TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TP.

HCM
KHOA CÔNG NGHỆ HOÁ HỌC
BỘ MÔN CÔNG NGHỆ HÓA HỌC & VẬT LIỆU
­­­­­­

BÁO CÁO ĐỒ ÁN CHUYÊN NGÀNH

Đề tài:

PHƯƠNG PHÁP CHUẨN ĐỘ COMPLEXON

VÀ ỨNG DỤNG

GVHD: Th.s Phan Thị Xuân

SVTH: Trần Thanh Hà
Lớp: 02DHHH1
MSSV: 2004110049

TP. HỒ CHÍ MINH, NĂM

 NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
Sinh viên: Trần Thanh Hà MSSV: 2004110049
Nhận xét:
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
Điểm đánh giá:
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
Ngày . ……….tháng ………….năm 2014
( ký tên, ghi rõ họ và tên)
 NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
Sinh viên: Trần Thanh Hà MSSV: 2004110049
Nhận xét:
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
Điểm đánh giá:
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
Ngày . ……….tháng ………….năm 2014
( ký tên, ghi rõ họ và tên)
 MỤC LỤC
DANH MỤC HÌNH VẼ.............................................................................................. ii
DANH MỤC BẢNG BIỂU........................................................................................ iii
PHẦN 1: PHƯƠNG PHÁP CHUẨN ĐỘ COMPLEXON....................................... 1
1.3.1 Chuẩn độ trực tiếp.................................................................................... 2
1.3.2 Chuẩn độ ngược........................................................................................ 2
1.3.3 Chuẩn độ thế.............................................................................................. 3
PHẦN 2: CÁC CHẤT CHỈ THỊ TRONG CHUẨN ĐỘ COMPLEXON VÀ ỨNG
DỤNG........................................................................................................................... 4
2.1 Phân loại các chất chỉ thị kim loại ..................................................................... 4
2.1.2 Cơ chế.......................................................................................................... 4
2.2 Một số chỉ thị thông dụng và ứng dụng trong phương pháp chuẩn độ
complexon..................................................................................................................... 6
2.2.1 Chỉ thị Eriocrom T đen (ETOO) (NET): .................................................. 6
2.2.1.1 Tính chất............................................................................................... 6
2.2.1.2 Ứng dụng của chỉ thị ETOO............................................................... 7
2.2.3 Chỉ thị Murexid........................................................................................... 8
2.2.3.1 Tính chất của Murexid........................................................................ 8
2.2.3.2 Ứng dụng của Murexid trong phân tích:........................................... 9
2.2.4 Chỉ thị Xylen da cam................................................................................. 12
2.2.4.1 Tính chất............................................................................................. 12
2.2.4.2 Ứng dụng của chỉ thị......................................................................... 13
2.2.4.2.2 Xác định hàm lượng nhôm oxit (Al2O3) trong vật liệu chịu
lửa kiềm tính – Spinel[8]............................................................................ 15
2.2.5 Ứng dụng của chỉ thị Fluorexon............................................................. 17
PHẦN 3: KẾT LUẬN................................................................................................ 20
TÀI LIỆU THAM KHẢO......................................................................................... 21
iii
 LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian thực hiện bài báo cáo, em đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ
của các quý thầy cô, và em xin gửi lời cảm ơn đến:
Cô Th.s Phan Thị Xuân là người trực tiếp hướng dẫn, đã tận tình chỉ dạy cho
em trong suốt thời gian học tập và góp ý giúp e hoàn thành bài báo cáo này.
Các quý thầy cô trong khoa Công nghệ hóa học, trường Đại học Công nghiệp
thực phẩm TP. HCM, đã giảng dạy, truyền đạt mọi kiến thức, để từ đó em có thể
đúc kết lại hoàn thành bài báo cáo một cách hoàn chỉnh.
Và em gửi lời cảm ơn đến gia đình, bạn bè đã luôn ủng hộ, đóng góp ý kiến
xây dựng bài báo cáo này trong quá trình làm.
Do kiến thức của em còn hạn chế, hiểu chưa được sâu lắm, nên bài báo cáo
vẫn có nhiều sai sót, em rất mong nhận được các ý kiến đánh giá của các quý thầy
cô, bạn bè, để bài báo cáo trở nên hoàn thiện hơn nữa.
Em xin chân thành cảm ơn!
 DANH MỤC HÌNH VẼ

Hình Trang

Hình 1.1 Cấu trúc phân tử EDTA 1

Hình 2.1: Cấu trúc phân tử chỉ thị ETOO 7

Hình 2.2: Cấu trúc phân tử Murexid 10

Hình 2.3: Cấu trúc phân tử chỉ thị xilen da cam 15

ii
Hình 2.4: Cấu trúc phân tử chỉ thị Fluorexon 20

iii
 DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng Trang
Bảng 2.1: Hằng số bền của phức Murexid với một số ion kim loại 11
Bảng 2.2: % hàm lượng đường khử theo thể tích EDTA tiêu tốn 12
Bảng 2.3: Hằng số bền của các ion kim loại với xilen da cam 15
Bảng 2.4: Lượng cân mẫu và dung dịch được lấy theo hàm lượng 17
nhôm có trong mẫu

iii
 PHẦN 1: PHƯƠNG PHÁP CHUẨN ĐỘ COMPLEXON

1.1. Tổng quan[3]

Phương pháp chuẩn độ complexon là phương pháp chuẩn độ tạo phức sử dụng
thuốc thử có là complexon (C) để chuẩn độ các ion kim loại (M), theo cân bằng tạo
thành phức MC
M + C  MC (phức tan)
Complexon là tên chung để chỉ các axit aminopolycacboxylic. Một trong các axit
aminopolycacboxylic được ứng dụng rộng rãi nhất trong phân tích thể tích là axit
etylenđiamintetraaxetic (kí hiệu EDTA hay H4Y)
O

O OH

N OH
HO N

HO O

Hình 1.1: Cấu trúc phân tử EDTA

Complexon là một axit 4 nấc: pKa1 = 2; pKa2 = 2,67; pKa3 = 6,16; pKa4 = 10,26
EDTA dạng ait ít tan trong nước, vì vậy thường dùng dưới dạng muối đinatri
Na2H2Y, thường gọi là complexon III (vẫn quy ước là EDTA)
EDTA tạo phức bền với các ion kim loại và trong hầu hết trường hợp phản ứng
tạo phức xảy ra theo tỉ lệ ion kim loại : thuốc thử = 1 : 1. Hằng s ố b ền β c ủa ph ản
ứng tạo phức có giá trị khá cao, ví dụ phức kém bền lgβAgY­ = 7,32; phức bền lgβFeY­
= 25,10
Mn+ + Y4­  MY(4­n)­
Các phép chuẩn độ conplexon thường tiến hành khi có mặt các chất tạo phức phụ
để duy trì pH xác định nhằm ngăn ngừa sự xuất hiện kết tủa hidroxit kim loại.
1.2. Điều kiện phản ứng chuẩn độ[3]
Độ bền của phức: Phức MY(4­n)­ phải bền ở điều kiện chuẩn độ: β’MY ≥ 107.
Chọn chỉ thị thích hợp.
Loại các ion cản trở.
Do đặc điểm của chất chuẩn EDTA có khả năng tạo phức bền với nhiều ion kim
loại khác nhau, mặt khác đối tượng mẫu xác định có nhiều ion kim loại cùng tồn tại