ალექსანდრე შაქარიშვილი

უმუშევრობის პორბლემა საქართველოში

საშინაო ნაშრომი

ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

ეკონიმიკისა და ბიზნესის ფაკულტეტის ბიზნესის ადმინისტრირების

საგანმანათლებლო პროგრამა

აკადემიური წერის საფუძვლები

ლექტორი: პროფესორი შორენა მახაჭაძე

ბათუმი

2024

1
 განაცხადი

როგორც წარმოდგენილი ნაშრომის ავტორი, ვაცხადებ, რომ ნაშრომი ჩემი

ორიგინალური ნამუშევარია და არ შეიცავს სხვა ავტორების მიერ აქამდე გამოქვეყნებულ,
გამოსაქვეყნებლად მიღებულ ან დასაცავად წარდგენილ მასალებს, რომლებიც ნაშრომში არ
არის მოხსენებული ან ციტირებული სათანადო წესების შესაბამისად.

ალექსანდრე შაქარიშვილი

25.01.2024

2
 სარჩევი

შესავალი.................................................................................................................................................4

პრობლემის მოკლე აღწერა სტატისტიკური მონაცემების საფუძველზე..............5

I თავი. უმუშევრობა საქართველოში: სირთულეები და

გადაწყვეტილებები.........6

§1. უმუშევრობაზე მოქმედი

ფაქტორები..........................................................................................6

§2. ეკონომიკური და სოციალური

გავლენა......................................................................................9

II თავი. უმუშევრობის პრობლემის დაძლევის

გზები..............................................11

ბიბლიოგრაფია................................................................................................................12

3
 შესავალი

საკვლევი პრობლემა: ადამიანები სწავლობენ და იუმჯობესებენ კვალიფიკაციას მომავალში

დასაქმების უზრუნველსაყოფად, რითაც ფინანსურად ეხმარებიან საკუთარ თავს და
ოჯახებს. თუმცა, საქართველოსა და მსოფლიოს მრავალ სხვა ქვეყანაში ერთ-ერთი ყველაზე
მნიშვნელოვანი გამოწვევა უმუშევრობაა. ადამიანები უმუშევრები რჩებიან თავიანთ
ქვეყნებში სამუშაო ადგილების არასაკმარისი რაოდენობის გამო. უმუშევრობის საკითხების
წარმოქმნის სხვადასხვა მიზეზი არსებობს, რომლესაც ამ თემაში განვიხილავთ.

ნაშრომის აქტუალობა: საქართველოში უმუშევრობა კვლავ მწვავე საზრუნავად რჩება და ის,

ხელისუფლების შიგნით ხშირი დებატების საგანია. თუმცა, ეს პრობლემა ჯერ კიდევ არ
გადაწყვეტილა. უმუშევრობას აქვს მრავალი უარყოფითი მხარე, მაგალითად: ოჯახების
დაშლა ეკონომიკური სიძნელეებისა და დაბალი შემოსავლების გამო, რაც მათ უძნელებს
წლიდან წლამდე თავის გატანას. ეს ნაკლოვანებები და უმუშევრობასთან დაკავშირებული
პრობლემები მრავალრიცხოვანია, რაც მას ძალიან აქტუალურ და რთულად გადასაჭრელ
პრობლემად აქცევს.

კვლევის მიზანი და ამოცანები: ამ თემის განხილვისას აუცილებელია მრავალი კვლევის

ჩატარება და განხილვა, უმუშევრობის პრობლემის სიცოცხლისუნარიანი გადაწყვეტის
მოსაძებნად. ამ თემის მთავარი მიზანი და ამოცანებია სწორი გაგება და გააზრება, თუ რა
არის უმუშევრობა და რა გამოწვევების წინაშე დგანან ინდივიდები, როდესაც ისინი
უმუშევრები არიან.

კვლევის კითხვები / ჰიპოთეზები: ადამიანებს ხშირად აქვთ კითხვები ამ პრობლემის

შესახებ, მაგრამ უჭირთ სწორი პასუხების გაცემა, რადგან ისინი თავად ებრძვიან
უმუშევრობას. ამ თემის ძირითადი და კრიტიკული კვლევის კითხვებია: თუ რა
საშუალებების გამოყენებით არის შესაძლებელი ამ პრობლემის თავიდან არიდება?
რა მიზეზები იწვევს უმუშევრობის პრობლემას? და ა.შ.

