Chương 4 HỆ THỐNG SẢN XUẤT ĐƠN CHIẾC VÀ Phát hành phiếu trật tự di chuyển, cho phép bộ phận vận
chuyển, cho phép bộ phận vận 3. Phát lệnh sản xuất (dispatching) Phát hành những
THEO LÔ
4.1 SẢN XUẤT ĐƠN CHIẾC
1. Khái niệm về SX đơn chỉ
Hình thành sớm, đáp ứng nhu cầu cụ thể (customize),
SF phù hợp nhu cầu rất thấp, không thể áp dụng
những HTSX khác,
Tổ chức HTSX đơn chiếc theo hướng chuyên môn
hơn…
2. Đặc điểm của HTSX đơn chiếc:
SL rất ít (low-volume ) (Q = 1),
Tính tiêu chuẩn hóa của SF kém (non-standardised),
Chu kỳ lặp lại của SF thường rất dài (low-cycle), - và
thường SX theo nhu cầu KH (customize). (Jobbing –
Batch Production)
Dự án XD, nghiên cứu, tài trợ, viết GT, sách,… hoặc SX
máy bay, thiết bị đặc biệt cho đài truyền hình, trạm không
lưu, thủy điện, lò hạt nhân, những hiệu xe nổi tiếng dành
cho các nguyên thủ quốc gia, hoặc những SF chỉ sử
dụng ở một số vùng địa lý đặc biệt (thiết bị đo địa chấn),
3. Thời gian trong HTSX đơn chiếc:
khi có nhu cầu lên kế hoạch và SX thời gian rất
lâu,
Thời gian chu kỳ: cộng tất cả thời gian thành phần cấu
thành nên SF chu kỳ rất lớn.
3.Thời gian trong HTSX đơn chiếc: Đây là một nhược
điểm lớn của SX đơn chiếc làm cho khách hàng phải chờ
đợi lâu cho dịch vụ của mình.
4.Chi phí trong HTSX đơn chiếc:
Chi phí trong SX đơn chiếc thường rất lớn (chi phí thời
cơ).
5. Thiết bị/tay nghề CN trong HTSX đơn chiếc:
Thiết bị, máy móc, dụng cụ đa năng (có thể dùng đồ gá).
kỹ năng của CN cũng đòi hỏi phải cao và đa năng
tăng thêm chi phí.
6. Tổ chức SX trong HTSX đơn chiếc
1. Quy trình thực hiện (routing)
Đường đi của NVL theo yêu cầu của các nguyên công.
Có thể có sự can thiệp vào quá trình theo yêu cầu...
Phải lên KH và phát hành những văn bản như mua NVL,
thông số SF, quy trình công nghệ, yêu cầu về đồ gá,
những đặc trưng cụ thể của SF (bill of materials, job
cards, process sheets, tools requisitions, specifications).
Tính toán yêu cầu về nhân công và máy móc để hoàn
thành toàn bộ khối lượng công việc, và đặc biệt phải đảm
bảo tất cả phải sẵn sàng cho nhiệm vụ mới.
Ghi lại giờ máy, giờ lao động thực tế so với định mức
công việc, và báo cáo độ sai lệch giữa KH và thực hiện.
Đưa ra thông báo thay đổi về đặc tính, thực hiện, NVL
sử dụng,… khi cần thiết.
Hỗ trợ cho công tác QL trong việc đưa ra những thay đổi
so với KH.
2. Lập KH ĐĐ / lịch trình SX (scheduling)
Lịch trình SX phải cụ thể:
Dựa trên những định mức, vạch thời gian gia công chuẩn
cho từng nguyên công.
Chuẩn bị và phát lệnh về thời gian thực hiện như thời
gian bắt đầu của từng nguyên công tại mỗi trạm làm việc.
Ghi số đơn hàng của PX & mức độ ưu tiên giữa các đơn
hàng.
Hỗ trợ trong việc phát hành những phiếu công việc, yêu
cầu NVL, đồ gá, và những bảng yêu cầu khác nếu có…
Giữ mức độ KS tồn kho sẵn sàng đáp ứng và việc phát
đơn hàng mới theo điểm tái đặt hàng.
Đảm bảo các công việc trên thực hiện khả thi trong PX.
3. Phát lệnh sản xuất (dispatching) Vai trò của người
phát lệnh:
Nhận lệnh và phát hành tất cả các phiếu công việc đến
những bộ phận liên quan.
Nhận và phát hành theo yêu cầu của các bảng yêu cầu
về NVL, đồ gá và thiết bị.
