2

Mother Tongue
Kumadiwan Kuwartër – Modyul 5:
Pangala na Impormasyon ëd
Pakabat tan Diya’d Mapa na
Komunidad
Mother Tongue– Ikalawang Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikalawang Markahan – Modyul 5: Pangala na Impormasyon ëd Pakabat tan Diya’d Mapa na
Komunidad
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng
karapatang-sipi sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayon pa man, kailangan muna
ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay
pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang
pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name,
tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay
ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot
sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-
aring iyon. Ang anumang gamit maliban sa modyulna ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga
orihinal na may-akda ng mga ito.
Walang anumang bahagi ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anumang
paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon

Kalihim: Leonor Magtolis Briones
Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Contextualization Team of the Module

Bumuo sa Pagsusulat ng Modyul

Manunulat: Ricardo S. Requito, Jr. EdD Contextualizer: Rowela Orienza

Editor: Arnold S. Galvez, PhD Roselyn Editor: Gemma M. Erfelo
T. Salum
Reviewers: Renata G. Rovillos
Mark G. Asuncion Cherry Lou O.
Calison Marie Ann C. Ligsay, PhD Raquel C. Rioferio
Tagasuri: Beverly T. Mangulabnan, PhD Marie Management Team:
Ann C. Ligsay, PhD Aguedo C. Fernandez
Tagaguhit: Rosemarie G. Sanchez Ma. Criselda G. Ocang
Tagalapat: Kristel Mitch C. Bernabe
Venus Maria SM. Estonilo
Tagapamahala: Nicolas T. Capulong, PhD CESO V
Librada M. Rubio, PhD Maria Linda R. Ventenilla
Ma. Editha R. Caparas, PhD Renata G. Rovillos
Nestor Nuesca, EdD Gemma M. Erfelo
Jayne M. Garcia, EdD
Beverly T. Mangulabnan, PhD
Eleanor A. Manibog, PhD

Inilimbag sa Republika ng Pilipinas ng Kagawaran ng Edukasyon – Rehiyon III

Office Address: Matalino St., Disodado Macapagal Government Center,
Maimpis, City of San Fernando (P)
Telefax: (045) 598-8580 to 89
E-mail Address: region3@deped.gov.ph
 2

Mother Tongue
Kumaduwan Kuwartër – Modyul
5: Pangala na Impormasyon ëd
Pakabat tan Diya’d Mapa na
Komunidad
Pangigapo’y Salita

Sayan Self-Learning Module o SLM ët inasikason imprepara

para ëd say ugugaw tayon man-aaral ëd abung.
Tutugyupën iya na nanduruman parte na mangiwanwan ëd
sikara umpiyan natalusan da so kada aaralën tan
napabulaslas da ray kasanayan ya impaksëb na kurikulum.

Sayan modyul ët wala’y impreparan pangiwanwan na

Bumabangat/Tagadaloy ya panunot, tulong o estratehiyan
nausar na saray atëng o siyopa man a mangantabay tan
untulong ëd panag-aral na ugugaw diya’d kaabungan da.

Aya ët wala’y tekep ton paunan gagawaën umpiyan

nasukat so pakayari na ugaw ya wala’y koneksiyon ëd
impreparan aaralën. Aya so mangibaga no manëpëg a
lalon tulungan malapu’d bumabangat o tagadaloy. Wala
mët so gagawaën diya’d balang pansamput na aaralën
umpiyan nasukat so naaralan. Wala’y dugan ëbat umpiyan
nanëngnëng no duga o aliwa so saray ëbat ëd kada
gagawaën. Ilaluan mi ya matuwa/matuor so balang sakëy
ëd sayan pan-usar.

Ipapanunot ëd say ugugaw na asikasuën iyan SLM umpiyan

nausar ni na saray mangkaukulan. Aga susulatan o
mamarkaan so antukaman na parte na modyul. Man-usar na
papel ëd pan-ëbat ëd say gagawaën.

Aayatën iray ugugaw ya tawagëy imano na say

bumabangat da no sikara ët makadanas na problema ëd
pantalos ëd saray aaralën tan diya’d pan-usar na sayan SLM.

