Đàn ghi-ta của Lor-ca

(Thanh Thảo)
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu văn bản
1. Lời đề từ: "Khi tôi chết hãy chôn tôi với cây đàn"
2. Hình tượng Lor-ca
a. Lor-ca, một nghệ sĩ tài hoa, một chiến sĩ đầu tranh cho tự do.
- Tiếng đàn bọt nước: thủ pháp lạ hóa → sức hấp dẫn kỳ lạ của tiếng đàn Lor-ca.
- Hình ảnh áo choàng đỏ gắt → bản sắc văn hoá TBN.
- Từ ngữ: lang thang, miền đơn độc, yên ngựa mỏi mòn, vầng trăng chếnh
choáng → sự lẻ loi trên con đường gập ghềnh, xa thẳm.
- Nghệ thuật láy âm “li-la li-la li-la”
b. Lor-ca, một số phận oan khuất và khát vọng cách tân nghệ thuật dở dang
- Đối lập: Hát nghêu ngao (khát vọng ) >< áo choàng bê bết đỏ (hiện thực phũ
phàng; giữa tiếng hát yêu đời vô tư, giữa tình yêu cái Đẹp và hành động tàn ác,
dã man).
- Nhân hoá: Tiếng ghi ta… máu chảy.
- Hoán dụ: Áo choàng, tiếng ghi ta  Lor-ca.
 Cái chết bi thảm, dữ dội của Lor-ca.
- Điệp ngữ “tiếng ghi ta” + từ ngữ ẩn dụ chuyển đổi cảm giác (Tiếng ghi ta vỡ ra
thành màu sắc, hình khối, hành động…)  nỗi đau và ty, cái chết và sự bất tử
hoà quyện vào nhau.
3. Niềm tin mãnh liệt vào sự bất tử của tiếng đàn Lor-ca
- Ngoa dụ “không ai chôn cất tiếng đàn” + So sánh “Tiếng đàn như cỏ mọc
hoang”  Nghệ thuật của Lor-ca (cái Đẹp): có sức sống và lưu truyền mãi mãi.
- Hình ảnh tượng trưng “giọt nước mắt vầng trăng/ long lanh trong đáy giếng”
 sự bất tử của cái Đẹp.
- Hình ảnh tượng trưng “đường chỉ tay đã đứt”  ẩn dụ về định mệnh nghiệt
ngã; “dòng sông rộng vô cùng, Lor-ca bơi sang ngang/trên chiếc ghi ta màu bạc”
 cõi chết, sự siêu thoát.
- Hình ảnh “chàng ném lá bùa cô gái Di gan, ném trái tim mình”  có ý nghĩa
tượng trưng cho một sự giã từ, một sự lựa chọn.
* Tình cảm của nhà thơ đối với Lor-ca:
- Kính trọng, ngưỡng mộ.
- Đồng cảm tri âm.
- Tiếc thương vô hạn.
4. Nghệ thuật đặc sắc của tác phẩm
a. Nghệ thuật tạo không khí (hình ảnh thể hiện nét văn hóa đặc trưng của Tây
Ban Nha)
b. Nghệ thuật tạo tính nhạc cho lời thơ
c. Những liên tưởng bất ngờ, nhiều so sánh, ẩn dụ, hoán dụ, phép chuyển đổi
cảm giác...