Vai trò của người phát lệnh như sau:
Hỗ trợ cho người phát lệnh kiểm tra công việc của mình
CHƯƠNG 6 HỆ THỐNG SẢN XUẤT KỸ THUẬT NHÓM
(GROUP TECHNOLOGY)
HỆ THỐNG SẢN XUẤT KỸ THUẬT NHÓM
6.1 Tổng quan
-Nhu cầu thay đổi nhanh,
-Gia tăng mức độ sát nhập của các chức năng TKvà SX,
-Triết lý SX trong đó các chi tiết tương tự (họ chi tiết) được
XĐ và nhóm lại với nhau tạo thuận lợi trong việc TK và SX,
Giống hình dáng, khác về yêu cầu sản xuất Khác hình dáng,
giống về yêu cầu sản xuất
6.2 Họ chi tiết (part families)
Phương pháp tổng quát
-Quan sát bằng mắt thường (visual inspection);
-Phân loại và mã hóa theo TK và SX (classification and
coding),
-Phân tích dòng quá trình (production flow analysis – PFA).
6.3 Phân loại và mã hóa chi tiết
Những điểm thuận lợi:
1.Nó dễ dàng tạo nên họ SF và những nhóm máy. 2.Nó cho
phép TK, HĐ quy trình một cách nhanh chóng, 3.Nó làm giảm
việc TK giống nhau, 4.Nó cho phép thống kê về chi tiết một
cách tin cậy, 5. Nó tạo thuận lợi cho việc ước lượng một cách
chính xác về thiết bị và khối lượng CV hợp lý trên máy,
6.Nó cho phép cân đối trong việc chuẩn bị dụng cụ, giảm th/g
chuẩn bị, và giảm th/g SF nằm trong PX, 7.Nó cho phép cân
chuyển chuyển NVL từ kho vào trong quá trình SX và
qua những bộ phận khác có liên quan.
Phát lệnh chuẩn bị cho các máy / trạm làm việc có liên
quan.
7. Bảng kiểm soát trong HTSX đơn chiếc: (progress
review method job shop)
Tiến trình thực tế của công việc so với KH.
Tình trạng BTF hiện tại, và vị trí của nó ở đâu trong PX.
Vị trí điểm ứ đọng.
Mô tả việc tiếp nhận BTF, và thiết bị hỗ trợ cho việc này
tại mỗi trạm làm việc.
Cải thiện việc trao đổi thông tin QL.
Giảm bớt những công việc giấy tờ không cần thiết (paper
work) và tránh trì hoãn thông tin.
Cung cấp thông tin về việc sử dụng CS PX.
Hỗ trợ cho những nhà QL quyết định mua hay SX
(makeor-buy decisions)
4.2 SẢN XUẤT THEO LÔ (Batch production)
1. Khái niệm về SX theo lô:
Đáp ứng nhu cầu đa dạng của đời sống.
Thu hẹp thị trường, giảm nhu cầu và tính ổn định của nó.
Dung hòa giữa SX đơn chiếc và khối lớn.
Linh hoạt, uyển chuyển hơn so với SX theo SL hình
thành triết lý SX kiểu Nhật (Japanese manufacturing
system) đó là hệ thống justin-time (JIT).
2.Đặc điểm của HTSX theo lô:
Sản lượng thấp (low-volume);
Tính chuẩn hóa SF (standardised) theo từng lô, nếu SF
mà mỗi lô khác nhau chỉ một vài đặc tính phụ thì tính tiêu
chuẩn hóa của nó cũng cao. Ví dụ: xe máy thay đổi màu
sắc.
Tính lặp lại tùy thuộc vào nhu cầu và việc phân lô (cao
hơn SX đơn chiếc).:
Tính linh hoạt cao (customize) đáp ứng nhu cầu cho
nhóm khách hàng.
Có thể SX để dự trữ (make to stock).
Thời gian nhỏ hơn so với SX đơn chiếc.
Tăng giảm số lô theo nhu cầu
Tránh được rủi ro do hàng không tiêu thụ được chấp
nhận trên thực tế.
Có thể SX chi tiết cơ bản với SL lớn chi tiết phụ đặt
bên ngoài.
3. Tổ chức sản xuất trong HTSX theo lô 1. Quy trình
thực hiện (routing)
Theo yêu cầu của khách hàng và của SP (như đơn
chiếc).
SX trên dây chuyền những chi tiết chính (giảm chi phí).
3. Tổ chức sản xuất trong HTSX theo lô 2. Lập KH ĐĐ
/ lịch trình SX (scheduling)
Công việc được nhóm lại và SX theo lô cụ thể như sau:
Những văn bản như thời gian gia công, thời gian hoàn
thành mẽ, KH ĐĐ,… phải được chuẩn bị đồng thời, hoặc
ít nhất cũng cùng ngày lên KH yêu cầu SX.
Chuẩn bị những phiếu công việc, phiếu yêu cầu vào
ngày trước.
3. Tổ chức sản xuất trong HTSX theo lô 2. Lập KH ĐĐ
/ lịch trình SX (scheduling)
Chuẩn bị các bảng biểu cần thiết cho lô hàng, nếu cần
ghi những yêu cầu từng SP cụ thể trong lô.
Chuẩn bị chương trình vận hành chuẩn (standard
operating procedure – SOP), thể hiện cả việc NVL di
chuyển trong quá trình SX từ trạm này qua trạm khác
một cách tự động.
