Pinal Na Manuskrito Gumba Sayo ABF 4 1

POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS
ESTILISTIKONG PAGSUSURI SA PAGGAMIT NG WIKANG

FILIPINO SA MGA KUWENTONG PAMBATANG “AKO
AY MAY TITI” AT “AKO AY MAY KIKI”
Mungkahing Tesis na Ihinarap sa Kaguruan ng

Kagawaran ng Filipinolohiya
Kolehiyo ng Artes at Literatura
Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas
Sta. Mesa, Maynila
Bilang parsiyal na kahingian para sa digring

Batsilyer ng Artes sa Filipinolohiya
nina
Floro G. Gumba
Ina Patricia A. Sayo
2023
Karapatang-sipi 2023
nina Floro G. Gumba at Ina Patricia A. Sayo
Kagawaran ng Filipinolohiya
Kolehiyo ng Arte at Literatura
Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas
Lahat ng karapatan ay nakareserba. Ang mga bahagi ng manuskritong ito ay maaaring

ilathalang muli nang may maayos na pagsangguni at pagkilala sa mga may-akda.
ii
SERTIPIKASYON
Ang tesis na ito na may pamagat na ESTILISTIKONG PAGSUSURI SA PAGGAMIT

NG WIKANG FILIPINO SA MGA KUWENTONG PAMBATANG “AKO AY MAY TITI”
AT “AKO AY MAY KIKI” na inihanda at isinumite nina FLORO G. GUMBA AT INA
PATRICIA A. SAYO bilang bahagi ng pagtupad sa kahingian para sa titulong
BATSILYER NG ARTES SA FILIPINOLOHIYA ay sinuri at iminungkahi para sa
Pagpapatibay at Oral na Pagsusulit.
Komite sa Ebalwasyon
ROMEO P. PEÑA, PhD SHEILA MAE C. INTOY, MAF

Dalubguro, Pagsulat ng Tesis Tagapayo
JENILYN C. MANZON, MAF MC LOUGIN D. MISLAN, MAF

Kasapi, Lupon ng Tagasulit Kasapi, Lupon ng Tagasulit
JOMAR G. ADAYA, MAF

Puno, Lupon ng Tagasulit
PAGPAPATIBAY
Pinagtibay ng Lupon ng Tagasulit para sa Pasalitang Pagsusulit na may

markang __________.
JOMAR G. ADAYA, MAF

Puno, Lupon ng Tagasulit
JENILYN C. MANZON, MAF MC LOUGIN D. MISLAN, MAF

Kasapi, Lupon ng Tagasulit Kasapi, Lupon ng Tagasulit
Tinanggap bilang bahagi ng pagtupad sa kahingian para sa titulong Batsilyer

ng Artes sa Filipinohiya.
ROMEO P. PEÑA, PhD

Dekano, Kolehiyo ng Arte at Literatura
iii
PASASALAMAT
Ang mga mananaliksik ay lubos na nagpapasalamat sa mga sumusunod na tao
para sa kanilang walang sawang pagtulong at pagsuporta gayundin ang pagbabahagi
ng kanilang kaalaman na nakatulong nang malaki sa tagumpay ng pag-aaral na ito.
Kay Prop. Sheila Mae C. Intoy na gumabay, tumulong, at nagbigay ng mga
payo at suporta habang nasa proseso ng pagsusulat at pagbubuo ng pag-aaral ang
mga mananaliksik. Walang sawa ang kaniyang pag-agapay sa tesis at paglalaan ng
oras upang makapagbahagi ng karunungan at pananaw na naging daan upang
mapahusay at mapalalim ang pananaliksik na ito.
Kay Prop. Romeo P. Peña na propesor ng mga mananaliksik sa tesis na
pumasok sa klase at nagturo ng mga pamamaraan kung paano isusulat at gagawin
ang bawat bahagi ng pananaliksik.
Kina Prop. Jomar G. Adaya, Prop. Jenilyn C. Manzon, at Prop. Mc Lougin
D. Mislan na tumayo bilang mga tagasulit ng pananaliksik at nagbigay ng matapat na
suhestiyon at komento hinggil sa nilalaman ng tesis na nakatulong upang maging
matagumpay ang pananaliksik na ito.
Kina Asst. Prof. Genaro R. Gojo Cruz at Asst. Prof. Glenda C. Oris na mga
may-akda ng dalawang kuwentong pambatang sinuri at nagbigay-pahintulot sa mga
mananaliksik na aralin at suriin ang kanilang mga natatanging akda. Nagsilbi silang
inspirasyon sa mga mananaliksik upang masimulan, maipagpatuloy, at matapos ang
pag-aaral na ito. Wala ang pananaliksik na ito kung hindi dahil sa kanilang husay at
dunong.
Kina Monica Sofia B. Grengia at Rhea Marie G. Verano na mga dating
kagrupo ng mga mananaliksik sa tesis na ito nguni’t hindi na nakatuloy sa pag-aaral.
iv
Nakatulong sila sa pagsusulat ng panimula ng tesis na ito. Kasama rin sila sa naging
proseso ng pagbubuo at pagkokonseptuwalisa ng naging paksain ng pag-aaral. Hindi
mabubuo ang pag-aaral na ito kung wala ang tulong ng dating dalawang kagrupo.
Sa mga kamag-aaral at kaibigan na walang sawang tumulong, umagapay, at
sumuporta sa mga mananaliksik upang patatagin ang kanilang mga loob at
mapagtagumpayan ang pagsasagawa ng tesis na ito.
Sa mga magulang, kapatid, at pamilya ng mga mananaliksik na lubos ang
pagbibigay ng suporta at silang nagsilbing kalakasan ng mga mananaliksik sa mga
panahong kapwa nahihirapan na ang dalawa. Naisakatuparan at nakamit ang
tagumpay ng pananaliksik na ito dahil sa kanilang lahat.
Muli, lubos at taos-puso ang pasasalamat ng mga mananaliksik sa kanilang
lahat. Hindi mabubuo at matatahi ang bawat piraso ng pag-aaral na ito kung wala ang
presensiya ng bawat isa. Mabuhay ang lahat at patuloy na magsaliksik ng kaalaman
saanman magtungo.
F.G.G.
I.A.S.
v
PAGHAHANDOG
Ang pag-aaral na ito na pinamagatang ESTILISTIKONG PAGSUSURI SA
PAGGAMIT NG WIKANG FILIPINO SA MGA KUWENTONG PAMBATANG “AKO AY
MAY TITI” AT “AKO AY MAY KIKI” ay taos-pusong inihahandog ng mga mananaliksik
sa mga sumusunod:
Unang-una, sa Bayan . . .
Sa Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas . . .
Sa Kagawaran ng Filipinolohiya . . .
Sa Pamilya ng mga mananaliksik . . .
Sa mga May-akda ng dalawang kuwento . . .
Sa mga Manunulat ng kuwentong pambata . . .
Sa mga Mag-aaral ng wika . . .
Lalo’t higit, para sa mga Bata . . .
At sa mga taong patuloy na nagnanais na mailuklok ang wika at disiplinang
Filipino sa pedestal ng ganap na kaunlaran!
F.G.G.
I.A.S.
vi
KATIBAYAN NG ORIHINALIDAD
Ito ay pagpapatunay na ang tesis na may pamagat na ESTILISTIKONG
PAGSUSURI SA PAGGAMIT NG WIKANG FILIPINO SA MGA KUWENTONG
PAMBATANG “AKO AY MAY TITI” AT “AKO AY MAY KIKI” para sa pagkakaloob ng
titulong Batsilyer ng Artes sa Filipinolohiya mula sa Politeknikong Unibersidad ng
Pilipinas ay mabunying isinakatuparan ng nakalagda. Ang tesis na ito ay hindi
naglalaman ng anumang pananalita o ideya mula sa mga nakalimbag na batayan o
mga akdang nasulat ng ibang taon at tinanggap bilang batayan ng pagkakaloob ng
anumang titulo mula sa ibang institusyon, maliban sa ilang tala na may karampatang
pagkilala.
FLORO G. GUMBA
INA PATRICIA A. SAYO
Mga Mananaliksik
Petsa: Pebrero 24, 2023
Binigyang-pansin:
SHEILA MAE C. INTOY

Tagapayo
Petsa: Pebrero 24, 2023
vii
TALAAN NG NILALAMAN
Pahina
Pahina ng Pamagat i
Karapatang-sipi ii
Sertipikasyon iii
Pasasalamat iv
Paghahandog vi
Katibayan ng Orihinalidad vii
Talaan ng Nilalaman viii
Talaan ng Talahanayan x
Talaan ng Pigura x
Abstrak xi
1 Ang Suliranin at ang Kaligiran Nito

Panimula 1
Paglalahad ng Suliranin 12
Balangkas Teoretikal 12
Balangkas Konseptuwal 31
Saklaw at Limitasyon 34
Kahalagahan ng Pag-aaral 34
2 Rebyu ng mga Kaugnay na Literatura at Pag-aaral

Diwa ng Musmos: Pangwikang Pagsusuri sa mga Panitikang
Pambatang Filipino 37
Kuwentong Pambata bilang Tagapagtalakay ng Seksuwal na
Edukasyon 42
Kultural na Pagsipat sa mga Kuwentong Pambatang Filipino 47
Sintesis ng mga Kaugnay na Literatura at Pag-aaral 54
3 Metodolohiya
Disenyo ng Pananaliksik 56
Paraan ng Pangangalap/Paglalatag ng Datos 57
Metodo sa Pagsusuri ng Datos 58
Pinagmulan ng Datos 89
Instrumentong Ginamit 90
Mga Etikal na Konsiderasyon 91
4 Resulta at Pagtalakay
Tungkulin ng Diksiyon sa Pagbubuo ng mga Parirala sa Dalawang
92
Kuwentong Pambata
viii
Mga Salita at Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay

93
May Titi”
Mga Salita at Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay
109
May Kiki”
Gampanin ng Sintaks sa Paghahabi ng Diwa ng mga Sugnay sa
127
Dalawang Kuwentong Pambata
Mga Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi” 128
Mga Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki” 146
Kahalagahan ng Gramatikal na Estruktura sa Pagpapamalas ng
163
Kaangkupan ng Dalawang Akda sa Edad ng mga Mambabasa
Mga Sugnay na Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
164
Pambatang “Ako ay May Titi”
Mga Sugnay na Hindi Kompleto ang Sangkap mula sa
172
Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
Mga Sugnay na Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
177
Pambatang “Ako ay May Kiki”
Mga Sugnay na Hindi Kompleto ang Sangkap mula sa
184
Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
Semantikal na Ugnayan ng Diksiyon, Sintaks, at Gramatikal na
190
Estruktura sa Pagbubuo ng Kuwento ng mga Akda
Mga Piling Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay
191
May Titi”
Mga Piling Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay
200
May Kiki”
Saysay ng Paggamit ng Wikang Filipino sa Pagtalakay ng
208
Seksuwal na Edukasyon
Ang Kamalayang Loob, Ligid, at Lalim 211
5 Lagom ng Natuklasan, Kongklusyon at Rekomendasyon

Lagom ng Natuklasan 215
Kongklusyon 218
Rekomendasyon 220
Mga Sanggunian 223
APENDIKS
Apendiks 1 : Tala sa Sarili 227
Apendiks 2 : Mga Liham ng Pahintulot 229
Apendiks 3 : Mga Larawan 232
ix
TALAAN NG TALAHANAYAN
Bilang Pamagat Pahina
1 Mga Antas ng Wika 24

2 Halimbawang Pag-uuri sa mga Bahagi ng Parirala 70
Mga Pangunahing Elemento ng Estruktura ng Sugnay
3 74
o ang Pattern na ‘PCSA’
4 Buod ng Pitong Uri ng Kahulugan 88
Mga Salita at Parirala mula sa Kuwentong Pambatang
5 93
“Ako ay May Titi”
Mga Salita at Parirala mula sa Kuwentong Pambatang
6 109
“Ako ay May Kiki”
Mga Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay
7 128
May Titi”
Mga Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay
8 146
May Kiki”
Pagmamarka sa mga Sugnay na Kompleto ang
9 Sangkap mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May 165
Titi”
Pagmamarka sa mga Sugnay na Hindi Kompleto ang
Titi”
Pagmamarka sa mga Sugnay na Kompleto ang
Kiki”
Pagmamarka sa mga Sugnay na Hindi Kompleto ang
Kiki”
Mga Piling Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang
13 191
Mga Piling Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang
14 200
TALAAN NG PIGURA
Bilang Pamagat Pahina
1 Konsepto ni Widdowson ng Estilistika (1975, p. 4) 19

Proseso ng Pagbubuo ng Estilistikong Pagsusuri sa
2 30
Isang Akdang Pampanitikan
3 Balangkas Konseptuwal 33
Hanayan ng mga Pangngalan para sa Kolokatib na
4 85
Kahulugan
x
ABSTRAK
Pamagat: Estilistikong Pagsusuri sa Paggamit ng Wikang Filipino sa mga

Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi” at “Ako ay May Kiki”
Mga Mananaliksik: Floro G. Gumba at Ina Patricia A. Sayo
Digri: Batsilyer ng Artes sa Filipinolohiya
Institusyon: Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas
Taon: 2023
Tagapayo: Sheila Mae C. Intoy
Sa kasalukuyan kung saan tayo ang inaasahang maging tagapagmulat ng kabataan,
mahalagang mabigyan ng atensiyon ang mga panitikang pambata na umaalpas sa
nakagawian at nagsusulong ng kamalayan patungkol sa maseselang paksa. Ang
kuwalitatibong pananaliksik na ito ay layong suriin ang pagkakagamit ng wikang
Filipino sa dalawang aklat-pambatang “Ako ay May Titi” na isinulat ni Genaro R. Gojo
Cruz at “Ako ay May Kiki” na isinulat naman ni Glenda C. Oris. Intensiyon ng mga
mananaliksik na buksan ang diskurso sa papel ng paggamit ng wikang Filipino sa
pagtukoy at pagtalakay sa mga pribadong bahagi ng katawan at pagsasaposisyon nito
sa mga kuwentong pambata. Sa pamamagitan ng sangay ng lingguwistika na estilistika
(stylistics) bilang pangunahing teorya, gabay ang apat na mga pangwikang elementong
pumapailalim dito—diksiyon, sintaks, gramatika, at semantika, ay hinimay ng mga
mananaliksik ang mga elementong pangwikang nakalilok sa dalawang akda nang
makapagpanday ng masikhay na estilistikong pagsusuri na tumatalunton sa naging
gamit ng wikang Filipino sa dalawang akdang pambata. Inilatag ang pag-uuri sa mga
tampok na salita, parirala, at sugnay pati na rin ang semantikal na ugnayan ng diksiyon,
sintaks, at gramatikal na estruktura sa isa’t isa. Sa huli ay inilahad ang naging saysay
ng paggamit ng wikang Filipino sa pagtalakay ng seksuwal na edukasyon batay sa
isinagawang estilistikong pagsusuri sa dalawang akdang pambata.
Mga Susing Salita: akdang pambata, stylistics, wikang Filipino, seksuwal na
edukasyon
xi
POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS 1
Kabanata 1
ANG SULIRANIN AT ANG KALIGIRAN NITO
Sa bahaging ito inilatag at tinalakay ng mga mananaliksik ang Panimula na
paliwanag hinggil sa pinagbatayan ng pagsasagawa ng pananaliksik, ang
kaligirang kasaysayan at ang layunin nito. Matatagpuan din sa kabanatang ito
ang Paglalahad ng Suliranin na tinugunan ng pananaliksik, ang Balangkas
Teoretikal at Konseptuwal, ang Saklaw at Limitasyon, at higit sa lahat, ang
Kahalagahan ng Pananaliksik.
Panimula
Masasabing ang panitikan ay mga ukit ng mga pagbabagong naganap—
bakas ng kasaysayang iniiwan at ipinamamana sa bawat henerasyon ng iba’t
ibang lahi. Mula sa tatlong yugto ng Kasaysayan ng Kapilipinuhan ni Zeus
Salazar (2004) na Pamayanan, Bayan, at Bansa, matatandaang sa yugtong
Pamayanan pa lamang ay nag-umpisa nang umusbong ang kabihasnang
nakasalig sa mayamang kulturang buhat sa mga pangkat Austronesyanong
nagtungo at namalagi sa ating kapuluan. Patunay lamang ito na bago pa man
mapasailalim sa pananakop, tangan-tangan na ng ating mga ninuno ang mga
tapayang nag-uumapaw sa katutubong-karunungan, partikular sa larangan ng
panitikang nagpapasalin-saling-dila lamang noon gaya ng mga bulong,

tugmang-bayan, bugtong, epiko, salawikain, at awitin na kalauna'y lumaganap
sa anyong pasulat.
Samot-saring pakahulugan ng panitikan ang ibinigay ng iba’t ibang mga
dalubhasa. Sinasabing ang panitikan ay sumasalamin sa mga layunin at
damdamin ng mamamayan—mga panulat na nagpapahayag ng mga
karanasan, kaisipan, o kuwento ng isang tao. Ito rin ay talaan ng buhay kung
saan nagsisiwalat ang tao ng mga bagay na kaugnay ng napupuna niyang kulay
ng buhay sa kaniyang daigdig na kinabibilangan. Sa makatuwid at kung
titimbangin ang mga pahayag na ito, maipagpapalagay na ang panitikan ay may
higit na kapangyarihan at kahalagahan sa lipunan. Pinatibayan pa ito ng
pahayag na siyang tumukoy sa panitikan bilang isang lakas na nagpapagalaw
sa lipunan (Ramos, w.p.; Arrogante, 1983; Salazar, 1995, sinipi mula kay
Donaire, w.p.).
Kung ating babalikan, naging mabisang sandata ng mga Pilipinong
manunulat ang panitik sa pagpukaw ng damdaming makabayan na minsan
pang naging mitsa ng rebolusyon. Ilan sa tanyag na panitikan noon ang La
Soberana En Filipinas ni Del Pilar, Sa Mga Pilipino ni Jaena, Por Madrid ni
Antonio Luna, Katungkulang Gagawin ng Mga Anak ng Bayan ni Bonifacio, El
Verdado Decalogo ni Mabini, Kartilya ng Katipunan ni Jacinto, at siyempre, ang
Noli Me Tangere at El Filibusterismo ni Rizal na nagpasiklab sa himagsikang
1896. Sa makatuwid, hindi maipagkakailang may malaking papel na

ginagampanan ang panitikan sa pagsusulong ng pagbabago, uring piksiyon
man o hindi. Hangga’t naihahayag ang kabuluhan ng akda sa direkta o masining
na paraan, nananatiling mabisa itong tagapagpalaganap ng kamalayan sa mga
mambabasa maging sa mga tagapakinig.
Kaugnay nito, panitikang pambata naman ang naging pangunahing
kasangkapan sa paghubog sa kabataang Pilipino. Sa talakay ni Ibarrientos
(2008) tungkol sa kalagayan at gampanin ng panitikang pambata sa iba’t ibang
yugto ng kasaysayan, mula pa noong pre-kolonyal ay nagsilbi nang
kasangkapan ang panitikang pambata, sa anyo ng kuwentong-bayan at awiting-
bayan upang maihanda ang kabataan sa pakikiisa ng mga ito sa kanilang
komunidad. Pagsapit ng panahon ng kolonyalismong Espanyol, bagama’t wala
pa ring tiyak na panitikang pambata, mahalaga umano ang naging ambag ni Dr.
Jose Rizal sa panitikang pambata sa Pilipinas nang isulat niya ang Sa Aking
mga Kababata at isalin sa Tagalog ang dulang Guillermo Tell ni Schiller pati na
rin ang Matalinong Pagong at Hangal na Matsing ni Andersen.
Mga Amerikano naman ang nagpakilala sa mga Pilipino ng fairy tale na
nasusulat sa wikang Ingles at ginamit ng mga gurong Tomasites sa pagtuturo.
Sa panahon ding ito, nailathala ang ilang panitikang nasusulat sa wikang
Tagalog tulad ng Lola Basyang (1922) ni Severino Reyes na nagsasalaysay ng
mga kuwentong engkantada, hari at prinsipe, sinundan pa ng Kulapo ni
Conching, at Kenkoy ni Tony Velasquez na maituturing na ngang mga

babasahing pambata. Makikita umano sa mga akdang ito, ang lakas ng mga
manunulat at makatang Pilipino sa pakikipagtunggali sa kolonyal na kaisipan.
Matapos ang digmaang Hapon-Pilipino, naitatag noong 1959 ang
pinakamalaking ambag sa larangan ng Panitikang Pambata sa Pilipinas, ang
Filipino Library na kauna-unahang institusyong naglimbag ng mga akdang para
talaga sa mga bata. Dahil sa epekto ng biglaang pagbabagong politikal at
panlipunan noong dekada '60 hanggang '70, naging lutang na tema maging sa
pambatang panitikan ang mga panlipunang kritisismo na may layuning imulat
ang mga bata sa tunay kalagayan ng lipunan.
Ngayon, sa modernong panahon ng kalayaan, ang panitikang pambata
sa Pilipinas ay tila nakakulong naman sa konsumerismong kapitalismo kung
saan ang mga nangungunang libro at materyal pambata sa merkado ay mga
akdang maka-kanluran, na karaniwang pumapaksa sa paghahangad ng bata
sa masarap na buhay at pagkasiphayo sa mga pantasya na nakapaglalayo sa
mga bata tungkol sa realidad ng lipunan. Talamak na tema ngayon ang
kabutihang-asal o wastong pag-uugali na wika nga ni Dr. Almario (sinipi mula
kay Ibarrientos, 2008) ay “hot pandesal mentality” o gayahan sa produksiyon
ng mga akda—‘sunod sa pormula’. Na ayon naman kay Dr. Tolentino ay
pagiging masyadong “wholesome” ng panitikang pambata. Malaking salik
umano sa mga trend na ito ang pagtanggi ng mga mambabasa sa mga radikal
na akdang pambata.
Sa pagsusuring ito, binigyang-pokus ng mga mananaliksik ang
panitikang pambata—partikular ang dalawang kuwentong pambatang “Ako ay
May Titi” at “Ako ay May Kiki.”
Unang nailathala ang “Ako ay May Titi” noong taong 2019. Ito ay sa
panulat ni Genaro R. Gojo Cruz at sa pagguhit naman ni Beth Parrocha-
Doctolero. Sa isang panayam kay Gojo Cruz (Limos, 2020), ipinaliwanag niya
kung paanong nabuo ang pamagat ng aklat. Ayon sa kaniya, mula pa
pagkabata ay pansin na niya ang pagtukoy ng kaniyang ama, na noo’y jeepney
driver, sa mga nakausling parte ng jeep gamit ang salitang “titi.” Aniya, “. . .
gamitin ko na ito sa tunay na konteksto ng literature. Wala na akong
pangambang gamitin itong salitang ito, pakakawalan ko na iyong salita para
mawala na ‘yung malisya kapag binigkas ng bata.”
Mahigit isang taon matapos maisapubliko ang akda ni Gojo Cruz,
inilabas naman ang kahawig na librong “Ako ay may Kiki” sa panulat ni Glenda
C. Oris, at sa pagguhit pa rin ni Beth Parrocha-Doctolero. Kaiba sa aklat ni Gojo
Cruz na nakatutok sa aring panlalaki, ang tinutukoy naman sa aklat ni Oris ay
ang ari ng babae. Ang parehong libro ay naglalayong turuan ang kabataan kung
paano mapangangalagaan nang maayos ang pribadong parte ng kanilang mga
katawan at upang higit na maiwasan ang seksuwal na pang-aabuso sa mga
bata.
Hati ang opinyon ng mamamayan sa pagkakalimbag ng mga ito, hindi
naiwasan ang pag-ani ng batikos ng mga naturang akda. Nariyan ang
negatibong pidbak ukol sa kakatwang pamagat ng libro, na sa palagay ng ilang
mamamayan ay hindi angkop sa mga musmos dahil sa ‘masagwa’ nitong
dating, habang suportado naman ng ilang sikolohista, guro, at magulang ang
interesanteng babasahin dahil sa tunguhin nitong maturuan ang mga batang
kilalanin ang sarili at pahalagahan kung ano ang mayroon sila.
Laging magkabuhol ang panitikan, kultura, at wika. Kapansin-pansin iyon
sa dalawang aklat. Dahil sa panahon ng pagkakalathala sa dalawang
kuwentong pambata ay naging matunog sa mamamayang Pilipino ang
paggamit ng mga salitang titi at kiki, hindi lamang sa pamagat, nguni’t pati sa
nilalaman ng dalawang libro. Sa Sex and Sexuality ni Tan (1998), sinasabing
ang pagtanggap ng mga Pilipino sa mga salitang gaya ng titi, burat, puki, kiki,
at pekpek bilang mga salitang masyadong bulgar at bastos ay sumasalamin sa
kolonyal na kasaysayan ng bansa.
Nariyan ang pangamba ng iba na baka maging bukambibig ito ng
kanilang mga anak. Gayunpaman, ipinaliwanag ni Villanueva (2014) na
nangangailangan pa rin ng gabay ng magulang ang mga batang mambabasa
sa kabila ng kakayahan nilang makaintindi ng isinasaad ng ilang pangungusap
sapagka’t nananatili pang limitado ang pang-unawa nila sa malalalim na
konsepto at komplikadong paksa. Samakatuwid, magiging bastos sa pananaw

ng bata ang isang salita kung bastos ito sa pakiwari ng taong umaagapay sa
kaniyang pagkatuto.
Sa kabilang banda, hindi isinulat ang mga aklat na ito para gawing
katatawanan; hangad ng dalawang akdang burahin ang malisyang nakadikit sa
wastong terminong alinsunod sa katangiang bayolohikal ng bawat indibidwal,
magbahagi ng kaalaman sa mga bata hinggil sa tamang pangangalaga sa kani-
kanilang katawan, at kung paano iingatan ang sarili gamit ang mga
impormasyong matututuhan bilang depensa sa posibleng banta ng pang-
aabuso.
Batay sa pinakahuling tala ng Philippine Statistics Authority noong 2020,
nasa 31.17 milyon ang kabuoang populasyon ng kabataang may edad na 5
hanggang 17 taong gulang. Kaugnay nito, ayon sa tala ng internasyonal na
organisasyong CAMELEON (w.p.), nasa tinatayang pitong milyong kabataang
Pilipino ang dumaranas ng pang-aabusong seksuwal taon-taon, kung saan 70%
ng mga biktima ay naglalaro sa edad mula 10 hanggang 18 taong gulang. Sa
bilang na ito, 20% ay nasa edad anim pababa. Bagama’t mayroong mga batas
na ipinasa laban sa karahasan, nangunguna pa rin ang panggagahasa sa
listahan ng pang-aabusong seksuwal kung saan 18% ng mga biktima ay
kababaihan at ang masaklap pa rito, 33% ng kaso ay kamag-anak ang salarin.
Kung bakit patuloy itong nangyayari, kasalatan sa seksuwal na edukasyon ang
isa sa mga nakikitang salik sa pagtaas ng bilang ng ganitong uring paglabag sa

karapatan. Karaniwan kasing hindi lubos nauunawaan ng mga batang walang
muwang ang maling ginagawa sa kanila ng iba. Sa mata ng bata, walang
malisya ang haplos, hipo, at pisil, lalo na kung kakilala nila ang tao.
Ayon kay Evasco (2008), “sa lipunang Filipino, maselang pag-usapan
ang mga maseselang bahagi ng katawan, lalo pa’t may pang-aabusong
maiuugnay rito.” Isa ito sa mga isyung sa halip na bigyan ng pansin ay dinaraan-
daanan lang. Mas palasak pang gamitin ang mga salitang flower at bird kaysa
tiyak na ngalan ng parteng tinutukoy. Kung tutuusin, mahirap nga namang
buksan ang usaping ito sa harapan ng bata nang hindi naiilang. Pinaniniwalaan
nina Clemente et al. (2017) na ang pagkilos nang naaayon sa panuntunan ng
lipunan ang nasa likod ng pagpapahalaga natin sa hiya. Nguni’t kung hindi
kayang ipaliwanag ng mga magulang ang mga bagay na dapat maintindihan ng
anak dahil mas nangingibabaw ang hiya, paano mawawari ng bata ang dapat
niyang asahan at hindi niya dapat danasin?
“Kapag ang isang tao ay nahihiya, may mga kilos na hindi maisagawa
(e.g., hindi makapagsalita sa harap ng awtoridad, hindi makapagtanghal sa
harap ng maraming tao, hindi makapagpahayag ng tunay na nararamdaman, at
iba pa)” (Torres, 1985; Jocano, 1997, sinipi mula kina Clemente et al., 2017).
Sa madaling salita, ang malimit na pag-iwas sa pagtalakay ng sensitibong
paksa gaya ng usaping seksuwal ay nagiging sanhi pa ng pag-aalangan at
pananahimik ng mga bata.

Maaaring maiugnay natin ang hiya sa maligoy nating pakikitungo. Batay
sa isang suring isinagawa ni Dagmang (1996) hinggil sa hiya, “sa ugaling
paligoy-ligoy ay mapapansin natin na kahit may ibig tayong iparating, ipagawa
o sabihin sa ating kapwa ay hindi kaagad natin ito ipinahahayag sa
pamamagitan ng prangkahang pananalita.”
Sa mga sitwasyong umaandar ang pagkamausisa ng mga bata, may
pagkakataong hindi makatugon nang diretso ang mga nakatatanda;
kinakasangkapan ang mga tayutay upang ilihis nang bahagya ang usapan, na
bagama’t nakukuha agad ng iilan ang kahulugan, nagdudulot naman ng
kalituhan sa ibang bata. Madalas kasing ang mga hinihinging seryosong sagot
sa inosenteng tanong ay naglalaman ng mahabang paliwanag, o ‘di kaya’y
nangangailangan ng ibayong pag-iingat o paglalagay ng filter sa bawat
pangungusap upang hindi magdulot ng pakabigla sa mga murang isipan.
Dahil likas na mabilis magproseso ng bagong kaalaman ang mga bata,
madali rin nilang mapulot ang anumang gawing nasasaksihan sa paligid, mabuti
man o hindi kaaya-aya gaya ng pagmumura, bangayan, at maging karahasan.
Ang paggamit ng yupemistikong pananalita upang mapagaan ang anumang
bigat ng nais ipabatid ang nakalakhan ng marami sa atin.
Sa kasalukuyan kung saan tayo ang inaasahang maging tagapagmulat
ng kabataan, mahalagang mabigyan ng atensiyon ang mga panitikang pambata
na umaalpas sa nakagawian at nagsusulong ng kamalayan patungkol sa

maseselang paksa. Sa pagsasakatuparan nito, imperatibong pag-aralan ang
wikang ginamit sa pagsusulat ng mga akdang ito.
Ayon kay Tarrayo (2017), ang lingguwistika ay isang mabisang
kasangkapan para sa pagsusuring pampanitikan. Esensiyal ito bilang isang
larang para sa pag-unawa sa estruktura, porma, at mga epekto ng panitikan;
kaya malalim na nagdaragdag ang lingguwistika sa karanasan at
pagpapahalaga ng isang tao sa panitikan. Binigyang-diin niya na sa pagbibigay-
kahulugan sa mga akdang pampanitikan, dapat maigting na magtambal ang
wika at panitikan para sa ikahuhusay at ikalilinaw ng pagsusuring tunguhing
habihin. Sa pagpapalawig ni Manzanilla (2015), bilang sangay ng lingguwistika,
ang estilistika (stylistics) na pagsasama ng dalawang salitang “estilo” (sa
panitikan) at “lingguwistika” (o siyentipikong pag-aaral ng wika) ay isang
metodolohikal na balangkas sa pagsusuri ng wika sa panitikan. Ito ang
lingguwistikong pagsusuri ng estilo sa panitikan sa pamamagitan ng
sistematikong pagtingin sa mga pormal na katangian ng isang teksto at
pagtukoy sa kanilang kahalagahang pantungkulin (functional significance) para
sa interpretasyon ng teksto. Para naman sa mga estilistiko (stylisticians), ang
mga anyo, dibuho (pattern), at antas ng wika (hal., ponolohiya, morpolohiya,
sintaks, semantika) ay mahahalagang tanda ng esensiya ng isang teksto.
Sa kabuoan, masasabing isa sa mga pangunahing layunin ng
pagkakalimbag sa dalawang kuwentong pambatang nabanggit ay ang magturo

ng basikong seksuwal na edukasyon sa mga musmos kaya’t napagdesisyunan
ng mga mananaliksik na pagtuonan ang paksang ito upang lusawin ang
konserbatibong pagtingin sa ganitong mga usapin, kung saan madalas gamitan
ng mga yupemistikong termino o katawagan ang ari ng lalaki at babae dahil
“bulgar” at “bastos” ang kiki at titi dahilan upang maging salat sa mahahalagang
karunungan hinggil dito ang kabataan.
Layon ng pananaliksik na suriin ang pagkakagamit ng wikang Filipino sa
dalawang aklat-pambatang may pamagat na “Ako ay May Titi” at “Ako ay May
Kiki” sa estilistikong pagsipat—sa pamamagitan ng paghihimay sa mga
pangwikang elementong nakalilok sa mga ito. Intensiyon ng mga mananaliksik
na buksan ang diskurso sa papel ng paggamit ng wikang Filipino sa pagtukoy
at pagtalakay sa mga pribadong bahagi ng katawan at pagsasaposisyon nito sa
mga kuwentong pambata.
Inaasahan ding sa pagtatapos ng pananaliksik ay makita nang may
kalinawan ang implikasyon ng paggamit ng wikang Filipino sa panitikang
pambata sa paghubog ng kamalayan ng mga batang Pilipino.

Paglalahad ng Suliranin
Ang pag-aaral na pinamagatang Estilistikong Pagsusuri sa Paggamit
ng Wikang Filipino sa mga Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi” at
“Ako ay May Kiki” ay tutugunan ang sumusunod na mga suliranin:
1. Paano nakatulong ang diksiyon o pagpili ng salita ng mga may-akda sa
pagbubuo ng mga parirala sa dalawang kuwento?
2. Ano ang naging gampanin ng sintaks o pagkakabuo ng mga parirala sa
paghahabi ng diwa ng mga sugnay sa dalawang kuwento?
3. Paano naging esensiyal ang gramatikal na estruktura ng mga akda sa
pagpapamalas ng kaangkupan nito sa edad ng mga mambabasa?
4. Paano napatibay ng semantikal na ugnayan ng diksiyon, sintaks, at
gramatikal na estruktura ang pagbubuo ng kuwento ng mga akda?
5. Ano ang saysay ng paggamit ng wikang Filipino sa pagtalakay ng
seksuwal na edukasyon batay sa isinagawang estilistikong pagsusuri?
Balangkas Teoretikal
Sinipat at nilapatan ng suri ng mga mananaliksik ang pagkakagamit ng
wikang Filipino sa dalawang kuwentong pambatang “Ako ay May Titi” at “Ako
ay May Kiki” gamit ang sangay ng lingguwistika na Estilistika (Stylistics) bilang

batayang teorya sa pagbuo ng estilistikong pagsusuri. Sinandigan ng pagsusuri
ng mga mananaliksik ang talakay ng estilistika nina Widdowson (1975),
Simpson (2004) at Jeffries & McIntyre (2010) na kapwa mga nakilala bilang
naunang nagsulong at nagtatag ng larang na ito.
Estilistika Bilang Sangay ng Lingguwistika
Tumutukoy ang estilistika sa kasanayan sa paggamit ng lingguwistika sa
pag-aaral ng panitikan, at gayundin sa iba pang teksto (Leech, 1969, sinipi mula
kay Sunday, 2011; Tarrayo, 2017; Jeffries & McIntyre, 2010; Widdowson, 1975;
Manzanilla, 2015; Simpson, 2004). Dagdag pa ni Tismo (2008), bilang isang
matayog nang lapit sa pagsusuri ng teksto, binibigyang-tuon dito ang
kasanayan sa paggamit ng wika sa pag-aaral ng panitikan lalo’t mas partikular
ang estilistika sa larang ng lingguwistika kaysa sa iba pang pampanitikang
prinsipyo. Sinasabi naman ni Simpson (1993, sinipi mula kay Tismo, 2008) na
nag-aalok ang mga tekstong pampanitikan ng naaakmang lugar upang
masubok ang mga prinsipyo at tuntunin ng lingguwistika.
Sa pagpapalawig ni Widdowson (1975), may kinalaman ang estilistika sa
pagsusuri, interpretasyon, at sa mismong wika; kung ano ang ibig sabihin ng
teksto at kung bakit at paano nito binibigyang-bihis at buhay ang esensiya ng
akda. Sa pagpapatuloy ni Tismo (2008), ipinalalagay na purong ‘obhetibo’
(objective) na pamamaraan ng pagsusuri sa teksto ang estilistika dahil ganap
itong nakasandig sa agham ng lingguwistika. Dahil sa pagbatay na ito ng

estilistika sa lingguwistika, patuloy na ihinahanay ng estilistika ang mga
pamamaraan nito kasabay at kaalinsunod sa mas sopistikadong pag-unlad ng
larang ng lingguwistika.
Bilang sangay ng lingguwistika, nagsisilbing paraan ng tekstuwal na
interpretasyon ang estilistika kung saan ang kahigitan ng tuon ay nakatakda sa
wika (Simpson, 2004, sinipi mula kay Tarrayo, 2017). Para sa mga estilistiko
(stylisticians), ang mga anyo, dibuho (pattern), at antas ng wika (hal.,
ponolohiya, morpolohiya, sintaks, semantika) ay mahahalagang tanda ng
esensiya ng isang teksto. Mahalaga sa kahulugan ng estilistika ang ugnayang
ito sa pagitan ng anyo at tungkulin ng teksto.
Sa pagpapatuloy ni Tarrayo (2017), nagpapatunay ang lingguwistika, na
isang mabisang kasangkapan para sa pagsusuring pampanitikan, na esensiyal
siya bilang isang larang para sa pag-unawa sa estruktura, porma, at mga epekto
ng panitikan; kaya malalim na nagdaragdag ang lingguwistika sa karanasan at
pagpapahalaga ng isang tao sa panitikan.
Dagdag pa ni Tismo (2008), anumang teksto, kabilang ang lahat ng uri
ng tekstong pampanitikan, ay palaging itinuturing na isang lingguwistikong
konstruksiyon (linguistic construct) at sa gayon, ay maaaring palaging iproseso
bilang lingguwistikong konstruksiyon. Kasama sa posisyong ito,
nangangailangan ang isang pagtatangka na alamin ang kahulugan ng anumang
teksto ng masusing pagsusuri sa wika ng tekstong sinusuri.