4
 პრობლემის მოკლე აღწერა სტატისტიკური მონაცემების საფუძველზე

ჩვენი შესწავლა ამ კვლევის ფარგლებში ავლენს უამრავ პრობლემას და პოტენციურ

გადაწყვეტას. ამ საკითხებთან მუშაობისას იკვეთება თეზისი — უმუშევრობა ამძიმებს
საზოგადოების ეკონომიკურ მდგომარეობას, ხოლო მის ერთ-ერთ შედეგს წარმოადგენს
სიღარიბე. უმუშევრობა მნიშვნელოვნად ამცირებს ცხოვრების დონეს, ქმნის დაძაბულობას
და კონფლიქტს ოჯახებში, რაც საბოლოოდ იწვევს არასახარბიელო შედეგებს. ეს არსებითად
ხელს უწყობს სიღარიბეს, ფინანსური რესურსების არასაკმარისობას, რის გამოც არ გააჩნიათ
ადამიანებს ძირითადი საჭიროებების შეძენის საშუალებები და ხშირად მიმართავენ
ეკონომიურობას უარესი მომავლის მოლოდინში. მიუხედავად იმისა, ზოგი ადამიანი თავს
აღწევს სიღარიბეს უამრავი გამოწვევის გადალახვით, სხვები გადაულახავ გამოწვევებს
აწყდებიან, რასაც დამღუპველი შედეგები მოჰყვება. მომდევნო თავებსა თუ პარაგრაფებში
ჩვენ უფრო ღრმად განვიხიავთ ამ საკითხებს, როგორც უმუშევრობის პრობლემის
წარმოქმნის ფაქტორებს, ასევე უმუშევრობისა და სიღარიბის შემცირების გზებს, ასევე
გაეცემა იმ კითხვებს პასუხი, რომელიც შესავალ ნაწილში არის მოცემული.

უმუშევრობა წარმოადგენს კომპლექსურ გამოწვევას ყველა საზოგადოებაში, რაც

მნიშვნელოვნად აისახება, როგორც ინდივიდებზე, ასევე მთელს სოციალურ-ეკონომიკურ
ჩარჩოზე. საქართველოს კონტექსტში, ეს გამოწვევა წარმოიქმნება, როგორც
მრავალასპექტიანი საკითხი, რომელიც ღრმად არის გამჯდარი ქვეყნის ეკონომიკურ,
სოციალურ და პოლიტიკურ საფუძვლებში.

უმუშევრობის უკეთ შესწავლისთვის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანია იმის ცოდნა თუ,

როგორ არის ის გავრცელებული დღეს. საქართველოს სატატისტიკის ეროვნული
სამსახურის 2023 წლის მესამე კვარტლის მონაცემები ცხადყოფს, რომ საქართველოში
სამუშაო ძალას წარმოაგენს 1618500 ადამიანი, აქედან 1366300 რეგისტრირებულია, როგორც
დასაქმებული.
წინა წლებთან შედარებით უმუშევრობის დონე საგრძნობლად შემცირებულია, დღეისთვის
საქართველოში უმუშევრად რეგისტრირებული ადამიანების რაოდენობა წარმოადგენს
252200 ადამიანს, რაც დაახლოებით სამუშაო ძალის 15,6%-ია.
5
მონაცემები აღებულია საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის ვებ
გვერდიდან.

დანართი 1

I თავი

უმუშევრობა საქართველოში: სირთულეები და გადაწყვეტილებები

§1. უმუშევრობაზე მოქმედი ფაქტორები

როგორც შესავალში იყო ხაზგასმული, უმუშევრობის გამოწვევა მრავალმხრივია და

მასზე გავლენას ახდენს მრავალი ხელშემწყობი ფაქტორი. ეს მოიცავს ფართო სპექტრს და
რამდენიმე საკვანძო ელემენტის ჩამოთვლა უზრუნველყოფს მათი შესაბამისი გავლენის
უფრო მკაფიო გაგებას უმუშევრობის წარმოქმნაზე.

