Катарина Марковска-Саздова

Библиотекар-советник
НУ НУБ „Св. Климент Охридски“ - Скопје, РСМакедонија
mail: kalina_km@yahoo.com

Како да напишете книга?

Апстракт:
Пишувањето книги одсекогаш ги привлекувало луѓето од најразлични возрасти
да пишуваат на различни теми. Но како да се напише една книга? Постојат многу
начини. Можете многу да прочитате за тоа, но сепак вие ќе си одлучите кој начин
вам ви одговара. Овде во овој труд може да прочитате некои совети за тоа како да
напишете и објавите книга, ако се добри искористете ги, ако не ви помагаат многу
пробајте поинаку, како ви одговара на вам, идните писатели.

Клучни зборови: книги, пишување, објавување, совети

Вовед
Секој што има приказна за раскажување може да напише книга. Кај секој од
нас некогаш се јавила желба да напише нешто. Без разлика дали е тоа песна,
расказ, статија, некоја порака до некого или било каква мисла, сигурно ја имаме
напишано, но желбата да се напише книга е нешто друго, нешто поголемо.
Размислувате, барате читате, идеја имате, но незнаете како да почнете, како да
пишувате, како да завршите. Се вртат куп прашања, дали тој ракопис да го дадете
на некого да го прочита, дали да го издадете? Се плашите од судот на другите. Не
се занимавајте со тоа. Само имајте идеа и стремете се таа да се исполни.

Совети
Постојат многу различни начини да се напише книга и секој има свој посебен
начин да го прави тоа. Некои луѓе ја добиваат својата идеја под туш или кога се
возат за на работа. Другите луѓе пак бараат и добиваат идеи за приказната во
весник или во некое известување. Откако ќе добиете идеја за приказна, треба да
одлучите дали треба да ја напишете. Дали е тоа нешто што не можете да не го
напишете?
Започнувањето често е најтешкиот дел. Најпрво како што реков имајте една
„Голема идеја“, една приказна со некој ваш замислен, а може и вистински лик, која
треба да ја развиете. Фокусирајте се на развивање на „Големата идеја“ што ќе го
поттикне вашиот наратив, како и на барем еден незаборавен лик и реални
конфликти.
Потоа дефинирајте ја пораката што сакате да ја испратите на читателот,
одредувајќи си целна група која ќе ја прочита оваа книга. Ако доволно рано се
решите за темата и се фокусирате на неа потсвеста сама ќе работи за вас. Ќе се
изненадите колку многу теми ќе ви се појауваат во главата. Вие тоа треба да го
запишете и средите.
Но, да одиме по ред.

1. Останете фокусирани и продуктивни

Пишувањето книга е и работа и страст. Дознајте зошто треба да пишувате и
зошто сакате да пишувате. Имајте ја вашата цел или цели на ум како мотивација.
Само не заборавајте да ги одржувате реални.

2. Поставете работен простор

Не постои идеален работен простор за секој писател. Некои сакаат биро во
изолирана просторија, додека други работат најдобро во некое кафуле, клупа во
парк во придружба на детски џагор итн. Сепак, повеќето писатели работат
најдобро со минимално одвлекување на вниманието и со лесен пристап до какви
било материјали што можеби ќе им бидат потребни. Кога пишувате, исто така
треба да имате на ум дека местото што ќе го изберете треба да е во корелација со
Вашиот избран медиум за пишување. Ако сакате да пишувате на работна
површина, погрижете се да имате работна маса која во целост ќе ви одговара. Но,
ако пишувате во кафуле, на клупа во парк, во библиотека, може да ви помогне
поставувањето на единствен работен простор, што секогаш само Вие ќе го
користите за пишување.
Поставете го просторот за пишување за да имате при рака какви било залихи или
литература што ќе ви требаат. На тој начин, нема да го изгубите фокусот барајќи
пенкало, кертриџ со мастило или речник.
Изберете удобна столица - лесно е да го изгубите фокусот ако ве боли грбот!

