________________ 1 2
40 Салвадор Дали во своите уметнички слики со чудни искривувања успеал да ги 1 поен
помири двата аспекти на умот: сонот и реалноста. Како се нарекува уметничката

реалност што ја прикажуваат неговите дела?
1 2
____________________________________________________________________________
41 Која уметност уште се нарекува и подвижни слики? 1 поен
__________________________________________________________________________
1 2
42 Кој германски филозоф ја именувал науката за сетилното познание како 1 поен
„естетика“?
___________________________________________________________________________ 1 2
20010122-Ј
11 2
43 Носителот на естетската доживеалица, уметничкото дело и идеалната метафизичка 1 поен
форма се естетски елементи. Кој елемент недостасува?
___________________________________________________________________________ 1 2
44 „Тирезиj: За жал, зар луѓето знаат, зар свесни се тие… 1 поен
Креон: За што?… Што ни зборуваш овде за сите?

Тирезиј: Што поскапо човек од разумот има? 1 2
Креон: Што полошо има од заматен разум?

Тирезиј: Боледуваш, чинам, од истата болест.“
Од каков вид литературно дело е овој извадок?
___________________________________________________________________________
45 Поврзи го авторот со времето во кое творел. 5 поени

1 2
1. Равел А. Ренесанса
2. Бах Б. Романтизам
3. Бетовен В. Барок
4. Шопен Г. Импресионизам
5. Шостакович Д. Класицизам
Ѓ. Модернизам
1 2 3 4 5
20010122-Ј
12 2
46 Внимателно анализарај ја сликата, а потоа одговри на следните прашања. 5 поени
1 2
1. На кој период од културниот развој на човештвото припаѓа потполното

свртување на човекот кон сè што ја носи убавината на земскиот живот?
_________________________________________________________________________
2. Како се нарекува периодот во кој целата убавина во светот има божествено

потекло?
_________________________________________________________________________
3. Кој е најпознатиот претставник на времето во кое човекот се става во

центарот на интересот?
_________________________________________________________________________
4. Како се нарекува цртежот на кој е прикажан човек со раширени раце и

во расчекор?
_________________________________________________________________________
5. Кои науки се потребни за да се биде успешен сликар, со која наука авторот

на цртежот настојува да го изедначи сликарството?
_________________________________________________________________________
20010122-Ј
13 2
47 Поврзете ги мислителите и уметниците со периодите во кои што припаѓаат. 5 поени

1 2
1. Августин А. Модерна естетика
2. Л. Да Винчи Б. Класицизам
3. Питагора В. Барок
4. Бах Г. Ренесанса
5. Молиер Д. Средновековие
Ѓ. Антика
1 2 3 4 5
20010122-Ј
14 2
20010122-Ј
15 2
20010122-Ј
16 2
ЕСТЕТИКА

Запиши
тука:


© ДИЦ 2022
1 Во своето дело „За поетиката“ Аристотел зборува за: 1 поен
А. театарската уметност.
Б. реториката.
В. вајарството.
Г. сликарството.
2 Она што во антиката се нарекувало умеење, вештина на создавање според 1 поен
правилата на занаетите, се поистоветува со денешниот поим:
А. творештво.
Б. уметност.
В. градителство.
Г. дизајнерство.
3 „Eстетските судови, судовите за убавото, иако се субјективни, треба да пре- 1 поен
тендираат кон општост“, смета германскиот филозоф:
А. Артур Шопенхауер.
Б. Фридрих Ниче.
В. Имануел Кант.
Г. Александар Баумгартен.
4 Ставот „играта е во битието на уметничкото дело“ го застапувал: 1 поен
А. Баумгартен.
Б. Аристотел.
В. Гадамер.
Г. Хјум.
5 Примарниот фактор на уметничкото творење кој му дава естетска вредност 1 поен
на делото се нарекува:
А. фантастичност.
Б. оригиналност.
В. труд.
Г. илузија.
20010122-Ј
3 2
6 Музичките дела чии изразно содржински обележја се: чувствителност, егзо- 1 поен
тика, национален стремеж се создадени во:
А. барокот.
В. романтизмот.
Г. класицизмот.
1 поен
7 Доколку убавината на нештата ја поврзуваме само со нашето лично допаѓање,
тогаш ја прифаќаме Теоријата за:
А. објективно постоење на убавото.

Б. субјективно доживување на убавото.
В. релативноста на убавината.
Г. разумско уживање во убавото.
8 Најопштите поими во кои е сублимирано естетското искуство се нарекуваат: 1 поен
А. диспозиции.
Б. категории.
В. класификации.
Г. принципи.
9 Кој аспект од уметноста ни го покажуваат творечката страна на уметникот и 1 поен
личното доживување на уметничкото дело?
А. Техничкиот.
Б. Апстрактниот.
В. Објективниот.
Г. Субјективниот.
10 На што ни укажува античкиот поим мимезис? 1 поен
А. На уметничкиот талент.
Б. На уметничката имитација (подражавање).
В. На убавината на уметничкото дело.
Г. На уметничката оригиналност.
200102221-A
4 2
11 Во која од следниве видови уметност и уметнички жанрови писмото е умет- 1 поен
ничко средство?
А. Скулптурата.
Б. Поезијата.
В. Пантомимата.
Г. Сликарството.
12 Прекрасен е и неукрасениот штит, кој добро си ја исполнува функцијата. 1 поен
Според оваа мисла, која естетска вредност најмногу се цени?
А. Цврстината.
Б. Симетријата.
В. Формата.
Г. Полезноста.
13 Мислата на филозофот Кант: ,,Постапувај, така што максимата на твојата 1 поен
волја ќе биде императив за сите“, има:
А. научна вредност.
Б. етичка вредност.
В. историска вредност.
Г. уметничка вредност.
14 Најголем копнеж, според зборовите на Ниче, е да го преобразиме светот во 1 поен
духот на уметноста, а тогаш светот ќе го оправда своето постоење како:
А. парадоксална егзистенција.
Б. естетски феномен.
В. човекова претстава.
Г. универзална целина.
200102221-A
5 2
15 Автор на книжевното дело и филозофски трактат: ,,Утопија“ во кое се говори 1 поен
за идеално и правично општествено уредување, а кое никаде во светот не

постои е:
А. Т. Мор.
Б. А. Кентербериски.
В. П. Корнеј.
Г. Т. Кампанела.
16 За кој од наведените периоди е карактеристична појавата и развојот на 1 поен
инструменталната полифонија и на инструменталната виртуозност на соли-

стот, кој главно е и композитор на музичкото дело?
А. Антиката.
Б. Средновековието.
В. Ренесансата.
Г. Барокот.
17 Која од наведените личности се смета за француски писател, артист и еден 1 поен
од најголемите комедиографи, како во класицизмот, така и воопшто?
А. В. Иго.
Б. Ж. Верн.
В. А. Дима.
Г. Ж. Молиер.
18 Предметите, појавите во природата и случувањата од секојдневниот живот, 1 поен
честопати можат да бидат мотив за обработка и поврзувања во уметноста со кои

уметниците сакаат да укажат на одредена идеја во своето творештво. Кое
својство е во основата на ваквиот пристап?
А. Индуктивното размислување.
Б. Продуктивното размислување.
В. Асоцијативното размислување.
Г. Дедуктивното размислување.
200102221-A
6 2
19 Сузан Лангер како една од најзначајните естетичарки на XX век своите естетски 1 поен
погледи ги гради врз основа на филозофската позиција што ја именува како ,,нов
клуч“. Во средиштето на својата естетика, Лангер ја става Теоријата на музиката
како претставување на емоциите. Како таа го именува наведениов трансфер на
емоции?
А. Метафоричен.
Б. Симболички.
В. Вредносен.
Г. Имагинарен.
20 Германскиот филозоф Хегел ги дели уметностите на: симболички, класични и 1 поен
романтички. Според овој филозоф, која од наведениве уметности не спаѓа

