1. Ceza Dairesi 2020/1279 E. , 2021/6088 K.

"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ceza Dairesi
SUÇ : Kasten yaralama sonucu ölüme neden olma
HÜKÜM : ... 3. Ağır Ceza Mahkemesinin 21/03/2019 gün ve 2016/90 esas-2019/136
karar sayılı, sanığın "taksirle öldürme" suçundan TCK'nın 24/1, 27/1, 85/2, 62, 50.
maddeleri uyarınca 22,680 TL adli para cezasına ilişkin hükmün, sanık müdafii ile katılan
vekilinin yasal süresi içinde istinafı üzerine, Mahkemenin anılan kararının CMK'nın 280/2
maddesi uyarınca kaldırılarak, sanığın "kasten yaralama sonucu ölüme neden olma"
suçundan TCK'nın 87/4-2. cümle, 62, 53. maddeleri uyarınca 10 yıl
hapis cezası ile cezalandırılması.

TÜRK MİLLETİ ADINA

... Bölge Adliye Mahkemesi 1.Ceza Dairesi'nin 06/12/2019 gün ve 2019/1125 E.

2019/1357 K. sayılı kararının, sanık müdafii ve katılan vekili tarafından 5271 sayılı
CMK'nin 291. maddesinde belirtilen süre içinde temyiz edildiği anlaşılmıştır.
Dosya incelendi.
Gereği görüşülüp düşünüldü:
... Bölge Adliye Mahkemesi 1.Ceza Dairesi'nin 06/12/2019 gün ve 2019/1125 E.
2019/1357 K. sayılı hükmününe yönelik sanık müdafiinin sübuta, yasal savunmaya,
haksız tahrike, eksik incelemeye, katılan vekilinin suç vasfına yönelen ve yerinde
görülmeyen temyiz sebeplerinin reddine karar verilmiş kurulan hükümde bozma sebebi
dışında hukuka aykırılık saptanmamıştır.

A)- Hüküm tesis edilirken gözetilmesi gereken yasal düzenlemeler;

1)- Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 17. maddesi 1. fıkrasında “herkesin yaşama
hakkına” sahip olduğu belirtilmiş, aynı maddenin 4. fıkrasında “meşru müdafaa hali,
yakalama ve tutuklama kararlarının yerine getirilmesi, bir tutuklu veya hükümlünün
kaçmasının önlenmesi, bir ayaklanma veya isyanın bastırılması, sıkıyönetim veya
olağanüstü hallerde yetkili merciin verdiği emirlerin uygulanması sırasında silah
kullanılmasına kanunun cevaz verdiği zorunlu durumlarda meydana gelen öldürme fiilleri,
birinci fıkra hükmü dışındadır.” denilmek suretiyle birinci fıkradaki hakkın istisnaları
düzenlenmiştir.
2)- Ülkemizin taraf olduğu Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin "Haklar ve Özgürlükler"
başlıklı bölümünde yer alan 2. maddesinde “yaşama hakkı” kabul edilmiş, aynı maddenin
b bendinde “Usulüne uygun olarak yakalamak veya usulüne uygun olarak tutuklu bulunan
bir kişinin kaçmasını önlemek için kuvvete başvurulmasının kesin zorunluluk haline
gelmesi sonucunda ölüm meydana gelmişse yaşama hakkının ihlal edilmiş sayılamayacağı
belirtilmiştir
3)- 2559 sayılı Polis Vazife ve Salâhiyet Kanunun 16/c maddesinde hakkında tutuklama,
gözaltına alma, zorla getirme kararı veya yakalama emri verilmiş olan kişilerin ya da
suçüstü halinde şüphelinin yakalanmasını sağlamak amacıyla ve sağlayacak ölçüde silah
kullanılabileceği hüküm altına alınmıştır.
4)- 5237 sayılı TCK'nin 24. maddesinin birinci bendinde “Kanunun hükmünü yerine
getiren kimseye ceza verilmez” denilmek suretiyle “kanunun hükmünü yerine getirme bir
hukuka uygunluk nedeni olarak düzenlenmiş, aynı Yasanın 27. maddesinin 1. bendinde
de ceza sorumluluğunu kaldıran nedenlerde sınırın kast olmaksızın aşılması halinde”
verilecek ceza gösterilmiştir.
B)- Suç vasfı belirlenirken dikkate alınması gereken ceza hukuku teorileri;
Sanık hakkında hüküm tesis edilirken kast, taksir, bilinçli taksir ve neticesi sebebiyle
ağırlaşmış suç gibi ceza hukuku kavramlarının incelenmesi ve somut olaya tatbik edilmesi
gerekmektedir.
1)- Bu kapsamda, Ceza Genel Kurulunun Dairemizce de benimsenen 2011/840 E.
2012/214 K. sayılı ilamında da belirtildiği gibi doğrudan kast, failin hareketinin yasal tipi
gerçekleştireceğini bilmesi ve istemesini gerektirir. Ancak, failin hareketiyle hedeflediği
doğrudan sonuçların yanısıra, hareketinin zorunlu sonuçları ya da kaçınılmaz yan
sonuçları da, açık bir isteme olmasa dahi doğrudan kast kapsamında
değerlendirilmektedir.
2)- Taksirdeki düzenlemeye bakıldığında ise; kural olarak suç, ancak kastla işlenebilir,
fakat, yasada açıkça gösterilen hallerde suçlar taksirle de işlenebilir. Taksir, TCK’nin 22/2.
maddesinde; “dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla bir davranışın suçun
kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesi” şeklinde
tanımlanmıştır.