3. Tổ chức sản xuất trong HTSX theo lô 3. Phát lệnh
sản xuất (dispatching)
Chức năng người phát lệnh SX như sau:
Nhận những phiếu lệnh từ chương trình vận hành chuẩn
(SOP), chuẩn bị dụng cụ và các văn bản từ phòng ĐĐ ít
nhất 01 ngày trước khi SX.
Phát những phiếu YC về NVL đến bộ phận kho ít nhất
01 ngày trước khi SX.
đối và cải thiện công cụ TK, 8.Nó hỗ trợ cho kế hoạch SX và
điều độ, 10.Nó cho phép tận dụng tốt hơn máy công cụ, đồ gá
và nhân lực, 11.Nó dễ dàng cho việc ứng dụng chương trình
điều khiển bằng kỹ thuật số.
Một số dạng hệ thống phân loại và mã hóa
1.HT dựa trên đặc tính thiết kế (design attributes), 2.HT dựa
trên đặc tính SX (manufacturing att.), 3.HT dựa trên cả những
đặc tính về TK và SX.
Việc mã hóa dựa trên 2 cấu trúc cơ bản: 1. Cấu trúc theo trật
tự thứ bậc (Hierarchical structure): trong cấu trúc mã hóa này,
những số ký hiệu sau phụ thuộc vào giá trị ký hiệu của những
số trước nó. 2. Cấu trúc theo dạng chuỗi (chain-type
structure): trong cấu trúc này, mỗi ký hiệu trong chuỗi là cố
định và độc lập với nhau.
Ví dụ: xét một HT mã hóa 2 ký tự số như 15, 25,… giả sử ký
tự đầu tiên đại diện cho dạng tổng quát của chi tiết. Ký tự 1:
dạng tròn, và ký tự 2: dạng hình chữ nhật phẳng.
Trong cấu trúc trật tự thứ bậc, ký tự thứ nhì sẽ phụ thuộc vào
ký tự thứ nhất, nghĩa là nếu số trước là số 1, thì số 5 diễn tả
tỷ lệ chiều dài đối với đường kính.
Đối với ký hiệu 2 thì số 5 có thể là chiều dài các cạnh.
Dạng chuỗi là việc mã hóa chứa đựng nhiều thông
tin hơn;
Trên thực tế một vài công ty sử dụng kết hợp cả hai loại.
Phân tích dòng quá trình (PFA) là một PP xác định họ SF và
đồng thời nhóm máy công cụ lại với nhau để gia công. Không
phiếu CV và SOP và yêu cầu về dụng cụ thiết bị tới
những người giám sát của trạm làm việc đầu tiên.
Gởi những bản copy về khối lượng CV hoàn thành trong
những ngày qua từ khi lô hàng được triển khai đến
những bộ phận liên quan.
Đảm bảo việc thực hiện CV được tiến triển thuận lợi,
trạm trước phải đảm bảo cho trạm sau làm việc ít nhất
01 giờ vào đầu giờ ngày hôm sau.
Đảm bảo việc nhận NVL đầy đủ để SX lô hàng, có thể
sử dụng màu để phân biệt NVL theo ngày.
Không cần thiết phải viết lệnh di chuyển NVL bởi vì việc
di chuyển giữa các trạm rất nhanh.
Người giám sát trạm đầu tiên, sau khi hoàn thành công
việc, phải chuyển phiếu công việc cho những trạm sau.
SOP sẽ hỗ trợ việc XĐ trạm làm việc tiếp theo. Điều này
cho phép trạm tiếp theo nhận CV mà không phải chờ đợi
bất kỳ một trật tự cho phép nào.
Quá trình kiểm tra khác nhau đối với HTSX theo lô và kỹ
thuật kiểm soát.
4. Thực hiện (expediting)
Chức năng của người thực hiện như sau:
Hỗ trợ cho người phát lệnh SX (dispatchers) xem xét lại
tiến độ SX.
Hỗ trợ cho những người giám sát ở trạm làm việc thực
hiện những công việc mà họ quên.
Hỗ trợ cho người phát lệnh SX thực hiện những công
việc bị trì hoãn.
Lên tiến độ cho CV ưu tiên so với những CV còn lại bằng
cách dán dấu màu đỏ lên CV đó.
Chuyển tải những lưu ý cần thiết từ trạm làm việc trước
đến những trạm làm việc phía sau liên quan.
Phân bổ những CV có tính ưu tiên cao đối với những CV
còn lại và có thời gian gia công dài
4. PP kiểm soát trong HTSX theo lô (progress review
methods ):
a. Hệ thống khối / nhóm (block system)
Tất cả các phiếu CV, thông số SP được phát lệnh cùng
ngày xem là một khối/nhóm (block).
Mỗi nhóm có thể phân biệt bằng một màu (cần 7 màu
cho 7 ngày & màu đỏ CV khẩn trương).