во романтичките уметности?
А. Музиката.
Б. Архитектурата.
В. Сликарството.
Г. Поезијата.
21 Во кој вид уметности спаѓа танцот? 1 поен
А. Временски.
Б. Просторни.
В. Временско-просторни.
Г. Применети.
22 Во кој вид уметност се вбројува овој литографски плакат на ликовниот умет- 1 поен
ник Тулуз Лотрек?
А. Применета уметност.
Б. Апстрактно сликарство.
В. Импресионизам.
200102221-A
7 2
23 Германскиот писател и поет Фридрих Шилер ја има напишано поетската 1 поен
творба: ,,Ода на радоста“. Ова поетско дело ќе биде инспирација за компо-

нирањето на истоимената симфонија на еден голем композитор, а тоа е:
А. Моцарт.
Б. Хајден.
В. Бетовен.
Г. Менделсон.
24 Кој од следниве фактори не спаѓа во клучните за успешноста на уметникот 1 поен
во уметничкото творештво?
А. Општествената околина.
Б. Образованоста.
В. Трудољубивоста.
Г. Талентот.
25 Филозофот Ф. Ниче заговара во уметноста и филозофијата еден пристап на мани- 1 поен
фестација на страстите и афирмација на ,,волјата за моќ“. Како тој го нарекол

овој принцип?
А. Боемски.
Б. Аполонски.
В. Орфејски.
Г. Дионизиски.
26 Филозофот Шелинг вели дека во процесот на творењето, уметникот, дистанци- 1 поен
рајќи се од другите луѓе и надворешниот свет, создава уметничко дело кое не

може ниту од него целосно да биде осознаено и сфатено во својата содржина.
Како може да се нарече овој елемент во уметничкото творештво?
А. Мистичен.
Б. Рационален.
В. Креативен.
Г. Индивидуалистички.
200102221-A
8 2
27 Психоаналитичарот З. Фројд говори за постоењето на ,,нагонот на животната 1 поен
енергија“ како движечка сила на човековата психа. Како тој ја нарекува оваа
животна сила?
А. Животен елан.
Б. Либидо.
В. Танатос.
Г. Мотивација.
28 Кога во естетиката се говори за фазите во процесот на создавање уметничко 1 поен
дело, како што се: 1. Подготовка за решавање некој проблем, 2. Инкубација -

несвесни усвојувања на некој проблем, 3. Претчувство за создавање, 4. Свесна
идеја или претстава за создавање и 5. Проверка на создаденото дело, тогаш за
каква теорија на уметноста се работи?
А. Социјална теорија.
Б. Когнитивна теорија.
В. Физиолошка теорија.
Г. Креативна теорија.
29 ,,Убавината ќе го спаси светот“. За кој руски писател е карактеристична оваа 1 поен
теза?
А. Толстој.
Б. Достоевски.
В. Гогољ.
Г. Пушкин.
30 Според кој правец во филозофијата, уметноста и филозофијата настануваат 1 поен
во таканаречените ,,граничнo-критични ситуации“, односно особено тешки

моменти од животното искуство?
А. Егзистенцијализмот.
Б. Позитивизмот.
В. Материјализмот.
Г. Постмодернизмот.
200102221-A
9 2
31 Во кој временски период е создадена големата Теорија за убавината која се 1 поен
согледува во пропорција на деловите, хармоничност, ред и мера?
___________________________________________________________________________ 1 2
32 Која од основните естетски категории недостасува во низата? 1 поен
Убаво, грдо, милно, комично, трагично, ________________________________ 1 2
33 Која општествена свест исклучително силно влијае на уметноста во 1 поен
средниот век?
___________________________________________________________________________ 1 2
34 Кој период од културниот развој на човештвото Леонардо да Винчи го пре- 1 поен
тставува симболично со цртежот на Витрувијанскиот човек?

1 2
___________________________________________________________________________
35 Кој филозоф се смета за основач на естетиката како посебна наука, односно 1 поен
ѝ го дава името на дисциплината естетика?
1 2
___________________________________________________________________________
36 Ако ликовните уметности го заземаат просторот, тогаш со која димензија 1 поен
владее музиката?
___________________________________________________________________________ 1 2
37 Со кои изразни средства се служи музичкото творештво? 1 поен
____________________________________________________________________________ 1 2
38 Уметничката форма чиј медиум се звуците и тишината изразени во времен- 1 поен
ска единица, со основни елементи: интензитет, ритам, артикулација се наре-

кува 1 2
____________________________________________________________________________
200102221-A
10 2
39 Сликарството, вајарството и графиката со едно име се нарекуваат 1 поен
____________________________________________________________________________
1 2
40 Каква моќ поседува уметноста кога велиме дека таа испраќа пораки до 1 поен
публиката?
____________________________________________________________________________
1 2
41 Во кој историски период повеќе се вреднува почитување на религиските и 1 поен
етичките вредности отколку слободата во создавањето?
__________________________________________________________________________ 1 2
42 „Подвижни слики“ е една од определбите на една уметност. Која? 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
43 Кое е основното средство за комуникација меѓу луѓето? 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
44 На кој ликовен жанр му припаѓа уметничкото дело прикажано на сликата? 1 поен
1 2
___________________________________________________________________________
200102221-A
11 2
45 Во ренесансата се појавува нов музички жанр во којшто музиката се прави 1 поен
според текстот. За кој музички жанр станува збор?
___________________________________________________________________________ 1 2
46 Кој ликовен уметник е автор на прикажаната скулптура? 1 поен
1 2
___________________________________________________________________________
47 Тој е познат германски писател, поет, научник и филозоф. Иако многумина го сметаат 1 поен
за најзначаен автор на светската книжевност, прочуен по своето дело „Фауст“,

самиот тој особено се гордеел со своето филозофско дело: ,,Теорија на боите“.
За кого се работи? 1 2
___________________________________________________________________________
48 Врвен ликовен уметник на ренесансата, научник, мислител, изумител на технички 1 поен
средства и истражувач на анатомијата на човековото тело. За кој ликовен умет-

ник се работи?
1 2
___________________________________________________________________________
200102221-A
12 2
49 Според францускиот естетичар Ж. М. Гијо, колку повеќе се развива општеството, 1 поен
толку повеќе напредуваат естетиката и уметноста, односно сè повеќе се разуба-

вува животот на човекот. На која теорија на уметноста и припаѓа ваквата пози-
ција? 1 2
___________________________________________________________________________
50 Наведи една област во која ја препознаваме категоријата возвишено: 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
51 Поврзи го творецот со неговата мисла/став/исказ. 5 поени

1 2
1. Аристотел А. Мерило на вкусот.
2. Хјум Б. Безинтересно допаѓање.
3. Кант В. Катарза.
4. Баумгартен Г. Уметноста има педагошка функција.
5. Платон Д. Животот треба да е музика.