Nakasalalay ang konsepto sa likod ng estilistika sa paniniwala na ang
mga may-akda, malay man o hindi, ay sumusulat sa o mula sa isang partikular
na pananaw na may partikular na intensiyon sa isip upang makamit ang isang
layunin (Fairclough, 2003, sinipi mula kay Manzanilla, 2015). Ginagawa ito ng
may-akda sa pamamagitan ng masining na pagpili ng mga salita o termino at
mahusay na pagsasaayos o paghahabi ng mga naturang elemento upang
makabuo ng masikhay na naratibo sa isang akdang pampanitikan.
Tinalakay ni Tarrayo (2017) na sa pagbibigay-kahulugan sa mga akdang
pampanitikan, dapat maigting na magtambal ang wika at panitikan para sa
ikahuhusay at ikalilinaw ng pagsusuring tunguhing habihin. Binigyang-diin
naman nina Jeffries at McIntyre (2010) na nakabatay sa teksto ang estilistika.
Sa isang punto, nangangahulugan itong walang sangay ng pag-aaral na
estilistika kung walang tekstong sinusuri.
Sa paliwanag ni Khader (2010), agham ang estilistika na tumatalakay sa
kung paano nakikipag-ugnayan ang mga mambabasa sa wika ng mga teksto—
na karaniwan ay pampanitikan—upang maipaliwanag kung paano naiintindihan
at naaapektuhan ng mga teksto ang mambabasa kapag binabasa ang mga ito.
Dagdag pa ng may-akda, siyentipikong pag-aaral ng estilo ang estilistika, na
maaaring tingnan sa maraming paraan. Sa mas teknikal na sipat, ang estilistika
ay ang pag-aaral ng mga katangiang pangwika ng isang tekstong
pampanitikan—ponolohikal, leksikal, sintaktikal—na direktang nakaaapekto sa

kahulugan ng isang teksto o pahayag. Ang pagkakaiba-iba sa estilistika ay mula
sa mga pangunahing impluwensiya ng lingguwistika at panitikan.
Sa talakay naman ni Mambrol (2020), tumutukoy ang ilang mga lapit sa
estilistika sa paglalarawan ng estilo bilang isang nakagawiang anyo ng
pagpapahayag partikular ng isang may-akda o pag-iisip ng may-akda (authorial
psyche), habang nagsisimula sa estilo ang ibang mga format bilang isang
pampakiramdam (affective) na tugon na nabuo sa mambabasa.
Dagdag pa, katulad ng mga mapagpahayag at mapagtanggap na lapit
(expressive and receptive approaches) na ito ay ang mga kahulugan na
tinitingnan ang estilo bilang pagpapahiwatig ng isang mas malaking konteksto:
kultural na sensibilidad (cultural sensibility), makasaysayang panahon
(historical period), o pambansang damdamin (national feeling). Tumutukoy ang
mga lapit na mas nakadiin sa teksto sa estilo ng mga tuntunin ng isang partikular
na genre, o kaugnay ng iba pang mga rehistro ng lingguwistika, o bilang isang
sanga-sangang relasyon sa pagitan ng mga elemento ng mismong teksto.
Estilistika Bilang Tulay ng Wika at Panitikan
Ang estilistika, na paghahalo ng dalawang larang ng pag-aaral na estilo
(style) at lingguwistika (linguistics), ay isang lapit ng wika sa pampanitikang
pagsusuri na ginagamit upang masiwalat at matuklasan ang mga maingat na
pamamaraan na kinakasangkapan ng mga manunulat ng akdang pampanitikan

upang makamit ang mga partikular na layuning pampagsusuri (Jeffries &
McIntyre, 2010, sinipi mula kay Manzanilla, 2015).
Sa pagpapatuloy ni Manzanilla (2015), ang estilistika, na pagsasama ng
dalawang salita—estilo (sa panitikan) at lingguwistika (o siyentipikong pag-aaral
ng wika) ay isang metodolohikal na balangkas sa pagsusuri ng wika sa
panitikan. Ito ang lingguwistikong pagsusuri ng estilo sa panitikan sa
pamamagitan ng sistematikong pagtingin sa mga pormal na katangian ng isang
teksto at pagtukoy sa kanilang kahalagahang pantungkulin (functional
significance) para sa interpretasyon ng teksto.
Ang pagsusuri ng wika sa panitikan, o estilistika, ay tugon ng mga iskolar
ng wika sa panawagan para sa higit pang makaagham at may lingguwistikong
kamalayan na pagsusuri. Sa mahabang panahon, pangunahing itinuturing ang
paraan ng kritisismong pampanitikan na isang teritoryo lamang ng mga iskolar
sa panitikan, na ibinabatay lamang ang karamihan ng mga pagsusuri sa mga
teoryang pampanitikan, na pinupuna rin dahil sa uri ng pagsusuri na kulang sa
empirikal na batayan (Salonga, 2006, sinipi mula kay Manzanilla, 2015).
Sa pagpapalalim pa ni Widdowson (1975) na isa sa mga kilalang
manunulat na unang nagsulong sa sangay ng lingguwistika na estilistika,
binigyang-linaw niya ito bilang pag-aaral ng panitikan mula sa oryentasyong
panlingguwistika. Dagdag pa niya, dapat tingnan ang pananaw na ang
pagkakaiba ng estilistika mula sa kritisismong pampanitikan at sa lingguwistika

ay tagapag-ugnay ito nitong dalawang mahalagang larang at sa ngayon ay wala
pa itong sariling domain.
Aniya, maaaring magsagawa ng lingguwistikong pag-uusisa o pagtataya
nang walang anumang pagsangguni sa kritisismong pampanitikan, nguni’t
sinasabi ng ilang mga lingguwistang hindi maaaring magsagawa ng mga
pagsusuri sa kritisismong pampanitikan nang walang anumang pagtukoy sa
lingguwistika dahil ang kritiko ng panitikan ay dapat na kasangkot sa anumang
talakayan hinggil sa wika. Gayunpaman, kinabibilangan ang estilistika ng
parehong panitikan at panlingguwistikang pagsusuri; gaya ng iminumungkahi
ng morpolohikal na pagkakabuo sa salitang ito—ang bahagi ng ‘estilo’ (style)
na nauugnay sa panitikan at ang bahagi ng ‘istika’ (istics) na panlingguwistika.
Sa paglilinaw ni Widdowson (1975), sinabi niyang wala pang sariling
domain o awtonomiya ang estilistika nguni’t hindi nangangahulugang hiwalay
sa iba pang mga disiplina ang larang ng lingguwistika at kritisismong
pampanitikan. Malaya at may awtonomiya ang dalawang ito sa kabila ng
katotohanang patuloy silang kumukuha at humihiram ng mga idea at
pamamaraan mula sa ibang mga disiplina. Ang puntong nais sabihin ni
Widdowson (1975), sa kasalukuyang yugto ng pag-unlad ng estilistika, wala pa
sa ganitong katayuan ng awtonomiya ang sangay ng pag-aaral na ito, nguni’t
maaaring umasa na balang araw ay makakamit din ito ng estilistika.

Dagdag naman nina Jeffries at McIntyre (2010), hindi dapat ikahon ang
estilistika sa iisang partikular na teoretikal na pananaw o pamamaraan. Sa
kabuoan, pangunahing lakas ng estilistika ang manatiling bukas sa mga bagong
teorya ng wika at panitikan, at umunlad sa pamamagitan ng pagsasama ng mga
bagong pananaw na ito sa kasanayan ng naturang larang.
Sa aklat ni Widdowson (1975), tinitingnan ang estilistika bilang isang
larang na namamagitan sa gitna ng dalawang disiplina—lingguwistika at
panitikan. Binigyang-paglalarawan niya ang tinatalakay niyang ugnayan ng
dalawang disiplina sa binuo niyang dayagram sa ibaba:
Pigura 1
Konsepto ni Widdowson ng Estilistika (1975, p. 4)
Disiplina: lingguwistika pagsusuring pampanitikan
estilistika
Paksa: wika panitikan

Sa pagpapaliwanag ni Widdowson (1975), naglalayon ang simpleng
balangkas na ito na mailarawan ang esensiya ng estilistika at maipakita ang
katotohanang hindi ito isang nagsasarili o may awtonomiyang disiplina o larang
bagkus ay isang tulay na nag-uugnay sa mga disiplina at paksa. Gaya ng
ipinahihiwatig ng dayagram, ang ugnayang ito ay hindi lamang sa pagitan ng
disiplina at disiplina, paksa at paksa kundi pati na rin sa pagitan ng paksa at
disiplina at ang kabaligtaran.
Mula rito, sinasabi ni Widdowson (1975) na maaaring magsilbi ang
estilistika bilang isang kaparaanan kung saan ang panitikan at wika bilang mga
paksa ay maaaring lumipat patungo sa parehong lingguwistika at pagsusuring
pampanitikan sa pamamagitan ng isang proseso ng unti-unting pagtatantiya.
Kaya’t sa huli ay iminungkahi ng may-akda na maging daan ang estilistika sa
pag-unlad ng isang iskolar o mag-aaral ng wika mula sa alinman sa wika o
panitikan patungo sa alinman sa pagsusuring pampanitikan o lingguwistika.
Layunin ng Estilistika
Sa libro ni Simpson (2004), tinanong niya kung bakit dapat aralin ang
estilistika. Aniya, ang pag-aaral ng estilistika ay paggalugad sa wika, at mas
partikular, ang paggalugad sa malikhaing paggamit ng wika. Sa gayon,
nagpapayaman ang pag-aaral ng estilistika sa mga pamamaraan sa pag-iisip
tungkol sa wika at gaya ng naobserbahan, nag-aalok ang paggalugad sa wika

ng pagkakamit ng mas masikhay na pag-unawa sa mga teksto, partikular sa
pampanitikang teksto.
Sa talakay naman ni Tarrayo (2017), nilulutas ng estilistika ang mga
problema ng interpretasyon sa pamamagitan ng pagbibigay ng mga
kongkretong dahilan kung bakit mas posible ang isang tiyak na estruktura kaysa
sa iba. Dahil ang mga teksto ang pangunahing datos sa pagsusuring
pampanitikan, nagbibigay-daan ang pagkakaroon ng mga tekstuwal na tampok
tulad ng mga bantas, salita, at pangungusap sa pag-unawa sa esensiya ng mga
akdang pampanitikan. Mula rito, napakahalaga ng sapat na mga paglalarawang
tekstuwal ng mga akdang pampanitikan sa pamamagitan ng pagsusuring
pangwika kung may gagawin o bubuoing anumang kritisismo o pagsusuri.
Sa pagpapatuloy ni Simpson (2004), sa buong hanay ng mga modelong
pangwika na mayroon sa kasalukuyan, isang likas na pamamaraang
nagbibigay-linaw sa pamamagitan ng analitikong pagsisiyasat ang maaaring
magamit. Dagdag niya, mahalaga ang pamamaraang ito ng pagtatanong dahil
makapagbibigay ito ng linaw sa mismong sistema ng wika na pinanggagalingan
nito; itinatakda nito ang mga talakay tungkol sa mga ‘tuntunin’ ng wika dahil
madalas nitong ginagalugad ang iba’t ibang uri ng mga teksto. Pagsusuma ni
Simpson (2004), palaging nangunguna ang interes sa wika sa
kontemporanyong pagtatasa ng estilistika kung kaya’t hindi dapat ito aralin
maliban kung interesado sa wika.

Sa pagbubuo ni Simpson (2004) ng mas pormal na pagbabalangkas sa
kaniyang mga obserbasyon, ipinalalagay niyang maaaring umayon ang
pagsasagawa ng pagsusuring estilistika sa mga sumusunod na tatlong
pangunahing prinsipyo, na kinakatawan ng tatlong letrang ‘Ms’ (tatlong ‘Rs’ sa
Ingles). Ang tatlong Ms ay nagsasaad na:
• ang estilistikong pagsusuri ay dapat masinop (rigorous);
• ang estilistikong pagsusuri ay dapat mababalikan (retrievable);
• ang estilistikong pagsusuri ay dapat mauulit (replicable).
Sa pagpapaliwanag ni Simpson (2004), kapag sinabing masinop ang
estilistikong pamamaraan, nangangahulugang dapat nakabatay ito sa isang
tahasang balangkas ng pagsusuri. Hindi produkto ang estilistikong pagsusuri
ng isang di-organisadong pagkakasunud-sunod ng mga biglaan at malalabong
panuntunan sa halip ay bumabatay ito sa mga masikhay na estruktura ng
modelo ng wika at diskurso na nagpapaliwanag kung paano pinoproseso at
nauunawaan ang iba’t ibang dibuho (pattern) sa wika.
Sa pagpapatuloy ni Simpson (2004), kapag sinabing mababalikan ang
estilistikong metodo, nangangahulugan itong isinaayos ang pagsusuri sa
pamamagitan ng mga tahasang termino at pamantayan, na napagkasunduan
ang mga kahulugan ng iba pang mga mag-aaral ng estilistika. Bagama’t
napatunayan nang mahirap tukuyin nang eksakto ang mga tumpak na

kahulugan para sa ilang aspekto ng wika, mayroong pinagkakasunduan tungkol
sa kung ano ang ibig sabihin ng karamihan sa mga termino sa estilistika.
Nagbibigay-daan ang pagkakasundong ito sa iba pang mga mag-aaral, iskolar,
o dalubhasa sa estilistika na masundan ang prosesong pinagtibay sa isang
pagsusuri, upang masubukan din ang mga pamamaraang ginamit at makita
kung paano naabot ng pagsusuri ang kongklusyon nito; upang mabawi, sa
madaling salita, ang estilistikong analisis.
Panghuli, kapag sinabing may kakayahan ang isang estilistikong
pagsusuri na maulit sa ibang konteksto, hindi nangangahulugan na dapat
subukang kopyahin ang gawa ng bawat isa. Sa talakay ni Simpson (2004),
nangangahulugan lamang ito na dapat may sapat na kalinawan (transparency)
ang mga pamamaraan upang mabigyan ng pagkakataon ang iba pang mga
estilistiko na masuri ang mga ito, alinman sa pamamagitan ng pagsubok sa
parehong teksto o sa pamamagitan ng paglalapat ng mga ito sa iba pang mga
teksto. May prinsipyong maaabot ang mga kongklusyon kung nauulit ang
proseso at tahaking sinusundan ng pagsusuri at maaaring makopya sa iba pang
konteksto. Sa ganang ito, isang mahalagang kakaniyahan ng estilistika ang
katangiang nauulit at nalalapat sa iba pang konteksto ng pagsusuri dahil
naglalayon itong idistansiya ng estilistika ang sarili mula sa ibang praktikang
umiiral lamang dahil sa hindi pa nasusubok o hindi masusubok na mga
pamamaraan.
Estilistika at mga Antas ng Wika
Sa talakay pa rin ni Simpson (2004), sa naging pagtingin sa
metodolohikal na kahalagahan ng tatlong Ms, mahalaga naman dito ang
pagtatatag ng ilan sa mga mas pangunahing kategorya, antas, at yunit ng
pagsusuri sa wika na makatutulong sa pag-aayos at paghubog ng isang
estilistikong pagsusuri. Sa pinakamalawak na konseptuwalisasyon nito, hindi
isang disorganisadong lupon ng mga tunog at simbolo ang wika, nguni’t sa halip
ay isang masalimuot na sanga-sanga ng mga antas, leyer, at kawing. Kaya ang
anumang pagbigkas o piraso ng teksto ay nakaayos sa pamamagitan ng ilang
natatanging antas ng wika.
Mula sa pagbabalangkas ni Simpson (2004), narito ang isang listahan
ng mga pangunahing antas ng wika at ang mga nauugnay na terminong teknikal
sa pag-aaral ng wika, kasama ang maikling paglalarawan ng kung ano ang
saklaw ng bawat antas:
Talahanayan 1
Mga Antas ng Wika
Antas ng wika Sangay ng pag-aaral ng wika
Ang tunog ng sinasalitang wika; ang

ponolohiya; ponetiks
paraan ng pagbigkas ng mga salita.
Ang mga pattern ng nakasulat na

grapolohiya
wika; ang hugis ng wika sa pahina.
Ang paraan ng pagbuo ng mga
salita; mga salita at mga morpolohiya
estrukturang bumubuo rito.
Ang paraan ng pagsasama ng mga
salita sa iba pang mga salita upang

sintaks; gramatika
makabuo ng mga parirala at
pangungusap.
Ang mga salitang ginagamit natin;

pagsusuring leksikal; leksikolohiya
ang bokabularyo ng isang wika.
Ang kahulugan ng mga salita at

semantiks
pangungusap.
Ang paraan ng paggamit ng mga
salita at pangungusap sa pang-araw-

pragmatiks; pagsusuri ng diskurso.
araw na sitwasyon; ang kahulugan
ng wika sa konteksto.
Maaaring masipat at magamit ang mga pangunahing antas ng wikang ito
sa estilistikong pagsusuri ng teksto, na kung saan ginagawang mas organisado

at may daloy ang mismong pagsusuri, higit pa sa pagsunod sa prinsipyo ng
tatlong Ms. Gayunpaman, kung ano ang ganap na sentro sa pag-unawa sa wika
(at estilo) ay magkakaugnay ang mga antas na ito: nasasangkot at umaasa sila
sa isa’t isa at kumakatawan sa maramihan at sabay-sabay na mga operasyong
pangwika sa pagpaplano at paggawa ng isang pahayag.
Mga Elemento ng Estilistika
Sa talakay ni Manzanilla (2015), gumagamit ang mga manunulat ng sarili
nilang estilo sa kanilang mga akda, at naniniwala ang mga iskolar na nag-aaral
sa estilistika na mayroong mga nakikilalang elemento ng estilo sa
pangkalahatan na maaaring magmarka o magbigay-identidad sa iba’t ibang
manunulat. Sumasang-ayon ang iba’t ibang mga iskolar na kinabibilangan ang
mga elemento ng pangkalahatang estilistika ng: Tagapagsalaysay (Narrator),
Punto de Bista (Point of View), Pagpili ng Salita o Diksiyon (Word Choice),
(Indibidwal) na Gramatika, Pagkakabuo ng Parirala at Pangungusap o Sintaks,
Alegorya (Allegory), Simbolismo, Tono, Larawang-Diwa (Imagery), Paksa
(Motif), Bantas (Punctuation), Imahinasyon, Pagkakaisa (Cohesion),
Suspensiyon ng Di-paniniwala (Suspension of Disbelief), at Boses (Voice).
Subali’t mahalagang tandaan na labis na mapiling gawain ang
estilistikong pagsusuri. Naniniwala sina Leech at Short (2007, sinipi mula kay
Tarrayo, 2017) na ang bawat estilistikong analisis ay nangangailangan ng
maingat na pagpili ng ilang mga panlingguwistikang tampok at katangian

habang hindi iniintindi ang ilan; kaya sinasabing lubos na mapiling gawain ang
isang estilistikong pagsusuri, na maaaring tumuon lamang sa iilang mga tampok
o prinsipyo. Sinusubukang itatag ng estilistikong seleksiyon ang ugnayan sa
pagitan ng kahalagahan ng isang teksto at ang mga katangiang pangwika kung
saan ang esensiya ng teksto ang dapat maipakita at maitampok (Tarrayo,
2017).
Sa konteksto ng pag-aaral na ito, pinili lamang ng mga mananaliksik ang
mga elemento ng estilistika na nakikitang akma upang masuri ang
pagkakagamit ng wikang Filipino sa mga kuwentong pambatang susuriin.
Pangunahing nakatuon ang analisis ng pag-aaral na ito sa mga elementong
pagpili ng salita o diksiyon, pagkakabuo ng parirala o sintaks, gramatika,
at semantika.
Ipinaliwanag nang detalyado ang bawat elemento, ang partikularidad ng
mga ito, at kung paano gagamitin ang bawat isa sa paglalapat ng suri sa
dalawang kuwento sa bahaging Kabanata 3, Metodo sa Pagsusuri ng Datos.
Sa pamamagitan ng pagtutulay-tulay ng mga analisis, layon ng mga
mananaliksik na higit na mapalalim ang estilistikong pagsusuri na bubuoin
hinggil sa dalawang kuwentong pambata.
Kakatwang pag-aralan ang mga kuwentong pambata dahil madalas ay
nababaon na ito malayo sa hinagap ng mga intelektuwal at pantas (Hunt, 2002).
Kaya’t gamit ang sangay ng pag-aaral na estilistika (stylistics) bilang

pangunahing teorya sa paglalapat ng pagsusuri habang gabay ang ilan sa mga
elemento nito, hihimay-himayin ng mga mananaliksik ang pangwikang
katangian ng dalawang kuwentong pambata nang makapagpanday ng
masikhay na estilistikong pagsusuri na lumalangkap at tumatalunton sa naging
gamit ng wikang Filipino sa dalawang akdang pampanitikan na susuriin.
Ayon kay Anderson (2016), proseso ang pampanitikang pagsusuri ng
paghihilatsa ng mga detalyeng pangwika sa maliliit na piraso na makikita sa
mga akdang pampanitikan. Ang panitikan ay maaaring isang tula, nobela,
pandulaang akda, maikling kuwento, talaarawan, o personal na sanaysay.
Kinakailangan sa pampanitikang analisis ang pagpapahayag ng sariling mga
idea at sipat hinggil sa akda. Ibinabatay ang mga kuro o dalumat sa masinsing
pagsusuri sa paggamit ng wika ng may-akda.
Bilang pangunahing teorya sa paglalapat ng estilistikong pagsusuri ang
sangay ng pag-aaral na estilistika, kasasangkapanin naman ng mga
mananaliksik ang apat na mga nabanggit na pangwikang elemento bilang
gabay sa pagbuo ng estilistikong pagsusuri. Una na rito ang diksiyon o pagpili
ng salita. “Ang salita ay napakalaking elemento ng komunikasyon” (Maggay,
2002, p. 13). Sa makinis na pagsusuri ng panitikan, kailangan ang tapat na
atensiyon sa paraan ng paggamit at pagpili ng may-akda ng mga salita. Dagdag
pa ni Anderson (2016), “ang paraan o estilo ng pagsulat ng may-akda ay

singhalaga rin ng mismong isinusulat niya” (tal. 7) (makikita ang detalyadong
pagpapalawig sa Kabanata 3, Metodo sa Pagsusuri ng Datos).
Pangalawa ang sintaks o pagkakabuo ng pangungusap. Maraming
maipapalagay sa paraan kung paano binuo ng may-akda ang kaniyang
pangungusap. Dagdag pa ni Anderson (2016), maaaring magpahayag ang
maiikling pangungusap na putol-putol ang diwa ng nagsasalaysay habang ang
mahahaba naman ay maaaring tanda ng paglalarawan ng may-akda ng
mahahalagang bagay.
Sa paglalagom nina Anderson at Ward (2022), ang paggamit ng lahat ng
iba’t ibang elemento ng estilo ay nagbibigay-daan sa mga may-akda upang
makalikha ng mga natatanging piraso ng pagsulat na partikular na
nagpapahayag ng kanilang mga idea, kaisipan, o kuwento. Ang iba’t ibang
elementong ito, na pinagsasama-sama ng mga manunulat sa isang walang
katapusang hanay ng mga posibilidad, ay gumagawa ng pinong sining ng
panitikan at malikhaing pagsulat.
Samakatuwid, batay sa mga inilatag na pagpapakahulugan, makabubuo
ang mga mananaliksik ng isang paradaym na magbibigay-paglalarawan sa
proseso ng paglalapat at pagbubuo ng estilistikong pagsusuri sa isang akdang
pampanitikan gamit ang sangay ng pag-aaral na estilistika sa gabay ng apat na
mga nabanggit na pangwikang elemento.

Pigura 2
Proseso ng Pagbubuo ng Estilistikong Pagsusuri sa Isang Akdang
Pampanitikan
Estilistika
(Stylistics)
Estilistikong
Akdang - gabay ang 4 na
Pagsusuri
Pampanitikan . Pangwikang
(Literature) Elemento (Stylistic
(diksiyon, sintaks, Analysis)
gramatika, at
semantika)
Masasabing isa sa mga pangunahing layunin ng pagkakalimbag sa
dalawang kuwentong pambata ang magturo ng basikong seksuwal na
edukasyon sa mga musmos at sa kabuoan, upang lusawin ang konserbatibong
pagtingin sa ganitong mga usapin. Madalas gamitan ng mga yupemistikong
termino o katawagan ang ari ng lalaki at babae dahil “bulgar” at “bastos” ang
kiki at titi dahilan upang maging salat sa mahahalagang karunungan hinggil dito
ang mga bata.
Kaugnay nito, sinikap namang ipaliwanag ni Pamela Constantino sa
kaniyang papel na “Euphemism/Yupemismo sa Lenggwahe ng mga Pinoy” ang
karaniwang dahilan sa hindi tuwirang pagpapahayag ng mga Pilipino sa
nararamdaman na nagreresulta sa paggamit ng pahiwatig o kaya’y yupemismo.

Pahayag niya, ayaw ng Pilipinong mapahiya o kaya’y mawalan ng pag-asa ang
kaniyang kausap kaya may paraan siya sa pag-iwas. Maaaring masuri na ang
ganitong gawi ng mga Pilipino sa komunikasyon ay upang mapanatili ang
mabuting pakikitungo at pagpapanatili ng konseptong “pakikipagkapuwa” sa
sinumang kausap o patutunguhan ng mensahe (Constantino, 2003, sinipi mula
sa “Pahiwatig at Yupemismo sa Komunikasyong Pilipino,” 2020).
Sa huli, ang mga suri at siyasat na ibubunga ng paglalarawan ng
penomenong pangwika at pangkultura ang magiging batayan ng mga
mananaliksik sa pagbuo ng mga interpretasyon at/o dalumat-suri (Zafra, 2016).
Balangkas Konseptuwal
Nilapatan ng suri ng mga mananaliksik ang pagkakagamit ng wikang
Filipino sa dalawang kuwentong pambatang “Ako ay May Titi” at “Ako ay May
Kiki” gamit ang sangay ng lingguwistika na Estilistika (Stylistics) bilang
batayang teorya sa pagbuo ng estilistikong pagsusuri habang gabay naman ang
apat na pangwikang elementong pumapailalim sa pag-aaral na estilistika—
diksiyon o pagpili ng salita, sintaks o pagkakabuo ng parirala, gramatika,
at semantika. Nagmula ang paliwanag ng diksiyon sa talakay ni Ellis (2022),
pinagbatayan naman ng paliwanag ng sintaks ang talakay rito ni Ceña (2012),
sumangguni naman ang mga mananaliksik sa talakay ni Simpson (2004) ng
gramatika at panguli, sa talakay ni Leech (1974) ng semantika. Sa

pangkalahatan, sinandigan ng mga mananaliksik ang talakay ng estilistika nina
Widdowson (1975), Simpson (2004), at Jeffries & McIntyre (2010) na kapwa
mga nakilala bilang naunang nagsulong at nagtatag ng larang na ito.
Masusundan ang kabuoang proseso ng pagbuo ng mga mananaliksik sa
estilistikong pagsusuri ng dalawang kuwentong pambata gamit ang paradaym
sa ibaba:
Pigura 3
KUWENTONG PAMBATANG “AKO AY

MAY TITI” AT “AKO AY MAY KIKI”
Estilistika (Stylistics)
gabay ang 4 na Pangwikang Elemento
Diksiyon
Sintaks
Gramatika
Semantika
Estilistikong Pagsusuri sa mga

Kuwentong Pambatang “Ako ay May
Titi” at “Ako ay May Kiki”
Saklaw at Limitasyon
Ang pag-aaral na ito ay nakatuon lamang sa estilistikong pagsusuri sa
pagkakagamit ng wikang Filipino at sa pangwikang mga elementong nakalilok
sa dalawang kuwentong pambatang “Ako ay May Titi” na isinulat ni Genaro R.
Gojo Cruz at “Ako ay May Kiki” na isinulat ni Glenda C. Oris, at wala nang iba
pang akdang susuriin.
Bilang siyasat sa pagkakagamit ng wika ang kabuoang tunguhin ng
pananaliksik, ang pagsusuri ay limitado lamang sa tekstuwal na aspekto ng
dalawang kuwentong pambata at hindi na nito sakop ang ilustrasyon, kulay, at
iba pang grapikong elementong makikita sa dalawang akda.
Gamit ang apat na mga pangwikang elementong pumapailalim sa
estilistika (stylistics) na diksiyon o pagpili ng salita, sintaks o pagkakabuo ng
parirala, gramatika, at semantika, hihimayin ng mga mananaliksik ang
pangwikang mga elementong nakalilok sa dalawang kuwentong pambata nang
makapagpanday ng masikhay na estilistikong pagsusuri.
Kahalagahan ng Pag-aaral
Ang pananaliksik na ito ay tungkol sa estilistikong pagsusuri ng wikang
Filipino sa dalawang kuwentong pambata na “Ako ay May Titi” at “Ako ay May
Kiki.” Ang resulta ng pag-aaral ay makatutulong sa mga sumusunod:

Sa mga Manunulat at Mag-aaral ng Panitikan
Ang pagsusulat ng kuwentong pambata na may temang seksuwal sa
gitna ng katangian ng wika at lipunang Filipino na konserbatibo at tradisyonal
lalo't higit sa mga nakatatandang henerasyon ay isang komplikadong gawain
kaya’t malaki ang magiging tulong ng pag-aaral na ito upang matukoy ang mga
kahinaan, kalakasan, suliranin, at posibleng solusyon sa paggamit ng wikang
Filipino bilang pangunahing midyum sa paglikha ng mga ganitong uri ng
kuwento sa hinaharap.
Sa mga Magulang at mga Bata
Ang magulang at kanilang mga anak na siyang pangunahing
mambabasa at tagatanggap ng kaalaman mula sa mga nabanggit na kuwento
ay magkakaroon ng mas bukas na pagtingin at maluwag na pagtanggap sa mga
usaping seksuwal na lubos na mauunawaan sa tulong ng sariling wika.
Sa mga Guro at Mag-aaral ng Seksuwal na Edukasyon
Ang resulta ng pag-aaral ay maaaring maging batayan sa pagbuo ng
pundasyon at paunang hakbang sa pagtuturo ng seksuwal na edukasyon sa
pamamagitan ng mga kuwentong pambata na epektibong makapaghahatid ng
kaalaman sapagka’t nasusulat ang mga ito sa wikang Filipino.
Sa mga Kapwa Mananaliksik

Ang pananaliksik na ito ay maaaring maging sandigan para sa mga
susunod pang pag-aaral na may kinalaman sa estilistikong pagsusuri sa
paggamit ng wikang Filipino sa mga kuwentong pambata, seksuwal na
edukasyon, at yupemismo sa wika at kultura.

Kabanata 2
REBYU NG MGA KAUGNAY NA LITERATURA AT PAG-AARAL
Tinalakay sa bahaging ito ang mga lokal at banyagang pag-aaral maging ang
mga lokal at banyagang literaturang nahanap ng mga mananaliksik na kaugnay
ng paksa ng pag-aaral na ito.
Diwa ng Musmos: Pangwikang Pagsusuri sa mga Panitikang Pambatang
Filipino
Ang panitikang pambata ang malimit makaligtaang anyo ng panitikan.
Kawili-wiling pag-aralan ang ganitong mga kuwento dahil madalas ay nababaon
na ito malayo sa hinagap ng mga intelektuwal at pantas—nakakaligtaan dahil
kakaunting kritiko ang naglalaan ng panahon at isip upang suriin ito dahil sa
nakasanayan nang tingnan ang mga bata bilang mahina at mababang uri na
nilalang, na nagdudulot ng pagiging mapanghamak na pagturing ng ilan sa
pambatang panitikan (Gojo Cruz, 2007; Evasco, 2011; Hunt, 2002). Kadalasan,
ang pagsusuri ay nagtatapos na lamang sa tanong na kung ang kuwento ba ay
nagbibigay-aral o hindi sa mga bata kaya’t kahit pinagbabasa ang halos lahat
ng mga mag-aaral sa paaralan ay kakaunti ang nabibigyan ng pagkakataon at
natuturuan ng kakayahang masuri ang mga binabasa nilang akda gamit ang
mga naitatag nang metodo o pamamaraan sa kritikal na pag-aanalisa ng mga
teksto (Gojo Cruz, 2007; Georgandis, 2010).
Binigyang-talakay rin ni Ordonez (2008) ang usapin hinggil sa katangian
ng wikang Filipino na patuloy na namamayani sa ating lipunan na hinuhubog ng
kaisipan, paniniwala, at pananaw ng mga tao. Idiniin niya sa kaniyang sanaysay
ang patuloy na pagkakakahon sa wika at ang pananatili nito sa kabansutan o
kawalan ng pagyabong at pag-unlad dahil sa iba’t ibang aspekto at puwersang
sumasagka sa higit pa nitong pamumukadkad.
Aniya, matagal nang nakabilanggo ang sariling wika ng bansa sa selda
ng pagkukunwari o ipokrisya. Pinatingkad ng kaniyang mga pahayag ang
tinatalakay ng pananaliksik na ito hinggil sa konserbatibong wika at lipunang
Filipino na palaging tumutuloy sa paggamit ng mga tao ng yupemistikong mga
termino lalo sa mga usaping “bulgar” o “bastos” para sa pandinig ng marami
dahil sa konsepto ng hiya. Dagdag pa ni Ordonez (2008), hindi magamit ng mga
tao ang eksaktong mga salita sa pagtukoy ng mga bagay lalo na kapag may
kinalaman sa seks at mga usaping itinuturing na kalaswaan ng “nagbabanal-
banalang lipunan.”
Idagdag pa ang namamayaning pagtanaw na mababaw at di-seryosong
anyong pampanitikan ang pambatang panitikan. Tinalakay ni Evasco (2011) na
dahil nga sa nakasanayan nang tingnan ang mga bata bilang mahina at
mababang uri na nilalang, nagdudulot ito ng pagiging mapanghamak na

pagturing ng ilan sa wika, nilalaman, at kabuoang saysay ng pambatang
panitikan. Nariyan din ang mga pagkakataong makaririnig ng mga puna mula
sa iba na “pambata lang naman” o kaya’y hindi maituturing na seryosong pag-
aakda o pagsusulat ang mga kuwentong pambata. Maidaragdag pa rito ang
paniniwalang ang pagkatha ng panitikang pambata ay tuntungan lamang o
pagsasanay patungo sa mas dakila o mataas na panulat.
Dagdag pa ni Evasco (2011) na batay sa mga nailahad, pinatutunayan
lamang nito na marami ang nag-aakalang di-seryosong anyo ng panitikan ang
mga akdang pambata—na kaugnay ng hindi rin pagseryoso sa pagkabata
bilang mahalagang yugto sa pagkatao ng bawat isa. Sa mga lipunan sa iba’t
ibang dako ng daigdig, nagiging tanda agad ng kahusayan ang pagkagulang o
pagiging matanda. Ginagamit tuloy sa maraming pagkakataon na pambansag
na may intensiyong mangmaliit ang mga salitang “bata,” “paslit,” o “musmos.”
Dagdag pa ni Evasco (2011), kasama ring epekto ng ganitong baluktot na
pagtingin at paniniwala hinggil sa pagkabata ang mga katagang “marami ka
pang kakaining bigas” o “papunta ka pa lang, pabalik na ako.”
Daan sa paglilinang at pagpapayabong ng kaisipan ang pagsusulat ng
panitikan para sa mga bata at bilang isang espesyal na daluyan ng
komunikasyon, sinisiguro ng panitikang pambatang magagamit ang wika sa
paraang tumutugon sa kakayahan at pangangailangan ng isang batang
mambabasa (Fajilan, 2014). Simple mang gawain kung titingnan subali’t alam
ng sinumang manunulat na hindi basta-bastang kasanayan ang paghahabi ng
mga akmang salita upang makabuo ng isang kuwentong pambatang
makatutugon sa murang kamalayan ng mga bata habang huhusto sa wikang
kanilang naaabot nang hindi naman nasasagkaan ang proseso ng kanilang
pagkatuto ng mga bagong karunungan.
Sa aklat ni Evasco (2001, sinipi mula kay Aguila, 2017), sinabi niyang
bilang isang manunulat partikular ng panitikang pambata, nararapat pakaisipin
na ang kuwentong pambatang nililikha ay may pangunahing layunin na isulat
para sa mga bata at nararapat na tumutugon sa interes, pangangailangan, at
kapasidad sa pagbasa ng mga bata. Ayon pa sa kaniya:
Pinakamalaking kasalanan sa pagsusulat ng kuwentong pambata

ang gawing salimpusa ang mga batang tauhan sa loob ng
kuwento. Mahalagang ipamalas ang pagkabata ng isang bata,
ipakita ang kanilang kultura sa loob ng teksto. Laging payo ng
mga batikang manunulat na sumulat ng kuwento ukol sa tunay na
ginagawa at gusto ng mga bata. (p. 185)
Ipinaliwanag ni Hunt (2002) na “binubuo ng tatlong elemento ang pag-
aaral ng pambatang panitikan—ang akda, ang mga bata, at ang mga manunuri”
(p. 15). Sa magkabukod na papel nina Aguila (2017) at Fajilan (2014) ay kapwa
tinalakay at sinuri nila ang mga premyadong kuwentong pambata na nagwagi
ng unang gantimpala sa Gawad Palanca. Nagkaiba lamang sila ng mga sakop
na taon—mga nagwaging kuwento mula taong 2001-2010 ang sinuri ni Aguila

habang mga nagwaging kuwento sa taong 1995-2009 naman ang sinuri ni
Fajilan.
Pangunahing layunin ng deskriptibong pag-aaral ni Aguila (2017) na
masuri ang mga kuwentong pambatang nagawaran ng unang gantimpala sa
Gawad Palanca mula taong 2001-2010 upang matuklasan kung ang mga
nagwaging kuwento ay nagtataglay ng mga katangiang naaayon sa panunuring
pampanitikan na ang pokus ay ang mahahalagang elemento ng maikling
kuwentong pambata: banghay (plot), tauhan (character), tagpuan (setting),
tema (theme), at estilo (style) ng awtor na nakapaloob din sa ginamit na dulog
sa panunuring pampanitikan na text-focused at context-focused approach
(Norton, 2003; Lukens, 1995; Mcguire, 1982; Glazer, 1997, sinipi mula kay
Aguila, 2017).
Mahalaga ang bawat elementong ito upang masuring mabuti ang
katangian at nilalaman ng kuwento lalo na para sa mga mag-aaral na bumabasa
at tumatangkilik nito.
Tunguhin naman ng pag-aaral ni Fajilan (2014) na suriin ang varayti ng
wikang ginamit sa mga bata sa tulong ng naratibo ng walong kuwentong
pambatang nagwagi ng Palanca Award at Philippine Board of Books for Young
People (PBBY) na gantimpala mula 1995-2009—na may mga tema sa pagiging
ina o pagiging ama (motherhood or fatherhood). Natuklasan sa pag-aaral na
ang mga konsepto ng pagiging ina tulad ng tradisyonal na maybahay, OFW,

single mother, at lesbian na ina; konsepto ng pagiging ama tulad ng OFW na
ama, environmentalist at rebolusyonaryong mga magulang ang katangian ng
mga piling kuwento.
Batay sa kinalabasan ng pag-aaral ni Aguila (2017), natuklasan ng
mananaliksik na malaki ang maitutulong ng pagsusuri ng mga akdang
ipinagagamit sa mga mag-aaral upang matasa ang kaangkupan nito sa
kanilang mga murang isipan at sa wikang kanilang naaabot. Mahalaga ang
pagkakaroon ng panimulang ebalwasyon upang matiyak ang kaakmaan nito sa
mga mambabasa at magamit bilang suplemento/kagamitang pampagtuturo.
Makabuluhang hakbangin ito na makatutulong nang lubos sa mga gurong
gumagamit ng mga genre na kagaya ng mga kuwentong pambata.
Kuwentong Pambata bilang Tagapagtalakay ng Seksuwal na Edukasyon
Ang mga kuwentong pambata ay itinuturing na hanguan ng kaalaman at
kabutihang-asal. Talamak ang temang wastong pag-uugali sa mga premyadong
kuwentong pambata na madalas makita sa mga komersiyalisadong bilihan ng
aklat. Ayon nga kay Gojo Cruz (2007), “nagiging instrumento tuloy ng
matatanda o ng lipunan ang panitikang pambata upang hubugin ang bata ayon
sa kanilang kagustuhan at pamantayan” (p. 12).

