C©u 14: Ph©n tÝch c¸c ph¬ng ph¸p thùc hiÖn thÈm
§Ò c¬ng «n tËp
m«n: hµnh chÝnh c«ng
C©u 1:Lµm râ nh÷ng ®iÓm chung vµ kh¸c biÖt gi÷a qu¶n
lý Nhµ níc víi c¸c d¹ng qu¶n lý x· héi kh¸c ®Ó chøng tá
r»ng “qu¶n lý Nhµ níc lµ mét d¹ng qu¶n lý x· héi ®Æc
biÖt”
C©u 2: Ph©n tÝch kh¸i niÖm hµnh chÝnh c«ng tõ c¸c gãc
®é tiÕp cËn c¬ b¶n.
C©u 3: Ph©n tÝch sù kh¸c biÖt gi÷a hµnh chÝnh c«ng vµ
hµnh chÝnh t (cã vÝ dô minh ho¹).
C©u 4: Nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n cña Hµnh chÝnh c«ng.
Liªn hÖ thùc tiÔn ho¹t ®éng Hµnh chÝnh c«ng ë ViÖt
Nam ®Ó lµm râ nh÷ng ®Æc trng trªn.
C©u 5. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña hµnh chÝnh c«ng ® îc
thÓ hiÖn trong ®iÒu kiÖn cô thÓ ë ViÖt Nam nh thÕ
nµo?
C©u 6: Hµnh chÝnh c«ng cã mèi t¬ng quan víi c¸c ngµnh
khoa häc nh thÕ nµo? (Lµm râ tÝnh khoa häc liªn ngµnh
cña hµnh chÝnh c«ng).
C©u 7: So s¸nh m« h×nh hµnh chÝnh c«ng truyÒn thèng
(M« h×nh bé m¸y Th l¹i) víi m« h×nh míi cña qu¶n lý c«ng.
C©u 8: Ph©n biÖt c¸c kh¸i niÖm vÒ thÓ chÕ t, thÓ chÕ
Nhµ níc, thÓ chÕ hµnh chÝnh Nhµ níc.
C©u 9: Vai trß cña ThÓ chÕ hµnh chÝnh Nhµ n íc cã
trong ho¹t ®éng qu¶n lý Nhµ n íc. §Ó thùc hiÖn ®óng ® -
îcvai trß ®ã, cã nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh g× cÇn quan t©m
hoµn thiÖn ®èi víi thÓ chÕ hµnh chÝnh Nhµ níc ë níc ta
hiÖn nay?
C©u 10. Khi x©y dùng thÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ n íc cÇn
ph¶i tÝnh ®Õn nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n nµo? cho c¸c vÝ dô
minh ho¹.
C©u 11.Tr×nh bµy néi dung thÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc
vÒ kinh tÕ vµ vÒ tµi chÝnh- tiÒn tÖ.
C©u 12. Qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ n íc vÒ gi¸o dôc, y tÕ ® -
îc dùa trªn nh÷ng c¬ së ph¸p lý nµo?
C©u 13. Chøc n¨ng hµnh chÝnh Nhµ n íc lµ g×? Ph©n lo¹i
chøc n¨ng hµnh chÝnh nhµ níc.
quyÒn hµnh chÝnh Nhµ níc. Liªn hÖ víi thùc tiÔn qu¶n lý
Nhµ níc ë níc ta hiÖn nay.
C©u 15: Ph©n tÝch c¸c chøc n¨ng ®Ó vËn hµnh c¬ quan
hµnh chÝnh Nhµ níc cã hiÖu qu¶. Liªn hÖ víi thùc tÕ ho¹t
®éng ë mét c¬ quan.
C©u 16: Anh (chÞ) hiÓu thÕ nµo vÒ qu¶n lý hµnh chÝnh
nhµ níc?
C©u 17: Ph©n lo¹i quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh nhµ n íc cã ý
nghÜa nh thÕ nµo trong c«ng t¸c qu¶n lý ®iÒu hµnh cña
c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n íc? H·y tr×nh bµy c¸ch ph©n
lo¹i
C©u 18: §Ó ®¶m b¶o tÝnh hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ khi ban
hµnh quyÕt ®Þnh qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n íc cÇn ®¸p
øng c¸c yªu cÇu g×? Liªn hÖ thùc tiÔn ®Ó lµm râ vÊn ®ª
trªn
C©u 19: Ph©n tÝch c¸c bíc cña giai ®o¹n ban hµnh vµ tæ
chøc thùc hiÖn quyÕt ®Þnh trong quy tr×nh ra quyÕt
®Þnh theo m« h×nh hîp lý. Cã nh÷ng khã kh¨n g× cÇn
quan t©m trong giai ®o¹n hiÖn nay?
C©u 20: H·y ph©n tÝch c¸c b íc cña giai ®o¹n kiÓm tra vµ
tæng kÕt, ®¸nh gi¸ thùc hiÖn quyÕt ®Þnh trong quy tr×nh
ra quyÕt ®Þnh theo m« h×nh hîp lý. Liªn hÖ viÖc thùc
hiÖn giai ®o¹n nµy trong thùc tiÔn hiÖn nay?
C©u 21: KiÓm so¸t ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ n íc lµ g×? Sù
cÇn thiÕt cña kiÓm so¸t ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc
C©u 22: Quèc héi vµ Héi ®ång nh©n d©n thùc hiÖn
quyÒn kiÓm so¸t ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc nh thÕ nµo?
C©u 23: §¶ng vµ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi thùc hiÖn
quyÒn kiÓm so¸t ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc nh thÕ nµo?
C©u 24: Toµ ¸n nh©n d©n thùc hiÖn quyÒn kiÓm so¸t
®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc nh thÕ nµo ?
C©u 25. Bé m¸y hµnh chÝnh nhµ n íc kiÓm so¸t ho¹t ®éng
cña m×nh nh thÕ nµo
C©u 26. Vai trß cña c«ng d©n trong viÖc thùc hiÖn quyÒn
kiÓm so¸t ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ n íc ®îc thÓ hiÖn nh
thÕ nµo? H·y ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p kh¾c phôc t×nh tr¹ng
khiÕu kiÖn kÐo dµi hiÖn nay.
25 C©u hái
C©u 1:Lµm râ nh÷ng ®iÓm chung vµ kh¸c biÖt gi÷a qu¶n
lý Nhµ níc víi c¸c d¹ng qu¶n lý x· héi kh¸c ®Ó chøng tá r»ng
“qu¶n lý Nhµ níc lµ mét d¹ng qu¶n lý x· héi ®Æc biÖt”
C©u 2: Ph©n tÝch kh¸i niÖm hµnh chÝnh c«ng tõ c¸c gãc
®é tiÕp cËn c¬ b¶n.
C©u 3: Ph©n tÝch sù kh¸c biÖt gi÷a hµnh chÝnh c«ng vµ
hµnh chÝnh t (cã vÝ dôc minh ho¹).
C©u 4: Nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n cña Hµnh chÝnh c«ng. Liªn
hÖ thùc tiÔn ho¹t ®éng Hµnh chÝnh c«ng ë ViÖt Nam ®Ó
lµm râ nh÷ng ®Æc trng trªn.
C©u 5. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña hµnh chÝnh c«ng ®îc thÓ
hiÖn trong ®iÒu kiÖn cô thÓ ë ViÖt Nam nh thÕ nµo?
C©u 6: Hµnh chÝnh c«ng cã mèi t¬ng quan víi c¸c ngµnh
khoa häc nh thÕ nµo? (Lµm râ tÝnh khoa häc liªn ngµnh cña
hµnh chÝnh c«ng).
C©u 7: So s¸nh m« h×nh hµnh chÝnh c«ng truyÒn thèng
(M« h×nh bé m¸y Th l¹i) víi m« h×nh míi cña qu¶n lý c«ng.
C©u 8: Ph©n biÖt c¸c kh¸i niÖm vÒ thÓ chÕ t, thÓ chÕ
Nhµ níc, thÓ chÕ hµnh chÝnh Nhµ níc.
C©u 9: Vai trß cña ThÓ chÕ hµnh chÝnh Nhµ níc cã trong
ho¹t ®éng qu¶n lý Nhµ níc. §Ó thùc hiÖn ®óng ®îcvai trß
®ã, cã nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh g× cÇn quan t©m hoµn thiÖn
®èi víi thÓ chÕ hµnh chÝnh Nhµ níc ë níc ta hiÖn nay?
C©u 10. Khi x©y dùng thÓ chÕ HCNN cÇn ph¶i tÝnh ®Õn
nh÷ng yÕutè c¬ b¶n nµo? cho c¸c vÝ dô minh ho¹.
C©u 11.Tr×nh bµy néi dung thÓ chÕ HCNN vÒ kinh tÕ vµ
vÒ tµi chÝnh – tiÒn tÖ.
C©u 12. Qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ níc vÒ gi¸o dôc, y tÕ ®îc
dùa trªn nh÷ng c¬ së ph¸p lý nµo?
C©u 13. Chøc n¨ng hµnhchÝnh Nhµ níc lµ g×? Ph©n lo¹i
chøc n¨ng HCNN.
C©u 14: Ph©n tÝch c¸c ph¬ng ph¸p thùc hiÖn thÈm quyÒn hµnh
chÝnh Nhµ níc. Liªn hÖ víi thùc tiÔn qu¶n lý Nhµ níc ë níc ta
hiÖn nay.
C©u 15: Ph©n tÝch c¸c chøc n¨ng ®Ó vËn hµnh c¬ quan
hµnh chÝnh Nhµ níc cã hiÖu qu¶. Liªn hÖ víi thùc tÕ ho¹t
®éng ë mét c¬ quan.
C©u 16: Anh (chÞ) hiÓu thÕ nµo vÒ qu¶n lý HCNN?
C©u 17: Ph©n lo¹i quyÕt ®Þnh HCNN cã ý nghÜa nh thÕ
nµo trong c«ng t¸c qu¶n lý ®iÒu hµnh cña CQHCNN? H·y
tr×nh bµy c¸ch ph©n lo¹i
C©u 18: §Ó ®¶m b¶o tÝnh hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ khi ban
hµnh quyÕt ®Þnh QLHCNN cÇn ®¸p øng c¸c yªu cÇu g×?
Liªn hÖ thùc tiÔn ®Ó lµm râ vÊn ®ª trªn
C©u 19: Ph©n tÝch c¸c bíc cña giai ®o¹n ban hµnh vµ tæ
chøc thùc hiÖn quyÕt ®Þnh trong quy tr×nh ra quyÕt ®Þnh
theo m« h×nh hîp lý. Cã nh÷ng khã kh¨n g× cÇn quan t©m
trong giai ®o¹n hiÖn nay?
C©u 20: H·y ph©n tÝch c¸c bíc cña giai ®o¹n kiÓm tra vµ
tæng kÕt, ®¸nh gi¸ thùc hiÖn quyÕt ®Þnh trong quy tr×nh ra
quyÕt ®Þnh theo m« h×nh hîp lý. Liªn hÖ viÖc thùc hiÖn
giai ®o¹n nµy trong thùc tiÔn hiÖn nay?
C©u 21: KiÓm so¸t ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc lµ g×? Sù
cÇn thiÕt cña kiÓm so¸t ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc
C©u 22: Quèc héi vµ H§ND thùc hiÖn quyÒn kiÓm so¸t ®èi
víi HCNN nh thÕ nµo?
C©u 23: §¶ng vµ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi thùc hiÖn
quyÒn kiÓm so¸t ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc nh thÕ nµo?
C©u 24: Toµ ¸n nh©n d©n thùc hiÖn quyÒn kiÓm so¸t ®èi
víi hµnh chÝnh Nhµ níc nh thÕ nµo ?
C©u 25. Bé m¸y HCNN kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña m×nh nh
thÕ nµo?
C©u 26. Vai trß cña c«ng d©n trong viÖc thùc hiÖn quyÒn
kiÓm so¸t ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc ®îc thÓ hiÖn nh thÕ
nµo? H·y ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p kh¾c phôc t×nh tr¹ng khiÕu
kiÖn kÐo dµi hiÖn nay.
§Ò c¬ng «n tËp
m«n: hµnh chÝnh c«ng
C©u 1:Lµm râ nh÷ng ®iÓm chung vµ kh¸c biÖt gi÷a qu¶n
lý Nhµ níc víi c¸c d¹ng qu¶n lý x· héi kh¸c ®Ó chøng tá
r»ng “qu¶n lý Nhµ níc lµ mét d¹ng qu¶n lý x· héi ®Æc
biÖt”
*Qu¶n lý lµ mét ho¹t ®éng phøc t¹p vµ cã nhiÒu chøc n¨ng.
Qu¶n lý ë gãc ®é qu¶n lý häc lµ sù t¸c ®éng cã tæ
chøc cã híng ®Ých cña chñ thÓ qu¶n lý lªn ®èi t-
 îng qu¶n lý nh»m híng hµnh vi cña ®èi tîng ®¹t
tíi môc tiªu ®· ®Þnh tríc
*Qu¶n lý b¸o c¸o gåm 3 d¹ng
- qu¶n lý giíi v« sinh
- qu¶n lý giíi sinh vËt
- qu¶n lý tæ chøc con ngêi (qu¶n lý x· héi)
*Qu¶n lý x· héi b¸o c¸o gåm c¸c thùc thÓ cã tæ chøc, cã lý
trÝ kÕt thµnh hÖ thèng chÆt chÏ. §©y lµ d¹ng
qu¶n lý phøc t¹p nhÊt nhng còng lµ hoµn thiÖn
nhÊt v× ®èi tîng qu¶n lý lµ con ngêi cã lý trÝ vµ
mèi quan hÖ n¶y sinh liªn tôc. X· héi cµng ph¸t
triÓn th× mèi quan hÖ gi÷a hä cµng phong phó,
®a d¹ng, phøc t¹p c¶ bÒ réng lÉn chiÒu s©u, c¶
h÷u h×nh lÉn v« hinh
*Qu¶n lý Nhµ níc lµ d¹ng qu¶n lý x· héi nªn nã cã ®Æc trng
cña qu¶n lý x· héi
*Qu¶n lý Nhµ níc còng nh qu¶n lý x· héi b¸o giê còng bao
hµm chñ thÓ vµ ®èi tîng. Chñ thÓ qu¶n lý
®Òulµ c¸c thùc tÕ cã tæ chøc cã lý trÝ vµ ®èi t-
îng qu¶n lý lµ con ngêi víi ®ñ b¶n chÊt x· héi cña
m×nh.
*Qu¶n lý Nhµ níc bao giê còng cã quyÒn lùc. QuyÒn hµnh
lµ ®Æc quyÒn cña chñ thÓ do tæ chøc trao cho,
lµ ph¬ng tiÖn ®Ó chñ thÓ qu¶n lý Nhµ níc hay
x· héi t¸c ®éng lªn ®èi tîng qu¶n lý.
*Qu¶n lý Nhµ níc mang tÝnh tæ chøc gièng nh c¸c ho¹t
®éng qu¶n lý x· héi kh¸c. TÝnh tæ chøc lµ nÒn
t¶ng cña ho¹t ®éng qu¶n lý.
*Qu¶n lý x· héi, qu¶n lý Nhµ níc bao giê còng ph¶i cã th«ng
tin. Th«ng tin trong qu¸ tr×nh Nhµ níc nãi riªng
trong qu¶n lý x· héi nãi chung lµ c¬ së c¨n b¶n
cña qu¶n lý c¸c t¸c nghiÖp qu¶n lý.
*Qu¶n lý Nhµ níc ph¶i cã môc tiªu nhÊt ®Þnh kh«ng n»m
ngoµi c¸c yÕu tè cÊu thµnh qu¸ tr×nh qu¶n lý x·
héi.
*Qu¶n lý Nhµ níc mang nh÷ng ®Æc ®iÓm chung víi cña
qu¶n lý x· héi nhng qu¶n lý nhµ níc lµ mét d¹ng
qu¶n lý x· héi ®Æc biÖt. TÝnh chÊt ®Æc biÖt
Êy thÓ hiÖn ë sù kh¸c biÖt gi÷a qu¶n lý Nhµ níc
víi c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý x· héi kh¸c.
*Qu¶n lý Nhµ níc, chñ thÓ qu¶n lý lµ c¸c c¬ quan trong bé
m¸y Nhµ níc: LËp ph¸p, Hµnh ph¸p, T ph¸p. Cßn
qu¶n lý x· héi chñ thÓ cña nã lµ c¸c thùc thÓ cã
lý trÝ vµ cã tæ chøc ®¶ng, ®oµn thÓ, c¸c tæ
chøc kh¸c v.v...
-§èi tîng qu¶n lý cña qu¶n lý Nhµ níc bao gåm toµn bé nh©n
d©n, mäi c¸ nh©n sèng vµ lµm viÖc trªn l·nh thæ
quèc gia vµ ph¹m vi cña nã mang tÝnh toµn diÖn
trªn mäi lÜnh vùc. Cßn ®èi tîng qu¶n lý cña qu¶n
lý x· héi nã bao gåm c¸c c¸ nh©n, c¸c nhãm trong
ph¹m vi mét tæ chøc.
-Qu¶n lý Nhµ níc mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ níc vµ sö dông
ph¸p luËt lµm c«ng cô chñ yÕu ®Ó duy tr× trËt
tù x· héi vµ thóc ®Èy x· héi ph¸t triÓn. Qu¶n lý
x· héi mang tÝnh quyÒn lùc x· héi sö dông c¸c
quy ph¹m quychÕ néi bé ®Ó ®iÒu chØnh c¸c
quan hÖ.
C©u 2: Ph©n tÝch kh¸i niÖm hµnh chÝnh c«ng tõ c¸c gãc
®é tiÕp cËn c¬ b¶n.
C¸c kh¸i niÖm Hµnh chÝnh c«ng tõ c¸c gãc ®é c¬ b¶n
sau ®©y:
-C¸ch tiÕp cËn tõ gi¸c ®é qu¶n lý: Theo c¸ch tiÕp cËn nµy
Hµnh chÝnh c«ng ®îc hiÓu theo nghÜa lµ jd
qu¶n lý Nhµ níc, nghÜa lµ nhÊn m¹nh Hµnh
chÝnh c«ng tõ gi¸c ®é qu¶n lý vµ tæ chøc c¸c
c¬ quan c«ng quyÒn.
+ë ®©y Hµnh chÝnh c«ng cã nhiÖm vô c¬ b¶n lµ ph¶i chØ
huy, l·nh ®¹o, phèi hîp vµ kiÓm so¸t mäi ho¹t
®éng cña c¸c chñ thÓ c¸ nh©n trong quèc gia
®Ó ®¹t ®îc môc tiªu quèc gia, ë ®©y ®ång
nhÊt Hµnh chÝnh c«ng víi qu¶n lý Nhµ níc.
+Theo c¸ch tiÕp cËn qu¶n lý Nhµ níc còng cã thÓ hiÓu
hµnh chÝnh c«ng lµ ho¹t ®éng thùc thi qu¶n lý
Nhµ níc, nh»m duy tr× vµ ph¸t triÓn cao c¸c mèi
quan hÖ gi÷a x· héi vµ ph¸p luËt, tho¶ m·n nhu
cÇu hîp ph¸p cña con ngêi.
+Tõ c¸ch tiÕp cËn nµy th× Hµnh chÝnh c«ng cÇn lu ý mét
sè c¸c ®iÓm Hµnh chÝnh c«ng lµ ho¹t ®éng
thùc thi quyÒn hµnh ph¸p, hµnh chÝnh c«ng lµ
sù t¸c ®éng cã tæ chøc vµ tu©n thñ theo quy
t¾c cña ph¸p luËt vµ ph¸p chÕ.
-C¸ch tiÕp cËn tõ gi¸c ®é chÝnh trÞ: th× Hµnh chÝnh
c«ng lµ ho¹t ®éng liªn quan ®Õn x©y dùng vµ
thùc thi chÝnh s¸ch c«ng nh t vÊn chÝnh s¸ch,
x©y dùng dù th¶o hay thõa nhËn Hµnh chÝnh
c«ng lµ ngêi thùc thi ®Çy ®ñ HiÕn ph¸p vµ
ph¸p luËt cña Nhµ níc, Hµnh chÝnh c«ng biÕn
c¸c môc tiªu chÝnh trÞ thµnh c¸c môc tiªu cô thÓ
vµ hiÖn thùc.
-C¸ch tiÕp cËn tõ gi¸c ®é ph¸p lý: Th× Hµnh chÝnh c«ng
lµ luËt táng hµnh ®éng ®a ph¸p luËt vµo ®êi
sèng, ban hµnh ra c¸c v¨n b¶n díi luËt ®Ó thÓ
hiÖn luËt, triÓn khai c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cña
Nhµ níc vµ biÕn c¸c ý tëng ®ã thµnh s¶n phÈm
cô thÓ.
-C¸ch tiÕp cËn Hµnh chÝnh c«ng tõ thuËt ng÷ khu vùc
c«ng: Th× Hµnh chÝnh c«ng lµ sù qu¶n lý cña
c¸c c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ níc ®èi víi c¸c chñ
thÓ kh¸c cña x· héi, vµ Nhµ níc tham gia nhiÒu
vµo c¸c ho¹t ®éng mµ khu vùc t kh«ng lµm.
-C¸ch tiÕp cËn coi Hµnh chÝnh c«ng lµ khoa häc vµ
nghÖ thuËt:
+Hµnh chÝnh c«ng lµ khoa häc nã dùa trªn c¸c tiªu chÝ khoa
häc cã ngêi nghiªn cøu nã, cã c¸c c«ng tr×nh
nghiªn cøu, cã c¬ së ®Ó nghiªn cøu nã.
ë ®©y ®èi tîng nghiªn cøu cña khoa häc hµnh chÝnh lµ rÊt
réng lín, nã bao gåm c¸c quy luËt tæ chøc vµ
vËn hµnh bé m¸y hµnh ph¸p, nã nghiªn cøu c¸c
ph¬ng ph¸p qu¶n lý trong hµnh chÝnh Nhµ níc,
nghiªn cøu phong c¸ch l·nh ®¹o, t©m lý c«ng
chøc, ®¹o ®øc c«ng chøc, hay nghiªn cøu vÒ tæ
chøc ®iÒu hµnh c«ng së, kü thuËt x©y dùng vµ
ban hµnh v¨n b¶n vµ ®Æc biÖt lµ nghiªn cøu
chuyªn s©u cña viÖc qu¶n lý Nhµ níc trªn c¸c
lÜnh vùc kinh tÕ, x· héi, v¨n ho¸, m«i trêng...
+Hµnh chÝnh c«ng lµ nghÖ thuËt: §©y lµ nghÖ thuËt lµm
viÖc víi con ngêi giao tiÕp, t×m hiÓu t©m lý
con ngêi vµ nghÖ thuËt nµy ®îc øng dông vµo
bÊt cø lÜnh vùc nµo ®Ó c«ng viÖc ®îc thùc
hiÖn mét c¸ch hoµn h¶o, khÐo lÐo.
+Hµnh chÝnh c«ng lµ khoa häc kÕt hîp víi nghÖ thuËt:
NghÜa lµ Hµnh chÝnh c«ng t¸c ®éng ®Õn ho¹t
®éng cña con ngêi mang tÝnh 2 mÆt, mét mÆt
lµ nghÖ thuËt, nghÖ thuËt cña viÖc sö dông kü
n¨ng, c¸c mèi quan hÖ; mÆt kh¸c ®ßi hái ph¶i
vËn dông nhiÒu quy luËt. Mét mÆt nã lµ khoa
häc v× nÕu thiÕu c¬ së khoa häc th× Hµnh
chÝnh c«ng kh«ng thÓ tån t¹i.
Tõ c¸ch tiÕp cËn trªn chóng ta cã thÓ ®i ®Õn mét kÕt
luËn: Hµnh chÝnh c«ng lµ ho¹t ®éng thùc thi
quyÒn hµnh ph¸p cña Nhµ níc,lµ sù t¸c ®éng cã
tæ chøc vµ lµ sù ®iÒu chØnh b»ng quyÒn lùc
ph¸p luËt cña Nhµ níc tíi c¸c qu¸ tr×nh x· héi vµ
hµnh vi cña con ngêi ®îc c¸c c¬ quan hµnh
chÝnh Nhµ níc tõ trung ¬ng ®Õn ®Þa ph¬ng
tiÕn hµnh nh»m duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c mèi
quan hÖ x· héi vµ trËt tù ph¸p luËt,tho¶ m·n nhu
cÇu hîp ph¸p cña c«ng d©n, trong c«ng cuéc
x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc ®¹t ®îc c¸c môc
tiªu cña quèc gia mét c¸ch h÷u hiÖu nhÊt trong
tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn.
C©u 3: Ph©n tÝch sù kh¸c biÖt gi÷a hµnh chÝnh c«ng vµ
hµnh chÝnh t (cã vÝ dô minh ho¹).
Kh¸i niÖm hµnh chÝnh c«ng xuÊt hiÖn vµ ®îc sö dông rÊt
phæ biÕn ë c¸c níc cã nÒn kinh tÕ thÞ trêng ph¸t
triÓn m¹nh, n¬i mµ khu vùc t nhËn ®ãng vai trß
quan träng. Hµnh chÝnh c«ng lµ mét kh¸i niÖm
®Ó ph©n biÖt víi “hµnh chÝnh t”. sù kh¸c nhau
c¨n b¶n ë ®©y n»m ë hai kh¸i niÖm “c«ng” vµ ‘t-
”, nhng cµng ngµy 2 kh¸i niÖm Hµnh chÝnh
c«ng míi ®¸p øng ®îc, hay h×nh thøc liªn doanh
ngµy cµng ®îc ¸p dông vµ nã ®· ®¹t ®îc hiÖu
qu¶ cao nªn viÖc ph©n biÖt Hµnh chÝnh c«ng
vµ Hµnh chÝnh t ngµy cµng trë nªn khã kh¨n.
Tuy vËy, nã vÉn cã nh÷g ®iÓm kh¸c nhau mang
tÝnh nguyªn t¾c ®ã lµ:
-Môc tiªu ho¹t ®éng: §Æc ®iÓm næi bËt cña bÊt kú mét c¬
quan Hµnh chÝnh c«ng nµo lµ ho¹t ®éng v×
môc ®Ých c«ng céng, lîi Ých cña céng ®ång,
trong khi ®ã môc tiªu chñ yÕu cña hµnh chÝnh
t lµ lîi nhuËn, phôc vô mäi ngêi vÞ ®éng c¬ lîi
nhuËn.
VÝ dô: Mét ChÝnh phñ ®îc thµnh lËp ra, ho¹t ®éng v× môc
®Ých qu¶n lý chung cho x· héi, ®iÒu hoµ lîi
Ých cña c¸c céng ®ång, cã nghÜa lµ ChÝnh phñ
ho¹t ®éng v× lîi Ých cña c¶ ®Êt níc chø kh«ng
v× mét c¸ nh©n hay tæ chøc nµo. Nhng mét
 c«ng ty do t nh©n lËp ra, nã tiÕn hµnh c¸c ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cung cÊp dÞch cô
cho céng ®ég ngêi kh«ng v× lîi Ých cña ngêi
tiªu dïng hay cña céng ®ång mµ lµ v× lîi nhËn
do ho¹t ®éng nµy ®em l¹i cho hä.
-TÝnh chÝnh trÞ: Hµnh chÝnh c«ng v× tÝnh chÊt chÝnh
trÞ cña tæ chøc, trong mäi ho¹t ®éng cña m×nh
Hµnh chÝnh c«ng lu«n mang mµu s¾c chÝnh
trÞ vµ bÞ c¸c môc tiªu chÝnh trÞ chi phèi, g©y
¶nh hëng . Nhng hµnh chÝnh t l¹i kh«ng hÒ cã
mµu s¾c chÝnh trÞ, nã ho¹t ®éng mµ kh«ng hÒ
bÞ t¸c ®éng bëi mét ®éng c¬ chÝnh trÞ nµo.
VÝ dô: ChÝnh phñ ho¹t ®éng trªn nh÷ng nguyªn t¾c, môc
tiªu mµ §¶ng chÝnh trÞ ®· lËp ra ChÝnh phñ,
nghÜa lµ ho¹t ®éng cña ChÝnh phñ ph¶i n»m
trong khu«n khæ ®êng lèi cña §¶ng chÝnh trÞ
®Ò ra vµ lu«n mang mµu s¾c chÝnh trÞ. Ngîc
l¹i h×nh chÝnh t cña mét c«ng ty chØ bÞ chi
phèi bëi lîi nhuËn, hä kh«ng bÞ ®êng lèi chÝnh
trÞ cña ®¶ng nµo l«i kÐo, hä ®øng bªnlÒ cña
c¸c môc tiªu chÝnh trÞ, hä chØ tu©n thñ c¸c
môc tiªu cña tæ chøc m×nh ®Ò ra vµ cña ph¸p
luËt.
-TÝnh quyÒn lùc: Hµnh chÝnh c«ng mang tÝnh quyÒn lùc
Nhµ níc, tÝnh mÖnh lÖnh cìng chÕ rÊt cao.
Hµnh chÝnh t kh«ng mang tÝnh quyÒn lùc
Nhµ níc tÝnh cìng chÕ kh«ng cao.
VÝ dô: quyÕt ®Þnh cña Bé trëng vµ gi¸m ®èc cña ngêi
®øng ®Çu mét doanh nghiÖp. Mét ®îc ®¶m
b¶o b»ng quyÒn lùc Nhµ níc, mét ®¶m b¶o
b»ng ®iÒu lÖ doanh nghiÖp.
-C¬ së ph¸p lý: Hµnh chÝnh c«ng cã nh÷ng thñ tôc hÕt søc
phøc t¹p, ph¶i tu©n theo mét tr×nh tù thñ tôc do
ph¸p luËt quy ®Þnh, kh«ng ®îc ph¸ bá, nã lu«n
lu«n cøng nh¾c, mang tÝnh quan liªu, chËm
ch¹p,hiÖu qu¶ ho¹t ®éng thÊp. Cßn Hµnh
chÝnh t còng ph¶i tu©n theo mét sè quy t¾c nh-
ng nã l¹i mÒm dÎo vµ linh ho¹t h¬n rÊt nhiÒu
vµ thñ tôc th× ®¬n gi¶n vµ dÔ d·ng thùc hiÖn.
VÝ dô: trong mét phiªn häp thêng kú cña ChÝnh phñ, ph¶i tæ
chøc t¹i mét ngµy nhÊt ®Þnh trong th¸ng vµ
ph¶i do Thñ tíng chñ tr× (hay uû nhiÖm), trong
phiªn häp ph¶i tu©n theo c¸c thñ tôc nhÊt ®Þnh
kh«ng thÓ lµm kh¸c, kh«ng thÓ thay ®æi, nhng
t¹i mét c«ng ty s¶n xuÊt kinh doanh th× c¸c phiªn
häp cã thÓ tiÕn hµnh bÊt cø lóc nµo, miÔn lµ
gi¶i quyÕt tèt c«ng viÖc cña c«ng nty, c¸c thñ
tôc ®¬n gi¶n, nÕu cÇn thiÕt cã thÓ bá qua
nhiÒu c«ng ®o¹n.
-Quy m« tæ chøc ho¹t ®éng: Quy m« cña Hµnh chÝnh
c«ng trªn nguyªn t¾c rÊt lín, cã thÓ bao trïm c¶
x· héi hay mét lÜnh vùc réng lín. Nhng Hµnh
chÝnh t l¹i cã quy m« linh ho¹t, tuú vµo tõng tæ
chøc mµ ¸p dông quy m«.
VÝ dô: Bé m¸y cña ChÝnh phñ lµ bé m¸y ®Æc biÖt vÒ
ph¹m vi, tÇm cì, còng nh sù ®a d¹ng cña c¸c ho¹t
®éng mµ ChÝnh phñ thùc hiÖn h¬n n÷a ho¹t
®éng cña ChÝnh phñ cã ¶nh hëng s©u réng
®Õn nhiÒu yÕu tè. Cßn hµnh chÝnh t chØ cã
ph¹m vi trong tæ chøc ®ã vµ chØ ¶nh hëng
trong ph¹m vi nhÊt ®Þnh. (TËp ®oµn Boeing lµ
tËp ®oµn xuyªn quèc gia tuy nhiªn tÝnh toµn bé
c¸c c¸n bé qu¶n lý chØ b»ng 1/13 Bé c«ng chøc
hµnh chØnh cña Hoa Kú).
-Ho¹t ®éng cña Hµnh chÝnh c«ng chÞu ¸p lùc cña x· héi vµ
mäi quyÕt ®Þnh cña Hµnh chÝnh c«ng ®Òu
phï hîp vµ ®¸p øng ®îc lîi Ých cña céng ®ång,
®ã lµ sù ®ång hµnh cña Hµnh chÝnh c«ng víi
x· héi, nghÜa lµ mäi quyÕt ®Þnh hay ho¹t ®éng
cña Hµnh chÝnh c«ng ph¶i tham kh¶o ý kiÕn
cña c«ng chóng, cßn Hµnh chÝnh t kh«ng cÇn
quan t©m ®Õn ®iÒu nµy.
-Tµi chÝnh ho¹t ®éng: hµnh chÝnh c«ng sö dông mÆt khèi
lîng lín vÒ vËt chÊt vµ tµi chÝnh ho¹t ®éng nªn
sai sãt cña nã ¶nh hëng lín ®Õn kinh tÕ-x· héi.
Tµi chÝnh ho¹t ®éng tõ ng©n s¸ch Nhµ níc.
Hµnh chÝnh t sö dông khèi lîng nhá tµi chÝnh
vËt chÊt sai sãt ¶nh hëng ë ph¹m vi nhá, tµi
chÝnh ho¹t ®éng tù cã.
VÝ dô: Chi phÝ tµi chÝnh cña hÖ thèng hµnh ph¸p Hoa Kú
gÊp 10 lÇn chi phÝ tµi chÝnh cña 5 tËp ®oµn
lín nhÊt ë Hoa Kú.
-Chñ thÓ vµ kh¸ch thÓ cña Hµnh chÝnh c«ng vµ Hµnh
chÝnh t kh¸c nhau. Chñ thÓ cña Hµnh chÝnh
c«ng lµ c¸c c¬ quan c¶unn, c¸c c¸ nh©n ®îc uû
quyÒn vµ c¸c chñ thÓ nµy cã nh÷ng ®Æc
®iÓm lµ mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ níc, ho¹t
®éng réng kh¾p trªn c¸c mÆt cña ®êi sèng x·
 héi, qu¶n lý th«ng qua c¸c quyÕt ®Þnh hµnh
chÝnh vµ hµnh vi hµnh chÝnh. Cßn hµnh
chÝnh t chñ thÓ cña cã thÓ lµ c¸ nh©n hay tæ
chøc ®øng ra thµnh lËp tæ chøc ®ã, chñ thÓ
nµy chØ cã quyÒn lùc tæ chøc, chØ cã quyÒn
qu¶n lý trong ph¹m vi tæ chøc, hä cã thÓ qu¶n lý
tæ chøc b»ng nhiÒu biÖn ph¸p vµ h×nh thøc mµ
ph¸p luËt cho phÐp.
VÝ dô: Chñ thÓ qu¶n lý cña Hµnh chÝnh c«ng lµ c¬quan
Nhµ níc, ChÝnh phñ ho¹t ®éng trong tÊt c¶ c¸c
mÆt cña ®êi sèng x· héi, cßn c«ng ty chØ qu¶n
lý mÆt s¶n xuÊt kinh doanh mµ m×nh ®¨ng ký,
chñ thÓ lµ gi¸m ®èc c«ng ty hay héi ®ång qu¶n
trÞ.
-yªu cÇu ®èi víi ®éi ngò nh÷ng ngêi tham gia ho¹t ®éng:
Kü n¨ng cÇn cã ®èi víi nhµ hµnh chÝnh lín h¬n
rÊt nhiÒu so víi nhµ ®iÒu hµnh doanh nghiÖp.
VÝ dô: Trong nÒn hµnh chÝnh c«ng kü n¨ng
l·nh ®¹o coi lµ kü n¨ng cèt yÕu trong ®iÒu
hµnh doanh nghiÖp l¹i lµ kü n¨ng qu¶n lý.
C©u 4: Nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n cña Hµnh chÝnh c«ng.
Liªn hÖ thùc tiÔn ho¹t ®éng Hµnh chÝnh c«ng ë ViÖt
Nam ®Ó lµm râ nh÷ng ®Æc trng trªn.
Nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n cña nÒn hµnh chÝnh Nhµ níc:
-TÝnh lÖ thuéc vµo chÝnh trÞ vµ hÖ thèng chÝnh trÞ:
NÒn hµnh chÝnh tríc hÕt lµ phôc vô chÝnh trÞ,
thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô chÝnh trÞ do c¬
quan quyÒn lùc Nhµ níc quyÕt ®Þnh. Hµnh
chÝnh nhµ níc lµ trung t©m thùc thi c¸c quyÕt
®Þnh cña hÖ thèng chÝnh trÞ.
NÒn hµnh chÝnh ViÖt Nam lu«n thùc hiÖn c¸c nhiÖn vu do
§¶ng céng s¶n vµ Nhµ níc ViÖt Nam ®Ò ra, ë
®©y nÒn hµnh chÝnh mang ®Çy ®ñ b¶n chÊt
cña níc ViÖt Nam – Nhµ níc cña d©n, do d©n
vµ v× d©n. hµnh chÝnh nhµ níc ë níc ta lµ yÕu
tè cÊu thµnh hÖ thèng chÝnh trÞ. Trong ho¹t
®éng thùc thi qu¶n lý Nhµ níc, hµnh chÝnh nhµ
níc lµ yÕu tè quan träng qu¸ tr×nh hiÖu qu¶ ho¹t
®éng qu¶n lý Nhµ níc c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ.
-tÝnh ph¸p quyÒn: Lµ ph¶i ®¶m b¶o nÒn hµnh chÝnh ho¹t
®éng trong khu«n khæ cña ph¸p luËt Nhµ níc.
Mäi ho¹t ®éng ®Òu ph¶i tuªn thñ ph¸p luËt vµ
hµnh chÝnh lµ thùc thi quyÒn lùc nªn ph¶i ®i
®Çu trong viÖc tu©n thñ ph¸p luËt.
ViÖt Nam lµ Nhµ níc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa vµ víi t
c¸ch lµ c«ng cô cña Nhµ níc ph¸p quyÒn nªn
nÒn hµnh chÝnh mang ®Ëm tÝnh ph¸p quyÒn,
nghÜa lµ tÝnh cìng bøc cña Nhµ níc, nã ho¹t
®éng theo quy t¾c ®ßi hái mäi c¬ quan Nhµ n-
íc, tæ chøc x· héi, c«ng chøc, ®Òu ph¶i n¾m
v÷ng quyÒn lùc, sö dông ®óng ®¾n quyÒn lùc,
®¶m b¶o ®óng chøc n¨ng vµ thÈm quyÒn cña
m×nh khi thùc thi c«ng vô ®ång thêi ph¶i n©ng
cao uy tÝn vÒ chÝnh trÞ, phÈm chÊt ®¹o ®øc
vµ n¨ng lùc trÝ tuÖ. KÕt hîp chÆt chÏ yÕu tè
quyÒn lùc vµ yÕu tè uy tÝn.
-TÝnh liªn tôc, t¬ng ®èi æn ®Þnh vµ thÝch øng: Hµnh
chÝnh lµ phôc vô nh©n d©n mµ c«ng viÖc nµy
ph¶i lµm hµng ngµy, thêng xuyªn cho nªn nÒn
hµnh chÝnh Nhµ níc ph¶i ®¶m b¶o tÝnh liªn
lôc, æn ®Þnh ®Ó kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n trong bÊt
kú t×nh huèng nµo. Tuy vËy ngoµi liªn tôc vµ
æn ®Þnh ra th× cha ®ñ, nã cßn ph¶i bao gåm
tÝnh thÝch øng v× x· héi lu«n lu«n ph¸t triÓn,
biÕn ®éng. V× vËy nÒn hµnh chÝnh còng ph¶i
cã nh÷ng thay ®æi ®Ó kh«ng bÞ l¹c hËu vµ
®¸p øng ®îc yªu cÇu ®Æt ra.
-NÒn hµnh chÝnh ë ViÖt Nam kh¸ æn ®Þnh vµ hiÖn nay
®ang liªn lôc ®æi míi ®Ó ®¸p øng ®îc nhu cÇu
ph¸t triÓn cña ®Êt níc, nã liªn tôc ph¸t triÓn vµ
ngµy cµng hoµn thiÖn.
-TÝnh chuyªn m«n ho¸ vµ nghÒ nghiÖp cao: C¸c ho¹t
®éng trong nÒn hµnh chÝnh Nhµ níc cã néi
dung phøc t¹p, ®a d¹ng nªn nã ®ßi hái rÊt cao
®Õn c¸c kiÕn thøc x· héi vµ chuyªn m«n cña c¸c
nhµ hµnh chÝnh. V× vËy tiªu chuÈn vÒ kiÕn
thøc chuyªn m«n vµ n¨ng lùc qu¶n lý ph¶i trë