Ѓ. Сликарството е највозвишена
уметност.
Е. Естетиката е нижа гносеологија.
Ж. Уметноста ослободува од светската
болка.
1 2 3 4 5
200102221-A
13 2
52 Поврзи го тврдењето со историскиот период за кој е карактеристично. 5 поени

1 2
1. Ренесанса А. Убавото е во точноста и совршенството

во изведбата.
2. Класицизам
Б. Убавината е во човекот, тој е центар на
3. Среден век светот.
4. Барок В. Убавината е личниот вкус на секој поединец.
5. Антика Г. Бог е извор за целата убавина во светот.
Д. Убавото е мало.
Ѓ. Убавото се согледува во богатството и
раскошот.
Е. Убавото и доброто се обединети.
1 2 3 4 5
200102221-A
14 2
200102221-A
15 2
200102221-A
16 2
ЕСТЕТИКА

Запиши
тука:


© ДИЦ 2023
1 „Грчката скулптура не го идеализира апстрактното тело, туку повеќе ја бара иде- 1 поен
алната убавина, спроведувајки синтеза на душата и телото, односно убавината на

облиците и добрината на духот“, вели Умберто Еко во својата книга „Историја на
убавината“. Како се нарекува античкиот идеал за единство на убавината и
добрината?
А. Метафизика.
Б. Калокагатија.
В. Трансценденција.
Г. Иморалност.
2 Античката „голема Теорија на убавината“ ја споделуваат Платон и Аристотел кога 1 поен
укажуваат: првиот, дека „зачувувањето на мерата и на пропорцијата секогаш е

убаво“ и вториот, кога вели дека „убавото е дадено во определена големина и
поредок“. Кои категории се наоѓаат во основата на ,,големата Теорија на уба-
вината“?
А. Форма и простор.
Б. Сетилност и задоволство.
В. Хармонија и симетрија.
Г. Број и бројни односи.
3 Потеклото на херменевтиката како метода на филозофско иследување е поврзано 1 поен
со името на Хермес, гласникот на грчките богови. Под кое друго име е позната
наведенава метода на филозофско иследување?
А. Уметност на комуникацијата.
Б. Уметност на толкувањето.
В. Уметност на секојдневието.
Г. Уметност на играта.
4 Италијанскиот писател и теоретичар на културата Умберто Еко е наречен и 1 поен
„Павароти на семиотиката“, поради неговата анализа за улогата на уметнич-

кото дело во една теорија позната како:
А. Теорија на познанието.
Б. Теорија на идеите.
В. Теорија на сензациите.
Г. Теорија на информациите.
20010123-Ј
3 3
5 Познатиот унгарски филозоф и естетичар Ѓерг Лукач, кој многумина го нарекуваат 1 поен
и ,,Маркс на естетиката“, уметноста ја дефинира како одраз на стварноста.

Оваа негова естетска теорија е во согласност со гносеолошкото гледиште на:
А. Теоријата на подражавањето.
Б. Теоријата на експресијата.
В. Теоријата на формализмот.
Г. Теоријата на творештвото.
6 Филозофот и естетичар Херберт Маркузе смета дека ,,положбата на уметноста 1 поен
во светот се менува и дека таа денес станува потенцијален чинител во изградба-

та на новата стварност“. Со ваквиот став Маркузе ја застапува утописката
идеја за:
А. убавиот привид како уметничко дело.

Б. општеството како уметничко дело.
В. уметничкото дело како израз.
Г. уметничкото дело и јазичните игри.
1 поен
7 Старофранцускиот љубовен роман, кој зборува за една голема и несреќна
љубов, преточен во делото на Жозеф Бедје, е главен мотив на познатата
музичка драма на Рихард Вагнер позната како:
А. „Прстенот на Нибелунг“.
Б. „Проколнатиот Холанѓанец“.
В. „Тристан и Изолда“.
Г. „Лоенгрин“.
8 Св.Тома Аквински, големиот средновековен аристотеловец, безрезервно ја под- 1 поен
држува тезата дека ,,уметноста ја подражава природата“. Но, во средниот век,

ваквата миметичка теорија се определува како подражавање на:
А. стварите во природата.
Б. слободниот дух во природата.
В. убавото во природата.
Г. божеството во природата.
20010123-Ј
4 3
9 Каде ги наоѓал авторот Марк Шагал мотивите за создавање на врвното умет- 1 поен
ничко дело насловено како ,,Јас и селото“, кое изобилува со исклучително

богат, поетски и симболички начин на оживување на сеќавањата од детството?
А. Во народната уметност.
Б. Во графичката уметност.
В. Во геометриско-апстрактната уметност.
Г. Во акционото сликарство.
10 ,,Приказот е еден универзален онтолошки момент на структурата на естетското. 1 поен
Тој е случување на битието што се рефлектира во сите уметности“, - вели Ханс

Георг Гадамер. Ако приказот му припаѓа на битието на уметничкото дело,
тогаш во која уметност тој го обликува просторот за живеење, потенцирајќи
ги функционалното и декоративното како суштински елементи?
А. Скулптура.
Б. Фотографија.
В. Архитектура.
Г. Филм.
11 Како се нарекува оној дел од психологијата кој при толкувањето на визуелните 1 поен
уметности тргнува од целината, а потоа се сосредоточува на деловите што го

надополнуваат нашето чувство за убавина?
А. Гешталт-психологија.
Б. Психоанализа.
В. Аналитичка психологија.
Г. Комплексна психологија.
20010123-Ј
5 3
12 Емиристите сензуалисти од 18 век зборуваат за една естетска моќ на просу- 1 поен
дување, за едно чувство со помош на кое единката ја спознава убавината во

природата и уметноста наречено:
А. стил.
Б. вкус.
В. естетско искуство.
Г. естетско задоволство.
13 Aко естетизмот е учење според кое уметноста треба да биде вреднувана само 1 поен
поради самата себеси, а не поради некоја цел или функција на којашто треба да
ѝ служи, тогаш ваквото учење произлегува од Кантовата естетика и неговиот
идеал за автономија на уметноста. Под кое име е познато наведеново Кантово
естетско учење?
А. Создавање според правилата.

Б. Интуитивно познание.
В. Безинтересно допаѓање.
Г. Сенка на сенките.
14 „Музиката треба да го разгори огнот на човековата душа“- рекол Лудвиг ван 1 поен
Бетовен. Затоа неговата музика ги изразува човековата борбеност, силната волја

и хуманоста, особено во деветтата симфонија во која тој го величи идеалот за:
А. среќните моменти во животот.

Б. братство меѓу сите луѓе во светот.
В. своите љубовни искушенија и страдања.
Г. херојските подвизи на императорот.
15 „Уметноста не го репродуцира видливото. Таа прави нешто да стане видливо“. 1 поен
Овие зборови на Кле ја изразуваат неговата фантазија како средство со кое се

служи неговата интуиција. Оттаму убавината на неговите дела, според естет-
ското гледиште на Бенедето Кроче, може да се дефинира како:
А. пријатно чувство.
Б. единство на мноштвото.
В. пропорција на деловите.
Г. успешен израз.
20010123-Ј
6 3
16 „Само доколку генијот во чинот на уметничкото создавање се стопи со оној праумет- 1 поен
ник на светот, тој нешто знае за вечната суштина на уметноста“, вели Фридрих Ниче
во „Раѓање на трагедијата од духот на музиката“. Ако познавањето на уметноста кај
обичните луѓе е илузорна, тогаш најголемиот копнеж, според зборовите на Ниче, е
да го преобразиме светот во духот на уметноста. Тогаш светот ќе го оправда
своето постоење како:
А. парадоксална егзистенција.
Б. естетски феномен.
В. човекова претстава.
Г. универзална целина.
17 Сократ на софистите им велел дека „не знае ништо“, но и на соговорниците им 1 поен
тврдел дека и тие не ги знаат нештата кои мислат дека ги знаат. Како се нарекува
методот со кој Сократ ги побивал ставовите на соговорниците?
А. Комика.
Б. Сатира.
В. Лакрдија.
Г. Иронија.
18 „Сиот свет се претставува како смешен, се набљудува во својот шеговит аспект, во 1 поен
својата весела релативност... Свет на смеата, на задоволството, на дворските

шутови и на актерите комичари“. Вака Михаил Бахтин зборува за светот на
Франсоа Рабле. Како ја именува Бахтин оваа општонародна смеа?
А. Kарневалска.
Б. Забавна.
В. Панаѓурска.
Г. Филозофска.
19 Хармонијата во џез-музиката има субјективистички пристап како слободна игра 1 поен
меѓу имагинацијата и разумот. Во кое авангардно сликарско уметничко движе-

ње од 19 век среќаваме ваков облик на хармонија меѓу бојата и светлината
на таканареченото „чисто сликарство“?
А. Класицизам.
Б. Реализам.
В. Импресионизам.
Г. Футуризам.
20010123-Ј
7 3
20 Егзистенцијализмот е термин што Алберт Ками никогаш не го прифатил како 1 поен
одредница за сопственото творештво. Како ја нарекуваме филозофијата на