პირველი არის სახელფასო პოლიტიკა. მინიმალური ხელფასის ზღვარის დაწესება

ემთხვევა წარმოების დანახარჯების ზრდას, რაც შესაბამისად, იწვევს შრომაზე მოთხოვნის
შემცირებას.

რაც შეხება მინიმალურ ხელფასს, უკეთ გასაგებად განვმარტოთ, მინიმალური

ხელფასის მექანიზმის უპირველესი მიზანია დაბალანაზღაურებადი მუშაკების დაცვა
კაპიტალისტურ ეკონომიკაში შრომითი ექსპლუატაციისგან. ის კონკრეტულად მიზნად
ისახავს დაბალი ხელფასის შრომის ბაზარს, რათა უზრუნველყოს იმ თანამშრომლების
დაცვა, რომლებიც დაუცველნი არიან ასეთი ექსპლუატაციის მიმართ.
6
 ყველამ კარგად ვიცით რომ, ეკონომიკა განიცდის სტრუქტურულ ტრანსფორმაციას,
რომელიც ხასიათდება ახალი ტექნოლოგიების, ტექნიკური ინოვაციების ინტეგრირებით და
მუშახელის ენერგიისა და უნარების ოპტიმიზაციის გზით.

ბაზარზე ახალი ტექნოლოგიების გამოჩენამ გამოიწვია ყოვლისმომცველი

რევოლუცია მრავალ კომპანიასა და საწარმოთა სისტემაში. ამ ტექნოლოგიებმა შეცვალა
კლასიფიცირებული შრომის სხვადასხვა ფორმები, რამაც ამ საწარმოებში ხელფასების
შემცირება გამოიწვია. ამ ცვლილებამ გამოიწვია რეაქცია ინდივიდებში, მიკროეკონომიკის
დებულებების შესაბამისად, სადაც ინდივიდები რეაგირებენ სტიმულებზე. ხელფასების
შემცირება სტიმულს აძლევს ინდივიდებს, მოიძიონ უკეთ ანაზღაურებადი დასაქმების
შესაძლებლობები. თუმცა, უფრო მაღალანაზღაურებადი სამუშაო ადგილების
ხელმისაწვდომობამ შეიძლება მხოლოდ სამუშაო ძალის ნაწილს დაიტიოს, რის გამოც
დანარჩენი პირები უმუშევრად რეგისტრირდებიან.

უმუშევრობის ხელშემწყობ ფაქტორებს შორის არის იმპორტ-ექსპორტის სცენარი.

აღსანიშნავია, რომ საქართველოში პროდუქციის წარმოება დიდწილად იმპორტზეა
დამოკიდებული, შესაბამისად იმპორტის მოცულობა მნიშვნელოვნად აღემატება
ექსპორტის მოცულობას. ეს დისბალანსი ნიშნავს იმას, რომ საქართველოს მშპ-ის
მნიშვნელოვანი წილი წარმოიქმნება საზღვარგარეთ წარმოებული საქონლისგან, რომელიც
შემოტანილია ქვეყანაში იმპორტის გზით, რაც გულისხმობს ადგილობრივი წარმოების
შეზღუდულ ლანდშაფტს, და მიუთითებს ქვეყანაში საწარმოების სიმცირეზე, რის გამოც
სახელმწიფოში უმუშევრობის მაღალი დონეა.

შესაბამისად, იმპორტზე დამოკიდებული ეს დინამიკა ემსახურება უმუშევრობის

კატალიზატორს, აძლიერებს უმუშევართა რაოდენობას და აფერხებს საერთო ეკონომიკურ
წინსვლას. ძლიერი შიდა წარმოების ობიექტების არარსებობა პირდაპირ კავშირშია
უმუშევრობის მზარდ მაჩვენებლებთან, რაც ხელს უშლის ქვეყნის ეკონომიკური ზრდის
პერსპექტივას.