Una nang kinuwestiyon ni Rolando Tolentino ang pag-iwas ng mga
panitikang pambata at mga manunulat sa maseselang paksa sa kaniyang
pahayag tungkol sa binasang papel na “Ang Pinag-aagawang Bata sa
Panitikang Pambata: Folklore, Media at Diskurso ng Bata” sa Unang
Pambansang Kumperensiya sa Panitikang Pambata sa UP Diliman, noong
Hulyo 2007. Ayon sa kaniyang mapanuring pagsisiyasat (sinipi mula kay
Evasco, 2008):
Bakit di tulad ng nakakatandang panitikan—at hindi lamang dahil

mas nauna itong umunlad—na maaring maging palaban ang
laman at porma ng sektoral at rehiyonal na panitikan, ang
panitikang pambata ay masyadong “wholesome” o ang
komentaryong panlipunan at historikal ay limitado sa personal na
antas? (p. 41)
Bunga ng konserbatibong kultura sa lipunang Filipino, kung saan
itinuturing na sensitibo ang usaping seksuwal, hindi naging madali ang
pagtanggap ng mga Pilipino sa mga kuwentong pambata na tumatalakay rito.
Gayun pa man, maraming kuwentong pambata pa rin ang nailathala na
pumapaksa sa usaping seksuwal partikular sa pang-aabuso.
Sa pag-aaral ni Evasco (2008), sinuri ang ilang panitikang pambata na
umalpas sa karaniwang paksa at estilo gaya ng Ang Batang Ayaw Gumising
(1997) ni Rene O. Villanueva, Erika and Jay Learn the Touching Rules (2005)
ni Ma. Agnes Cayaban, Hoy bata! Mahalaga ka! Sina Biboy at Nina para sa
patakaran sa ligtas na paghawak (2005), at Ang Aking Aklat para sa Pansariling

Kaligtasan (2003) ng CPTCSA. Hinimay niya ang naging kalakasan at kahinaan
ng mga panitikang pambata pagdating sa estilo ng pagkakasulat: mga salita at
simbolismong ginamit, gayundin sa elemento: mga tauhan, tagpuan, at iba pa.
Sa kaniyang suhestyon sa mga naturang akda, iginiit niya na kailangan nang
iwasan ang mga yupemismo at metapora ng mga seksuwal na bahagi ng
katawan gaya ng paggamit ng bulaklak, bibingka, monay, at ibon sa mga
termino sa ari. Mas mabuti rin umanong gawing komportable ang mga bata sa
pagtukoy ng ngalan ng bahagi ng katawan upang maging komportable rin silang
magkuwento at magbahagi ng kanilang danas, masama man ito o hindi.
Pinuri naman niya ang kapangahasan ng mga aklat sa pagtalakay ng
sensitibong paksa, maging sa patuloy na pagkukuwento hanggang sa marinig
ang danas ng karamihan sa batang Filipino. Sinisira umano nito ang nosyon na
inosente, wholesome, at ligtas sa anumang ideolohiya at politika ang mga aklat-
pambata. Naghahain din umano ang mga ito ng matatapang na akdang hindi
naitatampok sa komersiyal na paglalathala o produksiyon na isaalang-alang
ang panlasa at pintig ng interes ng mga bata sa panggitnang uri.
Bukod sa estilo ng pagsulat, malaking tulong din ang ilustrasyon sa
paghahatid ng kahulugan sa paraang hindi mabibigla sa seksuwal na
impormasyon ang mga batang mambabasa o binabasahan. Halaw sa pahayag
ni Gojo Cruz (2007):

Hindi maaaring ihiwalay ang ilustrasyon ng kwento sa kwento

mismo. Integral na bahagi ng kwento ang ilustrasyon. Sa mga
batang hindi pa nakababasa, malaki ang ginagampanan ng mga
ilustrasyon. Pinupunan ng ilustrasyon ang mga hindi nila
mabasa/maunawaan sa teksto ng kwento. Ang mga ilustrasyon
ay kwento ring sinusundan ng bata. (p. 15-16)
Patunay lamang ito na mabisang instrumento ang mga kuwentong
pambata bilang tagapagtalakay ng usaping seksuwal.
Kaugnay nito, hindi na rin bago ang pagtatangkang gamitin ang mga
kuwentong pambata sa pagtuturo ng seksuwal na edukasyon sa Pilipinas. Sa
ilalim ng Reproductive Health Bill na ngayon ay ganap nang batas, mula pa
noong 2010 ay sinusubukan na ng Department of Education (DepEd) na isama
ang seksuwal na edukasyon sa elementarya at sekondaryang kurikula. Layon
ng programa na talakayin ang mga usaping seksuwal sa pamamagitan ng
modyul at isabay sa pagtuturo ng sumusunod na mga asignatura: Agham;
Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan (EPP); Kalusugan; Heograpiya,
Kasaysayan at Sibika; at Matematika. Gayun pa man, hindi naging madali ang
proseso at implementasyon nito.
Sa panukalang papel ni Gapuz (2013), isiniwalat niya na ang kabiguan
sa pagpapatupad ng tuloy-tuloy, komprehensibo, at makatuturang programa ng
seksuwal na edukasyon sa Pilipinas ay dahil sa sumusunod na mga balakid: (1)
ang pagtutol ng mga relihiyosong grupo, partikular ang Catholic Bishops
Conference of the Pilipinas (CBCP) sa kadahilanang magsusulong umano ito

ng seksuwal na kahalayan; (2) kakulangan sa malinaw na direksiyon ng
kurikulum. Mula sa depinisyon ng DepEd sa seksuwal na edukasyon noong
2012 na “kurso ng pag-aaral na sumasaklaw sa malawak na hanay ng
impormasyon tungkol sa pisikal, sikolohikal, panlipunan at sekswal na pag-
unlad ng mga indibidwal" ang kahulugan umanong ito ay nagpapakita ng
kakulangan ng direksiyon at pagpapasya mula sa mga naghain ng programa;
at (3) limitadong pananaw at pamamaraan sa pagtuturo nito.
Sa huling bahagi ng panukalang papel, inihain ni Gapuz ang paggamit
ng literatura sa pagtuturo ng seksuwal na impormasyon sa basikong
edukasyon. Iminungkahi niya ang mga kuwentong pambata na Papa's House,
Mama's House (2004) na tungkol sa pagpapakasal, diborsiyo at konsepto ng
pamilya, Ang Lihim ni Lea (2007) na tungkol sa pang-aabusong seksuwal sa
mga bata, Ang Ikaklit sa Aming Hardin (2012) na tungkol sa relasyon ng
lesbianang mga magulang, at Naku, Nakuu, Nakuuu (2008) na tungkol sa
pagbubuntis at panganganak. Ganito ang palagay niya ukol dito (salin ng
mananaliksik):
Ang mga panitikang materyales ay may kapasidad na hikayatin

ang mambabasa habang nagpapakita ng realidad. Ang isang
programang nakabatay sa panitikan ay hindi nangangahulugang
pagbubukod ng siyentipikong datos at mga materyales sa
kalusugan. Nilalayon nitong magbigay ng mukha at konteksto
para sa impormasyon. (p. 2)
Sa kabila ng mga programang nagsusulong sa paggamit ng mga
kuwentong pambata bilang hanguan ng seksuwal na edukasyon, malaki pa rin
ang papel ng mga guro at magulang na siyang magbabasa at magtuturo sa mga
bata. Mahalagang tandaan na sa paggamit ng mga kuwentong pambata,
kinakailangan ang patnubay at gabay ng nakatatanda tulad ng guro at
magulang. Sapagka’t tiyak na may mabubuong mga tanong ang bata sa
kaniyang pagbabasa o habang binabasahan na kailangang matugunan. "Hindi
dapat iasa lamang sa aklat ang lahat ng pagpapaliwanag sa batang
mambabasa" (Evasco, 2008).
Sa kabuoan, masasabing natugunan na ang pahayag ni Tolentino
tungkol sa pag-iwas ng mga kuwentong pambata sa maseselang paksa. Gayun
pa man, hindi maipagkakaila na malayo pa ang tatahakin ng mga manunulat sa
paglikha ng kuwentong umaalpas sa paggamit ng yupemismo at metapora sa
maseselang bahagi ng katawan na integral sa paghahatid ng mabisang
impormasyon sa mga batang mambabasa o binabasahan.
Kultural na Pagsipat sa mga Kuwentong Pambatang Filipino
Binanggit ni Zafra (2016) ang ugnayan ng wika at kulturang Filipino na
nagtatampok sa aspektong tumitingin sa wika bilang “daluyan” o “sisidlan” ng
kultura. Aniya, “iisa lang ang ipinahihiwatig ng mga talinghagang ito—nasa wika
ang kultura, at kung nais tuklasin ang kaalamang nakapaloob sa kultura,
kailangang pag-aralan ang wika” (p. 8).
Masasabing isa sa mga pangunahing layunin ng pagkakalimbag sa
dalawang kuwentong pambatang “Ako ay May Titi” at “Ako ay May Kiki” ay ang
magturo ng basikong seksuwal na edukasyon sa mga musmos at sa kabuoan,
upang lusawin ang konserbatibong pagtingin sa ganitong mga usapin. Madalas
gamitan ng mga yupemistikong termino o katawagan ang ari ng lalaki at babae
dahil “bulgar” at “bastos” ang kiki at titi dahilan upang maging salat sa
mahahalagang karunungan hinggil dito ang mga bata. Kaya’t mahalagang pag-
aralan ang pagkakagamit ng wikang Filipino sa dalawang kuwentong pambata
ayon sa kaangkupan nito sa konteksto ng kulturang Filipino.
Ipinaliwanag ni Evasco (2011) na pinakamaunlad na anyo ng panitikang
Filipino ang mga akdang pambata sa kasalukuyan. Aniya, may simplistikong
paniniwalang maunlad ito dahil maraming bata sa bansa. Maraming sanggol
ang isinisilang bawat taon na magiging potensiyal na mambabasa ng mga aklat.
Sa kabila nito, nananatiling problema sa lipunan ang kultura ng pagbabasa at
ang makalikha ng henerasyon ng mga mambabasa ng akdang Filipino.
Sa kalagayan ng bansa, pribelihiyo para sa nakararami ang makaranas
ng pagkabata. Sa papel ni Evasco (2011), sinasabing maagang tumatanda ang
mga bata sa bansa dahil madalas, isinasabak na kaagad sila sa paggawa para
makaraos sa pang-araw-araw na pamumuhay ang pamilya. Maaari namang

hinahayaan silang humawak ng baril para sa digmaan, ginagawang pambayad-
utang, o kaya’y naisasabak sa mga delikadong trabaho gaya ng muro-ami,
pagiging alipin, at pagbebenta ng sariling katawan. Kaya’t dapat isakonteksto
at tugunan ng mga manlilikha ng panitikang pambata ang danas at
pangangailangan ng mga batang Filipino.
Kaugnay nito, tinalakay rin ni Evasco (2011) sa kaniyang sanaysay na
kapansin-pansin ang problemang patuloy na kinahaharap ng mga batang
Filipino sa kanilang pagkabata. Pasan-pasan pa rin nila ang kolonyal na
naratibong kinakailangan nila ang patnubay ng simbahan at iba pang mga
katulad na institusyon. May epekto ang dalumat na ito sa pagdidisiplina at sa
pagturing sa bata bilang “hindi pa ganap na nilalang” o “unfinished adult.”
Hanggang sa kasalukuyan, matapos ang mahabang kasaysayan ng
kolonisasyon, patuloy pa rin ang Europeonisasyon at Amerikanisasyon ng
kaakuhan (identidad) ng mga bata sa bisa ng edukasyon at ng mass media
(Evasco, 2011). Sa pagpapatuloy ng talakay ng sanaysay, sinasabing kolonyal
pa rin ang mentalidad at oryentasyon ng kalakhan ng mga batang Filipino.
Dagdag pa, ang lumang paniniwalang ang kabataan ay “miniature adults” sa
Kanluran ay umiiral pa at patuloy pa ring namamayani sa ating lipunan. Ito ang
pag-iisip at pagtingin na isa sa malalaking hadlang sa pagsusulong ng higit na
pagpapayabong at pagpapaunlad ng panitikang pambata sa bansa.

Binigyang-diin ni Evasco (2011) na “. . . upang higit na mapaunlad ang
panitikang pambata sa bansa, malawakang pagbabago sa kamalayan at
kaugalian ang marapat isagawa kaugnay sa pagdulog sa mga batang Filipino”
(p. 118).
Dagdag pa rito, tinalakay naman ni Coats (2001, sinipi mula kay Evasco,
2011) sa kaniyang sanaysay ang iba’t ibang suliraning kinahaharap ng
panitikang pambata sa kabuoan. Napansin niyang itinuturing ang anyong
pampanitikang ito bilang kategoryang popular o sa kategoryang pedagohikal.
Naisasantabi tuloy ang pagtalakay rito bilang likhang pampanitikan, kung kaya’t
hindi ito nalalapatan ng mga malalimang lente sa pagsusuri at pagpapahalaga.
Ganito rin ang umiiral na suliranin sa panitikang pambata sa Pilipinas, lalo’t higit
sa mainstream o komersiyal na panitikang pambata.
Natukoy ni Peczon-Fernandez (1993, sinipi mula kay Evasco, 2011) na
kapitalismo ang nangingibabaw na moda ng produksiyon sa industriyang ito. Sa
kalakhan, itinuturing lamang itong negosyo at tubo ang pangunahing
motibasyon sa paglilimbag. Dagdag pa, kasama rin sa mga suliranin ang
kolonyal na pag-iisip ng mga Pilipinong mambabasa at ang katotohanang maliit
ang market ng panitikang pambata sa bansa dala ng kahirapan (Peczon-
Fernandez, 1993; dela Cruz, 1993, sinipi mula kay Evasco, 2011).
Hindi na abot pang makayanan ng marami ang pagbili ng mamahaling
mga aklat-pambata dahil kalakhan sa mga pamilyang Pilipino ay pangunahing

prayoridad sa pang-araw-araw na buhay ang pag-iisip kung paano
mapagkakasya ang kakarampot na sahod sa gitna ng patuloy na lumolobong
presyo ng mga bilihin at basikong pangangailangan—kaya’t bilang resulta,
nagiging salat ang mga bata sa karunungang mapupulot sana sa mga
panitikang pambata gayundin ay nakokompromiso at hindi nila nakakamit ang
kasanayan at ang hilig sa pagbabasa na magandang malinang na sa murang
edad pa lamang.
Sa pagpapatuloy ng talakay ni Evasco (2011), nabanggit niyang
mahalaga sa mga akdang pambata na hindi tinitingnan at/o itinuturing na
musmos o paslit ang mga bata. Isa ito sa mga problema ng kulturang Filipino
hinggil sa pagkabata. Itinuturing madalas na walang muwang at kapos sa talino
ang batang mambabasa.
Kung palaging ganito ang taglay na pag-iisip at paniniwala ng manunulat
ukol sa mga bata, para saan pa ang pag-akda at paglikha ng kathang pambata
kung hindi kinikilala ang kanilang pagkatao? Kapwa mga manunulat maging
mga magulang na tagabasa ng mga kuwentong pambata sa kanilang anak,
kailangang magtiwala at maniwala sa talino ng mga bata—mauunawaan nila
ang mga salita, matutukoy ang mga simbolo sa mga talata, matatanggap ang
ipinahihiwatig ng akda, at maaaliw sa mga bugtong na nakaukit sa pantasya.
Sa pag-aaral ni Galleon (2017) ay siniyasat niya ang pagtanggap at
pananaw ng mga magulang at guro hinggil sa mga di-nakaugaliang

(unconventional) kuwentong pambata sa Filipino at ang mga posibleng epekto
nito sa pag-unlad ng muwang o kamalayan ng mga bata. Ang mga di-
nakaugaliang kuwentong pambata, gaya ng tinukoy sa pag-aaral, ay ang mga
kuwentong may temang lumalayo sa karaniwan at tradisyonal na mga kuwento
para sa mga bata.
Bagama’t ang mga tradisyonal at nakasanayang kuwento ay may mga
temang sumasalamin sa kagandahang-asal, pagpapahalaga sa moral, mito at
alamat, at pantasya (fairytale), ang mga di-nakaugaliang kuwentong ito ay
tumatalakay sa mga temang kontrobersiyal at sensitibong isyu sa lipunang
Pilipino gaya ng pang-aabuso sa bata at danas na kinakaharap ng mga
LGBTQIA+ na maaaring tingnan ng ilan na hindi naaangkop para sa mga bata
kahit na naililimbag ang mga kuwentong ito sa mga aklat-pambata.
Nakatuon ang pananaliksik ni Galleon (2017) sa kung paano nakikita ng
mga magulang at guro ang mga potensiyal na epekto ng di-nakaugaliang
panitikang pambata sa pag-unlad ng panlipunang kamalayan, pag-iisip, at
personalidad ng kanilang mga anak. Sinuri ng mananaliksik ang mga librong
may temang tumutuon sa mga sitwasyon ng pamilya tulad ng paghihiwalay ng
mga magulang sa Papa's House, Mama's House ni Jeanette Patindol (2004),
pagkakaroon ng lesbiyanang mga magulang sa Ang Ikaklit sa Aming Hardin ni
Bernadette Neri (2012) at incestuous na pang-aabusong seksuwal sa Ang Lihim
ni Lea ni Augie Rivera (2007).

Sinuri naman ni Antonio (1980, sinipi mula kay Evasco, 2011) ang
representasyon sa mga bata batay sa karakterisasyon sa mga klasikong
maikling katha sa Tagalog. Tinugunan ng nasabing pag-aaral ang suliranin na
“Ano ang pagtingin at pagpapahalaga sa bata ng mga kuwentistang Tagalog?”
Mula sa pagbabasa ng mga katha, nakalikha si Antonio ng listahan ukol sa
pananaw ng manlilikha sa kanilang mga batang tauhan:
(1) pagharap ng mga batang tauhan sa pisikal na pagbabago sa

kanilang paglaki; hindi lamang personal na bagay ito kundi bahagi
rin ang pamilya at komunidad; (2) pagpapamalas sa sensitibidad
at pagkamalikhain ng bata na nakahihigit pa minsan sa
nakatatanda, (3) pagkakaunawa ng bata sa kagandahan ng
buhay sa tulong ng nakatatanda sa kaniya, (4) ang bata bilang
“hiyas” ng pamilya at “tulay” sa pagkakaunawaan ng mga
matatanda, (5) bilang tagapagturo sa matatanda, (6) bilang bunga
ng maling pagpapalaki ng pamilya dahil sa bulag na pagsunod at
pagmamahal at wala sa direksiyong pagsang-ayon, (7) bilang
sentro ng tunggalian ng makabago at makalumang paniniwala, (8)
saksi sa kahirapan ng pamumuhay, at (9) bilang biktima ng
karahasan sa lipunan. (p. 112)
Sa kabuoan, ipinakita ng pag-aaral ni Galleon (2017) kung gaano kalaki
at kahalaga ang papel ng mga guro at magulang sa pagbuo ng positibo o
negatibong impresyon sa mga di-nakaugaliang kuwentong pambata sa lipunan
dahil sila ang may kakayahang bumili, magpakilala, at magtalakay ng mga
ganitong kuwento sa mga bata. Mahalaga ang kanilang kamalayan at
pagtanggap hinggil dito dahil makatutulong itong pasinayahan ang paglusaw sa
paniniwalang ang mga bata ay napakabata pa upang malaman at maunawaan
ang mga isyung panlipunan na nilalaman ng mga aklat na ito. At dahil

kakaunting pag-aaral pa lamang ang umiiral tungkol sa mga lokal na di-
nakaugaliang panitikang pambata, malaking ambag ang patuloy na pag-aaral
at pagtalakay rito bilang paksa ng mga pananaliksik sa hinaharap.
Makatutulong ang ganitong mga hakbangin upang lalo pang maitatag
ang mga panitikang pambatang nagtataglay at nagtuturo ng mga
mahahalagang aral at kaalaman sa tulong ng pagpapakilala sa mga hindi
nakasanayang panlipunang tema sa panitikan at makita kung paano ito
makaaapekto sa pag-unlad ng kaisipan at kamalayan ng kabataang Pilipino.
Sintesis ng mga Kaugnay na Literatura at Pag-aaral
Sa nakalap na mga kaugnay na pag-aaral at literatura, unang tinalakay
ang pangwikang pagsusuri sa mga panitikang pambatang Filipino. Binigyang-
diin dito na nararapat pakaisipin ng mga manunulat na ang kuwentong
pambatang nililikha ay may pangunahing layunin na isulat para sa mga bata at
nararapat na tumutugon sa danas, interes, pangangailangan, kapasidad sa
pagbasa, at wikang naaabot ng mga bata.
Pangalawang tinalakay ang pagsipat sa kuwentong pambata bilang
tagapagtalakay ng seksuwal na edukasyon. Kung saan, pinatunayan ang
kabisaan ng literatura partikular ang panitikang pambata bilang hanguan ng
seksuwal na impormasyon. Gayundin ang kahalagahan ng ilustrasyon sa

paghahatid ng kahulugan sa paraang hindi mabibigla ang mga batang
mambabasa o binabasahan. Binigyang-diin naman ang papel ng mga
nakatatanda gaya ng magulang at guro bilang kaagapay ng panitikan sa
pagpapaliwanag at pagsagot sa mga katanungang posibleng mabuo sa isip ng
mga bata.
Panghuli, binigyan ng kultural na pagsipat ang mga kuwentong
pambatang Filipino. Sa kalagayan ng bansa, pribelihiyo para sa nakararami ang
makaranas ng pagkabata. Maagang tumatanda ang mga bata sa bansa dahil
madalas, isinasabak na kaagad sila sa paggawa para makaraos sa pang-araw-
araw na pamumuhay ang pamilya. Kaya’t dapat isakonteksto at tugunan ng
mga manlilikha ng panitikang pambata ang danas at pangangailangan ng mga
batang Filipino.
Kabanata 3
METODOLOHIYA
Sa bahaging ito ng pag-aaral, inilahad ang Disenyo ng Pananaliksik, Paraan ng
Pangangalap/Paglalatag ng Datos, Metodo sa Pagsusuri ng Datos, Pinagmulan
ng Datos, ang Instrumentong Gagamitin, at mga Etikal na Konsiderasyon sa
pagsasagawa ng pananaliksik.
Disenyo ng Pananaliksik
Ang pananaliksik na Estilistikong Pagsusuri sa Paggamit ng Wikang
Filipino sa mga Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi” at “Ako ay May
Kiki” ay gumamit ng kuwalitatibong disenyo ng pananaliksik.
Ang disenyo ng kuwalitatibong pananaliksik ay tuloy-tuloy (fluid),
umaangkop (flexible), interaktibo (interactive), at tugunan (reflexive) (Maxwell,
2013; Ravitch & Carl, 2019). Kinasasangkutan ito ng magkakaugnay na mga
proseso ng pangangalap at pagsusuri ng datos, pagbuo at pagbabago ng
teorya, pagpapalawig o muling pagtutuon ng pansin sa mga tanong ng
pananaliksik, at pagtukoy at pagtugon sa mga banta ng katumpakan (validity
threats) (Maxwell, 2013, p. 2). Ang tungkulin ng isang mananaliksik ay iugnay
(o muling pag-ugnay-ugnayin) ang mga tuldok sa pagitan ng lahat ng mga
sanga-sangang bahagi ng pananaliksik—hindi bilang nag-iisang mananaliksik

o nag-iisang dumadalumat, nguni’t kasama ang mga kapwa mananaliksik sa
pag-iisip at pagpapatunay sa tulong ng iba pang pananaw ng mga kalahok.
Sa konteksto ng pananaliksik na ito na layong suriin ang pagkakagamit
ng wikang Filipino sa dalawang kuwentong pambatang “Ako ay May Titi” at “Ako
ay May Kiki,” kuwalitatibong metodo ang sinandigang disenyo ng pag-aaral
upang matugunan ang mga suliraning inilahad at tunguhing sagutin ng
pananaliksik na ito na umiikot sa sangay ng pag-aaral na estilistika (stylistics)
bilang pangunahing teorya sa paglalapat ng estilistikong pagsusuri habang
gabay ang apat na mga pangwikang elementong pumapailalim sa teorya ng
pag-aaral.
Paraan ng Pangangalap/Paglalatag ng Datos
Mula sa Balangkas Konseptuwal ng pananaliksik na ito, isinagawa ng
mga mananaliksik ang proseso ng pangangalap at paglalatag ng datos sa
pamamagitan ng:
Bilang siyasat sa pagkakagamit ng wika ang kabuoang tunguhin ng
pananaliksik, inilatag ang pagsusuri sa tekstuwal na aspekto ng dalawang
kuwentong pambata sa pamamagitan ng paghihimay ng mga mananaliksik sa
pangwikang mga elementong nakalilok sa dalawang akda sa tulong ng sangay
ng lingguwistika na estilistika (stylistics) bilang pangunahing teorya sa

paglalapat ng estilistikong pagsusuri habang gabay ang apat na mga
pangwikang elementong pumapailalim sa teoryang ito—diksiyon o pagpili ng
salita, sintaks o pagkakabuo ng parirala, gramatika, at semantika.
Magmumula ang paliwanag ng diksiyon sa talakay ni Ellis (2022),
pagbabatayan naman ng paliwanag ng sintaks ang talakay rito ni Ceña (2012),
sasangguni naman ang mga mananaliksik sa talakay ni Simpson (2004) ng
gramatika at panguli, sa talakay ni Leech (1974) ng semantika. Sa
pangkalahatan, sinandigan ng mga mananaliksik ang talakay ng estilistika nina
Widdowson (1975), Simpson (2004), at Jeffries & McIntyre (2010) na kapwa
mga nakilala bilang naunang nagsulong at nagtatag ng larang na ito.
Metodo sa Pagsusuri ng Datos
Batay sa Balangkas Teoretikal ng pananaliksik na ito, sumandig ang
estilistikong pagsusuri ng dalawang kuwento na tunguhing buoin ng pag-aaral
sa pamamagitan ng pagkasangkapan sa apat na mga pangwikang elementong
nakapailalim sa estilistika:
DIKSIYON
Una sa mga ito ang diksiyon. Nagmula ang talakay ng diksiyon na
pinagbatayan ng pagsusuri ng pag-aaral kay Ellis (2022). Aniya, sa pagsulat,
ang diksiyon ay ang estratehikong pagpili ng mga salita batay sa mambabasa,

konteksto, o sitwasyon. Maaari din itong magpahayag ng mga karagdagang
kahulugan o partikular na estilo. Gaya sa simpleng halimbawa na iba ang mga
salitang pipiliin mo sa isang email para sa iyong guro o kasamahan sa trabaho
kompara sa mga salitang pipiliin mo kapag nakikipag-usap sa isang malapit na
kaibigan—iyon ang diksiyon. Subali’t sa praktika, mas komplikado pa rito ang
diksiyon kaya’t isa-isang tinalakay ni Ellis (2022) ang bawat katangian at
partikularidad ng pangwikang elementong diksiyon.
Ano nga ba ang diksiyon sa pagsulat? Sa talakay ng may-akda, ang
maikling sagot ay ito ang proseso ng pagpili ng salita. Nangangailangan ng iba’t
ibang estilo ang iba’t ibang sitwasyon at tagapakinig. Halimbawa,
nangangailangan ang mga bagay sa trabaho at paaralan ng pormal na wika
habang gamit sa pakikipag-usap sa mga kaibigan ang impormal na wika.
Tinutukoy ng diksiyon ang mga salitang ginagamit ng sinuman, na mula rito ay
tumutukoy sa estilo ng pagsulat at uri ng tono na ginagamit ng mga manunulat.
Sa pamamagitan ng diksiyon, maaaring ang isang manunulat ay magtunog
palakaibigan o seryoso, may kaalaman o mangmang, makata o walang buhay.
Sa pagpapatuloy ng talakay ni Ellis (2022), gumagamit ang mahuhusay
na manunulat ng diksiyon upang maiparating din ang pailalim na kahulugan na
lampas sa literal na kahulugan ng mga salita. Halimbawa, kung nagsasalita ang
isang karakter gamit ang malalaking akademikong salita, maaaring ipalagay ng
mambabasa na gusto ng nagsasalita na isipin ng ibang mga karakter na siya

ay matalino. May higit na epekto o impak ang pagpapakita ng detalye ng
karakter sa pamamagitan ng hindi direktang paglalarawang tulad nito kaysa sa
literal na pagpapahayag nito sa pamamagitan ng mga salita lamang, tulad ng
direktang paglalarawan.
Dagdag pa ni Ellis (2022), naaapektuhan din ng diksiyon ang ayos ng
pangungusap. Halimbawa, maaari kang gumamit ng mas maiikling
pangungusap kapag nakikipag-usap sa mga taong may maikling oras ng
atensiyon at gumamit ng mas mahahabang pangungusap sa paligid ng mas
matiyagang tagapakinig. Nakaaapekto naman ang estruktura ng pangungusap
sa ayos ng talata kaya mahalagang isaalang-alang ang diksiyon sa pagsulat
upang magkaroon ng kontrol sa direksiyon ng akdang isinusulat at sa panulat
sa kabuoan.
Diksiyon vs. Sintaks
Sa pagpapatuloy ng may-akda, kadalasang ikinalilito ang diksiyon sa isa
pang elemento ng wika, ang sintaks. Habang tumatalakay ang diksiyon sa
pagpili ng mga salita, tumutukoy naman ang sintaks sa pagsasaayos at
pagsasalansan ng mga salita.
Bagama’t magkaugnay ang dalawa at nakaaapekto sa isa’t isa,
kinakatawan nila ang magkaibang ideya. Sangkot ang diksiyon sa pagpili at
kaangkupan—maaaring gumamit ang iba’t ibang manunulat ng iba’t ibang salita
upang maging kakaiba ang tunog, kahit na pareho silang naglalarawan. Ang
sintaks, sa kabilang banda, ay higit na nakatali sa mga panuntunan sa
gramatika, kaya’t ibang aspekto ang kasangkot dito (Ellis, 2022). Sa gramatika,
kaayusan ang pangkalahatang tuntunin; dapat mapunta sa mga partikular na
ayos ang mga salita upang maging tama at wasto.
Uri ng Diksiyon sa Pagsulat
Sa talakay pa rin ni Ellis (2022), mayroong iba’t ibang uri ng diksiyon,
bawat isa ay may sari-sariling partikular na estilo na pinakamahusay na
mailalapat sa mga espesipikong sitwasyon. Sa ibaba, binalangkas ng may-akda
ang siyam na pinakakaraniwan at kapaki-pakinabang na mga uri ng diksiyon;
magpapataas at magpapatalas sa kalidad ng panulat sa iba’t ibang konteksto
at sitwasyon ang pag-unawa sa mga ito.
Para sa mga halimbawang ito, inilalarawan ang iba’t ibang uri ng diksiyon
sa pamamagitan ng pagpapakita kung ano ang sasabihin ng isang
tagapagsalita o manunulat gamit ang estilong iyon. Upang pinakamahusay na
maipakita ang pagkakaiba ng bawat uri ng diksiyon sa isa’t isa, ginamit ng may-
akda ang pare-parehong halimbawa: hindi sumasang-ayon sa sinabi ang
tagapagsalita.
1. Pormal na Diksiyon (Formal Diction)
Gumagamit ang pormal na diksiyon ng wastong kahulugan ng mga
salita sa seryosong tono. Ito ang estilo sa mga lugar ng trabaho, paaralan,
at iba pang pormal na kapaligiran. Hindi sumusubok o nagbabakasakali ang
pormal na pananalita at maaaring makita ng iba bilang payak o nakakainip,
nguni’t para sa kapakanan ng kalinawan, ito ang pinakamahusay na
mapipiling tono ng pananalita kapag nakikipag-usap sa mga estranghero o
mga awtoridad.
Halimbawa ng pormal na diksiyon:
Magalang akong hindi sumasang-ayon.
2. Impormal na Diksiyon (Informal Diction)
Kabaligtaran ng impormal na diksiyon ang pormal na diksiyon;
nasasangkot ito sa mapaglarong paggamit ng mga salita, kabilang ang mga
biro at laro sa salita (wordplay). Paraan ng pakikipag-usap ang impormal na
diksiyon sa mga taong pinakamalapit sa iyo, kompara sa mga estranghero
o mga kasamahan sa trabaho. Ito ay pinakamahusay sa mga kaswal na
sitwasyon, at maaaring hindi magandang pakinggan sa mga seryosong
sitwasyon.
Halimbawa ng impormal na diksiyon:
Ayoko, hindi ako pumapayag.