thµnh mét tiªu chuÈn c¬ b¶n cña c«ngchøc.
ë ViÖt Nam hiÖn nay nÒn hµnh chÝnh ®· ®ang x©y dùng
nh÷ng tiªu chuÈn rÊt c¬ b¶n vµ kh¸ kh¾t khe
®èi víi viªn chøc hµnh chÝnh, hä chØ lµ nh÷ng
viªn chøc hµnh chÝnh nÕu hä ®¸p øng ®îc ®Çy
®ñ c¸c tiªu chuÈn ®a ra, v× vËy ®îc lùa chän kü
cµng th× nÒn hµnh chÝnh cña níc ta trong t¬ng
lai sÏ cã c¸c viªn chøc cã n¨ng lùc.
-TÝnh hÖ thèng thøc bËc chÆt chÏ: NÒn hµnh chÝnh
Nhµ níc bao gåm mét hÖ thèng ®Þnh chÕ theo
thø bËc chÆt chÏ vµ th«ng suèt tõ Trung ¬ng
®Õn ®Þa ph¬ng, trong ®ã cÊp díi phôc tïng
cÊp trªn,nhËn chØ thÞ mÖnh lÖnh vµ chÞu sù
kiÓm tra thêng xuyªn cña cÊp trªn. C¸c c¬ quan
ho¹t ®éng trong ph¹m vi thÈm quyÒn ®îc giao.
Tuy vËy, hÖ thèng nµy còng cã tÝn linh ho¹t t-
¬ng ®èi ®Ó kh«ng trë thµnh mét hÖ thèng s¬
cøng vµ quan liªu.
NÒn hµnh chÝnh ViÖt Nam h×nh thµnh mét hÖ thèng chÆt
chÏ tõ Trung ¬ng gåm ChÝnh phñ, c¸c bé, c¬
quan ngang bé ®Õn ®Þa ph¬ng bao gåm c¸c Uû
ban nh©n d©n c¸c cÊp vµ c¸c c¬ quan trùc
thuéc. C¸c c¬ quan ë ®Þa ph¬ng ph¶i chÞu sù
qu¶n lý vµ kiÓm tra cña c¸c c¬ quan Trung ¬ng,
bªn c¹nh ®ã c¸c c¬ quan chuyªn m«n ph¶i chÞu
sù qu¶n lý song trïng.
-TÝnh kh«ng vô lîi: Hµnh chÝnh Nhµ níc cã nhiÖm vô
phôc vô lîi Ých c«ng vµ lîi Ých c«ng d©n. Mäi
ho¹t ®éng trong hÖ thèng hµnh chÝnh Nhµ níc
®Òu mang tÝnh chÊt phôc vô chø kh«ng theo
®uæi môc®Ých lîi nhuËn. V× vËy hµnh chÝnh
ho¹t ®éng ph¶i v« t, tËn t©m, trong s¹ch.
T¹i ViÖt Nam, nÒn hµnh chÝnh phôc vô hÕt m×nh cho
c«ng d©n, nã kh«ng hÒ vô lîi vµ ngµy nay
®ang ®Êu tranh ®Ó lµm cho nÒn hµnh chÝnh
ViÖt Nam ngµy cµng trong s¹ch vµ v× lîi Ých
céng ®ång h¬n n÷a.
-TÝnh nh©n ®¹o: XuÊt ph¸t tõ b¶n chÊt nh©n ®¹o cña Nhµ
níc x· héi chñ nghÜa. V× vËy tÊt c¶ c¸c ho¹t
®éng cña nÒn hµnh chÝnh ®Òu v× con ngêi vµ
phôc vô céng ®ång, t«n träng quyÒn vµ lîi Ých
hîp ph¸p cña c«ng d©n, kh«ng g©y phiªn hµ cho
nh©n d©n. Ho¹t ®éng qu¶n lý mang tÝnh
thuyÕt phôc lµ chÝnh, sù cìng bøc chØ lµ biÖn
ph¸p cÇn thiÕt nh»m ®¶m b¶o ®Ó mäi vi ph¹m
ph¶i ®îc xö lý chø kh«ng ph¶i chØ nh»m ®Ó
trõng ph¹t.
Nhµ níc ViÖt Nam cã b¶n chÊt lµ Nhµ níc cña nh©n d©n vµ
do nh©n d©n, v× d©n v× vËy t«n träng quyÒn
lîi vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n lµ xuÊt
ph¸t ®iÓm cña hÖ thèng lËt, thÓ chÕ quy t¾c,
thñ tôc hµnh chÝnh. C¸c c«ng chøc kh«ng ®îc
quan liªu, cöa quyÒn, h¸ch dÞch, g©y phiªn hµ
cho d©n khi thi hµnh c«ng vô. MÆt kh¸c, hiÖn
nay chóng ta x©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ trêng
nªn nÒn hµnh chÝnh cµng ®¶m b¶o tÝnh nh©n
®¹o ®Ó h¹n chÕ tèi ®a m¹t tr¸i cña nÒn kinh tÕ
thÞ trêng, thóc ®Èy kinh tÕ-x· héi ph¸t triÓn
bÒn v÷ng.
C©u 5. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña hµnh chÝnh c«ng ® îc
thÓ hiÖn trong ®iÒu kiÖn cô thÓ ë ViÖt Nam nh thÕ
nµo?
Nguyªn t¾c ho¹t ®éng lµ nh÷ng t tëng chØ ®¹o nÒn t¶ng c¬
b¶n cña mét tæ chøc, trong ho¹t ®éng qu¶n lý
c¸c nhµ qu¶n lý ®Òu ph¶i t×m kiÕm c¸c nguyªn
t¾c cÇn thiÕt nh»m ®¶m b¶o hiÖu qu¶ ho¹t
®éng cña tæ chøc.
XuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn ViÖt Nam, trong ho¹t ®éng qu¶n lý
Nhµ níc trªn c¬ së nguyªn t¾c chØ ®¹o ®· ®îc
kh¼ng ®Þnh qua thùc tiÔn cña c¸ch m¹ng ViÖt
Nam lµ: “§¶ng l·nh ®¹o, nh©n d©n lµm chñ vµ
Nhµ níc qu¶n lý” vµ cã sù nghiªn cøu, ¸p dông
nh÷ng thµnh tùu cña hµnh chÝnh häc vµ kinh
nghiÖm ho¹t ®éng cña nhiÒu nÒn hµnh chÝnh
trªn thÕ giíi, cã thÓ ®óc kÕt vµ rót ra c¸c
nguyªn t¾c sau ®©y cña nÒn hµnh chÝnh ViÖt
Nam.
-Nguyªn t¾c quan träng nhÊt hiÖn nay cña chóng ta lµ §¶ng
l·nh ®¹o toµn diÖn kh«ng chØ ho¹t ®éng qu¶n
lý Nhµ níc mµ c¶ ho¹t ®éng cña hµnh chÝnh
Nhµ níc
-Nh©n d©n tham gia qu¶n lý vµ gi¸m s¸t sù ho¹t ®éng cña
hµnh chÝnh Nhµ níc theo nguyªn t¾c “d©n
biÕt, d©n bµn, d©n lµm, d©n kiÓm tra”.
Bé m¸y hµnh chÝnh Nhµ níc ph¶i ®îc tæ chøc mét c¸ch gän
nhÑ gÇn d©n nhÊt ®Ó gi¶i quyÕt mäi c«ng
viÖc hµng ngµy cña d©n mét c¸ch nhanh nhÊt,
mäi ho¹t ®éng thuéc hµnh chÝnh Nhµ níc ®Òu
phôc vô nh©n d©n.
-TËp trung d©n chñ trong ho¹t ®éng hµnh chÝnh Nhµ níc:
XuÊt ph¸t tõ b¶n chÊt cña Nhµ níc ta lµ Nhµ níc
x· héi chñ nghÜa ®¬n nhÊt, nªn nÒn hµnh
chÝnh Nhµ níc ta ph¶i ®¶m b¶o t¨ng cêng tÝnh
thèng nhÊt vµ tËp trung cao quyÒn lùc vµo Nhµ
 níc trung ¬ng, bªn c¹nh ®ã viÖc më räng tÝnh
d©n chñ m¹nh mÏ cho chÝnh quyÒn ®Þa ph-
¬ng.
TËp trung d©n chñ trong ho¹t ®éng hµnh chÝnh Nhµ níc
cßn thÓ hiÖn th«ng qua c¸ch tæ chøc bé m¸y
hµnh chÝnh nhµ níc tõ trung ¬ng ®Õn c¬ së
còng nh mèi quan hÖ trongviÖc thùc hiÖn c¸c
quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh.TÝnh tËp trung d©n
chñ kh«ng ®èi lËp víi tÝnh thø bËc (cÊp trªn,
cÊp díi) trong ho¹t ®éng hµnh chÝnh Nhµ níc.
-Ho¹t ®éng hµnh chÝnh Nhµ níc ph¶i tu©n thñ ph¸p luËt
Nhµ níc ®· quy ®Þnh, qu¶n lý theo ph¸p luËt
vµ b»ng ph¸p luËt. NÒn hµnh chÝnh cã hiÖu
lùc vµ hiÖu qu¶ ph¶i ®Ò cao vµ thÓ hiÖn ®Çy
®ñ nguyªn t¾c Nhµ níc ph¸p quyÒn, lu«n tu©n
thñ ph¸p luËt, Nhµ níc ViÖt Nam cã sù ph©n
®Þnh vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña
3 lo¹i c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc, cã sù ph©n
c«ng, phèi hîp, c©n b»ng, thèng nhÊt gi÷a 3 lo¹i
c¬ quan nµy.
-KÕt hîp qu¶n lý theo ngµnh vµ theo lÜnh vùc vµ theo l·nh
thæ: yªu cÇu qu¶n lý thèng nhÊt theo ngµnh vµ
lÜnh vùc lµ nh»m vµo yªu cÇu ph¸t triÓn thèng
nhÊt c¸c mÆt chiÕn lîc, quy ho¹ch, ph©n bæ
®iÒu tra. Yªu cÇu qu¶n lý thèng nhÊt theo l·nh
thæ lµ ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn tæng thÓ c¸c
ngµnh, c¸c lÜnh vùc, c¸c mÆt ho¹t ®éng trªn
mét ®¬n vÞ hµnh chÝnh l·nh thæ nh»m thùc
hiÖn sù qu¶n lý toµn diÖn. Hai lÜnh vùc qu¶n
lý nµy ph¶i ®îc kÕt hîp thèng nhÊt theo luËt
ph¸p vµ díi sù ®iÒu hµnh thèng nhÊt cña nÒn
hµnh chÝnh.
-Nguyªn t¾c c«ng khai: §©y lµ mét nguyªn t¾c ®îc nhiÒu n-
íc vËn dông, v× c«ng khai trong ho¹t ®éng hµnh
chÝnh Nhµ níc kh«ng chØ lµ c¸ch thøc ®Ó më
réng sù gi¸m s¸t, tham gia cña nh©n d©n mµ
cßn lµ c¸ch thøc ®Ó hµnh chÝnh Nhµ níc tù
hoµn thiÖn m×nh.
-Ph©n biÖt vµ kÕt hîp qu¶n lý nhµ níc víi qu¶n trÞ kinh
doanh: Nhµ níc nãi chung vµ nÒn hµnh chÝnh
nãi riªng kh«ng thùc hiÖn chøc n¨ng kinh doanh
vµ kh«ng can thiÖp trùc tiÕp vµo ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ. Nhng bªn c¹nh
®ã bé m¸y hµnh chÝnh vËn dông s¸ng t¹o vµ
kÕt hîp ®óng møc nh÷ng nguyªn t¾c qu¶n lý
kinh doanh vµo c¸c ho¹t ®éng hµnh chÝnh Nhµ
níc vÒ dÞch vô c«ng céng. Vµ còng lµ ®Ó
n©ng cao tÝnh tù qu¶n, khuyÕn khÝch c¸c ®¬n
vÞ kinh doanh cã hiÖu qu¶, ph¸t huy s¸ng t¹o cña
c«ng d©n th× nªn t¸ch c¸c ®¬n vÞ nµy ra khái
nÒn hµnh chÝnh.
-Nguyªn t¾c kÕt hîp chÕ ®é lµm viÖc tËp thÓ víi chÕ ®é
mét thñ trëng: ë níc ta hiÖn nay ®ang tån t¹i 2
lo¹i h×nh c¬ quan: Mét lµ c¬ quan thÈm quyÒn
chung ho¹t ®éng theo chÕ ®é tËp thÓ, c¸c c¬
quan nµy ph¶i ®¶m b¶o viÖc tËp thÓ thùc sù,
tr¸nh viÖc d©n chñ vµ tËp thÓ h×nh thøc. Hai
lµ c¬ quan thÈm quyÒn riªng ho¹t ®éng theo
chÕ ®é mét thñ trëng quyÕt ®Þnh, ®èi víi lo¹i
c¬ quan nµy th× thñ trëng c¬ quan ph¶i biÕt
ph¸t huy søc m¹nh tËp thÓ vµ phong c¸ch lµm
viÖc d©n chñ.
C©u 6: Hµnh chÝnh c«ng cã mèi t¬ng quan víi c¸c ngµnh
khoa häc nh thÕ nµo? (Lµm râ tÝnh khoa häc liªn ngµnh
cña hµnh chÝnh c«ng).
Hµnh chÝnh häc lµ khoa häc lÊy qu¶n lý hµnh chÝnh lµm
®èi tîng nghiªn cøu chÝnh. Cã thÓ
®ÞnhnghÜa hµnh chÝnh häc lµ khoa häc
nghiªn cøu c¸c quy luËt qu¶n lý cã hiÖuqu¶
nh÷ng c«ng viÖc x· héi cña c¸c tæ chøc hµnh
chÝnh Nhµ níc.
Hµnh chÝnh häc lµ mét khoa häc ra ®êi muén h¬n nhiÒu
ngµnh khoa häc kh¸c vµ do tÝnh chÊt ®Æc
biÖt cña ®èi tîng nghiªn cøu – ho¹t ®éng qñn
lý hµnh chÝnh nhµ níc nªn hµnh chÝnh häc cã
sù liªn kÕt chÆt chÏ víi c¸c ngµnh khoa häc.
Hµnh chÝnh häc lµ mét khoa häc liªn ngµnh
vµ mang tÝnh øng dông cao.
1.Hµnh chÝnh häc vµ chÝnh trÞ häc
chÝnh trÞ häc lµ khoa häc nghiªn cøu vÒ tæ chøc vµ ®êi
sèng chÝnh trÞ cña x· héi, vÒ nh÷ng ®êng lèi,
chÝnh s¸ch ®èi néi, quan hÖ ®èi ngo¹i. chÝnh
trÞ häc lµ khoa häc nghiªn cøu vÒ ®Êu tranh
d©n téc, ®Êu tranh giai cÊp, ®Êu tranh gi÷a
c¸c tÇng líp x· héi cã nh÷ng quyÒn lîi kh¸c
nhau, lµ khoa häc nghiªn cøu vÒ quyÒn lùc
 chÝnh trÞ trong x· héi ë giai cÊp; hµnh chÝnh
häc lµ khoa häc vÒ nh÷ng quy luËt tæ chøc vµ
vËn hµnh bé m¸y Nhµ níc, vÒ ho¹t ®éng qu¶n
lý cña bé m¸y nhµ níc. Hµnh chÝnh häc vËn
dông nh÷ng lý luËn c¬ b¶n cña chÝnh trÞ häc
trong nh÷ng nghiªn cøu vÌ tæ chøc hµnh chÝnh
vµ qu¶n lý hµnh chÝnh. NÕu chÝnh trÞ häc lµ
khoa häc mang nÆng ®Æc ®iÓm lý luËn th×
hµnh chÝnh häc lµ mét khoa häc liªn ngµnh
mang nÆng ®Æc ®iÓm øng dông.
2.Hµnh chÝnh häc víi luËt häc
LuËt häc lµ mét m«n khoa häc x· héi lÊy qui t¾c ph¸p lý
trong c¸c hiÖn tîng x· héi lµm chÊt lîng nghiªn
cøu. Quy luËt quan träng cña hµnh chÝnh häc
lµ hµnh chÝnh dùa vµo luËt ph¸p. qu¶n lý
hµnh chÝnh võa ph¶i chÞu sù chØ ®¹o vµ chÕ
íc cña luËt ph¸p, võa vËn dông luËt ph¸p ®Ó
®Þnh ra nh÷ng ph¸p quy cña nÒn hµnh chÝnh
trong viÖc qu¶n lý Nhµ níc ®èi víi toµn bé x·
héi. MÆt kh¾c hµnh chÝnh häc l¹i lµm sinh
®éng vµ phong phó thªm nh÷ng néi dung cña
luËt häc. V× vËy, gi÷a luËt häc vµ hµnh
chÝnh häc tån t¹i mét mèi quan hÖ thÈm thÊu
lÉn nhau vµ giao thoa víi nhau.
3.Hµnh chÝnh häc víi kinh tÕ häc
hµnh chÝnh häc nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn
viÖc qu¶n lý mäi mÆt trong x· héi cña Nhµ n-
íc trong ®ã cã kinh tÕ. Kinh tÕ häc lµ mét
khoa häc nghiªn cøu c¸ch thøc cña con ngêi
trong viÖc sö dông c¸c nh©n tè s¶n xuÊt cã
hiÖu qu¶ ®Ó tho¶ m·n tèi ®a nhu cÇu v« h¹n
cña con ngêi.
Hµnh chÝnh häc vµ kinh tÕ häc cã mèi quan t©m chung vÒ
c¸c vÊn ®Ò: tµi chÝnh c«ng; thuÕ kho¸. HiÖn
nay c¸c níc ph¸t triÓn kinh tÕ hçn hîp víi sù
®iÒu tiÕt cña Nhµ níc vµ b¶n th©n c¬ chÕ
thÞ trêng th× kinh tÕ ngµy cµng ®îc ¸p dông
réng r·i vµ ®ãng gopa quan träng vµo sù ph¸t
triÓn cña hµnh chÝnh häc.
4.Hµnh chÝnh häc vµ x· héi häc.
X· héi häc lµ mét m«n khoa häc nghiªn cøu x· héi nh mét hÖ
thèng toµn vÑn, vÒ nh÷ng thÓ chÕ x· héi kh¸c
nhau, vÒ c¸c tiÕn tr×nh vµ c¸c nhãm x· héi víi
c¸c mèi quan hÖ phøc t¹p cña chung víi môc
®Ých t×m ra quy luËt vËn hµnh mét x· héi tèt
®Ñp. Hµnh chÝnh häc vËn dông nh÷ng lý
luËn, ph¬ng ph¸p vµ nguyªn t¾c trong x· héi
häc vµo qu¶n lý hµnh chÝnh, bæ sung thªm
vµo néi dung cña hµnh chÝnh häc. Nh÷ng lý
luËn, nguyªn t¾c cña hµnh chÝnh häc còng
ph¶i nhê vµo thùc tiÕn thùc thi vµ nghiÖm
chøng trong hµnh chÝnh.
5.Hµnh chÝnh häc víi t©m lý häc
t©m lý häc lµ khoa häc vÒ thÕ giíi néi t©m cña con ngêi vµ
®éng c¬ dÉn ®Õn c¸c hµnh vi cña hä. Hµnh
chÝnh häc trong khi nghiªn cøu ®Ó t×m ra
nh÷ng quy luËt qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc cã
hiÖu qu¶ cÇn dùa vµo lý luËn vµ ph¬ng ph¸p
cña t©m lý häc, v× con ngêi víi nh÷ng ®Æc
®iÓm hµnh vi cña hä còng lµ mét trong nh÷ng
vÊn ®Ò träng t©m cña nh÷ng nghiªn cøu trong
hµnh chÝnh häc.
6.Hµnh chÝnh häc víi qu¶n lý häc
Hµnh chÝnh häc lµ khoa häc nghiªn cøu nh÷ng quy luËt
qu¶n lý cña nÒn hµnh chÝnh. Khoa häc qu¶n
lý nghiªn cøu nh÷ng quy luËt qu¶n lý nãi
chung. Qu¶n lý häc lÊy mäi lo¹i qu¶n lý lµm
®èi tîng nghiªn cøu do ®ã ph¹m vi cña nã hÑp
h¬n. Nh÷ng nguyªn lý nguyªn t¾c trong khoa
häc qu¶n lý mang tÝnh chÊt chñ ®¹o trong
nghiªn cøu cña hµnh chÝnh häc, ngîc l¹i nh÷ng
nguyªn lý cña hµnh chÝnh häc thuéc ph¹m trï
cña khoa häc qu¶n lý,song cô thÓ h¬n, vÒ
chuyªn s©u h¬n.
C©u 7: So s¸nh m« h×nh hµnh chÝnh c«ng truyÒn thèng
(M« h×nh bé m¸y Th l¹i) víi m« h×nh míi cña qu¶n lý c«ng.
Mét trong nh÷ng ®Æc trng cña hµnh chÝnh häc lµ tÝnh chñ
®éng, s¸ng to¹, kinh ho¹t, thÝch øng víi c¸c xu h-
íng cña thêi ®¹i. V× vËy khi nghiªn cøu chøc
n¨ng hµnh chÝnh còng cÇn tiÕp cËn ®Õn sù
chuyÓn ®æi cña nÒn hµnh chÝnh häc. Mét
trong nh÷ng häc gi¶i tiªu biÓu ®· tËp hîp vµ hÖ
thèng ho¸ ho¹t ®éng cña tæ chøc hµnh chÝnh díi
d¹ngbé m¸y th l¹i lµ häc thuyÕt cña nhµ x· héi
häc §øc Marc Weben (1864-1920). M« h×nh
 nµy ®îcgäi lµ m« h×nh hµnh chÝnh c«ng
truyÒn thèng.
M« h×nh hµnh chÝnh c«ng truyÒn thèng ®îc tæ chøc trªn
c¸c nguyªn t¾c:
-Hîp ph¸p ho¸ c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng thµnh
c¸c nhiÖm vô chÝnh thøc.
-S¾p xÕp bé m¸y hµnh chÝnh theo hÖ thèng
thø bËc h×nh th¸p cÊp díi phôc
tïng cÊp trªn vµ chÞu sù kiÓm so¸t
cña cÊp trªn.
-TÝnh kh¸ch quan: C¸c viªn chøc Nhµ níc hµnh
®éng theo mét trËt tù kh¸ch quan
trong mèi liªn hÖ víi c¸ nh©n bªn
trong vµ c¸c c¸ nh©n bªn ngoµi.
-X©y dùng c¸c quy chÕ v¨n b¶n vµ ¸p dông theo
thÓ thùc nhÊt ®Þnh dùa trªn c¬ së
ph¸p luËt, phï hîp víi ph¸p luËt b¶o
vÖ ph¸p luËt.
-TÝnh trung lËp: C¸c viªn chøc ®îc lùa chän trªn
c¬ së n¨ng lùc chuyªn m«n kh«ng phô
thuéc vµo ®Þa vÞ x· héi sù trung
thµnh hay sù ñng hé.
Tõ thËp niªn 80 cña thÕ kû XX m« h×nh hµnh
chÝnh c«ng truyÒn thèng ngµy cµng
béc lé nh÷ng nhîc ®iÓm hÉng hôt
®èi víi nh÷ng níc c«ng nghiÖp ph¸t
triÓn, nhÊt lµ khi cã sù biÕn ®æi lín
lao vÒ tÇm nh×n x©y dùng l¹i c¬
cÊu x· héi, tiÕn bé khoa häc, kü
thuËt, c«ng nghiÖp. Nãi c¸ch kh¸c lµ
thùc tiÔn ®êi sèng x· héi, bèi c¶nh
bªn trong vµ bªn ngoµi ®ßi hái cã
mét m« h×nh hµnh chÝnh häc míi
hiÖn ®¹i xuÊt hiÖn. Ngêi ta ®·
nghiªn cøu t×m nhiÒu c¸ch thøc kh¸c
nhau ®Ó t©m cho hµnh chÝnh c«ng
thÝch øng víi t×nh h×nh míi, ®ßi hái
míi. Tõ ®ã t tëng qu¶n lý c«ng ra ®êi
thay thÕ cho t tëng hµnh chÝnh
c«ng. Vµ 2 m« h×nh nµy cã nh÷ng
®iÓm kh¸c biÖt sau:
#Tiªu thøc so s¸nh
1.Môc tiªu cña nÒn hµnh chÝnh
+hµnh chÝnh c«ng truyÒn thèng
-B¶o ®¶m ®óng chu tr×nh, ®óng quy t¾c, thñ tôc hµnh
chÝnh (coi träng yÕu tè ®Çu vµo).
-§¸nh gi¸ viÖc qu¶n lý hµnh chÝnh qua viÖc xem xÐt møc
®é thùc thi c¸c quy t¾c, thñ tôc hµnh chÝnh.
+qu¶n lý c«ng hiÖn ®¹i
-b¶o ®¶m kÕt qu¶ tèt nhÊt, hiÖu qu¶ cao nhÊt (®¶m b¶o
vÕn ®Ò ®Çu ra).
-Dïng c¸c tiªu chÝ cô thÓ ®Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ qu¶n lý hµnh
chÝnh.
2.Yªu cÇu ®èi víi c«ng chøc.
+hµnh chÝnh c«ng truyÒn thèng
-Tr¸ch nhiÖm cña ngêi c«ng chøc, nhµ qu¶n lý lµ gi¸m s¸t
viÖc thùc hiÖn vµ gi¶i quyÕt c«ng viÖc theo
quy chÕ, thñ tôc, quy t¾c s½n cã.
-Nh÷ng quy ®Þnh, ®iÒu kiÖn ®Ó c«ng thøc thùc hiÖn c«ng
vô theo hÖ thèng thø bËc rÊt chÆt chÏ , cøng
nh¾c theo quy ®Þnh.
-Thêi gian lµm viÖc cña c«ng chøc ®îc quy ®Þnh chÆt chÏ,
cã quy®Þnh vÒ thêi gian lµm viÖc t¹i c¬ quan
(thêi gian c«ng), vµ thêi gian kh«ng lµm viÖc t¹i
c¬ quan (thêi gian t).
-C«ng chøc mang tÝnh trung lËp, kh«ng tham gia chÝnh trÞ,
thùc hiÖn mét c¸ch trung lËp c¸c chÝnh s¸ch do
c¸c nhµ chÝnh trÞ ®Ò ra.
+qu¶n lý c«ng hiÖn ®¹i
-Tr¸ch nhiÖm cña ngêi c«ng chøc, nhµ qu¶n lý chñ yÕu lµ
®¶m b¶o thùc hiÖn môc ®Ých, ®¹t kÕt qu¶ tèt,
hiÖu qu¶ cao.
-Nh÷ng quy ®Þnh, ®iÒu kiÖn ®Ó c«ng chøc thùc thi c«ng
viÖc cã h×nh thøc linh ho¹t,mÒm dÎo h¬n.
-Thêi gian lµm viÖc linh ho¹t h¬n, cã thÓ suèt ®êi hay trong
mét thêi gian nhÊt ®Þnh, cã thÓ lµm chÝnh
thøc hay theo hîp ®ång,hay mét phÇn c«ng viÖc
®îc lµm t¹i nhµ.
-c«ng chøc cam kÕt vÒ mÆt chÝnh trÞ cao h¬n trong c¸c
ho¹t ®éng cña m×nh, c¸c ho¹t ®éng hµnh chÝnh
mang tÝnh chÝnh trÞ nhiÒu h¬n.
3.§èi víi ChÝnh phñ .
+hµnh chÝnh c«ng truyÒn thèng
-TÊt th¶y c¸c c«ng vô ®îc ChÝnh phñ thùc thi, gi¶i quyÕt
theo sù quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
-Chøc n¨ng cña ChÝnh phñ nÆng vÒ hµnh chÝnh x· héi ,
trùc tiÕp tham gia c¸c c«ng Ých x· héi.
-Chøc n¨ng cña ChÝnh phñ thuÇn tuý mang tÝnh hµnh
chÝnh, kh«ng trùc tiÕp liªn hÖ ®Õn thÞ trêng.
+qu¶n lý c«ng hiÖn ®¹i
-®Èy m¹nh sù ph©n quyÒn, ChÝnh phñ cñng cè vai trß
trung t©m trong viÖc t¹o ra nh÷ng chÝnh s¸ch
vµ ph¬ng ph¸p qu¶n lý n¨ng ®éng thÝch øng víi
m«i trêng biÕn ®éng.
-Chøc n¨ng tham gia trùc tiÕp c¸c dÞch vô c«ng céng ngµy
cµng gi¶m bít mµ th«ng qua viÖc x· héi ho¸ vµ
c¸c dÞch vô®ã ®Ó qu¶n lý x· héi, nhng nã vÉn
cÇn cã sù qu¶n lý cña chÝnh quyÒn.
-Chøc n¨ng cña ChÝnh phñ ph¶i ®èi mÆt víi c¸c th¸ch thøc
cña thÞ trêng.
C©u 8: Ph©n biÖt c¸c kh¸i niÖm vÒ thÓ chÕ t, thÓ chÕ
Nhµ níc, thÓ chÕ hµnh chÝnh Nhµ níc.
*ThÓ chÕ Nhµ níc lµ toµn bé c¸c v¨n kiÖn ph¸p luËt, HiÕn
ph¸p, luËt, bé luËt, v¨n b¶n díi luËt ®Ó t¹o thµnh
khu«n khæ ph¸p luËt ®Ó Bé m¸y Nhµ níc thùc
hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý Nhµ níc ®èi víi toµn x·
héi ®Ó c¸ nh©n tæ chøc sèng vµ lµm viÖc theo
ph¸p luËt.
*ThÓ chÕ t lµ toµn bé c¸c quy ®Þnh mang tÝnh quy ph¹m
cña c¸c thùc thÓ ngoµi Nhµ níc ®Ó thùc hiÖn
chøc n¨ng qu¶n lý trong ph¹m vi c¸c thùc thÓ ®Ó
duy tr× tÝnh kû luËt trong tæ chøc vµ ho¹t ®éng.
*ThÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc lµ toµn bé c¸c v¨n kiÖn ph¸p
luËt bao gåm hiÕn ph¸p, LuËt Bé luËt vµ c¸c v¨n
b¶n díi luËt t¹o khu«n khæ ph¸p lý ®Ó Bé m¸y
hµnh chÝnh nhµ níc thùc hiÖn chøc n¨ng hµnh
ph¸p ®èi víi x· héi ®Ó c¸ nh©n tæ chøc sèng vµ
lµm viÖc theo ph¸p luËt.
*ThÓ chÕ Nhµ níc:
-Chñ thÓ ban hµnh: Do Nhµ níc ban hµnh (c¬ quan Nhµ níc
cã thÈm quyÒn) mang tÝnh ph¸p lý, møc ®é cìng
chÕ cao ®îc ®¶m b¶o b»ng hÖ thèng cìng chÕ
®Æc biÖt. Khu«n khæ qu¶n lý x· héi. Nãi chung
lµ phøc t¹p vµ ®a d¹ng.
*ThÓ chÕ t:
-Chñ thÓ ban hµnh : Kh«ng ph¶i do Nhµ níc ban hµnh.
Mang tÝnh quy ph¹m, tÝnh cìng chÕ thÊp chñ
yÕu b»ng kû luËt cña tæ chøc. Khu«n khæ qu¶n
lý mét tæ chøc. Sè lîng vµ ®¬n gi¶n h¬n.
*ThÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc vµ thÓ chÕ Nhµ níc cã mèi
liªn hÖ chÆt chÏ víi nhau. ThÓ chÕ hµnh chÝnh
nhµ níc lµ mét bé phËn cña thÕ chÕ Nhµ níc.
ThÓ chÕ Nhµ níc bao trïm toµn bé c¸c lo¹i thÓ
chÕ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc.
ChÝnh v× vËy thÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc ph¶i
mang c¸i ®Æc trng c¬ b¶n cña thÓ chÕ Nhµ níc
®îc x©y dùng trªn c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña thÓ
chÕ Nhµ níc. Tuy cã mèi liªn hÖ mËt thiÕt nhng
thÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc cã nh÷ng ®iÓm
kh¸c biÖt víi thÓ chÕ Nhµ níc.
ThÓ chÕ Nhµ níc: giíi h¹n trong ho¹t ®éng chÊp hµnh vµ
®iÒu hµnh liªn quan ®Õn c¸c c¬ quan thùc thi
quyÒn hµnh ph¸p. Sè lîng Ýt h¬n néi dung, kÐm
phøc t¹p h¬n.
ThÓ chÕ Nhµ níc: Bao trïm ho¹t ®éng qu¶n lý Nhµ níc liªn
quan ®Õn tÊt c¶ c¸c c¬ quan trong bé m¸y nhµ n-
íc. Sè lîng lín néi dung phøc t¹p.
C©u 9: Vai trß cña ThÓ chÕ hµnh chÝnh Nhµ n íc cã
trong ho¹t ®éng qu¶n lý Nhµ n íc. §Ó thùc hiÖn ®óng ® -
îcvai trß ®ã, cã nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh g× cÇn quan t©m
hoµn thiÖn ®èi víi thÓ chÕ hµnh chÝnh Nhµ níc ë níc ta
hiÖn nay?
+Vai trß cña thÕ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc:
1.c¬ së ph¸p lý cho ho¹t ®éng qu¶n lý cña nÒn hµnh
chÝnh nhµ níc: hµnh chÝnh nhµ níc cã mét
®Æc trng c¬ b¶n lµ tÝnh c«ng quyÒn. TÝnh
c«ng quyÒn cña hµnh chÝnh nhµ níc ®ßi hái
c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ níc trong qu¸ tr×nh
thùc thi c«ng vô ph¶i tu©n theo ph¸p luËt. MÆt
kh¸c c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ níc, c¸c c¸
 nh©n cã thÈm quyÒn ph¶i n¾m v÷ng vµ sö gi÷a c¬ quan hµnh chÝnh nhµ níc víi c«ng d©n,
dông ®óng quyÒn lùc, chøc n¨ng, nhiÖm vô ®îc tæ chøc x· héi.
trao. C¸c vÊn ®Ò nµy ®îc qui ®Þnh trong thÓ
§Ó thÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc, ph¸t huy®îc vai trß cña
chÕ hµnh chÝnh nhµ níc. Do vËy thÓ chÕ
m×nh trong ho¹t ®éng qu¶n lý nhµ níc th× viÖc
hµnh chÝnh nhµ níc lµ c¬ së ph¸p lý cho ho¹t
c¶i c¸ch thÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc lµ viÖc
®éng qu¶n lý nhµ níc.
lµm hÕt søc cÇn thiÕt. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ c¶i
2.ThÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc lµ c¬ së cho viÖc x©y c¸ch thÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc th× c¶i c¸ch
dùng c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý Nhµ níc: trªn c¸c ph¬ng tiÖn nµo, tËp trung vµo mÆt
nµo? Héi nghÞ lÇn thø t¸m (Kho¸ VII) Ban chÊp
C¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ níc ®îc thµnh lËp theo hiÕn
hµnh Trung ¬ng §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh c¶i c¸ch
ph¸p, luËt,c¸c v¨n b¶n díi luËt. HiÕn ph¸p, luËt
thÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc ë níc ta tËp trung
c¸c v¨n b¶n díi luËt còng qui ®Þnh chøc
vµo 5 vÊn ®Ò c¬ b¶n:
n¨ng,nhiÖm vô cho mçi lo¹i c¬ quan, c¸c c¬
quan hµnh chÝnh nhµ níc cÇn cã ë trung ¬ng vµ -C¶i c¸ch mét bíc c¬ chÕ hÖ thèng thñ tôc hµnh chÝnh
®Þa ph¬ng mçi lo¹i quan hÖ c«ng t¸c gi÷a c¸c nh»m gãp phÇn gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ gi÷a
c¬ quan hµnh chÝnh nhµ níc. Tõ ®ã cã thÓ c«ng d©n, c¸c tæ chøc x· héi ®èi víi Nhµ níc;
thÊy r»ng thÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc lµ c¬ së
-C¶i c¸ch viÖc gi¶i quyÕt ®¬n th khiÕu n¹i tè c¸o cña c«ng
cho viÖc x©y dùng c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n
d©n víi c¸n bé, c«ng chøc trong bé m¸y hµnh
lý nhµ níc.
chÝnh nhµ níc vµ c¸c tæ chøc cña bé m¸y hµnh
3.ThÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc lµ c¬ së ®Ó qu¶n lý chÝnh nhµ níc;
nguån nh©n lùc: Trong c¸c yÕu tè cÊu thµnh
-TiÕp tôc hoµn thiÖn thÓ chÕ kinh tÕ míi ®Æc biÖt lµ c¸c
thÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc thÓ chÕ cã mét
thÓ chÕ kinh tÕ míi ®Æc biÖt lµ c¸c thÓ chÕ
yÕu tè quan träng lµ hÖ thèng v¨n b¶n qui ®Þnh
vÒ tµi chÝnh;
vÒ chÕ ®é c«ng vô vµ quy chÕ c«ng chøc. HÖ
thèng v¨n b¶n nµy qui ®Þnh viÖc qu¶n lý cña -§æi míi quy tr×nh lËp ph¸p, lËp quy, ban hµnh c¸c v¨n b¶n
c¸n bé c«gn chøc trong hÖ thèng hµnh chÝnh ph¸p luËt Nhµ níc;
nhµ níc trªn c¸c néi dung tuyÓn dông sö dông,
-N©ng cao kû luËt vµ hiÖu lùc thi hµnh ph¸p luËt.
®¸nh gi¸, khen thëng, kû luËt, ®µo t¹o båi dìng
c¸n bé c«ng chøc. C¶i c¸ch hÖ thèng thÓ chÕ cña nÒn hµnh chÝnh lµ mét
c«ng viÖc khã kh¨n, phøc t¹p v× nã ®éng ch¹m
4.ThÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc lµ c¬ së ®Ó c¸c chñ thÓ
®Õn hÖ thèng thÓ chÕ Hµnh chÝnh cò, tøc lµ
hµnh chÝnh nhµ níc huy ®éng, khai th¸c vµ
®éng ch¹m ®Õn lîi Ých côc bé, c¬ chÕ bao
sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc cña x· héi:
cÊp, thiÕu kû luËt, kû c¬ng. Nhng c«ng cuéc
§Ó thùc hiÖn chøc qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc
®æi míi cña ®Êt níc ta ®ang ®Æt ra nh÷ng ®ßi
trªn mäi lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi x· héi c¸c
hái ph¶i c¶i c¸ch hÖ thèng hµnh chÝnh nhµ níc
c¬ quan hµnh chÝnh nhµ níc ph¶i cã nguån lùc
trong ®ã c¶i c¸ch thÓ chÕ lµ mét bé phËn c¬
cÇn thiÕt. ViÖc x©y dùng c¸c nguån lùc x· héi
b¶nnh»m ®¸p øng yªu cÇu cña x· héi cña sù ph¸t
nh thÕ nµo? Ph©n bè sö dông ra sao c¸c môc
triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng, cña sù nghiÖp
®Ých g×. TÊt c¶ c¸c qui ®Þnh trong hÖ thèng
c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, cña sù hoµn
thÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc.
thiÖn nÒn d©n chñ x· héi chñ nghÜa, cña ®ßi
5.ThÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc lµ c¬ së ®Ó c¸cchñ thÓ hái vÒ sù héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ.
hµnh chÝnh nhµ níc gi¶i quyÕt mèi quan hÖ
víi d©n: ThÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc cã hÖ
thèng c¸c qui ®Þnh vÒ quyÒn nghÜa vô cña c¸ C©u 10. Khi x©y dùng thÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ n íc cÇn