Nếu có CV ưu tiên bất ngờ thì quyền ưu tiên do những
người QL cấp cao (senior/top managers), đối với CV
khẩn trương thì được dán thêm vào dấu hiệu màu đỏ
(red-tag)
b. Danh sách khối lượng CV hoàn thành (production
clearance list – PCL)
Biểu mẫu mà công việc cùng ngày ghi theo thứ tự từ trên
xuống (listed down),
Mỗi danh sách mang một màu đặc trưng cho từng ngày.
Tại mỗi trạm, tất cả CV còn lại trong PCL được đưa vào
thực hiện.
Khi một CV hoàn thành người công nhân thực hiện sẽ
gạch dưới tên CV đó trong PCL.
Thường quản đốc kiểm tra PCL trong một khoảng th/g
nhất định nửa giờ hoặc một giờ và xóa tất cả các CV
hoàn thành Gởi trả cho người phát lệnh thực hiện ở
phòng điều hành SX.
Người phát lệnh (dispatchers) sẽ kiểm tra định kỳ từ 1
đến 2 giờ 1 lần và so sánh với danh sách từ người thực
hiện
(expediter). Người thực hiện thường phải xuống KT
những trạm làm việc liên quan và đôn đốc họ thực hiện
đúng tiến độ, và nếu cần thiết thì dán dấu đỏ vào công
việc ở những trạm này
c. Báo cáo về tình trạng tồn kho (inventory status
report)
Báo cáo này trình bày hiện trạng tồn kho cụ thể như sau:
Kho đã cấp bao nhiêu đơn vị NVL.
Khối lượng NVL đang SX.
Khối lượng thành phẩm (finished goods – FG). Tồn kho
trong quá trình SX (WIP)
d. Vai trò của người thực hiện (expediter)
sử dụng HT mã hóa và phân loại hoặc bản vẽ để phân loại họ
SF. Sử dụng phân tích chuỗi công việc và QTCN của chi
tiết trong PX.
Nó nhóm những chi tiết có cùng quy trình hoặc tương tự
quy trình thành từng nhóm. Điều này thuận lợi trong
bố trí MB theo kỹ thuật nhóm .
có 2 thuận lợi sau: thứ nhất là những chi tiết có thể khác về
hình dáng hình học nhưng có thể có chung QTCN thì có thể
nhóm chung;
Thứ hai là những nhóm có chung hình dáng hình học nhưng
khác xa về QTCN được xếp vào nhóm khác nhau. Điểm bất
lợi của việc phân tích quá trình đó là nó không cho thấy được
mối quan hệ cơ học của QTSX.
6.4.1 Quy trình thực hiện
1. Thu thập số liệu: trước tiên là quyết định về phạm vi
của nhóm và chuẩn bị lấy số liệu cần thiết;
Quy mô sẽ quyết định chi tiết nào sẽ được phân tích; Quyết
định xem có nên phân tích toàn bộ SF hay những SF theo
mẫu nào đó. Thông tin thường được trích từ bảng quy trình
SX; Ngoài ra còn có thêm một vài thông tin như cở lô,
những chuẩn về thời gian, năng suất hàng năm,…
2. Sắp xếp quy trình: bước này là sắp xếp những chi tiết
vào cùng nhóm theo những đặc tính tương tự về quy
trình công nghệ;
Đối với bài toán lớn thì chúng ta có thể đưa những thông tin
thu thập trong bước 1 vào bảng trong máy tính.
3. Biểu đồ phân tích: thông thường người ta thể hiện mỗi
nhóm trên biểu đồ phân tích. Biểu đồ này có thể thể hiện toàn
bộ quy trình tổng quát cho tất cả các nhóm. 4. Phân tích: đây
là bước chủ yếu và khó khăn nhất trong phân tích theo quy
trình và là bước quyết định trong quy trình; Từ mẫu thông tin
trên sơ đồ, chúng ta phải xác định những nhóm tương tự.
6.4.2 Lưu ý trong phân tích quy trình
Một nhược điểm của kỹ thuật PTQT đó là chỉ sử dụng dữ liệu
về QTSX để phân tích, trong khi đó những bảng quy trình này
lại do nhiều người xây dựng, sự khác biệt này sẽ thể hiện
trong từng bảng quy trình. Những bước trong quy trình có thể
không tối ưu, không lô gic, và đôi khi không cần thiết.
1. Khái niệm về phần liên kết (the composite part concept):
Họ SF XĐ theo đặc tính về TK hoặc SX, nên việc ghép nhóm
SF cũng dùng cách XĐ này. Người ta giả thiết rằng có một chi
tiết (hypothetical part) đại diện cho tất cả các công đoạn.