3. Имајте дневна рутина на пишување

Лесно е да се каже дека пишувањето се случува во моменти на инспирација,
затоа треба да бидете подготвени да отфрлите сè и да пишувате кога ќе ви дојде
искрата на креативност. Сепак, ова е исто така одличен начин да не напишете
ништо! Наместо тоа, обидете се конкретно да го одредите времето за пишување во
вашиот дневен распоред.
Просечниот писател на книги веројатно треба да одвои 30 минути до 2 часа за
пишување, најмалку 5 дена неделно, а идеално би било секој ден.
Одредете го и запазете го времето кога имате тенденција да бидете највнимателни
и плодни на пример, 11.00-12:45 часот секој ден.
4. Воспоставете дневни и неделни цели за пишување
Наместо да се надевате дека ќе создадете 10 страници истовремено за време
на случајни изблици на креативност, обидете се да поставите цел да пишувате по 1
страница секој ден. Поставете ја вашата цел за пишување врз основа на Вашата
брзина на пишување и какви било конкретни рокови и обидете се да не ја менувате
откако ќе ја поставите.
На пример, ако сте си дале рок од 1 година за пишување комплетен прв нацрт на
роман од 100.000 зборови, ќе треба да пишувате околу 300 зборови (околу 1една
отчукувана страница) секој ден.

5. Пишувајте без да се грижите за уредување

Ова е уште една клучна компонента за пишување на одреден распоред, само
фокусирајте се на пишување нешто, сега и дознајте дали е добро или како треба да
се поправи подоцна. За да завршите книга, живејте според мантрата, „пишувајте
брзо, уредувајте бавно“.
Речиси секогаш ќе потрошите барем онолку време за уредување на книга колку
што на почетокот ќе ја пишувате, затоа грижете се за делот за уредување подоцна.
Само фокусирајте се на тоа да симнете нешто на хартија што ќе треба да се уреди.
Не грижете се за правописни грешки!
Ако едноставно не можете а да не уредувате додека пишувате, одвојте малку
време на крајот од секоје пишување за уредување. На пример, може да ги
искористите последните 10 минути од вашето дневно 90-минутно време за
пишување за да ја олесните потоа уредувачката работа.