nh©n c«ng d©n c¸c tæ chøc x· héi, vÒ quyÒn ph¶i tÝnh ®Õn nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n nµo? cho c¸c vÝ dô

nghÜa vô nµy lµ c¬ së gi¶i quyÕt mèi quan hÖ minh ho¹.

ThÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc cã tÝnh bao qu¸t c¸c mÆt
chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi. B¶n th©n hÖ thèng
hµnh chÝnh nhµ níc lµ mét bé phËn cña thÓ
chÕ Nhµ níc. xÐt trªn quan ®iÓm triÕt häc thÓ
chÕ hµnh chÝnh nhµ níc lµ mét thµnh tè cña
kiÕn thøc thîng tÇng. Vµ nh vËy, thÓ chÕ hµnh
chÝnh nhµ níc tÊt yÕu chÞu sù chi phèi, quyÕt
®Þnh cña thÓ chÕ c¬ së h¹ tÇng vµ cã mèi liªn
hÖ t¸c ®éng qua l¹i ®èi víi c¸c thµnh tè kh¸c cña
kiÕn tróc thîng tÇng. Trong ®iÒu kiÖn ViÖt
Nam x©y dùng thÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc
cÇn quan t©m ®Õn c¸c yÕu tè c¬ b¶n:
1.ChÕ ®é chÝnh trÞ:
ChÕ ®é chÝnh trÞ cña quèc gia (tæ chøc qu¶n lý nhµ níc vµ
mèi quan hÖ gi÷a qu¶n lý nhµ níc víi x· héi) cã
ý nghÜa quyÕt ®Þnh trong viÖc tæ chøc chÝnh
quyÒn vµ thÓ chÕ hµnh chÝnh Nhµ níc. C¸c
ph¬ng thøc tæ chøc Nhµ níc: TËp trung d©n
chñ, ph©n quyÒn, tËp quyÒn, t¶n quyÒn còng
cã ¶nh hëng lín ®Õn thÓ chÕ hµnh chÝnh Nhµ
níc.
ChÕ ®é chÝnh trÞ do b¶n chÊt cña Nhµ níc quyÕt ®Þnh,
b¶n chÊt chÝnh trÞ, c¬ cÊu tæ chøc hÖ thèng,
vÊn ®Ò ph©n bæ qu¶n lý Nhµ níc ¶nh hëng
trùc tiÕp vµ chØ ®¹o thÓ chÕ cña nÒn hµnh
chÝnh Nhµ níc.
Nhµ níc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ tæ chøc
duy nhÊt trong hÖ thèng chÝnh trÞ cã quyÒn
ban hµnh c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt tõ
HiÕn ph¸p ®Õn c¸c quy chÕ cô thÓ ®Ó
thÓhiÖn ý chÝ vµ thùc hiÖn quyÒn lùc cña
nh©n d©n. Nhµ níc ta lµ Nhµ níc ph¸p quyÒn
nªn ph¸p luËt ®îc ®Ò cao, mäi c¬ quan Nhµ níc,
c«ng d©n hay tæ chøc ®Òu ph¶i tu©n thñ ph¸p
luËt mét c¸ch nghiªm tóc. ThÓ chÕ nÒn hµnh
chÝnh nhµ níc ta mang tÝnh chÊt vµ néi dung
chÝnh trÞ cña nÒn d©n chñ x· héi chñ nghÜa,
®¶m b¶o quyÒn con ngêi vµ c«ng d©n.
2.NÒn kinh tÕ vµ vai trß cña qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc
trong qu¶n lý kinh tÕ:
§©y lµ mét vÊn ®Ò cã ý nghÜa ®èi víi ho¹t ®éng qu¶n lý
hµnh chÝnh nhµ níc trªn lÜnh vùc kinh tÕ vµ
thÓ chÕ kinh tÕ.
-ChÕ ®é kinh tÕ ®îc x¸c lËp trªn c¬ së c¬ cÊu së h÷u, c¸c
thµnh phÇn kinh tÕ, tæ chøc kinh tÕ, sù ph©n
chia lîi Ých kinh tÕ, sù can thiÖp cña Nhµ níc
vµo nÒn kinh tÕ.
-Mçi chÕ ®é chÝnh trÞ l¹i g¾n liÒn víi mét Nhµ níc vµ dùa
trªn mét kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ x¸c ®Þnh.
-HiÖn nay chÕ ®é kinh tÕ hay møc ph¸t triÓn kinh tÕ cña
mçi quèc gia kh¸c nhau do ®ã thÓ chÕ thÓ chÕ
hµnh chÝnh nhµ níc còng rÊt kh¸c nhau.
ë níc ta tríc ®©y nÒn kinh tÕ chØ cã 2 thµnh phÇn c¬ b¶n
thuéc së h÷u Nhµ níc vµ tËp thÓ, ®iÒu nµy ®îc
thÓ chÕ ho¸ thµnh ph¸p luËt vµ thÓ chÕ qu¶n
lý kinh tÕ. Nhng ngµy nay Nhµ níc ®· chuyÓn
sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn
theo ®Þnh híng XHCN nªn thÓ chÕ nÒn hµnh
chÝnh nhµ níc thay ®æi theo mét c¸ch t¬ng øng.
3.TruyÒn thèng v¨n ho¸, phong tôc, tËp qu¸n:
Theo quan ®iÓm x· héi häc v¨n ho¸ lµ yÕu tè cã tÝnh bÒn
v÷ng. Nã tån t¹i vµ t¸c ®éng vµo ®êi sèng x· héi
mét c¸ch tinh vi vµ s©u xa. Sù hiÖn diÖn cña
nã nhiÒu khi nh lµ mét yÕu tè tù nhiªn vµ v«
thøc trong hµnh vi vµ céng ®ång. C¸c gi¸ trÞ v¨n
ho¸ truyÒn thèng cã thÓ lµ c¬ së ®Ó x©y dùng
thÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc cã hiÖu qu¶ phï
hîp víi thêi ®¹i. NhiÒu nÒn v¨n minh cña lÞch
sö ®· ®îc x©y dùng tõ c¸c yÕu tè v¨n ho¸
truyÒn thèng. Nh÷ng ¶nh hëng cña v¨n ho¸
truyÒn thèng lµ s©u s¾c l©u dµi, tiÒm Èn vµ
rÊt c¬ b¶n vµ sù tu©n thñ trung thµnh truyÒn
thèng v¨n ho¸ d©n téc ®· g©y ¶nh hëng ®Õn
®Æc ®iÓm cña thÓ chÕ hµnh chÝnh mçi níc.
V× thÕ viÖc tiÕp thu cã chän läc nh÷ng yÕu tè
phï hîp trong v¨n ho¸ truyÒn thèng, kÕt hîp víi
®Æc trng thêi ®¹i ®Ó x©y dùng mét thÓ chÕ
hµnh chÝnh lµ viÖc rÊt quan träng.
ë ViÖt Nam cã rÊt nhiÒu truyÒn thèng tèt ®Ñp ®· ®îc ¸p
dông vµo thÓ chÕ hµnh chÝnh nh tinh thÇn yªu
níc, ý chÝ ®éc lËp, lßng nh©n ¸i, nhng bªn c¹nh
®ã còng cßn rÊt nhiÒu nh÷ng nÐt truyÒn thèng
l¹c hËu ¶nh hëng xÊu ®Õn thÓ chÕ hµnh
chÝnh Nhµ níc nh b¶o thñ, b¶n vÞ, t tëng ®Þa
ph¬ng.
4.M«i trêng quèc tÕ:
Trong thêi ®¹i ngµy nay hîp t¸c quèc tÕ ®· trë thµnh xu thÕ Qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ níc vÒ kinh tÕ lµ mét trong nh÷ng
tÊt yÕu ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn. C¸c quèc gia néi dung quan träng nhÊt cña qu¶n lý hµnh
muèn ph¸t triÓn kh«ng thÓ ë t×nh tr¹ng “bÕ chÝnh Nhµ níc vµ thÓ chÕ cña nÒn hµnh
quan to¶ c¶ng” kh«ng hîp t¸c, kh«ng quan hÖ chÝnh quèc gia.
quèc tÕ. Sù giao lu hîp t¸c quèc tÕ ngµy cµng
Qu¶n lý Nhµ níc vÒ kinh tÕ cã vai trß quan träng ®èi víi sù
më réng trªn c¸c lÜnh vùc ®êi sèng x· héi th×
ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nã ph¶i
kÐo theo c¸c quèc gia cµng ph¶i t¨ng cêng sù
t¹o ra kh¶ n¨ng gi¶i phãng lùc lîng s¶n xuÊt x·
®iÒu chØnh ®Ó thÝch øng. Sù ph¸t triÓn cña
héi, t¹o c¬ héi ®Ó ngêi d©n lµm giµu chÝnh
c¸c quan hÖ quèc tÕ trªn nhiÒu lÜnh vùc nh
®¸ng cho m×nh vµ cho x· héi, t¹o ra nÒn t¶ng
kiÓm tra, chÝnh trÞ, v¨n ho¸ gi÷a c¸c níc ®· ¶nh
®Ó nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn an toµn, æn ®Þnh
hëng ®Õn thÓ chÕ hµnh chÝnh mçi níc cã
vµ bÒn v÷ng. Trong ®iÒu kiÖn ë ViÖt Nam
nh÷ng quèc gia tiÕp nhËn mét c¸ch cã chän läc
qu¶n lý Nhµ níc vÒ kinh tÕ cßn t¹o ®iÒu kiÖn
®Ó x©y dùng vµ hoµn thiÖn thÓ chÕ hµnh
cho nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta ph¸t triÓn
chÝnh cña m×nh.
lµnh m¹nh theo ®Þnh híng XHCN.
ë níc ta trong thêi gian gÇn ®©y cã sù chuyÓn biÕn tríc
C¸c lo¹i v¨n b¶n ph¸p luËt cña Nhµ níc bao gåm HiÕn ph¸p,
®©y chÞu ¶nh hëng cña m« h×nh kÕ ho¹ch ho¸
bé luËt, luËt, c¸c v¨n b¶n ph¸p quy díi luËt ®·
tËp trung ngµy nay ®· cã thay ®æi lín h¬n,
t¹o ra khung ph¸p lý ®Ó nÒn kinh tÕ quèc d©n
chóng ta tiÕp nhËn nh÷ng yÕu tè tiªn tiÕn cña
vËn ®éng vµ ph¸t triÓn. Trªn c¬ së c¸c luËt
v¨n ho¸ vµ thÓ chÕ hµnh chÝnh níc ngoµi ®Ó
doanh nghiÖp, luËt DNNN, luËt ®iÒu tra.
lµm phong phó vµ t¹o nÒn t¶ng khoa häc cho
ChÝnh phñ ®· ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p quy
ho¹t ®éng qu¶n lý ë ViÖt Nam.
hµnh chÝnh ®Ó qu¶n lý kinh tÕ, ®iÒu tiÕt can
5.Tr×nh ®é ph¸t triÓn cña x· héi. thiÖp vµo ho¹t ®éng cña c¸c chñ thÓ c«ng vµ t.

ThÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc lµ c¬ së ph¸p lý cña ho¹t
®éng QLNN. ThÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc
hoµn thiÖncã vai trß quan träng ®èi víi hiÖu
lùc, hiÖu qu¶ qu¶n lý Nhµ níc. Nhng muèn cã
thÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc hoµn thiÖn th×
trong qu¸ tr×nh x©y dùng thÓ chÕ hµnh chÝnh
nhµ níc ph¶i lîng ho¸ ®îc c¸c quan hÖ x· héi
cÇn ®iÒu chØnh, dù b¸o ®Þnh híng c¸c quan
hÖ x· héi trong t¬ng lai. ThÓ chÕ hµnh chÝnh
nhµ níc ph¶i phï hîp víi xu thÕ vËn ®éng vµ
ph¸t triÓn cña x· héi. ChØ cã nh vËy thÓ chÕ
hµnh chÝnh nhµ níc míi thùc sù cã ý nghÜa cho
®êi sèng QLNN ®èivíi x· héi.
Ngoµi nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng trªn ®îc coi lµ c¬ b¶n th×
còng tån t¹i mét sè nh©n tè kh¸c còng ¶nh hëng
®Õn thÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc nh nh÷ng
biÕn ®æi vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ diÔn ra
ThÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc vÒ kinh tÕ tËp trung vµo 3
néi dung chñ yÕu:
-HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy vÒ c¸c mÆt ho¹t ®éng kinh tÕ
trongníc vµ quan hÖ ®èi ngo¹i.
-Qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ níc ®îc thùc hiÖn th«ng
qua chiÕn lîc kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cã tÝnh ®Þnh
híng chÝnh s¸ch t¹o m«i trêng vµ hµnh lang
kinh doanh thuËn lîi vµ cã trËt tù. Híng dÉn
kiÓm tra, ®iÒu tiÕt s¶n xuÊt kinh doanh theo
®óng ph¸p luËt.
-ThÓ chÕ mang tÝnh chÊt ng¨n ngõa, trängtµi, xö ph¹t ®èi
víi ho¹t ®éng bÊt hîp ph¸p.
§è víi lÜnh vùc tµi chÝnh tiÒn tÖ thÓ chÕ hµnh chÝnh
nhµ níc tËp trung vµo c¸c vÊn ®Ò c¬ b¶n sau:
-Qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh tµi s¶n quèc gia vµ tµi nguyªn ®Êt

trªnthÕ giíi,hoµn c¶nh ®Þa lý cña mçi quèc níc , thùc hiÖn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ

gia... nh»m thùc hiÖn sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸,

hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.