Ками која изобилува со рамнодушност кон животот и која се судира со
нашите барања за рационалност и праведност?
А. Аналитичка филозофија.
Б. Филозофија на релативизмот.
В. Филозофија на хуманизмот.
Г. Филозофија на апсурдот.
21 Сузан Лангер како една од најзначајните естетичари на XX век, своите естетски 1 поен
погледи ги гради врз основа на филозофската позиција која ја именува како „нов
клуч“. Во средиштето на својата естетика, Лангер ја става теоријата на музиката
како претставување на емоциите. Како таа го именува наведениов трансфер
на емоции?
А. Метафоричен.
Б. Симболички.
В. Вредносен.
Г. Имагинарен.
22 „Да читаш значи да го посакуваш делото, значи да се поистоветиш со делото, да 1 поен
го прифатиш удвојувањето на делото само во рамките на неговиот јазик“, вели

Барт. Структуралистичкиот пристап на Ролан Барт ја потенцира активната улога на
читателот во создавањето на уметничкото дело. Кој дел од естетиката го про-
учува читателот како произведувач на текстот, како своевидна енергија што
ја создава историјата?
А. Естетика на рецепцијата.
Б. Естетиката на продукцијата.
В. Естетика на приказот.
Г. Естетика на толкувањето.
20010123-Ј
8 3
23 На прашањето: ,,Везилке кажи, како да се роди проста и строга македонска 1 поен
песна“, везилката одговара во три строфи, а во нив Конески ја открива поетиката

на настанување на македонскиот вез и на македонската песна. Во која форма е
напишана песната?
А. Песна во проза.
Б. Дијалошка.
В. Калиграм.
Г. Драмска поезија.
24 Властимир Николовски е истакнат македонски автор од повоената генерација. 1 поен
Познат е по своите ораториуми, кантати и оркестарски дела. Во кое поле од

музичката уметност остварил највисок творечки дострел инспириран од
човечкиот глас?
А. Соул-музика.
Б. Оперска музика.
В. Џез-музика.
Г. Хорска музика.
25 Судбината на девојката лебед е главен мотив во балетското дело „Лебедово 1 поен
езеро“. Специфичните балетски движења и техники што протекуваат низ мело-

дијата на Петар Илич Чајковски, ја прикажуваат борбата на доброто наспроти
злото, предавството и измамата. По што трага оваа бајка, како начин да се
скрши магијата?
А. По вистинската љубов.
Б. По љубовта кон татковината.
В. По моќта на материјалното.
Г. По духовното задоволство.
26 Ако под поимот ренесанса се подразбира нешто важно, убаво и прогресивно, 1 поен
тогаш кое од наведениве уметнички дела не ја отсликува ренесансата?
А. „Декамерон“ - Бокачо.
Б. „Тартиф“ - Молиер.
В. „Carmina Burana“ - К. Орф.
Г. „Трактат за сликарството“ - Л. да Винчи.
20010123-Ј
9 3
27 Која од овие уметности припаѓа во таканаречените временски уметности? 1 поен
А. Театар.
Б. Музика.
В. Архитектура.
Г. Дизајн.
28 Според францускиот скулптор Роден: ,,Уметноста е трага на мислите, која трага по 1 поен
разбирањето на светот и го прави овој свет разбирлив. Тоа е изразување на сите пред-
мети кои ги допира срцето на уметникот“. Што ни укажува оваа мисла?
А. Уметноста е дело на мислите.

Б. Уметноста е дело на емоциите.
В. Уметноста е единство на емоциите и мислите.
Г. Уметноста е несвесна творечка дејност.
29 Вреднувањето, оценувањето и опишувањето на конкретни уметнички дела, се врши 1 поен
од компетентни лица, кои се познавачи на уметноста. Како се нарекува оваа

дејност?
А. Уметничка критика.
Б. Естетски вкус.
В. Уметнички опус.
Г. Естетичка студија.
30 Популарната музика најчесто се определува како дел од: 1 поен
А. културата.
Б. супкултурата.
В. симболизмот.
Г. футуризмот.
20010123-Ј
10 3
31 Наведи еден субјективен фактор од кој зависи како ќе се восприеми едно 1 поен
уметничко дело.
___________________________________________________________________________ 1 2
32 Кое е значењето на поимот „емпатија“, кој во естетиката го воведува 1 поен
филозофот Теодор Липс?
___________________________________________________________________________ 1 2
33 Клучен елемент за оценка и признание на високата вредност на уметничкото 1 поен
дело е:
___________________________________________________________________________ 1 2
34 Кој е авторот на делото „Процес“ во кое се опишува страдањето на еден 1 поен
невин граѓанин предизвикано од бруталниот судски режим?

1 2
___________________________________________________________________________
35 Американски сликар, режисер, стручњак од областа на комерцијалната 1 поен
уметност, водечка фигура во „поп-артот“ е и автор на делото прикажано на

сликата. Неговото име е
1 2
___________________________________________________________________________
20010123-Ј
11 3
36 На сликата е прикажано архитектонското здание: „Сиднејска опера“ („Опера Хаус“). 1 поен
Во кој архитектонски стил е направена?

1 2
___________________________________________________________________________
37 Кои антички мислители први ја развиле идејата за musica universalis? 1 поен
____________________________________________________________________________ 1 2
38 Која е клучната функција на уметноста во Платоновата „идеална држава“? 1 поен
____________________________________________________________________________ 1 2
39 Како се нарекува оној универзален феномен на човековите култури кој се 1 поен
____________________________________________________________________________ 1 2
40 Шарл Бодлер во своето дело „Цвеќе на злото“ зборува за едно естетско својство 1 поен
кое е дисхармонично, неодухотворено, лишено од светлина и внатрешно богат-

ство и спротивно на убавото. За која естетичка категорија станува збор?
1 2
____________________________________________________________________________
20010123-Ј
12 3
41 За која естетичка категорија квантитетот и големината имаат суштествено 1 поен
значење?
__________________________________________________________________________ 1 2
42 Наведи еден поим кои претставува естетичка категорија. 1 поен
___________________________________________________________________________
1 2
43 За кој правец во уметноста се карактеристични поимите: мултикултура, 1 поен
поликултура, интеркултура?
___________________________________________________________________________ 1 2
44 „Единечните нешта се убави затоа што се божја творба“. За која историска 1 поен
епоха е карактеристично ова мислење?
___________________________________________________________________________ 1 2
45 Филозофската дисциплина која се занимава со прашањето – што е уметноста, 1 поен
се нарекува:
___________________________________________________________________________. 1 2
46 „Музиката има свои годишни времиња“ - дознаваме од водените печати на 1 поен
Венеција втиснати врз звучните слики создадени од Антонио Вивалди. Под кое
име се познати неговите четири концерти за виолина и оркестар напишани
за да придружуваат четири сонети? 1 2
___________________________________________________________________________
20010123-Ј
13 3
47 Операта buffo во периодот на романтизмот ги прикажува на возбудлив начин луѓе- 1 поен
то од секојдневниот живот. Таква е операта на Џакомо Пучини, која во два чина ја

опишува приказната за љубовната измама во која невината Јапонка, напуштена
од нејзиниот неверен сопруг Американец, е принудена да се самоубие. Под кое 1 2
име е позната оваа опера?
___________________________________________________________________________
48 Стрипот се смета за сериозно средство на уметничка експресија. Рој Лихтенштајн 1 поен
ги зголемува мотивите од стриповите, менувајќи ги и приспособувајќи ги. Така

копијата добива својство на уметничка интерпретација. Како се нарекува праве-
цот во современата уметност од средината на XX век што ги претставува 1 2
комерцијалните модели на стварноста како одраз на потрошувачкото опште-

ство?
___________________________________________________________________________
49 Во една од своите антологиски песни, Блаже Конески прави поетска парабола 1 поен
меѓу минатото и сегашноста, потенцирајќи го главниот македонски симбол со кој