Ëd panamëglëy na sayan modyul tan say tulong na saray

tagadaloy/bumabangat, man-ilalo kami na makaaral iray
ugugaw tayo anggano anggapo ira’d eskuwelaan.
 Amtaën

Sayan modyul ët imprepara tan insulat ta piyan

napaaliguwas so kakabatan mo. Natulungan to ka iya
ëd asignaturan Mother Tongue. Sayan modyul ët
unong ëd ideya ya untutukoy ëd saray impormasyon
ëd pakabat tan diya’d say mapa na komunidad.
Kasumpal to iyan aaralën, sika ët ilaluan a:
1. makala na impormasyon ëd pakabat tan diya’d
mapa na komunidad

Subukën

Direksiyon: Basaën so pakabat tan amtaën iray

impormasyon a nanlapu’d saya. Piliën tan isulat
so letra na dugan ëbat ëd papel.

PAKABAT

Anto: Palyagan ëd Panagbasa

Siyopa: Ugugaw ëd Kumadwan Grado
Inër: Pasën na Panagbasaan
Kapigan: Marso 6, 2020, 1:00 na ngarëm

1
1. Anto so ibabaga na pakabat?
a. Palyagan ëd Panagbasa
b. Palyagan ëd Panagkansiyon
c. Palyagan ya unsayaw
d. Palyagan ya man-anlong
2. Siyopa iray nayarin mibiyang ëd asalitan palyagan?
a. Ugugaw ëd unaan a grado
b. Ugugaw ëd kumatlon grado
c. Ugugaw ëd kumadwan grado
d. Ugugaw ëd kumapat a grado
3. Inër a pasën so pangiganapan da na Palyagan ëd
Panagbasa?
a. parke
b. kantina
c. pasën na panagbasaan
d. opisina na prinsipal

Direksiyon: Panaralan so mapa. Piliën tan isulat

so letra na dugan ëbat ëd papel.

amianën

sagur bukig

abalatën

2
4. Gabay nën Jersen ya unla ëd parke, inër a
direksiyon so nëpëg ton laën?
a. abalatën
b. amianën
c. bukig
d. sagur
5. No si Jersen ët paarap ëd abalatën, anton pasën
o istruktura so nayari ton laën?
a. parke
b. eskuwelaan
c. simbaan
d. tindaan

3
 Aralin Pangala na Impormasyon

1 a manlapu ëd Pakabat
tan diya ëd Mapa na
Komunidad
Say pangala na impormasyon ët sakëy ya
kasanayan ëd kuma-21 siglo ya nëpëg a nagawaan
na sakëy ugaw ya kaparam. Say pakabat tan mapa
na komunidad ët nayarin napangalaan na
impormasyon.
Nëpëg a sika ët nëngnëngën mon maung ta piyan
makanakana iray antukaman ya impormasyon a naala
tayo.

Pawilën

Direksiyon: Ëbatan iray manuntumbok a tëpët ëd

papel.

1. Anto so kumpleton ngaran mo?

2. Inër a balëy so panaayaman mo?

3. Piga’y taon mo la?

4. Kumapigan grado kala ëd pan-aaral mo?

5. Anto so ngaran na eskuwelaan tayo?

4
 Sukayan

Say Pakabat tan mapa na komunidad ët

napangalaan na makabaliksan iran impormasyon a
makatulong ta piyan napalaknab so kakabatan ëd
sakëy ya bëngatla, aaralën tan agawgawa.

Say mapa balët ët say

Say pakabat ët antikëy
ya balikas a mangiitër na
impormasyon unong ëd
sakëy ya bëngatla o
agawgawa. Nayari iyan
makapangitër na
direksiyon, mangukuyong o
mangiitër na babala.
patar a mangipipigura na
sakëy ya pasën. Aya ët
makanakanan reperensiya .
Ipapanëngnëng to iya so
kawalaan na nanduruman
pasën ëd komunidad tayo.

Say importanten impormasyon ët unëëbat ëd

saray tëpët ya Anto, Siyopa, Kapigan tan Inër.

5
 Suriën

I. Direksiyon: Basaën tan talusan so pakabat.

Aralën mët so mapa ya naalmuan ëd lëksab.

Sakëy ya Imbitasyon
Kukumbidaën iray ugugaw ëd kumaduwan
grado ya undagop ëd kumapiton ingkiyanak nën
Jerome Andersen no Marso 14, 2020, alas-4 na
ngarëm. Say handaan ët gawaën ëd abung na
Pamilya Garcia diya ëd Kalye Santan, Purok 2 ëd
Barangay Masagana.
Katëkëp to iya so mapa ta piyan naamtaan
so eksakton lokasyon na abung da.