3. Pedantik na Diksiyon (Pedantic Diction)
Gumagamit ang pedantik na diksiyon ng labis-labis na mga
akademiko o “malalaking” salita, na para bang sinusubukan ng nagsasalita
na patunayan kung gaano siya katalino. Nakikita ang diksiyon na ito bilang
ginagamit ng mga taong mayabang sa totoong buhay, nguni’t kapaki-
pakinabang ito sa isang manunulat bilang kasangkapan sa pagsusulat. Sa
piksiyonal na diyalogo, maipapakita nito ang isang karakter na labis na
isinasaalang-alang ang maipakitang matalino o sopistikado siya, tulad kay
Jay Gatsby sa The Great Gatsby.
Halimbawa ng pedantik na diksiyon:
Sa pagsusuri sa iyong tindig, natukoy ko ang ilang kritikal na
pagkakamali na ipaliliwanag ko ngayon.
4. Pedestriyan na Diksiyon (Pedestrian Diction)
Itinuturing na kabaligtaran ng diksiyon na pedestriyan ang pedantik;
sa halip na subukang maging matalino, sinusubukan nitong maging normal
o karaniwan. Ang diksiyon ng pedestriyan, na hindi gumagamit ng mga
magarbong salita o balbal, ay iniisip kung paano nagsasalita ang mga
regular na tao. Ito ang uri ng diksiyon na ginagamit ng mga politiko kapag
nagsasalita sa magkakaibang mga tao o mga taong may teknikal na

kaalaman kapag nagpapaliwanag ng isang bagay o konsepto sa mga taong
wala gaanong kaalaman hinggil dito.
Halimbawa ng pedestriyan na diksiyon:
Naiintindihan ko ang sinasabi mo, ngunit may isang bagay na
napakahalagang nawawala sa iyo.
5. Balbal (Slang)
Ang balbal na diksiyon, na isang ekstensiyon ng impormal na
diksiyon, ay sumasaklaw sa mga salita at parirala na tanging isang partikular
na uri o grupo ng mga tao ang nakaiintindi. Kadalasang nahahati ang balbal
ayon sa henerasyon, gaya ng “mudra,” na madalas gamitin ng mga Gen Z,
at “ermat,” na kadalasang ginagamit ng mga Gen X at Gen Y. Maaari ding
sumaklaw sa business jargon ang balbal, na mga salitang naiintindihan
lamang ng mga tao sa isang partikular na propesyon o larangan.
Halimbawa ng balbal na diksiyon:
Ekis iyan sa ‘kin.
6. Kolokyal na Diksiyon (Colloquial Diction)
Katulad ng balbal, tumutukoy ang kolokyal na diksiyon sa mga
partikular na salita o parirala na ginagamit sa mga partikular na heograpikal
na lokasyon. Halimbawa, sa punto ng Tagalog-Batangas o Tagalog-

Tayabas, sinasabi ng mga tao sa Timog Katagalugan partikular sa mga
probinsiyang nabanggit ang “‘di ga?” o “saan ga?” habang sinasabi naman
ito ng mga nasa Kamaynilaan bilang “‘di ba?” o “saan ba?”. Iisa ang ibig
sabihin ng mga kataga nguni’t sumasalamin ang pagkakaiba ng mga ito sa
wika ng partikular na mga rehiyon. Kasama rin sa kolokyal na diksiyon ang
mga espesyal na ekspresyon na kilala lamang sa ilang lugar. Maaari ding
kumatawan ang diksiyong ito sa mga diyalekto ng isang wika gaya ng
nabanggit na—ang mga diyalekto ng wikang Tagalog tulad ng Tagalog-
Batangas, Tagalog-Tayabas, Tagalog-Bulacan, at iba pa na may mga
pagkakaiba sa mga terminong ginagamit at bigkas ng mga salita dahilan
upang maaaring hindi magkaintindihan ang mga lokal sa bawat probinsiya.
Halimbawa ng kolokyal na diksiyon:
Hindi baga mali ang iyong naatikha? (Hindi ba mali ang iyong nakuha?)
- Tagalog-Tayabas
7. Abstrak na Diksiyon (Abstract Diction)
Tumutukoy ang abstrak na diksiyon sa pagtalakay sa isang bagay na
hindi nakikita, tulad ng isang ideya o damdamin. Mahirap isasalita ang mga
abstrak na kaisipan kaya madalas makita ang abstrak na diksiyon bilang
malabo o magulo.
Halimbawa ng abstrak na diksiyon:

Hindi ko maunawaan ang kaniyang pag-ibig.
8. Kongkretong Diksiyon (Concrete Diction)
Kabaligtaran ng abstrak na diksiyon ang kongkretong diksiyon, na
gumagamit ng tiyak at direktang wika na may kaunti o halos walang
kalabuan. Inilalarawan ng kongkretong diksiyon kung tungkol saan ang mga
bagay-bagay at kung ano ang mga ito, na sumusunod sa wastong
kahulugan ng mga salita at nagbabanggit lamang ng mga katotohanan.
Halimbawa ng kongkretong diksiyon:
Naiintindihan kong naniniwala ka na tama ka, nguni’t kulang ka ng
kinakailangang mga piraso ng impormasyon.
9. Makatang Diksiyon (Poetic Diction)
Gumagamit ang makatang diksiyon ng mga tugma, ritmo, at ponetika
upang maging kaaya-aya ang pagkakasama-sama ng mga salita. Bagama’t
hindi ito akma sa pang-araw-araw na pakikipag-usap, isa itong
kinakailangang elemento sa maraming uri ng malikhaing sining tulad ng tula,
liriko ng kanta, rap, at sa iba pang mga porma ng sining ng pagbigkas.
Halimbawa ng makatang diksiyon:
Kalokohan at kamangmangan ang iyong sinabi
Pakinggan ako at mamumula ang iyong pisngi

Mga Elemento ng Diksiyon
Sa talakay naman sa artikulong “Diction in Literature,” anuman ang
epekto na sinusubukang makamit ng isang manunulat sa kaniyang akda gamit
ang diksiyon, may mga pangunahing elemento na dapat isaalang-alang:
Denotasyon
Mahalaga ito sa pagsulat ng mabisang pangungusap, at
nangangahulugan ito ng pagbibigay-pansin sa literal o direktang kahulugan
ng isang salita. Dapat piliin ng mga manunulat ang tamang salita na
tumutugma sa kanilang layunin kung nais nilang maunawaan ang mensahe
ng kanilang akda. Kung tutuusin, mabisa lamang ang pagsusulat kung
malinaw na mauunawaan ito ng mga mambabasa.
Tono
Kapag pumipili sa pagitan ng maraming salita na pare-pareho ang
ibig sabihin, maaaring isaalang-alang ng isang manunulat ang
konotasyon—ang mga emosyon, asosasyon, o implikasyon—ang dulot ng
bawat isa. Nauugnay ito sa tono dahil dapat pumili ang mga manunulat ng
isang salita na tumutugma ang emosyon sa kapaligiran ng kuwento.
Maaaring nakalilito ang simpleng pagkonsulta sa isang diksiyonaryo para sa
mga kasingkahulugan; dapat piliin ng mga manunulat ang salitang may
tamang konotasyon, hindi lamang ang tamang kahulugan.

Halimbawa, maaaring ituring na magkasingkahulugan ang matipid at
maramot, nguni’t ang pagtitipid ay maikakabit sa positibong pakahulugan ng
pagiging masinop at matalinong pagdedesisyon, habang ang maramot ay
nagpapahiwatig ng pagkamakasarili at kasakiman.
Rehistro
Panghuli, dapat ding isaalang-alang ng mga manunulat ang rehistro,
o ang pormalidad at pagiging komplikado ng isang salita. Kadalasang
ginagamit ang matataas na rehistro sa mga konteksto ng negosyo, kung
saan pinakamahalaga ang propesyonalismo. Ang impormal na
komunikasyon tulad ng mga text message at mga post sa blog ay
kadalasang isinusulat sa mas mababang rehistro na gumagamit ng pang-
araw-araw na mga pattern ng pagsasalita at bokabularyo. Sa panitikan,
maaari nitong gawing mas tunay o relatable ang pagsusulat.
SINTAKS
Sinipat at sinuri din ng mga mananaliksik ang paraan ng pagkakabuo ng
mahahalagang parirala mula sa dalawang kuwentong pambatang “Ako ay May
Titi” at “Ako ay May Kiki.” Nagmula ang pinagbatayang talakay ng sintaks sa
ginawang estilistikong pagsusuri ng mga mananaliksik sa paliwanag ni Ceña
(2012) hinggil sa balangkas ng parirala.

Sa talakay ni Ceña (2012), binigyang-pakahulugan niya ang parirala
bilang sunuran ng mga sangkap (constituent) na bumubuo ng isang balangkas
(structure). Dagdag ng may-akda, ang mga sangkap ay maaaring salitang
pangnilalaman (lexical word) (halimbawa, inom, lakad), salitang
pangkayarian (functional word) (halimbawa, ang mga partikulong nga, ba, ni),
at panlaping pangkayarian (halimbawa, mag-, ‑um-, sing-), o isa ring parirala.
Maaaring walang representasyon na mabibigkas ang isang sangkap kung
pangkayarian ito.
Sa naging pag‑aaral ni Ceña (2012), pinagtuunan niya ang
pambalangkas na katangian at anyo ng parirala at mga sangkap nito, hindi ang
kanilang kahulugan. Kabilang sa tinatawag na kategoryang pansintaktika
(syntactic category) ang mga salita, panlapi, at parirala.
Iba’t ibang balangkas at kayarian ng parirala at sugnay ang makikita sa
iba’t ibang akda: may mga pariralang ulo (head) at layon o kaganapan (object)
lamang ang mga bahagi, mayroon namang may pantiyak (specifier) na
sangkap, at mga sugnay na walang simuno. Batay sa talakay sa Sintaks ng
Filipino ni Ceña (2012), sa tradisyonal na balarila ay inilalarawan ang mga
sugnay na walang simuno bilang sugnay na hindi kakikitaan ng mga
pantakdang ang, si, sina at iba pang mga marker ng simuno. Masasabing hindi
naging ganap ang pagkakaroon ng simuno sa isang sugnay kapag nawala ang
mga pantakda o marker ng simuno.

Upang mas maging malinaw ang pagsusuri sa kayarian at balangkas ng
mga parirala at sugnay na makikita sa tekstong sinuri, ang bawat halimbawang
sangkap/parirala/sugnay mula rito ay inuri sa mga gramatikal o pansintaktikang
kategorya ng mga ito.
Sa baba ay makikita ang pag-uuri sa mga pariralang ulo at layon o
kaganapan lamang ang mga bahagi—itinala ang kategoryang pansintaktika ng
bawat parirala upang masiyasat at maklasipika ang mga bahagi nito,
mapagbukod-bukod sa sangahan (tree diagram), at mamarkahan ang bawat
sangkap ng mga balangkas:
Parirala Ulo Kategoryang Pansintaktika Takda
1. gawa ng Birhen gawa pariralang pangngalan NP
2. gawa ng himala gawa pariralang pangngalan NP
gawa ng Birhen gawa ng himala
pariralang pangngalan (NP) pariralang pangngalan (NP)
N’ N’
N DP N DP
gawa ng Birhen gawa ng himala
(ulo) (layon/kaganapan) (ulo) (layon/kaganapan)
Sa dalawang halimbawang parirala na gawa ng Birhen at gawa ng
himala sa itaas, kapwa ulo at layon lamang ang sangkap ng mga ito at walang
pantiyak na bahagi. Sa dalawang sangahan ay minarkahan at hinimay ang
bawat bahagi ng mga parirala. Parehong gawa ‘creation’ ang ulo ng mga ito na
pangngalan (N o noun sa Ingles), ang layon naman na ng Birhen at ng himala
ay mga pariralang pantakda (DP o determiner phrase sa Ingles) dahil sa ulo
ng mga ito na ng na pantakda (determiner). Layon man ang mga ito ng mas
malaking parirala, maituturing pa rin ang dalawang ito na mas maliit na parirala
na may sariling ulo at layon.
Minarkahan ng N’ (“n-bar”) ang dalawang ugpungan ng ulo na gawa (N)
at layon na ng Birhen at ng himala (DP). Sa kabuoan, dahil pangngalan (N)
ang ulo ng dalawang parirala na gawa, nabibilang ang dalawang halimbawang
parirala sa kategoryang pansintaktika na pariralang pangngalan (NP o noun
phrase sa Ingles).
Kalakasan ng Parirala at Sugnay sa Malikhaing Pagsulat
Sa pansining na aspekto ng pagsusulat, madalas gamiting teknik o
kapamaraanan ng mga may-akda ang pagkakaltas ng mga salita upang
mapalakas ang tinig ng linya. Ginagamit din ito sa pagsulat ng tula upang mas
maging direkta at buo ang ipinahahayag na mensahe. Dito papasok ang
kalakasan ng mga parirala at sugnay. Kinasasangkapan at ginagamit ito ng mga
manunulat sa pagpapatingkad ng artistikong kulay at tindig ng kanilang mga

akda dahil may mga pagkakataong nagiging mahina ang tinig ng linya kapag
masyadong buong-buo ang pagkakasulat dito at wastong-wasto ang gramatikal
na aspekto nito.
May katangian kasi ang parirala na pagkamatipid sa salita kaya’t
ginagamit ng mga manunulat ang elementong ito kapag gusto nilang subtle
lamang ang pagpapahayag ng damdamin o mensahe sa kanilang isinusulat
nang sa gayon ay hindi agad ganap na malalantad at malalatag ang kabuoang
tunguhin at daloy ng akda. Magkakaroon ng elemento ng pambibitin at
pagkapanabik sa mga mambabasa o manonood. Sa kabuoan, usapin ito ng
pagkamalikhaing pagpapasya sa pagpapahayag ng sining ng may-akda.
GRAMATIKA
Sa talakay ni Simpson (2004), kapag pinag-uusapan ang gramatika ng
isang wika, pinag-uusapan dito ang isang napakasalimuot na hanay ng
magkakaugnay na mga kategorya, yunit, at estruktura: sa kabuoan, ang mga
tuntunin ng wikang iyon. Sa akademikong pag-aaral ng wika, ang katagang
“mga tuntuning pambalarila” ay hindi tumutukoy sa mga preskriptibong mga
detalye, sa mga uri ng alituntuning hinggil sa tamang paggamit ng “ng” at
“nang”, o kagaya ng mga ito. Ang tinatawag na “mga panuntunan” na ito ay
walang iba kundi mga random na koleksiyon lamang ng mga paghihigpit labag
sa malayang paggamit ng wika. Sa kabilang banda, ang tunay na mga tuntunin

sa gramatika ng isang wika ay ang wika ng tao mismo na siyang nagtatakda ng
mismong pundasyon ng sintaktikang estruktura nito sa parehong paraan na ang
mga tuntunin ng iba’t ibang isports ay silang bumubuo sa pangunahing mga
prinsipyo na nagpapanatili sa kaayusan ng mga larong iyon. Dahil dito,
ginagawa nitong nakatatakot na bahagi ng estilistikong pagsusuri ang
gramatika dahil hindi laging madaling masuri kung aling mga aspekto ng
maraming magkakaugnay na pattern ng balarila ng isang teksto ang kapansin-
pansin sa lente ng estilistika.
Pangunahing Modelo ng Gramatika
Sa pagpapatuloy ni Simpson (2004), karamihan sa mga teorya ng
gramatika ay tinatanggap na nakaayos ang mga yunit ng balarila ayon sa
hirarkiyang laki ng bawat elemento. Kilala ang hirarkiyang ito bilang antas ng
pagkakasunod-sunod (rank scale). Tulad ng ipinapakita ng pagsasaayos sa
ibaba, nakasandig ang pag-uuri ng mga yunit sa ugnayan ng mga ito sa isa’t
isa, na umuusad mula sa pinakamalaki hanggang sa pinakamaliit:
pangungusap
sugnay
parirala
salita
morpema
Gaya ng ipinahihiwatig sa antas ng pagkakasunod-sunod, ang morpema
ang pinakamaliit na yunit sa gramatika dahil sa wala itong sariling estruktura;
kung hindi ganito ang morpema, hindi ito ang magiging pinakamababang yunit
sa antas. Masasabing ang sugnay ang pinakamahalagang yunit sa antas.
Lubos na mahalaga ang sugnay dahil ito ang lugar ng ilang mahahalagang
partikularidad sa wika: a) nagbibigay ito ng panahunan o tense; b)
nagpapakilala ito sa pagitan ng positibo at negatibong polaridad; c) nagbibigay
ito ng sentro o ‘umbok’ ng isang proposisyon sa wika; d) at dito matatagpuan
ang impormasyon tungkol sa gramatikal na ‘tinig’ (tungkol sa kung ang isang
sugnay ay paturol, interogatibo, o pautos) (Simpson, 2004).
Sa layunin ng may-akda, inilahad niya ang apat na pangunahing
elemento ng estruktura ng sugnay: ang Simuno o Subject (S), ang Panaguri o
Predicator (P), ang Kaganapan o Complement (C), at ang Pandagdag o Adjunct
(A). Narito ang ilang halimbawa ng mga sugnay na nagpapakita ng pattern na
‘PCSA’:
Talahanayan 3
Mga Pangunahing Elemento ng Estruktura ng Sugnay o ang Pattern na ‘PCSA’
Panaguri (P) Kaganapan (C) Simuno (S) Pandagdag (A)
Pinapakain ng babae ang mga kalapati araw-araw.

Hinabol ng aso ang kartero kahapon.
Nakaitim na damit ang propesor tuwing Huwebes.
Itinatampok ng mga halimbawang ito ang kakayahan ng gramatika na
maglagak ng mga yunit na may iba’t ibang laki sa loob ng isa’t isa. Pansinin
halimbawa kung paano ang mga elemento ng estruktura ng sugnay ay
‘pinupuno’ ng iba pang mga yunit, tulad ng mga salita at parirala, na nangyayari
pababa sa antas ng pagkakasunod-sunod na ipinakita sa taas.
Sa katunayan, sa pagpapatuloy ni Simpson (2004), pagtukoy ito sa isang
katangian ng estruktura ng sugnay na sinasabing binibigyang-linaw ng iba’t
ibang uri ng parirala ang apat na pangunahing elementong ito. Halimbawa,
palaging may pariralang pandiwa o pang-uri ang Panaguri. Ang Paksa ay
karaniwang pinupuno ng isang pariralang pangngalan na isang kumpol ng mga
salita kung saan nagiging sentral na komponent ang isang pangngalan. Ang
posisyon ng Kaganapan ay karaniwang pinupunan ng isang pariralang
pangngalan. Panghuli, ang Pandagdag ay karaniwang pinupunan ng isang
pariralang pang-abay.
Dagdag ng may-akda, mahirap balikwasin ang panuntunang nagsasaad
na dapat punan ng pariralang pandiwa ang elementong Panaguri, samantalang
ang mga panuntunan tungkol sa kung ano ang uri ng mga pariralang
mapupunta sa iba pang tatlong elemento ay hindi gaanong estrikto at mas

nakaayon sa sitwasyon at konteksto. Mahalaga ang bawat elementong ito
upang maisakatuparan ang nilalayong estilistikong pagsusuri.
SEMANTIKA
Bakit kailangang pag-aralan ang semantika? Sa talakay ni Leech (1974),
ang semantika, bilang pag-aaral ng kahulugan, ay sentro ng pag-aaral ng
komunikasyon; at sa patuloy na pagyabong ng kahalagahan ng larang ng
komunikasyon sa panlipunang konteksto, nagiging lalong integral ang
pangangailangan na maunawaan ito. Ang semantika ay nasa sentro din ng pag-
aaral ng lingguwistika—wika, proseso ng pag-iisip, kognisyon,
konseptuwalisasyon—ang lahat ng ito ay masalimuot na nauugnay sa paraan
ng bawat isa sa paghahatid ng mga karanasan sa mundo sa pamamagitan ng
wika. Iyon ang dahilan kung bakit malalim ang pagkakaangkla ng lingguwistika
sa semantika.
Sa pagpapatuloy ni Leech (1974), nakikita niya ang semantika bilang
isang sangay ng lingguwistika—na pag-aaral ng wika—bilang isang larang ng
pag-aaral na kahanay sa, at nakikipag-ugnayan sa sintaks at ponolohiya, na
tumatalakay sa mga pormal na pattern ng wika, at ang paraan kung paano
isinasalin sa tunog ang mga ito. Habang pinag-aaralan ng sintaks at ponolohiya
ang estruktura ng mga mapagpahayag na posibilidad sa wika, pinag-aaralan
naman ng semantika ang mga kahulugang maaaring ipahayag nito.

Dagdag pa ng may-akda, ang pagtingin sa semantika bilang isang
bahagi ng disiplina ng lingguwistika ang pinakamabunga at kapana-panabik na
punto ng pag-aaral ng lingguwistika sa kasalukuyang panahon. Sa nakalipas
na labinlimang taon, binigyan ito ng higit na sentral na posisyon sa mga pag-
aaral sa lingguwistika; isang posisyon na sinasang-ayunan at
pinanghahawakan bilang tama ng karamihan sa mga iskolar ngayon.
Sa talakay ni Leech (1974), nagdala mismo ang lingguwistika sa paksa
ng semantika ng isang tiyak na antas ng analitikong kahigpitan na sinamahan
ng isang pagtingin sa pag-aaral ng kahulugan bilang isang pinagsama-samang
sangkap sa loob ng kabuoang teorya kung paano gumagana ang wika.
Ginagawang posible ng lakas ng pinagsama-samang pananaw ang paglipat sa
semantika ng mga pamamaraan ng pagsusuri na napatunayang matagumpay
sa iba pang aspekto ng wika.
Isa sa mga pangunahin at susing-tinig ng modernong lapit
panlingguwistika sa semantika ay walang pagtakas sa wika—lagi’t lagi itong
may kinalaman sa iba’t ibang pangwikang salik at elemento (Leech, 1974).
Uri ng Kahulugan
Sa talakay ni Leech (1974), mayroong pitong uri ng kahulugan
(meaning). Aniya, nais ng iba na itaguyod ang semantika bilang isang pag-aaral
ng kahulugan sa malawak na konteksto sa lahat ng salik na ipinahahayag ng
wika; habang ang iba naman ay nais itong limitahan sa praktika ng pag-aaral
ng lohikal o konseptuwal na kahulugan ng wika. Ang semantika sa una, na
pagtalakay sa mas malawak na kahulugan ay maaaring humantong muli sa
walang kabisaan na panay pag-aalinlangan—ang paglalarawan sa lahat ng
bagay na maaaring maging tuntungan ng kaalaman o paniniwala ng tao. Sa
kabilang banda, maipapakita natin, sa pamamagitan ng maingat na pagkilala
sa mga uri ng kahulugan, kung paanong lahat sila ay umaangkop sa kabuoang
pinagsama-samang epekto ng komunikasyong pangwika, at maipakita kung
paanong ang mga pamamaraan ng pag-aaral na angkop sa isang uri ay
maaaring hindi angkop sa iba.
Dagdag pa ng may-akda, pinakamainam pag-aralan ang kahulugan
bilang lingguwistikong penomena at hindi bilang isang larang na ‘labas sa wika.’
Ibig sabihin, sinusuri kung paano ‘alamin ang isang wika’ sa semantikal na lapit
gaya ng pag-alam sa mga salik at konseptong may kaugnayan sa kahulugan
ng mga pangungusap kasama ang pagsusuri kung aling pangungusap ang
makabuluhan at alin ang hindi.
Sa batayang binuo ni Leech (1974), tinalakay niya ang ‘kahulugan’ sa
pinakamalawak na esensiya nito sa pitong magkakaibang sangkap, na
nagbibigay ng pangunahing tuon sa lohikal na kahulugan o mas tinatawag
niyang Konseptuwal na Kahulugan (Conceptual Meaning). Ang anim na iba
pang uring tinalakay ng may-akda ay ang Konotatibong Kahulugan
(Connotative Meaning), Sosyal na Kahulugan (Social Meaning), Apektib na

Kahulugan (Affective Meaning), Replektib na Kahulugan (Reflected
Meaning), Kolokatib na Kahulugan (Collocative Meaning), at Kahulugang
Pampakay (Thematic Meaning).
1. Konseptuwal na Kahulugan (Conceptual Meaning)
Ang Konseptuwal na Kahulugan na minsan ay tinatawag na
denotatibo (denotative) o kognitibong (cognitive) kahulugan ay malawak na
ipinalalagay bilang sentral na salik sa lingguwistikong komunikasyon, at sa
palagay ni Leech (1974) ay maipapakita ito bilang integral na bahagi sa
mahalagang pag-iral ng wika sa paraang kaiba sa iba pang mga uri ng
kahulugan. Pangunahing rason ng may-akda sa pagbibigay-tuon sa
konseptuwal na kahulugan ang pagkakaroon nito ng komplikado at
sopistikadong balangkas na maiuugnay o maihahalintulad sa katulad na
balangkas ng sintaktika at ponolohikal na antas ng wika.
Sa aklat naman nina Cardenas et. al., literal na kahulugan ng mga
salita ang konseptuwal na kahulugan at “dictionary meaning” kung tawagin
ito na nangangahulugang aktuwal, tahasan, tuwiran, o tiyak na kahulugan.
Tinatawag din ito nina Porter at Perrin bilang “core meaning” sapagka’t
walang pasubali at may paniniyak; kinikilala, sinasang-ayunan, at
tinatanggap ng mga tao. Dagdag pa ni Leech, may tunguhin ang
denotatibong pagpapakahulugan na magbigay ng naaangkop na semantikal

na representasyon sa isang pangungusap o pahayag. Itinuturing itong
batayan ng lahat ng iba pang uri ng pagpapakahulugan.
Sa halimbawa ni Leech (1974), maaaring suriin ang konseptuwal na
kahulugan sa pamamagitan ng mga tampok ng kaibahan (contrastive
features). Mula rito, maaaring tukuyin ang salitang “magulang na babae”
(woman) bilang +tao, −lalaki, +nasa gulang (adult) kaiba sa “batang lalaki”
(boy) na maaaring bigyang-pakahulugan bilang +tao, +lalaki, −nasa
gulang.
2. Konotatibong Kahulugan (Connotative Meaning)
Lilitaw ang higit pa sa kung ano ang katangi-tangi tungkol sa
konseptuwal na kahulugan kapag ihinambing ito sa Konotatibong
Kahulugan. Ang konotatibong kahulugan ay ang halagang
pangkomunikasyon na taglay ng isang pagpapahayag sa pamamagitan ng
kung ano ang tinutukoy nito, higit pa sa purong konseptuwal na kahulugan
nito. Sa isang malawak na pagtanaw, ang nosyon ng ‘sanggunian’
(reference) ay sumasaibabaw sa konseptuwal na kahulugan.
Kung ang salitang “magulang na babae” (woman) gaya ng halimbawa
sa itaas ay binibigyang-pakahulugan gamit konsepto ng tatlong katangian
(+tao, −lalaki, +nasa gulang (adult)), ang tatlong katangiang ‘tao’, ‘nasa
gulang’ (adult), at ‘babae’ ay dapat magbigay ng kriterya ng tamang

paggamit ng salitang iyon. Ang mga tampok ng kaibahan (contrastive
features) na ito, na isinalin sa mga termino sa ‘tunay na mundo,’ ay nagiging
mga katangian ng sinasangguni (referent) (o ang tinutukoy ng mga salita).
Nguni’t maraming karagdagan subali’t hindi kritikal na mga katangian na
natutunang asahan na taglayin ng isang sinasangguni (referent) na salita
gaya ng “magulang na babae” (woman). Kasama sa mga ito hindi lamang
ang mga pisikal na katangian (‘may dalawang paa’ (biped), ‘may
sinapupunan’), kundi pati na rin ang sikolohikal at panlipunang mga
katangian (‘mahilig makisalamuha’ (gregarious), ‘pagkakaroon ng maternal
na kalikasan’), at maaaring umabot sa mga tampok na karaniwan lamang
kaysa sa hindi nagbabagong mga kaakibat ng pagkababae (‘magaling
magsalita’, ‘magaling magluto’, ‘nagsusuot ng bestida’).
Karagdagan pa, maaaring yakapin ng konotatibong kahulugan ang
‘litaw na mga katangian’ (putative properties) ng sinasangguni, dahil sa
pananaw na natutunan ng isang indibidwal o isang grupo ng mga tao o ng
buong lipunan. Kaya noon, iniuugnay ang babae sa ganitong mga katangian
(mahina, ‘madaling lumuha’, ‘duwag’, ‘emosyonal’, ‘hindi makatwiran’,
‘pabago-bago ang isip’) bilang ipinapataw ito sa kanila ng nangingibabaw na
mga lalaki. Gayundin ang mas nauugnay sa kanilang mga katangian tulad
ng ‘maamo’, ‘maawain’, ‘sensitibo’, ‘masipag’. Mula rito, malinaw na

nakadepende at nag-iiba-iba ang mga konotasyon mula sa bawat edad o
henerasyon at konteksto ng iba’t ibang lipunan.
3. Sosyal na Kahulugan (Social Meaning)
Babaling ngayon sa dalawang aspekto ng komunikasyon na may
kinalaman sa sitwasyon kung saan nagaganap ang isang pagbigkas. Una,
ang Sosyal na Kahulugan ay yaong ipinahihiwatig ng isang piraso ng wika
tungkol sa mga kalagayang panlipunan na gamit nito. Sa bahagi, ‘binabasa’
(decode) ang panlipunang kahulugan ng isang teksto sa pamamagitan ng
pagkilala sa iba’t ibang dimensyon at antas ng estilo sa loob ng wikang ito.
Kinikilala ang ilang mga salita o pagbigkas bilang diyalektiko (dialectal), ibig
sabihin, nagsasabi ito ng heograpikal o panlipunang pinagmulan ng
nagsasalita; ang iba pang mga tampok ng wika ay nagsasabi ng bagay
tungkol sa panlipunang relasyon sa pagitan ng nagsasalita at nakikinig:
mayroon ding sukat ng paggamit ng ‘katayuan’ (status), halimbawa, mula sa
pormal at pampanitikang wika sa isang dulo hanggang sa kolokyal, pamilyar,
at kalaunan ay balbal sa kabilang dulo.
4. Apektib na Kahulugan (Affective Meaning)
Mula rito, isang maliit na hakbang lamang sa pagsasaalang-alang
kung paano sinasalamin ng wika ang personal na damdamin ng nagsasalita,
kabilang ang kaniyang saloobin sa nakikinig, o ang kaniyang saloobin sa
isang bagay na kaniyang tinatalakay. Ang Apektib na Kahulugan ay

kadalasang malinaw na ipinararating sa pamamagitan ng konsepto o
konotatibong nilalaman ng mga salitang ginamit.
Halimbawa, ang pahayag na: ‘Ikaw ay isang malupit na maniniil at
isang kontrabidang makasalanan, at kinasusuklaman kita dahil dito!’ ay
tuwiran at nag-iiwan ng maliit na pagdududa tungkol sa damdamin ng
nagsasalita. Nguni’t may mga hindi gaanong direktang paraan ng
pagsisiwalat ng saloobin kaysa rito: halimbawa, sa pamamagitan ng
pagtantiya ng mga pangungusap ayon sa pagiging magalang.
Sa layuning patahimikin ang mga tao, maaaring sabihin ang alinman
sa: ‘Paumanhin sa istorbo nguni’t iniisip ko kung makakayanan n’yo bang
hinaan ang inyong boses nang kaunti.’ o kaya’y ‘Maaari ba kayong
tumahimik?’ Ang mga salik gaya ng intonasyon at timbre ng boses—na
madalas tukuyin bilang ‘tono ng boses’—ay mahalaga rin dito. Ang
impresyon ng kagalangan sa unang pahayag ay maaaring mabaliktad ng
tono ng pag-uuyam habang ang pangalawang pahayag ay maaaring maging
biro kung sasambitin sa isang lugar na may natural na maingay na
kapaligiran.
5. Replektib na Kahulugan (Reflected Meaning)
Dalawa pa, bagama’t hindi gaanong mahalagang mga uri ng
kahulugan ang nagsasangkot ng pagkakaugnay sa leksikal na antas ng
wika.
Una, ang Replektib na Kahulugan ay ang kahulugan na lumilitaw sa
mga kaso ng maramihang konseptuwal na kahulugan, kapag ang esensiya
ng isang salita ay bahagi ng tugon sa ibang kahulugan. Sa pandinig, sa
isang misa sa simbahan, ang magkasingkahulugan na mga pananalitang
Ang Tagapayo at Ang Banal na Espiritu, na parehong tumutukoy sa
Pangatlong Persona ng Trinidad, maaaring ang reaksiyon sa mga katagang
ito ay makondisyon ng pang-araw-araw na di-relihiyosong kahulugan ng
payo at espiritu. Ang Tagapayo kung pakikinggan ay tila isang taong nasa
legal o pambatas na propesyon (bagaman sa konteksto ng relihiyon, ito ay
nangangahulugang ‘ang tagapagpalakas o tagasuporta’), habang Ang
Banal na Espiritu ay maaaring maiugnay sa iba pang kababalaghang
elemento dahil sa salitang espiritu.
6. Kolokatib na Kahulugan (Collocative Meaning)
Ang Kolokatib na Kahulugan ay binubuo ng mga ugnayang nakukuha
ng isang salita dahil sa kahulugan ng mga salitang maaaring umusbong sa
kapaligiran nito. Ang maganda at guwapo ay may pagkakapareho sa
kahulugang ‘kaaya-ayang histura,’ nguni’t maaaring magkaiba sa hanay ng
mga pangngalan kung saan sila ilalagay o isasama:

Pigura 4
Hanayan ng mga Pangngalan para sa Kolokatib na Kahulugan
batang babae
lalaki
maganda babae
bulaklak
hardin
batang lalaki
lalaki
guwapo sasakyan
sapatos
damit
Sa kabila nito, maaaring magkapatong ang mga hanay: parehong
katanggap-tanggap ang magandang babae at magandang lalaki, bagama’t
nagmumungkahi sila ng ibang uri ng pagiging kaakit-akit dahil sa
magkakaugnay na relasyon kahit pa pareho ang dalawang pang-uri.
7. Tematikong Kahulugan (Thematic Meaning)
Ang panghuling kategorya ng kahulugan na tinangkang tukuyin ng
may-akda ay ang Tematikong Kahulugan, o kung ano ang ipinahihiwatig ng
paraan ng pagkakaayos ng mensahe ng tagapagsalita o manunulat, sa mga
salik ng pagkakasunud-sunod, pokus, at diin. Halimbawa, kadalasang
nakikita na ang isang (1) tahasan (active) na pangungusap ay may ibang
kahulugan sa katumbas nitong (2) balintiyak (passive) na pangungusap,
bagama’t sa konseptong nilalaman ay tila pareho ang mga ito:
(1) Ipinamahagi ni Nena ang mga regalo.
(2) Ang mga regalo ay ipinamahagi ni Nena.
Tiyak na ang mga ito ay may magkaibang pangkomunikasyong
halaga dahil nagmumungkahi ang dalawang pangungusap ng magkaibang
konteksto: ang (1) tahasang pangungusap ay tila sumasagot sa isang ganap
na tanong na ‘Ano ang ipinamahagi ni Nena?’ o sa mas simple na ‘Sino ang
namahagi ng mga regalo?’. Samantalang ang kaibahan ng pangalawa ay

nagpapahiwatig itong kilala na ng nakikinig kung sino si Nena marahil sa
pamamagitan ng paunang pagbanggit.
Kadalasang hinggil ang tematikong kahulugan sa pagpili sa paggitan
ng iba’t ibang alternatibong estrukturang panggramatika, gaya sa:
(3) Isang lalaki ang naghihintay sa bulwagan.
(4) May naghihintay na lalaki sa bulwagan.
Sa ibang mga kaso, diin at intonasyon sa halip na estrukturang
panggramatika ang nagbibigay-tuon sa impormasyon sa isang bahagi ng
pangungusap. Kung ang salitang elektroniko ay binibigyan ng diin ng
kaibahan (contrastive stress) sa:
(5) Gumagamit si Mark ng elektronikong pang-ahit.
(6) Ang uri ng pang-ahit na ginagamit ni Mark ay elektroniko.
Ang epekto ay upang ituon ang pansin sa salitang iyon bilang
naglalaman ng bagong impormasyon, kompara sa balangkas kung saan
alam na kung ano ang ipinalalagay na impormasyon (na si Mark ay
gumagamit ng pang-ahit). Ang ganitong uri ng diin ay maaaring pantay na
nakamit sa pamamagitan ng iba’t ibang sintaktikang estruktura gaya sa
ikalawang pangungusap.
Buod
Dahil ang talakay ni Leech (1974) ay nagpakilala ng isang hanay ng
mga termino para sa mga uri ng kahulugan, angkop na ito ay dapat
magtapos sa isang buod, at mga mungkahi para sa pagpapasimple ng
terminolohiya:
Talahanayan 4
Buod ng Pitong Uri ng Kahulugan
Lohikal, kognitibo, o
1. Konseptuwal na Kahulugan
denotatibong nilalaman.
Ang ipinahahayag sa
pamamagitan ng bisa ng
2. Konotatibong Kahulugan
kung anong wika ang
tinutukoy.
Mapag-ugnay na
Kahulugan Ang ipinahahayag ng mga
(Associative 3. Sosyal na Kahulugan kalagayang panlipunan ng
Meaning) paggamit ng wika.
Ang ipinahahayag ng
4. Apektib na Kahulugan damdamin at saloobin ng
nagsasalita/manunulat.
Ang ipinahahayag sa
pamamagitan ng ugnayan
5. Replektib na Kahulugan
sa isa pang kahulugan ng
parehong pahayag.
Ang ipinahahayag sa
pamamagitan ng ugnayan
6. Kolokatib na Kahulugan ng mga salita na
umuusbong sa kapaligiran
ng isa pang salita.
Ang ipinahahayag sa
pamamagitan ng paraan
kung paano iniayos ang

7. Tematikong Kahulugan
mensahe sa mga salik ng
pagkakasunod-sunod at
diin.
Pinagmulan ng Datos
Ang mga mananaliksik ay humango ng mga impormasyon at lathalain sa
mga online journal na kinabibilangan ng Humanities Diliman: A Philippine
Journal of Humanities ng Unibersidad ng Pilipinas, Malay Research Journal ng

Pamantasang De La Salle, Katipunan ng Pamantasang Ateneo De Manila,
Diwa E-Journal, The Normal Lights, Taylor & Francis e-Library, at iba pa. Ang
nakalap na mga datos ay nakatulong upang maipaliwanag ang isinagawang
pag-aaral, mailahad ng kaligirang pangkasaysayan ng mga kuwentong
pambata, at makapagbigay ng mga kaugnay na literatura at pag-aaral.
Instrumentong Ginamit
Upang maisakatuparan ang pangangalap ng datos, gumamit ang mga
mananaliksik ng instrumento kung saan isinaalang-alang ang mga suliraning
kailangang matugunan ng pag-aaral.
Bilang pangunahing teorya sa paglalapat ng estilistikong pagsusuri ang
estilistika (stylistics), kinasangkapan ng mga mananaliksik ang apat na mga
pangwikang elementong pumapailalim sa teoryang ito: (1) diksiyon o pagpili ng
salita batay sa talakay ni Ellis (2022), (2) sintaks o pagkakabuo ng parirala batay
sa talakay ni Ceña (2012), (3) gramatika batay sa talakay ni Simpson (2004), at
(4) semantika na batay sa talakay ni Leech (1974). Kaugnay nito, pumili lamang
ng tig-sampung sugnay ang mga mananaliksik mula sa dalawang kuwentong
pambata upang himayin ang pangwikang mga elementong nakalilok sa mga ito.
Mga Etikal na Konsiderasyon
Tiniyak ng mga mananaliksik na ang lahat ng nakalap na impormasyon
ay binigyang-pagkilala at iginalang ang karapatan sa pag-aaring intelektuwal o
intellectual property rights.
Bilang pundasyon ng pag-aaral na ito, magalang na ipinaalam ng mga
mananaliksik sa mga manunulat na sina Propesor Genaro R. Gojo Cruz at
Propesor Glenda C. Oris ang naganap na pagsusuri sa dalawang kuwentong
pambata.
Panghuli, ang anumang datos at impormasyon na nasa pananaliksik na
ito ay paninindigan at pananagutan ng mga mananaliksik, kaya’t buong katapan
na isinulat ang pag-aaral na ito.

