ირაკლი ფაღავა

საზღვაო ნავიგაცია 1 სემესტრი 2024

1. მიეცით განმარტება რა არის გრინვიჩის მერედიანი, რამდენი გრადუსის
ტოლია გრინვიჩის მერედიანის საპირისპირო მერიდიანი.
 ვერტიკალური სიბრტყე, რომელიც გაივლის დედამიწის ღერძის
პერპენდიკულარულად გეოგრაფიულ პოლუსებზე და ქ.გრინვიჩის
ობსერვატორისთან გრინვიჩის ანუ ნულოვანი მერიდიანი ეწოდება. ის
დედამიწას ყოფს დასავლეთ და აღმოსავლეთ ნახევარსფეროებად. მისი
პარალელური სიბრტყეები გვაძლევენ შესაბამისად დედამიწის
მერიდიანებს.

 მისი საპირისპირო მერიდიანი ტოლია 1800.

2. რა ეწოდება გრინვიჩის მერიდიანის პარალელურ სიბრტყეებს,მიეცით
განმარტება რა არის ეკვატორი, რა ეწოდება ეკვატორის პარალელურ სიბრტყეებს,
ეკვატორის განედის გრადუსული ზომა?
 გრინვიჩის მერიდიანის პარალელური სიბრტყეებს დედამიწის
მერიდიანები ეწოდება.

 სიბრტყეს, რომელიც დედამიწის სფეროს შუა ნაწილში გადის და

დედამიწიას ორ ტოლ ნაწილად ყოფს, ეკვატორი ეწოდება. ეკვატორი
დედამიწას ყოფს ორ ჩრდ და სამხ ნახევარსფეროებად.

 ეკვატორის პარალელურ სიბრტყეებს პარალელები ეწოდება.

 ეკვატორის განედის გრადუსული ზომაა 90 გრად.

3. რას ნიშნავს გეოგრაფიული განედი,რა მონაკვეთით იზომება განედი φ, რა
მიეწერება სამხრეთის განედს?
 ეს არის კუთხე დედამიწის ცენტრში, რომელიც შედგება მოცემული A
წერტილიდან დაშვებული სწორისგან და ეკვატორის სიბრტყისგან.

 ის აღინიშნება φ (ფი) ასოთი (LAT) და იზომება ეკვატორიდან

პოლუსებამდე 0-90 გრად-მდე.

 ჩრდ. ნახევარსფეროს აქვს დასახელება N, ხოლო სამხრეთში- S. იზომება

გრადუსებში, მინუტებში, სეკუნდებში.
4. რას ნიშნავს გეოგრაფიული გრძედი,რა მონაკვეთით იზომება გრძედი λ, რა
მიეწერება დასავლეთის გრძედს?
 ეს არის კუთხე დედამიწის ცენტრში, რომელიც იზომება ეკვატორის
მონაკვეთით გრინვიჩის მერიდიანიდან მოცემული, A წერტილის
მერიდიანამდე.

 იზომება 0-180 გრადუსამდე. დას. ნახევარსფეროში- W, ხოლო

აღმოსავლეთში- E. გრძედი აღინიშნება λ (ლამბდა) ასოთი (LONG).

5. რას უდრის განედთა სხვაობა Δ φ, რას უდრის გრძედთა სხვაობა Δ λ.

Δ φ= φ2- φ1. Δ λ= λ2- λ1
6. რას უდრის φ1 ,რას უდრის φ2,რას უდრის λ1,,რას უდრის λ2 ?
ირაკლი ფაღავა

φ1= φ2- Δ φ. φ2= φ1+ Δ φ. λ1= λ2- Δ λ. λ2= λ1+ Δ λ

7. რა ნიშანი აქვს ჩრდილოეთის და სამხრეთის განედს, რა ნიშანი აქვს
დასავლეთის და აღმოსავლეთის გრძედს.
N _ “+”, S _”-“.
W_”-“, E_”+”.
8. რა მიეწერება სამხრეთის მიმართულების განედთა სხვაობას,რა მიეწერება
დასავლეთის მიმართულების გრძედთა სხვაობას?
To S, to W
9. რას უდრის ერთი რუმბი, რამდენი რუმბია წრეზე 360° -ში?
1 რუმბი=11,250. წრის დაყოფის რუმბულ სისტემაში ჰორიზონტის ყოველი
მეოთხედი დაიყო რვა ნაწილად, ხოლო მთელი ჰორიზონტი 32 რუმბად,
რომელთაც შესაბამისი რუმბული სახელი ეწოდა.
10. რამდენ მილს გაივლის გემი ერთ საათში, თუ მისი სიჩქარე 15 კვანძია,
რამდენ მეტრს გაივლის გემი ერთ საათში, თუ მისი სიჩქარე 12 კვანძია.
15 მილი. / 12x1852,3=22224მეტრი
11. რა არის რეფრაქცია, რას უდრის ჰორიზონტის სიშორის ფორმულა.
 რეფრაქცია ეწოდება თვალის სხივის გარდატეხა ატმოსფეროს ფენებში.
 ჰორიზონტის სიშორის ფორმულა: Dh=2,08√ e (მილებში)
12. რას უდრის საგნის სიშორის ფორმულა,რას უდრის საგნის სიშორის
ფორმულა ღამით?
 ზღვაში საგნების ხედვის სიშორე დამოკიდებულია არა მარტო თვალის
სიმაღლეზე არამედ ობიექტის სიმაღლეძე და გამოისახება ფორმულით:
 Do = 2,08√ h მეტრი , სადაც h სიმაღლეა ზღვის დონიდან გამოხატული
მეტრებში ან ფუტებში. ( ფუტებში Do=1,15√ hf )
 Dch=2.08√ e - 4.7 ღამით
13. რას ნიშნავს ჰორიზონტის და საგნის სიშორის ფორმულებში e, რას ნიშნავს
ჰორიზონტის და საგნის სიშორის ფორმულებში h, რას ნიშნავს ჰორიზონტის და
საგნის სიშორის ფორმულებში Dch?
 e- დამკვირვებლის თვალის სიშორე;
 h - ობიქტის სიმაღლე ზღვის დონიდან, გამოხატული მეტრებში.;
 Dch - შუქურის შუქის მოქმედების მანძილი აღებული რუკიდან.
14. მიეცით განმარტება რას ნიშნავს ჭეშმარიტი კურსი, როგორ იზომება
ჭეშმარიტი კურსის კუთხე, ჭეშმარიტი კურს ვავლებთ რუკაზე თუ საჭეზე
გვიკავია?
ჭეშმარიტი კურსი (TRUE COURSE ) (TC)- არის კუთხე ჭეშმარიტი ჰორიზონტის
სიბრტყეში , მოთავსებული ნამდვილი მერიდიანის ჩრდილოეთ ნაწილსა და
გემის დიამეტრალურ სიბრტყეს შორის , იზომება საათის ისრის მიმართულებით.
ჭეშმარიტი კურსის კუთხე იზომება 0 - 360 გრადუსებში.
ვავლებთ რუკაზე .
15. როგორ იზომება ჭეშმარიტი პელენგის კუთხე, როგორ იზომება საკურსო
კუთხე, რა ნიშნითაა საკურსო კუთხე მარჯვენა ბორტზე, რა ნიშნითაა საკურსო
კუთხე მარცხენა ბორტზე.
ჭეშმარიტი პელენგი (TB)( TRUE BEARING)- არის კუთხე ჭეშმარიტი
ჰორიზონტის სიბრტყეში, მოთავსებული ჭეშმარიტი მერიდიანის ჩრდილოეთ
ნაწილსა და საგანზე მიმართულებას შორის , იზომება საათის ისრის
მიმართულებით 0-360 გრადუსებში .
საკურსო კუტხე (RELATIVE BEARING) (RB) -, არის კუთხე გემის დიამეტრალურ
ირაკლი ფაღავა