7
 ყოველწლიურად საქართველოში უამრავი გადამხდელი რეგისტრირდება,
შესაბამისად იზრდება სამუშაო დაწესებულებების ოდენობა, მაგრამ ეს არ ამცირებს
უმუშევართა რაოდებობას, რადგან ამ მოვლენას თან სდევს სამუშაო ადგილების გაუქმება-
შემცირება.

„რაც მეტია ეკონომიკურად აქტიურ მოსახლეობაში უმაღლესი და საშუალო

სპეციალური განათლების მქონე ადამიანების წილი, მით მეტია ბაზარზე მაღალხელფასიან
სამუშაო ადგილებზე მოთხოვნა. ხელფასის დაბალი დონის პირობებში მაღალი
კვალიფიკაციის სპეციალისტები ნაკლებად მიმართავენ შრომის ბირჟას (დასაქმების
სამსახურს), რაც ბუნებრივია ხელოვნურად ზრდის უმუშევართა რიცხოვნებას“ (მესხია,
2009:6).

რა თქმა უნდა, როდესაც მშრომელი მოსახლეობის უფრო დიდ ნაწილს აქვს

უმაღლესი ან სპეციალიზებული განათლება, ჩვეულებრივ იზრდება მოთხოვნა შრომის
ბაზარზე უკეთ ანაზღაურებად პოზიციებზე. იმ სიტუაციებში, როდესაც ხელფასები რჩება
დაბალი, მნიშვნელოვანი კვალიფიკაციის მქონე პირები ხშირად არ არიან მიდრეკილნი
გამოიყენონ შრომითი ბირჟა ან დასაქმების სერვისები. ამან შეიძლება მართლაც გამოიწვიოს
უმუშევართა რაოდენობის ხელოვნური ზრდა, რადგან მაღალკვალიფიციური
პროფესიონალები თავს იკავებენ ხელფასის არახელსაყრელი პირობების გამო
დასაქმებისაგან, როგორც ეს მესხიამ 2009 წელს აღნიშნა.

8
 §2. უმუშევრობა: ეკონომიკური და სოციალური გავლენა

უმუშევრობა უამრავ ქვეყანაში კვლავაც გამოწვევად რჩება და მრავალმხრივ

გავლენას ახდენს სოციალურ და ინდივიდუალურ კეთილდღეობაზე. უმუშევრობა
იზრდება, ეს არა მხოლოდ აძლიერებს ფინანსურ დატვირთვას, არამედ იწვევს მავნე
შედეგების კასკადს. ზარალი აშკარაა უმუშევართა შორის ფიზიკური დაავადებების
მატებაში, რაც გამოწვეულია გაზრდილი სტრესით და ჯანდაცვაზე ხელმისაწვდომობის
შემცირებით. გარდა ამისა, დაავადებისადმი წინააღმდეგობა მცირდება, რის გამოც
ადამიანები უფრო დაუცველნი არიან ჯანმრთელობის გამოწვევების მიმართ. ფსიქიკურ
ჯანმრთელობას მძიმე ტვირთი ეკისრება; ცხადია, რომ ყოველ წამს უმუშევარი ებრძვის
დეპრესიის დაწყებას. დაძლევის მექანიზმები, როგორებიცაა ალკოჰოლი და ნარკოტიკების
მოხმარება, ხშირად ჩნდება, როგორც სამუშაოს დაკარგვის შედეგად გამოწვეული
იმედგაცრუებისა და აგრესიის დასაძლევად. ეს, თავის მხრივ, ართულებს სოციალურ
გამოწვევებს, გავლენას ახდენს არა მხოლოდ ინდივიდზე, არამედ სოციალური
ურთიერთქმედების სტრუქტურაზეც. არსებითად, უმუშევრობა, თავისი შორსმიმავალი
შედეგებით, ჩრდილს აყენებს ცხოვრების როგორც სოციალურ, ისე ბუნებრივ სფეროებს,
ხატავს მისი გავრცელებისა და შედეგების კომპლექსურ და შემაშფოთებელ პორტრეტს.

უკვე კარგად გავეცანით იმ მნიშნელოვან ფაქტორებს, რომლებიც უმუშევრობის

წარმოქნაში დიდ როლს ასრულებენ. ამ პარაგრაფში გავეცნობით იმ შედეგებს, რომელებსაც
უმუშევრობა განაპირობებს.