Öte yandan, anılan Yasanın 22. maddesinin 3. fıkrasında; “kişinin öngördüğü neticeyi
istememesine karşın, neticenin meydana gelmesi halinde bilinçli taksir vardır” şeklinde
bilinçli taksir daha yoğun bir kusurluluk hali olarak tanımlanmıştır.
3)- Neticesi sebebiyle ağırlaşmış suç ise, TCK'nın 23/1. maddesinde; “Bir fiilin,
kastedilenden daha ağır veya başka bir neticenin oluşumuna sebebiyet vermesi halinde,
kişinin bundan dolayı sorumlu tutulabilmesi için bu netice bakımından en azından taksirle
hareket etmesi gerekir” biçiminde düzenlenmiştir.
Bu açıklamalar ışığında özetle; gerçekleşmesi mutlak görünen neticenin failce bilinmesi
ve istenmesi halinde doğrudan kast, kastedilenden daha ağır veya başka bir neticenin
oluşumuna sebebiyet verilmesi halinde neticesi sebebiyle ağırlaşmış suç, öngörülen
muhtemel neticenin meydana gelmesinin istenmemesine rağmen objektif özen
yükümlülüğüne aykırı hareket edilmek suretiyle neticenin meydana gelmesinin
engellenemediği ahvalde bilinçli taksir söz konusu olacaktır.
Bu açıklamalar doğrultusunda somut olayın kabulü ve sanığın hukuki durumunun bu
kıstaslara göre belirlenmesi gerekmektedir.
Oluşa ve dosya kapsamına göre; maktul ... hakkında Karasu ilçesinde meydana gelen çok
sayıda hırsızlık olaylarının şüphelisi olarak Karasu Sulh Ceza Hakimliği’nin kararıyla
yakalama emri çıkarıldığı, maktulün yakalama emri uyarınca İstanbul’da
yakalanarak Karasu ilçesine getirildiği, kolluk nezaretinde sorguya
sevkedilerek sulh ceza hakimliği duruşma salonunda bekletildiği sırada nezaret eden polis
memurunu itekleyip yaralanmasına da sebebiyet vererek duruşma salonunun
penceresinden atlayıp kaçtığı, sanığın ise olay günü izinli olmasına rağmen emniyet
müdürlüğünde düzenlenen seminere katılmak üzere emniyet binasında bulunduğu,
maktulün kaçtığı haberinin emniyete ulaşması üzerine kolluk amirinin emriyle gruplar
halinde yakalama çalışmaları başlatıldığı, amiri tarafından kendisine emir verilen sanığın
yanında bulunan iki memur ile birlikte maktulün kaçtığı istikamette araştırma yaptıkları
sırada, maktulü otluk ve çalılık alanda gördükleri ‘dur’ ihtarında bulunmalarına rağmen
maktulün kaçmaya devam ettiği, sanık ve arkadaşlarının ikaz amaçlı havaya ateş ettikleri
ancak maktulün ihtar ve ateş etmelerine kayıtsız kalarak kaçmaya devam ettiği bunun
üzerine sanığın maktulü yakalamak amacıyla vücudunun alt kısmını hedef alarak peşpeşe
iki el ateş ettiği, birinci atışın sağ bacak diz üstü arka iç kısmına isabet ettiği, onu takip
eden ikinci atışın ise birinci atışın etkisiyle yere düşmekte olan maktulün sırt sağ tarafına
isabet ederek arkadan öne, aşağıdan yukarıya, sağdan sola seyirle sol omuz ön yüzünden
çıktığı ve bu atışın ölüme neden olduğu anlaşılmaktadır.
Olaydan sonra maktulün sağ elinde ses ve gaz tabancası tespit edilmiş ise de, maktulün
içinde bulunduğu durum, kaçtığı ve vurulduğu yerler nazara alındığında bu tabancanın
olayla ilişkisi bulunmadığı kabul edilmiştir.
Sanığın 2559 sayılı Yasanın 16. maddesi kapsamında maktulü yakalamak amacıyla ve
yakalayacak ölçüde silah kullanma yetkisi bulunduğu, başka türlü yakalanamayan