სიბრტყესა და საგანზე აღებულ მიმართლებას შორის . იზომება 0-180

გრადუასამდე. მარჯვენა ბორტი აღინიშნება ,,+ ‘’-ით, მარცხენა ბორტი ,,-‘’-ით
16. რა ეწოდება საკურსო კუთხეს 90° , რას უდრის პირიქითი ნამდვილი
პელინგი?
 90-იან საკურსო კუთხეს ტრავერსუ ეწოდება (A BEAM)ს;
 პირიქითი ნამდვილი პელენგი - BTB=TB(+/-) 180 გრადუსი.
17. რა კუთხეა მაგნიტური დახრილობა, რა ნიშანი აქვს მაგნიტურ დახრილობას,
საიდან ვიღებთ მაგნიტურ დახრილობას, მაგნიტური დახრილობის ფორმულა?
 ეს არის კუთხე ჭეშმარიტ მერიდიანსა და მაგნიტურ მერიდიანს შორის .

 დასავლეთით გადახრის დროს ნიშანი აქვს W “-“; ხოლო აღმოსავლეთით

გადახრის დროს E”+”.

 მაგნიტურ გადახრას ვიღებთ რუკაზე მოცემული სპეციალური

აზიმუტალური წრიდან( ე.წ კარტუჩკა), სადაც აღნიშნულია გადახრის
სიდიდე და წლიური ცვალებადობა.

 Var.n(ახალი)= Var.ch. ± n · DVar; სადაც Var.n _ მოცემული წლის

დახრილობა. Var.ch.–დახრილობა აღებული რუკიდან ცურვის რაიონში.
“+”, როცა წლიური მატებაა, ხოლო “-” როცა კლებაა. n _ წლებს შორის
სხვაობა. D Var _ ყოველწლიური ცვლილების სიდიდეა
18. რას ნიშნავს მაგნიტური კომპასის დევიაცია, საიდან ვიღებთ მაგნიტური
კომპასის დევიაციას, როგორია ნამდვილი მიმართულებიდან კომპასურში
გადასვლის ფორმულა, როგორია კომპასური მიმართულებიდან ნამდვილ
მიმართულებაში გადასვლის ფორმულა?
 ეს არის კუთხე მაგნიტურ მერიდიანსა და კომპასურ მერიდიანს შორის,
თითოეული კომპასის დევიაცია განისაზღვრება სპეციალურ დევიაციურ
პოლიგონზე, სპეციალისტის მიერ. არგუმენტები ცხრილებში
შესვლისათვის არის მაგნიტური და კომპასური კურსები.

 ნამდვილი მიმართულებიდან კომპასურში გადასვლის ფორმულა: TC-

MC.Err.= MC Hdg

 კომპასური მიმართულებიდან ნამდვილ მიმართულებაში გადასვლის

ფორმულა: MC Hdg+McErr= TC

19. რას ნიშნავს გიროკომპასის შესწორება, რა ნიშნისაა მაგნიტური კომპასის

შესწორება.
გიროკომპასის შესწორება ნიშნავს ჭეშმარიტ მერიდიანსა და გიროკომპასის
მერიდიანს შორის კუთხეს. მაგნიტური კომპასის შესწორების ნიშნებია: W”-“;
E”+”.
20. როგორია ნამდვილი მიმართულებიდან გიროკომპასურში გადასვლის
ფორმულა, როგორია გიროკომპასურიდან ნამდვილ მიმართულებაში გადასვლის
ფორმულა?
 ნამდვილიდან გიროკომპასურ მიმართულებაში გადასვლის ფორმულა: -
TC-Gyro.Err= Gyro. Hdg
 გიროკომპასურიდან ნამდვილ მიმართულებაში გადასვლის ფორმულა: -
Gyro hdg+Gyro Err=TC
ირაკლი ფაღავა

21. დაასახელეთ ნავიგაციაში გამოყენებული საზომი ერთეულები

 1მილი საზღვაო-1852,3
 1 კაბელტი-185მ
 1 მილი სახმელეთო მილი -1609
 1 კვანძი (knot)= 1 მილი/სთ
 1*= 60 მილი
 1’=1მილი
 1’’=1 კაბელტი
 1ფუტი-0,3048მ
 1 საჟენი-6ფუტი-1,829მ
 1 იარდი= 3 ფუტი= 0.914მ
 1დიუმი-0,0254მ. =2.51სმ
 1 რუმბი=11,25*
 სიღრმის გასაზომად იყენებენ მეტრებს.
 ტვირთის გასაზომად მ^3 კუბებს.
22. როგორია აღნიშნული სიდიდეების განმარტებები TC(ИK), Gyro Err.(ΔГК), ТМ
(ИМ), ТВ (ИП).
 TC-არის კუთხე ჭეშმარიტი ჰორიზონტის სიბრტყეში, მოტთავსებული
ნამდვილი მერიდიანის ჩრდ. ნაწილსა და გემის დიამეტრალურ სიბრტყეს
შორის. იზომება საათის ისრის მიმართულებით 0-360 გრადუსამდე.
 Gyro Err - გიროკომპასის შესწორება ეწოდება კუთხეს ჭეშმარიტ მერიდიანსა
და გიროკომპასურ მერიდიანს შორის.

ТМ-ჭეშმარიტი მერიდიანი ეს არის შვეული ხაზი ანუ ვერტიკალური სიბრტყე

, რომელიც გადის დამკვირვებელზე და გეოგრაფიულ პოლუსებზე; ის რუკაზე
მოცემული მერიდიანების პარალელური სიბრტყეა.

ТВ- არის კუთხე ჭეშმარიტი ჰორიზონტის სიბრტყეში, მოთავსებული
ჭეშმარიტი მერიდიანის ჩრდ. ნაწილსა და საგანზე მიმართულებას შორის,
იზომება საათის ისრის მიმართულებით 0-360 გრადუსამდე.

23. როგორია აღნიშნული სიდიდეების განმარტებები RВ (КУ), ВТВ (ОИП), VAR (d),
DEV (δ ).
 RВ-არის კუთხე გემის დიამეტრალურ სიბრტყესა და საგანზე აღებულ
მიმართულებას შორის იზომება (0-180) გრადუსამდე. მარჯვენა ბორტი
აღინიშნება (+)-ით; მარცხენა ბორტი (-)-ით;

 ВТВ- პირიქითი პელენგი BTB=TB(+/-) 180 გრადუსი.

 VAR- მაგნიტური დახრილობა არის კუთხე ჭეშმარიტ მერიდიანსა და

მაგნიტურ მერიდიანსა შორის .

