მარიამ შათირიშვილი,

მეორე შუალედური წერა,

ჯგუფი 2/4

1.საქართველოს GDP 2021 წლისთვის აუცილებლად შემცირდება, იქიდან გამომდინარე რომ

პანდემია ზღუდავს რიგ ფაქტორებს, რაც ხელს უწყობდა მთლიანი შიდა პროდუქტის
მაჩენებლის შენარჩუნებასა თუ გაზრდას.

როგორც დიაგრამიდან ვიგებთ მანშანპანის წილი მშენებლობებზე იყო 8.5 %. მშენებლობაზე

დასაქმებულთა რაოდენობა და მათი ხელფასის სიდიდე გავლენას ახდენს მანშანპანზე.
დღევანდელი მდგომარეობის - კარანტინის გათვალისწინებით მშენებლობები გაჩერებულია,
ხალხი უმუშევრად არის დარჩენილი და შესაბამისად სამშენებლო ფირმების მიერ გაცემული
შემოსავლები, რისი ნაწილიც არის მომუშავეთა ხელფასები , შემცირებულია. როგორც ვიცით,
ეს პირდაპირ კავშირშია მანშანპანის გამოთვლასთან და შესაბამისად 2021 წლისთვის ეს
გავლენას იქონიებს საერთო მანშანპანის დადგენი პროცესში.

მეორე ფაქტორი შეიძლება განვიხილოთ სოფლის, სატყეო და თევზის მეურნეობა. ჩემი

აზრით, პანდემია ამ სფეროზე ნაკლებ გავლენას იქონიებს , რადგან შეზღუდვებმა ამ
სფეროზე არ იმოქმედა. სოფლის მეურნეობა ჩვეულ რიტმში განაგრძობს მოქმედებას და ამ
სფეროში დასაქმებული ადამიანებიც სამუშაოს ინარჩუნებენ.

მესამე ფაქტორად შეიძლება ავიღოთ საბითუმო და საცალო ვაჭრობა, რომლის ხვედრითი

წილი მანშანპანის გამოთვლისას გასულ წელს ავტომობილებისა და მოტოციკლების
რემონტთან ერთად იყო 14.3 %. დღეს, როგორც ვხედავთ მაღაზიების უმეტესობა
დაკეტილია იქიდან გამომდინარე, რომ მთავრობამ რამდნიმე კვირის წინ გამოაცხადა
შეზღუდვები, რომელიც გულისხმობდა იმას, რომ გარდა რამდნიმე სავაჭრო
ობიექტისა( სასურსათო, ვეტერინარული კლინიკები,სალონები) გადადის ონლაინ
მიწოდებაზე. ეს შეზღუდვა აისახა საკვებ ობიექტებზე , სუვენირებისა და სამკაულების
მაღაზიებზე, ფოტო ატელიებზე და ასე შემდეგ. შესაბამისად შემცირდა მათი ვაჭრობის დონე
ან საერთოდ ნულს გაუტოლდა. ამრიგად შემცირდა როგორც საოჯახო მეურნეობების
დანახარჯები, ასევე ფირმების შემოსავლები და როგორც ზემოთ აღვნიშნე ეს პირდაპირ
გავლენას იქონიებდა მანშანპანის გამოთვლაზე.

მეოთხე ფაქტორად შეიძლება განვიხილოთ, დამამუშავებელი მრეწველობა, რომლის წილიც

11.5 % იყო გასულ წელს . მრეწველობაში დასაქმებულია უამრავი ადამიანი. გარდა ამისა
სამრწველო ობიექტები უამრავ მომსახურებასა თუ პროდუქტს ყიდულობენ საკუტარი
წარმოებისთვის შესაბამისად ამ სფეროს დიდი გავლენა აქვს მანშანპანზე.

2020 სამრეწველო სფეროებმა რამდენჯერმა შეწყვიტა მუშაობა , გარდა სასურსათოსი. რაც

გამოიწვევდა უამრავი ადამიანის სამუშაოს გარეშე დარჩენას. შესაბამისად მანშანპანი
შემცირდებოდა.

საბოლოოდ, შეიძლება ითქვს რომ დღეს ჩვენს ქვეყანაში არსებული შეზღუდვები პირდაპირ
გავლენას ახდენს მანშანპანის შემცირებაზე, რაც განპირობებულია სხადსხვა სფეროებისთვის
შეზღუდვების დაწესებით. 2021 წელს მანშანპანი საკმაოდ შემცირდა.

ჩემი აზრით, ხელისუფლებამ ერთ-ერთი პირველი, რასაც 2021 წელს ყურადრება უნდა
მიაქციოს არის სოფლის მეურნეობის განვიტარება და მასში რაც შეიძლება მეტი ადამიანის
დასაქმება, რადგან ეს სფერო პანდემიამ შეიძლება ითქვას რომ ყველაზე ნაკლებად
დააზარალა და იგი ერთ-ერთ სანდო სფეროდ შეიძლება ვაქციოთ მანშანპანის მაჩვენებლის
გაზრდისთვის.

