You are on page 1of 34

IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Rekabetçi Pozisyonlar I

Didem Gamze Işıksal Uzaktan Eğitim


Rekabet Stratejileri Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı 1
Dersin Konusu Rekabetçi Pozisyonlar Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Porter’ın Rekabet Strateji tanımı

“Bir sektörde savunulabilir bir konum elde etmek, beş rekabet gücüyle
başarılı bir şekilde başa çıkmak ve böylece firmanın büyük bir yatırım
getirisi elde etmesi için saldırgan veya savunmacı eylemlerde bulunması.”

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı 2
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Rekabet stratejileri

Rekabetçi pozisyonlar

Meydan
Pazar Liderleri
Okuyanlar için
için Stratejiler
Stratejiler

Pazar
Niş Market
Takipçileri için
Stratejileri
Stratejiler
Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Varsayımsal (Hipotetik) Pazar Yapısı

10% 20% 30% 40%


Niş Pazar Meydan Pazar lideri
Market takipçisi okuyan Market
Nichers Market Market Leader
Follower Challenger
Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı 4
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Pazar Lideri Rekabet Stratejileri

Pazar Lideri
1. Toplam talebi artırmalı

2. Mevcut pazarı korumalı


3. Pazar payını artırmalı

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Pazar Lideri Rekabet Stratejileri


Toplam Pazar Talebini Büyütmek

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Pazar Lideri Rekabet Stratejileri


Toplam Pazar Talebini Büyütmek
Yeni Müşteriler
Kullanabilecekken kullanmayanlar
Pazara nüfuz etme stratejisi (Market penetration)

Hiç kullanmamışlar
Yeni Pazar bölmesi stratejisi (New-market segment)

Başka bir bölgede yaşayanlar


Coğrafi genişleme stratejisi (Geographical-expansion)

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Pazar Lideri Rekabet Stratejileri


Toplam Pazar Talebini Büyütmek
Avrupa, Amerika, Japonya gibi olgun pazarlar

&

Hızlı büyüyüp yükselen gelişmekte olan pazarlar

“Ya o, ya bu yaklaşımda olamazsınız. Geleneksel


pazarlarınızdaki gücünüzü devam ettirmeli ve hatta
bu gücü genişletmek zorundasınız.”

Daimler AG Yönetim Kurulu Başkanı Dieter Zetsche

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Pazar Lideri Rekabet Stratejileri


Toplam Pazar Talebini Büyütmek

Daha çok kullanım

Markayı kullanmanın ek fırsatları

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Pazar Lideri Rekabet Stratejileri


Toplam Pazar Talebini Büyütmek

Daha çok kullanım

Markayı kullanmanın

yeni ve farklı yolları

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Pazar Lideri Rekabet Stratejileri


Pazar Payını Korumak

Mevcut pozisyonunu aktif olarak savunmak için;

Sürekli buluşlar yaparak


Yenilikleri ortaya atarak sürekli kendini geliştirebilmeli

Yeni ürünler geliştirmede


Müşteri hizmetlerini geliştirmede
Dağıtım etkinliğini yükseltmede
Maliyetleri azaltmada sektöre öncülük edebilmeli

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Pazar Lideri Rekabet Stratejileri


Pazar Payını Korumak

Proaktif Pazarlama
Karşılayıcı Pazarlama (Responsive Marketing)
Tahmin Edici Pazarlama (Anticipative Marketing)
Yaratıcı Pazarlama (Creative Marketing)

Reaktif Şirketler Proaktif Şirketler


En iyi oyuncu olmaya çalışır Oyunun kuralını değiştirir

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Pazar Lideri Rekabet Stratejileri


Pazar Payını Korumak
Proaktif Beceriler
1. Tepki veren bir tahmin (responsive anticipation)
Piyasayı okuyabilmek için
Değişim gerçekleştikten sonra

2. Yaratıcı tahmin (creative anticipation)


İnovatif çözümler yaratmak için
Değişim gerçekleşmeden

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Pazar Lideri Rekabet Stratejileri


Pazar Payını Korumak
Proaktif Şirketlerin Özellikleri
1. Tüketicilerin henüz karşılanmamış
hatta belki de tüketicinin henüz farkında olmadığı
ihtiyaçlara yönelik teklif sunarlar
2. Risk almaya ve hata yapmaya hazırdır
3. Gelecek vizyonu ve buna yatırım yapma vizyonu vardır
4. Buluş yapma yetenekleri vardır
5. Esnektirler çok bürokratik değildirler
6. Proaktif düşünen yöneticilere sahiptirler