maktulün yaralayarak yakalanmasının sağlanması durumunda eylemin TCK’nin 24/1
maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerekeceği kuşkusuzdur. Başka bir deyişle sanık
maktule yaptığı ilk atışın sonucunu bekleyip onu yaralı halde yakalasaydı bu fiilden
sorumlu tutulmayacaktı.Sanığın yerine getirdiği kamu görevinin mahiyeti, maktulün
yakalama emrine rağmen duruşma salonundan nezaret eden görevliyi de etkisiz hale
getirerek kaçması, dur ihtarlarına ve uyarı atışlarına kayıtsız kalarak kaçmaya devam
etmesi ve eylemin hukuka uygunluk nedeni içinde başlamış olmasının hukuksal bir değeri
bulunmadığı düşünülemez. Bu nedenle Sanığın eyleminin herhangi bir olayda hasmını
yaralamak isterken onun ölümüne neden olan herhangi bir failden farklı olduğu
hususunda duraksama bulunmamaktadır. Bununla birlikte sanığın maktulü yaralayarak
yakalamasına imkan veren yasal düzenleme nazara alındığında hem yaralama kastıyla
hareket ettiği hem de bu fiilden tam olarak sorumlu olduğunun kabulü kendi içinde bir
çelişki oluşturmaktadır.
Ne var ki, sanık bu ölçüyü aşarak ilk atışla yaralanan maktule yersiz olarak ikinci bir atış
daha yapıp onun ölümüne neden olmuştur. Sanık tarafından ardarda iki el ateş edilmiştir.
Bu durumda sanık hukuka uygunluk nedeni içinde başladığı eylemi sürdürerek hukuka
uygunluk sınırını aşmıştır. O hâlde sınırın aşılmasının kusurlu olup olmadığı ile kusurun
niteliğinin tespit ve tayini önem arz etmektedir. Öncelikle sanığın ilk atışla yaralanan
maktule zorlayıcı bir neden yokken ve ilk atışın sonucunu beklemeden ikinci bir atış
yapması sınırı aşmakta kusurlu olduğunu ortaya koymaktadır. Ancak bu sınırı kasten
aştığını gösteren somut bir delil, bunun için bir neden bulunmadığından
bu durumda oluşan şüphe sanık lehine yorumlanmalı, sanığın bu sınırı yeterli dikkat, özen
ve basireti gösterememesi nedeniyle taksirle aştığı kabul edilmelidir.
Sanığın mesleği gereği sahip olduğu bilgi, tecrübe ve eğitimi, olay sırasında maktulle
sanık arasındaki mesafenin yakın sayılabilecek bir mesafe olması nazara alındığında,
sanığın eyleminin sonuçlarını istemese de öngörebilecek durumda olduğu, bu nedenle
olayda bilinçli taksirle hareket ettiği ve hukuka uygunluk sınırını bilinçli taksirle aştığı
kabul edilerek eyleminin TCK’nin 24/1, 27/1, 85/1 ve 22/3 maddeleri
kapsamında cezalandırılması yerine, yazılı şekilde kasten yaralama sonucu ölüme neden
olma suçundan hüküm kurulması,
Bozmayı gerektirmiş olup sanık müdafii ile katılan vekilinin temyiz gerekçeleri bu itibarla
yerinde görüldüğünden hükmün tebliğnamedeki düşünceye aykırı olarak 5271 sayılı
CMK’nin 302/2 maddesi uyarınca BOZULMASINA,
Dosyanın, 28.02.2019 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 7165
sayılı Kanun'un 8. maddesi ile değişik 5271 sayılı CMK'nın 304/2-a maddesi gereğince ...
Bölge Adliye Mahkemesi 1. Ceza Dairesine
gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE, 06/04/2021 gününde
üyeler ... ve ...'in Bölge Adliye Mahkemesinin gerekçesine göre kararın onanması
gerektiği şeklindeki karşı oyları nedeniyle oy çokluğu ile karar verildi.