6. Добивајте повратни информации рано и често

Не чекајте додека не завршите цел нацрт на книга пред да ја покажете некому.
Дозволете некој кому му верувате да погледне во секое поглавје и да понуди
првенствено повратна информација за „голема слика“ - односно општи мислења за
јасноста и квалитетот на работата, наспроти затвореното уредување за стил и
граматика. Во зависност од вашите околности, можеби работите со уредник, имате
членови на комисијата на кои можете да им ги предадете нацртите на поглавјата
или имате група колеги писатели кои ги споделуваат своите дела што се во тек
напред и назад. Алтернативно, побарајте го тоа од пријател или член на
семејството.
Ќе поминете низ многу кругови на повратни информации и ревизии пред да
биде објавена вашата книга. Не се обесхрабрувајте, сето тоа е дел од процесот на
пишување на најдобрата книга што можете!
Создавање одлична приказна
Откако сето ова горенаведеното го разбравте, сега на ред се неколу совети за
создавање на одлична приказна. Како што кажав на почетокот започнете со
„Големата идеја“. Ова е полесно да се каже отколку да се направи, се разбира, но
од суштинско значење е да се напише добра книга. Без разлика дали пишувате
белетристика или некоја друга тематика, потребен ви е концепт кој ќе ја задржи
вашата восхитеност во текот на долгиот процес на пишување и уредување, а кој
исто така ќе ги плени вашите читатели.
Прво започнете со „големата слика“ , па потоа ќе се погрижите за пополнување
на поситните детали подоцна. Размислете за теми, сценарија или идеи што ве
интригираат. Запишете ги, размислете за нив некое време и дознајте за кој сте
најмногу страстни.
Истражете ја вашата „Голема идеја“ за да го изградите вашето стручно
мислење. Ако пишувате нефикциона книга, очигледно ќе треба длабоко да ја
истражите вашата тема за да пишувате за неа ефективно. Сепак, дури и
измислените дела треба да се втемелени во одреден степен на реалност.
На пример, научно-фантастичната авантура сместена во вселената ќе биде
поефикасна ако технологијата барем малку извлече од реалноста.
Или, ако пишувате криминална драма, може да направите истражување за тоа
како полицијата обично истражува злосторства од типот што го прикажувате.
Скршете ја вашата „Голема идеја“ на податливи делови. Ако Вашиот фокус секој
ден е да пишувате за Првата светска војна или за случувањата во фантастичната
„Средна Земја“, може да станете парализирани од неизмерноста на задачата.
Наместо тоа, поделете го вашиот поголем концепт на помали делови со кои побрзо
и подобро ќе се справите.
На пример, наместо да се разбудите мислејќи да пишувате за „Првата светска
војна“, може да си кажете: „Денес ќе пишувам за воената стратегија на генералот
Франц Јозеф Хубер“.
Овие „ротирачки делчиња“ може да завршат како поглавја на Вашата книга, но
не мора да биде така. Потоа како што напоменав на почетокот, создајте барем еден
незаборавен лик. Ова е уште еден од „полесно кажано отколку направено“ делови
од пишувањето на одлична книга. Имајте за цел да изградите еден или повеќе
ликови кои се сложени и заоблени, а не „херои“ или „негативци“. Сакате вашите
читатели да можат да се идентификуваат со нив и да се грижат што ќе им се
случи?
Размислете за некои од вашите омилени ликови од книгите што ги сакате.
Запишете некои од нивните карактерни црти и искористете ги за да помогнете да
изградите свои уникатни ликови. Ако пишувате белетристика, копајте длабоко во
сложеноста и премногу човечките квалитети на вистинските фигури за кои
пишувате. Оживејте ги за вашите читатели. Потоа нагласете ги конфликтите и
напнатоста во вашиот наратив. Воведете предизвици и пречки уште на почетокот
на вашата книга и водете ги вашите ликови низ борби, триумфи и неуспеси.
Конфликтот и тензијата можат да бидат и надворешни (како лукав противник) и
внатрешни (внатрешните демони на вашиот главен лик поради трагедијата од
минатото). Направете им го тешко оставањето на книгата на Вашите читатели!
Не ги минимизирајте конфликтите и тензиите во нефикционалните дела - тие
помагаат да го засновате вашето пишување во реалноста.
Погрижете се се што ќе вклучите да ја унапреди приказната. Ова е корисно да го
имате на ум додека го пишувате вашиот прв нацрт, но е од суштинско значење
додека ја уредувате Вашата книга. Осигурајте се дека секое поглавје, секоја
страница, секоја реченица, па дури и секој збор служи за цел во движењето на
вашата приказна напред. Исто така незначи дека не можете да користите долги
реченици, описно пишување или дури и страни што отстапуваат од главната
приказна. Само погрижете се овие компоненти да служат за поголем наратив.Ако
не, побарајте начини да го ревидирате или рационализирате вашето пишување.
Вашата цел е никогаш да не им дадете на вашите читатели причина да изгубат
интерес. Држете ги заинтересирани и нека ги „голтаат“ тие страници!

Објавување на вашата книга

Стигнуваме до моментот кога се појавува прашањето дали да ја објавиме
кнгата? И за овој момент има многу дилеми, но мојот совет е не откажувајте се!
Еве уште неколку совети како да ја комплетирате и објавите вашата книга.