2. Những dạng của nhóm máy (types of cell design)
a. Ô một máy (single machine cell): Đối với ô một máy bao
gồm một máy gia công và những công cụ hỗ trợ để SX một
hoặc vài họ SF, thường loại này bố trí để SX, gia công một
công đoạn cơ bản như tiện…
b. Ô nhóm máy và NVL di chuyển thủ công (group machine
cell with manual handling)
Bố trí nhiều máy phối hợp để gia công một / họ SF. NVL, BTF
di chuyển trong quá trình SX là thủ công. Những người vận
hành chịu trách nhiệm cung cấp NVL, đôi khi sử dụng một đội
chuyên phục vụ vận chuyển NVL và BTF cho cả PX. Trong
PX thường bố trí theo dạng chữ U. Sử dụng trong SX truyền
thống, với việc bố trí máy móc thiết bị theo quy trình mà
không cần tái sắp xếp TB. đơn giản hơn khi chúng ta nhóm
máy cụ thể thành nhóm và giới hạn gia công đối với một vài
Chương 7
HỆ THỐNG SẢN XUẤT LINH HOẠT
Những khái niệm và công nghệ liên quan đến HTSXLH là:
-Tự động hóa linh hoạt (flexible automation) Kỹ thuật nhóm
(group technology) Hệ thống máy CNC Di chuyển BTF tự
động (automated material handling) Hệ thống máy DNC
HTSXLH: một nhóm các trạm gia công, xử lý (processing
stations) (CNC);
NVL di chuyển tự động giữa các trạm và hệ thống kho chứa;
Việc kiểm soát hệ thống bằng máy tính;
HTSXLH: gia công nhiều dạng SF khác nhau một cách
nhịp nhàng dưới sự điều khiển bằng chương trình máy tính
tại các trạm làm việc khác nhau. HTSXLH liên quan đến HT
máy linh hoạt;
1. Thành phần của HTSXLH:
a.Trạm gia công (processing stations): Trạm (máy) gia công
dưới sự điều khiển của máy tính (computer numerical control
– CNC);
HTSXLH bao gồm trạm sửa chữa, kiểm tra, lắp ráp và yêu
cầu NVL…
b.Di chuyển và dự trữ NVL (material handling and storage):
di chuyển và lưu giữ NVL trong quá trình gia công.
c.HTKS bằng máy tính (computer control system): hỗ trợ
trong các hoạt động của các trạm gia công và của hệ thống
di chuyển BTF...
Một thành tố quan trọng là yếu tố lao động (human labour)…
2. Một số dạng của HTSXLH:
SX theo ô (manufacturing cell): nhóm máy có thể tự động
hoặc thủ công, hoặc có thể KS bằng máy tính hoặc không (từ
3 trở xuống);
SX linh hoạt (flexible manufacturing): SX tự động hoàn toàn
với sự hỗ trợ của máy tính (số máy từ 4 trở lên)
Nền tảng của HTSXLH là công nghệ nhóm;
Ví dụ: một rô-bô điều khiển nhiều máy để SX họ SF thường
được gọi là SX linh hoạt theo ô (flexible manufacturing cell).
Phân loại dựa trên phần hình dạng hình học gia công: hình
khối (lăng trụ) và dạng tròn (trục/xylanh hoặc dạng đĩa). Phân
biệt theo HTSXLH chuyên dụng (dedicated FMS):
chương trình chuyên dụng giới hạn trong một vài dạng SF;
máy móc xác định, ít thay đổi, hiệu quả cao… hoặc HTSXLH
theo trật tự ngẫu nhiên (random-order FMS):
nhiều họ SF, kế hoạch SX thường thay đổi theo ngày, cần HT
KS bằng máy tính;
HTSXLH theo trật tự ngẫu nhiên thì linh hoạt hơn chuyên
dụng.
3. Ứng dụng kỹ thuật sản xuất linh hoạt: Thuận lợi của
HTSXLH: sự linh hoạt trong SX, thích ứng với nhiều dạng SF
… gồm cả dạng lặp hệ thống và lặp theo trạm và được thiết kế
1. Trung tâm máy (machining centers): thường là máy
CNC;CNC là máy gia công tự động cao, là một phần của
HTSXLH; Máy CNC bao gồm thay đổi đồ gá, và dự trữ đồ gá
tự động, sử dụng giá đỡ,…
2. Máy nhiều đầu gia công (head changers): có nhiều
đầu gia công trên cùng một máy; Máy này có thể thay đổi
nhiều đầu gia công; Nhiều đầu gia công gắn trên một trục
quay lắp sẵn trong máy hoặc ở gần máy. Thường sử dụng
khi SL đủ lớn để có lợi về th/g (chi phí cao).
3. Máy nhiều đầu gia công lớn (head indexers): tương
tự như máy nhiều đầu gia công; Thay đổi đầu gia công theo
yêu cầu; Đầu gia công này gắn bán cố định trên một bộ phận
cơ trong máy.
chi tiết hoặc công đoạn trong họ SF, và chúng ta sẽ tiết kiệm
chi phí trong việc tái sắp xếp thiết bị.
c. Ô nhóm máy với di chuyển bán tự động (semiintegrated
handling)
Bố trí thêm băng tải để di chuyển BTF giữa các máy; Thông
thường BTF sau khi gia công đã có quy trình cụ thể (routing).