Purok 2, Barangay

amianën
simbaan abung Eskuwelaan
sagur bukig

abalatën

Abung na tindaan Istrukturan Pan-industriya

Pamilya Gracia

bukig Istasyon na Pulis

6
II. Direksiyon: Pan-ibaën so mangkaparan
impormasyon ëd Dasig A tan Dasig B. Isulat so letra
na dugan ëbat ëd papel.

1. Aray bisita A. Agëw ya Inkiyanak

B. Marso 14, ika-4 na
2. Petsa tan oras ngarëm
3. Pasën ya laën da C. Ugugaw ëd
kumaduwan
4. Okasyon a laën grado
da D. Kalye Santan, Purok 2,
Barangay Masagana

III. Direksiyon: Kargaan so gulis na saray impormasyon

a nanlapu’d mapa. Isulat so ëbat ëdpapel.

1. Say abung na Pamilya Garcia ët nanëngnëng

ëd Purok 2, Barangay _ .

2. Aya ët eksaktong nanëngnëng ëd Kalye .

3. Wala ëd Abalatën na abung da so

no labay mo so umpasyar.

4. No labay mo so mangaliw na panangan, wala

ëd bukig to iya imay .

5. Diya ëd isëmpët mo, nadalanan mo pasën a

dasalan, wala ëd Amianën na abung da so .

7
 Pabulaslasën

Gagawaën ya Inantabayanan

Gagawaën 1
Direksiyon: Basaën tan talusan so pakabat.
Kargaan so gulis na impormasyon ya aanapën tan
isulat so ëbat ëd papel.

PAKABAT
Labay mo ta ya
ipanëngnëng o iparuntal so
dilin talinom tan
makdëm a memorya?
No sika ët man-aaral ya wala’y edad 9-12
taon, nayari kan mila ëd Palyagan na Talino ya
gawaën ëd Gym na Eskuwelaan no Pebrero 12,
2020 diya ëd oras na alas 10:00 na kabuwasan.
Say napalaran a kampeon o manalo ët itdan na
medalya tan sertipiko. Gali la tan mibiyang la!
Para ëd kaaruman ya impormasyon, nayari
yon tëpëtan si Gng. Carmelita Ramos,
bumabangat a mangipapaakar.

PAKABAT

Anto: (paksa)
Siyopa: (mipalyagan)
Inër: (pasën)
Kapigan: (petsa tan oras)

8
Dalatdat 1
Direksiyon: Ëbatan iray manuntumbok a tëpët ëd
papel.
1. Anton palyagan so nagawa ëd eskuwelaan?
2. Siyopa so nayarin mila ëd palyagan?
3. Inër nagawa iyan palyagan?
4. Kapigan nagawa iyan palyagan?
5. Siyopa so nayarin tëpëtan no wala
ni iray labay mon nakabatan a
kaaruman na impormasyon?

Gagawaën 2
Direksiyon: Aralën so mapa.

Amianën

Ospital Simbaan Munisipyo

Sagur Bukig
tal al
Istrukturan
Eskuwelaan Pagalawan Pan-industriya

Tanëman na
Parke Tindaan Pising

Abalatën

9
Direksiyon: Piliën tan isulat so letra na dugan ëbat
ëd papel.
1. Anto so wala ëd amianën na pagalawan?
a. ospital c. parke
b. simbaan d. eskuwelaan
2. Anto so wala ëd sagur na simbaan?
a. parke c. ospital
b. galawan d. simbaan
3. Anto so wala ëd abalatën na ospital?
a. galawan c. eskwelaan
b. tanëman na pising d. tindaan
4. Anto so wala ëd bukig na eskuwelaan?
a. parke c. tindaan
b. galawan d. munisipyo
4. Anto so wala ëd abalatën na galawan?
a. Tindaan c. Munisipyo
b. simbaan d. Istrukturan pan-industriya

Dalatdat 2
Direksiyon: Usarën so mapa ëd tagëy, amtaën no inër so
amianën, bukig, abalatën o sagur so tutukuyën a pasën.
Isulat so ëbat ëd papel.
1. Say istrukturan pan-industriyal ët wala ëd
munisipyo.
2. Say eskuwelaan ët wala ëd na galawan.
3. Say ospital ët wala ëd na eskuwelaan.
4. Say munisipiyo ët wala ëd na
simbaan.
5. Say tindaan ët wala ëd na galawan.

10
Malayang Gagawaën

Gagawaën 1
Direksiyon: Basaën so pakabat ëd lëksab. Piliën tan isulat so
letra na dugan ëbat ëd papel.

PAKABAT
Kada pamilya ët importate ya
parte na eskuwelaan tan
komunidad katon iimbitaan ya
amin ya undagop tan milikët.