C©u 11.Tr×nh bµy néi dung thÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ n íc
vÒ kinh tÕ vµ vÒ tµi chÝnh- tiÒn tÖ.
-Qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh thuÕ, nguån thu tµi chÝnh quan
träng nhÊt ®¹i diÖn cho lîi Ých x· héi vµ quyÒn
lîi cña giai cÊp.
-Qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh thuÕ, nguån thu tµi chÝnh quan
träng nhÊt ®¹i diÖn cho lîi Ých x· héi vµ quyÒn
lîi cña giai cÊp.
-Qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh chÆt chÏ c¸c nguån thu chñ yÕu cña
ng©n s¸ch, h¹n chÕ l·ng phÝ, chèng l·ng phÝ
trong ®ã chó träng ®Õn nh÷ng v¨n b¶n cã liªn
quan vÒ viÖc chi trong níc, chi tr¶ nî, chi ®iÒu
tra ph¸t triÓn.
-Qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh c¸c doanh nghiÖp cña c¸c thµnh
phÇn kinh tÕ ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp
Nhµ níc.
-Qu¶n lý tËp trung thèng nhÊt ng©n s¸ch Nhµ níc nhng
®ång thêi thùc hiÖn sù ph©n cÊp qu¶n lý ng©n
s¸ch nh luËt ng©n s¸ch ®· quy ®Þnh.
Qu¶n lý Nhµ níc vÒ tiÒn tÖ, tÝn dông vµ ng©n hµng. ThÓ
chÕ cña nÒn HCQG vÒ qu¶n lý ho¹t ®éng tiÒn
tÖ tÝn dông vµ ng©n hµng ®îc thÓ hiÖn thèng
nhÊt trong Ph¸p lÖnh ng©n hµng. Ng©n hµng
lµ m¾t xÝch quan träng nhÊt trong qu¶n lý thùc
hiÖn qu¶n lý vÜ m« cña nÒn kinh tÕ.
-KiÓm tra tµi chÝnh ®èi víi huy ®éng, ph©n phèi, sö dông
tµi nguyªn tµi s¶n, tiÒn vèn thùc thi ph¸p luËt
vµ kû luËt tµi chÝnh.
Trong ®ã: Qu¶n lý Nhµ níc vÒ tiÒn tÖ tÝn dông thÓ hiÖn
qua c¸c néi dung:
-Nhµ níc ®éc quyÒn ph¸t hµnh tiÒn, ®iÒu hoµ lu th«ng
tiÒn tÖ thèng nhÊt c¶ níc;
-Nhµ níc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh chÆt chÏ tæng møc tÝn
dông phï hîp trong nÒn kinh tÕ quèc d©n;
-Nhµ níc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch l·i suÊt;
-Nhµ níc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh ngo¹i tÖ, qu¶n lý vµ kinh
doanh vµng b¹c;
-Ph©n ®Þnh râ qu¶n lý Nhµ níc vÒ tiÒn tÖ tÝn dông ng©n
hµng vµ kinh doanh tÝn dông, dÞch vô ng©n
hµng cña hÖ thèng ng©n hµng.
C©u 12. Qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ n íc vÒ gi¸o dôc, y tÕ ® -
îc dùa trªn nh÷ng c¬ së ph¸p lý nµo?
*ThÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan
®Õn gi¸o dôc:
Gi¸o dôc ®µo t¹o lµ c¬ së ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, lµ con
®êng c¬ b¶n ®Ó ph¸t huy nguån lùc con ngêi.
NÕu nh tríc ®©y sù thiÕu vèn vµ nghÌo nµn vÒ
c¬ së vËt chÊt lµ nguyªn nh©n chñ yÕu ng¨n
c¶n tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, th× thêi ®¹i ngµy
nay phÇn quan träng cña t¨ng trëng g¾n liÒn víi
chÊt lîng cña lùc lîng lao ®éng. Kû nguyªn ph¸t
triÓn míi cã ®Çu t ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ
quan träng h¬n c¸c lo¹i ®Çu t kh¸c. C¸c quèc gia
trªn thÕ giíi ®Òu cã sù thay ®æi trong chiÕn lîc
ph¸t triÓn cña m×nh theo híng chó träng nhiÒu
h¬n ®Õn gi¸o dôc ®µo t¹o.
§Ó gi¸o dôc, ®µo t¹o ph¸t triÓn ®óng híng nhÊt thiÕt ph¶i
cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc. Sù qu¶n lý Nhµ níc
nãi chung cã c¬ së ph¸p lý lµ thÓ chÕ hµnh
chÝnh nhµ níc. Sù qu¶n lý vÒ gi¸o dôc ®µo t¹o
v× vËy mµ cã c¬ së ph¸p lý lµ thÓ chÕ hµnh
chÝnh nhµ níc vÒ gi¸o dôc, ®µo t¹o. Trong thùc
tiÔn, qu¶n lý gi¸o dôc ë níc ta dùa trªn hÖ thèng
thÓ chÕ bao gåm.
-C¸c thÓ chÕ liªn quan ®Õn ngµnh häc, bËc häc.
-Nh÷ng thÓ chÕ quy ®Þnh vÒ hÖ thèng c¸c c¬ quan qu¶n lý
Nhµ níc vÒ gi¸o dôc.
-C¸c thÓ chÕ liªn quan ®Õn viÖc thµnh lËp c¸c c¬ së.
-HÖ thèng thÓ chÕ qui ®Þnh ch¬ng tr×nh, néi dung ®µo t¹o
chuÈn.
-HÖ thèng thÓ chÕ vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn ®éi ngò
lµm c«ng t¸c gi¶ng d¹y.
-HÖ thèng thÓ chÕ liªn quan ®Õn sö dông ng©n s¸ch Nhµ
níc cho ph¸t triÓn hÖ thèng gi¸o dôc.
TÊt c¶ c¸c v¨n b¶n trªn nh»m môc ®Ých coi träng gi¸o dôc,
coi gi¸o dôc lµ quèc s¸ch hµng ®Çu v× nh÷ng lý
do sau ®©y.
-Gi¸o dôc t¹o ra nguån lùc quyÕt ®Þnh cho sù ph¸t triÓn cña
®Êt níc trong t¬ng lai, nã g¾n liÒn víi môc tiªu
chiÕn lîc ph¸t triÓn, c¬ cÊu kinh tÕ cña ®Êt n-
íc. V× thÕ cÇn cã ®Þnh híng phï hîp, tr¸nh lÖch
l¹c.
-Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o lµ sù nghiÖp c«ng céng v× nã mang l¹i
lîi Ých cho toµn x· héi, v× chØ cã Nhµ níc ®¹i
diÖn cho toµn x· héi míi cã thÓ ®øng ra chÞu
tr¸ch nhiÖm vÒ sù nghiÖp c«ng céng nµy.
-§Ó t¹o ra sù c«ng b»ng trong gi¸o dôc - ®µo t¹o, mäi ng êi
®Òu cã ®iÒu kiÖn ®i häc, th× Nhµ níc ph¶i
®øng ra cung cÊp dÞch vô cho x· héi ®Õn mét
møc nµo ®ã.
Nh vËy gi¸o dôc vµ ®µo t¹o lµ c¬ së ph¸t triÓn nguån lùc, lµ
con ®êng c¬ b¶n ®Ó ph¸t huy nguån lùc cña
con ngêi.
*ThÓ chÕ hµnh chÝnh nhµ níc vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn quan
®Õn y tÕ:
Còng nh ®iÒu tra cho ph¸t triÓn nguån gèc con ngêi, y tÕ cã
mét vai trß, ý nghÜa kh¸c víi gi¸o dôc ch÷a
bÖnh vµ b¶o vÖ søc khoÎ cho con ngêi.Mçi
quèc gia trªn thÕ giíi ®Òu coi lµ y tÕ lµ mét bé
phËn kh«ng thÓ thiÕu ®îc trong c¬ cÊu cña
nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Y tÕ lµ lÜnh vùc cã vai trß quan träng ®èi víi mçi quèc gia.
Do vËy víi tÝnh chÊt qu¶n lý toµn diÖn Nhµ n-
íc nµo còng ph¶i qu¶n lý vÒ y tÕ. Ho¹t ®éng
qu¶n lý ë ViÖt Nam dùa trªn nÒn t¶ng cña thÓ
chÕ hµnh chÝnh nhµ níc vÒ qu¶n lý y tÕ. ThÓ
chÕ hµnh chÝnh ®Ó qu¶n lý Nhµ níc c¸c ho¹t
®éng y tÕ lµ mét hÖ thèng.
-Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng cung cÊp
dÞch vô y tÕ vµ c¸c ho¹t ®éng cã liªn quan.
-chÝnh s¸ch ph¸t triÓn y tÕ c«ng, y tÕ céng ®ång th«ng qua
c¸c ch¬ng tr×nh b¶o vÖ søc khoÎ nh©n d©n.
-§Çu t cho y tÕ tõ ng©n s¸ch Nhµ níc vµ huy ®éng c¸c lo¹i
nguån tµi trî.
-C¸c qui ®Þnh vÒ hÖ thèng c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc vÒ
ch¨m sãc søc khoÎ nh©n d©n.
-C¸c thÓ chÕ liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nguån lùc
phôc vô ytÕ, ch¨m sãc søc khoÎ nh©n d©n.
C©u 13. Chøc n¨ng hµnh chÝnh Nhµ n íc lµ g×? Ph©n lo¹i
chøc n¨ng hµnh chÝnh nhµ níc.
Chøc n¨ng hµnh chÝnh Nhµ níc lµ nh÷ng ph¬ng diÖn, ho¹t
®éng chñ yÕu cña hµnh chÝnh ®îc h×nh thµnh
th«ng qua qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng trong
c¸c c¬ quan Nhµ níc. Chøc n¨ng hµnh chÝnh
ph¶n ¶nh vai trß cña hµnh chÝnh trong ho¹t
®éng qu¶n lý Nhµ níc.
Chøc n¨ng hµnh chÝnh nhµ níc lµ lo¹i ho¹t ®éng hµnh
chÝnh Nhµ níc ®îc t¸ch ra trong qu¸ tr×nh ph©n
c«ng lao ®éng. QuyÒn lùc Nhµ níc vÒ chuyªn
m«n hãa lao ®éng cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh
nhµ níc ®îc thùc thi tõng thêi kú nhÊt ®Þnh.
Th«ng qua c¸c chøc n¨ng hµnh chÝnh ph¶n ¸nh
vai trß ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan thùc thi quyÒn
hµnh ph¸p ®èi víi ®êi sèng x· héi.
Chøc n¨ng hµnh chÝnh nhµ níc cã thÓ ph©n lo¹i dùa trªn
c¸c tiªu chÝ kh¸c nhau;
1.c¨n cø vµo ph¹m vi thùc hiÖn chøc n¨ng chia ra chøc n¨ng
®èi néi vµ ®èi ngo¹i.
2.Ph©n lo¹i theo chøc n¨ng hµnh chÝnh c¬ b¶n nhÊt chia ra
chøc n¨ng chÝnh trÞ, chøc n¨ng kinh tÕ, chøc
n¨ng v¨n ho¸ vµ chøc n¨ng hµnh chÝnh nhµ níc.
3.Ph©n lo¹i theo ®èi tîng t¸c ®éng hµnh chÝnh nhµ níc.
-Chøc n¨ng ®èi víi d©n
-Chøc n¨ng ®èi víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng.
-Chøc n¨ng ®èi víi x· héi.
-Chøc n¨ng ®èi víi bªn ngoµi.
4.ph©n lo¹i theo tr×nh tù vËn hµnh x· héi vµ néi dung cña
qu¸ tr×nh thùc hiÖn chøc n¨ng:
-Chøc n¨ng kÕ ho¹ch ho¸
-Chøc n¨ng tæ chøc
-Chøc n¨ng l·nh ®¹o
-Chøc n¨ng b¸o c¸o
-Chøc n¨ng dù to¸n ng©n s¸ch
-Chøc n¨ng kiÓm tra, ®¸nh gi¸
5.Ph©n lo¹i Chøc n¨ng theo lÜnh vùc vµ c¸c mÆt ho¹t ®éng
chÝ ra Chøc n¨ng hµnh chÝnh nhµ níc vÒ tµi
chÝnh, ng©n s¸ch nhµ níc, kÕ to¸n kiÓm to¸n
thèng kª, héi ®ång chøng kho¸n, ng©n hµng tÝn
dông, b¶o hiÓm, tµi s¶n c«ng, Chøc n¨ng qu¶n
lý hµnh chÝnh nhµ níc vÒ khoa häc, c«ng
nghÖ, m«i trêng tµi nguyªn thiªn nhiªn nhiªn,
 Chøc n¨ng qu¶n lý vµ ph¸t triÓn nguån nh©n
lùc, x©y dùng chÕ ®é c«ng vô, quy chÕ c«ng
chøc vµ Chøc n¨ng qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc
vÒ tæ chøc bé m¸y vµ nh©n sù.
6.Ph©n lo¹i theo chøc n¨ng cña c¸c ngµnh kinh tÕ, kü thuËt,
dÞch vô chia ra c«ng nghiÖp, x©y dùng c¬ b¶n,
giao th«ng vËn t¶i, bu chÝnh viÔn th«ng, n«ng
nghiÖp, l©m nghiÖp, thuû s¶n, n«ng th«n, th-
¬ng m¹i, dÞch vô du lÞch, c¸c c«ng tr×nh ®« thÞ
phôc vô d©n c.
7.Ph©n lo¹i theo tÝnh chÊt ho¹t ®éng:
-Chøc n¨ng lËp quy
-Chøc n¨ng hµnh chÝnh
C©u 14: Ph©n tÝch c¸c ph¬ng ph¸p thùc hiÖn thÈm
quyÒn hµnh chÝnh Nhµ níc. Liªn hÖ víi thùc tiÔn qu¶n lý
Nhµ níc ë níc ta hiÖn nay.
C¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ níc sö dông c¸c ph¬ng ph¸p
®iÒu hµnh ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c chøc
n¨ng, nhiÖm vô vµ thÈm quyÒn cña c¬ quan vµ
chøc vô hµnh chÝnh nhµ níc.
§Ó ®iÒu hµnh ho¹t ®éng cña bé m¸y hµnh chÝnh, c¸c nhµ
hµnh chÝnh cã thÓ sö dông c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c
nhau nh»m ®¶m b¶o cho c¬ quan hµnh chÝnh
ho¹t ®éng th«ng suèt, ch«i ch¶y vµ cã thÓ ph©n
chia ph¬ng ph¸p nµy thµnh c¸c nhãm:
A.ph¬ng ph¸p ®iÒu hµnh ho¹t ®éng trong c¸c c¬ quan hµnh
chÝnh; trong c¸c c¬ quan hµnh chÝnh sö dông
c¸c ph¬ng ph¸p chñ yÕu lµ : ra chÝnh s¸ch,
kiÓm so¸t c«ng viÖc, cung cÊp ®iÒu kiÖn cÇn
thiÕt ®Ó thùc thi c¸c nhiÖm vô.
-Ra chÝnh s¸ch lµ mét néi dung quan träng trong qu¶n lý néi
bé ra chÝnh s¸ch ph¶i v¬n ®Õn ®îc viÖc ra
quyÕt ®Þnh vÒ ho¹t ®éng trong t¬ng lai nh»m
lµm cho hµnh chÝnh thÝch øng víi ®iÒu kiÖn
vµ môc tiªu cña quyÒn hµnh ph¸p.
-KiÓm so¸t c«ng viÖc lµ mét c¸ch ®iÒu hµnh c«ng së ho¹t
®éng nh mong muèn, vµ nã ®îc ¸p dông nh÷ng
nguyªn t¾c cua khoa häc qu¶n lý.
-Cung cÊp c¸c nhu cÇu cÇn thiÕt lµ mét ph¬ng ph¸p ®Ó bé
m¸y hµnh chÝnh vËn hµnh nh mong muèn,
cung cÊp c¸c nhu cÇu vµ tuú vµo tõng ®iÒu
kiÖn, tõng giai ®o¹n cô thÓ.
C¸c ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc liªn kÕt víi nhau trong mét
tæng thÓ chung ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao nhÊt.
B.Ph¬ng ph¸p thùc hiÖn thÈm quyÒn hµnh chÝnh nhµ níc:
c¸c ph¬ng ph¸p nµy ®îc ¸p dông ®Ó thùc hiÖn
c¸c chøc n¨ng ®iÒu tiÕt, can thiÖp bªn ngoµi,
tøc lµ thùc hiÖn thÈm quyÒn hµnh chÝnh nhµ
níc nh»m ®¶m b¶o hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ trong
viÖc thùc hiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËtnn.
§Ó thùc hiÖn thÈm quyÒn hµnh chÝnh nhµ níc cÇn tiÕn
hµnh ®ång bé c¸c ph¬ng thøc:
-Uû quyÒn ban hµnh c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt tøc lµ
hµnh chÝnh ®îc quyÒn ®a ra c¸c quy t¾c, quy
chÕ mang tÝnh díi luËt ®Ó thùc thi vµ qu¶n lý,
tuy nhiªn cÇn ®ßi hái nh÷ng ph¬ng ph¸p kh¼ng
®Þnh b»n quyÒn lùc, ph¸p lý cho c¸ nh©n hay
tæ chøc thùc hiÖn nh÷ng ho¹t ®éng cô thÓ;
§Ó thùc hiÖn viÖc cho phÐp, tiÕn hµnh cÊp giÊy phÐp
hoÆc ®¨ng ký, trong quyÒn nµy c¸c nhµ hµnh
chÝnh ph¶i x¸c ®Þnh nh÷ng g× ph¸p luËt kh«ng
cho phÐp c«ng d©n lµm vµ cÊp phÐp cho
nh÷ng ho¹t ®éng ph¸p luËt kh«ng cÊm.
VÒ nguyªn t¾c cÊp phÐp vµ ®¨ng ký cã thÓ kh«ng kh¸c
nhau nhiÒu, nhng thñ tôc cÊp phÐp ®ßi hái
ph¶i cô thÓ h¬n
Chøng thùc, c«ng chøng: lµ ho¹t ®éng x¸c nhËn bëi c«ng
quyÒn t×nh tr¹ng ph¸p lý – d©n sù cña c«ng
d©n hay tæ chøc
Ra mÖnh lÖnh (cìng chÕ hµnh chÝnh): lµ ph¬ng ph¸p b¶o
®¶m ®èi tîng qu¶n lý thùc hiÖn nhiÖm vô ph¸p
lý vµ chÞu xö lý ®èi víi c¸c vi ph¹m ph¸p luËt.
Gåm: phßng ngõa, ng¨n chÆn, xö ph¹t, trng
dông, trng mua vµ b¾t buéc thùc hiÖn nghÜa
vô
Cung cÊp c¸c dÞch vô c«ng cho c«ng d©n vµ tæ chøc
C¸c h×nh thøc tµi trî
Liªn hÖ thùc tiÔn
Trong thùc tiÔn, ph¬ng ph¸p tiÕn hµnh cung cÊp c¸c dÞch
vô cho c«ng d©n vµ tæ chøc cha ®îc phæ biÕn
réng r·i, nã cha trë thµnh mét nhãm ph¬ng ph¸p
 quan träng chñ yÕu, nã chØ bã hÑp trong ph¹m
vi cña mét sè khu vùc qu¶n lý nhÊt ®Þnh vµ
chÊt lîng cung cÊp nay tuy ngµy mét ®îc n©ng
cao nhng cßn ch¨ ®¸p øng ®îc nhu cÇu thùc tÕ
cña c«ng d©n vµ tæ chøc
Ph¬ng ph¸p t¸c ®éng theo thÈm quyÒn ra bªn ngoµi ®Ó thùc
hiÖn chøc n¨ng cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh,
c¸c ph¬ng ph¸p nµy hiÖn nay lµ ®ang tån t¹i
nhiÒu bÊt cËp, viÖc uû quyÒn lËp quy tuy ®îc
tiÕn hµnh liªn tôc nhng cha thµnh mét hÖ thèng
hoµn chØnh, cßn nhiÒu sù chång chÐo, c¸c v¨n
b¶n cha thèng nhÊt vÒ mét vÊn ®Ò, hoÆc ra
¸cc v¨n b¶n lËp quy cha kÞp thêi.
C¸c ho¹t ®éng cÊp phÐp vµ ®¨ng ký th× thñ tôc rêm rµ, c¸c
c¬ quan hµnh chÝnh cßn cã hiÖn tîng g©y khã
dÔ cho c«ng d©n vµ tæ chøc khi hä tiÕn hµnh
®¨ng ký.
Ph¬ng ph¸p ®iÒu hµnh néi bé ®· cã nh÷ng tiÕn bé râ rÖt,
®· ®Ò ra ®îc c¸c chÝnh s¸ch s¸t thùc vµ hoµn
thµnh ®îc nã, kiÓm so¸t ®îc chÆt chÏ c¸c c«ng
viÖc ë c¬ quan vµ ®Æc biÖt lµ vÊn ®Ò kiÓm
so¸t c¸n bé ®· lµm ®îc rÊt tèt, h¹n chÕ ®îc rÊt
nhiÒu c¸c hiÖn tîng tiªu cùc tõ phÝa c¸n bé,
c«ng chøc cña nÒn hµnh chÝnh
C©u 15: Ph©n tÝch c¸c chøc n¨ng ®Ó vËn hµnh c¬ quan
hµnh chÝnh Nhµ níc cã hiÖu qu¶. Liªn hÖ víi thùc tÕ ho¹t
®éng ë mét c¬ quan.
§Ó mét c¬ quan hµnh chÝnh nhµ níc vËn hµnh mét c¸ch cã
hiÖu qu¶ th× c¬ quan nµy ph¶i thùc hiÖn hoµn
chØnh hai chøc n¨ng bao gåm: chøc n¨ng néi bé
bªn trong cña nÒn hµnh chÝnh nhµ níc vµ chøc
n¨ng bªn ngoµi
a.Chøc n¨ng néi bé:
§©y lµ c¸ch tiÕp cËn ®Ó chØ râ nh÷ng ho¹t ®éng bªn trong
cacs c¬ quan hµnh chÝnh nhµ níc ph¶i tiÕn
hµnh, c¸c chøc n¨ng bªn trong nµy nh»m ®¶m
b¶o cã mét c¬ cÊu tæ chøc hiÖu qu¶, ®¶m b¶o
®Ó hµnh chÝnh ph¶i tu©n theo ph¸p luËt, c¸c
chøc n¨ng bªn trong cÇn lu ý lµ:
-Chøc n¨ng quy ho¹ch, kÕ ho¹ch: §©y lµ chøc n¨ng quan
träng cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ níc chøc
n¨ng nµy c¨n cø vµo ph¸p luËt vµ trªn c¬ së
chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Chøc n¨ng
nµy tËp trung vµo c¸c néi dung sau:
+X¸c lËp hÖ thèng môc tiªu, tèc ®é ph¸t triÓn, c¬ cÊu vµ c¸
c©n ®èi lín, c¸c chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p ®Ó dÉn
d¾t ®Êt níc theo ®Þnh híng kÕ ho¹ch ®· ®Æt
ra
+TiÕn hµnh dù b¸o, dù to¸n, x©y dùng chiÕn lîc, quy ho¹ch
ph¸t triÓn lËp c¸c ch¬ng tr×nh dù ¸n cho tõng
ngµnh, tõng lÜnh vùc, theo kÕ ho¹ch 5 n¨m vµ
hµng n¨m
+Bao qu¸t viÖc quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch c¸c ngµnh, c¸c vïng,
c¸c lÜnh vùc vµ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ phï hîp
víi c¬ cÊu vµ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ míi ë níc
ta
Chøc n¨ng tæ chøc bé m¸y hµnh chÝnh: chø n¨ng nµy nh»m
x©y dùng mét c¬ cÊu tæ chøc hîp lý cña c¬
quan hµnh chÝnh nh»m cho nã vËn hµnh mét
c¸ch th«ng suèt, hiÖu qu¶. Chøc n¨ng nµy gåm
mét sè nhiÖm vô vµ ho¹t ®éng cô thÓ lµ: X©y
dùng bé m¸y, chØ ®¹o sù vËn hµnh cña bé m¸y,
hiÖp ®ång bªn trong vµ bªn ngoµi ®Ó triÓn
khai c«ng vô, liªn kÕt c«ng viÖc, tæ chøc vµ
nguån nh©n lùc
-Chøc n¨ng nh©n sù, qu¶n lý nguån nh©n lùc: §©y lµ chøc
n¨ng g¾n liÒn víi sù sö dông vµ ph¸t triÓn
nguån nh©n lùc cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh,
®ã lµ viÖc s¾p xÕp c¸n bé, c«ng chøc theo tiªu
chuÈn chøc danh, tiªu chuÈn ho¸ ®éi ngò c«ng
chøc hµnh chÝnh, tæ chøc hÖ thèng c«ng viÖc
thÝch hîp.
Chøc n¨ng nµy tõ xa ®Õn nay ®· quan träng vµ tõ nay vÒ
sau cßn quan träng h¬n, v× viÖc n©ng cao d©n
trÝ, ®µo t¹o nh©n tµi lµ quèc s¸ch hµng ®Çu,
lµ nguyªn nh©n céi nguån cña sù hng thÞnh cña
mét quèc gia. Qu¶n lý con ngêi lµ tèi u ho¸
nguån nh©n lùc ®ßi hái nhiÒu ho¹t ®éng hµnh
chÝnh cô thÓ.
Chøc n¨ng ra quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh: §©y lµ chøcn¨ng
võa cÇn chó ý ®Õn c¸c yÕu tè bªn trong vµ c¸c
yÕu tè bªn ngoµi. §©y lµ ho¹t ®éng ph¶i tËp hîp
®Çy ®ñ th«ng tin, xö lý th«ng tin, thÈm ®Þnh
 hiÖu qu¶ cña tõng ph¬ng ¸n vµ ban hµnh ra
quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh
C¸c quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh ®ãng mét vai trß rÊt quan
träng trong ho¹t ®éng cña ¸cc c¬ quan hµnh
chÝnh nhµ níc víi tÝnh chÊt vµ mÖnh lÖnh
®iÒu hµnh quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh trùc tiÕp
ph¶n ¸nh ý chÝ cña Nhµ níc. Th«ng qua c¸c
quyÕt ®Þnh ®îc ban hµnh theo luËt ®Þnh, c¸c
c¬ quan Nhµ níc thùc hiÖn thÈm quyÒn cña
m×nh trong viÖc ®iÒu hµnh qu¶n lý x· héi
HiÖu qu¶ thùc tÕ cña quyÕt ®Þnh lÖ thuéc rÊt lín vµo viÖc
tæ chøc thùc hiÖn chóng, vµo chÊt lîng cña c¸c
quyÕt ®Þnh ®îc th«ng qua. V× thÕ, ra quyÕt
®Þnh hµnh chÝnh ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu
hîp ph¸p hîp lý. NÕu quyÕt ®Þnh kh«gn ®¶m
b¶o c¸c yªu cÇu ®Æt ra th× giai ®o¹n thùc hiÖn
quyÕt ®Þnh coi nh kh«ng cã gi¸ trÞ g×, thËm
chÝ cã thÓ cã h¹i cho c¸c quyÕt ®Þnh x· héi
trªn thùc tÕ
Chøc n¨ng ®iÒu hµnh, híng dÉn thi hµnh, gåm x©y dùng
c¸c chØ dÉn cô thÓ ®Ó thùc hiÖn c¸c quyÕt
®Þnh cña cÊp trªn, bªn ngoµi vµ bªn trong néi bé
c¬ quan, ®Æc biÖt lµ kÕ ho¹ch chi tiÕt cho
tõng ho¹t ®éng, tiÕn ®é thùc hiÖn, chØ dÉn c¸c
quy ®Þnh, hiÖu qu¶ vµ chÊt lîng ho¹t ®éng
Trong mét c¬ quan c¸c chøc n¨ng kh¸c ®îc thùc hiÖn th«ng
qua sù l·nh ®¹o hoÆc hµnh vi l·nh ®¹o cña nhµ
l·nh ®¹o. NÕu l·nh ®¹o sai th× ho¹t ®éng cña c¬
quan sÏ trë nªn v« nghÜa
Th«ng qua chøc n¨ng ®iÒu hµnh híng dÉn thi hµnh, cÊp
trªn, cÊp l·nh ®¹o ®a ra c¸c híng dÉn cô thÓ
thóc ®Èy nh©n viªn néi bé tæ chøc ho¹t ®éng,
thèng nhÊt môc tiªu cña c¸c bé phËn v× môc tiªu
chung.
Chøc n¨ng phèi hîp: ®ã lµ sù chØ ®¹o däc, sù ®ång bé ho¹t
®éng theo cÊp hµnh chÝnh vÒ thêi gian, phèi
hîp gi÷a c¸c ®¬n vÞ kh¸c nhau, x©y dùng c¬
chÕ phèi hîp cã hiªu qu¶
Chøc n¨ng phèi hîp ®iÒu hoµ c¸c c¸ nh©n, c¸c ®¬n vÞ lÖ
thuéc, thiÕt lËp mèi liªn hÖ ®¬n gi¶n nhng hîp
lý. Nhê sù phèi hîp c¸c c¸ nh©n ®¬n vÞ ¨n khíp
víi nhau lo¹i bá ®îc tiÕn tr×nh th«ng b¸o vµ thñ
tôc rêm rµ
Chøc n¨ng phèi hîp lµ nhiÖm vô quan träng cña nhµ l·nh ®¹o
bëi v× chØ khi nµo ®iÒu hoµ ®îc lîi Ých c¸c c¸
nh©n, c¸c bé phËn th× nhµ l·nh ®¹o míi thùc
hiÖn tèt chøc n¨ng l·nh ®¹o, kiÓm so¸t. §Ó thùc
hiÖn ®îc chøc n¨ng nµy nhµ l·nh ®¹o ph¶i cã
c¸i nh×n bao qu¸t, t duy tæng hîp
Chøc n¨ng tµi chÝnh: bao gåm x©y dùng ng©n s¸ch, chó
träng vµ khai th¸c nguån thu chñ yÕu lµ thuÕ,
sö dông tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶ ng©n s¸ch
Nhµ níc, qu¶n lý chÆt chÏ c¸c c¬ së vËt chÊt kü
thuËt kh¸c
Chøc n¨ng theo dâi, gi¸m s¸t, kiªm tra b¸o c¸o. §ã lµ ho¹t
®éng nh»m lµm s¸ng tá nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc,
dù ®o¸n chiÒu híng vËn ®éng cña tõng bé phËn
vµ toµn hÖ thèng ph¸t hiÖn nh÷ng sai sãt víng
m¾c, khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nh÷ng
ho¹t ®éng hµnh chÝnh. Chøc n¨ng nµy g¾n
liÒn tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n vµ tæ chøc, lµ c¬ së
®Ó ®¸nh gi¸ thùc thi vµ ®iÒu chØnh ho¹t ®éng
c«ng vô.
Trong ho¹t ®éng cña c¬ quan hµnh chÝnh nhµ níc nÕu
kh«ng cã sù kiÓm tra, kiÓm so¸t th× kh«ng cã
c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ ho¹t ®éng cña c¬ quan, c¸c
quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh sÏ kh«ng ®¶m b¶o
thùc hiÖn. MÆt kh¸c ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng
l·nh ®¹o th× ngêi l·nh ®¹o cÇn ph¶i thùchiÖn
chøc n¨ng gi¸m s¸t, kiÓm tra ®Ó gãp phÇn
n©ng cao hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ hµnh chÝnh
Nhµ níc
Chøc n¨ng b¸o c¸o, s¬ kÕt tæng kÕt, ®¸nh gi¸ lµ ph¬ng tiÖn
®Ó ngêi l·nh ®¹o kiÓm so¸t quyÒn hµnh vµ
tr¸ch nhiÖm ®èi víi cÊp díi
Chøc n¨ng b¸o c¸o lµ x©y dùng c¸c b¸o c¸o, th¸ng, quý, nöa
n¨m, n¨m cña cÊp díi ®èi víi cÊp trªn. Trtong
b¸o c¸o ph¶i thÓ hiÖn ®ñ néi dung, kÕt qu¶
thùc hiªn c¸i g× ®îc, c¸i g× cha ®îc nguyªn nh©n
rót ra bµi häc kinh nghiemÑ ®Ó lµm c¬ së cho
viÖc hoµn thiÖn sau nµy.
Chøc n¨ng bªn ngoµi: Chøc n¨ng bªn ngoµi cña c¸c c¬ quan
hµnh chÝnh nhµ níc chÝnh lµ nghiªn cøu c¸c
chøc n¨ng qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc, t¸c
®éng cña quúen hµnh ph¸p ®Õn ®êi sèng
chÝnh trÞ, v¨n ho¸, x· héi lµm cho x· héi vËn
®éng theo ®óng môc tiªu mµ Nhµ níc ®Æt ra
 cho tõng thêi kú nhÊt ®Þnh. Cô thÓ chøc n¨ng
nµy bao gåm:
-Nghiªn cøu chøc n¨ng hµnh chÝnh bªn ngoµi theo tiÕn
tr×nh ph¸t triÓn, ®iÒu nµy phô thuéc vµo ®iÒu
kiÖn chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi vµ xu thÕ vËn
®éng, ph¸t triÓn cña Nhµ níc, cã thÓ chØ ra ®îc
chøc n¨ng nµy lµ sù vËn ®éng, thay ®æi chøc
n¨ng qu¶n lý Nhµ níc cña c¸c c¬ quan hµnh
chÝnh nhµ níc ë c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau.
C¨n cø vµo lÞch sö cña ®Êt níc, cña hÖ thèng v¨n b¶n quy
ph¹m ph¸p luËt cña quèc gia, cña tõng thêi kú
th× cã thÓ t×m thÊy c¸c chøc n¨ng
-Nghiªn cøu chøc n¨ng cña c¬ quan hµnh chÝnh tõ trung ¬ng
®Õn chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng c¸c cÊp
+CÊp trung ¬ng (ChÝnh phñ): th× nghiªn cøu chøc n¨ng
tæng qu¸t cña c¶ chÝnh phñ, sau ®ã lµ c¸ nh©n
Thñ tíng ngêi ®õng ®Çu c¬ quan hµnh ph¸p cao
nhÊt, c¸c Bé vµ c¬ quan ngang Bé, c¸c Bé trëng
víi t c¸ch lµ ngêi ®øng ®Çu cao nhÊt cña mét
ngµnh, lÜnh vùc
+C¸c cÊp ®Þa ph¬ng: tuú vµo tõng quèc gia, tõng thêi kú cã
sù kh¸c nhau, nhng nh×n chung lµ gåm Uû ban
nh©n d©n c¸c cÊp cã chøc n¨ng qu¶n lý chung
mäi mÆt ë ®Þa ph¬ng cÊp m×nh, trong Uû ban
cã c¸c Së, ban ngµnh qu¶n lý tõng lÜnh vùc,
vïng lÎ
-Chøc n¨ng theo tõng lÜnh vùc qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc
nh qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc vÒ kinh tÕ,
qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc trªn c¸c lÜnh vùc y
tÕ, gi¸o dôc, khoa häc c«ng nghÖ vµ m«i trêng,
qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc vÒ c¸c v©n ®Ò x·
héi, c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn t ph¸p, tµi
chÝnh vµ hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò kh¸c.
ViÖc nghiªn cøu chøc n¨ng bªn ngoµi vµ sù t¸c ®éng cña c¸c
c¬ quan qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc ®Õn x·
héi, c«ng d©n, tæ chøc vµ ®Êy lµ chøc n¨ng