 DEV-მაგნიტური კომპასის დევიაცია, ეს არის კუთხე მაგნიტურ მერიდიანსა

და კომპასურ მერიდიანს შორის

24. როგორია აღნიშნული სიდიდეების განმარტებები განმარტებები MC Error

(ΔMK), GYRO Error (ΔГК)?
 MC Err-ეს არის მაგნიტური კომპასის შესწორება -მაგნიტური გადახრისა
და დევიაციის ალგებრული ჯამი (var+dev)
ირაკლი ფაღავა

 Gyro Err - გიროკომპასის შესწორება ეწოდება კუთხეს ჭეშმარიტ

მერიდიანსა და გიროკომპასურ მერიდიანს შორის. თუ გადახრა არის W-
სკენ ნიშანი “-“, ხოლო თუ E-სკენ მაშინ “+“
25. რა სიდიდეებს ვზომავთ პელენგატორით შუქურის მიმართულებით და რას
დავიტანთ რუკაზე.
შუქურის მიმართულებით კომპასურ პელენგებს ვზომავთ, რუკაზე კი ჭეშმარიტი
პელენგი დაგვაქვს.
26. როგორია ტოპური ფიგურა ლატერალური ნიშნების მარცხენა მხარის?
ცილინდრი
27. როგორია ტოპური ფიგურა ლატერალური ნიშნების მარჯვენა მხარის?
კონუსი
28. რა ფერის შუქი აქვს ლატერალურ ბუებს მარჯვენა მხარეს A რეგიონს?
მწვანე
29. რა ფერის შუქი აქვს ლატერალურ ბუებს მარცხენა მხარეს A რეგიონს?
წითელი
30. რა ფერის შუქი აქვს ლატერალურ ბუებს მარჯვენა მხარეს В რეგიონს?
წითელი

31. რა ფერის შუქი აქვს ლატერალურ ბუებს მარცხენა მხარეს В რეგიონს?

მწვანე
32. კარდინალური ნიშნების ჩრდილოეთი (N) ბუის შუქის დახასიათება?

გრძელი მკრთომარე შუქი

33. კარდინალური ნიშნების სამხრეთი (S) ბუის შუქის დახასიათება?
6 ხშირი მკრთომარე + 1 გრძელი მკრთომარე (15წმ)
34. კარდინალური ნიშნების აღმოსავლეთი (E) ბუის შუქის დახასიათება?

სამი მკრთომარე - 3 ძალიან სწრაფი (5წმ) ან სწრაფი (10წმ)

35. კარდინალური ნიშნების დასავლეთი (W) ბუის შუქის დახასიათება?
ცხრა მკრთომარე - 9 ძალიან სწრაფი (10წმ ) ან სწრაფი (15წმ)
36. რა ტოპური ფიგურაა განლაგებული კარდინალური ნიშნების ჩრდილოეთი
(N) ბუის ქიმზე?
ორი კონუსი წვერებით ზევით

37. რა ტოპური ფიგურაა განლაგებული კარდინალური სისტემის ჩრდილოეთი

(S) ბუის ქიმზე?
ორი შავი წვერით ქვევით
38. რა ტოპური ფიგურაა განლაგებული კარდინალური სისტემის ჩრდილოეთი
(E) ბუის ქიმზე?
ორი შავი კონუსი ფუძეებით ერთად
39. რა ზომისაა მერიდიანის რკალის 1º, რამდენი მეტრია 1 საზღვაო მილში?

 მერიდიანის რკალის 1º არის 60 მილი.

o 1 საზღვაო მილში არის 1852,3 მეტრი

40. რას უდრის 1 კაბელტი, რამდენი საჟენია 1 საზღვაო მილში,რამდენი ფუტია
ერთ საზღვაო მილში?
 1 კაბელტი ტოლია 185 მეტრს ;
ირაკლი ფაღავა

 1 საზღვაო მილში 1012 საჟენია,

 1 საზღვაო მილში 6076 ფუტია.
41. რამდენი იარდია ერთ საჟენში, რამდენი დიუმია ერთ საჟენში, რას უდრის
ერთი სანაპირო მილი?
 ერთ საჟენში არის 2 იარდი ,
 ერთ საჟენში - 72 დიუმი.
 სანაპირო მილი არის 1609 მეტრი.
42. როგორ განისაზღვრება დევიაცია 8 ძირითად და მეოთხედური რუმბების
მიმართულებით.
დევიაციის განსაზღვრა რვა ძირითადი და მეოთხედური რუმბებით
სრულდება შემდეგნაირად: გემი ასრულებს დაკვირვებას ზღვისპირა სანაპირო
ზოლში, როცა ნაპირზე გვაქვს კარგად ხილული ორიენტირი. გემი ზღვაში
მიბმულია ტვიტივაზე და ტრიალებს 8 ზირითადი და მეოთხედური რუმბის
მიმართულებით, ბუქსირის მეშვეობით. მას შემდეგ, როცა აღებული იქნება
კომპასური პელენგი (MCB) თითოეულ რუმბზე, გამოვთვლით მაგნიტური
პელენგის ჩვენებას (MB) შემდეგი ფორმულით MB=MCB/8 (საშუალო
არითმეტიკული), ხოლო დევიაციას გამოვთვლით მიღებული ჩვენებების
სხვაობით ანუ DEV= MB-MCB

43. როგორ განისაზღვრება დევიაცია მასწორხაზის გამოყენებით

მასწორხაზი-ეს არის 2 ან მეტი ორიენტირისგან შემდგარი ნავიგაციური
სისტემა. ამ ორიენტირთა შორის მიმართულება ზუსტად არის განსაზღვრული და
დატანილია საზღვაო რუკებზე. გემის მასწორხაზში გასწორების დროს აღებულ
კომპასურ პელენგს CB ვაკლებთ რუკიდან აღებულ ჭეშმარიტ პელენგს TB.
მიღებულ მაგნიტური კომპასის შესწორებას (MC err) ასევე ვაკლებთ მაგნიტურ
დახრილობას (VAR) და მივიღებთ დევიაციას (DEV).
TB-CB=MC Err – Var = Dev
44. როგორ განისაზღვრება დევიაცია გიროკომპასის და მაგნიტური კომპასის
ჩვენებათა შედარების მეთოდით.
Gyro Hdg+ Gyro Err=TC-VAR=MC- MC Hdg=DEV
45. როგორ განისაზღვრება გიროკომპასის შესწორება მასწორხაზის საშუალები?
მასწორხაზი-ეს არის 2 ან მეტი ორიენტირისგან შემდგარი ნავიგაციური სისტემა.
ამ ორიენტირთა შორის მიმართულება ზუსტად არის განსაზღვრული და
დატანილია საზღვაო რუკებზე. გიროკომპასის შესწორება მასწორი ხაზის
საშუალებით ხდება შემდეგნაირად: გემის მიწერ მასწორხაზის გადაკვეთის
მომენტში დამკვირვებელი ნაპირზე აფიქსირებს ორიენტირებს, როგორც ერთიიან
ობიექტს. როცა გემი კვეთს ორიენტირღა შემაერთებელ ხაზს პელენგატორით
ვიღებთ გიროკომპასის პელინგს (GB) რომელსაც ვაკლებთ რუკიდან აღებულ
ჭეშმარიტ პელინგს (TB) და ვღებულბთ გიროკომპასის შესწორებას( GYRO. err).
Gyro Err=TB-GB