უმუშევრობა არის კატალიზატორი საზოგადოების უამრავ ეკონომიკურ და

სოციალურ პრობლემაზე. ეკონომიკურად, ეს ხელს უწყობს მთლიანი პროდუქტიულობისა
და გამომუშავების შემცირებას, რაც გავლენას ახდენს ქვეყნის მთლიან შიდა პროდუქტზე
(მშპ) და ეკონომიკურ ზრდაზე.

სოციალურად, უმუშევრობა იწვევს ფსიქოლოგიურ სტრესს, ანადგურებს

ინდივიდუალურ თვითშეფასებას და ხელს უწყობს დაუცველობისა და სასოწარკვეთის
გრძნობას დაზარალებულ პირებში. მას შეუძლია გააძლიეროს სოციალური უთანასწორობა,

9
ხელი შეუწყოს სიღარიბეს, დანაშაულის დონეს და სოციალურ არეულობას. უფრო მეტიც,
მას შეუძლია დაძაბოს ინტერპერსონალური ურთიერთობები და ოჯახის დინამიკა, რაც
კიდევ უფრო აძლიერებს მის სოციალურ შედეგებს.

უმუშევრობა ღრმად მოქმედებს ეკონომიკურ ლანდშაფტზე საერთო განვითარების

შეფერხებით. მისი მავნე ზემოქმედება ხელს უშლის ეკონომიკას მიაღწიოს ოპტიმალური
ზრდის ტემპებს. ეს დაბრკოლება აისახება ხელფასების სტაგნაციაზე და შემდგომში
გაზრდილი შემოსავლების პოტენციურ დაკარგვაზე, რაც კიდევ უფრო აუარესებს
უმუშევარი მოსახლეობის მდგომარეობას.

გრძელვადიანი უმუშევრობა წარმოადგენს დამატებით გამოწვევას, რადგან ის

ამცირებს მუშაკთა უნარებსა და მათი დასაქმების შესაძლებლობას. უმუშევრობის
გახანგრძლივება ხშირად კატალიზებულია სხვადასხვა ეკონომიკური
არაპროფილაქტიკური ფაქტორებით. მსყიდველობითი უნარის დაქვეითება, რომელიც
გამოწვეულია სამომხმარებლო მოთხოვნის შემცირებით, მნიშვნელოვნად აისახება
მრეწველობასა და ვაჭრობაზე. ამავდროულად, მთლიანი მოთხოვნის ზოგადი შემცირება
ამძაფრებს უმუშევრობის თავსატეხს. უფრო მეტიც, საინვესტიციო მოთხოვნის შემცირება
ართულებს საკითხს ბიზნესის გაფართოების ჩახშობით, სამუშაო ადგილების შექმნის
შესაძლებლობის შეზღუდვით. მიწოდებისა და წარმოების ჯაჭვების შეფერხება კიდევ
უფრო ამძაფრებს უმუშევრობის კრიზისს.

უმუშევრობის ამ ეკონომიკური გამომწვევი მიზეზების აღმოფხვრა მოითხოვს

მრავალმხრივ ინტერვენციებს, რომლებიც მიზნად ისახავს მომხმარებელთა მოთხოვნის
სტიმულირებას, ინვესტიციების სტიმულირებას და წარმოების ჯაჭვების აღორძინებას. ეს
ძალისხმევა გადამწყვეტია ეკონომიკური ზრდის გასაძლიერებლად და უმუშევრობის
უარყოფითი ზემოქმედების შესამცირებლად როგორც ინდივიდებზე, ისე ფართო
ეკონომიკაზე.

10
 II თავი

უმუშევრობის პრობლემის დაძლევის გზები

ამ თავში, ჩვენი ძალისხმევა მიმართული იქნება ვრცელი ანალიზისკენ, რათა

აღმოვაჩინოთ და ვიპოვოთ ეფექტური საშუალებები, რომლებსაც შეეძლებათ გადაჭრან
უმუშევრობის პრობლემები. ჩვენი მიზანია ჩავუღრმავდეთ სხვადასხვა სტრატეგიას,
რომლებიც შექმნილია ამ ძნელი და გავრცელებული პრობლემის დასაძლევად და
შესამსუბუქებლად.

