Đề cương phương pháp nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn.

Câu 1: Khái niệm, đặc điểm, chức năng của nghiên cứu khoa học.
Khái niệm: Nghiên cứu khoa học là đặc điểm nhà khoa hoc tìm tòi, khám phá bản
chất và quy luật vận động của thế giới, ứng dụng vaoof các quá trình xã hội nhằm
tạo ra những sản phẩm vật chất, tinh thần thỏa mãn nhu cầu của con người.
Đặc điểm của nghiên cứu khoa học
Tính mới
Mọi công trình nghiên cứu khoa học đều phải tìm tòi, khám phá và đưa ra một giá
trị tri thức mới nào đó. Tính mới của khoa học bao giờ cũng trên hai cơ sở: kế
thừa và tổng kết thực tiễn. Ý nghĩa: với người nghiên cứu, luôn khám phá ra tri
thức mới và luôn có tính hoài nghi khoa học; với người quản lý, tôn trọng ý tưởng
mới, tạo điều kiện cho họ thẩm định và thực hiện ý tưởng đó.
Tính thông tin
Nghiên cứu khoa học suy cho cùng là một quá trình gồm 3 bước: thu thập thông
tin, xử lý thông tin, đóng gói và chuyển giao thông tin. Thông tin nghiên cứu khoa
học phải đảm bảo:
 Đủ để xử lý
 Mang tính khách quan trong phương pháp thu thập để xử lý
 Thông tin phải trung thực tuy nhiên tt có thể trung thực nhưng không khách
quan
 Thông tin phải có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.
Tính mạnh dạn, mạo hiểm
Vì sao NCKH phải có tính này? Vì NCKH có thể thành công hoặc không thành công.
Bản thân hoạt động NCKH có tính mới nên không phải lúc nào cũng thành công
khi nghiên cứu.
Những rủi ro có thể có trong quá trình thu thập và xử lý thông tin.
Người nghiên cứu cần cân nhắc kỹ sự cân đối giữa nhu cầu nghiên cúu với năng
lực và trình độ chuyên môn tránh xảy ra những trường hợp rủi ra xảy ra trong
nghiên cứu.
Chức năng của nghiên cứu khoa học
Chức năng mô tả
Nhà khoa học thường bắt đầu công việc nghiên cứu bằng việc mô tả đúng, chính
xác, khách quan những diễn biến, những biểu hiện bên ngoài của đối tượng, vấn
đề nghiên cứu. Mởi vì chúng ta sẽ không thể hiểu nội dung, bản chất của sự vật
nếu không bắt đầu từ việc tìm hiểu hình thức, các hiện tượng của nó.
Chức năng giải thích
NCKH không chỉ dừng lại ở chức năng mô tả mà quan trọng hơn là nắm bắt những
vấn đề, những mâu thuẫn nảy sinh trong quá trình mô tả, cần trả lời được những
câu hỏi vì sao? Như thế nào? Chức năng giải thích làm nhiệm vụ này.
Chức năng sáng tạo
Trên cơ sở những giải thích ban đầu người nghiên cứu tiến hành đưa ra những
nhận định khái quát nhằm bổ sung, hoàn thiện nhận thức của mình và đồng
nghiệp.
Câu 2: Vấn đề nghiên cứu và các phương pháp phát hiện vấn đề nghiên cứu
Vấn đề nghiên cứu