Kabanata 4
RESULTA AT PAGTALAKAY
Sa bahaging ito naman ng tesis binigyang-interpretasyon at suri ng mga
mananaliksik ang mga kuwentong pambata na tutugon sa mga suliraning
nailahad sa pananaliksik.
Tungkulin ng Diksiyon sa Pagbubuo ng mga Parirala sa Dalawang
Kuwentong Pambata
Sa talakay ni Ellis (2022), ang diksiyon ay ang estratehikong pagpili ng
mga salita batay sa mambabasa, konteksto, o sitwasyon. Maaari din itong
magpahayag ng mga karagdagang kahulugan o partikular na estilo. Upang
masuri ang diksiyon ng dalawang kuwentong pambata, pumili ang mga
mananaliksik ng ilang mga salita mula sa dalawang akda at sinuri ang mga ito
batay sa iba’t ibang uri ng diksiyon na natalakay sa metodo ng pag-aaral.
Sa gramatikal na hirarkiya ni Simpson (2004) na antas ng
pagkakasunod-sunod (rank scale) (nasa pahina 71), ipinapakitang mga salita
ang bumubuo sa parirala. Magkasunod ang puwesto ng dalawang elementong
ito sa hanayan kaya’t inilagay rin sa ibaba ang mga pariralang pinagmulan ng
mga salita upang makita kung paano ginamit ang salita sa loob ng pariralang
kinabibilangan nito o sa paligid ng mga salitang katabi nito. Sa ganitong paraan,
mas madaling makaklasipika kung saang uri ng diksiyon nabibilang ang mga
salita at masusuri kung paano binuo ng salita ang pariralang kaniyang
kinalalagyan.
Talahanayan 5
Mga Salita at Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
Salita Parirala Uri ng Diksiyon
1. ‘tapos ‘tapos (ay) Impormal na Diksiyon
2. salawal malinis na salawal Kolokyal na Diksiyon
3. patak ilang patak lang Pedestriyan na Diksiyon
4. uli kasi uli Balbal
5. mahalaga talagang mahalaga Abstrak na Diksiyon
6. presko (ay) presko Kongkretong Diksiyon
7. titi sa aking titi Pedestriyan na Diksiyon
8. kakaunti (ay) kakaunti Pormal na Diksiyon
9. kuluntoy (ay) kuluntoy Kolokyal na Diksiyon
‘sinliit ng bagong
10. ‘sinliit Makatang Diksiyon
pisang sisiw
Unang Salita mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
Ang unang salita sa talahanayan ay ’tapos na nasa pariralang “’tapos
(ay).” May panaklong ang pantakdang ay dahil kinaltas ito sa sugnay na
pinagmulan ng parirala. Dahil kung isasama ang mga sumunod na salita
matapos ang tampok na salita, hindi na ito magiging isang parirala bagkus ay
magkakaroon na ng kompletong diwa at magiging isang ganap na sugnay.
Bagaman may naganap na pagkakaltas ng bahagi ng salita, naging ganap at
kompleto pa rin ang kahulugan na ipinahahayag nito.
Ginamit bilang pang-abay na pamanahon ang salitang ’tapos sa sugnay
dahil inilarawan nito kung kailan isasagawa ang isang kilos (makikita sa
talahanayan sa ibaba ang buong sugnay). Kung susuriin ang tampok na salita,
pinaikling anyo ito ng salitang pagkatapos. Kinaltas ang bahaging [pagka]
kaya’t mapapansin ang paglalagay ng kudlit (‘) sa unahang bahagi bilang tanda
sa kinaltas na parte ng salita. Madalas isinasagawa ng mga may-akda ang
pagpapaikli ng salita upang mas maging madulas ang pagbasa sa
pangungusap, o pagbigkas kung ito ay pasalita. Mas nagiging direkta at tuwiran
din ang mensahe kapag nagkakaltas at nagbibigay ito ng kumbersasyonal na
tono sa isang pahayag. May taglay itong pampanitikang halaga na ibinabagay
ng mga manunulat sa sitwasyong humihingi ng ganitong tono upang magbigay-
kariktan sa kanilang isinusulat.

Mula rito, dahil sa naganap na pagkakaltas sa salita, maituturing na
Impormal na Diksiyon ang paraan ng pagkakapili at pagkakagamit sa tampok
na salita. Ito ang hinihingi ng partikular na sugnay na kinabibilangan nito kaya’t
naging desisyon ng may-akda na gamitin ang ganitong anyo ng salita sa halip
na ang pormal na anyo nito na pagkatapos.
Upang mas madaling masundan at maunawaan ang isinagawang
pagsusuri sa salita, inilagay sa talahanayan ang mga sangkap o bahagi upang
mauri at maitala rin kung ano ang kategorya ng mga salita at upang mas makita
ang ugnayan ng bawat bahagi sa isa’t isa:
Sangkap Kategoryang Panggramatika
Salita ‘tapos pang-abay na pamanahon
Uri ng Diksiyon Impormal na Diksiyon
Parirala ‘tapos (ay) pariralang pang-abay
Sugnay Tapos (ay) pupulbuhan niya ito. (mula sa pahina 9)
Ikalawang Salita mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
Ang ikalawang salita naman sa talahanayan ay salawal na ginamit sa
pariralang “malinis na salawal.” Pangngalang pambalana ang tampok na
salitang salawal na inilarawan ng pang-uring malinis. Kung sa pang-araw-araw

na konteksto sa kasalukuyan, madalang nang marinig na ginagamit ang
salitang salawal sa kumbersasyonal na pakikipag-usap. Sa panahon ngayon,
mas tinatawag na ito ng karamihan bilang “underwear” o “brief” lalo na ng mga
bagong henerasyon.
Dahil sa katangian ng salita na henerasyonal, maituturing ang paraan ng
pagkakapili at pagkakagamit sa tampok na salita bilang Balbal. Nguni’t bukod
sa paggamit dito ng partikular na mga henerasyon, isa pang aspektong
maituturing na kakabit ng salita ay ang paggamit dito sa mga partikular na
heograpikal na lokasyon. Hindi lang mga nakatatandang henerasyon ang
madalas gumamit ng salitang salawal kundi sinasalita pa rin ito sa mga
probinsiya na malayo sa kanayunan. Kaiba sa kalunsuran na ang madalas nang
gamiting mga salita ay “underwear” o “brief” na mula sa wikang Ingles. Kaya’t
maituturing din ang paraan ng pagkakapili at pagkakagamit sa tampok na salita
bilang Kolokyal na Diksiyon.
Salita salawal pangngalang pambalana

Uri ng Diksiyon Kolokyal na Diksiyon/Balbal
Parirala malinis na salawal pariralang pang-uri
Susuutan ako ni Nanay ng malinis na salawal. (mula

Sugnay
sa pahina 12)
Ikatlong Salita mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
Ang ikatlong salita naman sa talahanayan ay patak na nasa pariralang
“ilang patak lang.” Pangngalang pambalana ang tampok na salitang patak na
inilarawan ng pang-uring ilan. Kung titingnan ang konteksto ng pagkakagamit
ng salita sa parirala, simple lamang ito at direkta ang kahulugan. Walang ligoy
at gumamit lamang ng payak na salita kaya’t madaling naunawaan kung ano
ang mensahe o nais ipahayag ng parirala.
Dahil dito, madaling maikaklasipika ang paraan ng pagkakapili at
pagkakagamit sa tampok na salita bilang Pedestriyan na Diksiyon. Sa talakay
ni Ellis (2022) hinggil sa iba’t ibang uri ng diksiyon, sinusubukan ng pedestriyan
na diksiyon na maging normal o karaniwan kaya’t hindi gumagamit ng mga
magarbo, malalim, o matalinhagang salita bagkus ay iniisip kung paano
nagsasalita ang mga regular na tao.

Salita patak pangngalang pambalana
Uri ng Diksiyon Pedestriyan na Diksiyon
Parirala ilang patak lang pariralang pang-uri
Sugnay Ilang patak lang ang lumalabas. (mula sa pahina 18)
Ikaapat na Salita mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
Ang ikaapat na salita naman sa talahanayan ay uli na ginamit sa
pariralang “kasi uli.” Ginamit bilang pang-abay na pamanahong nagsasaad ng
dalas ang tampok na salitang uli sa sugnay dahil inilarawan nito kung gaano
kadalas gagawin ang pandiwa sa sugnay (makikita sa ibaba ang buong
sugnay). Kung titingnan naman ang anyo ng pagkakagamit ng salita sa parirala,
kinaltasan ito ng isang letra sa dulo mula sa orihinal nitong anyo na ulit.
Bagaman may naganap na pagkakaltas ng bahagi ng salita, naunawaan pa rin
ang kahulugan na ipinahahayag nito.
Ang ganitong gawain ay artistiko o pansining na desisyon ng isang
manunulat. Gaya ng nabanggit sa unahan, madalas isinasagawa ng mga may-

akda ang pagpapaikli ng salita upang mas maging madulas ang pagbasa sa
pangungusap, o pagbigkas kung ito naman ay pasalita. Nagbibigay ang
pagkakaltas ng kumbersasyonal na tono sa isang pahayag. May taglay itong
pampanitikang halaga na ibinabagay ng mga manunulat sa sitwasyong
humihingi ng ganitong tono upang magbigay-kariktan sa kanilang isinusulat.
Mula rito, dahil sa naganap na pagkakaltas sa salita, at dahil din sa
katotohanang madalas na mga bagong henerasyon ang gumagamit ng salitang
ito, maituturing na Balbal ang diksiyon ng salita. Ayon nga sa talakay ni Ellis
(2022) hinggil sa mga uri ng diksiyon, ang balbal na diksiyon o slang sa Ingles,
na isang ekstensiyon ng impormal na diksiyon, ay sumasaklaw sa mga salita at
parirala na tanging isang partikular na uri o grupo ng mga tao ang nakaiintindi.
Kadalasang nahahati ang balbal ayon sa henerasyon, gaya ng tampok na salita
na may partikular na mga grupo ng tao o henerasyon ang madalas na
gumagamit.
Ito ang hinihingi ng partikular na sugnay na kinabibilangan ng salita
kaya’t naging desisyon ng may-akda na gamitin ang ganitong anyo ng salita sa
halip na ang pormal o buong anyo nito na ulit.

pang-abay na pamanahong
Salita uli
nagsasaad ng dalas
Uri ng Diksiyon Balbal
Parirala kasi uli pariralang pang-abay, ingklitik
Sugnay Naiihi kasi uli ako! (mula sa pahina 24)
Ikalimang Salita mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
Ang ikalimang salita naman sa talahanayan ay mahalaga na nasa
pariralang “talagang mahalaga.” Sa pariralang ito, pang-uring panlarawan ang
pagkakagamit sa tampok na salita at inilarawan naman ng pang-abay na talaga.
Kung susuriin ang konteksto ng salita, isang di-nahahawakan at di-nasusukat
na konsepto ang bitbit na kahulugan ng salitang mahalaga. Ginagamit ito ng
mga tao sa paglalarawan ng mga bagay o tao na prayoridad nila o iniingatan.
Mula rito, maituturing ang paraan ng pagkakapili at pagkakagamit sa
tampok na salita bilang Abstrak na Diksiyon. Abstrakto ang bitbit na konteksto
at kahulugan ng tampok na salita. Sa talakay ni Ellis (2022) hinggil sa mga uri
ng diksiyon, tumutukoy ang abstrak na diksiyon sa pagtalakay sa isang bagay
na hindi nakikita, tulad ng isang ideya o damdamin. Sinasabing mahirap

isasalita ang mga abstrak na kaisipan kaya madalas makita ang abstrak na
diksiyon bilang malabo o magulo.
Nguni’t sa kaso ng tampok na salita, kahit abstrakto ang ipinahahayag
na mensahe nito, kung babasahin ang parirala ay ganap na mauunawaan ang
kahulugang nais nitong ipabatid.
Salita mahalaga pang-uring panlarawan
Uri ng Diksiyon Abstrak na Diksiyon
Parirala talagang mahalaga pariralang pang-abay
Bahagi ito ng aking katawan na talagang mahalaga.

Sugnay
(mula sa pahina 27)
Ikaanim na Salita mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
Ang ikaanim na salita naman sa talahanayan ay presko na ginamit sa
pariralang “(ay) presko.” Gaya sa unahang bahagi, may panaklong ang

pantakdang ay dahil upang makuha ang parirala ng tampok na salita, ginawang
di-karaniwang ayos ang sugnay. Dahil kung isasama ang mga sumunod na
salita matapos ang tampok na salita, hindi na ito magiging isang parirala bagkus
ay magkakaroon na ng kompletong diwa at magiging isang ganap na sugnay.
Ginamit bilang pang-uring panlarawan ang salitang presko dahil
inilarawan nito ang isang pangngalang pambalana (makikita sa talahanayan sa
ibaba ang buong sugnay). Taliwas sa naunang tampok na salita, malinaw at
direkta ang ipinahayag na paglalarawan sa damdamin ng nagsasalita at ginamit
ang salitang ganap na tumutugon sa mensaheng nais ipabatid ng nagsasalita.
Mula rito, masasabing Kongkretong Diksiyon ang paraan ng pagkakapili at
pagkakagamit sa tampok na salita. Kapag binasa ang sugnay na pinagmulan
ng parirala, tiyak na malalaman agad ang “pakiramdam” na sinasabing
nararamdaman ng nagsasalita. Malinaw na pagiging presko ang pandamang
tinutukoy at nilalarawan ng tagapagsalita.
Sa talakay ni Ellis (2022) hinggil sa mga uri ng diksiyon, kabaligtaran ng
abstrak na diksiyon ang kongkretong diksiyon, na gumagamit ng tiyak at
direktang wika na may kaunti o halos walang kalabuan. Inilalarawan ng
kongkretong diksiyon kung tungkol saan ang mga bagay-bagay at kung ano ang
mga ito, na sumusunod sa wastong kahulugan ng mga salita at nagbabanggit
lamang ng mga katotohanan.

Salita presko pang-uring panlarawan
Uri ng Diksiyon Kongkretong Diksiyon
Parirala (ay) presko pariralang pantakda
Sugnay Presko ang pakiramdam ko! (mula sa pahina 12)
Ikapitong Salita mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
Ang ikapitong salita naman sa talahanayan ay titi na nasa pariralang “sa
aking titi.” Sa pariralang pinagmulan ng tampok na salita, pangngalang
pambalana ang salitang titi na pag-aari ng panghalip panao na akin. Sa
konteksto ng lipunang Filipino, kung pakikinggan ang tampok na salita sa unang
pagkakataon, tila bulgar at bastos ito. Nguni’t kung sisipatin ang aktuwal at
literal na kahulugan ng salita, natural na bahagi ito ng katawan at hindi dapat
bigyan ng malisya. Sa paraan ng pagkakagamit ng salita sa parirala, tuwiran ito
at direkta ang kahulugan. Walang ligoy kaya’t madaling naunawaan kung ano
ang mensahe o nais ipahayag ng parirala.

Salita titi pangngalang pambalana
Parirala sa aking titi pariralang pantakda
Iba-iba ang nangyayari sa aking titi. (mula sa pahina

Sugnay
16)
Ikawalong Salita mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
Ang ikawalong salita naman sa talahanayan ay kakaunti na ginamit sa
pariralang “(ay) kakaunti.” Gaya sa unahang bahagi, may panaklong ang
pantakdang ay dahil kinaltas ito sa sugnay na pinagmulan ng parirala. Dahil
kung isasama ang mga sumunod na salita matapos ang tampok na salita, hindi
na ito magiging isang parirala bagkus ay magkakaroon na ng kompletong diwa
at magiging isang ganap na sugnay (makikita sa talahanayan sa ibaba ang
buong sugnay).
Ginamit bilang pang-uring pamilang ang tampok na salitang kakaunti at
inilarawan nito ang pangngalang pambalana na agos ng ihi na siyang simuno
ng katabi nitong sugnay sa kuwento. Kung susuriin ang salita, malimit itong
gamitin sa kumbersasyonal na pakikipag-usap dahil ang madalas gamitin ay
ang mahabang baybay ng salita na “kokonti.” Pinapaikli ito ng karamihan upang
maging mas mabilis at mas maikling bigkasin.
Mula rito, masasabing Pormal na Diksiyon ang paraan ng pagkakapili
at pagkakagamit sa tampok na salita. Mas pinili ng may-akda ang pormal at
buong baybay ng salita na kakaunti kaysa sa pinaikli at impormal nitong anyo
na “kokonti” dahil marahil sa kuwentong pambata ito at nais magbigay ng
manunulat ng pormal na tono para sa akda.

Salita kakaunti pang-uring pamilang
Uri ng Diksiyon Pormal na Diksiyon
Parirala (ay) kakaunti pariralang pantakda
Sugnay Minsan naman (ay) kakaunti. (mula sa pahina 18)
Ikasiyam na Salita mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
Ang ikasiyam na salita naman sa talahanayan ay kuluntoy na nasa
pariralang “(ay) kuluntoy.” Gaya sa naunang salita, may panaklong ang
pantakdang ay dahil upang makuha ang parirala ng tampok na salita, ginawang
di-karaniwang ayos ang sugnay. Dahil kung isasama ang mga sumunod na
salita matapos ang tampok na salita, hindi na ito magiging isang parirala bagkus
ay magkakaroon na ng kompletong diwa at magiging isang ganap na sugnay
(makikita sa talahanayan sa ibaba ang buong sugnay).
Pang-uring panlarawan ang salitang kuluntoy na naglarawan sa
panghalip pamatlig na ito. Kung tatanungin ang isang taong lumaki sa
kalunsuran, maaaring hindi niya masagot kung ano ang kahulugang bitbit ng
salitang kuluntoy dahil mas madalas itong ginagamit sa mga probinsiyang
malayo sa kanayunan kung saan malawakan pa ring sinasalita ang malalalim
na salitang Tagalog gaya ng tampok na salita. Dahil sa katangian ng salita na
heograpikal, maituturing ang paraan ng pagkakapili at pagkakagamit sa salita
bilang Kolokyal na Diksiyon. Maituturing na kakabit na aspekto ng salita ang
paggamit dito sa mga partikular na heograpikal na lokasyon.
Salita kuluntoy pang-uring panlarawan
Uri ng Diksiyon Kolokyal na Diksiyon
Parirala (ay) kuluntoy pariralang pantakda
Sugnay Kuluntoy ito. (mula sa pahina 22)
Ikasampung Salita mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
Ang ikasampung salita sa talahanayan ay ‘sinliit na nasa pariralang
“‘sinliit ng bagong pisang sisiw.” Kakatwang ang pariralang pinagmulan ng

tampok na salita ay siya ring buong sugnay na makikita sa kuwento. Wala itong
maituturing na simuno subali’t buo ang diwa kaya’t matatawag itong sugnay na
nakapag-iisa. Kung susuriin, kinaltas sa sugnay ang simuno nitong ito. Ginamit
naman bilang pang-uring panlarawan ang tampok na salitang ‘sinliit sa sugnay
dahil inilarawan nito ang kinaltas na simunong ito na isang panghalip pamatlig.
Kung susuriin ang salita, pinaikling baybay ito ng salitang kasinliit.
Kinaltas ang unang pantig nito na [ka] kaya’t mapapansin ang paglalagay ng
kudlit (‘) sa unahang bahagi bilang tanda sa kinaltas na parte ng salita. Sa kabila
ng naganap na mga pagkakaltas sa bahagi ng sugnay at salita, naging ganap
at kompleto pa rin ang kahulugan na ipinahahayag ng mga ito (makikita sa
talahanayan sa ibaba ang buong sugnay).
Madalas isinasagawa ng mga may-akda ang pagpapaikli ng salita upang
mas maging madulas ang pagbasa sa pangungusap, o pagbigkas kung ito ay
pasalita. Mas nagiging direkta at tuwiran din ang mensahe kapag nagkakaltas
at nagbibigay ito ng kumbersasyonal na tono sa isang pahayag. May taglay
itong pampanitikang halaga na ibinabagay ng mga manunulat sa sitwasyong
Mula rito, idagdag pa ang pagkakagamit sa tampok na salita bilang
tayutay na pagtutulad (simile), maituturing na Makatang Diksiyon ang paraan
ng pagkakapili at pagkakagamit sa tampok na salita. Ito ang hinihingi ng
partikular na sugnay na kinabibilangan nito kaya’t naging desisyon ng may-akda

na gamitin ang pinaikling anyo ng salita upang umakma sa tonong minimithi
niyang makamit para sa sugnay.
Salita ‘sinliit pang-uring panlarawan
Uri ng Diksiyon Makatang Diksiyon
Parirala pariralang pang-uri
pisang sisiw
Sugnay ‘Sinliit ng bagong pisang sisiw. (mula sa pahina 22)
Talahanayan 6
Mga Salita at Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
Salita Parirala Uri ng Diksiyon
1. bahagi bahagi rin Pedestriyan na Diksiyon

2. panloob damit panloob Pedantik na Diksiyon
Kolokyal na
3. shorts ng shorts
Diksiyon/Balbal
4. puwedeng ang puwedeng mag-alaga Abstrak na Diksiyon
bahagi ng katawan na
5. tanging Kongkretong Diksiyon
tanging akin
6. dumi ng dumi Pedestriyan na Diksiyon
7. panty ang panty ko Pedestriyan na Diksiyon
8. kiki ang kiki Balbal
9. maselang maselang bahagi Abstrak na Diksiyon
10. bawal bawal makita Kongkretong Diksiyon
Unang Salita mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
Ang unang salita sa talahanayan ay bahagi na ginamit sa pariralang
“bahagi rin.” Pangngalang pambalana ang tampok na salitang bahagi na tinukoy
ang simuno ng sugnay na ito na isang panghalip pamatlig. Kung titingnan ang
konteksto ng pagkakagamit ng salita sa parirala, simple lamang ito at direkta
ang kahulugan. Walang ligoy at gumamit lamang ng payak na salita kaya’t
madaling naunawaan kung ano ang mensahe o nais ipahayag ng salita.

Salita bahagi pangngalang pambalana
Parirala bahagi rin pariralang pangngalan
Bahagi rin ito ng katawan na kailangang alagaan.

Sugnay
(mula sa pahina 7)
Ikalawang Salita mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
Ang ikalawang salita naman sa talahanayan ay panloob na nasa
pariralang “damit panloob.” Ginamit bilang pang-uring panlarawan ang tampok
na salitang panloob na inilarawan ang pangngalang pambalana na damit. Kung
susuriin ang parirala at magiging teknikal sa gramatika, marapat na may pang-
angkop na na sa paggitan ng dalawang salita. Kung nais mapanatili ang
kasalukuyang anyo at nais kaltasin ang pang-angkop sa paggitan, marapat
itong lagyan ng gitling (-) upang maging wasto ang pagkakabuo sa salita. Kung
gayon ay magiging isang salita na lamang ang parirala, isang tambalang salita
na di-ganap dahil nanatili ang kahulugan ng salita sa kabila ng nangyaring
pagtatambal.
Dagdag pa, may naganap na morpo-ponemang pagbabago sa unlapi ng
salita. Sa halip na gamitin ang buong unlapi na [pang-], naging [pan-] na lamang
ito dahil letrang /l/ ang unang letra ng salitang-ugat na kakabitan ng unlapi.
Ganito ang nagiging kaso sa mga salitang-ugat na nagsisimula sa letrang /d/,
/l/, /r/, /s/, at /t/ (pandaigdig, panlahat, panradyo, pansalok, at pantaas). Gayon
pa man, magiging mahirap man sa bata ang pag-unawa sa salita sa simula,
nariyan naman ang magulang nila na tagapagpabasa ng aklat-pambata upang
ipaliwanag at sagutin ang kanilang mga katanungan.
Kung titingnan ang pagkakabuo ng parirala at konteksto ng
pagkakagamit sa salita, hindi ito agad-agad mauunawaan ng isang bata.

Gumamit ang may-akda ng salitang panloob na maaaring bago at malalim para
sa mga batang mambabasa. Kinaltas din ng may-akda ang pang-angkop sa
paggitan ng dalawang salita kaya’t mas naging mahirap unawain ang parirala
kung babasahin ng isang musmos.
Gayon man, gaya ng nabanggit sa itaas, madalas isinasagawa ng mga
may-akda ang pagkakaltas at pagpapaikli ng parirala o salita upang mas
maging madulas ang pagbasa rito, o pagbigkas kung ito ay pasalita. Mas
nagiging direkta at tuwiran din ang mensahe kapag. May taglay itong
Mula rito, dahil sa anyo at konteksto ng tampok na salita at sa porma ng
pagkakabuo sa parirala, maituturing na Pedantik na Diksiyon ang paraan ng
pagkakapili at pagkakagamit sa salita. Ito ang hinihingi ng partikular na sugnay
na kinabibilangan nito kaya’t naging desisyon ng may-akda na gamitin ang
ganitong anyo ng salita. Sa talakay ni Ellis (2022) hinggil sa iba’t ibang uri ng
diksiyon, kabaligtaran ng pedestriyan na diksiyon na sinusubukang maging
normal o karaniwan kaya’t hindi gumagamit ng mga magarbo at malalim na
salita, gumagamit naman ang pedantik na diksiyon ng mga akademiko o
“malalaking” salita, na para bang sinusubukan ng nagsasalita na patunayan
kung gaano siya katalino. Nguni’t kapaki-pakinabang ito sa isang manunulat
bilang kasangkapan sa kaniyang pagsusulat.

Salita panloob pang-uring panlarawan
Uri ng Diksiyon Pedantik na Diksiyon
Parirala damit panloob pariralang pangngalan
Damit panloob ang suot kong panty. (mula sa pahina

Sugnay
12)
Ikatlong Salita mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
Ang ikatlong salita naman sa talahanayan ay shorts na ginamit sa
pariralang “ng shorts.” Ginamit bilang pangngalang pambalana ang tampok na
salitang shorts sa parirala. Gaya ng naging talakay sa unahan hinggil sa
paggamit ng salitang salawal, kabaligtaran naman nito ang konteksto sa
paggamit sa salitang shorts. Kung sa pang-araw-araw na konteksto sa
kasalukuyan, mas madalas marinig na ginagamit ang salitang shorts kaysa sa
salawal lalo na ng mga bagong henerasyon.

Dahil sa katangian ng salita na henerasyonal, maituturing ang paraan ng
pagkakapili at pagkakagamit sa salita bilang Balbal. Nguni’t bukod sa paggamit
dito ng partikular na mga henerasyon, isa pang aspektong maituturing na
kakabit ng salita ay ang paggamit dito sa mga partikular na heograpikal na
lokasyon. Hindi lang mga bagong henerasyon ang madalas gumamit ng
salitang shorts kundi mas madalas din itong sinasalita sa mga lungsod kung
saan ginagamit din ang iba’t ibang salitang Ingles, kaiba sa mga probinsiya na
malayo sa kanayunan na mas ginagamit ang mga tradisyonal at malalim na
salita. Kaya’t maituturing din ang paraan ng pagkakapili at pagkakagamit sa
salita bilang Kolokyal na Diksiyon.
Salita shorts pangngalang pambalana
Uri ng Diksiyon Kolokyal na Diksiyon/Balbal
Parirala ng shorts pariralang pantakda

Pinapatungan ko ito ng shorts o bestida, pantalon o

Sugnay
palda. (mula sa pahina 12)
Ikaapat na Salita mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
Ang ikaapat na salita naman sa talahanayan ay puwede na nasa
pariralang “ang puwedeng mag-alaga.” Sa pariralang ito, pang-abay na panang-
ayon ang pagkakagamit sa tampok na salita na inilarawan ang pandiwang mag-
alaga. Kung susuriin ang konteksto ng salita, nagbibigay ito ng permiso at
pagsang-ayon na maaaring gawin ang kilos na isinasaad. Dahil dito, may bitbit
na kahulugan o konsepto ang tampok na salita na di-nahahawakan, di-nakikita,
at di-nasusukat. Ginagamit ng mga tao ang salitang puwede sa pagpapahayag
ng pagsang-ayon, permiso, o kaya’y pagbibigay-pahintulot na isagawa ang
isang partikular na aksiyon.
salita bilang Abstrak na Diksiyon. Abstrakto ang bitbit na konteksto at
kahulugan ng tampok na salita. Sa talakay ni Ellis (2022) hinggil sa mga uri ng
diksiyon, tumutukoy ang abstrak na diksiyon sa pagtalakay sa isang bagay na
hindi nakikita, tulad ng isang ideya o damdamin. Sinasabing mahirap isasalita
ang mga abstrak na kaisipan kaya madalas makita ang abstrak na diksiyon
bilang malabo o magulo.

Salita puwede pang-abay na panang-ayon
ang puwedeng
Parirala pariralang pantakda
mag-alaga
Ang puwedeng mag-alaga ay si Nanay at ako lang!

Sugnay
(mula sa pahina 18)
Ikalimang Salita mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
Ang ikalimang salita naman sa talahanayan ay tangi na ginamit sa
pariralang “bahagi ng katawan na tanging akin.” Ginamit bilang pang-uring
panlarawan ang salitang tangi na inilarawan ang panghalip panao na akin.

Taliwas sa naunang tampok na salita, malinaw at direkta ang ipinahayag na
konteksto ng nagsasalita at ginamit ang salitang buo ang kahulugan na
tumutugon sa mensaheng nais ipabatid ng tagapagsalita.
Mula rito, masasabing Kongkretong Diksiyon ang paraan ng
pagkakapili at pagkakagamit sa tampok na salita. Kapag binasa ang sugnay na
pinagmulan ng parirala, tiyak na malalaman agad ang mensaheng nais
ipahayag ng nagsasalita. Malinaw na inaako niya at sinasabing kaniya lamang
ang tinutukoy niyang bahagi ng kaniyang katawan. Sa talakay ni Ellis (2022)
hinggil sa mga uri ng diksiyon, kabaligtaran ng abstrak na diksiyon ang
kongkretong diksiyon, na gumagamit ng tiyak at direktang wika na may kaunti
o halos walang kalabuan. Inilalarawan ng kongkretong diksiyon kung tungkol
saan ang mga bagay-bagay at kung ano ang mga ito, na sumusunod sa
wastong kahulugan ng mga salita at nagbabanggit lamang ng mga
katotohanan.
Salita tangi pang-uring panlarawan

bahagi ng katawan
Parirala pariralang pangngalan
na tanging akin
Ang aking kiki ay bahagi ng katawan na tanging akin.

Sugnay
(mula sa pahina 26)
Ikaanim na Salita mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
Ang ikaanim na salita naman sa talahanayan ay dumi na nasa pariralang
“ng dumi.” Ginamit bilang pangngalang pambalana ang tampok na salitang
dumi sa parirala. Kung titingnan ang konteksto ng pagkakagamit sa salita,
simple lamang ito at direkta ang kahulugan. Walang ligoy at gumamit lamang
ng payak na salita kaya’t madaling naunawaan kung ano ang mensahe o nais
ipahayag ng parirala.

Salita dumi pangngalang pambalana
Parirala ng dumi pariralang pantakda
Sugnay Tinatanggalan ito ng dumi. (mula sa pahina 9)
Ikapitong Salita mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
Ang ikapitong salita naman sa talahanayan ay panty na ginamit sa
pariralang “ang panty ko.” Pangngalang pambalana ang salitang panty na pag-
aari ng panghalip panao na ko. Gaya ng naunang tampok na salita, kung
titingnan ang konteksto ng pagkakagamit ng salita sa parirala, simple lamang
ito at direkta ang kahulugan. Walang ligoy at gumamit lamang ng payak na salita
kaya’t madaling naunawaan kung ano ang mensahe o nais ipahayag ng
parirala.
Sa kabila ng pagiging Ingles ng tampok na salita, naituring pa rin itong
simple at madaling maunawaan dahil naging bahagi na ang salita ng kultura at
lipunang Filipino. Malawakan itong ginagamit saanman sa bansa at siyang
salitang tumutukoy sa damit-panloob ng mga babae. Sa katunayan, kung
titingnan ang mga diksiyonaryong Filipino sa internet maging ang Diksiyonáryo
ng Wíkang Filipíno ng Komisyón sa Wíkang Filipíno, walang salin sa Filipino
ang salitang panty. Marahil ay isang rason kung bakit salitang panty ang
ginagamit ng karamihan sa pagtukoy sa kasuotang ito.
Salita panty pangngalang pambalana

Parirala ang panty ko pariralang pantakda
Sugnay ‘Di dapat makita ang panty ko. (mula sa pahina 17)
Ikawalong Salita mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
Ang ikawalong salita naman sa talahanayan ay kiki na nasa pariralang
“ang kiki.” Ginamit bilang pangngalang pambalana ang tampok na salitang kiki
sa parirala. Kung titingnan ang baybay at anyo ng pagkakagamit sa salita,
tunog-impormal ito at may paglalaro sa salita hindi gaya ng kasingkahulugan
nitong salita na puki. Marahil ay ginamit ang salitang kiki sa halip na puki upang
maibagay ito sa salitang titi na ginamit sa naunang kuwentong pambantang
“Ako ay May Titi.” Mas nauna itong nailimbag kompara sa akdang pambatang
“Ako ay May Kiki” kaya’t maaaring naging desisyon ng manunulat na kiki na ang
gamitin upang tumugma ito sa katumbas nitong kuwentong pambata. Balbal o
slang man ang ginamit na salita, naunawaan pa rin ang kahulugan na
ipinahahayag ng tampok na salita.
Idagdag pa na mga bata ang target na mambabasa ng mga akda kaya’t
nakatulong ang paggamit sa salitang kiki upang mas maging kawili-wili para sa
mga batang basahin ang kuwento. Ang ganitong gawain ay artistiko o pansining
na desisyon ng isang manunulat. Pinipili ng mga may-akda ang paggamit sa

iba’t ibang partikular na salita alinsunod sa mga espesipikong pangkariktan na
rason. Nagbibigay ang pagpili at paggamit sa mga balbal na salita ng
kumbersasyonal na tono sa isang sugnay o pahayag. May taglay itong
Mula rito, dahil sa piniling porma at baybay ng tampok na salita ng may-
akda, at dahil din sa katotohanang madalas na mga bagong henerasyon ang
gumagamit ng salitang ito, maituturing na Balbal ang diksiyon ng salita. Ayon
nga sa talakay ni Ellis (2022) hinggil sa mga uri ng diksiyon, ang balbal na
diksiyon o slang sa Ingles, na isang ekstensiyon ng impormal na diksiyon, ay
sumasaklaw sa mga salita at parirala na tanging isang partikular na uri o grupo
ng mga tao ang nakaiintindi. Kadalasang nahahati ang balbal ayon sa
henerasyon, gaya ng tampok na salita na may partikular na mga grupo ng tao
o henerasyon ang madalas na gumagamit.
Ito ang hinihingi ng partikular na sugnay na kinabibilangan ng salita
kaya’t naging desisyon ng may-akda na gamitin ang ganitong anyo at baybay
ng salita sa halip na ang kasingkahulugan nitong puki na mas direkta ang
kahulugan.