უმუშევრობის დაძლევის უამრავი გზა არსებობს, რომლებიც შედგება, როგორც

ჩვეულებრივი, ასევე ინოვაციური მეთოდოლოგიით. ერთ-ერთი ასეთი სტრატეგია მოიცავს
პროფესიული სწავლებისა და საგანმანათლებლო პროგრამების გაზრდას, რომლებიც
ზედმიწევნით არის მორგებული შრომის ბაზრის განვითარებად მოთხოვნებთან.
უმუშევრობის პრობლემის გადაჭრა შესაძლებელია თანამედროვე უნარებით აღჭურვილი
სამუშაო ძალის აღზრდით, რომელიც ხელს შეუწყობს სიმბიოზურ ურთიერთობას
ინდუსტრიის მოთხოვნებსა და სამუშაო ძალის შესაძლებლობებს შორის.

უმუშევრობის შემცირების ერთ-ერთ გზას წარმოადგენს მთლიანად მეწარმეობისა და

განსაკუთრებით მცირე საწარმოებისთვის ხელსაყრელი გარემოს შექმნა. ინიციატივებს,
რომლებიც მიზნად ისახავენ დამწყები მეწარმეებისთვის რესურსებზე ადვილად წვდომისა
და დაფინანსებით ხელშეწყობას, შეუძლია სტიმული მისცეს დამსაქმებლებს ახალი სამუშაო
ადგილების შექმნისა და არსებულის გაფართოების, რითაც გადაიჭრება პრობლემა.

გარდა ამისა, თუ სამთავრობო ორგანოებს, კერძო საწარმოებსა და საგანმანათლებლო

დაწესებულებებს შორის იქნება კარგი კომუნიკაცია, ეს გააადვილებს, როგორც სამუშაო
ძალის მომზადებას შრომის ბაზარზე არსებული მოთხოვნების შესაბამისად ასევე მის
დასაქმებას სწორ პოზიციაზე, სადაც ის იქნება მაქსიმალურად ეფექტიანი. ამავდროულად
ეს ხელს შეუწყობს ტექნოლოგიურ განვითარებას და სამომავლოდ ინდუსტრიულ
საქმიანობას.

11
 ჩვენ პირველი თავის დასაწყისში მოკლედ განვიხილეთ იმპორტ-ექსპორტის
დინამიკა. ახლა კი უფრო სიღრმისეულად განვიხილავთ ამ საკითხს. როდესაც ქვეყანა
ძირითადად ეყრდნობა იმპორტირებულ საქონელს და არ გააჩნია ძლიერი ადგილობრივი
ინდუსტრია, ის სრულად არ იყენებს სამუშაო შესაძლებლობებს. ადგილობრივ საწარმოებში
ინვესტიციების განხორციელებითა და მათი მხარდაჭერით, ქვეყანას შეუძლია შექმნას მეტი
სამუშაო ადგილი. ამ პოლიტიკის შდეგად იზრდება ქვეყნის წარმობის უნარიც. ეს მიდგომა
არა მხოლოდ ზრდის სამუშაოზე ხელმისაწვდომობას, არამედ ხელს უწყობს ეკონომიკურ
ზრდას, ქვეყნის ეკონომიკაში ფულის შენახვით, სხვადასხვა სექტორების სტიმულირებითა
და უფრო სტაბილური სამუშაო ადგილების გაზრდით.

ბევრ ადამიანს შორის გაბატონებულია აზრი, რომ ტურიზმის ხელშეწყობა

საქართველოში უმუშევრობის შემცირების ყველაზე სწორი და ეფექტური გზაა. ჩემი აზრით,
ტურიზმის განვითარება არ გულისხმობს მხოლოდ ტურისტული კომპანიების შექმნას და
მათში ადამიანთა დასაქმებას. რა თქმა უნდა, ყველაზე მნიშნვნელოვან საკითხს
უმუშევრობის პრობლმა წარმოადგენს, რაც მიგვანიშნებს, რომ ეკონომიკური ინსტიტუტები
საჭიროებს უფრო მეტად გაძლიერებასა და განვითარებას. ეს მრავალმხრივი მიდგომა არა
მხოლოდ ამცირებს უმუშევრობის დონეს, არამედ ზრდის ქვეყნის ეკონომიკას, რაც თავის
მხრივ, მნიშვნელოვნად უწყობს ხელს ქვეყნის განვითარებას.