се именува едно македонско оро, составено од единствени движења и ритам. Под
кое име е позната песната, чие име се совпаѓа со името на македонското 1 2
оро?
___________________________________________________________________________
20010123-Ј
14 3
50 Поврзи ги мислителите и уметниците со периодите во кои твореле. 6 поени

1 2
1. Пиндар А. модернизам
2. Л. да Винчи Б. класицизам
3. Алигиери В. барок
4. Бах Г. ренесанса
5. Гете Д. средновековие
6. Гершвин Ѓ. антикa
Е. постмодернизам
Ж. футуризам
1 2 3 4 5 6
51 Поврзи ги творците на делата со жанровите на кои припаѓаат. 5 поени

1 2
1. Хомер А. Модерен роман
2. Софокле Б. Античка комедија
3. Аристофан В. Антички еп
4. Петрарка Г. Ренесансна книжевност
5. Џејмс Џојс Д. Античка трагедија

Ѓ. Романтична поезија
Е. Постмодерна проза
1 2 3 4 5
20010123-Ј
15 3
20010123-Ј
16 3
ЕСТЕТИКА

Запиши
тука:


© ДИЦ 2023
20010223-А
3 3
1 Која од следниве карактеристики НЕ е дел од определбата на уметноста? 1 поен
А. автономна активност
Б. потрага по убавото
В. аксиоматски систем
Г. суд на вкусот
2 На кој начин првично се восприемаат уметничките дела? 1 поен
А. со разумот
Б. интуитивно
В. емотивно
Г. со сетилата
3 Кога се случува најјасното и најсилното одвојување на уметностите од 1 поен
занаетите?
А. антиката
Б. средниот век
В. ренесансата
Г. новиот век
4 Граматиката, реториката, логиката, аритметиката припаѓале на групата: 1 поен
А. механички уметности
Б. занаети
В. слободни уметности
Г. божествено творештво
5 Која од следниве категории НЕ е дел од класичните естетски категории? 1 поен
А. трагично
Б. грдо
В. комично
Г. противречно
20010223-А
4 3
6 Кој антички автор НЕ пишувал трагедии? 1 поен
А. Есхил
Б. Еврипид
В. Аристофан
Г. Софокле
1 поен
7 Уметноста според Платон е:
А. апсолутна реалност
Б. царство на идеите
В. копија на копиите
Г. Божја творба
8 Кој германски филозоф укажува на уметничкото дело како „игра“ којашто 1 поен
има моќ да загосподари со играчот и со восприемачот?
А. Гадамер
Б. Кант
В. Ниче
Г. Хегел
9 Која од овие определби НЕ е дел од општата дефиниција на јазикот? 1 поен
А. систем од знаци
Б. код на однесување
В. комуникациско средство
Г. општествена дејност
10 Која активност НЕ е опфатена со поимот за невербална комуникација? 1 поен
А. гестикулирање
Б. телесна положба
В. мимика
Г. зборување
20010223-А
5 3
11 Кој вид писмо се состои од мали цртежи? 1 поен
А. Морзеово
Б. Брајово
В. пиктографско
Г. тактилно
12 Кое од следните писма НЕ е фонетско? 1 поен
А. кириличното
Б. латиничното
В. алфабетското
Г. хиероглифското
13 Коj од понудените мислители тврдел дека „човекот е во вистинска смисла 1 поен
човек, само кога си игра“?
А. Фридрих Шилер
Б. Готфрид В. Лајбниц
В. Георг В. Ф. Хегел
Г. Карл Маркс
14 Во кој вредносен систем задоволството претставува врвна вредност? 1 поен
А. киничко-стоичкиот
Б. христијанскиот
В. хедонистичкиот
Г. прагматичко-културолошкиот
15 Како се нарекува гледиштето во естетиката според кое естетската вредност 1 поен
е прашање на чисто лично доживување?
А. објективизам
Б. инструментализам
В. субјективизам
Г. формализам
20010223-А
6 3
16 Кој од следните парови НЕ содржи спротивставени категории? 1 поен
А. материјално-духовно
Б. реално-идеално
В. објективно-субјективно
Г. индивидуално-лично
17 Во кој историски период за првпат се прави разлика помеѓу уметникот и 1 поен
занаетчијата?
А. средниот век
Б. ренесансата
В. просветителството
Г. романтизмот
18 Критериумите за перципирање на убавото во историјата на човечкото 1 поен
живеење се:
А. исти, непроменети и вечни

Б. се надоградуваат, прошируваат и бележат развој
В. различни и зависат од времето во кое се твори
Г. критериумите за убавото се различни и зависат од секоја
личност
19 Која од следниве категории Е дел од класичните естетски категории? 1 поен
А. вистинито
Б. добро
В. возвишено
Г. божествено
20 Според познатата субјективистичка изрека, убавината е… 1 поен
А. во умот на творецот
Б. во формата на уметничкото дело
В. во содржината на уметничкото дело
Г. во очите на набљудувачот
20010223-А
7 3
21 Кој филозоф ја поврзува категоријата „вкус“ со внатрешно сетило коешто 1 поен
ја оценува уметничката вредност на предметите?
А. И. Кант
Б. Д. Хјум
В. Ф. Ниче
Г. Ф. В. Ј. Шелинг
22 За кој германски филозоф уметноста се јавува како прв облик на самосфаќање 1 поен
на духот во неговата сетилна форма?
А. И. Кант
Б. Ф. Хегел
В. А. Шопенхауер
Г. Ф. Ниче
23 Чија е изјавата „Постоењето на светот е оправдано само како естетски 1 поен
феномен“?
А. Кант
Б. Шопенхауер
В. Ниче
Г. Кјеркегор
24 На кој вид ликовна уметност припаѓаат каријатидите? 1 поен
А. гравурата
Б. фотографијата
В. графиката
Г. вајарството
25 Во кој историски период од развојот на сликарството особено се истакнува 1 поен
убавината и сензибилитетот на голото човеково тело?
А. староегипетскиот
Б. средновековниот
В. ренесансниот
Г. современиот
20010223-А
8 3
26 Која од следните форми на уметничко изразување НЕ е дел од сценските 1 поен
уметности?
А. театарот
Б. танцот
В. балетот
Г. дизајнот
27 Која од следните форми на уметничко изразување е темпорална/временска? 1 поен
А. сликата
Б. перформансот
В. архитектонската градба
Г. скулптурата
28 На кој филозофски и уметнички правец припаѓа гледиштето за осаменоста на 1 поен
човекот и бесмисленоста на неговиот живот?
А. утопизмот
Б. егзистенцијализмот
В. социјалистички реализам
Г. естетицизмот
29 Каква е природата на естетските вреднувања според Александер Баумгартен? 1 поен
А. интелектуална
Б. морална
В. сетилна
Г. духовна
30 Која е највисоката вредност во прагматизмот како вредносен систем? 1 поен
А. теоретската вистина
Б. индивидуалната среќа
В. практичната корист
Г. колективната свест
20010223-А
9 3
31 Која филозофска школа во антиката ја создала Теоријата за естетиката на 1 поен
музиката како математика?
___________________________________________________________________________
Питагореската 1 2
32 Во кое дело се собрани списите на Аристотел кои се однесуваат на театар- 1 поен
ската уметност?
___________________________________________________________________________
Поетика, За поетиката 1 2
33 Кој антички филозоф укажувал на штетното влијание на музиката врз младите 1 поен
(бидејќи таа предизвикувала неконтролирано задоволство)?
___________________________________________________________________________
Платон 1 2
34 Која наука го истражува односот помеѓу уметноста и општеството? 1 поен
___________________________________________________________________________
социологиза на уметноста
1 2
35 Во античката култура, моралното и естетското убаво се изедначени во 1 поен
поимот...
1 2
___________________________________________________________________________
калокагатиза
36 Како се нарекува естеската категорија којашто ја нарушува рамнотежата 1 поен
помеѓу Јас и Објектот, при што Јас се чувствува загрозено за сопствената