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Pazar Lideri Rekabet Stratejileri


Pazar Payını Korumak

Pazara girmek isteyen


Pazardan daha fazla pay almak isteyen firmalara karşı
Pazarda yerleşik firmaların

Savunma Stratejisinin amaçları


Saldırı olasılığını azaltmak
Saldırıları daha az tehlike arz eden alanlara yöneltmek
Saldırının yoğunluğunu azaltmak

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Pazar Lideri Rekabet Stratejileri


Pazar Payını Korumak

Savunma Stratejileri
Ürün iyileştirmesi,
Pazar büyümesi,
müşteri sadakatinde artış sağlıyorsa,
Savunma stratejisi saldıran işletmeyi çok daha zor durumda (katlanması
zor bir maliyet gibi) bırakıyorsa,
Uygulanan savunma stratejisi daha sonra pazara girmek isteyenler için
önemli engeller oluşturarak uzun dönemli rekabet avantajı sağlıyorsa,
Savunma taktiği, saldırı yapan işletmece ciddiye alınarak saldırıdan
vazgeçmeye neden oluyorsa (caydırma)
rekabet avantajı sağlar.
Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Pazar Lideri Rekabet Stratejileri


Pazar Payını Korumak

Savunma Stratejileri
(2) Kanat

(3) Baraj (1)


SALDIRAN Konum (6) Çekilme
(4) Karşı Saldırı
SAVUNAN

(5)
Hareketli
Savunma

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

(2) Kanat

(3) Baraj (1)


SALDIRAN Konum (6) Çekilme
(4) Karşı Saldırı
SAVUNAN

(5)
Hareketli
Savunma

Konum Savunması
tüketici zihnindeki en arzulanır konumu zaptetmek
markayı yenilmez kılmak

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

(2) Kanat

(3) Baraj (1)


SALDIRAN Konum (6) Çekilme
(4) Karşı Saldırı
SAVUNAN

(5)
Hareketli
Savunma
Konum Savunması
Amaç Gerekenler
• Firma ürünlerini olumsuz • Ürünleri, rakip ürünlerden (ikame-
etkileyecek saldırılara karşı engeller potansiyel ürünleri dahil)
oluşturma farklılaştırmak
• Savunma duvarları oluşturarak • Marka sahibi olmak önemli bir avantajı
rakiplerin aşamayacağı surlar inşa sağlar
etmek • Zayıf alanları güçlendirme

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

(2) Kanat
(3) Baraj (1)
SALDIRAN Konum (6) Çekilme
(4) Karşı Saldırı
SAVUNAN

(5)
Hareketli
Savunma

Kanat Savunması
zayıf ön safları korumak
olası saldırılara destek olabilmek için

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

(2) Kanat

(3) Baraj (1)


SALDIRAN Konum (6) Çekilme
(4) Karşı Saldırı
SAVUNAN

(5)
Hareketli
Savunma
Baraj Savunması
Esas ürüne ve markaya karşı olmayan bir saldırıya karşı
esas ürün dışında bir ürünle cevap verme
Yeni markalar oluşturma
Pazardaki boşlukları doldurmak isteyen işletmelere rakip olacak
yeni ürünler markalar oluşturarak
rakibin güçlenmesini engellemek
Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

(2) Kanat

(3) Baraj (1)


SALDIRAN (4) Karşı Konum (6) Çekilme

Saldırı SAVUNAN

(5)
Hareketli
Savunma

Karşı Saldırı (Kontr Savunma)


• Saldırıya misilleme ile karşılık verme
• Rakibin saldıran yönüne değil zayıf yönüne yönelik
• Rakibin pazara yeni bir ürün sunması durumunda
daha kaliteli yeni bir ürünle karşılık verme
• Rakibin saldırı içeren tutundurma kampanyalarına karşılık
rakibin zayıf olduğu alanlara saldırma
Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

(2) Kanat

(3) Baraj (1)