46. როგორ განისაზღვრება გიროკომპასის შესწორება პორტში დგომის დროს

გიროკომპასის შესწორების განსაზღვრა გემის პორტში დგომის დროს ხშირად
სრულდებ რეისის დაწყების წინ. განსაზღვრის მეთოდი საკმაოდ ზუსტია, რადგან
გათვლების დროს ვიყენებთ რუკა-გეგმას, რომელიც აეროფოტოგრაფირების
მონაცემებით სრულდება და გამოირჩევა დიდი სიზუსტით
ირაკლი ფაღავა

რუკაზე აღნიშნულ ნავმისადგომის პერიმეტრზე, ნავმისადგომის და გემის ზუსტი

ზომების გათვალისწინებით ავღნიშნავთ ათვლის წერტილს ანუ გემის შესაბამისი
ბორტის პელორუსის ადგილს ხიდურის ფრთაზე, სადაც დგას პელენგატორი.
პორტში სამ არჩეულ ორიენტირზე ვიღებთ გიროკომპასურ პელინგს. საზღვაო
რუკაზე გათვლილი ათვლის წერტილიდან, არჩეულ სამივე ორიენტირებზე
ვზომავთ ჭეშმარიტ პელინგს უკვე ცნობილი იმპერატიული გამოსახულებით
Gyrro Err=TB-GB

47. როგორ განისაზღვრება და სად, ლაგის შესწორება და გემის სხვა

მახასიათებლები?

 ლაგის შესწორება და მასთან ერთად გემის სიჩქარის განსაზღვრა ხდება

სპეციალურ საზღვაო პოლიგონებზე, რომლებიც მოწყობილი არიან ზღვის
სანაპირო ზოლის იმ ნაწილში, სადაც ნაკლებია დინებების და ქარის
მოქმედება. საზღვაო ნავიგაციური პოლიგონი შედგება ერთი ძირითადი
მასწორხაზისგან და ორი განივი მასწორხაზისგან.

 გემი მოძრაობს რა ძირითადი მასწორხაზის მიმართულებით პირველი

მკვეთი მასწორხაზის გადაკვეთისას წერტილში რთავენ წამზომს, იწერენ
ლაგის ჩვენებას და იწერენ ტახომეტრის ჩვენებას. გემის მე-2 მკვეთი
მასწორხაზის კვეთაში გამორთავენ წამზომს, იწერენ ლაგის ჩვენებას და
ტახომეტრის ჩვენებას. გემი შემდეგ აკეთებს ცირკულაციას, ე. ი. გემი წვება
პირიქით კურსზე და იმავე მოქმედებებს ასრულებს პირიქითი სვლის
დროს. საჭიროა მინიმუმ 3 გარბენი, რათა გამოვრიცხოთ ქარის, ტალღების
და დინების მოქმედება.
48. რას უდრის ერთი რუმბი და რას უდრის წრიულ სისტემაში რუმბები: რას
უდრის წრიულ სისტემაში რუმბი NEtN? 33,75. ერთი რუმბი 11.25
49. რას უდრის ერთი რუმბი და რას უდრის წრიულ სისტემაში რუმბები: რას
უდრის წრიულ სისტემაში რუმბი NEtE? 56,25
50. რას უდრის ერთი რუმბი და რას უდრის წრიულ სისტემაში რუმბები: რას
უდრის წრიულ სისტემაში რუმბი EtN? რას უდრის ერთი რუმბი და რას
უდრის წრიულ სისტემაში რუმბები: რას უდრის წრიულ სისტემაში რუმბი
EtS?
EtN 78,75/EtS 101,25
51. რას უდრის ერთი რუმბი და რას უდრის წრიულ სისტემაში რუმბები: რას
უდრის წრიულ სისტემაში რუმბი SEtE? რას უდრის ერთი რუმბი და რას
უდრის წრიულ სისტემაში რუმბები: რას უდრის წრიულ სისტემაში რუმბი
SEtS?
SEtE1 23,75/SEtS 146,25
52. რას უდრის ერთი რუმბი და რას უდრის წრიულ სისტემაში რუმბები: რას
უდრის წრიულ სისტემაში რუმბი StE? 168,75
53. რას უდრის ერთი რუმბი და რას უდრის წრიულ სისტემაში რუმბები: რას
უდრის წრიულ სისტემაში რუმბი SSW? 202,5
54. რას უდრის ერთი რუმბი და რას უდრის წრიულ სისტემაში რუმბები: რას
უდრის წრიულ სისტემაში რუმბი SWtW? 236,25
55. რას უდრის ერთი რუმბი და რას უდრის წრიულ სისტემაში რუმბები: რას
უდრის წრიულ სისტემაში რუმბი WSW? 247,5
ირაკლი ფაღავა

56. რას უდრის ერთი რუმბი და რას უდრის წრიულ სისტემაში რუმბები: რას
უდრის წრიულ სისტემაში რუმბი WtN? 281,25
57. რას უდრის ერთი რუმბი და რას უდრის წრიულ სისტემაში რუმბები: რას
უდრის წრიულ სისტემაში რუმბი WNW? 292,5
58. რას უდრის ერთი რუმბი და რას უდრის წრიულ სისტემაში რუმბები: რას
უდრის წრიულ სისტემაში რუმბი NNW? 337,5
59. რას უდრის ერთი რუმბი და რას უდრის წრიულ სისტემაში რუმბები: რას
უდრის წრიულ სისტემაში რუმბი NtW? 348,75
60. რას უდრის ერთი რუმბი და რას უდრის წრიულ სისტემაში რუმბები: რას
უდრის წრიულ სისტემაში რუმბი NWtW? 303,75

5 ქულიანი კითხვები
1. განსაზღვრეთ აბრივიატურა TC(ИK), Gyro Err.(ΔГК), ТМ (ИМ), ТВ (ИП), RВ (КУ), ВТВ (ОИП),
VAR (d), DEV (δ ), MC Error (ΔMK), GYRO Error (ΔГК)?

 TC (TRUE COURSE)- ჭეშმარიტი კურსი

 Gyro Err.(ΔГК), კუთხეს გიროკომპასის მერიდიანსა და ჭეშმარიტ
მერიდიანს შორის ანუ გიროკომპასის შესწორება
 ТМ (ИМ)ჭეშმარიტი მერიდიანი
 ТВ (ИП)ჭეშმარიტი პელენგი
 RВ (КУ საკურსო კუთხე
 ВТВ (ОИП), პირიქითი პელენგი
 VAR (d)მაგნიტური დახრილობა
 DEV (δ )მაგნიტური კომპასის დევიაცია,
 MC Error (ΔMK)- მაგნიტური კომპასის შესწორება (მაგნიტური
გადახრისა და დევიაციის ალგებრული ჯამი)
 GYRO Error (ΔГК)? გიროკომპასის შესწორება

2. როგორ განისაზღვრება გიროკომპასის შესწორება სივიწროების გავლის დროს

 გიროკომპასის შესწორების განსაზღვრა სივიწრობების
გავლის დროს სრულდება, როცა ორივე ნაპირზე გვაქვს
ვიზუალურად კარგად ხილვადი ორიენტირები.
ორიენტირებთან მიახლოვების სწრაფი თანმიმდევრობით
ვიღებთ პელენგებს ორივე ორიენტირებზე მანამ, სანამ
პელენგების ჩვენებათა შორის სხვაობა არ გაუტოლდება 180
გრადუს. მოცემულ მომენტში ვაფიქსირებთ გიროკომპასის
პელენგებს. (GB) ორივე ორიენტირზე, ხოლო რუკიდან
ვიღებთ ჭეშმარიტ პელენგს (TB)

 ჯერ ვვანგარიშობთ ერთი ორიენტირის ცდომილებას

TB1-GB1=GyroErr1,

 შემდგომ ვავნგარიშობთ მეორე ორიენტირის ცდომილებას

TB2-GB2=GyroErr2

და ვსაზღვრავთ საშუალო ცდომილებას .