Salita kiki pangngalang pambalana
Uri ng Diksiyon Balbal
Parirala ang kiki pariralang pantakda
Sugnay Kailangang hugasan ang kiki. (mula sa pahina 21)
Ikasiyam na Salita mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
Ang ikasiyam na salita naman sa talahanayan ay maselan na ginamit sa
pariralang “maselang bahagi.” Sa pariralang ito, pang-uring panlarawan ang
pagkakagamit sa tampok na salita at inilarawan nito ang pangngalang
pambalana na bahagi. Kung susuriin ang konteksto ng salita, isang di-
nahahawakan at di-nasusukat na konsepto ang bitbit na kahulugan ng salitang
maselan. Ginagamit ito ng mga tao sa paglalarawan ng mga bagay o tao na
sensitibo at nangangailangan ng ibayong pag-iingat o pag-aalaga.
tampok na salita bilang Abstrak na Diksiyon. Abstrakto ang bitbit na konteksto
at kahulugan ng tampok na salita. Sa talakay ni Ellis (2022) hinggil sa mga uri

ng diksiyon, tumutukoy ang abstrak na diksiyon sa pagtalakay sa isang bagay
na hindi nakikita, tulad ng isang ideya o damdamin. Sinasabing mahirap
isasalita ang mga abstrak na kaisipan kaya madalas makita ang abstrak na
diksiyon bilang malabo o magulo.
Salita maselan pang-uring panlarawan
Parirala maselang bahagi pariralang pang-uri
Sugnay Maselang bahagi ang aking kiki. (mula sa pahina 22)

Ikasampung Salita mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
Ang ikasampung salita naman sa talahanayan ay bawal na ginamit sa
pariralang “bawal makita.” Ginamit bilang pang-abay na pananggi ang salitang
bawal na inilarawan ang pandiwang makita. Taliwas sa naunang tampok na
salita, malinaw at direkta ang ipinahayag na konteksto ng nagsasalita at ginamit
ang salitang buo at ganap ang kahulugan na tumutugon sa mensaheng nais
ipabatid ng tagapagsalita.
Mula rito, masasabing Kongkretong Diksiyon ang paraan ng
pagkakapili at pagkakagamit sa tampok na salita. Kapag binasa ang sugnay na
pinagmulan ng parirala, tiyak na malalaman agad ang mensaheng nais
ipahayag ng nagsasalita. Malinaw na pinagbabawalan niyang makita ng iba ang
bagay na kaniyang tinutukoy sa sugnay. Sa talakay ni Ellis (2022) hinggil sa
mga uri ng diksiyon, kabaligtaran ng abstrak na diksiyon ang kongkretong
diksiyon, na gumagamit ng tiyak at direktang wika na may kaunti o halos walang
kalabuan. Inilalarawan ng kongkretong diksiyon kung tungkol saan ang mga
bagay-bagay at kung ano ang mga ito, na sumusunod sa wastong kahulugan
ng mga salita at nagbabanggit lamang ng mga katotohanan.

Salita bawal pang-abay na pananggi
Parirala bawal makita pariralang pang-abay
Sugnay Bawal makita ng iba. (mula sa pahina 24)
Gampanin ng Sintaks sa Paghahabi ng Diwa ng mga Sugnay sa Dalawang
Kuwentong Pambata
Sa talakay ni Ceña (2012), binigyang-pakahulugan niya ang parirala
bilang sunuran ng mga sangkap (constituent) na bumubuo ng isang balangkas
(structure). Pinagtuunan ng may-akda ang pambalangkas na katangian at anyo
ng parirala at mga sangkap nito, hindi ang kanilang kahulugan. Kabilang sa
tinatawag na kategoryang pansintaktika (syntactic category) ang mga salita,
panlapi, at parirala.
Iba’t ibang balangkas at kayarian ng parirala at sugnay ang makikita sa
dalawang akdang sinuri: may mga pariralang ulo (head) at layon o kaganapan
(object) lamang ang mga bahagi, mayroon namang may pantiyak (specifier) na
sangkap, at mga sugnay na walang simuno.

6
Sa talakay ni Simpson (2004) hinggil sa kaniyang gramatikal na hirarkiya
kung saan sa antas ng pagkakasunod-sunod (rank scale) ng mga pangwikang
elemento (nasa pahina 71), magkasunod ang parirala at sugnay dahil integral
ang estruktura ng parirala sa pagbubuo ng diwa ng mga sugnay. Kaya’t pumili
ang mga mananaliksik ng tigsampung mga parirala mula sa dalawang
kuwentong pambata—na kahanay ng mga tampok na salita mula sa naunang
bahagi ng pagsusuri sa diksiyon ng dalawang akda—upang masuri at
maklasipika ang bawat sangkap ng mga ito. Sa kabuoan, dalawampung
parirala ang pinili mula sa dalawang kuwentong pambata.
Talahanayan 7
Mga Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
Parirala Ulo Kategoryang Pangsintaktika
1. tapos (ay) tapos pariralang pang-abay
2. malinis na salawal malinis pariralang pang-uri
3. ilang patak lang patak pariralang pangngalan
4. kasi uli kasi pariralang pang-abay
5. talagang mahalaga talagang pariralang pang-abay
6. (ay) presko (ay) pariralang pantakda

6
7. sa aking titi sa pariralang pantakda
8. (ay) kakaunti (ay) pariralang pantakda
9. (ay) kuluntoy (ay) pariralang pantakda
10. bago pariralang pang-uri
pisang sisiw
mga parirala at sugnay na makikita sa tekstong susuriin, ang bawat
halimbawang sangkap at parirala mula rito ay iuuri sa mga gramatikal o
pansintaktikang kategorya ng mga ito. Nasa ibaba ang detalyadong pagsusuri,
pagmamarka, at pag-uuri sa mga ito.
Unang Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
Makikita sa talahanayan sa ibaba ang pag-uuri sa mga sangkap ng
unang parirala at pagtatala sa kategorya ng mga ito upang masiyasat at
maklasipika ang mga bahagi, makita ang ugnayan ng mga ito sa isa’t isa,
sangkap ng balangkas:
Sangkap Kategoryang Pansintaktika Takda
Parirala ‘tapos (ay) pariralang pang-abay AdvP

Ulo ‘tapos pang-abay na pamanahon Adv
Layon (ay) pantakda D
Sugnay Tapos (ay) pupulbuhan niya ito.
Adv’
Adv D
‘tapos (ay)
(ulo) (layon/kaganapan)
Sa unang tampok na parirala na ‘tapos (ay), ulo at layon lamang ang
sangkap ng mga ito at walang pantiyak na bahagi. Sa sangahan ay minarkahan
at hinimay ang bawat bahagi ng mga parirala. Ang ulo nito na ‘tapos ay isang
pang-abay (Adv o adverb sa Ingles), ang layon naman na (ay) ay isang
pantakda (D o determiner sa Ingles).
Minarkahan ng Adv’ (“adv-bar”) ang ugpungan ng ulo na ‘tapos (Adv) at
layon na (ay) (D). Sa kabuoan, dahil pang-abay (Adv) ang ulo ng parirala na
‘tapos, nabibilang ang unang tampok na parirala sa kategoryang pansintaktika
na pariralang pang-abay (AdvP o adverb phrase sa Ingles).
Kung susuriin ang tampok na parirala sa sugnay na pinagmulan nito,
inilarawan nito ang pandiwang pupulbuhan kaya’t naging pang-abay na
pamanahon ang ulo nito na [pagka]tapos. Nagsaad ito ng panahon kung kailan
isasagawa ang kilos kaya’t nakatulong ang tampok na pariralang makompleto
ang diwa ng sugnay.
Ikalawang Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
ikalawang parirala at pagtatala sa kategorya ng mga ito upang masiyasat at
Parirala malinis na salawal pariralang pang-uri AP
Ulo malinis pang-uri A
Layon na salawal pariralang pantakda DP
Sugnay Susuutan ako ni Nanay ng malinis na salawal.
A’
Adv DP
malinis na salawal
Sa ikalawang tampok na parirala na malinis na salawal, ulo at layon
lamang ang sangkap ng mga ito at walang pantiyak na bahagi. Sa sangahan ay
minarkahan at hinimay ang bawat bahagi ng mga parirala. Ang ulo nito na
malinis ay isang pang-uri (A o adjective sa Ingles), ang layon naman na na
salawal ay isang pariralang pantakda (DP o determiner phrase sa Ingles).
Minarkahan ng A’ (“a-bar”) ang ugpungan ng ulo na malinis (A) at layon
na na salawal (DP). Sa kabuoan, dahil pang-uri (A) ang ulo ng parirala na
malinis, nabibilang ang ikalawang tampok na parirala sa kategoryang
pansintaktika na pariralang pang-uri (AP o adjective phrase sa Ingles).
Kung susuriin ang tampok na parirala sa sugnay na kinabibilangan nito,
inilarawan ng ulo ang pangngalang salawal kaya’t naging pang-uring
panlarawan ito. Nagbigay ng ibayong detalye at deskripsiyon ang tampok na
parirala sa simuno ng sugnay kung kaya’t nakatulong itong makompleto ang
diwa ng sugnay.
Ikatlong Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
ikatlong parirala at pagtatala sa kategorya ng mga ito upang masiyasat at
Parirala ilang patak lang pariralang pangngalan NP
Pantiyak ilan (na)* pariralang pang-uri AP
Ulo patak pangngalan N
Layon lang pang-abay na ingklitik Adv
Sugnay Ilang patak lang ang lumalabas.
NP
AP N’
ilan (na)*
N Adv
patak lang
Sa ikatlong tampok na parirala, binubuo na ito ng tatlong sangkap—ulo,
layon at pantiyak. Kung titingnan ang sangahan ng pariralang pangngalan
(NP o noun phrase sa Ingles) na ilang patak lang, minarkahan ng takda ng
kategorya ang mga buko (node) ng sangahan. Makikita sa sangahan na ang
ulo na patak ay isang pangngalan (N o noun sa Ingles), na may layong lang
na isang pang-abay (Adv) at pantiyak na ilan (na)* na isang pariralang pang-
uri (AP) (*pansining hindi pinapansin ang mga pang-angkop (na, -ng, -g) dahil
isang detalye ito ng pagbigkas, na sakop ng ponolohiya).

Isa ring parirala ang ugpungan ng N at Adv—ang N’ (“n-bar”), na isang
balangkas na mas malaki sa N nguni’t mas maliit sa AP. Ang pinakamalaking
parirala sa balangkas ay ang AP na ang ulo ay N. Kung mayroon mang sangkap
sa itaas nito, bahagi na ito ng ibang balangkas.
Kung susuriin ang tampok na parirala sa sugnay na kinalalagyan nito,
panaguri ito ng simuno ng sugnay na ang lumalabas at nagbigay-turing o
deskripsiyon dito kaya’t naging buo ang mensahe ng sugnay. Nagbigay ng
ibayong detalye ang tampok na parirala sa simuno kung kaya’t nakatulong itong
makompleto ang diwa ng sugnay.
Ikaapat na Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
ikaapat na parirala at pagtatala sa kategorya ng mga ito upang masiyasat at
Parirala kasi uli pariralang pang-abay AdvP
Ulo kasi pang-abay na ingklitik Adv

pang-abay na pamanahong
Layon uli Adv
nagsasaad ng dalas
Sugnay Naiihi kasi uli ako!
Adv’
Adv Adv
kasi uli
Sa ikaapat na tampok na parirala na kasi uli, ulo at layon lamang ang
at hinimay ang bawat bahagi ng mga parirala. Ang ulo nito na kasi at layon
naman na uli ay kapwa mga pang-abay (Adv o adverb sa Ingles).
Minarkahan ng Adv’ (“adv-bar”) ang ugpungan ng ulo na kasi (Adv) at
layon na uli (Adv). Sa kabuoan, dahil pang-abay (Adv) ang ulo ng parirala,
nabibilang ang ikaapat na tampok na parirala sa kategoryang pansintaktika na
pariralang pang-abay (AdvP o adverb phrase sa Ingles).
inilarawan nito ang panaguri ng sugnay na naiihi na isang pandiwa kaya’t
naging pang-abay ang mga sangkap ng parirala. Nagbigay ng ibayong detalye
at deskripsiyon ang tampok na parirala sa panaguri ng sugnay at nagsaad kung

gaano kadalas isasagawa ang kilos kaya’t nakatulong ang tampok na pariralang
Ikalimang Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
ikalimang parirala at pagtatala sa kategorya ng mga ito upang masiyasat at
Parirala talagang mahalaga pariralang pang-abay AdvP
Ulo talaga pang-abay na panang-ayon Adv
Layon -ng (na)* mahalaga pariralang pantakda DP
Sugnay Bahagi ito ng aking katawan na talagang mahalaga.
Adv’
Adv DP
talaga -ng (na)* mahalaga
Sa ikalimang tampok na parirala na talagang mahalaga, ulo at layon
talaga ay isang pang-abay (Adv o adverb sa Ingles) habang ang layon naman
na -ng (na)* mahalaga ay isang pariralang pantakda (DP o determiner phrase
sa Ingles) (*pansining hindi pinapansin ang mga pang-angkop (na, -ng, -g) dahil
isang detalye ito ng pagbigkas, na sakop ng ponolohiya).
Minarkahan ng Adv’ (“adv-bar”) ang ugpungan ng ulo na talaga (Adv) at
layon na -ng (na)* mahalaga (DP). Sa kabuoan, dahil pang-abay (Adv) ang ulo
ng parirala, nabibilang ang ikalimang tampok na parirala sa kategoryang
pansintaktika na pariralang pang-abay (AdvP o adverb phrase sa Ingles).
inilarawan nito ang panaguri ng sugnay na bahagi ng aking katawan. Inilarawan
naman ng ulo ng parirala na talaga ang salitang mahalaga na isang pang-uri
kaya’t naging pang-abay ito. Nagbigay ng ibayong detalye at deskripsiyon ang
tampok na parirala sa panaguri ng sugnay at nagbigay-pagsusog sa
paglalarawan kaya’t nakatulong ang tampok na pariralang makompleto ang
diwa ng sugnay.
Ikaanim na Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
ikaanim na parirala at pagtatala sa kategorya ng mga ito upang masiyasat at

Parirala (ay) presko pariralang pantakda DP
Ulo (ay) pantakda D
Layon presko pang-uring panlarawan A
Sugnay Presko ang pakiramdam ko!
D’
D A
(ay) presko
Sa ikaanim na tampok na parirala na (ay) presko, ulo at layon lamang
ang sangkap ng mga ito at walang pantiyak na bahagi. Sa sangahan ay
minarkahan at hinimay ang bawat bahagi ng mga parirala. Ang ulo nito na (ay)
ay isang pantakda (D o determiner sa Ingles) habang ang layon naman na
presko ay isang pang-uri (A o adjective sa Ingles).

Minarkahan ng D’ (“d-bar”) ang ugpungan ng ulo na (ay) (D) at layon na
presko (A). Sa kabuoan, dahil pantakda (D) ang ulo ng parirala, nabibilang ang
ikaanim na tampok na parirala sa kategoryang pansintaktika na pariralang
pantakda (DP o determiner phrase sa Ingles).
inilarawan nito ang simuno ng sugnay na pakiramdam na isang pangngalan
habang pang-uri naman ang panaguri nitong presko. Nagbigay ng ibayong
detalye at deskripsiyon ang tampok na parirala sa simuno ng sugnay at
naglarawan sa katangian ng simuno nito kaya’t nakatulong ang tampok na
pariralang makompleto ang diwa ng sugnay.
Ikapitong Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
ikapitong parirala at pagtatala sa kategorya ng mga ito upang masiyasat at
Parirala sa aking titi pariralang pantakda DP
Ulo sa pantakda D
Layon aking titi pariralang panghalip PronP
Sugnay Iba-iba ang nangyayari sa aking titi.
D’
D PronP
sa aking titi
Sa ikapitong tampok na parirala na sa aking titi, ulo at layon lamang ang
at hinimay ang bawat bahagi ng mga parirala. Ang ulo nito na sa ay isang
pantakda (D o determiner sa Ingles) habang ang layon naman na aking titi ay
isang pariralang panghalip (PronP o pronoun phrase sa Ingles).
Minarkahan ng D’ (“d-bar”) ang ugpungan ng ulo na sa (D) at layon na
aking titi (A). Sa kabuoan, dahil pantakda (D) ang ulo ng parirala, nabibilang
ang ikapitong tampok na parirala sa kategoryang pansintaktika na pariralang
inilarawan nito ang simuno ng sugnay na nangyayari. Nagbigay ng ibayong
detalye at deskripsiyon ang tampok na parirala sa simuno ng sugnay kaya’t
nakatulong itong makompleto ang diwa ng sugnay.

Ikawalong Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
ikawalong parirala at pagtatala sa kategorya ng mga ito upang masiyasat at
Parirala (ay) kakaunti pariralang pantakda DP
Ulo (ay) pantakda D
Layon kakaunti pang-uring pamilang A
Sugnay Minsan naman kakaunti.
D’
D A
(ay) kakaunti
Sa ikawalong tampok na parirala na (ay) kakaunti, ulo at layon lamang
kakaunti ay isang pang-uri (A o adjective sa Ingles).
kakaunti (A). Sa kabuoan, dahil pantakda (D) ang ulo ng parirala, nabibilang
ang ikawalong tampok na parirala sa kategoryang pansintaktika na pariralang
inilarawan nito ang simuno ng sugnay na minsan na isang pang-abay.
Nagbigay ng ibayong detalye at deskripsiyon ang tampok na parirala sa simuno
ng sugnay at nagsaad ng bilang kaya’t nakatulong ang tampok na pariralang
Ikasiyam na Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
ikasiyam na parirala at pagtatala sa kategorya ng mga ito upang masiyasat at
Parirala (ay) kuluntoy pariralang pantakda DP

Ulo (ay) pantakda D
Layon kuluntoy pang-uring panlarawan A
Sugnay Kuluntoy ito.
D’
D A
(ay) kuluntoy
Sa ikasiyam na tampok na parirala na (ay) kuluntoy, ulo at layon lamang
kuluntoy ay isang pang-uri (A o adjective sa Ingles).
kuluntoy (A). Sa kabuoan, dahil pantakda (D) ang ulo ng parirala, nabibilang
ang ikasiyam na tampok na parirala sa kategoryang pansintaktika na
pariralang pantakda (DP o determiner phrase sa Ingles).
inilarawan nito ang simuno ng sugnay na ito na isang panghalip habang pang-
uri naman ang panaguri nitong kuluntoy. Nagbigay ng ibayong detalye at

deskripsiyon ang tampok na parirala sa simuno ng sugnay at naglarawan sa
katangian ng simuno nito kaya’t nakatulong ang tampok na pariralang
Ikasampung Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
ikasampung parirala at pagtatala sa kategorya ng mga ito upang masiyasat at
Parirala pariralang pangngalan NP
pisang sisiw
Pantiyak ‘sinliit (ng) pariralang pang-uri AP
Ulo bago pangngalan N
Layon -ng (na)* pisang

pariralang pantakda DP
sisiw
Sugnay ‘Sinliit ng bagong pisang sisiw.

NP
AP N’
‘sinliit (ng)
N DP
bago -ng (na)* pisang sisiw
Sa ikasampung tampok na parirala, binubuo na ito ng tatlong sangkap—
ulo, layon at pantiyak. Kung titingnan ang sangahan ng pariralang
pangngalan (NP o noun phrase sa Ingles) na ‘sinliit ng bagong pisang sisiw,
minarkahan ng takda ng kategorya ang mga buko (node) ng sangahan.
Makikita sa sangahan na ang ulo na patak ay isang pangngalan (N o noun sa
Ingles), na may layong -ng (na)* pisang sisiw na isang pariralang pantakda
(DP) at pantiyak na ‘sinliit (ng) na isang pariralang pang-uri (AP) (*pansining
hindi pinapansin ang mga pang-angkop (na, -ng, -g) dahil isang detalye ito ng
pagbigkas, na sakop ng ponolohiya).
Isa ring parirala ang ugpungan ng N at DP—ang N’ (“n-bar”), na isang
balangkas na mas malaki sa N nguni’t mas maliit sa NP. Ang pinakamalaking
parirala sa balangkas ay ang NP na ang ulo ay N. Kung mayroon mang
sangkap sa itaas nito, bahagi na ito ng ibang balangkas.
Kung susuriin ang tampok na parirala, wala itong simuno subali’t
maituturing na sugnay na makapag-iisa dahil buo ang taglay na diwa. Sa kabila

ng pagkaltas sa simuno nitong ito, naihatid pa rin ang mensahe at konteksto ng
sugnay at maituturing pa ring kompleto ang diwa nito.
Talahanayan 8
Mga Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
Parirala Ulo Kategoryang Pangsintaktika
1. bahagi rin bahagi pariralang pangngalan
2. damit panloob damit pariralang pangngalan
3. ng shorts ng pariralang pantakda
ang puwedeng mag-

4. ang pariralang pantakda
alaga
bahagi ng katawan
5. katawan pariralang pangngalan
na tanging akin
6. ng dumi ng pariralang pantakda
7. ang panty ko ang pariralang pantakda
8. ang kiki ang pariralang pantakda
9. maselang bahagi maselan pariralang pang-uri

10. bawal makita bawal pariralang pang-abay
mga parirala at sugnay na makikita sa tekstong susuriin, ang bawat
halimbawang sangkap at parirala mula rito ay iuuri sa mga gramatikal o
pansintaktikang kategorya ng mga ito. Nasa ibaba ang detalyadong pagsusuri,
pagmamarka, at pag-uuri sa mga ito.
Unang Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
unang parirala at pagtatala sa kategorya ng mga ito upang masiyasat at
Parirala
bahagi rin pariralang pangngalan NP
Ulo bahagi pangngalan N
Layon rin pang-abay Adv
Sugnay Bahagi rin ito ng katawan na kailangang alagaan.

N’
N Adv
bahagi rin
Sa unang tampok na parirala na bahagi rin, ulo at layon lamang ang
at hinimay ang bawat bahagi ng mga parirala. Ang ulo nito na bahagi ay isang
pangngalan (N o noun sa Ingles), ang layon naman na rin ay isang pang-abay
(Adv o adverb sa Ingles).
Minarkahan ng N’ (“n-bar”) ang ugpungan ng ulo na bahagi (N) at layon
na rin (Adv). Sa kabuoan, dahil pangngalan (N) ang ulo ng parirala na bahagi,
nabibilang ang unang tampok na parirala sa kategoryang pansintaktika na
pariralang pangngalan (NP o noun phrase sa Ingles).
inilarawan nito ang panghalip pamatlig na ito kaya’t naging pangngalan ang
ulo nito na bahagi. Nagbigay ng ibayong detalye ang tampok na parirala sa
simuno kung kaya’t nakatulong itong makompleto ang diwa ng sugnay.
Ikalawang Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
ikalawang parirala at pagtatala sa kategorya ng mga ito upang masiyasat at

Parirala
damit panloob pariralang pangngalan NP
Ulo damit pangngalan N
Layon panloob pang-uri A
Sugnay Damit panloob ang suot kong panty.
N’
N A
damit panloob
Sa ikalawang tampok na parirala na damit panloob, ulo at layon lamang
minarkahan at hinimay ang bawat bahagi ng mga parirala. Ang ulo nito na damit
ay isang pangngalan (N o noun sa Ingles), ang layon naman na rin ay isang
pang-uri (A o adjective sa Ingles).

Minarkahan ng N’ (“n-bar”) ang ugpungan ng ulo na damit (N) at layon
na panloob (A). Sa kabuoan, dahil pangngalan (N) ang ulo ng parirala na damit,
nabibilang ang ikalawang tampok na parirala sa kategoryang pansintaktika na
pariralang pangngalan (NP o noun phrase sa Ingles).
inilarawan nito ang simunong ang suot kong na isang pariralang pantakda
kaya’t naging pangngalan ang ulo nito na damit. Nagbigay ng deskripsiyon ang
tampok na parirala sa simuno ng sugnay kung kaya’t nakatulong itong
makompleto ang diwa ng ikalawang sugnay.
Ikatlong Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
ikatlong parirala at pagtatala sa kategorya ng mga ito upang masiyasat at
Parirala
ng shorts pariralang pantakda DP
Ulo ng pantakda D
Layon shorts pangngalan N

Sugnay Pinapatungan ko ito ng shorts o bestida, pantalon o palda.
D’
D N
ng shorts
Sa ikatlong tampok na parirala na ng shorts, ulo at layon lamang ang
at hinimay ang bawat bahagi ng mga parirala. Ang ulo nito na ng ay isang
pantakda (D o determiner sa Ingles), ang layon naman na shorts ay isang
pangngalan (N o noun sa Ingles).
Minarkahan ng D’ (“d-bar”) ang ugpungan ng ulo na ng (D) at layon na
shorts (N). Sa kabuoan, dahil pantakda (D) ang ulo ng parirala na ng,
nabibilang ang ikatlong tampok na parirala sa kategoryang pansintaktika na
pariralang pantakda (DP o determiner phrase sa Ingles).
inilarawan nito ang simunong ito na isang panghalip pamatlig kaya’t naging
pantakda ang ulo nito na ng. Nagbigay ng ibayong detalye ang tampok na
diwa ng ikatlong sugnay.

Ikaapat na Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
ikaapat na parirala at pagtatala sa kategorya ng mga ito upang masiyasat at
ang puwedeng mag-

Parirala pariralang pantakda DP
alaga
Ulo ang pantakda D
puwedeng mag-
Layon pariralang pang-abay AdvP
alaga
Sugnay Ang puwedeng mag-alaga ay si Nanay at ako lang!
D’
D AdvP
ang puwedeng mag-alaga
Sa ikaapat na tampok na parirala na ang puwedeng mag-alaga, ulo at
layon lamang ang sangkap ng mga ito at walang pantiyak na bahagi. Sa
sangahan ay minarkahan at hinimay ang bawat bahagi ng mga parirala. Ang
ulo nito na ang ay isang pantakda (D o determiner sa Ingles) habang ang layon
naman na puwedeng mag-alaga ay isang pariralang pang-abay (AdvP o
adverb phrase sa Ingles).
Minarkahan ng D’ (“d-bar”) ang ugpungan ng ulo na ang (D) at layon na
puwedeng mag-alaga (AdvP). Sa kabuoan, dahil pantakda (D) ang ulo ng
parirala, nabibilang ang ikapitong tampok na parirala sa kategoryang
pansintaktika na pariralang pantakda (DP o determiner phrase sa Ingles).
simuno ito ng sugnay at binigyan ng ibayong detalye at deskripsiyon ng
panaguri na si Nanay at ako lang. Paksa ng sugnay ang tampok na parirala
kaya’t nakatulong itong makompleto ang diwa ng pangungusap.
Ikalimang Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
ikalimang parirala at pagtatala sa kategorya ng mga ito upang masiyasat at
bahagi ng katawan
Parirala pariralang pangngalan NP
na tanging akin
Pantiyak bahagi (ng) pariralang pangngalan AP
Ulo katawan pangngalan N
Layon na tanging akin pariralang pantakda DP
Sugnay Ang aking kiki ay bahagi ng katawan na tanging akin.
NP
AP N’
bahagi (ng)
N DP
katawan na tanging akin
Sa ikalimang tampok na parirala, binubuo na ito ng tatlong sangkap—
ulo, layon at pantiyak. Kung titingnan ang sangahan ng pariralang
pangngalan (NP o noun phrase sa Ingles) na bahagi ng katawan na tanging
akin, minarkahan ng takda ng kategorya ang mga buko (node) ng sangahan.
Makikita sa sangahan na ang ulo na katawan ay isang pangngalan (N o noun

sa Ingles), na may layong na tanging akin na isang pariralang pantakda (DP)
at pantiyak na bahagi (ng) na isang pariralang pang-uri (AP).
Isa ring parirala ang ugpungan ng N at DP—ang N’ (“n-bar”), na isang
balangkas na mas malaki sa N nguni’t mas maliit sa NP. Ang pinakamalaking
parirala sa balangkas ay ang NP na ang ulo ay N. Kung mayroon mang
sangkap sa itaas nito, bahagi na ito ng ibang balangkas.
Kung susuriin ang tampok na parirala sa sugnay na kinalalagyan nito,
panaguri ito ng simuno ng sugnay na ang aking kiki at nagbigay-turing o
deskripsiyon dito kaya’t naging buo ang mensahe ng sugnay. Nagbigay ng
ibayong detalye ang tampok na parirala sa simuno kung kaya’t nakatulong itong
Ikaanim na Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
ikaanim na parirala at pagtatala sa kategorya ng mga ito upang masiyasat at
Parirala ng dumi pariralang pantakda DP

Ulo ng pantakda D
Layon dumi pangngalan N
Sugnay Tinatanggalan ito ng dumi.
D’
D N
ng dumi
Sa ikaanim na parirala na ng dumi, ulo at layon lamang ang sangkap ng
mga ito at walang pantiyak na bahagi. Sa sangahan ay minarkahan at hinimay
ang bawat bahagi ng mga parirala. Ang ulo nito na ng ay isang pantakda (D o
determiner sa Ingles), ang layon naman na dumi ay isang pangngalan (N o
noun sa Ingles).
Minarkahan ng D’ (“d-bar”) ang ugpungan ng ulo na ng (D) at layon na
dumi (N). Sa kabuoan, dahil pantakda (D) ang ulo ng parirala na ng, nabibilang
ang ikaanim na tampok na parirala sa kategoryang pansintaktika na pariralang
inilarawan nito ang simunong ito na isang panghalip pamatlig kaya’t naging
pantakda ang ulo nito na ng. Nagbigay ng ibayong detalye ang tampok na
diwa ng ikaanim na sugnay.
Ikapitong Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
ikapitong parirala at pagtatala sa kategorya ng mga ito upang masiyasat at
Parirala ang panty ko pariralang pantakda DP
Ulo ang pantakda D
Layon panty ko pariralang pangngalan NP
Sugnay ‘Di dapat makita ang panty ko.
D’
D NP
ang panty ko
Sa ikapitong tampok na parirala na ang panty ko, ulo at layon lamang
minarkahan at hinimay ang bawat bahagi ng mga parirala. Ang ulo nito na ang
panty ko ay isang pariralang pangngalan (NP o noun phrase sa Ingles).
panty ko (NP). Sa kabuoan, dahil pantakda (D) ang ulo ng parirala, nabibilang
ang ikapitong tampok na parirala sa kategoryang pansintaktika na pariralang
simuno ito ng sugnay at binigyan ng ibayong detalye at deskripsiyon ng
panaguri na ‘di dapat makita. Paksa ng sugnay ang tampok na parirala kaya’t
nakatulong itong makompleto ang diwa ng pangungusap.
Ikawalong Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
ikawalong parirala at pagtatala sa kategorya ng mga ito upang masiyasat at

Parirala
ang kiki pariralang pantakda DP
Ulo ang pantakda D
Layon kiki pangngalan N
Sugnay Kailangang hugasan ang kiki.
D’
D N
ang kiki
Sa ikawalong tampok na pariralang ang kiki, ulo at layon lamang ang
at hinimay ang bawat bahagi ng mga parirala. Ang ulo nito na ang ay isang
pantakda (D o determiner sa Ingles), ang layon naman na kiki ay isang
pangngalan (N o noun sa Ingles).
kiki (N). Sa kabuoan, dahil pantakda (D) ang ulo ng parirala na ang, nabibilang
ang ikawalong tampok na parirala sa kategoryang pansintaktika na pariralang

Kung susuriin ang tampok na parirala sa sugnay na pinagmulan, ito
mismo ang simuno na inilalarawan ng panaguring kailangang hugasan na isa
namang pariralang pangngalan, kung kaya’t nakatulong pa rin ang parirala
upang makompleto ang diwa ng ikawalong sugnay.
Ikasiyam na Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
ikasiyam na parirala at pagtatala sa kategorya ng mga ito upang masiyasat at
Parirala
maselang bahagj pariralang pang-uri AP
Ulo maselang pang-uri A
Layon bahagi pangngalan N
Sugnay Maselang bahagi ang aking kiki.

A’
A N
maselang bahagj
Sa ikasiyam na tampok na pariralang maselang bahagi, ulo at layon
maselang ay isang pang-uri (A o adjective sa Ingles), ang layon naman na
bahagi ay isang pangngalan (N o noun sa Ingles).
Minarkahan ng A’ (“a-bar”) ang ugpungan ng ulo na maselang (A) at
layon na bahagi (N). Sa kabuoan, dahil pang-uri (A) ang ulo ng parirala na
maselang, nabibilang ang ikasiyam na tampok na parirala sa kategoryang
pansintaktika na pariralang pang-uri (AP o adjective phrase sa Ingles).
inilarawan nito ang simunong ang aking kiki na isang pariralang pantakda
kaya’t naging pang-uri ang ulo nito na maselang. Nagbigay ng ibayong detalye
at deskripsiyon ang tampok na parirala sa simuno ng sugnay kung kaya’t
nakatulong itong makompleto ang diwa ng ikasiyam na sugnay.

Ikasampung Parirala mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
ikasampung parirala at pagtatala sa kategorya ng mga ito upang masiyasat at
Parirala
bawal makita pariralang pang-abay AdvP
Ulo bawal pang-abay Adv
Layon makita pandiwa V
Sugnay Bawal makita ng iba.
Adv’
Adv V
bawal makita
Sa ikasampung tampok na pariralang bawal makita, ulo at layon lamang
bawal ay isang pang-abay (Adv o adverb sa Ingles), ang layon naman na
makita ay isang pandiwa (V o verb sa Ingles).
Minarkahan ng Adv’ (“adv-bar”) ang ugpungan ng ulo na bawal (Adv) at
layon na makita (V). Sa kabuoan, dahil pang-abay (Adv) ang ulo ng parirala
na bawal, nabibilang ang ikasampung tampok na parirala sa kategoryang
pansintaktika na pariralang pang-abay (AdvP o adverb phrase sa Ingles).
inilarawan nito ang kaganapang ng iba na isang pariralang pantakda kaya’t
naging pang-abay ang ulo nito na bawal. Nagbigay ng ibayong detalye at
deskripsiyon ang tampok na parirala sa kaganapan ng sugnay kung kaya’t kahit
walang simuno ay kumpleto pa rin ang diwa ng ikasampung sugnay.
Kahalagahan ng Gramatikal na Estruktura sa Pagpapamalas ng
Kaangkupan ng Dalawang Akda sa Edad ng mga Mambabasa
Sa talakay ni Simpson (2004), kapag pinag-uusapan ang gramatika ng
isang wika, pinag-uusapan dito ang isang napakasalimuot na hanay ng
magkakaugnay na mga kategorya, yunit, at estruktura. Sa gramatikal na
hirarkiya ni Simpson (2004) na antas ng pagkakasunod-sunod (rank scale)
(nasa pahina 71), sugnay ang pinakamahalagang yunit kaya’t pumili ang mga
mananaliksik ng tigsampung mga sugnay na makapag-iisa—may tig-isang

simuno at panaguri at nagtataglay ng iisang diwa—mula sa dalawang
kuwentong pambata upang masuri at maklasipika ang bawat sangkap ng mga
ito: limang sugnay na kompleto ang sangkap at limang sugnay na hindi
kompleto ang sangkap sa bawat kuwento. Sa kabuoan, dalawampung
sugnay ang pinili mula sa dalawang kuwentong pambata. Nasa ibaba ang
detalyadong pagsusuri, pagmamarka, at pag-uuri sa mga ito.
Mga Sugnay na Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong Pambatang
1. Tapos pupulbuhan niya ito. (mula sa pahina 9)
2. Susuutan ako ni Nanay ng malinis na salawal. (mula sa pahina 12)
3. Ilang patak lang ang lumalabas. (mula sa pahina 18)
4. Naiihi kasi uli ako! (mula sa pahina 24)
5. Bahagi ito ng aking katawan na talagang mahalaga. (mula sa pahina
27)
Sa talahanayan sa ibaba, inuri at klinasipika ang bawat bahagi ng mga
halimbawang sugnay upang mamarkahan ang mga sangkap nito gabay ang
pattern ng ‘PCSA’ o Panaguri o Predicator (P), Kaganapan o Complement (C),
Simuno o Subject (S), at Pandagdag o Adjunct (A):

Talahanayan 9
Pagmamarka sa mga Sugnay na Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
1. Tapos pupulbuhan niya ito.
ng malinis na
2. Susuutan ako ni Nanay
salawal.
3. Ilang patak lang ang lumalabas.
4. Naiihi kasi uli ako!
ng aking na talagang
5. Bahagi ito
katawan mahalaga.
Upang mas madaling maunawaan ang naging pag-uuri sa mga sangkap
ng bawat sugnay at upang mas makita ang ugnayan ng bawat bahagi nito sa
isa’t isa, gawin nating nasa di-karaniwang ayos ang mga pangungusap upang
agad matukoy ang simuno (S) ng mga ito:
Unang Sugnay na Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong Pambatang
Kapag binago ang ayos, magiging “Ito ay pupulbuhan niya [pagka]tapos.”
ang unang sugnay. Dahil kita na agad ang pantakda (determiner) na ay,
madaling malaman na ito ang simuno (S) ng pangungusap na isang panghalip
pamatlig (demonstrative pronoun). Sinusundan ito ng panaguri (P) na
pupulbuhan na isang pandiwa (verb) na nasa aspektong kontemplatibo (future
tense), ng kaganapan (C) na niya na isang panghalip panao (personal
pronoun), at pandagdag (A) na [pagka]tapos na isang pang-abay na
pamanahon (adverb of time) na walang pananda.
Upang mas madaling masundan, ilalagay sa talahanayan ang mga
sangkap upang mauri at maitala kung ano ang kategorya ng mga salita:
Sangkap Kategorya ng Salita
pang-abay na pamanahon, walang

Tapos
pananda
pupulbuhan pandiwa, aspektong kontemplatibo
niya panghalip panao
ito. panghalip pamatlig
Makikita sa unang talahanayan ang paggamit ng mga simpleng salita at
estruktura upang madaling maunawaan ng mga batang mambabasa ang unang
sugnay.
Ikalawang Sugnay na Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
Ang ikalawang sugnay naman ay magiging “Ako ay susuutan ni Nanay
ng malinis na salawal.” sa di-karaniwang ayos. Ang simuno (S) ng pangungusap
ay ako na isang panghalip panao (personal pronoun) na natukoy dahil sa
pantakdang (determiner) ay. Sinusundan ito ng panaguring (P) susuotan na
isang pandiwa (verb) na nasa aspektong kontemplatibo (future tense), ng
kaganapang (C) ni Nanay na isang pariralang pantakda (determiner phrase),
at ng pandagdag (A) na ng malinis na salawal na isa ring pariralang pantakda
(determiner phrase).
Susuutan pandiwa, kontemplatibo
ako panghalip panao
ni Nanay pariralang pantakda
ng malinis na salawal. pariralang pantakda