®Æc thï cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh nhµ níc.
Liªn hÖ thùc tÕ ho¹t ®éng cña mét c¬ quan :
Thùc tÕ vÒ chøc n¨ng bªn trong cña mét Uû ban nh©n d©n
huyÖn A, ë chøc n¨ng nµy, Uû ban nh©n d©n
ph¶i ®Ò ra quy ho¹ch, kÕ ho¹ch, chiÕn lîc vµ
c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi trong
toµn huyÖn trong tõng giai ®o¹n 5 n¨m vµ hµng
n¨m.
Bªn c¹nh viÖc ®Æt ra kÕ ho¹ch th× Uû ban nh©n d©n
huyÖn ph¶i tæ chøc x©y dùng c¬ cÊu bé m¸y
cña ccs c¬ quan trùc thuéc, liªn kÕt c¸c c¬ quan
chuyªn m«n cña huyÖn ®Ó hoµn thµnh cã hiÖu
qu¶ môc tiªu cña huyªn ®Ò ra
§Ó vËn hµnh bé m¸y cã hiÖu lùc th× nguån nh©n lùc lµ hÕt
søc quan träng lµ Uû ban nh©n d©n huyÖn A
ph¶i cã kÕ ho¹ch sö dông nguån c¸n bé c«ng
chøc, ®µo t¹o vµ båi dìng c¸n bé cho huyÖn
Trong qu¸ tr×nh qu¶n lý, Uû ban nh©n d©n huyÖn ph¶i ra
quyÕt ®Þnh qu¶n lý nh»m ®iÒu hµnh ho¹t
®éng cña c¶ huyÖn vµ híng dÉn c¸c c¬ quan
trùc thuéc thùc thi nhiÖm vô, bªn c¹nh ®ã lµ
gi¸m s¸t, kiÓm tra vµ nghe b¸o c¸o cña cÊp díi
c¸c ho¹t ®éng trong ®Þa ph¬ng m×nh nh»m t×m
ra nh÷ng mÆt tÝch cùc ®Ó ph¸t huy vµ mÆt
tiªu cùc ®Ó h¹n chÕ.
C©u 16: Anh (chÞ) hiÓu thÕ nµo vÒ qu¶n lý hµnh chÝnh
nhµ níc?
Trong c¸c ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan nhµ níc, th× c¸c quyÕt
®Þnh hµnh chÝnh ®ãng vai trß hÕt søc quan
träng, nã ph¶n ¸nh ý chÝ cña Nhµ níc vµ man g
tÝnh mÖnh lÖnh, th«ng qua c¸c quyÕt ®Þnh
nµy th× c¸c c¬ quan Nhµ níc thÓ hiÖn ®îc chøc
n¨ng, nhiÖm vô vµ thÈm quyÒn cña m×nh. Nh
vËy, quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh ®îc hiÓu nh sau:
QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh lµ mÖnh lÖnh ®iÒu hµnh c¸c chñ
thÓ qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc ®îc th«ng qua
theo mét thÓ thøc nhÊt ®Þnh nh»m thùc hiÖn
mét môc ®Ých hay mét c«ng viÖc cô thÓ
QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh chøa ®ùng quyÒn lùc Nhµ níc, díi
gãc ®é nhÊt ®Þnh lµ hµnh vi cña c¬ quan hµnh
chÝnh nhµ níc (hoÆc c¸ nh©n, tæ chøc cã thÈm
quyÒn) nh»m ®a ra c¸c quy ®Þnh chung hoÆc
gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ph¸p lý hµnh chÝnh cô thÓ
®èi víi tËp thÓ hay c¸ nh©n, cã ý nghÜa b¾t
buéc tu©n thñ
QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh còng chøa ®ùng trong ®ã c¸c môc
tiªu mµ chñ thÓ mong muèn ®¹t tíi khi thi hµnh
 quyÕt ®Þnh vµ ph¬ng tiÖn ®Ó thùc hiÖn
chóng
QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh lµ biÖn ph¸p gi¶i quyÕt c«ng
viÖc cña chñ thÓ qu¶n lý hµnh chÝnh tríc mét
t×nh huèng ®ang ®îc ®Æt ra, hay lµ sù ph¶n
øng cña chñ thÓ qu¶n lý tríc mét t×nh huèng
®ßi hái ph¶i cã sù gi¶i quyÕt cña Nhµ níc theo
thÈm quyÒn do luËt ®Þnh
Nh×n mét c¸ch tæng qu¸t, viÖc ban hµnh c¸c quyÕt ®Þnh
qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc lµ nhiÖm vô cña
c¬ quan Nhµ níc cã thÈm quyÒn nh»m ®Þnh ra
chÝnh s¸ch söa ®æi hoÆc b·i bá c¸c quy ph¹m
luËt hµnh chÝnh. Chóng cã kh¶ n¨ng lµm ph¸t
sinh, thay ®æi, chÊm døt hoÆc phôc håi c¸c
quan hÖ ph¸p luËt hµnh chÝnh cô thÓ. Khi ban
hµnh quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh c¸c c¬ quan Nhµ
níc nh»m thùc hiÖn ¸c nhiÖm vô, chøc n¨ng,
quyÒn h¹n mµ ph¸p luËt quy ®Þnh cho m×nh
C¸c quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh ®îc hiÓu nh lµ mét lo¹i h×nh
cña quyÕt ®Þnh Nhµ níc nªnnã cã c¸c tÝnh chÊt
c¬ b¶n nh
+cã tÝnh ý chÝ quyÒn lùc Nhµ níc: lµ kÕt qu¶ cña sù thÓ
hiÖn ý chÝ cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n-
íc cã thÈm quyÒn thùc hiÖn nh©n d©n quyÒn
lùc Nhµ níc
+Cã tÝnh ph¸p lý: thÓ hiÖn ë hËu qu¶ ph¸p lý do chóng t¹o
ra. QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh t¸c ®éng vµo ®êi
sèng x· héi b»ng viÖc ®a ra chÝnh s¸ch , söa
®æi, b·i bá c¸c quy ph¹m ph¸p luËt hµnh chÝnh;
lµm ph¸t sinh, thay ®æi, chÊm døt hoÆc phôc
håi quan hÖ ph¸p luËt hµnh chÝnh
+cã tÝnh díi luËt, chÊp hµnh laôat: nghÜa lµ néi dung cña
quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh ph¶i phï hîp víi HiÕn
ph¸p, luËt vµ c¸c v¨n b¶n cña c¬ quan Nhµ níc
cÊp trªn, ®îc ban hµnh theo tr×nh tù vµ h×nh
thøc do ph¸p luËt quy ®Þnh
Chóng ®îc ban hµnh ®Ó thùc hiÖn quyÒn hµnh ph¸p tøc lµ
ho¹t ®éng chÊp hµnh vµ ®iÒu hµnh cña hÖ
thèng hµnh chÝnh Nhµ níc vµ ngêi cã thÈm
quyÒn hµnh ph¸p
Víi nh÷ng ®Æc ®iÓm nh vËy, quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh
nhµ níc chÝnh lµ tÝn hiÖu ®iÒu khiÓn, lµ
th«ng tin quy ph¹m cña chñ thÓ qu¶n lý hµnh
chÝnh nhµ níc t¸c ®éng vµo kh¸ch thÓ cña quan
hÖ ph¸p luËt hµnh chÝnh ®Ó thùc hiÖn môc
®Ých cña m×nh theo quü ®¹o vµ ý chÝ cña
m×nh
Nh vËy, ra quyÕt ®Þnh qu¶n lý hµnh chÝnh lµ mét ho¹t
®éng thêng xuyªn cña nhµ hµnh chÝnh, nã ph¶i
thêng xuyªn liªn tôc v× nã ®¶m b¶o cho ho¹t
®éng thùc thi quyÒn hµnh ph¸p cã hiÖu lùc vµ
hiÖu qu¶
C©u 17: Ph©n lo¹i quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh nhµ n íc cã ý
nghÜa nh thÕ nµo trong c«ng t¸c qu¶n lý ®iÒu hµnh cña
c¬ quan hµnh chÝnh nhµ n íc? H·y tr×nh bµy c¸ch ph©n
lo¹i
ý nghÜa cña viÖc ph©n lo¹i c¸c quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh
nhµ níc. Lµ c¬ së dÔ hiÓu râ b¶n chÊt cña tõng
lo¹i. T¹o tiÒn ®Ò nghiªn cøu ban hµnh tæ chøc
thùc hiÖn quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh Nhµ níc cã
hiÖu lùc, hiÖu qu¶. X¸c ®Þnh ®îc ®iÒu kiÖn
c¬ së cÇn thiÕt ®Ó ban hµnh c¸c quyÕt ®Þnh
hµnh chÝnh nhµ níc thùc hiÖn quyÕt ®Þnh
hµnh chÝnh nhµ níc. Ngoµi ra, mçi c¸ch ph©n
lo¹i cã ý nghÜa riªng biÖt. Cô thÓ:
a.C¨n cø vµo tÝnh chÊt vµ néi dung cña quyÕt ®Þnh th×
quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh ®îc chia thµnh c¸c
lo¹i nh:
QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh nhµ níc c¬ b¶n lµ QuyÕt ®Þnh
hµnh chÝnh nhµ níc ®Ò ra c¸c chñ tr¬ng,
chÝnh s¸ch, nhiÖm vô vµ biÖn ph¸p lín cã tÝnh
chÊt chung
QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh nhµ níc c¬ b¶n kh«ng cã tÝnh quy
ph¹m nhng l¹i lµ c¬ së ®Ó ban hµnh c¸c QuyÕt
®Þnh hµnh chÝnh nhµ níc quy ph¹m
ý nghÜa: lµm ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt trong l·nh ®¹o
®iÒu hµnh cña hÖ thèng hµnh chÝnh nhµ níc
(thùc hiÖn díi h×nh thøc nghÞ quyÕt cña
ChÝnh phñ)
QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh nhµ níc quy ph¹m lµ QuyÕt ®Þnh
hµnh chÝnh nhµ níc ®Ò ra c¸c quy ph¹m ph¸p
luËt hµnh chÝnh. Nã mang tÝnh quy ph¹m vµ
lµ c¬ së cho viÖc ban hµnh c¸c QuyÕt ®Þnh
hµnh chÝnh nhµ níc c¸ iÖt vµ viÖc ¸p dông
 chóng lµm ph¸t sinh, thay ®æi hay chÊm døt c¸c
quan hÖ ph¸p luËt hµnh chÝnh cô thÓ. Chia
thµnh c¸c lo¹i:
QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh nhµ níc ban hµnh c¸c quy ph¹m
ph¸p luËt hµnh chÝnh míi ®Ó ®iÒu chØnh
®Çy ®ñ h¬n c¸c quan hÖ x· héi míi ph¸t sinh
mµ luËt, ph¸p luËt cha ®iÒu chØnh
§Ó cô thÓ ho¸ vµ thi hµnh c¸c quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ
níc cÊp trªn
§Ó söa ®æi, bæ sung c¸c QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh nhµ níc
quy ph¹m hiÖn hµnh
§Ó thay ®æi hiÖu lùc cña c¸c QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh nhµ
níc hiÖn hµnh vÒ thêi gian, kh«ng gian vµ ®èi
tîng.
ý nghÜa c¸c quyÕt ®Þnh nµy cã ý nghÜa hÕt søc quan träng
trong viÖc ®iÒu hµnh c¸c c¬ quan hµnh chÝnh
nhµ níc, chóng lµ nÒn t¶ng cña sù ho¹t ®éng
qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc, lµ c«ng cô, lµ cë¬
cho viÖc ban hµnh ra nh÷ng quyÕt ®Þnh hµnh
chÝnh c¸ biÖt.
- QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh nhµ níc c¸ biÖt lµ quyÕt ®Þnh
do c¸c chñ thÓ hµnh chÝnh nhµ níc cã thÈm
quyÒn ban hµnh trªn c¬ së c¸c QuyÕt ®Þnh
hµnh chÝnh nhµ níc quy ph¹m hoÆc QuyÕt
®Þnh hµnh chÝnh nhµ níc c¸ biÖt cña cÊp trªn
dÓ gi¶i quyÕt nh÷ng t×nh huèng cô thÓ trong
qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc. Nã cã tÝnh ®¬n
ph¬ng vµ b¾t buéc thi hµnh ngay. Gåm: QuyÕt
®Þnh hµnh chÝnh nhµ níc c¸ biÖt cho phÐp vµ
ra lÖnh.
ý nghÜa ®©y lµ lo¹i quyÕt ®Þnh rÊt cÇn thiÕt, ®îc c¸c chñ
thÓ qu¶n lý ban hµnh nhiÒu, lµ mét c«ng cô
quan träng, chñ yÕu cña hÖ thèng qu¶n lý hµnh
chÝnh nhµ níc t¸c ®éng trùc tiÕp vµo hÖ thèng
®èi tîng qu¶n lý. QuyÕt ®Þnh nµy thÓ hiÖn ý
chÝ cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn, nã
duy tr× quyÒn lùc cña c¸c c¬ quan nµy
b.C¨n cø vµo thÈm quyÒn ban hµnh
quyÕt ®Þnh cña chÝnh phñ
quyÕt ®Þnh cña thñ tíng
quyÕt ®Þnh cña bé trëng
quyÕt ®Þnh cña Uû ban nh©n d©n c¸c cÊp
ý nghÜa: c¸ch ph©n lo¹inµy cho thÊy tÝnh thø bËc cña
QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh g¾n liÒn víi thø bËc
cña hµnh chÝnh vµ quyÕt ®Þnh cña cÊp díi
kh«ng ®îc tr¸i víi c¸c quyÕt ®Þnh cña cÊp trªn
vµ nh»m thùc hiÖn quyÕt ®Þnh cña cÊp trªn
c.C¨n cø vµo cÊp hµnh chÝnh
QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh lµ cÊp hµnh chÝnh trung ¬ng, ®¹i
diÖn cho tÝnh thèng nhÊt cña quèc gia vµ ¸p
dông chung cho toµn l·nh thæ cña quèc gia
QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh cña cÊp hµnh chÝnh ®Þa ph¬ng
®¹i diÖn cho lîi Ých cña ®Þa phng, ph¶i phï hîp
víi ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh cña ®Þa ph¬ng
d.C¨n cø vµo lÜnh vùc
QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh nhµ níc vÒ kinh tÕ
QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh nhµ níc vÒ gi¸o dôc
QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh nhµ níc vÒ y tÕ
QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh nhµ níc vÒ v¨n ho¸
ý nghÜa: X¸c ®Þnh ®îc tÝnh chÊt chuyªn m«n cña tõng lo¹i
quyÕt ®Þnh, x¸c ®Þnh, lùa chän ®îc chñ thÓ
dù th¶o, ban hµnh quyÕt ®Þnh, gióp Ých cho
viÖc lu tr÷, khai th¸c th«ng tin cña quyÕt ®Þnh
hµnh chÝnh
e.C¨n cø vµo thêi h¹n cã hiÖu lùc
QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh nhµ níc cã hiÖu lùc l©u dµi ®îc
¸p dông cho ®Õn khi cã quyÕt ®Þnh míi thay
thÕ.
QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh nhµ níc cã hiÖu lùc trong mét thêi
gian nhÊt ®Þnh lµ quyÕt ®Þnh cã ghi vÒ thêi
gian cã hiÖu lùc
QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh nhµ níc cã hiÖu lùc mét lÇn chØ
gi¶i quyÕt mét trêng hîp ®Æc biÖt cô thÓ
ý nghÜa viÖc ph©n lo¹i nµy gióp khi x©y dùng vµ ban hµnh
cÇn ph¶i tÝnh ®îc nh÷ng yÕu tè cè ®Þnh vµ
nh÷ng yÕu tè biÕn ®æi, ph¶i cô thÓ vÒ môc
tiªu, c¸c bíc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p cña quyÕt
®Þnh
Nh vËy, viÖc ph©n lo¹i ¸c quyÕt ®Þnh trªn ngoµi ý nghÜa
nghiªn cøu vµ tæ chøc thùc hiÖn quyÕt ®Þnh
 hµnh chÝnh thuËn lîi, cã hiÖu qu¶ th× viÖc
ph©n lo¹i trªn cã ý nghÜa thùc tÕ to lín trong
qu¸ tr×nh chuÈn bÞ ban hµnh vµ th«ng qua c¸c
quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh
C©u 18: §Ó ®¶m b¶o tÝnh hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ khi ban
hµnh quyÕt ®Þnh qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ n íc cÇn ®¸p
øng c¸c yªu cÇu g×? Liªn hÖ thùc tiÔn ®Ó lµm râ vÊn ®ª
trªn
§Ó ®¶m b¶o tÝnh lùc vµ hiÖu qu¶ cña quyÕt ®Þnh hµnh
chÝnh th× khi ban hµnh quyÕt ®Þnh hµnh
chÝnh th× khi ban hµnh quyÕt ®Þnh hµnh
chÝnh ph¶i ®¶m b¶o ®îc tÝnh hîp ph¸p vµ hîp
lý cña quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh, khi ®ã v¨n b¶n
®a ra míi cã tÝnh kh¶ thi cao, ®îc x©y dùng
chÊp nhËn, phï hîp víi ®êng lèi chÝnh trÞ, nhu
cÇu nguyÖn väng cña ngêi d©n. Cô thÓ
Mét QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh nhµ níc chØ cã hiÖu lùc thi
hµnh khi nã hîp ph¸p, tøc lµ tho¶ m·n tÊt c¶ c¸c
yªu cÇu sau:
§îc ban hµnh ph¶i phï hîp víi néi dung vµ môc ®Ých cña
luËt, kh«ng tr¸i víi hiÕn ph¸p, luËt, ph¸p lÖnh
vµ c¸c QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh nhµ níc cÊp
trªn, nh»m ®a tÊt c¶ c¸c quyÕt ®Þnh ®i vµo
thùc tiÔn ®êi sèng x· héi
§îc ban hµnh trong ph¹m vi thÈm quyÒn cña chñ thÓ ra
quyÕt ®Þnh. C¸c chñ thÓ chØ ®îc ban hµnh
QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh nhµ níc ®Ó gi¶i
quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò x· héi ph¸t sinh trong
ph¹m vi quyÒn h¹n ®îc trao, kh«ng ®îc lÈn
tr¸nh vµ l¹m quyÒn
§îc ban hµnh nh÷ng lý do x¸c thùc. C¸c chñ thÓ hµnh chÝnh
nhµ níc chØ ®îc ban hµnh quyÕt ®Þnh hµnh
chÝnh ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®ª x· héi mét
c¸ch kh¸ch quan, khoa häc, tr¸nh tuú tiÖn, chñ
quan duy ý chÝ
Ph¶i ®¶m b¶o tr×nh tù, thñ tôc, h×nh thøc theo luËt ®Þnh
§Ó ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ cña quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh ta
ph¶i ®¸p øng c¸c yªu cÇu vÒ tÝnh hîp lý v×
quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh cã hîp lý th× míi cã
kh¶ n¨ng thùc thi cao. Nhng tÝnh hîp lý chØ
ph¶i ®Æt sau tÝnh hîp ph¸p cña quyÕt ®Þnh vµ
mét quyÕt ®Þnh ®îc coi lµ hîp lý khi nã ®¸p
øng ®îc yªu cÇu sau ®©y:
quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh ph¶i ®¶m b¶o h µi hoµ lîi Ých cña
Nhµ níc, tËp thÓ vµ c¸ nh©n. Yªu cÇu nµy ®ßi
hái sù c©n ®èi hîp lý gi÷a lîi Ých Nhµ níc vµ x·
héi, coi lîi Ých Nhµ níc vµ lîi Ých chung cña
c«ng d©n lµ tiªu chÝ ®Ó ®¸nh gi¸ sù hîp lý cña
quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh
quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh ph¶i cã tÝnh cô thÓ vµ phï hîp víi
tõng vÊn ®Ò vµ víi ¸c ®èi tîng thùc hiÖn.
quyÕt ®Þnh cÇn x¸c ®Þnh cô thÓ c¸c nhiÖm
vô, thêi h¹n, chñ thÓ, ph¬ng tiÖn ®Ó thùc hiÖn
quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh ph¶i ®¶m b¶o tÝnh hÖ thèng toµn
diÖn. Néi dung cña quyÕt ®Þnh ph¶i tÝnh hÕt
c¸c yÕu tè chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi.
Ph¶i c¨n cø vµo môc tiªu tríc m¾t vµ l©u dµi
ph¶i kÕt hîp gi÷a t¸c dông trùc tiÕp vµ gi¸n
tiÕp. C¸c biÖn ph¸p ®îc ®Ò ra trogn quyÕt
®Þnh ph¶i phï hîp ®ång bé víi biÖn ph¸p trong
quyÕt ®Þnh cã liªn quan
Ng«n ng÷ phong phó, c¸ch tr×nh bµy mét quyÕt ®Þnh ph¶i
râ rµng, dÔ hiÓu, ng¾n gän, chÝnh x¸c, kh«ng
®a nghÜa vµ ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu vÒ kü thuËt
lËp quy.
Liªn hÖ thùc tÕ
-TÝnh hîp ph¸p: Trong t×nh h×nh hiÖn nay th× c¸c quyÕt
®Þnh hµnh chÝnh ®a phÇn ®¶m b¶o ®îc tÝnh
hîp ph¸p, c¸c quyÕt ®Þnh ®Ò ra ®· ®óng thÈm
quyÒn, ®óng chñ thÓ, phï hîp víi ph¸p luËt. Nh-
ng bªn c¹nh c¸c tiÕn bé ®· ®¹t ®îc trong thêi kú
gÇn ®©y, th× vÉn cßn tån t¹i mét sè ®iÓm bÊt
hîp lý trong c«ng t¸c t¸c ra quyÕt ®Þnh hµnh
chÝnh, ®ã lµ cßn mét sè quyÕt ®Þnh ra tr¸i víi
thÈm quyÒn cña chñ thÓ ban hµnh, do c¸c chñ
thÓ nµy cha n¾m ®îc ph¸p luËt vµ sù yÕu kÐm
vÒ tr×nh ®é.
TÝnh hîp lý, trong giai ®o¹n hiÖn nay, mÆc dï ®· cã rÊt
nhiÒu sù cè g¾ng ®Ó n©ng cao tÝnh hiÖu qu¶
cña c¸c quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh,nhng vÉn cßn
tån t¹i ë mét sè n¬i víi nh÷ng v¨n b¶n cha cã
tÝnh kh¶ thi cao, hay lµ viÖc ra quyÕt ®Þnh
qu¸ chËm ch¹p, g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng
qu¶n lý
VD: Q§26/UB-TP Hµ Néi 3/2003 quy ®Þnh vÒ thêi gian
ho¹t ®éng cña c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i. KÕt qu¶
thùc hiÖn ®· lµm cho nhiÒu ph¬ng tiÖn giao
th«ng kh«ng thÓ ho¹t ®éng theo c¸c quy ®Þnh.
ChØ sau 2 ngµy thùc hiÖn ®· ph¶i t¹m ®×nh
chØ vµ söa ®æi
C©u 19: Ph©n tÝch c¸c bíc cña giai ®o¹n ban hµnh vµ tæ
chøc thùc hiÖn quyÕt ®Þnh trong quy tr×nh ra quyÕt
®Þnh theo m« h×nh hîp lý. Cã nh÷ng khã kh¨n g× cÇn
quan t©m trong giai ®o¹n hiÖn nay?
Quy tr×nh ra quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh theo m« h×nh hîp lý
chia thµnh 4 giai ®o¹n. Mçi giai ®oan bao gåm
nhiÒu ho¹t ®éng kh¸c nhau. Tu©n thñ quy tr×nh
ra quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh lµ mét yªu cÇu cã
tÝnh thñ tôc. Giai ®o¹n ban hµnh quyÕt ®Þnh
vµ giai ®o¹n tæ chøc thùc hiÖn quyÕt ®Þnh lµ
hai giai ®o¹n quan träng trong quy tr×nh ra
quyÕt ®Þnh. Cô thÓ
1.Giai ®o¹n ban hµnh quyÕt ®Þnh
Bíc 1: §iÒu tra, nghiªn cøu, thu thËp vµ xö lý th«ng tin.
Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ t×nh h×nh lµm c¨n cø cho
viÖc ra quyÕt ®Þnh. Dù ®o¸n, lËp ph¬ng ¸n
vµ chän ph¬ng ¸n tèt nhÊt
-Tríc hÕt ph¶i kiÓm tra tÝnh kh¸ch quan vµ tÝnh chÝnh x¸c
cña nguån th«ng tin, tr¸nh chñ quan, cã ®Þnh
kiÕn s½n ®èi víi nguån th«ng tin ®· cã tõ tríc,
chØnh lý vµ hÖ thèng ho¸ th«ng tin theo yªu
cÇu cña vÊn ®Ò ph¶i gi¶i quyÕt
Ph©n tÝch th«ng tin víi kiÕn thøc khoa häc vµ nghiÖp vô,
kh«ng dõng l¹i ë bÒ mÆt, ph¶i t×m hiÓu kü b¶n
chÊt cña sù vËt, mèi quan hÖ bªn trong vµ xu
thÕ ph¸t triÓn cña sù vËt
ViÖc xö lý th«ng tin kh«ng chØ t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó
xö lý t×nh huèng hiÖn t¹i mµ cßn dù ®o¸n t¬ng
lai ®Ó cã nh÷ng ®iÒu chØnh phï hîp
Ph¶i nghiªn cøu x©y dùng c¸c ph¬ng ¸n cña quyÕt ®Þnh, c¸c
ph¬ng ¸n nµy ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu cña
quyÕt ®Þnh qu¶n lý nhÊt lµ ph¶i b¶o ®¶m
tÝnh hiÖu qu¶ vµ ®Ó ®¹t ®îc ®iÒu nµy ph¶i
®Ò cËp tíi c¸c ph¬ng tiÖn ®¶m b¶o cho viÖc ¸p
dông, thêi gian vµ hiÖu lùc cña quyÕt ®Þnh.
Trong qu¸ tr×nh x©y dùng ph¬ng ¸n, c¬ quan chñ qu¶n ph¶i
phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c c¬ quan h÷u quan ®Ó
®a ra dù th¶o quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n
Bíc 2: So¹n th¶o quyÕt ®Þnh
Bíc nµy cÇn ®a ra th¶o luËn ®Ó lÊy ý kiÕn cña mét sè c¬
quan cã liªn quan, cã nh÷ng lo¹i quyÕt ®Þnh
b¾t buéc ph¶i cã sù tham gia b»ng v¨n b¶n, nhng
cã lo¹i chØ mang tÝnh tham kh¶o.
Trong c«ng t¸c so¹n th¶o quyÕt ®Þnh th× vai trß cña nh©n
d©n lao ®éng ph¶i ®îc ®Ò cao, ph¶i trng cÇu
d©n ý ®èi víi c¸c quyÕt ®Þnh quan träng.
C¸c quyÕt ®Þnh mang tÝnh chuyªn m«n ph¶i ®îc c¸c chuyªn
gia cã kiÕn thøc vµ kinh nghiÖm vÒ linh vùc
nµy ®ãng gãp ý kiÕn.
Bíc 3: Th«ng qua quyÕt ®Þnh. C¸c quyÕt ®Þnh ph¶i ®îc
th«ng qua ®óng thñ tôc quy ®Þnh, trong ®ã cã
c¸c h×nh thøc.
Th«ng qua theo chÕ ®é l·nh ®¹o tËp theer vµ quy ®Þnh ®a
sè
ChuÈn bÞ tæ chøc, ®iÒu hµnh vµ kÕt thóc cuéc häp th¶o
luËn dù th¶o quyÕt ®Þnh vµ th«ng qua quyÕt
®Þnh lµ vÊn ®Ò cùc kú quan träng.
§Ò ¸n ph¶i ®îc thÈm tra tríc. §Ò ¸n kh«ng ®¶m b¶o chÊt l-
îng, kh«ng ®îc chuÈn bÞ ®óng thñ tôc, cha ®¸p
øng ®îc néi dung ph¶i quyÕt ®Þnh th× ho·n
häp, yªu cÇu chuÈn bÞ l¹i
quyÕt ®Þnh ®îc th«ng qua theo thÓ thøc vµ sè phiÕu theo
quy ®Þnh
Th«ng qua theo chÕ ®é thñ trëng: trªn c¬ së ®· bµn b¹c t×m
hiÓu th× ngêi thñ trëng sÏ tù m×nh quyÕt ®Þnh
vµ ®Ó cã quyÕt ®Þnh ®óng ®¸n th× ngêi thñ
trëng ph¶i cã kiÐen thøc vÒ lÜnh vùc m×nh phô
tr¸ch vµ l¾ng nghe ý kiÕn ®ãng gãp.
Trong khi ra quyÕt ®Þnh thñ trëng c¬ quan ph¶i tr¸nh møc
ph¶i mét sè sai lÇm nh: ra quyÕt ®Þnh mµ
kh«ng n¾m v÷ng yªu cÇu thùc tÕ, qu¸ tin vµo
ngêi tham mu, ra quyÕt ®Þnh mang tÝnh tho¶
hiÖp vµ ®Æc biÖt lµ ra quyÕt ®Þnh kh«ng
®óng thÈm quyÒn
Bíc 4: Ban hµnh quyÕt ®Þnh : Khi ra quyÕt ®Þnh ph¶i lu ý
c¸c nguyªn t¾c vÒ thÓ thøc, thñ tôc, quy chÕ
 x©y dùng vµ ban hµnh v¨n b¶n, ngêi ký v¨n b¶n KiÓm tra ph¶i n¾m t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ cã hÖ thèng, xem
ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ néi dung vµ h×nh xÐt nguyªn nh©n cña c¸c ph¸t sinh
thøc cña v¨n b¶n.
Khi kiÓm tra chóng ta t×m ®îc nh÷ng u ®iÓm, ®óc kÕt
2. Giai ®o¹n tæ chøc thùc hiÖn quyÕt ®Þnh- cã 3 bíc: kinh nghiÖm, bµi häc cho lÇn ra quyÕt ®Þnh
sau.
Bíc 1: nhanh chãng triÓn khai quyÕt ®Þnh ®Õn ®èi tîng
qu¶n lý b¨ng ph¬ng tiÖn nhanh nhÊt. ViÖc kiÓm tra ph¶i ®îc tiÕn hµnh ngay sau khi ban hµnh
quyÕt ®Þnh vµ ph¶i kiÓm tra thêng xuyªn liªn
-khi nhËn ®îc quyÕt ®Þnh, c¸c c¬ quan cÊp díi ph¶i triÖt
tôc b»ng c¸c ph¬ng ph¸p khoa häc vµ cã hiÖu
®Ó thùc hiÖn b»ng c¸ch nghiªn cøu kü lìng, ®Ò
qu¶.
ra kÕ ho¹ch, biÖp ph¸p thùc hiÖn cho phï hîp víi
®iÒu kiÖn cña m×nh. Bíc 2: Xö lý kiÓm tra kÕt qu¶. C¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm tra
cÊp cã thÈm quyÒn ph¶i cã biÖn ph¸p xö lý
-C¸c quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh ph¶i ®îc c«ng khai vµ gi¶i
gåm:
thÝch râ rµng ®Ó ®èi tîng qu¶n lý hiÓu ®ù¬c.
§«n ®èc viÖc thùc hiÖn, bæ sung quyÕt ®Þnh cÇn thiÕt
Bíc 2: Tæ chøc lùc lîn thùc hiÖn quyÕt ®Þnh:
Khen thëng ngêi tèt viÖc tèt
-CÇn ph©n c«ng cho tæ chøc vµ c¸n bé ®¶m b¶o nh÷ng ph -
¬ng thøc cÇn thiÕt vÒ vËt chÊt, tµi chÝnh, Xö lý c¬ quan, ngêi ph¹m sai lÇm, khuyÕt ®iÓm
nh©n lùc cho thùc hiÖn quyÕt ®Þnh.
S¬ kÕt c«ng viÖc kiÓm tra
-BiÖn ph¸p thùc hiÖn quyÕt ®Þnh ph¶i phï hîp víi t×nh
2.Giai ®o¹n tæng kÕt ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn quyÕt
h×nh cô thÓ.
®Þnh
Bíc 3 :Xö lý th«ng tin ph¶n håi, ®iÒu chØnh quyÕt ®Þnh
Sau khi quyÕt ®Þnh ®îc thùc hiÖn th× chóng ta ph¶i tæng
kÞp thêi. Th«ng tin ph¶n håi lµ mèi liªn hÖ ngîc
kÕt ®¸nh gi¸ mét c¸ch trung thùc cô thÓ kÕt qu¶
cña qu¶n lý. Khi ban hµnh ra quyÕt ®Þnh ph¶i
thùc hiÖn quyÕt ®Þnh qu¶n lý vµ rót ra kinh
theo dâi t×nh h×nh cña nã, nÕu cã g× cha hîp lý
nghiÖm.
cßn ®iÒu chØnh vµ ®iÒu chØnh quyÕt ®Þnh
thËt sù cÇn thiÕt. Nghiªn cøu xem xÐt mét c¸ch kh¸ch quan ®Ó x¸c ®Þnh hiÖu
qu¶ cña viÖc ra quyÕt ®Þnh, nã ®· biÕn ®æi
Nh÷ng khã kh¨n cÇn quan t©m hiÖn nay:….
kh¸ch thÓ qu¶n lý nh thÕ nµo? Ph¬ng ¸n vµ
biÖn ph¸p thùc hiÖn ®óng hay sai, cã thiÕu sãt
kh«ng? Sau ®ã rót kinh nghiÖm vµ bµi häc ®Ó
C©u 20: H·y ph©n tÝch c¸c b íc cña giai ®o¹n kiÓm tra vµ
cho quyÕt ®Þnh míi
tæng kÕt, ®¸nh gi¸ thùc hiÖn quyÕt ®Þnh trong quy tr×nh
ra quyÕt ®Þnh theo m« h×nh hîp lý. Liªn hÖ viÖc thùc Khi ®n¸h gi¸ ph¶i trung thùc, kh¸ch quan, kh«ng ham thµnh
hiÖn giai ®o¹n nµy trong thùc tiÔn hiÖn nay? tÝch. Khi cÇn th× kû luËt nghiªm c¸n bé, tæ høc
b¸o c¸o kh«ng ®óng sù thËt, nghiªm kh¾c víi
Giai ®o¹n kiÓm tra vµ tæng kÕt trong quy tr×nh ra quyÕt
nh÷ng hiÖn tîng vô lîi, c¬ héi.
®Þnh ra m« h×nh hîp lý gåm nh÷ng néi dung c¬
b¶n sau: Liªn hÖ viÖc thùc hiÖn giai ®o¹n nµy trong thùc tiÔn hiÖn
nay
1.Giai ®o¹n kiÓm tra viÖc thùc hiÖn quyÕt ®Þnh gåm 2
bíc