 (GyroErr1 + GyroErr2)/2=GyroErr.m.
3. დაასახელეთ რუკების პროექციების სახეები
ირაკლი ფაღავა

რუკების პროექციების სახეებია: აზიმუტალური, ცილინდრული,

მერკატორული , კონუსური , გნომონიკური, სტერეოგრაფიული,
ექვივალენტური; ტოლკუთხოვანა; ; პერსპექტიული და ნორმალური .

4. როგორია ძირითადი მოთხოვნები საზღვაო რუკის მიმართ, რა არის

მერკატორული პროექცია, რომელი პროექციები გამოიყენება ნავიგაციაში?
 მოთხოვნები არის სამი :
• საზღვაო გემის კურსის ხაზი საზღვაო რუკაზე უნდა იყოს
სწორი;
• კუთხეები ფართობები რუკაზე უნდა შეესაბამებოდეს
კუთხეებს და ფართობებს დედამიწის ზედაპირის მოცემულ
მასშტაბში;
• მასშტაბი რუკის მთელ ფართობებზე ნაკლებად უნდა
იცვლებოდეს;

 მერკატორული პროექცია მართკუთხა ცილინდრისებული

პროექციაა, რომელიც აკმაყოფილებს ზემოთ ჩამოთვლილ სამ
მოთხოვნას ;
 გნომონიკურ და მერკატორულ პროექციები გამოიყენება
ნავიგაციაში
5. რა არის რუკის მასშტაბი,რას უდრის საზღვაო რუკის ზღვრული სიზუსტე.
 დედამიწის ზედაპირის რუკაზე შემცირებული ხარისხით
გამოსახვას მასშტაბი ეწოდება. რიცხვითი მასშტაბი
1 : M წილადია, რომლის M მნიშვნელი გვიჩვენებს თუ
რამდენჯერ უნდა შევამციროთ გაზომილი მანძილი ქაღალდზე
გამოხაზვის დროს.მაგ: 1:1000 ნიშნავს რუკის 1სმ -ზე
დედამიწაზე 1000სმ უდრის ანუ 10მს. ტერმინი „მასშტაბი“
ყველაზე უფრო ხშირად
გვხვდება კარტოგრაფიაში, გეოდეზიასა და პროექტირებაში.
 ზღვრული სიზუსტე - უმცირესი მანძილი დედამიწის
ზედაპირზე, რომელიც გაიზომება რუკაზე და დაახლოებით
უდროს 0,2მმ.

6. რას უდრის 2023 წლის დახრილობა Var.14, თუ Var.81 = 3°29'E(5'W)?

2023-1981=42, 42*5=210’ 210’=3° 30’. 3° 29’-3° 30’=01’W
7. რას უდრის 2023 წლის დახრილობა Var .d23, თუ Var/ 84 = 3°12'W(6'W)?
2023-1984=39, 39*6=234’. 234’=3° 54’. 3° 12’+3° 54’=7° 06’W
8. რას უდრის 2023 წლის დახრილობა Var.23, თუ Var.81 = 3°29'E(5'W)?
2023-1981=42, 42*5=210’ 210’=3° 30’. 3° 29’-3° 30’=01’W
9. რას უდრის 2023 წლის დახრილობა Var.23, თუ Var.78 = 5°06' W (5'E)?
2023-1978=45. 45*5=225’, 225’=3° 45’, 5° 06’*3° 45’=1° 21’W
10. რას უდრის 2023 წლის დახრილობა Var.23, თუ Var.80 = 4°03' E (5'E)?
2023-1980=43. 43*5=215’, 215’=3° 35’, 4° 03+3° 35’=7° 38’E
11. რას უდრის 2023 წლის დახრილობა Var.23, თუ Var.88 = 2°51' W (5'E)?
2023-1988=35, 35*5=175’. 175’=2° 55’. 2° 51’-2° 55’=04’E
12. რას უდრის 2023 წლის დახრილობა Var.23, თუ Var.84 = 2°16'E(5'W)?
2023-1984=39, 39*5=195’, 195’=3° 15’ 2° 16’*3° 15’=59’W
13. რას უდრის 2023 წლის დახრილობა Var.23, თუ Var.94 = 3°17'E(7'W)?
2023-1994=29. 29*7=203’, 203’=3° 23’, 3° 17’-3° 23’=06’W
14. რას უდრის 2023 წლის დახრილობა Var.23, თუ Var.89 = 4°26'E(6'W)?
ირაკლი ფაღავა

2023-1989=34, 34*6=204’, 204’=3° 24’ 4° 26’-3° 24’=1° 02’E

15. რას უდრის 2023 წლის დახრილობა Var.23, თუ Var.81 = 1°16'W(5'W)?
2023-1981=42, 42*5=210’ 210’=3° 30’, 1° 16’+3° 30’=4° 46’W
16. რა დანიშნულება აქვს კატალოგს CATALOGE OF ADMIRALTY CHARTS and
PUBLICATION?
CATALOGE OF ADMIRALTY CHARTS and
PUBLICATION-ის დანიშნულებაა რომ ის იქნას გამოყენებული
ნაოსნობის საერთო უზრუნველყოფისთვის. მისი საშუალებით
შეირჩევა რუკები წიგნები და სხვა საინფორმაციო (დამხმარე)
ლიტერატურა.
კატალოგიდან ვირჩევთ შემდეგ რუკებს:
ნავიგაციური საზღვაო რუკები გეგმები- პორტებში, ყურეებში,
რეიდზე, ღუზაის მიცემის დროს
კერძო საზღვაო სანავიგაციო რუკები- კურსის გავლებისათვის
ნაპირთან ახლოს, ვიზრობში ან შეზღუდულ პირობებში
საგზაო საზღვაო ნავიგაციური რუკები- ნაპირიდან საკმაოდ
მოცილებულ მანძილზე ცურვისას ნაპირის გასწვრივ
გენერალური საზღვაო რუკები- ცურვის რაიონის შესწავლისთვის,
კურსის წინასწარი გავლებისთვის, ასევე რეალური კურსის გავლებისას
ღია წყლებში
საზღვაო რუკაბადე- კურსის გავლებისათვის ღია წყლებში სადაც
ნაკლებია ნავიგაციური ხიფათები
რადიონავიგაციური საზღვაო რუკები.

დამხმარე ლიტერატურის შერჩევა ხდება გადასვლის მარშრუტის

გათვალისწინებით.

დამხმარე ლიტერატურა ორი სახისაა საერთონავიგაციური და დამხმარე.