Katulad ng unang sugnay, may simple at direktang estruktura ang
ikalawang sugnay upang agad na maiparating ang mensahe sa mga
mambabasa.
Ikatlong Sugnay na Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
Magiging “Ang lumalabas ay ilang patak lang.” ang ikatlong sugnay sa
di-karaniwang ayos. Simuno (S) ang pariralang pantakda (determiner phrase)
na ang lumalabas na madaling natukoy dahil sa pantakdang (determiner) ay.
Sinusundan ito ng panaguring (P) ilang na isang pang-uring pamilang (numeral
adjective), ng kaganapang (C) patak na isang pangngalang pambalana
(common noun), at ng pandagdag (A) na lang na isang pang-abay na
pamanahong (adverb of time) nagsasaad ng dalas.
Ilang pang-uring pamilang
patak pangngalang pambalana
pang-abay na pamanahon, nagsasaad

lang
ng dalas
ang lumalabas. pariralang pantakda
Hindi malalim ang mga salitang ginamit sa sugnay dahilan para
magkaroon ito ng direktang konteksto.
Ikaapat na Sugnay na Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
Ang ikaapat na sugnay naman ay magiging “Ako ay naiihi kasi uli” kapag
ginawang di-karaniwan ang ayos. Dahil sa pantakdang (determiner) ay,
madaling matutukoy ang simunong (S) Ako na isang panghalip panao (personal
pronoun), sinusundan ito ng panaguring (P) naiihi na isang pandiwa (verb) na
nasa aspektong imperpektibo (present tense), ng kaganapang (C) kasi na isang
pang-abay (adverb) na ingklitik, at ng pandagdag (A) na uli na isang pang-abay
na pamanahong (adverb of time) na nagsasaad ng dalas.
Naiihi pandiwa, imperpektibo
kasi pang-abay na ingklitik

pang-abay na pamanahon, nagsasaad

uli
ng dalas
ako! panghalip panao
Kapansin-pansin sa estruktura ng ikatlong sugnay ang pagbase sa tono
at paraan ng pananalita ng mga bata na maaaring kagiliwan ng mga
mambabasa.
Ikalimang Sugnay na Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
Ganito naman ang kalalabasan ng ikalimang sugnay sa di-karaniwang
ayos “Ito ay bahagi ng aking katawan na talagang mahalaga.” Dahil sa
pantakdang (determiner) ay, matutukoy ang simunong (S) Ito na isang
panghalip pamatlig (demonstrative pronoun), sinusundan ng panaguring (P)
bahagi na isang pangngalang pambalana (common noun), ng kaganapan (C)
na ng aking katawan na isang pariralang pantakda (determiner phrase) at
pandagdag (A) na na talagang mahalaga na isa ring pariralang pantakda
Bahagi pangngalang pambalana
ito panghalip pamatlig
ng aking katawan pariralang pantakda
na talagang mahalaga. pariralang pantakda
Hindi komplikado ang mga salitang ginamit, malinaw at hindi paligoy-
ligoy ang mensahe ng ikalimang sugnay.
Mga Sugnay na Hindi Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
1. Presko ang pakiramdam ko! (mula sa pahina 12)
2. Iba-iba ang nangyayari sa aking titi. (mula sa pahina 16)
3. Minsan naman kakaunti. (mula sa pahina 18)
4. Kuluntoy ito. (mula sa pahina 22)
5. ‘Sinliit ng bagong pisang sisiw. (mula sa pahina 22)
Talahanayan 10
Pagmamarka sa mga Sugnay na Hindi Kompleto ang Sangkap mula sa
Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
1. Presko ang pakiramdam ko!
ang nangyayari sa
2. Iba-iba
aking titi.
3. Minsan naman kakaunti.
4. Kuluntoy ito.
‘Sinliit ng bagong
5.
pisang sisiw.
Unang Sugnay na Hindi Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong

Kapag binago ang ayos, magiging “Ang pakiramdam ko ay presko!” ang
unang sugnay. Dahil kita na agad ang pantakda (determiner) na ay, madaling
malaman na ang pakiramdam ko ang simuno (S) na isang pariralang pantakda
(determiner phrase). Sinusundan naman ito ng panaguring (P) presko na isang
pang-uri (adjective), habang walang sangkap na kaganapan (C) at pandagdag
(A) ang unang sugnay.
Presko pang-uri
ang pakiramdam ko. pariralang pantakda
Bagama’t hindi kompleto ang sangkap, buo pa rin ang mensahe ng
unang sugnay at madaling maiintindihan ng mga bata.
Ikalawang Sugnay na Hindi Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
Ang ikalawang sugnay ay magiging “Ang nangyayari sa aking titi ay iba-
iba.” kapag binago ang ayos. Dahil sa pantakdang (determiner) ay, matutukoy
ang simuno (S) na Ang nangyayari sa aking titi na isa namang pariralang
pantakda (determiner phrase), sisusundan ito ng panaguring (P) iba-iba na

isang pang-uri (adjective), habang wala itong sangkap na kaganapan (C) at
pandagdag (A).
Iba-iba pang-uri
ang nangyayari sa aking titi. pariralang pantakda
Simple nguni’t epektibong mga salita ang ginamit sa ikalawang sugnay
dahilan upang maging kawili-wili ang dating ng mensahe nito.
Ikatlong Sugnay na Hindi Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
Sa kabilang banda, magiging ganap na di-karaniwang ayos ang ikatlong
sugnay kung dadagdagan ito ng pantakdang (determiner) ay para maging
ganito “Minsan naman ay kakaunti.” madaling makikita ang simunong (S)
minsan naman na isang pariralang pang-abay (adverb phrase), sinusundan ito
ng panaguring (P) kakaunti na isang pang-uri (adjective), at katulad ng mga
nauna, wala rin itong sangkap na kaganapan (C) at pandagdag (A).
Minsan naman pariralang pang-abay
kakaunti. pang-uri
Maikli man ang estruktura ng sugnay, buo naman ang mensahe nito at
hindi nagkulang upang maintindihan pa rin ng mga mambabasa ang konteksto.
Ikaapat na Sugnay na Hindi Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
Magiging ganito ang ikaapat na sugnay kapag binago ang ayos “Ito ay
kuluntoy.” Gamit ang pantakdang (determiner) ay, matutukoy na ito ang simuno
(S) na isang panghalip pamatlig (demonstrative pronoun), sisusundan naman
ito ng panaguring (P) kuluntoy na isang pang-uri (adjective), habang wala rin
itong sangkap na kaganapan (C) at pandagdag (A).
Kuluntoy pang-uri
ito. panghalip pamatlig

Kaiba sa mga naunang sugnay, kapansin-pansin sa sugnay na ito ang
paggamit ng malalim at ‘di karaniwang salita (kaluntoy) na maaaring magdulot
ng kuryosidad o kalituhan ng mga batang mambabasa hinggil sa kahulugan
nito.
Ikalimang Sugnay na Hindi Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
Ang ikalimang sugnay naman ay may iisang sangkap lamang. Panaguri
(P) ang ‘sinliit ng bagong pisang sisiw na isang pariralang pang-uri (adjective
phrase). Wala itong sangkap na simuno (S), kaganapan (C), at pandagdag (A).
Kung gagawin namang di-karaniwang ayos ang sugnay, ito ay magiging “[Ito]
ay ‘sinliit ng bagong pisang sisiw.”
‘Sinliit ng bagong pisang sisiw. pariralang pang-uri
Makikita sa sugnay na ito ang mahusay na paglalaro sa mga salita.
Gumamit ng tayutay na pagtutulad (simile) ang may akda upang maiparating
ang mensahe sa malikhaing pamamaraan, kaya’t kahit iisa lang ang sangkap
ay buo pa rin ang diwa ng sugnay.

Mga Sugnay na Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong Pambatang
1. Bahagi rin ito ng katawan na kailangang alagaan. (mula sa pahina 7)
2. Damit panloob ang suot kong panty. (mula sa pahina 12)
3. Pinapatungan ko ito ng shorts o bestida, pantalon o palda. (mula sa
pahina 12)
4. Ang puwedeng mag-alaga ay si Nanay at ako lang! (mula sa pahina 18)
5. Ang aking kiki ay bahagi ng katawan na tanging akin. (mula sa pahina
26)
Talahanayan 11
Pagmamarka sa mga Sugnay na Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
na kailangang
1. Bahagi rin ito ng katawan
alagaan.
2. Damit panloob ang suot kong panty.

ng shorts o bestida,
3. Pinapatungan ko ito
pantalon o palda.
ay si Nanay at
4. Ang puwedeng mag-alaga lang!
ako
5. Ang aking kiki ay bahagi ng katawan na tanging akin.
Unang Sugnay na Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong Pambatang
Kapag binago ang ayos, magiging “Ito ay bahagi rin ng katawan na
kailangang alagaan.” ang unang sugnay. Dahil kita na agad ang pantakda
(determiner) na ay, madaling malaman na ito ang simuno (S) na isang
panghalip pamatlig (demonstrative pronoun). Sinusundan ito ng panaguring (P)
bahagi rin na isang pariralang pangngalan (noun phrase), ng kaganapan (C)
na ng katawan na isang pariralang pantakda (determiner phrase), at ng
pandagdag (A) na na kailangang alagaan na isa ring pariralang pantakda
Bahagi rin pariralang pangngalan
ng katawan pariralang pantakda
na kailangang alagaan. pariralang pantakda
Simple ang mga salitang ginamit sa unang sugnay. Mapapansin rin na
binubuo ito ng mga parirala na kapag pinagsama-sama ay makapaghahatid ng
direktang mensahe.
Ikalawang Sugnay na Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
Ang ikalawang sugnay naman ay magiging “Ang suot kong panty ay
damit panloob.” sa di-karaniwang ayos. Ang simuno (S) ay ang damit kong na
isang pariralang pantakda (determiner phrase) na natukoy dahil sa pantakdang
(determiner) ay. Sinusundan ito ng pandagdag (A) na panty at ng panaguring
(P) damit na kapwa pangngalang pambalana (common noun), at ng
kaganapang (C) panloob na pang-uri (adjective).

Damit pangngalang pambalana
panloob pang-uri
ang suot kong pariralang pantakda
panty. pangngalang pambalana
Direkta at hindi maligoy ang konteksto ng ikalawang sugnay, kaya’t tiyak
na maiintindihan agad ito ng mga batang mambabasa.
Ikatlong Sugnay na Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
Magiging “Ito ay pinapatungan ko ng shorts o bestida, pantalon o palda.”
ang ikatlong sugnay sa di-karaniwang ayos. Simuno (S) ang ito na isang
panghalip pamatlig (demonstrative pronoun) na madaling natukoy dahil sa mga
pantakdang (determiner) ay. Sinusundan ito ng panaguring (P) pinapatungan
na isang pandiwa (verb) na nasa aspektong imperpektibo (present tense), ng
kaganapang (C) ko na isang panghalip panao (personal pronoun), at ng
pandagdag (A) na ng shorts o bestida, pantalon o palda na isang pariralang
pantakda (determiner phrase).

Pinapatungan pandiwa, imperpektibo
ko panghalip panao
ng shorts o bestida, pantalon o pariralang pantakda
palda.
Madulas na naipahayag ang mensahe ng ikatlong sugnay, nakatulong
din ang mga salitang magkakatugma upang makapagbigay-aliw sa mga batang
mambabasa.
Ikaapat na Sugnay na Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
Kaiba naman sa tatlong sugnay na nauna, nasa di-karaniwang ayos ang
ikaapat na sugnay “Ang puwedeng mag-alaga ay si Nanay at ako lang.” kung
saan ang simuno (S) ay Ang puwedeng na isang pariralang pantakda
(determiner phrase), sinusundan ng kaganapang (C) mag-alaga na isang
pandiwa (verb) na nasa aspektong kontemplatibo (future tense), ng panaguring
(P) ay si Nanay at ako na isang pariralang pantakda (determiner phrase), at

ng pandagdag (A) na lang! na isang pang-abay na pamanahong (adverb of
time) nagsasaad ng dalas.
Ang puwedeng pariralang pantakda
mag-alaga pandiwa, kontemplatibo
ay si Nanay at ako pariralang pantakda
lang! pang-abay na pamanahon, nagsasaad
ng dalas.
Mahusay ang pagkakapili ng mga salita sa ikaapat na sugnay, dahilan
upang makapag-iwan ito ng mabigat na pahayag sa paraang maiintindihan pa
rin ng mga bata.
Ikalimang Sugnay na Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
Nasa di-karaniwang ayos din ang ikalimang sugnay na “Ang aking kiki
ay bahagi ng katawan na tanging akin.” Dahil sa pantakdang (determiner) ay,
matutukoy ang simunong (S) Ang aking kiki na isang pariralang pantakda
(determiner phrase). Sinusundan naman ito ng panaguring (P) ay bahagi, ng
kaganapang (C) ng katawan, at ng pandagdag (A) na na tanging akin na mga
kapuwa pariralang pantakda (determiner phrase) rin.
Ang aking kiki pariralang pantakda
ay bahagi pariralang pantakda
ng katawan pariralang pantakda
na tanging akin. pariralang pantakda
Katulad ng ikaapat na sugnay, nakatulong ang pagkakapili ng mga salita
upang makapag-iwan ng mabigat na bahayag ang ikalimang sugnay. Ganoon
pa man, hindi malalim ang mga salitang ginamit at hindi rin komplikado ang
estruktura upang madali itong maintindihan.

Mga Sugnay na Hindi Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
1. Tinatanggalan ito ng dumi. (mula sa pahina 9)
2. ‘Di dapat makita ang panty ko. (mula sa pahina 17)
3. Kailangang hugasan ang kiki. (mula sa pahina 21)
4. Maselang bahagi ang aking kiki. (mula sa pahina 22)
5. Bawal makita ng iba. (mula sa pahina 24)
Talahanayan 12
Pagmamarka sa mga Sugnay na Hindi Kompleto ang Sangkap mula sa
Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
1. Tinatanggalan ito ng dumi.
2. ‘Di dapat makita ang panty ko.
Kailangang
3. ang kiki.
hugasan
4. Maselang bahagi ang aking kiki.
5. Bawal makita ng iba.
Unang Sugnay na Hindi Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
Kapag binago ang ayos, magiging “Ito ay tinatanggalan ng dumi.” ang
unang sugnay. Dahil kita na agad ang pantakda (determiner) na ay, madaling
malaman na ito ang simuno (S) na isang panghalip pamatlig (demonstrative
pronoun). Sinusundan naman ito ng panaguring (P) tinatanggalan na isang
pandiwa (verb) na nasa aspektong imperpektibo (present tense), at ng
kaganapang (C) ng dumi na isang pariralang pantakda (determiner phrase),
habang wala itong sangkap na pandagdag (A).

Tinatanggalan pandiwa, imperpektibo
ng dumi pariralang pantakda
Walang alinlangan na buo pa rin ang diwa ng unang sugnay sapagka’t
pandagdag (C) lamang ang kulang dito. Direkta rin ang mensahe dahil sa mga
simpleng salita na ginamit.
Ikalawang Sugnay na Hindi Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
Ang ikalawang sugnay ay magiging “Ang panty ko ay ‘di dapat makita.”
kapag binago ang ayos. Dahil sa pantakdang (determiner) ay, matutukoy ang
simuno (S) na ang panty ko na isa namang pariralang pantakda (determiner
phrase), sisusundan ito ng panaguring (P) ‘di dapat makita na isang pariralang
pang-abay (adverb phrase), habang wala itong sangkap na kaganapan (C) at
pandagdag (A).
‘Di dapat makita pariralang pang-abay

ang panty ko pariralang pantakda
Bagama’t dalawang sangkap ang nawala sa ikalawang sugnay, buo pa
rin ang diwa nito. Mahusay rin ang pagkakapili ng mga salita upang makapag-
iwan ito ng direktang pahayag.
Ikatlong Sugnay na Hindi Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
Magiging ganito naman ang ikatlong sugnay kapag binago ang ayos
“Ang kiki ay kailangang hugasan.” Dahil sa pantakdang (determiner) ay,
makikita ang simunong (S) Ang kiki na isang pariralang pantakda (determiner
phrase), sinusundan ito ng panaguring (P) kailangang hugasan na isang
pariralang pangngalan (noun phrase) dahil sa unang salitang kailangang. Wala
ring sangkap na kaganapan (C) at pandagdag (A) ang sugnay.
Kailangang hugasan pariralang pangngalan
ang kiki pariralang pantakda

Mapapansin ang paggamit ng mga karaniwang salita at hindi
komplikadong estruktura sa ikatlong sugnay, akma para madaling maunawaan
ng mga batang mambabasa.
Ikaapat na Sugnay na Hindi Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
Ganito naman ang kalalabasan ng ikaapat na sugnay kapag binago ang
ayos “Ang aking kiki ay maselang bahagi.” dahil sa pantakdang (determiner) ay,
matutukoy ang simunong (S) Ang kiki na isang pariralang pantakda
(determiner phrase), sisusundan naman ito ng panaguring (P) maselang
bahagi na isang pariralang pang-uri (adjective phrase), habang wala rin itong
sangkap na kaganapan (C) at pandagdag (A).
Maselang bahagi pariralang pang-uri
ang kiki pariralang pantakda
Binubuo ng dalawang parirala na direkta at hindi paligoy-ligoy ang
ikaapat na sugnay, kaya’t buo pa rin ang diwa at konteksto nito kahit hindi
kompleto ang apat na sangkap.

Ikalimang Sugnay na Hindi Kompleto ang Sangkap mula sa Kuwentong
Ang ikalimang sugnay naman ay walang simuno (S) ngunit mayroong
panaguring (P) bawal makita na isang pariralang pang-uri (adjective phrase)
dahil sa unang salitang bawal. Sinusundan ito ng kaganapang (C) ng iba na
isang pariralang pantakda (determiner phrase), habang wala rin itong sangkap
na pandagdag (A).
Bawal makita pariralang pang-uri
ng iba pariralang pantakda
Kaiba sa mga naunang sugnay, dahil wala itong kasamang simuno, hindi
ganoon kabuo ang diwa ng ikalimang sugnay kung babasahin. Ganoon pa man,
direkta pa rin ang pagpapahayag nito ng mensahe.

Semantikal na Ugnayan ng Diksiyon, Sintaks, at Gramatikal na Estruktura
sa Pagbubuo ng Kuwento ng mga Akda
Sa talakay ni Leech (1974), ang semantika, bilang pag-aaral ng
kahulugan, ay nasa sentro din ng pag-aaral ng lingguwistika at malalim ang
pagkakaangkla ng wika sa semantika. Sa bahaging ito ng pagsusuri, tatalakayin
na ng mga mananaliksik ang kahulugan ng mga sugnay na napili mula sa
dalawang kuwentong pambata. Ikaklasipika ang mga sugnay sa uri ng
kahulugan na kinabibilangan nila gamit ang iba’t ibang uri ng kahulugan na
tinalakay sa metodo ng pag-aaral.
Minarkahan ang mga tampok na salita at pariralang sinuri sa naunang
bahagi upang makita ang semantikal na ugnayan ng diksiyon, sintaks, at
gramatikal na estruktura sa isa’t isa. Sa ibaba ng talahanayan ay iniayos naman
ang bawat sugnay at inihanay sa mga tsart kasama ang klasipikasyon ng mga
piling salita at pariralang nauna nang sinuri upang mas madaling masundan ang
kabuoang daloy ng pagsusuri mula sa naunang pagtalakay sa diksiyon at
sintaks patungo rito sa bahagi ng semantikal na pagsusuri sa mga sugnay.

Talahanayan 13
Mga Piling Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
Sugnay Uri ng Kahulugan
1. Tapos pupulbuhan niya ito. Tematikong Kahulugan
Susuutan ako ni Nanay ng malinis na

2. Replektib na Kahulugan
salawal.
3. Ilang patak lang ang lumalabas. Konseptuwal na Kahulugan
4. Naiihi kasi uli ako! Apektib na Kahulugan
Bahagi ito ng aking katawan na talagang

mahalaga.
6. Presko ang pakiramdam ko! Apektib na Kahulugan
7. Iba-iba ang nangyayari sa aking titi. Konotatibong Kahulugan
8. Minsan naman kakaunti. Tematikong Kahulugan
9. Kuluntoy ito. Sosyal na Kahulugan
10. ‘Sinliit ng bagong pisang sisiw. Konotatibong Kahulugan

Unang Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
'tapos
Impormal na Diksiyon
'tapos (ay)
Pariralang Pang-abay
Tapos pupulbuhan niya ito.

Tematikong Kahulugan
Sa unang sugnay, litaw na litaw ang unang salita na “[pagka]tapos” na
isang pang-abay na pamanahon at nagsasaad o nagtatakda ng pagkakasunod
ng pangyayari kaya’t nagpapahayag ang sugnay na ito ng Tematikong
Kahulugan. Malinaw na sinabi sa talakay ni Leech (1974) na ipinahahayag ang
Tematikong Kahulugan sa pamamagitan ng pamamaraan kung paano iniayos
ang mensahe sa mga salik ng pagkakasunod-sunod ng kaganapan at diin sa
mga ito.
Ikalawang Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
salawal
Kolokyal na Diksiyon
malinis na salawal
Pariralang Pang-uri
Susuutan ako ni Nanay ng malinis na salawal.

Replektib na Kahulugan
Ang ikalawang sugnay ay may Replektib na Kahulugan dahil ang
salitang “salawal” ay maaaring magkaroon ng higit sa isang konseptuwal na
kahulugan. Sa kontekstong ito, ang salawal ay nangangahulugang underwear
o brief. Ngunit sa ibang konteksto ay maaari itong maging shorts, palda,
pantalon, at iba pang damit pambaba. Malinaw sa talakay ni Leech (1974)
tungkol sa Replektib na Kahulugan na ito ay lumilitaw sa mga kaso ng
maramihang konseptuwal na kahulugan, kapag ang esensiya ng isang salita ay
bahagi ng tugon sa ibang kahulugan.

Ikatlong Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
patak
Pedestriyan na Diksiyon
ilang patak lang

Pariralang Pang-uri
Ilang patak lang ang lumalabas.

Konseptuwal na Kahulugan
Nagpapahayag ng Konseptuwal na Kahulugan ang ikatlong sugnay
dahil sa aktuwal, tahasan, at tuwirang pagpapakahulugan nito sa salitang
“kakaunti” mula sa (sinundan nitong sugnay na minsan naman kakaunti) bilang
“ilang patak lang”.
Ikaapat na Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
uli
Balbal
kasi uli
Naiihi kasi uli ako!

Apektib na Kahulugan
Sa tulong ng bantas na tandang padamdam, madaling matutukoy na
masigla ang tono ng ikaapat na sugnay, kaya naman nagpapahayag ito ng
Apektib na Kahulugan. Sa talakay ni Leech (1974), binanggit na ang mga salik
gaya ng intonasyon at timbre ng boses—na madalas tukuyin bilang ‘tono ng
boses’—ay mahalaga sa pagtukoy ng Apektib na Kahulugan. Sa pagtukoy nito,
isinasaalang-alang kung paano sinasalamin ng wika ang personal na
damdamin ng nagsasalita, kabilang ang kaniyang saloobin sa nakikinig, o ang
kaniyang saloobin sa isang bagay na kaniyang tinatalakay.
Ikalimang Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
mahalaga
Abstrak na Diksiyon
talagang mahalaga
Bahagi ito ng aking katawan na talagang mahalaga.

Nabanggit sa talakay ni Leech (1974) na sa ibang mga kaso ng
Tematikong Kahulugan, diin at intonasyon sa halip na estrukturang
panggramatika ang nagbibigay-tuon sa impormasyon sa isang bahagi ng
pangungusap, sa ikalimang sugnay, mapapansin kung paano binigyang-diin ng
salitang “talagang” ang salitang “mahalaga” na nagbibigay-tuon naman sa

pariralang “Bahahi ito ng aking katawan”, kaya’t ang sugnay ay nagpapahayag
ng Tematikong Kahulugan.
Ikaanim na Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
presko
Kongkretong Diksiyon
(ay) presko
Pariralang Pantakda
Presko ang pakiramdam ko!

Apektib na Kahulugan
Agad na matutukoy na Apektib na Kahulugan ang ipinapahayag ng
ikaanim na sugnay dahil sa pariralang “ang pakiramdam ko” na nagpapahiwatig
ng personal na damdamin ng nagsasalita o may-akda. Dagdag pa, sinabi sa
talakay ni Leech (1974) na ang Apektib na Kahulugan ay kadalasang malinaw
na ipinararating sa pamamagitan ng konsepto o konotatibong nilalaman ng mga
salitang ginamit. Sa kasong ito, malaki rin ang naging papel ng salitang “presko”
na isang pang-uri at nangangahulugang sariwa, malamig o maaliwalas sa
paglalahad ng damdamin ng nagsasalita.

Ikapitong Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
titi
sa aking titi
Pariralang Pantakda
Iba-iba ang ang nangyayari sa aking titi.

Konotatibong Kahulugan
Nagpapahayag ng Konotatibong Kahulugan ang ikapitong sugnay
sapagka’t hindi tuwirang isinasaad ng pariralang “iba-iba ang nangyayari” ang
katangian ng sinasangguni (referent) na “aking titi”. Gaya nga ng sinabi ni Leech
(1974) tungkol sa Konotatibong Kahulugan, maraming karagdagan subali’t hindi
kritikal na mga katangian na natutunang asahan na taglayin ng isang
sinasangguni (referent).
Ikawalong Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
kakaunti
Pormal na Diksiyon
(ay) kakaunti
Pariralang Pantakda
Minsan naman kakaunti.

Mapapansin sa ikawalong sugnay ang pariralang “minsan naman” na
isang pariralang pang-abay na pamanahon at nagsasaad o nagtatakda ng
pagkakasunod ng pangyayari kaya’t nagpapahayag ito ng Tematikong
Kahulugan. Gaya sa talakay ni Leech (1974) ipinapahiwatig nito ang paraan
ng pagkakaayos ng mensahe ng tagapagsalita o manunulat, sa mga salik ng
pagkakasunud-sunod.
Ikasiyam na Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
kuluntoy
(ay) kuluntoy
Pariralang Pantakda
Kuluntoy ito.
Sosyal na Kahulugan
Ang ikasiyam na sugnay ay nagpapahayag ng Sosyal na Kahulugan
dahil ang salitang “kuluntoy” ay isang Kolokyal na Diksiyon at mas ginagamit sa
mga partikular na lugar katulad ng probinsya kaya’t maituturing itong diyalekto.
Malinaw sa talakay ni Leech (1974) na kinikilala ng Sosyal na Kahulugan ang
ilang mga salita o pagbigkas bilang diyalektiko (dialectal), ibig sabihin,
nagsasabi ito ng heograpikal o panlipunang pinagmulan ng nagsasalita.

Ikasampung Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi”
‘sinliit
Makatang Diksiyon
‘sinliit ng bagong pisang sisiw

Pariralang Pang-uri
‘Sinliit ng bagong pisang sisiw

Agad na mauuri sa Konotatibong Kahulugan ang ikasampung sugnay
dahil sa salitang “sisiw” kung saan inihatintulad ang sinasangguni (titi) na
madalas ginagamitan ng yupemismomg termino gaya ng “ibon”. Katulad sa
talakay ni Leech (1974), niyayakap rin ng Konotatibong Kahulugan ang ‘litaw
na mga katangian’ (putative properties) ng sinasangguni, dahil sa pananaw na
natutunan ng isang indibidwal o isang grupo ng mga tao o ng buong lipunan.
Sa makatuwid, ang sugnay na ito ay nagpapahayag ng katangiang nabuo
bunga ng mga yupemismong termino para sa ari ng lalaki: “ibon” para sa
matatanda at “sisiw” naman para sa mga bata.

Talahanayan 14
Mga Piling Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
Sugnay Uri ng Kahulugan
Bahagi rin ito ng katawan na kailangang

alagaan.
2. Damit panloob ang suot kong panty. Konseptuwal na Kahulugan
Pinapatungan ko ito ng shorts o bestida,

3. Sosyal na Kahulugan
pantalon o palda.
Ang puwedeng mag-alaga ay si Nanay at

ako lang!
Ang aking kiki ay bahagi ng katawan na

tanging akin.
6. Tinatanggalan ito ng dumi. Replektib na Kahulugan
7. ‘Di dapat makita ang panty ko. Konotatibong Kahulugan
8. Kailangang hugasan ang kiki. Konotatibong Kahulugan
9. Maselang bahagi ang aking kiki. Konotatibong Kahulugan
10. Bawal makita ng iba. Konotatibong Kahulugan

Unang Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
bahagi
bahagi rin
Pariralang Pangngalan
Bahagi rin ito ng katawan na kailangang alagaan.

Sa kasong ito, ang pariralang “bahagi rin ito ng katawan” ay
nagpapahayag na inayos ang sugnay bilang karugtong o kasunod na
kaganapan ng naunang sugnay na parehong tumalakay sa iisang paksa.
Habang binibigyang diin naman ito ng pariralang “na kailangang alagaan”.
Kaya’t nagpapahayag ng Tematikong Kahulugan ang unang sugnay dahil
dahil iniayos ang mensahe sa mga salik ng pagkakasunod-sunod ng
kaganapan at diin sa mga ito.

Ikalawang Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
panloob
Pedantik na Diksiyon
damit panloob
Damit panloob ang suot kong panty.

Konseptuwal na Kahulugan
Kapag hinanap ang kahulugan ng ”panty” sa diksiyonaryo, isa sa unang
lalabas ang “damit panloob” (underwear), kaya naman nagpapahayag ng
Konseptuwal na Kahulugan ang ikalawang sugnay naman sapagka’t aktuwal,
walang pasubali at may paniniyak na binibigyang-kahulugan ng “damit panloob”
ang sinasangguni (referent) na “panty”. Ayon nga sa talakay sa metodo, ang
Konseptuwal na Kahulugan tinatawag ding “core meaning” sapagka’t walang
pasubali at may paniniyak; kinikilala, sinasang-ayunan, at tinatanggap ito ng
mga tao.
Ikatlong Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
shorts
ng shorts
Pariralang Pantakda
Pinapatungan ko ito ng shorts o bestida,

pantalon o palda.
Sosyal na Kahulugan
Nagpapahayag ng Sosyal na Kahulugan ang ikatlong sugnay dahil sa
pabago-bagong paggamit dito ng katayuan (status) ng wika. Ayon pa rin kay
Leech (1974), ang Sosyal na Kahulugan ay mayroon ding sukat ng paggamit
ng ‘katayuan’ (status), halimbawa, mula sa pormal at pampanitikang wika sa
isang dulo hanggang sa kolokyal, pamilyar, at kalaunan ay balbal sa kabilang
dulo. Sa kasong ito, ang sugnay ay nag-umpisa sa pariralang “Pinapatungan ko
ito” na nasa pormal katayuan, hanggang sa kolokyal na diksiyong “shorts” at
pamilyar na “o bestida, pantalon o palda”.

Ikaapat na Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
puwedeng
Abstrak na Diksiyon
ang puwedeng mag-alaga

Pariralang Pantakda
Ang puwedeng mag-alaga ay si Nanay at ako lang!

Tematikong Kahulugan ang ipinapahayag sa ikaapat na sugnay dahil
nakaayos ito base sa diin at tuon ng mensahe. Binibigyang diin ng salitang
“lang” ang pariralang “si Nanay at ako” na nagbibigay-tuon sa sanggunian
(reference) ng pariralang “Ang puwedeng mag-alaga”.
Ikalimang Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
tanging
bahagi ng katawan na tanging akin.

Ang aking kiki ay bahagi ng katawan na tanging akin.

Tematikong Kahulugan din ang ipinapahayag ng ikalimang sugnay
dahil diin at intonasyon ang nagbibigay-tuon sa impormasyon sa isang bahagi
nito. Mapapansin na binibigyang-tuon ng pariralang “bahagi ng katawan na
tanging akin” ang pariralang “Ang aking kiki”.
Ikaanim na Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
dumi
ng dumi
Pariralang Pantakda
Tinatanggalan ito ng dumi.

Replektib na Kahulugan
Ayon pa rin sa talakay ni Leech (1974), lumilitaw ang Replektib na
Kahulugan sa mga kaso ng maramihang konseptuwal na kahulugan, kapag ang
esensiya ng isang salita ay bahagi ng tugon sa ibang kahulugan. Sa ikaanim na
sugnay, litaw na litaw ang salitang “dumi” na nagsasaad ng higit sa isang
konseptuwal na kahulugan. Sa konteksto ng ikaanim na sugnay, maaaring
nangangahulugan ito dungis, nguni’t sa ibang konteksto, ang dumi ay
nangangahulugang dumi ng tao, libag, at iba pa. Kaya’t nagpapahayag ito ng
Replektib na Kahulugan.
Ikapitong Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
panty
ang panty
Pariralang Pantakda
‘Di dapat makita ang panty ko.

Higit pa sa Konseptuwal na Kahulugan ng “panty” bilang damit panloob
o tapis para sa ibabang ari ng mga babae, isa sa litaw na mga katangian
(putative properties) na natutuhan ng lipunan ay ang pagtatago o hindi
pagpapakita nito sa iba sapagka’t itinuturing itong pribado. Kaya’t
nagpapahayag ng Konotatibong Kahulugan ang ikapitong sugnay.
Ikawalong Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
kiki
Balbal
ang kiki
Pariralang Pantakda
Kailangang hugasan ang kiki.

Mauuri din bilang Konotatibong Kahulugan ang ikawalong sugnay
dahil nagpapahayag ito ng litaw na katangian (putative properties) na
“kailangang hugasan” ng sinasangguni (kiki) sapagka’t lagi itong ikinakabit sa
mga katangiang natutuhan ng lipunan katulad ng pagiging madumi, mapanghi,
o mabaho.
Ikasiyam na Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
maselang
Abstrak na Diksiyon
maselang bahagi
Pariralang Pang-uri
Maselang bahagi ang aking kiki.

Ganito rin ang kaso ng ikasiyam na sugnay, ito ay mauuri din bilang
Konotatibong Kahulugan sapagka’t ipinapahayag nito ang isa sa mga litaw
na katangian ng sinasangguni (kiki) na pagiging “maselang bahagi” ng katawan
ng kababaihan, na natutuhan ng lipunan higit pa sa Konseptuwal na Kahulugan
nito.
Ikasampung Sugnay mula sa Kuwentong Pambatang “Ako ay May Kiki”
bawal
bawal makita
Pariralang Pang-uri
Bawal makita ng iba.