егзистенција?
1 2
___________________________________________________________________________
возвишено
20010223-А
10 3
37 Кој германски филозоф ја определил естетиката како нижа гносеологија? 1 поен
____________________________________________________________________________
Александар Баумгартен
1 2
38 Како се нарекува сложеното и разновидно уметничко движење кое се 1 поен
појавило кон крајот на XIX и почетокот на XX век како одговор на брзите

општествени, културни и технолошки промени?
1 2
___________________________________________________________________________
модернизам
39 Кој филозоф ја темелел својата естетика на верувањето дека искуството со 1 поен
уметноста обезбедува привремено ослободување од немилосрдните барања

на волјата, која, иако несвесна, во целост владее со светот и човекот?
1 2
____________________________________________________________________________
Артур Шопенхауер
40 Како го определуваме пренатрупаното и безвредно дело кое претендира да 1 поен
биде уметност?
____________________________________________________________________________
кич
1 2
41 Кое технолошко откритие има суштинско значење за настанокот на филмската 1 поен
уметност?
________________________________________________________________________
фотографизата 1 2
42 Како се нарекува теоријата за уметноста којашто ја застапувале Гадамер и 1 поен
Шилер?
___________________________________________________________________________
уметноста како игра 1 2
20010223-А
11 3
43 Како се нарекува способноста на една личност да го препознае, открие и 1 поен
доживее убавото и естетското?
___________________________________________________________________________
вкус 1 2
44 Кој германски филозоф, политичар и економист уметничкото творештво го 1 поен
објаснил како „дело кое настанува како плод на човечкиот слободен труд“?
___________________________________________________________________________
Карл Маркс 1 2
45 Кој уметнички правец е дефиниран како „чист психички автоматизам… диктат 1 поен
на мислите, без контрола на разумот, надвор од секоја естетска или морална

преокупација“?
1 2
___________________________________________________________________________.
надреализмот
46 Поврзи го мислителот со неговото толкување на „убавото“. 4 поени

1 2
1. Аристотел А. Убавината има Божје потекло.
2. Платон Б. Формата влијае врз материјата.
3. Св. Тома Аквински В. Уметноста и убавото нѐ

ослободуваат од болката.
4. Артур Шопенхауер
Г. Предметот е убав, бидејќи е сенка
на идејата убаво.
Д. Предметите се убави, само кога се
создадени од човекот.
Ѓ. Убавината е во целесообразноста
на нештата.
1 2 3 4
Б Г А В
20010223-А
12 3
47 Внимателно разгледај ја сликата и одговори на следните прашања. 8 поени
1 2
„Летот на ластовиците“ на Џакомо Бала (1913 година)
1. Коe уметничко и културно движење е претставено на сликата?
_________________________________________________________________________
Футуризмот.
_________________________________________________________________________
2. Каков е односот на човекот кон природата во препознаеното движење?
_________________________________________________________________________
Човекот триумфира над природата.
_________________________________________________________________________
3. Која е централната тема на интерес на архитектите во препознаениот

период?
_________________________________________________________________________
Градот, градот од иднината, градот-утопиза, градот како симбол на динамика и
модерност и сл. се прифатливи одговори.
_________________________________________________________________________
4. Опиши една естетска карактеристика на сликарството во препознаениот

период?
_________________________________________________________________________
Движенье, брзина, динамичност и сл. се прифатливи одговори.
_________________________________________________________________________
20010223-А
13 3
48 Разгледај ја сликата и одговори на следните прашања. 8 поени
1 2
Данте Алигиери. „Божествена комедија“. „Пеколот“,

Пеење 21: „Ѓаволи мачат тужители“. Илустрација на Гистав Дор.
1. На кој естетички период припаѓа „Пеколот“ на Данте Алигиери?
_________________________________________________________________________
„Пеколот" на Данте Алигиери припага на доната средновековна естетика
(преминот од средновековна во ренесансна естетика е, исто така, прифатлив одговор).
_________________________________________________________________________
2. Коj мотив преовладува во естетиката на тој период?
_________________________________________________________________________
Во доната средновековна естетика преовладува мотивот на мачеништво.
_________________________________________________________________________
3. Која естетичка категорија преовладува во тој период?
_________________________________________________________________________
Во доцната средновековна естетика преовладува ужасното како естетичка категориза
(страшното е прифатлив одговор).
_________________________________________________________________________
4. Што е клучната разлика меѓу античката и средновековната трагедија?
_________________________________________________________________________
Во доната средновековна естетика суштината на трагедизата не е хероизмот,
туку мачеништвото, а централен лик не е трагичниот хероз, туку маченикот.
_________________________________________________________________________
20010223-А
14 3
20010223-А
15 3
20010223-А
16 3
КЛУЧ ЗА ТЕСТ ЕСТЕТИКА ЗА ЈУНИ 2020
1. б) пријатно за видот и за слухот
2. а) прости уметности (artes vulgares)
3 б) трагедијата
4. в) должината на жицата и висината на тонот
5. г) копија на веќе постоечката копија
6. б) „За поетиката“
7. г) Џузепе Верди
8. а) вкус
9. а) постмодернизам
10. г) односот на уметноста и општеството
11. б) создава нешто ново
12. а) „Трактат за сликарството“
13. в) педагошка функција
14. б) ренесанса
15. а) црквата
16. б) романтизам
17. г) монодрама
18. а) ренесанса
19. б) логичките форми
20. г) Ј.С. Бах и Ф. Хендел
21. а) општење
22. в) божествено
23. б) филозофијата на уметноста
24. в) постмодернизам
25. а) романтизам
26. б) убавото и доброто

27. в) „Естетика“
28. а) Едното
29. б) миметичка теорија
30. стремежот за творечко изразување
31. Моцарт
32. Ј. С. Бах
33. субјективна категорија
34. диригент
35. Хераклит
36. вредностите
37. Италија
38. народно творештво
39. „Критика на моќта на судењето“
40. Питагора / Питагорејците
41. филозофијата
42. Александер Баумгартен
43. Трајко Прокопиев
44. Кирил Македонски
45. барок / барокот
46. три
47. катарза
48. невербална
49. подражавање
50. Артур Шопенхауер
51. теракота
52. Италија
53. Џорџ Сантајана
54. Микеланџело
55. 1Е; 2Г; 3В; 4А; 5Ѓ; 6Д; (6 поени)
Вкупно: 60 поени
ЕСТЕТИКА, август 2020 (клуч)
1. А) возвишеното
2. Б) танц
3. В) трагично
4. Г) катарза
5. А) оригиналност
6. Г) Егзистенцијализам
7. Б) профитот
8. Б) фантазијата
9. Г) музика и танц
10. А) возвишено
11. В) кореографија
12 . Г) Фотографија
13. А) социјална критика
14. Б) убавина на брзината
15. А) Кубизам
16. Г) Перформанс
17. А) критиката
18. В) Надреализам
19. Б) икони
20. В) оригиналноста
21. Г) естетските категории се конечни, завршени, засекогаш дадени
22. А) трудот и ритамот
23. Г) Концептуализам
24. Б) духовна
25. В) чистење на душата со страв и жал
26. Г) во занес
27. А) ритам
28. Б) музичка форма
29. Б) општествените услови
30. В) опера
31. уметник / автор (субјект кој твори)
32. филм
33. Тешкото
34. Блуз
35. Модернизам
36. режисер
37. Поетика / За поетиката
38. вкусот
40. Гвидо Аретински
41. убавото
44. категории
45. естетско доживување
46. 1-а, 2-д, 3-е, 4-в, 5-ѓ.
5 бода
47. 1-в, 2-а, 3-б, 4-д, 5-г.
5 бода
48. 1. Ренесанса, 2. среден век, 3. Леонардо да Винчи, 4. Витрувијански човек, 5.
математика, геометрија
5 бода
Вкупно: 60 бодови
Клуч Естетика /јуни 2021
1. Г. Педагошка (воспитна) функција
2. Б. Грдо.
3. Б. Убаво
4. В. Сензуалистичко толкување на убавото
5. Г. Постмодерна
6. Г. Катарза
7. A. Ренесансата
8. А. Драмски писатели
9. Г. Егзистенцијализам
10. Б. Музика, архитектура, сликарство
11. А. Возвишено
12. В. Класицизам
13. А. Трагична
14. Г. Фотографија
15. В. Суштинската рецепција на уметничкиот текст