საერთონავიგაციურია:

1. ლოციებს(sailing direction)- ვღებულობთ ნავიგაციურ-

ჰიდროგრაფიულ და ჰიდრომეტეოროლოგიურ

ინფორმაციას, გადასვლის ნავიგაციური

უსაფრთხპებოს უზრუნველსაყოფად

2. შუქები და ნიშნები(Admiralty list of lights and fog signals)

3. რადიოტექნიკური საშუალებები( radio signal

information)

4. გადაცემათა განრიგი

5. ცურვის წესები
ირაკლი ფაღავა

6. ასტრონომიული ცხრილები და წიგნები (Nautical

almanac)

7. ჰიდრომეტეოლოგიური ატლასები და

ცხრილები( ასევე მიმოქცევითი დინებების

ინფორმაცია (TIDAL STREAM

ხოლო დამხმარე ლიტერატურებია: 1. Ocean passages for the world

2. COLREG-72

3. International code of signal

4. Notices to mariners

5. Ship’s routeing

6. Distance tables

7. The mariners Nand book

საზღვაო ნავიგაციური რუკების და დამხმარე ლიტერატურის მუდამ მზადყოფანს

უზრუნველყოფს კაპიტნის მეორე თანაშემწე. საზღვაო რუკებზე მოცემული

ინფორმაცია დამატებითად მოცემულია შეტყობინებებში რომლებიც მოცემულია

ტექსტური სახით სპეციალურ წიგნებში და გამოცემებში. ყველა დამხმარე წიგნი

ძირითადად ორი სახისაა: საერთონავიგაციური და დამხმარე. ზღვაზე სიცოცხლის

უსაფრთხოების საერთაშორისო კონვენციაში (Solas 1974) ნათქვამია; ყველა

გემს უნდა ჰქონდეს ადეკვატური და განახლებული სქემები, ნაოსნობის

მიმართულებები, განათების სია, შეტყობინებები მეზღვაურებისთვის, მოქცევის

ცხრილები და ყველა სხვა საზღვაო პუბლიკაცია, რომელიც აუცილებელია

დაგეგმილი მოგზაურობისთვის (თავი V, რეგლამენტი 20).

17. რას ვირჩევთ გვერდზე Limits of Admiralty Chart indexes?

ამ გვერდზე მოცემულია მსოფლიო რუკა , რომელიც დაყოფილია
რამდენიმე ბლოკად, რომლებიც მოიცავენ მსოფლიო ოკეანის სანაოსნო ადგილებს.
თითოეულ ბლოკს აქვს თავისი დასახელება (ინდექსი) და თავისი საზღვარი
(LIMIT) ჩვენ ამ გვერდზე კი ვეძებთ ჩვენი გადასვლისთვის საჭირო რუკის
ინდექსებს.
18. რას ვირჩევთ გვერდზე The world General Charts of the Oceans?
ირაკლი ფაღავა

ამ გვერდზე ვირჩევთ ოკეანეების გენერალურ საზღვაო ნავიგაციურ

რუკებს გადასვლისთვის, ისინი გამოიყენება ცურვის რაიონის შესწავლისთვის,
კურსის წინასწარი გავლებისთვის , აგრეთვე რეალური კურსის გავლებისას ღია
წყლებში.

19. რას ვნახულობთ არჩეული რუკების წინამდებარე გვერდზე?

არჩეული რუკის შესახებ: რუკის ნომერი,რუკის სახელწოდება, მაშტაბი,დაბეჭდვის

რიცხვი და ახალი გამოცემის თარიღი
20. რას ვნახულობთ Admiralty Chart Folios მიხედვით?

Admirality chart folios არის მსოფლიოში ყველაზე სანდო და ფართოდ

გამოყენებული ოფიციალური ქაღალდის სქემები. Chart ჩამონათვალი და

შესწორებების ჩანაწერები მოცემულია ფოლიოს ყდაზე. ფოლიო გამოიყენება chart-

ების რიცხვითი თანმიმდევრობის შესანარჩუნებლად. ჩამონათვალის დიდი ზომის

სქემები ძირითადი პორტებისთვის და ნავსადგურებისთვის, საშუალო მასშტაბის

რუქები სანაპირო ნავიგაციისთვის და მცირე ზომის სქემები ოფშორული

ნავიგაციისთვის. ზღვაზე სიცოცხლის უსაფრთხოების საერთაშორისო

კონვენციაში (Solas 1974) ნათქვამია; ყველა გემს უნდა ჰქონდეს ადეკვატური

და განახლებული სქემები, ნაოსნობის მიმართულებები, განათების სია,

შეტყობინებები მეზღვაურებისთვის, მოქცევის ცხრილები და ყველა სხვა

საზღვაო პუბლიკაცია, რომელიც აუცილებელია დაგეგმილი მოგზაურობისთვის

(თავი V, რეგლამენტი 20).

21. რა ინფორმაციას გვაძლევს Routing Chart-ი?

Routing Chart აუცილებელია საოკეანო გადასვლების დაგეგმვისას, მარშრუტების

სქემები მოიცავს მარშრუტებს და დისტანციებს მთავარ პორტებს შორის, ოკეანის

დინებებს, ყინულის საზღვრებს, დატვირთვის ხაზებს. ისინი ასევე შეიცავს

მოსალოდნელ მეტეოროლოგიურ და ოკეანოგრაფიულ პირობებს წლის ყოველი

თვისთვის. ის გვიჩვენებს ქარის სიჩქარეს და მიმართულებას, ქარიშხლების

სიხშირესა და ინტენსივობას და დაბალი წნევა, ოკეანის დინება, ზღვისა და

ჰაერის ტემპერატურა, ჰაერის წნევა და ყინულის ლიმიტები მონაცემების

საშუალოზე დაფუძნებული, ხელმისაწვდომია მარშრუტიზაციის დიაგრამებზე.

ირაკლი ფაღავა

თითოეული გრაფიკული ტერიტორია შეიცავს 12 ცალკეულ სქემას თითოეული

კალენდარული თვისთვის, რომელიც მოიცავს მეტეოროლოგიურ და

ოკეანოგრაფიულ პირობებს, რომლებიც იცვლება მთელი წლის განმავლობაში.

22. სად ვნახულობთ გადასვლისთვის საჭირო წიგნებს?

Cataloge of admirality charts and publications. + იგივე (16-ე კითხვა)
23. რომელ წიგნებს ვირჩევთ გადასვლისათვის კატალოგიდან?

კატალოგიდან ვირჩევთ შემდეგ რუკებს:

ნავიგაციური საზღვაო რუკები გეგმები- პორტებში, ყურეებში,
რეიდზე, ღუზაის მიცემის დროს
კერძო საზღვაო სანავიგაციო რუკები- კურსის გავლებისათვის
ნაპირთან ახლოს, ვიზრობში ან შეზღუდულ პირობებში
საგზაო საზღვაო ნავიგაციური რუკები- ნაპირიდან საკმაოდ
მოცილებულ მანძილზე ცურვისას ნაპირის გასწვრივ
გენერალური საზღვაო რუკები- ცურვის რაიონის შესწავლისთვის,
კურსის წინასწარი გავლებისთვის, ასევე რეალური კურსის გავლებისას
ღია წყლებში
საზღვაო რუკაბადე- კურსის გავლებისათვის ღია წყლებში სადაც
ნაკლებია ნავიგაციური ხიფათები
რადიონავიგაციური საზღვაო რუკები.

კატალოგებში ასევე გვაქვს დამხმარე ლიტერატურა(წიგნები):

დამხმარე ლიტერატურის შერჩევა ხდება გადასვლის მარშრუტის

გათვალისწინებით.