Trong trường hợp này thì thiết bị thường được bố trí hai bên
băng tải trong quy trình SX. Hạn chế việc ứng dụng của kỹ
thuật nhóm đó là: Bài toán phân loại và mã hóa chi tiết phải
được thực hiện ngay tại mỗi xí nghiệp Chi phí cho việc phân
loại và mã hóa Sắp xếp máy móc thiết bị trong phân xưởng
theo dạng ô Trở ngại lớn khi hệ thống thay đổi
Lợi ích của nó như sau:
1.Thiết kế SF (product design): trong TK, lợi ích thu được
thường từ HT phân loại và mã hóa. Khi một SF mới được yêu
cầu TK, người TK sẽ xem xét trong HT mã hóa những đặc
tính yêu cầu, nếu phát hiện đặc tính yêu cầu phù hợp với
những SF đã TK, và có thể sử dụng lại hoặc sửa đổi đôi chút.
2.Đồ gá và lắp đặt (tool and setups): một trong những lợi ích
trong việc lắp đặt đồ gá đó là nhờ vào tiêu chuẩn hóa. Đối với
đồ gá đạt hiệu quả khi thiết đồ gá và lắp đặt để có thể SX cho
cả họ SF. Ví dụ đối với thiết bị khoan lỗ thường
thiết kế đồ gá định tâm cố định để có thể SX cho cả họ SF.
3.Di chuyển NVL (materials handling): lợi thế trong di chuyển
NVL là có thể giảm được th/g di chuyển trong quá trình SX và
có thể giảm cả th/g chờ việc của các công đoạn.
4. Ô máy chuyên dùng (phay, khoan, tiện,…): nhóm
máy chuyên dùng như tiện, phay, khoan, doa, mài,… gia công
khi có yêu cầu, Gia công tất cả các dạng từ thấp đến cao
trong cùng nhóm máy.
5. Trạm lắp ráp (assembly workstations): lắp ráp theo
yêu cầu của hệ thống; Thay thế lắp ráp thủ công trong SX
theo lô; Sử dụng rô-bốt, được lập trình sẵn theo công việc,
trong hệ thống lắp ráp tự động linh hoạt;
6. Trạm kiểm soát (inspection stations): kiểm soát
không thể thiếu trong HTSXLH; Kiểm soát hoạt động trạm làm
việc, hoặc tại khâu thiết kế.
7. Máy cán kim loại (sheet metal processing machines),
máy dập (forging machines): (sản xuất cơ khí) trang bị thêm
máy cán kim loại, hoặc có thể dập định hình;
Nếu tần số sử dụng nhiều thì đầu tư để có lợi về mặt thời
gian và tránh bị động;
Nếu tần suất sử dụng thấp thì hợp đồng gia công ngoài.
1. Chức năng của hệ thống cung cấp:
a. Ngẫu nhiên, BTF di chuyển độc lập giữa các trạm: BTF có
thể di chuyển trong hệ thống đến bất kỳ một trạm làm việc
nào;
Hệ thống có thể gia công theo nhiều quy trình khác nhau; b.
Sử dụng hệ thống giá đỡ: đối với dạng khối thường người ta
sử dụng hệ thống pallet; Thiết kế kích thước pa-lét theo yêu
cầu kích thước chi tiết; Pa-lét thiết kế cho hệ thống dự trữ và
cung cấp NVL; Đối với dạng tròn, người ta thường sử dụng
rô-bốt công nghiệp để đưa chi tiết vào và lấy chi tiết ra sau
gia công;
c. Kho tạm: mỗi máy thường có một lượng BTF chờ
trước khi gia công.
d. Dễ dàng giao nhận BTF: đảm bảo việc giao nhận
được dễ dàng;
Được thực hiện bởi một hoặc vài trạm giao nhận BTF; Có thể
dùng lao động thủ công, những pa-lét định hình.
e. Tương thích với hệ thống kiểm soát bằng máy tính:
hệ thống dự trữ và cung cấp NVL phải được KS trực tiếp bằng
hệ thống máy tính đến những trạm làm việc khác nhau, trạm
giao nhận BTF,… (material handling and storage system)
2. Dạng mặt bằng trong HTSXLH (FMS layout configuration):
a. Dạng đường thẳng (in-line): Dòng nguyên vật liệu – cả hai
hướng
(b) Dạng đường thẳng (in-line) Trạm làm việc Dạng vòng lặp
hệ thống (loop)
c.Dạng vòng lặp theo trạm (ladder): Dòng nguyên vật liệu
Trạm làm việc Trạm làm việc Trạm làm việc Trạm cấp và nhận
Dạng vòng lặp theo trạm
d.Dạng mở (open-field): một dạng sửa đổi của dạng lặp; Bao
theo yêu cầu; Thích hợp với SX nhiều họ SF, máy móc khác
nhau bị hạn chế, và đường đi NVL, BTF đến trạm làm việc
khác nhau phụ thuộc vào máy nào sẵn sàng trước. e. Dạng
rô-bốt điều khiển (robot-centered cell): một dạng mới trong
HT cung cấp NVL, sử dụng một hoặc nhiều rô-bốt để cung
cấp;
3. Thiết bị cung cấp NVL (material handling equipment): băng
tải, xe đẩy di chuyển trên sàn, hoặc những loại xe có định
hướng tự động (AGV – automated guided vehicles), hoặc
những rô-bốt công nghiệp.