Anto: Agëw na Pamilya

Siyopa: Atatëng tan man-aaral ya ugugaw
Inër: Himnasyo na Eskuwelaan na Masagana
Kapigan: Marso 13, 2020, alas-8:00 na kabuwasan

Saray Gawaën:
Pampanëngnëng na talento, palyagan tan
galaw ya pilaan na amin a miyembro na pamilya
bilang sakëy ya grupo.
Para ëd kaaruman ya impormasyon, nayarin
tëpëtan iray bumabangat a managsimbawa ëd kada
grado.

1. Anton programa so itatalindëg na eskuwelaan?

a. Agëw na Pamilya
b. Agëw na Puso
c. Agëw na Saray Bumabangat
d. Agëw na Kawayangan
2. Kapigan nagawa so programa?
a. Mayo 13, 2020
b. Mayo 23, 2020
c. Marso 13, 2020
d. Marso 23, 2020
11
3. Siyopa iray undagop ëd sayan programa?
a. saray ugaw ya laki
b. saray ugaw ya bii
c. saray pulis tan sundalo
d. saray atëng tan man-aaral
4. Inër gawaën iyan programa?
a. kantina
b. himnasyo
c. kuwarton- aralan
d. panagbasaan
5. Siyopa iray nayarin tëpëtan para ëd kaaruman ya
impormasyon?
a. kakaabay yo
b. kaklase
c. ina tan ama
d. bumabangat a managsimbawa

Dalatdat 1
Direksiyon: Ëbatan iray manuntumbok a tëpët ëd
papel.
1. Anto so tutukuyën na impormasyon ëd Himnasyo
na Eskuwelaan na Masagana?
2. Anton oras so igapo na programa?
3. Anto iray gawaën ëd pangiselebra na Agëw na
Pamilya?
4. Akin ët manggagawa ira na unyan programa ëd
eskuwelaan?
5. Akin ët makabaliksan a talusan so pakabat?

12
Gagawaën 2:
Direksiyon: Unurën so lokasyon ya intër ta piyan
natukoy so pasën na istrukturan aanapën. Isulat so
ëbat ëd papel.

Istasyon na Pulis

Amianën

Amianën-sagur Amianën-bukig

Akanan Tindaan
Sagur Buki
g
Abalatën-sagur Abalatën-bukig

Abalatën

Galawan Munisipyo

Alimbawa: Lokasyon A1: Galawan

1. Lokasyon C5:
2. Lokasyon E1:
3. Lokasyon A3:
4. Lokasyon E5:
5. Lokasyon C1:

13
Dalatdat 2:
Direksiyon: Anapën ëd mapa no inër a direksiyon
naalmuan iray manuntumbok iran pasën o istruktura.
Isulat so ëbat papel.
1. Parke
2. Galawan
3. Istasyon na Pulis
4. Bangko
5. Tindaan

Pakanunutën

Say pakabat tan mapa na komunidad ët napangalaan

na saray impormasyon a makatulong ta piyan
napalaknab so kakabatan unong ëd sakëy ya bëngatla o
agawgawa. Diya ëd pakabat naalmuan iray
impormasyon a singa say agawgawa, petsa, oras, pasën
no inër iya gawaën tan tuo ya nayarin mibiyang. Diya ëd
mapa balët naala so lokasyon tan direksiyon a paarap ëd
sakëy ya pasën o istruktura. Saray manunaan a direksiyon
ët amianën, bukig, abagat o abalatën tan sagur. Saray
kumaduwan direksiyon balët, Amianën-Bukig, Abalatën o
Abagat-Bukig, Abalatën-Sagur tan Amianën-Sagur.

14
 Gawaën

Direksiyon: Anapën so anëmiran (6) impormasyon a nayarin

naala ëd pakabat tan mapa. Isulat so ëbat ëd
papel.

IMPORMASYON ËD PAKABAT TAN MAPA

D I alimbaw
R E K S I Y O N
M D K O F N M M B N
C I H S T K W M A G
D V S S Z K M O M H
K M I B I Y A N G P
A G A W G A W A N E
L S N Y H P Q S N T
W P L P A S Ë N N S
H C V O I G E E X A
A R L O K A S Y O N

Alimbawa: Direksiyon

15
 Sumalën

I. Direksiyon: Basaën tan talusan so pakabat.

Piliën so letra na dugan ëbat tan isulat iya ëd
papel.