12
 დასკვნა

რა თქმა უნდა, უმუშევრობის პრობლემის მოგვარება მოითხოვს

მრავალგანზომილებიან მიდგომას მისი გავლენის გათვალისწინებით, როგორც
ინდივიდებზე, ასევე მთელს ეკონომიკაზე. ეს კვლევა ზედმიწევნით განიხილავს
უმუშევრობას, სიღარიბესა და საქართველოს სოციალურ-ეკონომიკურ ჩარჩოს შორის
არსებულ კომპლექსურ ურთიერთკავშირს. უმუშევრობის მავნე ზეგავლენა საზოგადოების
კეთილდღეობაზე, მათ შორის, სტრესსა და ჯანმრთელობაზე, აუცილებელს ხდის
სხვადასხვა პრევენციული ღონისძიების გატარებას.

კვლევაში გამოვლინდა უმუშევრობის ხელშემწყობი სხვადასხვა ფაქტორი:

სახელფასო პოლიტიკა, ტექნოლოგიური ძვრები, იმპორტ-ექსპორტის დინამიკა და
საგანმანათლებლო კვალიფიკაცია.ეს ფაქტორები ერთმანეთში ირევა და ქმნის რთულ
ლანდშაფტს, რომელიც აფერხებს ეკონომიკურ ზრდას და ინდივიდუალურ
კეთილდღეობას.

თუმცა, კვლევა არ სრულდება პრობლემის გამოკვეთით. იგი, ასევე იკვლევს

უმუშევრობის პრობლემის გადასაჭრელ სტრატეგიებს. ეს მოიცავს მრავალმხრივ ცვლილებას,

განათლებისა და პროფესიული ტრენინგების მიმართულებით, რომელებიც მორგებულია

ბაზრის მოთხოვნებზე, მეწარმეობის განვითარებაზე, ინოვაციური ჰაბების სტიმულირებასა
და ადგილობრივი ინდუსტრიის მხარდაჭერაზე. გარდა ამისა, იგი გვთავაზობს
ინვესტიციების პოპულარიზაციას, ვაჭრობის ოპტიმიზაციასა და ტურიზმის განვითარებას,
როგორც ერთიან კომპონენტებს უმუშევრობის მოგვარებასა და ეკონომიკური ზრდის
განვითარების საქმეში.

ასეთი მიდგომა გადამწყვეტია, რადგან ის არა მხოლოდ მიზნად ისახავს

უმუშევრობის შემცირებას, არამედ ცდილობს დაასტაბილუროს ეკონომიკური
მდგომარეობა და გაზარდოს საზოგადოებრივი კეთილდღეობა. ამ მრავალმხრივი
სტრატეგიების განხორციელებით, საქართველოს შეუძლია გაიკვალოს გზა უკეთესი

13
მომავალისკენ, სადაც ინდივიდებს ექნებათ უკეთესი წვდომა შესაძლებლობებზე, ხოლო
ეკონომიკა აყვავდება დივერსიფიცირებული და მდგრადი ზრდის გზებით.

14
 ბიბლიოგრაფია
1. მესხია იაკობ, 2009: დასაქმება და უმუშევრობის პრობლემა საქართველოში,
გამომცემლობა „თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი“, თბილისი.
2. მანჩავიძე ბესო, 2015: უმუშევრობის პრობლემა, იხ:

https://forbes.ge/umushevrobis-problema
მოძიების თარიღი: 22.01.2024

3. საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის მონაცემები.

იხ: https://www.geostat.ge/ka/modules/categories/683/dasakmeba-umushevroba
მოძიების თარიღი: 25.01.2024

15