Dạng mặt bằng Dạng thiết bị đặc trưng Dạng đường thẳng
(in-line) Dạng vòng lặp hệ thống (loop) Dạng vòng lặp theo
trạm (ladder) Dạng mở (open-field) Dạng rô-bốt điều khiển
4.Kiểm soát SX và tồn kho (production & inventory control):
đối với KTN (GT) đặc biệt hiệu quả đối với KS tồn kho và SX.
Lịch trình SX cũng đơn giản hơn đối với KTN. Nhóm công
nghệ máy làm giảm số trạm mà chúng ta lập trình; Nhóm họ
SF sẽ giảm bớt sự đa dạng về kích cở, quy trình làm giảm
sự phức tạp trong lập lịch trình SX. Giảm th/g chuẩn bị, và
hiệu quả trong di chuyển NVL tất yếu sẽ làm giảm th/g SX,
giảm NVL trong quá trình SX. Trong thực tế th/g SX có thể
giảm đến 60% và NVL trong quá trình SX có thể giảm đến
50%.
5.Hoạch định quy trình (process planning): đặc điểm của
phân loại và mã hóa dẫn đến HT hoạch định tự động hóa.
Nếu không sử dụng tự động hóa chi phí cho việc HĐ này
cũng giảm đáng kể nhờ vào việc tiêu chuẩn hóa SF. Một SF
mới có thể được xác định theo mã họ SF đã TK trước, và họ
SF đó đã biết trước quy trình công nghệ tổng quát.
6.Sự thỏa mãn của công nhân (employee satisfaction):
thông thường SF trong họ được SX trong ô và công nhân có
thể lượng hóa sự đóng góp (vai trò) của họ đối với những TF
điều này làm cho họ phấn khởi hơn. SF có chất lượng hơn vì
dễ dàng thực hiện đối với nhóm máy, công nhân họ có trách
nhiệm hơn đối với chất lượng SF.
Hệ thống băng tải Hệ thống băng tải Hệ thống băng tải, AGV
AGV, xe di chuyển trên sàn Rô-bốt công nghiệp
1. Chức năng của máy tính (computer functions): gồm 8
nhóm
a. Kiểm soát từng trạm (control of each workstation):
CNC thường được sử dụng để KS trong HT.
b. Phân bổ những hướng dẫn KS tới trạm làm việc
(distribution of control instructions to workstations): dạng điều
khiển trung tâm đó là yêu cầu liên kết, hỗ trợ trạm làm việc;
Chương trình SX SF phải được lấy từ trung tâm điều khiển,
DNC (direct numerical control – điều khiển trực tiếp bằng kỹ
thuật số) được sử dụng trong trường hợp này; DNC sẽ lưu
trữ chương trình và cho phép hiệu chỉnh, sửa chữa khi có yêu
cầu.
c. KS SX (production control): quyết định đến số lượng chi
tiết, chủng loại chi tiết được gia công trong từng lô; Phụ thuộc
vào dữ liệu nhập vào máy tính như sản lượng mỗi ngày, NVL
sẵn sàng, những công cụ hỗ trợ yêu cầu; máy tính KS SX
bằng cách XD quy trình, khu vực giao nhận BTF,… d. KS
dòng NVL (traffic control): kiểm soát BTF di chuyển trong quá
trình SX giữa các trạm làm việc; Hiệu quả khi chia PX SX
thành những khu vực, mỗi KV được thực hiện bởi một HT
vận chuyển chính như những xe đẩy, băng tải,… và được KS
bởi từng máy tính riêng biệt.
e. KS cung cấp NVL cho từng trạm (shuttle control): việc KS
này liên quan đến HT cung cấp NVL phụ, hay kiểm soát việc
cung cấp NVL giữa HT cung cấp chính với các trạm làm việc.
f. Theo dõi việc cung cấp NVL (work handling system
monitoring): theo dõi việc tình trạng của các xe tải, hệ thống
pa-lét trong HT cung cấp chính và HT cung cấp phụ, cũng
như tình trạng NVL trong quá trình.
g. KS những thiết bị hỗ trợ (tool control): theo dõi và KS
thiết bị hỗ trợ là nhiệm vụ quan trọng trong HT CC. Có hai
vấn đề:
Thứ nhất: KS dụng cụ gia công đối với các chi tiết đã được
sẵn sàng tại trạm làm việc hay chưa, nếu chưa thì HT CC sẽ
ngưng cung cấp chi tiết gia công đến trạm.