16. Б. убавина на брзината
17. Б. Балетот
18. А. Сетилно
19. Г. Перформанс
20. В. Романтичен
21. Г. Марксовото толкување на уметничкото творештво
22. В. Оригиналноста
23. Г. Убавото е во занесот

24. Г. Концептуализам
25. А. Филозофија на уметноста
26. Г. Во занесот
27. В. Средновековна естетика
28. Б. Светлата и мрачна судбина на народот
29. А. Безконечност
30. В. Опера
31. Скулптура
32. Комично
33. Барок
34. Архитектура
35. Романтизам
36.Естетика
37. Комуникација
38. Модернизам/ Модерна
39. Дизајн
40. Кореографија
41. Гвидо Аретински (Гвидо од Ареца)
42. Применета уметност
43. 1-Ѓ,2-Ж,3-Е,4-Д 4 бода

44. 1. Аристотел
2. Поетика (За поетиката)
3. Мимезис
4. Драма 4 бода
45. 1-Б, 2-А, 3-Д, 4-Ж, 5-Ѓ (5 бода)
46. 1-А, 2-Д, 3-Е, 4-В, 5-Ѓ. (5 бода)
Вкупно: 60 бода
Клуч - естетика (август)2021
1. Г. Егзистенцијализам
2. В. 18 век
3. Б. Танц
4. Б. Убаво е она што ни се допаѓа по форма , а не по содржина

5. А. Преродба на уметничките вредности од минатото
6. А. Оригиналност
7. Г. Експресионизам
8. Б. Комично – трагично
9. Б. Oстварување профит
10. Б. Плод на слободен човечки труд

11. Г. Музика и танц
12. В. Аристотел
13. Б. Средниот век
14. Б. Тома Аквински
15. Г. Естетска вредност
16. А. Кубизам
17. В. Разлика меѓу моралното и естетското

18. А. Романтизам
19. А. Критиката
20. А. Убавото и доброто се обединуваат

21.Г. Естетските категории се конечни, завршени, засекогаш дадени
22. А. Шарл Бате
23. Б. Духовна
24. Г. поезијата
25. А. ритам
26. Б. вредности
27. В. класицизмот
28. А. писмото
29. А. Големо, силно, духовно и морално позитивно
30. Г. модернизам
32. филм
33. поетски дела
34. кореографија
35. Леонардо Да Винчи
36. Дафне / Јакопо Пери (2 бода)
37. Убавината и уметноста (2 бода)
38. Вкусот
39. Естетика и етика (2 бода)
40. Во првобитната заедница (предисторијата)
41. Убавото
42. блуз
43. естетски категории
44. 1-Д, 2-Ж, 3-А, 4-Б (4 бода)

45. 1-В; 2-Ѓ; 3-Г; 4-Ж; 5-Д (5 бода)
46. 1-В, 2-А, 3-Б, 4-Д, 5-Г (5 бода)
Вкупно: 60 бода
Клуч ЕСТЕТИКА ЈУНИ 2022
1. Г. Платон
2. Г. Питагорејците
3. В. Трагично
4. Б. Кант
5. Б. Субјективистички
6. Б. Возвишеното
7. Б. Фантазијата
8. В. Оригиналноста
9. А. Поинтилизам
10. А. Ја истакнал играта како суштествен елемент на уметничкото

творештво
11. А. Антиката
12. А. Социјална критика
13. Б. Икони
14. В. Надреализам
15. Б. Експресионизам
16. В. Сенка на сенките

17. Б. Скулптурата
18. Г. (Естетичка) аксиологија
19. А. Трудот и ритамот

20. В. Имитација
21. В. Чистење на душата со страв и жал
22. Г. Постмодернизам
23. В. Творечка дејност
24. Б. Музичка форма
25. Б. Балет
26. Б. Општествените услови
27. А. Религијата е над уметноста
28. Б. Режисер
29. Г. Арс
30. А. Естетско доживување
31. Убавото
32. Во светот на идеите
33. Музиката
34. Времето
35. Фридрих Ниче
36. Позитивна критика
37. Поп-арт
38. Јохан Себастијан Бах и Георг Фридрих Хендел (2 бода)
40. Надреалност/надреализам
41. Филмот/кинематографијата
43. Уметникот/творецот/субјектот кој твори/творечкиот субјект/авторот
44. Драма/драмско дело
45. 1-Г, 2-В, 3-Д, 4-Б, 5-Ѓ (5 бода)
46. 1. Ренесанса, 2. Среден век, 3. Леонардо да Винчи, 4. Витрувијански

човек, 5. Математика/геометрија) (5 бода)
47. 1-Д, 2-Г, 3-Ѓ, 4-В, 5-Б (5 бода)

КЛУЧ ЕСТЕТИКА АВГУСТ 2022
1. А. театарска уметност
2. Б. уметност
3. В. Имануел Кант
4. В. Гадамер
5. Б. Оригиналност
6. В. романтизам
7. Б. субјективно доживување на убавото
8. Б. категории
9. Г. субјективниот
10. Б. На уметничката имитација (подражавање)
11. Б. поезијата
12. Г. Полезноста
13. Б. етичка вредност
14. Б. естетски феномен
15. А. Т.Мор
16. Г. Барокот
17. Г. Ж.Молиер
18. В. Асоцијативно размислување
19. Б. симболички
20. Б. архитектура
21. В. временско‐просторни
22. А. применета уметност
23. В. Бетовен
24. А. општествената околина
25. Г. Дионизиски
26. А. Мистичен
27. Б. Либидо
28. Г. Креативна теорија
29. Б. Достоевски
30. А. Егзистенцијализмот
31. Антика (во антиката)
32. Возвишено
33. Религијата
34. Ренесанса
36. Времето
37. Тон,звук
38. Музика
39. Ликовни уметности
40. Комуникациска
41. Среден век
42. Филмот
43. Јазикот
44. Скулптура,вајарство
45. Опера
46. Микеланџело
47. Гете
49. Социолошка теорија (на уметноста)
50. Во уметноста, природата и во човечките постапки,реториката
51. 1‐В 2‐А 3‐Б 4‐Е 5‐Г (5 поени)
52. 1‐Б 2‐А 3‐Г 4‐Ѓ 5‐Е (5 поени)
ЕСТЕТИКА – јуни 2023 г.
Задачи 1-15
1–Б
2–В
3–Б
4–Г
5–А
6–Б
7–В
8–Г
9–А
10 – Б
11 – А
12 – Б
13 – В
14 – Б
15 – Г
Задачи 16-30
16 – Б
17 – Г
18 – А
19 – В
20 – Г
21 – Б
22 – А
23 – Б
24 – Г
25 – А
26 – Б
27 – Б
28 – В
29 – А
30 - А
31. Естетскиот вкус/образованието/знаењето/личнотоискуство.