Bíc 1: KiÓm tra lµ kh©u ®¶m b¶o sù thµnh c«ng vµ hiÖu
qu¶ cña quyÕt ®Þnh vµ thùc hiÖn quyÕt ®Þnh
®©y lµ kh©u kh«ng thÓ thiÕu ®îc v× nã n¾m
®îc t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ cña viÖc thùc hiÖn
quyÕt ®Þnh
C©u 21: KiÓm so¸t ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ n íc lµ g×? Sù
cÇn thiÕt cña kiÓm so¸t ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc
KiÓm so¸t lµ ho¹t ®éng ®Æc biÖt, g¾n liÒn víi ho¹t ®éng
qu¶n lý, l·nh ®¹o nh»m ®¶m b¶o ho¹t ®éng
cña hÖ thèng theo ®óng nh÷ng quy ®Þnh
 hoÆcnh÷ng dù kiÕn ban ®Çu vµ ng¨n chÆn
kÞp thêi nh÷ng sai ph¹m, sai sãt, ®ång thêi ®a
ra nh÷ng biÖn ph¸p ®iÒu chØnh ®Ó tèi thiÓu
ho¸ nh÷ng sai ph¹m, sai sãt
KiÓm so¸t ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc lµ lo¹i ho¹t ®éng
®Æc biÖt thuéc chøc n¨ng cña Nhµ níc vµ cña
x· héi nh»m b¶o ®¶m tÝnh hîp ph¸p, hîp lý vµ
hiÖu qu¶ trong qu¶n lý Nhµ níc. §ã lµ tæng
thÓ nh÷ng ph¬ng tiÖn tæ chøc ph¸p lý ®îc c¸c
c¬ quan Nhµ níc, c¸c tæ chøc x· héi vµ c«ng
d©n th«ng qua c¸c h×nh thøc gi¸m s¸t, kiÓm
tra, thanh tra, kiÓm to¸n… díi sù l·nh ®¹o cña
§¶ng nh»m thiÕt lËp trËt tù trong qu¶n lý, b¶o
vÖ c¸c quyÒn, tù do, lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng
d©n, lîi Ých cña Nhµ níc vµ x· héi
Sù cÇn thiÕt ph¶i kiÓm so¸t ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc
HÖ thèng hµnh chÝnh Nhµ níc thùc hiÖn chøc n¨ng chÊp
hµnh c¸c quyÕt ®Þnh cña c¬ quan quyÒn lùc
Nhµ níc, do ®ã ®Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng hµnh
chÝnh chÊp hµnh mét c¸ch nghiªm chØnh c¸c
quyÕt ®Þnh nµy th× cÇn cã sù kiÓm so¸t cña
c¸c c¬ quan quyÒn lùc Nhµ níc ®èi víi hµnh
chÝnh Nhµ níc.
HÖ thèng hµnh chÝnh Nhµ níc thùc hiÖn chøc n¨ng ®iÒu
hµnh x· héi trong khu«n khæ ph¸p luËt cña
Nhµ níc, do ®ã ®Ó ®¶m b¶o tÝnh ph¸p chÕ,
cÇn cã sù kiÓm so¸t cña c¸c c¬ quan b¶o vÖ
ph¸p luËt ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc
NÒn hµnh chÝnh Nhµ níc lµ mét bé phËn träng yÕu cña hÖ
thèng chÝnh trÞ, lµ c«ng cô ®Ó thùc hiÖn ý
chÝ cña giai cÊp c«ng nh©n, n«ng d©n vµ
®éi ngò trÝ thøc díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng
s¶n ViÖt Nam, do ®ã ®Ó ®¶m b¶o sù l·nh
®¹o cña §¶ng ®èi víi Nhµ níc nãi chung vµ
hµnh chÝnh Nhµ níc nãi riªng, cÇn ph¶i cã sù
kiÓm so¸t cña §¶ng
Nhµ níc ta lµ Nhµ níc cña d©n, do d©n vµ v× d©n, nÒn
hµnh chÝnh Nhµ níc cã nghÜa vô phôc vô
nh©n d©n, do ®ã ®Ó ®¶m b¶o tr¸ch nhiÖm
cña hµnh chÝnh ®èi víi nh©n d©n cÇn ph¶i
cã sù kiÓm so¸t cña nh©n d©n ®è víi hµnh
chÝnh Nhµ níc
Ho¹t ®éng hµnh chÝnh Nhµ níc lµ ho¹t ®éng tæng hîp, ®a
d¹ng vµ phøc t¹p, ®ßi hái ph¶i tu©n thñ nh÷ng
quy ®Þnh nghiªm ngÆt, do ®ã ®Ó tr¸nh cã
nh÷ng sai sãt trong ho¹t ®éng hµnh chÝnh cÇn
ph¶i cã sù kiÓm so¸t cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng
®èi víi ho¹t ®éng hµnh chÝnh Nhµ níc
HÖ thèng hµnh chÝnh Nhµ níc lµ mét hÖ thèng tæ chøc
cång kÒnh, mang tÝnh hÖ thèng thø bËc, do
®ã ®Ó ®¶m b¶o tÝnh trËt tù cña nÒn QL
hµnh chÝnh Nhµ níc cÇn ph¶i cã sù kiÓm so¸t
cña cÊp trªn ®èi víi cÊp díi
hµnh chÝnh Nhµ níc ho¹t ®éng b»ng ng©n s¸ch Nhµ níc vµ
sö dông mét khèi lîng lín nguån tµi chÝnh vµ
nguån lùc kh¸c, do ®ã ®Ó ®¶m b¶o sö dông
c¸c nguån lùc nµy cã hiÖu qu¶, cÇn cã sù kinh
doanh cña c¬ quan tµi chÝnh quèc gia (kiÓm
to¸n vµ kÕ to¸n)
C©u 22: Quèc héi vµ Héi ®ång nh©n d©n thùc hiÖn
quyÒn kiÓm so¸t ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc nh thÕ nµo?
KiÓm so¸t lµ ho¹t ®éng tÊt yÕu ®Ó duy tr× tÝnh hiÖu lùc
vµ hiÖu qu¶ cña hµnh chÝnh Nhµ níc, cã rÊt
nhiÒu lo¹i kiÓm s¸ot vµ c¬ quan kiÓm s¸ot ®èi
víi hµnh chÝnh Nhµ níc trong ®ã quan träng
nhÊt lµ kiÓm so¸t cña Quèc héi vµ Héi ®éng
nh©n d©n lµ c¬ quan quyÒn lùc Nhµ níc cao
nhÊt vµ c¬ quan quyÒn lùc ®¹i diÖn cho nh©n
d©n ë ®Þa ph¬ng.
a.Ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña quèc héi
-QuyÒn gi¸m s¸t cña quèc héi lµ chøc n¨ng hiÕn ®Þnh, nã
xuÊt ph¸t tõ ®Þa vÞ chÝnh trÞ ph¸p lý cña Quèc
héi. quèc héi lµ c¬ quan quyÒn lùc Nhµ níc cao
nhÊt, ngoµi ra quyÒn kiÓm so¸t cña quèc héi
cßn xuÊt ph¸t tõ quyÒn ban hµnh vµ nghÞ
quyÕt mµ c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ níc ph¶i
chÊp hµnh
-Ngoµi chøc n¨ng lËp hiÕn vµ lËp ph¸p th× Quocã héi cßn
cã chøc n¨ng quan träng n÷a lµ: “thùc hiÖn
quyÒn gi¸m s¸t tèi cao viÖc tu©n theo HiÕn
ph¸p, luËt, nghÞ quyÕt cña quèc héi” nh vËy bé
m¸y hµnh chÝnh Nhµ níc lµ mét ®èi tîng kiÓm
so¸t chñ yÕu cña quèc héi
-Ph¹m vi: gi¸m s¸t cña quèc héi lµ gi¸m s¸t toµn diÖn trªn tÊt +VÒ néi dung : b·i bá v¨n b¶n cña Chñ tÞch níc, ChÝnh phñ,
c¶ c¸c mÆt, c¸c lÜnh vùc cña qu¶n lý hµnh Uû ban thêng vô quèc héi … khi tr¸i víi HiÕn
chÝnh Nhµ níc nh: gi¸m s¸t viÖc thi hµnh hiÕn ph¸p vµ luËt
ph¸p, luËt nghÞ quyÕt cña quèc héi, ph¸p lÖnh,
+VÒ nh©n sù: bÇu, miÔn nhiÖm, b·i nhiÖm c¸c chøc danh
nghÞ quyÕt cña Uû ban thêng vô quèc héi, gi¸m
cao nhÊt cña bé m¸y hµnh chÝnh nhµ níc, phª
s¸t ho¹t ®éng cña ChÝnh phñ, Héi ®ång nh©n
chuÈn ®Ò nghÞ cña Thñ tíng vÒ bÇu phã Thñ
d©n, ®×nh chØ vµ b·i bá c¸c v¨n b¶n tr¸i víi
tíng, Bé trëng vµ c¸c thµnh viªn kh¸c cña ChÝnh
HiÕn ph¸p, luËt
phñ
-H×nh thøc gi¸m s¸t cña quèc héi víi c¬ quan hµnh chÝnh
Nh vËy, quyÒn gi¸m s¸t cña quèc héi lµ hÕt søc réng lín,
Nhµ níc
kh«ng bÞ giíi h¹n bëi ®èi tîng vµ ph¹m vi kiÓm
+Thùc hiÖn kiÓm so¸t t¹i c¸c kú häp th«ng qua viÖc nghe so¸t
b¸o c¸o cña ChÝnh phñ, Thñ tíng
b.Ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Héi ®ång nh©n d©n
+ChÊt vÊn vµ nghe tr¶ lêi chÊt vÊn cña Bé trëng, c¸c thµnh
Víi vÞ trÝ lµ c¬ quan quyÒn lùc Nhµ níc ë ®Þa ph¬ng, Héi
viªn ChÝnh phñ vÒ c¸c mÆt mµ quèc héi quan
®ång nh©n d©n c¸c cÊp sÏ thùc hiÖn quyÒn
t©m. C¸c thµnh viªn ChÝnh phñ cã tr¸ch nhiÖm
gi¸m s¸t ®èi víi Uû ban nh©n d©n, c¸c c¬ quan
tr¶ lêi trùc tiÕp v¨n b¶n hoÆc tríc Uû ban thêng
chuyªn m«n cña Uû ban nh©n d©n, c¸c ®¬n vÞ
vô quèc héi
®ãng trªn ®Þa ph¬ng m×nh
+ quèc héi gi¸m s¸t th«ng qua c¸c Uû ban vµ Héi ®ång cña
-Ho¹t ®éng gi¸m s¸t cã thÓ thùc hiÖn trªn kú häp cña Héi
quèc héi thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng thÈm t¶, ®iÒu
®ång nh©n d©n b»ng viÖc nghe b¸o c¸o th¶o
tra vµ tr×nh bµy kÕt qu¶ tríc quèc héi
luËn vµ ®¸nh gi¸ b¸o c¸o cña Uû ban nh©n d©n,
+C¸c ®¹i biÓu mét mÆt gióp quèc héi vµ c¸c uû ban cña c¬ quan chuyªn m«n hoÆc b»ng c¸ch chÊt vÊn
quèc héi gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña ChÝnh phñ t¹i kú häp ®èi víi Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n
mÆt kh¸c cßn trùc tiÕp gi¸m s¸t ho¹t ®éng cña vµ c¸c thµnh viªn cña Uû ban nh©n d©n.
cac c¬ quan qu¶n lý nhµ níc, c¸n bé qu¶n lý, cã
B»ng c¸c ho¹t ®éng cña thêng trùc Héi ®ång nh©n d©n, c¸c
quyÒn yªu cÇu c¬ quan Nhµ níc ¸p dông c¸c
ban cña Héi ®ång nh©n d©n b»ng ho¹t ®éng
biÖn ph¸p vµ kh¾c phôc viÖc lµm vi ph¹m ph¸p
cña ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n t¹i khu vùc
luËt, chñ tr¬ng, ®êng lèi cña §¶ng vµ Nhµ níc,
bÇu cö vµ mét ho¹t ®éng gi¸m s¸t quan träng
yªu cÇu c¸c c¬ quan, ®¬n vÞ ph¶i tr¶ lêi vÒ
n÷a lµ gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o cña c«ng
nh÷ng vÊn ®Ò mµ ®¹i biÓu quan t©m.
d©n
+Ngoµi ra quèc héi cßn gi¸m s¸t qua c¸c cuéc tiÕp xóc gi÷a
-Ph¹m vi gi¸m s¸t cña Héi ®ång nh©n d©n lµ toµn diÖn mäi
®¹i biÓu vµ c¸c cö tri, ®Ó l¾ng nghe yªu cÇu,
vÊn ®Ò vµ lÜnh vùc qu¶n lý Nhµ níc ®èi víi
kiÕn nghÞ cña cö tri, hoÆc tham dù kú häp cña
mäi c¬ quan, tæ chøc trªn ®Þa bµn cña m×nh
Héi ®ång nh©n d©n
-Theo quy ®Þnh cña luËt ph¸p, th× Héi ®ång nh©n d©n cã
+Trong c¸c trêng hîp ®Æc biÖt, quèc héi cã thÓ thµnh lËp
quyÒn bÇu, b·i nhiÖm c¸c thµnh viªn Uû ban
c¸c ®oµn thanh tra, uû ban thanh tra ®Ó kiÓm
nh©n d©n, ®×nh chØ, b·i bá quyÕt ®Þnh chØ
tra, xem xÐt nh÷ng vô viÖc ®Æc biÖt.
thÞ sai tr¸i cña Uû ban nh©n d©n cïng cÊp, b·i
-C¸ch thøc gi¸m s¸t cña quèc héi thÓ hiªn trªn c¸c mÆt bá nghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n cÊp díi
trùc tiÕp
+VÒ tæ chøc: quyÕt ®Þnh thµnh lËp hay b·i bá c¸c bé, c¬
quan ngang bé cña ChÝnh phñ, thµnh lËp míi, Nh vËy, ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Héi ®ång nh©n d©n cã c¨n
chia, nhËp, ®iÒu chØnh ®Þa giíi hµnh chÝnh, cø, ph¹m vi, h×nh thøc nh Quèc héi, nhng ë møc
thµnh lËp, gi¶i thÓ c¸c ®¬n vÞ hµnh chÝnh – ®é quyÒn lùc thÊp h¬n vµ trªn khu vùc l·nh thæ
kinh tÕ ®Æc biÖt nhÊt ®Þnh