Thứ hai: KS tuổi thọ của thiết bị hỗ trợ, máy tính sẽ KS th/g
sử dụng tích lũy của HT thiết bị, khi tuổi thọ thiết bị đã đến thì
người vận hành phải báo cáo để thay thế.
h. Theo dõi và báo cáo về hiệu quả HT (system
performance monitoring and reporting): máy tính chuẩn bị sẵn
nhiều dạng báo cáo khác nhau tùy theo yêu cầu của QL về
hiệu quả SX.
2. Tập dữ liệu (FMS data files): 6 loại tập tin dữ liệu sau:
a. Tập tin chương trình SF (part program files): tất cả
các SF gia công trong HT đều được lưu giữ trong chương
trình;
Một SF cụ thể có chương trình riêng để thực hiện việc gia
công tại mỗi trạm.
b. Tập tin quy trình gia công (routing files): chứa danh
sách các công việc, và thứ tự ưu tiên của các công việc đi
qua các trạm trong HT; Tập tin này cũng chứa chương trình
lựa chọn những SF khác, nếu chương trình đang thực hiện
bị ùn tắc thì máy tính sẽ chọn quy trình khác để gia công.
c. Tập tin SX SF (part production files): chứa những
thông số kỹ thuật cho SX SF; Chứa thông tin liên quan đến
năng suất của từng trạm làm việc trong quy trình, mức dự trữ
BTF cho phép, yêu cầu kiểm tra,… những thông tin này chủ
yếu dùng cho mục đích KS SX.
d. Tập tin lựa chọn giá đỡ (pallet reference files): mỗi
loại pallet chỉ phù hợp với một vài loại chi tiết cụ thể;
Lưu thông tin mỗi loại SF tương ứng với loại pa-lét nào; Mỗi
loại pa-lét được lưu ở một địa chỉ duy nhất trong tập tin.
e. Tập tin về dụng cụ gia công (station tool files): lưu
thông tin tương ứng với mỗi trạm, lưu giữ những thông tin mã
hóa về dụng cụ cắt; Những tập tin này chủ yếu dùng để KS
dụng cụ.
f. Tập tin về tuổi thọ dụng cụ gia công (tool life files):
lưu giữ thông tin về th/g sử dụng và tuổi thọ kinh tế của tất cả
các loại dụng cụ cắt; Th/g tích lũy của mỗi loại dụng cụ cắt
được so sánh với tuổi thọ cho phép để có quyết định thay thế
hợp lý.
3. Một số dạng bảng báo cáo của HT (system reprots): Một
số dạng bảng báo cáo:
a. Báo cáo về mức độ sử dụng thiết bị (utilization
reports): báo cáo tóm tắt về tình hình sử dụng từng trạm cũng
như mức độ sử dụng trung bình của hệ thống.
b. Báo cáo SX (production reports): quan tâm đến số
lượng chi tiết sản xuất trong ngày, tuần trong hệ thống;
Được ghi nhận trong báo cáo về tình hình SX của hệ thống;
Ghi nhận tình SX thực tế và so sánh với kế hoạch.
3. Một số dạng bảng báo cáo của HT (system reprots):
c. Báo cáo tình trạng hiện tại (status reports): người
giám sát, tổ trưởng nắm tình hình SX hiện tại nếu người QL
yêu cầu; Ghi nhận tình trạng hiện tại HT: chi tiết đang SX,
mức độ tận dụng máy móc thiết bị, giá đỡ, những thông số
khác của HT.
d. Báo cáo về dụng cụ (tool report): liên quan đến việc
QL và KS dụng cụ; Danh sách thiết bị thất lạc hoặc đang được
sử dụng tại các trạm làm việc, kết hợp với báo cáo về tuổi thọ
thiết bị để chuẩn bị dụng cụ ở đầu mỗi ca làm việc.
7.5 LỢI ÍCH CỦA FMS (FMS benefits)
1. Mức độ tận dụng máy móc thiết bị cao hơn (higher
machine utilization): mức độ tận dụng máy móc trung bình
cao hơn SX theo lô truyền thống; Hiệu quả lơn trong công
việc, chuẩn bị, và kế hoạch điều độ có thể tận dụng máy móc
thiết bị trên 80%; SX theo lô truyền thống mức độ tận dụng
này khoảng 50%.
2. Giảm BTF trong quá trình SX (reduced work-in-
process): nhiều chi tiết khác nhau được gia công cùng lúc
7.5 LỢI ÍCH CỦA FMS (FMS benefits)
3. Thời gian sản xuất ngắn hơn (lower manufacturing
lead time): giảm BTF trong quá trình gia công làm cho th/g
gia công chi tiết giảm nên th/g giao hàng nhanh hơn.
4. Linh hoạt hơn trong điều độ SX (greater flexibility in
production scheduling): HTSXLH theo kiểu ngẫu nhiên, công
suất thích ứng ĐĐSX. 5. Năng suất lao động cao hơn (higher
labour productivity): năng suất trong HTSXLH cao hơn và lực
lượng lao động trực tiếp ít hơn.