რაც შეეხება სხვა სფეროებს, ეს დამოკიდებულია ეპიდოლოგიურ სიტუაციაზე , პირველ

რიგში უნდა ვიზრუნოთ ხალხის ჯანმრთელობაზე, ხოლო შემდეგ თუ სიტუაცია
დასტაბილურდება მოვხსნათ შეზღუდვები და წარმოება, ვაჭრობა და ყველა სხვა სფერო
დავუბრუნოთ ჩვეულ ტემპს.

ასევე კარგი იქნება თუ მთავრობა უზრუნველყოფს რომ ყველა მცირე ბიზნესს ჰქონდეს
მიწოდების სერვისი, რაც შედარებით გაზზრდიდა ვაჭრობის დონეს ამ სიტუაციაში.

2. თბილისში რეგიონებთან შედარებით არის ძალიან ბევრი მოსახლეობა, შესაბამიად მათ

უჭირთ შესსაბამისი სამუშაო ადგილების მოძიება, რადგან სამუშაო ადგილები ძალიან
ცოტაა , ეს ყოველივე იწვევს ჩვენთვის კარაგდ ნაცნობ სტრუქტურულ უმუშევრობას. ამას
ემატება ფრაქციული უმუშევრობაც და საბოლოოჯამში დედაქალქში უმუშევრობის დონე
საკმაოდ მაღალი გამოდის.

რაც შეეხება რეგიონებს , მოსახლეობა შედარებით მცირეა და შესაბამისად სტრუქტურული

უმუშევრობაც არ არის, ასევე იგივე რეგიონებში საკმაოდ განვითარებულია სასოფლო-
სამეურნეო დარგები. მოსახლეობა მისდევს მეცხოველეობსა და მეფრინველეობას. მოჰყავს
ხილი ან მუშაობს ფერმებსა და ქარხნებს . შესაბამისად უმუშევრობის დონეც ქალაქთან
შედარებით დაბალია, სოფლად ასევე ნაკლებად ვხვდებით ფრაქციულ უმუშევრობას,
რადგან მოსახლეობის უმეტსი ნაწილი სასოფლო სამეურნეო საქმოანობაშია ჩართული.

ახალგაზრდებს, რომლებიც ამთავრებენ უნივერსიტეტს, ძალიან უჭირთ სამუშაოს პოვნა და

შრომის ბაზარზე თავის დამკვიდრება, რიგი მიზეზების გამო. ერთ-ერთი მიზეზი ისაა, რომ
კომპანიების უმეტესობა ვაკანსიებში ითხოვს გამოცდილებას , რომლებიც ახალგაზრდებს არ
აქვს. ასევე, ზოგიერთი ახალგაზრდა ეძებს საკუთარ შესაძლებლობებზე და გემოვნებაზე
მაქსიმალურად მორგებულ სამუშაოს , რაც მას ფრაქციულ უმუშევრად აქცვეთ.

განსხვავებული მდგომარეობაა საშუალო ასაკის წარმომადგენლებთან, რადგან მათ ეს

პერიოდი უკვე გავლილი აქვთ, გამოცდილებაც დაგროვებული აქვთ და უმეტესობა
სტაბიულურ სამსახურში მუშაობს. საშუალო ასაკის წარმომადგნელთა რიცხვბში შედიან
ასევე პენსიონერები და დიასახლისებიც, რომლებიც სამუშაო ძალად არ ითვლებიან და
ამრიგად უმუშევრობის დონეც შედარებით დაბლა იწევს.

ახალგაზრდებს, რომლებიც ამთავრებენ უნივერსიტეტს, ძალიან უჭირთ სამუშაოს პოვნა და

შრომის ბაზარზე თავის დამკვიდრება, რიგი მიზეზების გამო. ერთ-ერთი მიზეზი ისაა, რომ
კომპანიების უმეტესობა ვაკანსიებში ითხოვს გამოცდილებას , რომლებიც ახალგაზრდებს არ
აქვს. ასევე, ზოგიერთი ახალგაზრდა ეძებს საკუთარ შესაძლებლობებზე და გემოვნებაზე
მაქსიმალურად მორგებულ სამუშაოს , რაც მას ფრაქციულ უმუშევრად აქცვეთ.

რაც შეეხება ქალბატონებისა და მამაკაცების შემთხვევაში ეს შეიძლებ გამწვეული იყო იმით

რომ დღეს მეტი ქალი იღებს უმაღლეს განათლებას და საქმდება სასურველ სასმახურში
ვიდრე მამაკაცი. ეს გამოწვეულია ზოგადად ცხოვრების ტემპის ცვლილებიტა და ახალი
ტექნნოლოგიების დამკვიდრებით, რადგან სარეცხი მანქანისა თუ სხვა საყოფაცხოვრებო
ნივთების გამოგონებამ ქალებს საშუალება მისცა ქონოდათ მეტი თავისუფალი დრო და
ეზრუნათ განათლების მიღებასა და კარიერულ წინსვლაზე.