C©u 23: §¶ng vµ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi thùc hiÖn
quyÒn kiÓm so¸t ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc nh thÕ nµo?
Qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ níc lµ ho¹t ®éng lÖ théc vµo
chÝnh trÞ, ®Æt díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ cã
sù tha gia cña c¸c tæ chøc x· héi. V× vËy §¶ng
cã quyÒn kiÓm so¸t ®èi víi hµnh chÝnh nhµ n-
íc vµ c«ng d©n th× thùc hiÖn quúen nµy th«ng
qua tæ chøc x· héi
a.Ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña §¶ng: ë ní ta, §¶ng lµ ngêi l·nh
®¹o Nhµ níc vµ x· héi nªn viÖc kiÓm so¸t ®èi
víi Nhµ níc vµ x· héi lµ mét chøc n¨ng kh«ng
hÓ t¸ch rêi quyÒn l·nh ®¹o cña §¶ng. V× vËy
th«ng qua c¸c c¬ quan tæ høc cña m×nh §¶ng tæ
chøc kiÓm tra ho¹t ®éng cña Nhµ níc, trong ®ã
cã kiÓm tra ho¹t ®éng cña hÖ thèng c¸c c¬ quan
hµnh chÝnh Nhµ níc nh viªn chøc, c«ng chøc,
c¸n bé trong bé m¸y ®ã
-§¶ng kiÓm tra bé m¸y hµnh chÝnh Nhµ níc b»ng c¸ch nghe
c¸c §¶ng viªn gi÷ chøc vô l·nh ®¹o trong c¸c c¬
quan Nhµ níc t¬ng øng b¸o c¸o vÒ mäi mÆt ho¹t
®éng cña ®¬n vÞ do m×nh l·nh ®¹o vµ trùc
tiÕp kiÓm tra viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt, ®êng
lèi, chÝnh s¸ch cña Nhµ níc, cña nh÷ng §¶ng
viªn ®ã
-C¬ quan thùc hiÖn kiÓm tra ®èi víi ho¹t ®éng Nhµ níc lµ:
§¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc cña §¶ng, héi nghÞ
ban chÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng, Bé ChÝnh trÞ,
c¸c Ban trung ¬ng §¶ng, §¹i héi ®¹i biÓu c¸c cÊp
vµ §¶ng uû c¸c cÊp ®ã, tæ chøc §¶ng c¬ së, chi
bé vµ tæ §¶ng
-Khi tæ chøc §¶ng thùchiÖn kiÓm tra ®èi víi hµnh chÝnh
Nhµ níc lµ nh»m ph¸t huy vai trß, hiÖu lùc cña
nÒn hµnh chÝnh Nhµ níc, chø kh«ng ®iÒu
hµnh thay c¸c c¬ quan nhµ níc, kh«ng trùc tiÕp
can thiÖp, kh«ng bao biÖn lµm thay, kh«ng ra
mÖnh lÖnh cho c¸c c¬ quan nµy, kh«ng ®×nh
chØ, söa ®æi, b·i bá c¸c quyÕt ®Þnh hµnh
chÝnh mµ chØ yªu cÇu c¸c c¬ quan cã thÈm
quyÒn b·i bá, ®×nh chØ hay söa ®æi
-Trong qu¸ tr×nh kiªm tra c¸c tæ chøc §¶ng th«ng qua kÕt
qu¶ kiÓm tra cho l·nh ®¹o c¬ quan tæ chøc biÕt
®Ó cïng th¶o luËn vµ timf biÖn ph¸p kh¾c
phôc sai lÇm thiÕu sãt nÕu cã, nÕu kh«ng chÊp
hµnh th× cã thÓ ¸p dông h×nh thøc kû luËt cña
§¶ng, ®ång thêi trong qu¸ tr×nh kiÓm tra th× tæ
chøc §¶ng ph¶i thu hót sù tham gia cña c¸c tæ
chøc x· héi
-KiÓm tra lµ ho¹t ®éng quan träng b¶o ®¶m vai trß l·nh ®¹o
cña §¶ng ®èi víi Nhµ níc gãp phÇn t¨ng cêng
cñng cè ph¸p chÕ, kû luËt trong qu¶n lý nhµ níc
b¶o vÖ quyÒn tù do, lîi Ých cña c«ng d©n. V×
vËy ph¶i t¨ng cêng c«ng t¸c kiÓm tra cña §¶ng.
-Trong khi thùc hiÖn quyÒn kiÓm tra, c¸c tæ chøc §¶ng
còng ph¶i tu©n theo HiÕn ph¸p vµ luËt, cßn c¸c
c¬ quan qu¶n lý nhµ níc nh÷ng ngêi l·nh ®¹o
chÝnh quyÒn cïng víi tæ chøc §¶ng cã nghÜa
vô vµ tr¸ch nhiÖm t¹o ®iÒu kiÖn cung cÊp tµi
liÖu, th«ng tin cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng kiÓm
tra
b.QuyÒn gi¸m s¸t cña c¸c tæ chøc x· héi
C¸c tæ chøc x· héi thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t thay cho c«ng
d©n. C¸c tæ chøc x· héi nh MÆt trËn tæ quèc
ViÖt Nam, c«ng ®oµn ®oµn thanh niªn, Héi
Liªn hiÖp Phô n÷ ViÖt Nam… ®Òu ®îc ghi
nhËn t¹i HiÕn ph¸p vµ nã cã quyÒn giam gia
réng r·i vµo viÖc x©y dùng bé m¸y Nhµ níc,
x©y dùng vµ b¶o vÖ ph¸p luËt, qu¶n lý Nhµ n-
íc, th«ng qua c¸c h×nh thøc tham gia nµy mµ
gi¸m s¸t c¸c c¬ quan qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ n-
íc.
-Kh¸c víi ho¹t ®éng kiÓm so¸t cña c¸c c¬ quan Nhµ níc, c¸c
tæ chøc x· héi thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t kh«ng
g¾n víi quyÒn lùc Nhµ níc, kh«ng mang tÝnh
cìng chÕ, v× vËy nã chØ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p
gi¸o dôc, thuyÕt phôc lµ chñ yÕu. Tuy nhiªn,
trong mét sè trêng hîp cô thÓ c¸c tæ chøc nµy
®îc Nhµ níc uû quyÒn gi¸m s¸t mang tÝnh ph¸p
lý...th× sÏ ®îc ¸p dông mét sè biÖn ph¸p cìng
chÕ nh c«ng ®oµn gi¸m s¸t thùc hiÖn quyÒn lîi
cho ngêi lao ®éng.
-Môc ®Ých cña viÖc gi¸m s¸t lµ mang tÝnh phßng ngõa
sím, ph¸t hiÖn vi ph¹m ph¸p luËt, c¸c tæ chøc x·
héi cã thÓ yªu cÇu víi c¬ quan Nhµ níc ng¨n
chÆn xö lý c¸c vi ph¹m ph¸p luËt vµ kû luËt
Nhµ níc.
-C¸c tæ chøc x· héi th«ng qua c¸c nguån th«ng tin ®Ó thùc
hiÖn quyÒn gi¸m s¸t vµ ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p
phßng ngõa, c¸c tæ chøc nµy cã thÓ phèi hîp
hoÆc ®éc lËp víi c¸c c¬ quan thanh tra, kiÓm
tra cña Nhµ níc, cña §¶ng ®Ó gi¸m s¸t.
-Cã 2 h×nh thøc gi¸m s¸t lµ néi bé vµ bªn ngoµi. Gi¸m s¸t néi
bé lµ gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt, kû luËt
trong b¶n th©n néi bé tæ chøc ®ã, hay trong
ph¹m vi mµ tæ chøc ®ã ho¹t ®éng. Gi¸m s¸t bªn
ngoµi lµ gi¸m s¸t c¸c ®èi tîng vµ chñ thÓ qu¶n
lý hµnh chÝnh Nhµ níc trong viÖc thùc hiÖn
ph¸p luËt, chñ tr¬ng, ®êng lèi cña cña §¶ng vµ
Nhµ níc.
-Do tÝnh ®a d¹ng vµ phong phó cña c¸c tæ chøc x· héi, mçi
lo¹i tæ chøc cã ®Æc thï riªng vÒ ph¬ng ph¸p,
h×nh thøc gi¸m s¸t vµ ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc
x· héi tuy kh«ng mang tÝnh quyÒn lùc nhng cã
t¸c dông gi¸o dôc phßng ngõa gãp phÇn ng¨n
chÆn cã hiÖu qu¶ vi ph¹m ph¸p luËt, kû luËt
Nhµ níc cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ níc.
-Trong m«i trêng x· héi d©n chñ nh hiÖn nay, gi¸m s¸t cña
c¸c tæ chøc x· héi lµ hÕt søc quan träng v× vËy
cÇn ph¸t huy vai trß vµ tÝnh tÝch cùc cña viÖc
gi¸m s¸t nµy, ®Æc biÖt lµ h×nh thøc thanh tra
nh©n d©n.
C©u 24: Toµ ¸n nh©n d©n thùc hiÖn quyÒn kiÓm so¸t
®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc nh thÕ nµo
Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, c¸c Toµ ¸n ®Þa ph¬ng, c¸c Toµ ¸n
qu©n sù vµ c¸c Toµ ¸n kh¸c do luËt ®Þnh lµ c¸c
c¬ quan xÐt xö cña níc ta vµ th«ng qua c¸c phiªn
xÐt xö toµ thùc hiÖn chøc n¨ng gi¸m s¸t ®èi víi
ho¹t ®éng hµnh chÝnh Nhµ níc
Gi¸m s¸t cña Toµ ¸n ®èi víi ho¹t ®éng hµnh chÝnh Nhµ níc
lµ ho¹t ®éng tµi ph¸n hµnh chÝnh Nhµ níc
nh»m kiÓm tra tÝnh hîp ph¸p trong c¸c quyÕt
®Þnh vµ hµnh vi cña c¸c c¬ quan hµnh chÝnh,
c¸n bé c«ng chøc. Ngoµi ra chøc n¨ng gi¸m s¸t
®èi víi hµnh chÝnh cña Toµ ¸n cßn ®îc gi¸n
tiÕp th«ng qua ho¹t ®éng tµi ph¸n t ph¸p.
-Gi¸m s¸t th«ng qua tµi ph¸n hµnh chÝnh: Víi quan ®iÓm
x©y dùng vµ tõng bíc hoµn thiÖn Nhµ níc ph¸p
quyÒn ë níc ta, th× ho¹t ®éng kiÓm so¸t ®èi víi
hµnh chÝnh Nhµ níc ngµy mét t¨ng cêng b»ng
viÖc thiÕt lËp c¬ quan tµi ph¸n hµnh chÝnh –
mét bé phËn cña Toµ ¸n nh©n d©n c¸c cÊp.
ViÖc xÐt xö c¸c vô ¸n hµnh chÝnh lµ ho¹t ®éng
rÊt ®Æc thï th«ng qua ®ã Toµ ¸n trùc tiÕp ph¸n
xÐt tÝnh hîp ph¸p cña c¸c quyÕt ®Þnh hµnh
chÝnh c¸ biÖt cô thÓ vµ nh÷ng hµnh vi hµnh
chÝnh cña c¬ quan hµnh chÝnh nhµ níc, cña c¸c
viªn chøc hµnh chÝnh.
+Toµ ¸n cã thÓ xÐt xö ®èi víi nh÷ng quyÕt ®Þnh hµnh
chÝnh vµ Ho¹ viÖn hµnh chÝnh bÞ khiÕu kiÖn
nh c¸c quy ®Þnh xö ph¹t hµnh chÝnh, tíc bá cã
thêi h¹n hoÆc v« thêi h¹n quyÒn sö dông giÊy
phÐp, buéc th¸o dì c«ng tr×nh ... hay c¸c hµnh vi
thùc hiÖn hoÆc kh«ng thùc hiÖn c«ng vô, c¸c
hµnh vi trong viÖc cÊp giÊy phÐp x©y dùng,
qu¶n lý ®Êt ®ai, s¶n xuÊt kinh doanh.
+Khi xÐt xö c¸c vô ¸n hµnh chÝnh, toµ ¸n cã quyÒn yªu cÇu
b·i bá nh÷ng QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh cña c¬
quan hµnh chÝnh, ®×nh chØ c¸c Häc viÖn
hµnh chÝnh nãi trªn, buéc phôc håi thiÖt h¹i do
viÖc thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh vµ
Häc viÖn hµnh chÝnh tr¸i ph¸p luËt cña c¬ quan
hµnh chÝnh Nhµ níc vµ c«ng chøc hµnh chÝnh
g©y nªn.
Nh vËy, Toµ ¸n nh©n d©n c¸c cÊp cã chøc n¨ng xÐt xö
hµnh chÝnh, trùc tiÕp kiÓm tra, gi¸m s¸t c¸c
quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh, Häc viÖn hµnh
chÝnh cña c¬ quan hµnh chÝnh nh»m ®¶m b¶o
ph¸p chÕ vµ kû luËt trong qu¶n lý Nhµ níc.
-Gi¸m s¸t th«ng qua tµi ph¸n t ph¸p:
+Trong c¸c vô ¸n h×nh sù, ®Æc biÖt lµ c¸c téi ph¹m chøc vô,
nÕu ph¸t hiÖn thÊy cã vi ph¹m ph¸p luËt hoÆc
nguyªn nh©n, ®iÒu kiÖn ph¸t sinh téi ph¹m vµ
c¸c vi ph¹m ph¸p luËt kh¸c trong c¬ quan hµnh
chÝnh Nhµ níc, Toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh yªu cÇu
c¬ quan hoÆc tæ chøc h÷u quan ¸p dông nh÷ng
biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó kh¾c phôc nguyªn
nh©n vµ hËu qu¶.
+Th«ng qua xÐt xö c¸c vô kiÖn d©n sù, lao ®éng , lËp danh
s¸ch cö tri, toµn ¸n kiÓm tra tÝnh hîp ph¸p, hîp
lý cña c¸c quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh cã nghÜa lµ
Toµ ¸n ®· gi¶i quyÕt nh÷ng khiÕu kiÖn hµnh
chÝnh cña c«ng d©n ®èi víi c¬ quan hµnh
chÝnh theo luËt ®Þnh. §©y lµ ®Æc ®iÓm ë
 giai ®o¹n cha cã toµ ¸n hµnh chÝnh ®Ó xÐt xö
c¸c khiÕu kiÖn hµnh chÝnh cña d©n.
+Ngoµi ra khi xÐt xö vô ¸n d©n sù, toµ ¸n cã quyÒn huû
quyÕt ®Þnh râ rµng tr¸i luËt cña c¬ quan, tæ
chøc kh¸c x©m ph¹m quyÒn lîi hîp ph¸p cña ®-
¬ng sù trong vô ¸n mµ toµ ¸n cã nhiÖm vô gi¶i
quyÕt, quyÒn h¹n nµy cña toµ ¸n lµ ph¬ng tiÖn
ph¸p lý quan träng ®Ó toµ ¸n phôc håi l¹i quyÒn
®¬ng sù bÞ c¬ quan, tæ chøc x©m ph¹m nh»m
®¶m b¶o ph¸p chÕ.
Nh vËy, gi¸m s¸t cña Toµ ¸n ®èi víi ho¹t ®éng hµnh
chÝnh th«ng qua tµi ph¸n t ph¸p chñ yÕu lµ yªu
cÇu c¬ quan hµnh chÝnh kh¾c phôc sù vi ph¹m,
trõ nh÷ng trêng hîp quyÕt ®Þnh. QuyÕt ®Þnh
cña Toµ ¸n mÆc nhiªn b·i bá ®×nh chØ quyÕt
®Þnh hµnh chÝnh, ®ã lµ nh÷ng ph¬ng thøc
th«ng qua tµi ph¸n t ph¸p ®Ó toµ ¸n thùc hiÖn
quyÒn gi¸m s¸t ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc.
C©u 25. Bé m¸y hµnh chÝnh nhµ n íc kiÓm so¸t ho¹t ®éng
cña m×nh nh thÕ nµo?
Bé m¸y hµnh chÝnh Nhµ níc kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña m×nh
th«ng qua ho¹t ®éng kiÓm tra, thanh tra cña BM
hµnh chÝnh Nhµ níc. Tríc hÕt lµ ho¹t ®éng:
1.KiÓm tra, thanh tra cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc cã thÈm
quyÒn chung.
-Ho¹t ®éng kiÓm so¸t cña c¸c c¬ quan thÈm quyÒn chung ë
®©y lµ ChÝnh phñ vµ Uû ban nh©n d©n c¸c
cÊp, nã ®îc ®Æc trng bëi tÝnh trùc thuéc cña
®èi tîng bÞ thanh tra, kiÓm tra, do ®ã cã mang
tÝnh quyÒn lùc phôc tïng.
-ChÝnh phñ vµ Uû ban nh©n d©n c¸c cÊp cã thÓ kiÓm tra
bÊt kú mét ho¹t ®éng nµo cña ®èi tîng bÞ qu¶n
lý, cã thÓ thêng xuyªn, ®Þnh kú hoÆc ®ét xuÊt
khi ph¸t hiÖn nh÷ng vi ph¹m.
-Ho¹t ®éng kiÓm tra cña c¬ quan thÈm quyÒn chung ®îc
tiÕn hµnh díi nhiÒu h×nh thøc: nghe b¸o c¸o,
®¸nh gi¸b¸o c¸o cña ®èi tîng kiÓm tra, tù tæ
chøc c¸c ®oµn kiÓm tra tæng hîp hoÆc tõng
vÊn ®Ò, hoÆc th«ng qua thanh tra Nhµ níc,
thanh tra c¸c bé, së.
-Do tÝnh trùc thuéc cña ®èi tîng bÞ kiÓm tra vµo chñ thÓ
kiÓm tra, do vËy ho¹t ®éng kiÓm tra cña
ChÝnh phñ, Uû ban nh©n d©n cã tÝnh quyÒn
lùc cao, nã cã quyÒn ra quyÕt ®Þnh hµnh
chÝnh b¾t buéc ®èi tîng kiÓm tra ph¶i thi
hµnh, cã quyÒn ®Þnh chØ,b·i bá c¸c quyÕt
®Þnh tr¸i ph¸p luËt hoÆc sai tr¸i cña ®èi tîng
bÞ kiÓm tra, khi cÇn cã thÓ ¸p dông c¸c biÖn
ph¸p kû luËt.
2. KiÓm tra chøc n¨ng vµ kiÓm tra néi bé ®èi víi c¸c c¬
quan Nhµ níc:
+KiÓm tra chøc n¨nglµ ho¹t ®éng kiÓm tra do c¸c c¬ quan
qu¶n lý ngµnh hay lÜnh vùc thùc hiÖn ®èi víi
c¬ quan, tæ chøc, ®¬n vÞ kh«ng trùc thuéc
m×nh vÒ mÆt tæ chøc trong viÖc chÊp hµnh
ph¸p luËt, ®êng lèi, chÝnh s¸ch vµ c¸c quy t¾c
qu¶n lý vÒ ngµnh hay lÜnh vùc m×nh qu¶n lý
thèng nhÊt trong c¶ níc.
Trong khi tiÕn hµnh kiÓm tra, theo chøc n¨ng vµ quyÒn h¹n,
c¬ quan kiÓm tra chøc n¨ng cã quyÒn ¸p dông
mäi biÖn ph¸p cã thÈm quyÒn cña m×nh.
+KiÓm tra néi bé lµ nhiÖm vô chøc n¨ng cña mäi c¬ quan
qu¶n lý Nhµ níc, ®©y lµ ho¹t ®éng kiÓm tra
trong néi bé ngµnh, mét c¬ quan, tæ chøc cho
ngêi ®øng ®Çu c¬ quan, ®¬n vÞ tiÕn hµnh,
hoÆc lËp ra, khi tiÕn hµnh kiÓm tra, ngêi thñ
trëng cã thÓ ¸p dông mäi biÖn ph¸p thuéc thÈm
quyÒn cña m×nh.
3.Thanh tra ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc: Trong hÖ thèng
thanh tra bao gåm thø nhÊt lµ thanh tra Nhµ níc
cña ChÝnh phñ , thanh tra së thùc thuéc Gi¸m
®èc Së, trong hÖ thèng nµy còng cã 2 lo¹i thanh
tra chøc n¨ng vµ thanh tra néi bé c¬ quan.
-Thanh tra Nhµ níc lµ c¬ quan thuéc hÖ thèng hµnh ph¸p cã
nhiÖm vô, quyÒn h¹n ®Ó thùc hiÖn quyÒn
kiÓm so¸t víi hµnh chÝnh nh thanh tra viÖc
thùc hiÖn chÝnh s¸ch, ph¸p luËt, nhiÖm vô kÕ
ho¹ch Nhµ níc cña c¸c c¬ quan, tæ chøc c¸
nh©n.
+Xem xÐt kiÕn nghÞ víi c¸c cÊp cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt
hoÆc gi¶i quyÕt theo thÈm quyÒn c¸c khiÕu
n¹i, tè c¸o trong ph¹m vi ho¹t ®éng cña m×nh th×
chØ ®¹o tæ chøc thanh tra ®èi víi c¬ quan vµ tæ
chøc h÷u quan.
+KiÕn nghÞ víi c¬ quan nhµ níc cãthÈm quyÒn nh÷ng vÊn
®Ò qu¶n lý Nhµ níc cÇn söa ®æi, bæ sung
hoÆc ban hµnh c¸c quy ®Þnh phï hîp víi yªu
cÇu cña qu¶n lý nhµ níc.
-§Ó thùc hiÖn nhiÖm vô, quyÒn h¹n – trong qu¸ tr×nh thanh
tra, c¸c tæ chøc thanh tra cã quyÒn: yªu cÇu c¸c
c¬ quan, ®¬n vÞ, c¸ nh©n cã liªn quan cung cÊp
th«ng tin cÇn thiÕt phôc vô cho viÖc thanh tra,
trng cÇu gi¸m ®Þnh, yªu cÇu c¸c ®èi tîng bÞ
thanh tra tr¶ lêi chÊt vÊn, quyÕt ®Þnh niªm
phong, kª biªn tµi s¶n, ®×nh chØ, t¹m ®×nh chØ
c«ng t¸c...
-Ho¹t ®éng thanh tra lµ ho¹t ®éng chuyªn tr¸ch ®¶m b¶o
ph¸p chÕ vµ kû luËt trong qu¶n lý Nhµ níc, nªn
nã ph¶i ®îc tiÕn hµnh dùa trªn c¸c nguyªn t¾c
ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa, chÝnh x¸c, kh¸ch
quanc«ng khai, kÞp thêi, ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶
cña c«ng t¸c thanh tra th× hiÖn nay cÇn hoµn
thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt thanh tra, kiÓm tra
®Ó t¹o ra c¬ chÕ hîp lý, khoa häc ®Ó sao cho
mäi hµnh vi, quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh cña mäi
c¬ quan hµnh chÝnh ®Òu bÞ kiÓm so¸t, vµ xö
lý nhanh chãng c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt.
4. KiÓm to¸n Nhµ níc: Lµ mét h×nh thøc kiÓm tra ®èi víi
ho¹t ®éng hµnh chÝnh vÒ mÆt tµi chÝnh.
KiÓm to¸n lµ mét c¬ quan Nhµ níc ®Æc thï , ®-
îc thµnh lËp ®Ó gióp TTg thùc hiÖn chøc n¨ng
kiÓm tra nh÷ng c¬ quan, ®¬n vÞ, tæ chøc sö
dông kinh phÝ do ng©n s¸ch Nhµ níc cÊp.
-Ho¹t ®éng kiÓm to¸n Nhµ níc bao gåm kiÓm to¸n Nhµ níc,
®éc lËp, néi bé. Trong ®ã kiÓm to¸n Nhµ níc cã
vai trß ®Æc biÖt quan träng ®ã lµ ho¹t ®éng
cña quyÒn lùc hµnh chÝnh Nhµ níc, ®îc thùc
hiÖn bëi c¸c c¬ quan kiÓm to¸n Nhµ níc víi
nh÷ng quyÒn h¹n vµ nghÜa vô do ph¸p luËt quy
®Þnh, Nhµ níc sö dông kiÓm to¸n nh mét c«ng
vô nh»m t¨ng cêng chøc n¨ng kiÓm tra, gi¸m s¸t
viÖc sö dông ng©n s¸ch Nhµ níc.
-KiÓm to¸n Nhµ níc kh«ng kiÓm tra, gi¸m s¸t mäi mÆt ho¹t
®éng cña c¬ quan hµnh chÝnh mµ chØ kiÓm
tra viÖc sö dông ng©n s¸ch Nhµ níc cña c¬ quan
hµnh chÝnh Nhµ níc.
-Thùc hiÖn ho¹t ®éng kiÓm to¸n, kh«ng mang tÝnh quyÒn
lùc hµnh chÝnh nh mét sè c¬ quan kh¸c, khi
thùc hiÖn nhiÖm vô kiÓm to¸n chØ tu©n theo
ph¸p luËt vµ chuyªn m«n, nghiÖp vô ®· ®îc
Nhµ níc quy ®Þnh vµ c¸c c¬ quan kiÓm to¸n cã
quyÒn yªu cÇu ®¬n vÞ ®îc kiÓm to¸n cung cÊp
mäi th«ngtin, tµi liÖu cÇn thiÕt. Th«ng qua
ho¹t ®éng cña m×nh kiÓm to¸n Nhµ níc ph¸t
hiÖn ra nh÷ng hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt cña c¬
quan, tæ chøc x· héi trong viÖc sö dông ng©n
s¸ch Nhµ níc ®Ó lµm c¬ së ®Ó b¶o vÖ tÝnh
nghiªm minh cña ph¸p luËt.
C©u 26. Vai trß cña c«ng d©n trong viÖc thùc hiÖn quyÒn
kiÓm so¸t ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ n íc ®îc thÓ hiÖn nh
thÕ nµo? H·y ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p kh¾c phôc t×nh tr¹ng
khiÕu kiÖn kÐo dµi hiÖn nay.
Trong tÊt c¶ c¸c h×nh thøc kiÓm so¸t ®èi víi ho¹t ®éng cña
hµnh chÝnh Nhµ níc th× kiÓm so¸t cña c«ng
d©n ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc cã vai trß
hÕt søc quan träng vµ ®©y lµ h×nh thøc kiÓm
so¸t mang tÝnh d©n chñ.
-C«ng d©n thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t cña m×nh ®èi víi hµnh
chÝnh Nhµ níc th«ng qua c¸c tæ chøc x· héi
nh MÆt trËn tæ quèc, c«ng ®oµn, ®oµn thanh
niªn, héi liªn hiÖp phô n÷... th«gn qua c¸c tæ
chøc x· héi nµy th× c«ng d©n cã thÓ tham gia
réng r·i vµo viÖc x©y dùng Bé m¸y nhµ níc,
x©y dùng vµ b¶o vÖ ph¸p luËt, tham gia qu¶n
lý x· héi.
-Ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña c«ng d©n kh«ng mang tÝnh quyÒn
lùc Nhµ níc mµ nã chØ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p
t¸c ®éng mang tÝnh gi¸o dôc,thuyÕt phôc lµ
chñ yÕu, v× vËy ®©y lµ gi¸m s¸t x· héi, nã lµ
biÖn ph¸p phßng ngõa, kÞp thêi ph¸t hiÖn
nh÷ng vi ph¹m ph¸p luËt cña c¸c c¬ quan hµnh
chÝnh Nhµ níc, c¸c viªn chøc hµnh chÝnh ®Ó
c¸c tæ chøc x· héi kiÕn nghÞ víi c¸c c¬ quan
nhµ níc cã thÈm quyÒn ¸p dông cã biÖn ph¸p
lo¹i trõ nh÷ng nguyªn nh©n, ®iÒu kiÖn vi
ph¹m ph¸p luËt vµ kû luËt Nhµ níc, ng¨n chÆn
xö lý c¸c vi ph¹m. Nh vËy víi vai trß nµy cña
m×nh, c«ng d©n cã thÓ cïng c¸c hÖ thèng
gi¸m s¸ kh¸c cïng kiÓm tra ho¹t ®éng cña hµnh
chÝnh Nhµ níc gióp cho c¸c ho¹t ®éng nµy
cµng cã hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶.
-Do sù ®a d¹ng vµ phong phó cña c¸c tæ chøc x· héi, mçi lo¹i luËt, c¸c c¬ quan gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o.
tæ chøc nµy l¹i cã nh÷ng ®Æc thï riªng, sù Cã nh vËy míi thùc sù t¨ng cêng ph¸p chÕ vµ
tham gia s©u réng cña nh©n d©n vµo c¸c tæ kû luËt Nhµ níc, n©ng cao tÝnh tÝch cùc cña
chøc cña nh©n d©n vµo c¸c tæ chøc nµy trªn c«ng d©n trong vai trß gi¸m s¸t viÖc tu©n theo
sù gi¸m s¸t cña nh©n d©n lµ rÊt ®a d¹ng vµ ë ph¸p luËt cña bé m¸y hµnh chÝnh.
kh¾p mäi n¬i, ë ngay trong b¶n th©n néi bé tæ
chøc x· héi ®ã hay trong ph¹m vi c¬ quan ®¬n
vÞ mµ tæ chøc ch ®ã ho¹t ®éng hay nã cßn cã
vai trß gi¸m s¸t tõ bªn ngoµi ®ã lµ gi¸m s¸t c¸c
c¸c ®èi tîng vµ chñ thÓ qu¶n lý Nhµ níc trong
viÖc thùc hiÖn chñ tr¬ng, ®êng lèi, chÝnh 25 C©u hái