SALDIRAN Konum (6) Çekilme
(4) Karşı
Saldırı SAVUNAN

(5)
Hareketli
Savunma
Hareketli/Mobil/Esnek Savunma)
• Gerilla saldırılarına karşı
• İşletme pazara sunduğu ürünlerde değişiklik ve iyileştirme yaparak
saldırıların hedefini şaşırtmaktadır
• Esnek organizasyon, girişimci ruh, iyi işleyen bir pazarlama bilgi
sistemi ile mümkündür
• Pazara sürekli yenilenen ürünler sürmek
• Tutundurmada odak değiştirme
Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

(2) Kanat

(3) Baraj (1)


SALDIRAN Konum (6) Çekilme
(4) Karşı
Saldırı SAVUNAN

(5)
Hareketli
Savunma
Hareketli/Mobil/Esnek Savunma
• Pazar genişlemesi (market broadening) ve
• Pazar çeşitlendirmesi (market diversification) ile yeni sahalara
açılmak

Pazar genişletmek,
şirket odağını mevcut üründen
o ürünün altında yatan temel tüketici ihtiyacına doğru kaydırır.
Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

(2) Kanat

(3) Baraj (1)


SALDIRAN Konum (6) Çekilme
(4) Karşı
Saldırı SAVUNAN

(5)
Hareketli
Savunma
Hareketli/Mobil/Esnek Savunma

Petrol şirketi -> Enerji Şirketi Tütün-> Bira, Likör, Gazlı içecek
Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

(2) Kanat

(3) Baraj (1)


SALDIRAN Konum (6) Çekilme
(4) Karşı
Saldırı SAVUNAN
(5)
Hareketli
Savunma

Stratejik/Planlı Geri Çekilme (Daralma)


• Tüm pazar bölümlerini etkin şekilde kontrol altında tutamayan
işletme planlı şekilde bazı bölgelerden çekilir
• Rakibin zorlaması olmadan geri çekilme gerçekleşir
• Gücü belirli noktalarda yoğunlaştırma amaçlıdır
• Ürün karmasında budama
• Geri çekilme firma için hayati önem taşımamalı

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

(2) Kanat

(3) Baraj (1)


SALDIRAN Konum (6) Çekilme
(4) Karşı
Saldırı SAVUNAN
(5)
Hareketli
Savunma

Stratejik/Planlı Geri Çekilme (Daralma) olası nedenleri


• Piyasada ciddi nakit sıkıntısı baş göstermesi
• Satışlarda görülen daralmalar ve talebin düşmesi
• Banka kredi faizlerinin artması
• Siyasi istikrarsızlık
• Temel yeteneklerin zayıflaması

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

(2) Kanat

(3) Baraj (1)


SALDIRAN Konum (6) Çekilme
(4) Karşı
Saldırı SAVUNAN
(5)
Hareketli
Savunma

Stratejik/Planlı Geri Çekilme (Daralma)


• Pazardan tamamen çekilme,
• Pazarın bir bölümünden çekilme ,
• Belirli bir ürünü bırakma,
• Ürün hattının çekilmesi,
• Markanın çekilmesi

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Pazar Lideri Rekabet Stratejileri


Pazar Payını Arttırmak

Şirket satın alma yöntemiyle pazar payı arttırma yöntemi

Maliyet > Karlılık

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Pazar Lideri Rekabet Stratejileri


Pazar Payını Arttırmak

Satın alma öncesi değerlendirmeler


Antitröst eylemleri kışkırtma olasılığı

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Pazar Lideri Rekabet Stratejileri


Pazar Payını Arttırmak

Satın alma öncesi değerlendirmeler


Antitröst eylemleri kışkırtma olasılığı
Ekonomik maliyet

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Pazar Lideri Rekabet Stratejileri


Pazar Payını Arttırmak

Satın alma öncesi değerlendirmeler


Antitröst eylemleri kışkırtma olasılığı
Ekonomik maliyet
Yanlış pazarlama faaliyeleri sürdürme tehlikesi

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi
IŞIK ÜNİVERSİTESİ | Uzaktan Eğitim Merkezi(Işık-UZEM)

Pazar Lideri Rekabet Stratejileri


Pazar Payını Arttırmak

Satın alma öncesi değerlendirmeler


Antitröst eylemleri kışkırtma olasılığı
Ekonomik maliyet
Yanlış pazarlama faaliyeleri sürdürme tehlikesi
Artan Pazar payının gerçek ve algılanan kalite üzerine etkisi

Uzaktan Eğitim
Pazarlama ve Marka Yönetimi Yüksek Lisans Programı
Işık Üniversitesi

You might also like