მთავრობის ადგილას მე პირველ რიგში აღმოვფხვრიდი ახალგაზრდების უმუშევრობის

დონეს შემედგი მეთოდებით, ხელს შევუწყობდი მათ რომ განათლება მიეღოთ ისეთ
სფეროებში რაც დღეს არის მოტხოვნადი, რაც სჭირდება ჩვენს მრეწველობასა თუ
მეურნეობებს. მაგალიტად დღეს გვაკლია ინჟინრები და მათ ცოდნას ამ მხრივ ავამაღლებდი.
ასევე ჩამოვაყალიბებდი სხვადსხვა დასაქმების ფორუმებს და ახალგაზრდებს
შესაძლებლობას მივცედი საკუთარუ ცოდნა მაქსიმალურად გამომმჟღავნებინათ.

3. რეფინანსირების განაკვეთის ოდენობის ცვლილებას უამრავი ფაქტორი განაპირობებს,

მსოფლიოს სხვასხდვა წამყვანი ქვეყნები თუ საქართველოს ეროვნული ბანკი
რეფინანსირების განაკვეთის გაზრდასა თუ შემცირებს მიმართავს იმის მიხედვით თუ რისი
მიღწევა სურს გააქროს ფული ბიუჯეტში თუ მეტი შემოიტანოს ან დაასტაბილუროს თუ არა
ფასები სხვადსხვა პერიოდით. მაგალითდ, ეორვნულ ბანკს თუ სურს, რომ წაახალისოს კერძო
სექტორი ანუ ბიზნესები და სხვადსხვა ფირემბი, ამისთვის ინფლაცია უნდა გაიზრადოს
რათა მათ მიეცეთ წარმოების მოტივაცია და შესაბამისად ქვეყანაში გაიზრდება მანშანპანიცა
და დასაქმებულთა რაოდენობაც. ამისთვის ეროვნულმა ბანმკმა უნდა შეამციროს
რეფინანსირები განაკვეთი რამდენიმე პროცენტით, რაც ხალხში ფულის რაოდენობას
გაზრდის და შესაბამისად ფასებიც გაიზრდება.

რეფინანსირებას ძლიან დიდი როლი აქვს მონეტარულ სისტემაში იქიდან გამომდინარე რომ
მთავრობა მას იყენებს უამრავი ეკონომიკური ფაქტორის განსაზაზღვრათა და მისი დონის
გასაკონტროლებლად. რეფინანსირებას შეუძლია გამოიწვიოს ფასების ზრდა და ფასების
კლება როგორც ზემოთ აღვნიშე , ასევე, უმუშევრობის დონის გაზრა და შემცირება( კერძო
სექტორის წახალისების გზით), ასევე იგი განსაზღვრავს მომხმარებლის მიერ შეძენილი
საქონლისა და მომსახურების რაოდენობას ( თუ ფასები სტაბილური იქნება და
რეფინანსირება შემცირდება ამით გაიზრდება ეს ყოველივე, რადგან ხალხში მეტი ფული
მოიყრის თავს) , რაც თავსითავდა მანშანპანზე , რადგან მისი განსაზღვრის ერთ-ერთი
ფაქტორი მომხმარებლის მიერ წარმოებული და შეძენილი მომსახურებისა თუ პროდუქტის
საერთო რაოდენობაა . შემდეგ ეს აისახებადა ქვეყნის ცხოვრების დონეზე. რეფიანსირებს
შეუძლია კერძო სექტორის წახალისება და ზოგადად ქვეყნის ეკონომიკური მდგომარეობის
კონტროლი.

პირველი ეკონომიკური ფაქტორი რაზეც რეფინანსირების განაკვეთის ზრდა /შემცირება

ახდენს გავლენას ეს არის ინფლაცია, რადგან მისი შემცირება იწვევს ხალხში ფულის
რაოდენობის ზრდას და შესაბამისად იზრდება ფასები .

მეორე ეს არის მანშანპანის დონე , რადგანიგი პირდაპირ გავლენას ახდენს იმაზე შეიძენენ
თუ არა ხალხი მომსახურებასა და პროდუქტს ან აწარმოებენ თუ არა ბიზნესები სხვადსხვა
პროდუქტებს.

ხოლო მესამე მიზეზ-შედეგომბრივ კავშირად შეიძლება მივიჩნიოთ უმუშევრობის დონე.

მთავრობის მიერ წახალისებული ბიზნეს სექტორი აწარმოებს მეტ პროდუქტს და ასაქმებს
მეტ ხალხს საწარმოში , რაც თავისთავად შეამცირებს უმუშევრობის დონეს.