დამხმარე ლიტერატურა ორი სახისაა საერთონავიგაციური და დამხმარე.

საერთონავიგაციურია:

1. ლოციებს(sailing direction)- ვღებულობთ ნავიგაციურ-

ჰიდროგრაფიულ და ჰიდრომეტეოროლოგიურ

ინფორმაციას, გადასვლის ნავიგაციური

უსაფრთხპებოს უზრუნველსაყოფად

2. შუქები და ნიშნები(Admiralty list of lights and fog signals)

3. რადიოტექნიკური საშუალებები( radio signal

information)

4. გადაცემათა განრიგი

5. ცურვის წესები
ირაკლი ფაღავა

6. ასტრონომიული ცხრილები და წიგნები (Nautical

almanac)

7. ჰიდრომეტეოლოგიური ატლასები და

ცხრილები( ასევე მიმოქცევითი დინებების

ინფორმაცია (TIDAL STREAM

ხოლო დამხმარე ლიტერატურებია: 1. Ocean passages for the world

2. COLREG-72

3. International code of signal

4. Notices to mariners

5. Ship’s routeing

6. Distance tables

7. The mariners Nand book

საზღვაო ნავიგაციური რუკების და დამხმარე ლიტერატურის მუდამ მზადყოფანს

უზრუნველყოფს კაპიტნის მეორე თანაშემწე. საზღვაო რუკებზე მოცემული

ინფორმაცია დამატებითად მოცემულია შეტყობინებებში რომლებიც მოცემულია

ტექსტური სახით სპეციალურ წიგნებში და გამოცემებში. ყველა დამხმარე წიგნი

ძირითადად ორი სახისაა: საერთონავიგაციური და დამხმარე. ზღვაზე სიცოცხლის

უსაფრთხოების საერთაშორისო კონვენციაში (Solas 1974) ნათქვამია; ყველა

გემს უნდა ჰქონდეს ადეკვატური და განახლებული სქემები, ნაოსნობის

მიმართულებები, განათების სია, შეტყობინებები მეზღვაურებისთვის, მოქცევის

ცხრილები და ყველა სხვა საზღვაო პუბლიკაცია, რომელიც აუცილებელია

დაგეგმილი მოგზაურობისთვის (თავი V, რეგლამენტი 20).

ლოციებს.
24. რა ინფორმაციას მოვიძიებთ წინგში ADMIRALTY LIST OF RADIO SIGNALS
vol.1(2)?

 ADMIRALTY LIST OF RADIO SIGNALS დაყოფილია 6 ვოლუმად (vol)

 პირველ ვოლუმი არის Maritime Radio Stations და შედგება 2 ნაწილისგან

(part 1&2)
ირაკლი ფაღავა

 ამ წინგში მოცემულია შემდეგი ინფორმაციები:

1) გლობალური საზღვაო კომუნიკაცია,
2) სატელიტური კომუნიკაციის სერვისი,
3) სანაპირო დაცვასთან კომუნიკაცია,
4) Maritime Telemedical Assistance Service (TMAS) სამედიცინო დახმარების
სერვისი,
5) Radio Quarantine and Pollution Report
6) Anti-piracy Contact table (მეკობრეობის საწინააღმდეგო საკონტაქტო
ჩამონათვალი).
25. რა ინფორმაციას მოვიძიებთ წინგში ADMIRALTY LIST OF RADIO SIGNALS
vol.3(2)?
 ADMIRALTY LIST OF RADIO SIGNALS დაყოფილია 6 ვოლუმად (vol)

 მესამე ვოლუმი არის Maritime Safety Information Services და შედგება 2

ნაწილისგან (part 1&2)

 ამ წიგნში მოცემულია შემდეგი ინფორმაციები:

1. საზღვაო ამინდის სერვისების(Maritime Weather Services)

2. ამინდისა და სანავიგაციო გაფრთხილებები (Radio Weather and
Navigational Warnings),
3. NAVTEX-ის და EGC (enhanced group call)-ის სერვისები ამომწურავი და
სამაუწყებლო ინფორმაციით,
4. წყალქვეშა ნავების და ნაღმების გამაფრთხილებელი დეტალები,
5. რადიო-ფაქსმილური სადგურები, სიხშირეები და ამინდის რუქის ზონები.

26. რა ინფორმაციას მოვიძიებთ წინგში ADMIRALTY LIST OF RADIO SIGNALS

vol. 6(5)?
 ADMIRALTY LIST OF RADIO SIGNALS დაყოფილია 6 ვოლუმად (vol)

 მეექვსე ვოლუმი არის Pilot Services, Vessel Traffic Services and Port Operations
და შედგება 1-8 ნაწილისგან (part 1-8)

 ამ წიგნში მოცემულია ინფორმაციები:

1. დეტალური სალოცმანო ინფორმაცია, საკონტაქტო ინფორმაცია და

პროცედურები
2. გემების მოძრაობის სამსახურის ინფორმაცია, საკონტაქტო ინფორმაცია და
პროცედურები
3. გემების ანგარიშების ეროვნული და საერთაშორისო სისტემები
4. პორტის ინფორმაცია, საკონტაქტო ინფორმაცია და პროცედურები

27. რა ინფორმაციას მოვიძიებთ წინგში ADMIRALTY OCEAN PASSAGES

FOR the
WORLD ?
ირაკლი ფაღავა

სარჩევი ოთხტომეული წიგნი , პირველი და მეორე შეიცავს

ტექსტურ ინფორმაციას, ხოლო მეორე ორი ტომი შეიცავს
პორტების სქემებსა და გეგმებს.
28. რა ინფორმაციას მოვიძიებთ წინგში GUIDE TO PORT ENTRY?
მოცემულია ზღვებისა და პორტების ნავიგაციური
გიდროლოგიური და გიდრომეტეოროლოგიური აღწერები. სან
დაცვის ინფორმაციები.
29. რა ინფორმაციას მოვიძიებთ წინგში SAILING DIRECTION(PILOT
BOOK)?
ლოციებში ვიღებთ ნავიგაციურ, გიდროგრაფიულ და გიდრო
მეტეო აღწერები. უსაფრთხო ნავიგაციისათვის.
30. ლატერალური ნიშნების რომელ რეგიონში შედის საქართველო?
რეგიონ A (port is red)
31. რას უდრის რუკა-გეგმის მასშტაბი, კერძო რუკების (routeing guides)
მასშტაბი
უდრის, საგზაო რუკების (routing charts ) მასშტაბი უდრის?
რუკა გეგმა 1:500-1:25000 გამოიყენება ორიენტირებისათვის
გემის რეიდზე შესვლისას, პორტებში და ა.შ.
კერძო რუკები 1:25000-1:50000 გამოიყენება ნაპირთან ახლო
ცურვისას ან ცურვისათვის რთულ რაიონებში, ვიწრობებში
გავლის დრო.
საგზაო რუკები 1:100000-1:500000 გამოიყენება ნაპირიდან
საკმაოდ მოშორებულ რაიოენბში. ეს ტიპი უმეტესად
გამოიყენება ცურვის დროს.
32. გენერალური რუკების (general charts) მასშტაბი უდრის, შიდა წყლების
რუკები (territorial sea baseline charts) მასშტაბი უდრის, რა ერთეულებში
იზომება რიცხობრივი მასშტაბის მრიცხველი და მნიშვნელი?
გენერალური რუკების მასშტაბი 1:100 000-1:500 000 ღია
ცურვის დროს.
შიდა წყლების რუკების მასშტაბი 1:5000-1:100 000) გამოიყენება
მდინარეებში და ტბებებში სანავიგაციოდ.
რიცხობრივი - გამოისახება 1:100 000 სახით, ე.ი. 1 სმ-ში არის
100 000სმ, ხოლო თუ გვსურს მილებშ მაშინ მნიშვნელი უნდა
გავყოთ 1 მილზე სანტიმეტრში 100000:185200.
33. რას ნიშნავს აბრივიატურა ECDIS-ი, სად იქმნება ელექტრონული
რუკები, რომელია ECDIS-ის მოდიფიცირებული სტანდარტის აღნიშვნა.
ECDIS - ელექტორნული კარტოგრაფიული სისტემა. შეიქმნა
სპეციალიზებული პროგრამული უზრუნველყოფის
საფუძველზე. სისტემას შეუძლია გვიჩვენოს ცურვის
მიმდებარე სანაპირო ზოლი, ობიექტები, რომლებიც გემს
უახლოვდებიან ან შორდებიან. შტურმანს ადვილად შეუძლია
მისი მეშვეობით აღმოაჩინოს საფრთხე და მოახდინოს
დროული რეაგირება. მისი გამოჩენის დრო ემთხვევა
კომპიუტერის გამოჩენის თარიღს და დიდი წვლილი მიუძღვის
ირაკლი ფაღავა