s¸ch cña §¶ng, do tÝnh ®a d¹ng vµ phong phó
nh vËy nªn c«ng d©n cã thÓ gi¸m s¸t c¸c
chÝnh s¸ch c¬ quan Nhµ níc ë mäi lÜnh vùc,
mäi n¬i, t¹o nh÷ng hiÖu qu¶ cao nh»m h¹n chÕ
®îc c¸c vi ph¹m ph¸p luËt cña c¬ quan hµnh
chÝnh Nhµ níc, kh¾c phôc nh÷ng tiªu cùc
trong bé m¸y nh»m x©y dùng mét x· héi c«ng
b»ng, v¨n minh vµ d©n chñ. Víi vai trß lín nh
vËy,chóng ta cÇn ph¶i më réng vµ ph¸t huy
tÝch cùc vai trß gi¸m s¸t cña nh©n d©n.
Ngoµi ra c«ng d©n còng cãthÓ tù m×nh thùc hiÖn quyÒn
gi¸m s¸t th«ng qua c¸c quyÒn kiÕn nghÞ, yªu
cÇu, khiÕu n¹i, tè c¸o cña m×nh ®èi víi nÒn
hµnh chÝnh Nhµ níc, khi c¸c c¬ quan nµy vi
ph¹m ph¸p luËt, c¸c quyÒn nµy cña c«ng d©n
cã vai trß hÕt søc to lín, nã kh«ng chØ lµ ph-
¬ng tiÖn ®¶m b¶o tÝnh ph¸p lý h÷u hiÖu c¸c
quyÒn tù do vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ngd©n
vµ tæ chøc khi bÞ x©m h¹i.
C¸c quyÒn nµy cña c«ng d©n lµ c¸c quyÒn chñ thÓ c¬ b¶n,
®îc quy ®Þnh trong HiÕn ph¸p, ®îc ®¶m b¶o
bëi c¸c ph¬ng tiÖn ph¸p lý vµ tæ chøc kh¸c
nhau.
Trong t×nh h×nh hiÖn nay, gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng khiÕu n¹i
tè c¸o lµ c«ng viÖc quan träng vµ cÊp thiÕt.
Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c nµy lµ cñng cè lßng tin
cña c«ng d©n ®èi víi §¶ng, Nhµ níc vµ kÝch
C©u 1:Lµm râ nh÷ng ®iÓm chung vµ kh¸c biÖt gi÷a qu¶n
lý Nhµ níc víi c¸c d¹ng qu¶n lý x· héi kh¸c ®Ó chøng tá r»ng
“qu¶n lý Nhµ níc lµ mét d¹ng qu¶n lý x· héi ®Æc biÖt”
C©u 2: Ph©n tÝch kh¸i niÖm hµnh chÝnh c«ng tõ c¸c gãc
®é tiÕp cËn c¬ b¶n.
C©u 3: Ph©n tÝch sù kh¸c biÖt gi÷a hµnh chÝnh c«ng vµ
hµnh chÝnh t (cã vÝ dôc minh ho¹).
C©u 4: Nh÷ng ®Æc trng c¬ b¶n cña Hµnh chÝnh c«ng. Liªn
hÖ thùc tiÔn ho¹t ®éng Hµnh chÝnh c«ng ë ViÖt Nam ®Ó
lµm râ nh÷ng ®Æc trng trªn.
C©u 5. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña hµnh chÝnh c«ng ®îc thÓ
hiÖn trong ®iÒu kiÖn cô thÓ ë ViÖt Nam nh thÕ nµo?
C©u 6: Hµnh chÝnh c«ng cã mèi t¬ng quan víi c¸c ngµnh
khoa häc nh thÕ nµo? (Lµm râ tÝnh khoa häc liªn ngµnh cña
hµnh chÝnh c«ng).
C©u 7: So s¸nh m« h×nh hµnh chÝnh c«ng truyÒn thèng
(M« h×nh bé m¸y Th l¹i) víi m« h×nh míi cña qu¶n lý c«ng.
C©u 8: Ph©n biÖt c¸c kh¸i niÖm vÒ thÓ chÕ t, thÓ chÕ
Nhµ níc, thÓ chÕ hµnh chÝnh Nhµ níc.
C©u 9: Vai trß cña ThÓ chÕ hµnh chÝnh Nhµ níc cã trong
ho¹t ®éng qu¶n lý Nhµ níc. §Ó thùc hiÖn ®óng ®îcvai trß
®ã, cã nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh g× cÇn quan t©m hoµn thiÖn
®èi víi thÓ chÕ hµnh chÝnh Nhµ níc ë níc ta hiÖn nay?
C©u 10. Khi x©y dùng thÓ chÕ HCNN cÇn ph¶i tÝnh ®Õn

thÝch tÝnh cùc chÝnh trÞ cña hä, nh»m ph¸t nh÷ng yÕutè c¬ b¶n nµo? cho c¸c vÝ dô minh ho¹.

hiÖn xö lý kÞp thêi, nghiªm minh mäi hµnh vi C©u 11.Tr×nh bµy néi dung thÓ chÕ HCNN vÒ kinh tÕ vµ
vi ph¹m ph¸p luËt ®Ó cñng cè ph¸p chÕ vµ kû vÒ tµi chÝnh – tiÒn tÖ.
luËt Nhµ níc, ®Ó c«ng t¸c gi¶i quyÕt khiÕu
C©u 12. Qu¶n lý hµnh chÝnh Nhµ níc vÒ gi¸o dôc, y tÕ ®îc
n¹i, tè c¸o ®îc thùc hiÖn tèt th× cÇn n©ng cao
dùa trªn nh÷ng c¬ së ph¸p lý nµo?
ý thøc ph¸p luËt vµ tr×nh ®é ph¸p luËt cña
c«ng d©n, hoµn thiÖn h¬n n÷a hÖ thèng ph¸p
C©u 13. Chøc n¨ng hµnhchÝnh Nhµ níc lµ g×? Ph©n lo¹i
chøc n¨ng HCNN.

C©u 14: Ph©n tÝch c¸c ph¬ng ph¸p thùc hiÖn thÈm quyÒn hµnh
chÝnh Nhµ níc. Liªn hÖ víi thùc tiÔn qu¶n lý Nhµ níc ë níc ta
hiÖn nay.

C©u 15: Ph©n tÝch c¸c chøc n¨ng ®Ó vËn hµnh c¬ quan
hµnh chÝnh Nhµ níc cã hiÖu qu¶. Liªn hÖ víi thùc tÕ ho¹t
®éng ë mét c¬ quan.

C©u 16: Anh (chÞ) hiÓu thÕ nµo vÒ qu¶n lý HCNN?

C©u 17: Ph©n lo¹i quyÕt ®Þnh HCNN cã ý nghÜa nh thÕ

nµo trong c«ng t¸c qu¶n lý ®iÒu hµnh cña CQHCNN? H·y
tr×nh bµy c¸ch ph©n lo¹i

C©u 18: §Ó ®¶m b¶o tÝnh hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶ khi ban
hµnh quyÕt ®Þnh QLHCNN cÇn ®¸p øng c¸c yªu cÇu g×?
Liªn hÖ thùc tiÔn ®Ó lµm râ vÊn ®ª trªn

C©u 19: Ph©n tÝch c¸c bíc cña giai ®o¹n ban hµnh vµ tæ
chøc thùc hiÖn quyÕt ®Þnh trong quy tr×nh ra quyÕt ®Þnh
theo m« h×nh hîp lý. Cã nh÷ng khã kh¨n g× cÇn quan t©m
trong giai ®o¹n hiÖn nay?

C©u 20: H·y ph©n tÝch c¸c bíc cña giai ®o¹n kiÓm tra vµ
tæng kÕt, ®¸nh gi¸ thùc hiÖn quyÕt ®Þnh trong quy tr×nh ra
quyÕt ®Þnh theo m« h×nh hîp lý. Liªn hÖ viÖc thùc hiÖn
giai ®o¹n nµy trong thùc tiÔn hiÖn nay?

C©u 21: KiÓm so¸t ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc lµ g×? Sù
cÇn thiÕt cña kiÓm so¸t ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc

C©u 22: Quèc héi vµ H§ND thùc hiÖn quyÒn kiÓm so¸t ®èi
víi HCNN nh thÕ nµo?

C©u 23: §¶ng vµ c¸c tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi thùc hiÖn
quyÒn kiÓm so¸t ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc nh thÕ nµo?

C©u 24: Toµ ¸n nh©n d©n thùc hiÖn quyÒn kiÓm so¸t ®èi
víi hµnh chÝnh Nhµ níc nh thÕ nµo ?

C©u 25. Bé m¸y HCNN kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña m×nh nh
thÕ nµo?

C©u 26. Vai trß cña c«ng d©n trong viÖc thùc hiÖn quyÒn
kiÓm so¸t ®èi víi hµnh chÝnh Nhµ níc ®îc thÓ hiÖn nh thÕ
nµo? H·y ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p kh¾c phôc t×nh tr¹ng khiÕu
kiÖn kÐo dµi hiÖn nay.