32. Сочувствување/соживување/вживување во уметничкото дело.
33. уметничкатапозитивнакритика/убавината на формата/високиот
естетскисуд/префинетиот естетскивкус, креативноста, оригиналноста на
уметничкотодело.
34. ФранцКафка.
35. ЕндиВорхол.
36. постмодернистички/модернистички/експресионистички.
37. Питагорејците/Питагора.
38. Педагошката/образовнатафункција.
39. Танц.
40. За грдото.
41. За возвишеното.
42. Убавото, грдото, возвишеното, трагичното, комичното
43. За постмодернизмот.
44. Среден век.
45. Естетика.
46. “Четири годишни времиња”.
47. Мадам Батерфлај.
48. Поп арт.
49. Тешкото.
50. 1-Ѓ, 2-Г, 3-Д, 4-В, 5-Б, 6-А (6 поени)
51. 1-В, 2-Д, 3-Б, 4-Г, 5-А (5 поени)
Тест Естетика 1 – Август 2023
1. Точен одговор (со избор): В) аксиоматски систем

2. Точен одговор (со избор): Г) со сетилата
3. Точен одговор (со избор): В) ренесанса
4. Точен одговор (со избор): В) слободни уметности
5. Точен одговор (со избор): Г) противречно
6. Точен одговор (со избор): В) Аристофан
7. Точен одговор (со избор): В) копија на копиите
8. Точен одговор (со избор): А) Гадамер
9. Точен одговор (со избор): Б) код на однесување
10. Точен одговор (со избор): Г) зборување
11. Точен одговор (со избор): В) пиктографско
12. Точен одговор (со избор): Г) хиероглифското
13. Точен одговор (со избор): А) Фридрих Шилер
14. Точен одговор (со избор): В) хедонистичкиот
15. Точен одговор (со избор): В) субјективизам
16. Точен одговор (со избор): Г) индивидуално‐лично
17. Точен одговор (со избор): Б) Ренесансата
18. Точен одговор (со избор): В) различни и зависат од времето во кое се твори
19. Точен одговор (со избор): В) возвишено
20. Точен одговор (со избор): Г) во очите на набљудувачот
21. Точен одговор (со избор): Б) Д. Хјум
22. Точен одговор (со избор): Б) Ф. Хегел
23. Точен одговор (со избор): В) Ниче
24. Точен одговор (со избор): Г) вајарството
25. Точен одговор (со избор): В) ренесансниот
26. Точен одговор (со избор): Г) дизајн
27. Точен одговор (со избор): Б) перформансот
28. Точен одговор (со избор): Б) егзистенцијализам
29. Точен одговор (со избор): В) сетилна
30. Точен одговор (со избор): В) практичната корист
31. Точен одговор (со запишување): Питагорејската
32. Точен одговор (со запишување): Поетика, За поетиката
33. Точен одговор (со запишување): Платон
34. Точен одговор (со запишување): социологија на уметноста
35. Точен одговор (со запишување): калокагатија
36. Точен одговор (со запишување): возвишено
37. Точен одговор (со запишување): Александар Баумгартен
38. Точен одговор (со запишување): модернизам
39. Точен одговор (со запишување): Артур Шопенхауер
40. Точен одговор (со запишување): кич
41. Точен одговор (со запишување): фотографијата
42. Точен одговор (со запишување): уметноста како игра
43. Точен одговор (со запишување): вкус
44. Точен одговор (со запишување): Карл Маркс
45. Точен одговор (со запишување): надреализмот
46. Точен одговор (со поврзување): 1‐Б, 2‐Г, 3‐А, 4‐В
47. Точен одговор (со запишување):
1. Футуризмот.
2. Човекот триумфира над природата.
3. Градот, градот од иднината, градот‐утопија, градот како симбол на динамика и модерност и
сл. се прифатливи одговори.
4. Движење, брзина, динамичност и сл. се прифатливи одговори.
48. Точен одговор (со запишување):

1. „Пеколот“ на Данте Алигиери припаѓа на доцната средновековна естетика (преминот од
средновековна во ренесансна естетика е, исто така, прифатлив одговор).
2. Во доцната средновековна естетика преовладува мотивот на мачеништво.
3. Во доцната средновековна естетика преовладува ужасното како естетичка категорија
(страшното е прифатлив одговор).
4. Во доцната средновековна естетика суштината на трагедијата не е хероизмот, туку
мачеништвото, а централен лик не е трагичниот херој, туку маченикот.

3623 MATURA Estetika 2020-2023

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

3623 MATURA Estetika 2020-2023

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ДРЖАВНА МАТУРА

2020 ‒ 2021 година

Време за решавање: 150 минути

јуни 2020 година

Шифра на ПРВИОТ оценувач Шифра на ВТОРИОТ оценувач

Внимателно прочитај го упатството. Не испуштај ништо.

Не врти страници и не почнувај со решавање на задачите сè додека не ти каже надгледувачот.

на убавината, според кое убаво е она што е:

2 Првите уметности во кои доминира физичката сила, се именуваат како: 1 поен

3 Според Аристотел, врвно уметничко дело е: 1 поен

4 Питагорејците го откриле соодносот помеѓу: 1 поен

А. дебелината на жицата и инструментот.

5 Според Платон, уметноста е: 1 поен

А. можност за создавање нешто ново.

6 Аристотел е автор на првото позначајно европско естетско дело со наслов: 1 поен

9 Струењето во творештвото кое се јавува на крајот од XX век се нарекува: 1 поен

10 Што проучува социологијата на уметноста? 1 поен

А. Односот на човекот и општеството.

11 За еден автор велиме дека е оригинален, ако: 1 поен

А. има голема популарност.

12 Кое од долунаведените дела е напишано од Леонардо да Винчи? 1 поен

14 Во кој од долунаведените периоди припаѓа творештвото на Франческо 1 поен

15 Во средниот век, уметноста и творештвото биле наменети (и целосно посве- 1 поен

тени) за потребите на:

16 На кој период припаѓаат композициите на Роберт Шуман? 1 поен

17 Театарската форма во која еден лик директно ѝ се обраќа на публиката со 1 поен

подолготраен говор се нарекува:

18 Во кој од долунаведените периоди е создадено делото „Раѓањето на светот“ 1 поен

20 Двајцата најзначајни претставници на барокната музика се: 1 поен

21 Што означува поимот комуникација? 1 поен

23 Која наука одговара на прашањето: „што е уметноста“? 1 поен

24 За кој период се карактеристични „популарната музика“ и „рок- културата“? 1 поен

дуализмот се карактерстични за уметничкиот правец:

26 Терминот „калокагатија“ претставува единство на: 1 поен

27 Кое од долунаведените дела припаѓа на Бенедето Кроче? 1 поен

28 Врвната добрина и убавина кај Плотин е претставена преку: 1 поен

29 Како се нарекува теоријата според која творештвото ја имитира стварноста? 1 поен

30 Што е она што го поттикнува уметникот кон творење? 1 поен

А. Стремежот за творечко изразување.

32 Кoj композитор се смета за „татко на музиката“? 1 поен

33 Што претставува „вкусот“ за Дејвид Хјум? 1 поен

34 Што е Борјан Цанев по професија? 1 поен

36 Што проучува филозофската дисциплина – аксиологија? 1 поен

37 Каде првпат се појавила операта? 1 поен

39 Во кое дело Кант ги образложил своите естетски идеи? 1 поен

40 Кој ја претставил поврзаноста на музиката и математиката во рамките на 1 поен

41 Во рамките на која наука се развива естетиката како научна дисцилина? 1 поен

42 Кој го создал, а воедно и прв го употребил поимот естетика? 1 поен

43 Кој е автор на балетот „Лабин и Дојрана“? 1 поен

44 Кој е авторот на првата македонска опера? 1 поен

47 Според Аристотел, театарската уметност кај гледачите предизвикува специ- 1 поен

фично психолошко доживување кое се нарекува:

48 Како се нарекува комуникацијата која се остварува со помош на движењата на 1 поен

телото, гестикулациите, погледот?

49 Што означува терминот мимезис? 1 поен

51 Како се нарекува скулптурата која се прави од глина, а потоа се пече, па се 1 поен

52 Која земја се смета за лулка на ренесансното сликарство? 1 поен

53 Кој мислител ја дефинирал убавината како „опредметено задоволство“? 1 поен

55 Секој автор поврзи го со неговото естетско дело. 6 поени

Одговорите (соодветната буква) запиши ги во табелата.

1. Бенедето Кроче А. „Чувството за убавина“

Време за решавање: 150 минути

август 2020 година