Pakabat
Kakabatan Mo, Ipanëngnëng Mo!
No sika ët awalaa’y talento ëd
panangansiyon, man-anlong tan unsayaw.
Sika la imay aanapën mi.
Iimbitaan iray ugaw ya awalaa’y 5-8 taon
ya mibiyang ëd Palyagan na Talino ya nagawa
ëd Plasa na Barangay Masagana no Marso 14,
2020 diya’d oras na alas-9:00 na kabuwasan. Say
agëw ya pampalista ët unggapo’d Marso 9-13,
2020 diya’d Opisina na Barangay Kapitan,
anapën labat si Gng. Liza Lozano. Medalya tan
sertipiko so itër ëd saray napalaran a manalo.

16
1. Siyopa so nayarin mipalyagan ëd Palyagan ëd Talino?
a. Saray mantaon na 8 angga’d 15
b. Saray ugaw ya mantaon na 5-8
c. Ugugaw ya laki labat ya awalaa’y 5-8 taon
d. Ugugaw ya bii labat ya awalaa’y 5-8 taon
2. Inër da gawaën so palyagan?
a. Diya’d eskuwelaan
b. Diya’d simbaan
c. Diya’d Plasa na Barangay Masagana
d. Diya’d opisina na Barangay Kapitan
3. Kapigan so agëw na panagpalista?
a. Marso 4, 2020
b. Marso 14, 2020
c. Marso 9-13, 2020
d. Marso 24-29, 2020
4. Siyopa so nayarin anapën no labay mo so mampalista?
a. Bb. Rita Gaspar
b. Gng. Liza Lozano
c. G. Vicente Reyes
d. Gng. Zenaida Ignacio
5. Anto so palyagan ya ibabaga na Pakabat?
a. Palyagan na Talino
b. Liga na Basketbol
c. Palyagan -Kansiyunan
d. Palyagan ëd Panagdrowing

17
 II. Aralën so mapa tan tukuyën iray istruktura o
pasën ya ituturo na direksiyon. Isulat so ëbat
ëd papel.

Akanan

Amianën
Amianën-sagur Amianën-bukig

Sagur Bukig

Abalatën-sagur Abalatën-bukig

Terminal na Luluganan Abalatën

Tindaan Tanëman na Pisi-pising

Pukok

1. Abalatën
2. Amianën
3. Sagur
4. Abalatën-sagur ___________________________
5. Amianën -bukig

18
 Kaaruman a Gagawaën
Direksiyon: Nunutën so asumpal la ya aaralën unong ëd
Pangala na Impormasyon ëd Pakabat tan diya’d
Mapa na Komunidad. Isulat so ëbat ëd papel.

Taluran (3) balo ya 1.

naamtaan o 2.
naaralan ëd 3.
sayan aaralën.
Duwaran (2) bëngatla 1.
ya agustuan mo ëd 2.
sayan aaralën.
Sakëy (1) ya bëngatlan 1.
labay mo nin
naamtaan unong ëd
sayan aaralën.

Agustuan mo iyan aaralën? Idrowing ëd papel

so liknaan mo.

19
Saray Suston Ёbat

20
21
Reperensiya
Cruz, G.M., Capunitan, C.A., Dela Rosa, E.C., Arrobang, L.F., &
Janda, L.V. Kagamitan ng Mag-aaral sa Araling Panlipunan 2.
Inilimbag sa Republika ng Pilipinas ng Kagawaran ng
Edukasyon, 2013
K-12 Most Essential Learning Competencies (MELC) - Teach
Pinas. Teach Pinas. (2020). Retrieved 27 July 2020, from
https://www.teachpinas.com/k-12-most- essential-learning-
competencies-melc/.
Salvatus, G.U., Soner, B.A., Santos, N.C, & Tiňana, R.P.
Patnubay ng Guro sa Mother Tongue-Based Multilingual
Education 2. Inilimbag sa Republika ng Pilipinas ng
Kagawaran ng Edukasyon, 2013

Yang, R. Learning Library |Education.com. (2020).

Retrieved 27 July 2020, from
https://www.education.com/resources/wordsearch/
?q=word%20search%20puzzle%20generator

22
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawagsa:

Department of Education - Bureau of Learning Resources (DepEd-BLR)

Ground Floor, Bonifacio Bldg., DepEd Complex

Meralco Avenue, Pasig City, Philippines 1600

Telefax: (632) 8634-1072; 8634-1054; 8631-4985

Email Address: blr.lrqad@deped.gov.ph * blr.lrpd@deped.gov.ph