1. Продолжете да ја ревидирате вашата книга, но не барајте изговори да не ја

поднесете. Со други зборови, посветете се да ја извадите вашата книга и не
користете изговори од типот „сè уште не е сосема подготвена“. Ревидирањето,
рафинирањето и уредувањето се суштински, за една добра книга, но во одреден
момент треба да имате храброст да ја објавите.
Барањето објавување може да изгледа како губење на контролата врз вашиот
ракопис, после целото време што сте го поминале работејќи и повторно
обработувајќи го. Постојано потсетувајте се дека вашата книга заслужува да биде
видена и прочитана!
Ако постојано се колебате ќе ви помогне наметнување на краен рок: „Ќе го
поднесам ова до издавачите на пр. на 19 септември (или некој друг датум што
можеби ви значи нешто), на овој или оној начин!
2. Ако сепак неможете сами, ангажирајте литературен агент ако се стремите кон
традиционално објавување. Можете и сами да го поднесете вашиот ракопис до
издавачите, но ќе ги зголемите шансите за успех со работа со агент. Тие ќе имаат
искуство и контакти со индустријата потребни за да и дадат на Вашата работа
подобри шанси да го пронајдете вистинскиот издавач. Освен ако не живеете во
близина на жариште за издавање книги, најдобро е да пребарувате онлајн за
книжевни агенти. Оценете ги потенцијалните агенти и побарајте најдобро одговара
за вас и вашиот ракопис. Ако знаете некои објавени автори, прашајте ги за совети и
информации за агентите.
Вообичаено, ќе треба да поднесете извадоци или дури и целиот ваш ракопис на
агент, па тој ќе одлучи дали да ве прими како клиент. Осигурајте се дека сте јасни
за нивните упатства за поднесување пред да продолжите.
3. Погледнете ги опциите за самообјавување ако традиционалната рута не е
идеална. Ако Вашата книга има мала целна публика поради нејзината тема,
можеби е тешко да се најде издавач што ќе ја преземе. Ова е особено случај кога
сте нов автор. За среќа, имате опции кога станува збор за сам издавање на книгата.
Можете сами да објавувате копии, што може да ви заштеди пари, но ќе одземе
многу време. Вие ќе бидете одговорни за сè, од добивање авторски права до
дизајнирање на корица до печатење на вистинските страници.
Можете да работите преку компании кои сами издаваат, но честопати ќе плаќате
повеќе за да ја објавите вашата книга отколку што некогаш ќе заработите од
нејзината продажба.
4.Самообјавувањето на е-книга може да биде остварлива опција бидејќи
трошоците за издавање се ниски и вашата книга веднаш станува достапна за
широката публика. Внимателно проценете ги различните издавачи на е-книги пред
да го изберете вистинскиот за вас.

На крајот сакам да Ви посакам среќа, истрајност и пред се искрена желба, да ја

преточите во книга вашата „ГОЛЕМА ИДЕЈА“
Katarina Markovska-Sazdova
Counselor Librarian
NU NUB "St. Kliment Ohridski" - Skopje, Republic of Macedonia
mail: kalina_km@yahoo.com

How to write a book?

Abstract:
Writing books has always attracted people of different ages to write on different
topics. But how to write a book? There are many ways. You can read a lot about it, but
still you will decide which way suits you. Here in this paper you can read some tips on
how to write and publish a book, if they are good use them, if they don't help you much
try something else, as it suits you, future writers.

Keywords: books, writing, publishing, advice

Користена литература:

https://www.wikihow.com/Write-a-Book

Ниче Димовски Македон, „Тајните на писателите : најдобриот прирачник со практични совети за

оние кои сакааат да напишат книга“, Скопје 2016

https://mk.blogpascher.com/%D0%B1%D0%BB%D0%BE%D0%B3-2/%D0%9A%D0%B0%D0%BA
%D0%BE-%D0%B4%D0%B0-%D0%BD%D0%B0%D0%BF
%D0%B8%D1%88%D0%B0%D0%BC-%D0%B5%D0%B4%D0%B5%D0%BD-ebook-start-
%D0%BD%D0%B0-%D0%8F%D0%BE-%D0%BD%D0%B0-%D0%B2%D0%B8-%D0%BA
%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B0

https://www.recursosdeautoayuda.com/mk/%D0%BA%D0%B0%D0%BA%D0%BE-
%D0%B4%D0%B0-%D1%81%D0%B5-%D0%BD%D0%B0%D0%BF
%D0%B8%D1%88%D0%B5-%D0%BA%D0%BD%D0%B8%D0%B3%D0%B0/