Ang ikasampung sugnay ay may kaparehong kaso sa ikapitong sugnay,
kung saan isinasaad nito ang pagiging pribado ng “kiki” bilang bahagi ng
katawan at imaituturing na isa sa litaw na mga katangian (putative properties)
nito ang pariralang “bawal makita ng iba.” Sa makatuwid, nagpapahayag din ng
Konotatibong Kahulugan ang huling sugnay.
Saysay ng Paggamit ng Wikang Filipino sa Pagtalakay ng Seksuwal na
Edukasyon
Sa talakay ni Evasco (2011) tungkol sa Panukalang Filipinong Estetika
sa Panitikang Pambata, tinukoy niya na ang mga panitikang pambata sa
Pilipinas ay dapat tumugon at sumagka sa mga problemang kinakaharap ng
kabataan sa bansa, at isa sa mga problemang ito ay ang malalang kaso ng
pang-aabuso sa kabataang Pilipino. Ayon nga pinakahuling tala ng Philippine

Statistics Authority noong 2020, nasa 31.17 milyon ang kabuoang populasyon
ng kabataang may edad na 5 hanggang 17 taong gulang, at ayon sa tala ng
internasyonal na organisasyong CAMELEON (w.p.), nasa tinatayang pitong
milyong kabataang Pilipino ang dumaranas ng pang-aabusong seksuwal taon-
taon, kung saan 70% ng mga biktima ay naglalaro sa edad mula 10 hanggang
18 taong gulang at ang 20% ay nasa edad anim pababa. Bagama’t mayroong
mga batas na ipinasa laban sa karahasan, nangunguna pa rin ang
panggagahasa sa listahan ng pang-aabusong seksuwal kung saan 18% ng mga
biktima ay kababaihan at ang masaklap pa rito, 33% ng kaso ay kamag-anak
ang salarin. Kung bakit patuloy itong nangyayari, kasalatan sa seksuwal na
edukasyon ang isa sa mga nakikitang salik sa pagtaas ng bilang ng ganitong
uring paglabag sa karapatan. Karaniwan kasing hindi lubos nauunawaan ng
mga batang walang muwang ang maling ginagawa sa kanila ng iba.
Kaugnay nito, hindi na rin bago ang pagtatangkang gamitin ang mga
kuwentong pambata sa pagtuturo ng seksuwal na edukasyon sa Pilipinas.
Nariyan ang programa ng Department of Education (DepEd) na isama ang
seksuwal na edukasyon sa elementarya at sekondaryang kurikula sa ilalim ng
Reproductive Health Bill mula pa noong 2010, ganoon din ang mga edukador
gaya ni Gapuz (2013) na naghain ng panukalang papel tungkol sa paggamit ng
literatura sa pagtuturo ng seksuwal na impormasyon sa basikong edukasyon,
kung saan nagmumgkahi siya ng mga kuwentong pambatang Filipino na

tumatalakay sa mga paksa gaya ng pang-aabusong seksuwal, seksuwalidad,
pagbubuntis at panganganak, at iba pa.
Sa isinagawang estilistikong pananaliksik kung saan kinasangkapan ang
apat na pangwikang elemento na diksiyon, sintaks, gramatika, at semantika,
natuklasan ng mga mananaliksik na ang dalawang kuwentong pambata ay
maaaring gamitin sa pagtalakay ng seksuwal na impormasyon sapagka’t ang
mga salita, sugnay, at pariralang ginamit sa mga kuwento ay: una, bumabasag
sa malisyang nakadikit sa wastong terminong alinsunod sa katangiang
bayolohikal ng bawat indibidwal dahil sa paggamit ng mga salitang titi na isang
pedestriyan na diksiyon at kiki na isang balbal— bumabalikwas ito sa
nakagawiang paggamit ng mga yupemismong termino gaya ng ibon para sa ari
ng lalaki at mani, monay, o bulaklak naman para sa ari ng babae. Pangalawa,
nagbabahagi ito ng kaalaman sa mga bata hinggil sa tamang pangangalaga sa
kanilang katawan gaya ng “Susuotan ako ni nanay ng malinis na salawal.” na
isa sa mga sugnay na may kumpletong sangkap mula sa akdang Ako ay May
Titi at “Tinatanggalan ito ng dumi” na isa sa mga sugnay na may di-kumpletong
sangkap mula sa akdang Ako ay May kiki. Pangatlo, may tunguhin itong
maturuan ang mga batang kilalanin ang sarili at pahalagahan kung ano ang
mayroon sila na makikita sa mga ginamit na sugnay gaya ng “Iba-iba ang
nangyayari sa aking titi.” at “Ang aking kiki ay bahagi ng katawan na tanging
akin.” Panghuli, itinuturo nito kung paano iingatan ang sarili gamit ang mga
impormasyong matututuhan bilang depensa sa posibleng banta ng pang-
aabuso gaya ng mga sugnay mula sa akdang ako ay may Kiki na “Bawal makita
ng iba” (may di-kumpletong sangkap) at “Ang puwedeng mag-alaga ay si Nanay
at ako lang!” (may kumpletong sangkap). Ang mga bnabanggit na sugnay at
ang iba pang nasuri ay nakitaan din ng kaakuhan sa edad ng mga batang
mambabasa o binabasahan (limang taong gulang pataas) dahil sa paggamit ng
mga simpleng salita at estruktura ng mga may-akda— sa kabila ng malikhain at
magaang estilo ng pagpapahayag ay napananatili pa rin ang kahulugan ng
bawat sugnay na makikita naman sa semantikal na bahagi ng pagsusuri.
Ang Kamalayang Loob, Ligid, at Lalim
Upang mapatibay pa ang pangkabuoang suri ng mga mananaliksik sa
dalawang akda, hiniram ang pampanitikang balangkas o pagsipat na Loob,
Ligid, at Lalim. Inilapat ang balangkas sa dalawang kuwentong pambata upang
malinaw na mahimay naman ang pampanitikang aspekto ng mga akda.
Sipat pa-Loob
Mula pa lamang sa pamagat ng dalawang akda, makikita na hindi nag-
alinlangan ang mga may-akda at matibay ang kanilang tindig sa layunin ng mga
kuwentong makapagbigay-kaalaman sa mga mambabasa hinggil sa mga
paksang hindi karaniwang napag-uusapan sa loob ng tahanan. Tuwirang
tinukoy ang pribadong bahagi ng babae at lalaki—“titi” at “kiki.” Hindi gumamit
ng mga yupemistikong termino gaya ng putotoy o etits at kipay o mani para sa

pagtukoy ng ari. Mula rito, binibigyang-diin o tuon nito ang kahalagahan ng
wasto at malinaw na pagtukoy o pagtawag sa mga pribadong bahagi ng mga
bata nang sa gayon ay hindi ito kinakabitan ng malisya, na siyang dahilan upang
hindi maipaliwanag sa mga bata kung ano ang bahaging ito ng kanilang
katawan at paano ito pangangalagaan. Mahalagang sa pamagat pa lamang ng
akda, nakukuha na nito ang interes ng mambabasa at nagkakaroon na siya ng
ideya kung hinggil saan ang paksa ng kuwento. Nayayakap dapat ng pamagat
ang kabuoang laman, mensahe, at layunin ng isang pampanitikang akda.
Mula naman sa naging tekstuwal na pagsusuri ng mga mananaliksik sa
dalawang akda, nakita ritong gumamit ang mga may-akda ng payak at tuwirang
mga salita sa pagbubuo ng konteksto at kuwento ng dalawang kuwentong
pambata. Nakatulong ang pagpili at paggamit ng mga simpleng salita at
estruktura ng pangungusap upang maging litaw, malinaw, at aktuwal ang
ihinahayag na mensahe ng mga akda. Sa daigdig ng pantikang pambata, isa
sa pinakamahalagang aspekto ang kaangkupan ng kayarian ng akda sa
musmos na diwa at pang-unawa ng mga mambabasa. Hindi lamang dapat
basta naaabot ng mga bata ang kaisipang ipinahihiwatig ng kuwento, marapat
din na sumasalamin ito sa danas, interes, at pangangailangan ng mga bata.
Sipat pa-Ligid
Nailathala ang dalawang akdang pambata sa gitna ng mabagal na pag-
usad ng tuluyang pagpapalaya sa wikang Filipino. Sa talakay nga ni Ordonez

(2008), patuloy na ikinakahon ng lipunan ang wika kaya’t napananatili ito sa
kabansutan o kawalan ng pagyabong at pag-unlad dahil sa iba’t ibang aspekto
at puwersang sumasagka sa higit pa nitong pamumukadkad.
Ang parehong libro ay naglalayong turuan ang kabataan kung paano
mapangangalagaan nang maayos ang pribadong parte ng kanilang mga
katawan at upang higit na maiwasan ang seksuwal na pang-aabuso sa mga
bata.
Sa kabila ng progresibo at magandang inisyatiba, naging hati ang
opinyon ng mamamayan sa pagkakalimbag ng mga aklat, hindi naiwasan ang
pag-ani ng batikos ng mga naturang akda. Nariyan ang negatibong pidbak ukol
sa kakatwang pamagat ng libro, na sa palagay ng ilang mamamayan ay hindi
angkop sa mga musmos dahil sa ‘masagwa’ nitong dating, habang suportado
naman ng ilang sikolohista, guro, at magulang ang interesanteng babasahin
dahil sa tunguhin nitong maturuan ang mga batang kilalanin ang sarili at
pahalagahan kung ano ang mayroon sila.
Sipat pa-Lalim
Sinasabing malimit makaligtaang anyo ng panitikan ang panitikang
pambata. Interesante namang pag-aralan ang ganitong mga kuwento para sa
iba dahil madalas ay nababaon na ito malayo sa hinagap ng mga intelektuwal
at pantas—nakakaligtaan dahil kakaunting kritiko ang naglalaan ng panahon at
isip upang suriin ito dahil sa nakasanayan nang tingnan ang mga bata bilang
mahina at mababang uri na nilalang, na nagdudulot ng pagiging mapanghamak
na pagturing ng ilan sa pambatang panitikan (Gojo Cruz, 2007; Evasco, 2011;
Hunt, 2002).
Sa pagpapatuloy ng talakay ni Ordonez (2008), aniya, hindi magamit ng
mga tao ang eksaktong mga salita sa pagtukoy ng mga bagay lalo na kapag
may kinalaman sa seks at mga usaping itinuturing na kalaswaan ng
“nagbabanal-banalang lipunan.” Dagdag pa niya, matagal nang nakabilanggo
ang sariling wika ng bansa sa selda ng pagkukunwari o ipokrisya. Pinatingkad
ng kaniyang mga pahayag ang tinatalakay ng pananaliksik na ito hinggil sa
konserbatibong wika at lipunang Filipino na palaging tumutuloy sa paggamit ng
mga tao ng yupemistikong mga termino lalo sa mga usaping “bulgar” o “bastos”
para sa pandinig ng marami dahil sa konsepto ng hiya.
Sa kabuoan, sa pamamagitan ng paghihimay at pagsusuri sa mga
pangwikang elementong nakapaloob sa dalawang kuwentong pambata ay
natuklasan ang saysay ng paggamit ng wikang Filipino sa pagtalakay ng
seksuwal na edukasyon na maaaring maging tuntungan ng pagtuturo nito
partikular sa basikong edukasyon, sapagka’t dito nabibilang ang edad ng mga
bata na pangunahing target ng dalawang akda.

Kabanata 5
LAGOM NG NATUKLASAN, KONGKLUSYON, AT REKOMENDASYON
Sa kabanatang ito, inilahad ng mga mananaliksik ang lagom ng
natuklasan mula sa mga suliraning tinugunan ng pag-aaral. Gayundin,
binigyang-kongklusyon at rekomendasyon ang kabuoang pananaliksik upang
magamit at mapayabong pa ito ng mga susunod na mananaliksik.
Lagom ng Natuklasan
Batay sa naging resulta ng estilistikong pagsusuri sa dalawang akda,
naluklasan ng mga mananaliksik ang mga sumusunod:
Sa isinagawang pagsusuri sa diksiyon o pagpili ng salita ng mga may-
akda, nakita sa pag-uuri ng mga tampok na salita na mahigit kalahati sa mga
piniling salita ng mga may-akda ay nabibilang sa uri ng diksiyon na Impormal—
Pedestriyan na Diksiyon, Balbal o Slang, at Kolokyal na Diksiyon. Ibig sabihin
ay madalas na mga karaniwan, simple, at makabagong salita na ginagamit ng
mga bagong henerasyon ang pinili at kinasangkapan ng mga manunulat sa
pagbuo ng dalawang kuwentong pambata. Maituturing na payak ang karamihan
sa mga tampok na salita at nagtataglay ng direktang konteksto at kahulugan.
Sa kabuoan, nakatulong ang tuwiran, tiyak, at simpleng paraan ng mga may-
akda sa pagpili at paggamit ng mga salita na siyang naging tuntungan ng mga
parirala upang maging buo ang kanilang estruktura at maiintegra nang maayos
sa mga sugnay na sinuri ng mga mananaliksik sa mga sumunod na bahagi ng
paglalatag ng analisis.
Sa sintaktikal na pagsusuri ng dalawang kuwentong pambata, na
kaugnay ng naunang pagsusuri sa diksiyon ng mga akda kung saan nakitang
gumamit ng mga payak at tuwirang salita ang mga may-akda, natiyak naman
sa pagsusuri ng estruktura ng mga parirala na malaki ang gampanin ng paraan
ng pagkakabuo sa mga parirala upang maging malinaw at masinop ang
balangkas ng mga sugnay. Sa konteksto ng mga tampok na parirala mula sa
dalawang kuwento, na kahanay ng mga tampok na salita mula sa pagsusuri ng
diksiyon, nakita sa dalumat ng mga sangkap ng parirala na hindi naging
masalimuot at komplikado ang pagbubuo ng mga manunulat sa mga parirala
mula sa mga akda. Dahil sa payak na estruktura ng mga parirala, bilang resulta
ay naging buo at ganap din ang diwang ipinahahayag ng mga sugnay.
Sa gramatikal na pagsusuri salig sa hirarkiya ni Simpson (2004) na antas
ng pagkakasunod-sunod (rank scale), kung saan sugnay ang
pinakamahalagang yunit, natuklasan ng mga mananaliksik mula sa mga piling
sugnay na may mga nagtataglay ng kompletong sangkap na ‘PCSA’ o Panaguri
o Predicator (P), Kaganapan o Complement (C), Simuno o Subject (S), at
Pandagdag o Adjunct (A), subali't mayroon ding mga sugnay hindi nagtataglay
ng apat na sangkap. Ganoon pa man, kapuwa buo ang diwa ng mga sugnay,
kompleto man ang apat sangkap ng gramatikal na estruktura ng sugnay o hindi.

Natuklasan din ang kaangkupan ng gramatikal na estruktura ng mga akda sa
edad ng mga mambabasa dahil sa magaan at malikhaing estilo ng
pagkakasulat, kung saan gumamit ang mga may-akda ng mga simpleng salita
at estruktura upang makabuo ng direktang pahayag upang maiintindihan ng
batang mambabasa o binabasahan.
Panghuli, sa semantikal na pagsusuri kung saan ikinlasipika ang mga
napiling sugnay sa uri ng kahulugan na kinabibilangan ng mga ito gamit ang
pitong uri ng kahulugan ni Leech (1974), natuklasan ng mga mananaliksik na
karamihan sa mga sugnay ay nagpapahayag ng Konotatibong Kahulugan at
Tematikong Kahulugan, may ilan ding nagtataglay ng Konseptuwal, Sosyal,
Replektib, at Apektib na mga Kahulugan, habang walang nakitang sugnay na
nagpapahayag ng Kolokatib na Kahulugan. Sa prosesong ito, nakita ang
ugnayan ng diksiyon, sintaks, at gramatikal na estruktura ng mga sugnay dahil
ang bawat sangkap ay nag-aambag sa maaring maging kahulugan ng isang
sugnay.
Mula sa naging estilistikong pagsusuri gamit ang mga pangwikang
elemento na diksiyon, sintaks, gramatika, at semantika, natuklasan ng mga
mananaliksik na ang mga salitang ginamit sa dalawang kuwento ay bumabasag
sa malisyang nakadikit sa wastong terminong alinsunod sa katangiang
bayolohikal ng bawat indibidwal, habang ang mga parirala at sugnay naman ay
nagbibigay-kaalaman sa mga bata hinggil sa tamang pangangalaga sa kanilang

ari, nagtuturo sa mga batang kilalanin ang sarili at pahalagahan kung ano ang
mayroon sila, gayundin kung paano nila iingatan ang sarili bilang depensa sa
posibleng banta ng pang-aabuso.
Kongklusyon
Nabanggit sa paglalagom ng mga resulta na karamihan sa mga piniling
salita ng mga may-akda ay karaniwan, simple, at makabagong salita na
ginagamit ng mga bagong henerasyon kaya’t naging tuwiran at payak ang
paghahayag ng konteksto at kahulugan ng mga tampok na salita. Mula rito,
napatunayang malaki ang gampanin ng diksiyon o pagpili ng salita sa pagbubuo
ng estruktura ng mga parirala. Nakita ng mga mananaliksik sa naging pagsusuri
sa diksiyon ng mga kuwento at paglalatag ng analisis sa mga tampok na salita
na matibay ang ugnayan ng pagpili ng salita sa pagbubuo ng magiging anyo o
porma ng isang parirala. Hindi mapaghihiwalay ang maigting na relasyon ng
dalawang pangwikang elemento. Sa kabuoan, napatotoo lamang nito ang
talakay ni Simpson (2004) hinggil sa kaniyang gramatikal na hirarkiya kung
saan sa antas ng pagkakasunod-sunod (rank scale) ng mga pangwikang
elemento (nasa pahina 71), nasa ilalim at sumusunod lamang ang salita sa
parirala dahil integral ang pagpili ng salita sa pagbubuo ng mga parirala.
Mula sa naging pagsusuri at paglalatag ng analisis sa mga parirala kung
saan nakita ang maigting na ugnayan ng estruktura ng parirala at pagiging

masinop ng balangkas ng sugnay, nakatulong ang payak at tuwirang
pagkakabuo sa mga parirala upang maging malinaw at direkta ang konteksto at
mensaheng ihinahayag ng mga kuwento sa mga mambabasa. Bilang akdang
pambata ang mga ito, integral na aspekto ang pagtataglay ng mga simpleng
balangkas ng mga parirala at pangungusap upang epektibong nakararating ang
mahahalagang aral na nais ikintal ng mga kuwento sa mga bata. Sa
pagkakaroon din ng payak na estruktura ng mga sugnay, nasisigurong naaabot
ng mga musmos na kamalayan at hinagap ng mga mambabasa ang esensiya
at mensahe ng mga akda.
Sa pagtatasa sa mga napiling sugnay, napatunayan ng mga
mananaliksik na mahalaga ang gramatikal na estruktura sa pagpapamalas ng
kaangkupang ng dalawang akda sa mga mambabasa nito. Sa pamamagitan ng
magaan at malikhaing estilo ng pagkakasulat, kung saan gumamit ang mga
may-akda ng mga simpleng salita at estruktura ay nagkaroon ng direktang
pahayag at buong diwa ang bawat sugnay upang maintindihan ng mga batang
mambabasa o binabasahan.
Napatunayan din ng mga mananaliksik na may semantikal na ugnayan
ang sintaks, diksiyon, at gramatikal na estruktura sa pagkakabuo ng kuwento
ng mga akda dahil ang bawat sangkap ay may malaking papel sa pagkakabuo
ng mensahe o kahulugan ng bawat sugnay, katulad kung paanong ang isang

sugnay na mayroong Kolokyal na Diksyon ay awtomatikong nagpapahayag ng
Sosyal na Kahulugan dahil sa salitang ginamit dito.
Mula sa naging resulta ng ikalimang suliranin, nakita ang kakayahan ng
mga akda, na nasusulat sa wikang Filipino, na matugunan ang isa sa malaking
problemang kinahaharap ng kabataan sa bansa, ang malalang kaso ng
seksuwal na pang-aabuso, dahil sa mga salita, parirala, at sugnay na
tumatalakay sa seksuwal na impormasyon at nagbibigay-kaalaman sa mga
mambabasa hinggil sa paksaing ito. Napatunayan din sa isinagawang
pananaliksik ang saysay ng paggamit ng wikang Filipino sa pagtalakay ng
seksuwal na edukasyon na maaaring maging tuntungan ng pagtuturo nito sa
hinaharap, partikular sa primaryang antas.
Rekomendasyon
Iminumungkahi ng pananaliksik na ito sa mga nagsusulat ng kuwentong
pambata na maging payak at tuwiran ang kanilang panulat. Bagaman
napatunayan sa pag-aaral na naging simple at direkta ang pagpili at
pagkakagamit ng mga may-akda sa mga salita sa dalawang akdang sinuri,
mayroon pa ring ginamit na mga salitang malalim at abstrakto ang kahulugan
at konteksto na hindi agad maaabot ng hinagap ng mga batang mambabasa.
Sabi nga sa talakay ni Evasco (2001), nararapat pakaisipin ng mga manunulat
na ang kuwentong pambatang nililikha ay may pangunahing layunin na isulat

para sa mga bata at nararapat na tumutugon sa danas, interes,
pangangailangan, kapasidad sa pagbasa, at wikang naaabot ng mga bata.
Sa kasalukuyan, kulang na kulang pa ang mga pag-aaral na may
kinalaman sa gamit ng wikang Filipino sa mga kuwentong pambata.
Pinakamahahalagang taon sa pagbubuo ng kamalayan ng isang tao ang
kaniyang kabataan. Ang realidad sa bansa, bukod sa walang kultura ng
pagbabasa, maraming mga bata ang hindi na nakararanas maging bata. Sa
patuloy na pananaliksik sa wika ng mga literaturang pambata, magiging
tuntungan ito sa ibayo pang pag-unawa sa kung paano tatalakayin ang mga
danas at pangangailangan ng mga batang Filipino. Sa pagsikhay ng mga pag-
aaral sa panitikang pambata, magiging repleksiyon ito ng pagkilala sa saysay
at talinong taglay ng mga bata.
Ipinapayo ng mga mananaliksik sa mga manunulat ng kuwentong
pambata na may temang seksuwal ang paggamit ng wastong termino sa
pagtukoy ng mga seksuwal na bahagi ng katawan gaya ng titi at kiki sa halip na
mga yepemismong termino upang hindi maging salat sa kaalaman ang mga
bata hinggil dito. Isaalang-alang din ang paggamit ng mga simpleng salita at
estruktura sa pagsusulat upang makapaghatid ng magaan at mabigat na
pahayag sa paraang madaling maiintindihan ng mga batang mambabasa o
binabasahan.
Inirerekomenda sa mga susunod pang mananaliksik na magkaroon pa
ng mga estilistikong pagsusuri para sa mga kuwentong pambatang tumatalakay
sa seksuwal na edukasyon at mas palawakin pa ang pag-aaral kung paanong
nakaaapekto sa isa’t isa ang bawat sangkap gaya ng diksiyon, sintaks, at
gramatikal na estruktura sa magiging semantikal na kahulugan ng sugnay na
integral sa kabuoang mensahe ng kuwento.
Panghuli, iminumungkahi rin ng mga mananaliksik ang pagkasangkapan
sa mga kuwentong pambata gaya ng Ako ay May Titi at Ako ay May Kiki sa mga
programang nagsusulong ng pagtuturo ng seksuwal na edukasyon, partikular
sa basikong antas. Gaya ng sinabi ni Evasco (2008), maaari itong maging
kaagapay ng mga guro at magulang sa pagtalakay ng seksuwal na
impormasyong kinakailangan ng mga batang Pilipino. Marapat ding patuloy na
gamitin ang wikang Filipino sa mga akdang pambatang tumatalakay sa
mahahalagang paksain gaya ng seksuwal na edukasyon dahil epektibo itong
nakapaghahatid ng mensahe at aral sa mga Filipinong mambabasa. Marapat
na patuloy pang pagyamanin at palawakin ang gamit ng wikang Filipino sa mga
panitikang pambata sa bansa nang sa gayon, maraming batang Filipino pa ang
matuto ng mga aral na integral sa pagbuo ng kanilang pagkatao.

MGA SANGGUNIAN
Aguila, C. A. (2017). Isang salamisim sa pagkabata: Pagsusuri, pagtuklas, at
ebalwasyon sa mga kuwentong pambata na nagwagi sa Gantimpalang
Palanca sa Panitikan. The Normal Lights, 11 (1), 176-197.
Anderson, A. & Ward, D. (2022, April 09). What is style in literature? | Types &
examples. https://study.com/academy/lesson/style-in-literature-
definition-types-examples.html
Anderson, A. (2016, June 28). Language analysis in literature: Overview &
examples. https://study.com/academy/lesson/language-analysis-in-
literature-lesson-examples-quiz.html
Ceña, R. M. (2012). Sintaks ng Filipino. National Commission for Culture and
the Arts.
Clemente, J. R., Galang A. R., & Arpon, A. T. (2017). Sino ang may hiya at
sino naman ang wala? Paunang pagtitibay sa panukat ng hiya bilang
isang pagpapahalaga. Diwa E-Journal, 5, 39-73.
Context in the Philippines. (w.p.). CAMELEON. https://www.cameleon-
association.org/contexte-aux-philippines/?lang=en
Dagmang, F. D. (1996). Hiya: Daan at kakayahan sa pakikipagkapwa. MST
Review, (Introductory Issue), 66-90.
Diction in literature. (2022, June 27). SuperSummary. https://www.supersum

mary.com/diction-in-literature-definition-examples/
Donaire, A. N. (w.p.). Panitikan sa Pilipinas. Pamantasan ng Silanganing
Pilipinas. https://www.studocu.com/ph/document/university-of-eastern-
philippines/bs-civil-engineer/1-panitikan/11472121
Ellis, M. (2022). The 9 types of diction in writing. Grammarly.

https://www.grammarly.com/blog/diction-in-writing/
Evasco, E. Y. (2008). Kapag maselan ang larong-bata: Ang panitikang
pambata bilang pananggalang sa abusong seksuwal sa bata.
Humanities Diliman: A Philippine Journal of Humanities, 5 (1), 1-46.
Evasco, E. Y. (2011). Pag-akda at pagkabata: Ang namamayaning tunguhin at
estetika sa panitikang pambata ng Pilipinas. Humanities Diliman: A
Philippine Journal of Humanities, 8 (2), 105-144.
Fajilan, W. F. (2014). Pagsasatinig ng pagkabata: Ang varayti ng wika sa mga

premyadong kuwentong pambata. Humanities Diliman: A Philippine
Journal of Humanities, 11 (2), 90-112.
Galleon, C. S. (2017). Isip, bata!: A study on the perceptions about
unconventional children’s stories in child development. [Unpublished
undergraduate thesis]. University of the Philippines-Manila.
Gapuz, C. L. (2013). Reading sexuality: A reading- and literature-based
curriculum for sex education in basic education. University of the
Philippines-Diliman. https://www.academia.edu/5224413/Reading_
and_Literature_Based_Curriculum_for_Sex_Education_in_Basic_Educ
ation
Georgandis, A. (2010). Children’s classics through the lenses of literary

theory. Bellaire High School. https://uh.edu/honors/Programs-
Minors/honors-and-the-schools/houston-teachers-institute/curriculum-
units/pdfs/2003/twentieth-century-novels/georgandis-03-kid-lit.pdf
Gojo Cruz, G. R. (2007). Kwentong pangkasarian sa mga kwentong pambata.
Malay, 19 (3), 11-18.
Hunt, P. (Ed.). (2002). Understanding children’s literature. Taylor & Francis e-

Library.
Ibarrientos, R. N. (2008). Kalakaran ng panitikang pambata tungo sa isang

kilusang pampanitikan para sa bata: Isang sosyo-historikong pag-
unawa sa karanasan ng batang Pilipino at kasaysayan ng panitikang
pambata sa Pilipinas. University of the Philippines-Diliman.
Jeffries, L. & McIntyre, D. (2010). Stylistics. Cambridge University Press.
Khader, K. T. (2010). A brief introduction to stylistics. Islamic University of Gaza.
http://site.iugaza.edu.ps/kkhader/files/2011/10/Intro-to-Stylistics.pdf
Leech, G. N. (1974). Semantics: The study of meaning. https://www.academia.

edu/36700485/Geoffrey_leech_semantics_the_study_of_meaning
Limos, M. A. (2020, August 20). Ako ay may titi wants to teach little boys a
crucial lesson. Esquiremag.ph. https://www.esquiremag.ph/culture/
books-and-art/ako-ay-may-titi-a00293-20200820
Maggay, M. P. (2002). Pahiwatig: Kagawiang pangkomunikasyon ng Filipino.

Ateneo de Manila University Press.
Mambrol, N. (2020, October 20). Literary theory and criticism.

https://literariness.org/2020/10/20/stylistics/
Manzanilla, S. M. (2015). Affective stylistic analysis of E.L. James’ “Fifty
Shades of Grey”. Tilamsik, 8 (1), 49-60.
Mapa, D. S. (2021, December 15). Working children and child labor situation.
Philippine Statistics Authority | Republic of the Philippines.
https://psa.gov.ph/content/working-children-and-child-labor-situation
Maxwell, J. A. (2013). Qualitative research design: An interactive approach.
SAGE. https://www.researchgate.net/publication/320353627_
Qualitative_research_design_An_interactive_approach
Ordonez, R. L. (2008). Wikang nakabartolina. https://plumaatpapel.wordpress.
com/author/plumaatpapel/
Pahiwatig at yupemismo sa komunikasyong Pilipino. (2020, October 29).
Elcomblus. https://www.elcomblus.com/pahiwatig-at-yupemismo-sa-
komunikasyong-pilipino/
Panitikan sa panahon ng propaganda. (2017). Slideshare. https://www.slide
share.net/sjbians/panitikan-sa-panahon-ng-propaganda-78084643
Ravitch, S. M. & Carl, N. M. (2019). Qualitative research: Bridging the

conceptual, theoretical, and methodological. SAGE.
https://www.gbv.de/dms/tib-ub-hannover/1669287041.pdf
Salazar, Z. (2004). Kasaysayan ng kapilipinuhan bagong balangkas. Studocu.
https://www.studocu.com/ph/document/university-of-the-visayas/
readings-in-philippine-history/zeus-salazar-balangkas-ng-kasaysayan-
2004/17845898
Simpson, P. (2004). Stylistics: A resource book for students. London and New
York: Routledge.
Sunday, A. B. (2011). Language of confessional autobiography: A stylistic
appraisal of Emmanuel Eni’s Delivered from the Powers of Darkness.
Lumina, 22 (2), 1-9.
Tan, M. L. (1998). Sex and sexuality. University Center for Women's Studies,
University of the Philippines.
Tarrayo, V. N. (2017). Exploring the coalescence of language and literature

through a stylistic analysis of Cristina Pantoja Hidalgo's “When It's A
Grey November In Your Soul”. University of Santo Tomas.
Tismo, B. S. (2008). Point of view in six Matsumoto stories: A stylistics
analysis. Kinaadman, 30 (1), 23-66.
Villanueva, R. O. (2014, June 23). Pagsulat ng kuwentong pambata.
LIKHAAN: Panitikan.ph. https://panitikan.ph/2014/06/23/pagsulat-ng-
kuwentong-pambata/
Widdowson, H. G. (1975). Stylistics and the teaching of literature. Routledge.

https://doi.org/10.4324/9781315835990
Zafra, G. S. (2016). Ang pagtuturo ng wika at kulturang Filipino sa disiplinang
Filipino (konteksto ng K-12). Katipunan, 0 (1), 1-26.
APENDIKS
Apendiks 1: Tala sa Sarili
Apendiks 2 : Mga Liham ng Pahintulot
Enero 25, 2023
ASST. PROF. GENARO R. GOJO CRUZ

Kolehiyo ng Malalayang Sining
Pamantasang De La Salle-Manila
Pagbati!
Kami, mga mananaliksik mula sa Batsilyer ng Artes sa Filipinolohiya 4-1 sa

Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas, ay bumubuo ng pananaliksik na
pinamagatang Estilistikong Pagsusuri (Stylistic Analysis) sa Paggamit ng
Wikang Filipino sa mga Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi” at “Ako
ay May Kiki” na layong suriin ang pagkakagamit ng wikang Filipino sa
dalawang kuwentong pambata sa pamamagitan ng paghihimay sa mga
pangwikang elemento nito.
Kaugnay nito, magalang po kaming humihingi ng pahintulot na maaral at

masuri ang inyong akdang “Ako ay May Titi” na mula nang mailimbag ay
lumikha na ng tunog sa pagsusulong ng gamit ng wikang Filipino sa pagtuturo
ng seksuwal na edukasyon sa mga bata. Mula rito, ninais ng mga mananaliksik
na ibayong paugungin ang ingay ng mga kuwentong pambata sa pamamagitan
ng paghahabi ng pagsusuri sa wika ng mga ito.
Matitiyak pong tanging sa pampananaliksik na layon lamang gagamitin ang

akda at wala nang iba pa.
Maraming salamat po! Hangad po namin ang inyong kaligtasan sa lahat ng

pagkakataon.
Lubos na gumagalang,
Mga Mananaliksik: Noted by:
Gumba, Floro G.
2019-02547-MN-0
PROP. SHEILA MAE C. INTOY
Sayo, Ina Patricia A.
Tagapayo
2019-12487-MN-0
Enero 25, 2023
ASST. PROF. GLENDA C. ORIS

Kagawaran ng Filipino, Paaralang Humanidades
Pamantasang Ateneo de Manila
Pagbati!
Kami, mga mananaliksik mula sa Batsilyer ng Artes sa Filipinolohiya 4-1 sa

Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas, ay bumubuo ng pananaliksik na
pinamagatang Estilistikong Pagsusuri (Stylistic Analysis) sa Paggamit ng
Wikang Filipino sa mga Kuwentong Pambatang “Ako ay May Titi” at “Ako
ay May Kiki” na layong suriin ang pagkakagamit ng wikang Filipino sa
dalawang kuwentong pambata sa pamamagitan ng paghihimay sa mga
pangwikang elemento nito.
Kaugnay nito, magalang po kaming humihingi ng pahintulot na maaral at

masuri ang inyong akdang “Ako ay May Kiki” na mula nang mailimbag ay
lumikha na ng tunog sa pagsusulong ng gamit ng wikang Filipino sa pagtuturo
ng seksuwal na edukasyon sa mga bata. Mula rito, ninais ng mga mananaliksik
na ibayong paugungin ang ingay ng mga kuwentong pambata sa pamamagitan
ng paghahabi ng pagsusuri sa wika ng mga ito.
Matitiyak pong tanging sa pampananaliksik na layon lamang gagamitin ang

akda at wala nang iba pa.
Maraming salamat po! Hangad po namin ang inyong kaligtasan sa lahat ng

pagkakataon.
Lubos na gumagalang,
Mga Mananaliksik:
Gumba, Floro G. Noted by:

2019-02547-MN-0
Sayo, Ina Patricia A.

PROP. SHEILA MAE C. INTOY
2019-12487-MN-0
Tagapayo
Apendiks 3 : Mga Larawan
Proposal Defense
Hulyo 22, 2022
Final Defense
Pebrero 16, 2023
Mga Email at Tugon ng Pahintulot mula sa mga May-akda
Asst. Prof. Genaro R. Gojo Cruz

Asst. Prof. Glenda C. Oris

Pinal Na Manuskrito Gumba Sayo ABF 4 1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Pinal Na Manuskrito Gumba Sayo ABF 4 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

POLITEKNIKONG UNIBERSIDAD NG PILIPINAS

ESTILISTIKONG PAGSUSURI SA PAGGAMIT NG WIKANG

Mungkahing Tesis na Ihinarap sa Kaguruan ng

Bilang parsiyal na kahingian para sa digring

Lahat ng karapatan ay nakareserba. Ang mga bahagi ng manuskritong ito ay maaaring

Ang tesis na ito na may pamagat na ESTILISTIKONG PAGSUSURI SA PAGGAMIT

ROMEO P. PEÑA, PhD SHEILA MAE C. INTOY, MAF

JENILYN C. MANZON, MAF MC LOUGIN D. MISLAN, MAF

JOMAR G. ADAYA, MAF

Pinagtibay ng Lupon ng Tagasulit para sa Pasalitang Pagsusulit na may

JOMAR G. ADAYA, MAF

JENILYN C. MANZON, MAF MC LOUGIN D. MISLAN, MAF

Tinanggap bilang bahagi ng pagtupad sa kahingian para sa titulong Batsilyer

ROMEO P. PEÑA, PhD

Ang mga mananaliksik ay lubos na nagpapasalamat sa mga sumusunod na tao

para sa kanilang walang sawang pagtulong at pagsuporta gayundin ang pagbabahagi

ng kanilang kaalaman na nakatulong nang malaki sa tagumpay ng pag-aaral na ito.

Kay Prop. Sheila Mae C. Intoy na gumabay, tumulong, at nagbigay ng mga

payo at suporta habang nasa proseso ng pagsusulat at pagbubuo ng pag-aaral ang

mga mananaliksik. Walang sawa ang kaniyang pag-agapay sa tesis at paglalaan ng

oras upang makapagbahagi ng karunungan at pananaw na naging daan upang

mapahusay at mapalalim ang pananaliksik na ito.

Kay Prop. Romeo P. Peña na propesor ng mga mananaliksik sa tesis na

pumasok sa klase at nagturo ng mga pamamaraan kung paano isusulat at gagawin

ang bawat bahagi ng pananaliksik.

Kina Prop. Jomar G. Adaya, Prop. Jenilyn C. Manzon, at Prop. Mc Lougin

D. Mislan na tumayo bilang mga tagasulit ng pananaliksik at nagbigay ng matapat na

suhestiyon at komento hinggil sa nilalaman ng tesis na nakatulong upang maging

matagumpay ang pananaliksik na ito.

may-akda ng dalawang kuwentong pambatang sinuri at nagbigay-pahintulot sa mga

inspirasyon sa mga mananaliksik upang masimulan, maipagpatuloy, at matapos ang

Kina Monica Sofia B. Grengia at Rhea Marie G. Verano na mga dating

kagrupo ng mga mananaliksik sa tesis na ito nguni’t hindi na nakatuloy sa pag-aaral.

proseso ng pagbubuo at pagkokonseptuwalisa ng naging paksain ng pag-aaral. Hindi

Sa mga kamag-aaral at kaibigan na walang sawang tumulong, umagapay, at

sumuporta sa mga mananaliksik upang patatagin ang kanilang mga loob at

mapagtagumpayan ang pagsasagawa ng tesis na ito.

Sa mga magulang, kapatid, at pamilya ng mga mananaliksik na lubos ang

pagbibigay ng suporta at silang nagsilbing kalakasan ng mga mananaliksik sa mga

panahong kapwa nahihirapan na ang dalawa. Naisakatuparan at nakamit ang

tagumpay ng pananaliksik na ito dahil sa kanilang lahat.

Muli, lubos at taos-puso ang pasasalamat ng mga mananaliksik sa kanilang

presensiya ng bawat isa. Mabuhay ang lahat at patuloy na magsaliksik ng kaalaman

Ang pag-aaral na ito na pinamagatang ESTILISTIKONG PAGSUSURI SA

PAGGAMIT NG WIKANG FILIPINO SA MGA KUWENTONG PAMBATANG “AKO AY

MAY TITI” AT “AKO AY MAY KIKI” ay taos-pusong inihahandog ng mga mananaliksik

Sa Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas . . .

Sa Pamilya ng mga mananaliksik . . .

Sa mga May-akda ng dalawang kuwento . . .

Sa mga Manunulat ng kuwentong pambata . . .

Sa mga Mag-aaral ng wika . . .

Lalo’t higit, para sa mga Bata . . .

At sa mga taong patuloy na nagnanais na mailuklok ang wika at disiplinang

Filipino sa pedestal ng ganap na kaunlaran!

Ito ay pagpapatunay na ang tesis na may pamagat na ESTILISTIKONG

PAGSUSURI SA PAGGAMIT NG WIKANG FILIPINO SA MGA KUWENTONG

PAMBATANG “AKO AY MAY TITI” AT “AKO AY MAY KIKI” para sa pagkakaloob ng

titulong Batsilyer ng Artes sa Filipinolohiya mula sa Politeknikong Unibersidad ng

Pilipinas ay mabunying isinakatuparan ng nakalagda. Ang tesis na ito ay hindi

naglalaman ng anumang pananalita o ideya mula sa mga nakalimbag na batayan o

mga akdang nasulat ng ibang taon at tinanggap bilang batayan ng pagkakaloob ng

Petsa: Pebrero 24, 2023

SHEILA MAE C. INTOY