ECDIS-ის განვითარებაში. 1984 წელს IHO-მ ჩამოაყალიბა

კომიტეტი ციფრული ინფორმაციის გაცვლის განხრით. 1978
წელს IMO-სთან ერთად ელ.რუკის აღქმისთვის შექმნეს
საკოორდინაციო ჯგუფი. ვერსია ს-57 მიიღეს. 1995 წელს გაიცა
რეკომენდაცია გამოყენებულიიყო ქაღალდის რუკებთან ერთად
გემებზე. 2003 წელს მიიღეს ISO Database ECS სტანდარტები
ელ.რუკებისათვის.
34. სტანდარტის თანახმად მინიმუმ რა უნდა წარმოაჩინოს
ელექტრონულმა რუკამ?

ელექტრონული კარტოგრაფიული სისტემა (ECDIS)ს ერთ-ერთი ყველაზე

მთავარი კომპონენტია უსაფრთხო ნაოსნობის უზრუნველსაყოფად, მას
შეუძლია გაცვენოს ცურვის მიმდებარე სანაპირო ზოლი, ობიექტები,
რომლებიც გემს უახლოვდებიან ან შორდებიან. დღეს EGDIS-ისა და მასთან
შეერთებული ნავიგაციური საშუალებების ერთობლივი მუშაობის
ეფექტურობით ნავიგატორი წყვეტს უამრავ ნავიგაციურ ამოცანას, რაც
მაღალ დონეზე უზრუნველყოფს ნაოსნობის უსაფრთხოებას. აქედან
გამომდინარე ელექტრონულ რუკებს უნდა შეეძლოთ მინიმუმი
სტანდარტების წარმოჩენა, როგორებიცა:
i. ელექტრონული რუკები უნდა გვაწვდიდესს ჩვენთვის
საჭირო ინფორმაციებს,უსაფრთხო ნაოსნობის
უზრუნველყოფისთვის,

ii. მას უნდა ქონდეს ინდიკატორები, რომელიც გვიჩვენებს

გემის მოძრაობის პარამეტრებს, მის მდებარეობას,
კოორდინატებს, ინფორმაციას განვლილი მარშრუტის
შესახებ.

iii. უნდა შეეძლოს ნავიგაციური გათვლების

ავტომატიზაცია და სამარშრუტო კურსების დატანა,
ასევე სხვა ნავიგაციური ამოცანების გამოყვანა.

iv. უნდა შეეძლოს ავტოპილოტით მართვა ARPA-ის

(Automatic Radar Plotting Aid), AIS -ის(Automatic
Identification System) და GPS (Global Positioning System)
სისტემების დახმარებით.

v. მას უნდა გააჩნდეს რუკის სამი ძირითადი დატვირთვის

დონე: საბაზო - უსაფრთოებისთვის, სტანდარტული -
აჩენებს სანავიგაციო ინფორმაციას და მთლიანი-
გვაწვდის ყველა ხელმისაწვდომ ინფორმაციას.
ირაკლი ფაღავა

35. რას გვაძლევს ECDIS-ის და ARPA-ს ერთდროული ჩართვა, რას გვაძლევს

ECDIS-ის და GPS-ს ერთდროული ჩართვა, რას გვაძლევს ECDIS-ის და AIS-ს
ერთდროული ჩართვა ?
 ECDIS-ის მთავარი დანიშნულებაა მართოს ავტოპილოტი,
ამისათვის შეუძლია მას გაცვალოს ინფორმაცია, ისეთ ძლიერ
სისტემებთან, როგორებიცაა ARPA(Automatic radar plotting
Aid), AIS( Automatic identification system), GPS (Global
positioning system). აქედან გამომდინარე ეკდისს უწოდებენ
კომბინირებულ ნავიგაციურ სისტემას, რომელიც ერთ
მონიტორში აერთიანებს ნავ.სისტემის ინფორმაციას.

 ეკდისი მუშაობს ვექტორულ ელ.რუკებით. იმ ინფორმაციას

გარდა რომელსაც შეიცავს ქაღ.რუკები, ელექტრონული
რუკები გვაწვდის ინფორმაციას სხვა წყაროებიდან:
1. მეზღვაურთა ცნობარი,
2. შუქნიშნების და სიგნალების ცხრილები,
3. ლოციები და ა.შ.

 ARPA-სთან ერთდროულად ჩართვით ჩვენ ვიგებთ

აღმოჩენილი ობიექტის მდებარეობას, კურსის გამოთვლას,
სიჩქარეს და გვკარნახობს საჭირო (ეფექტურ) მანევრირებას.
 GPS-თან ერთად უზრუნველყოფს გემის ადგილმდებარეობის
პერმანენტულ განსაზღვრას, გვიჩვენებს დრეიფის კუთეს,
ცდომილებებს და სხვა მნიშვნელოვან ინფორმაციებს.
 AIS- ის ინფორმაცია აგრეთვე ვექტორის სახით არის ECDIS-ის
ეკრანზე და გვაწვდის ინფორმაციას გამოსული და
მისასვლელი პორტების შესახებ, ტვირთის და მიწერის
პორტის შესახებ, გემის სანომრო ნიშანს, სახელწოდებას და
სხვა ინფორმაციებს.
36. რას ნიშნავს მეცნიერება კარტოგრაფია, რას ნიშნავს კარტოგრაფიული ბადე,
რას ნიშნავს კარტოგრაფიული პროექცია, კარტოგრაფიული პროექციების
სახეებია?
კარტოგრაფია — მეცნიერება ობიექტური სინამდვილის საგნებისა და მოვლენების
კონკრეტული სივრცის და მისი დროის მიხედვით ცვალებადობის შესახებ. ეს
კონკრეტული სივრცე, როგორც სინამდვილის საგნებისა და მოვლენების
ურთიერთგანლაგების წესრიგი, სამგანზომილებიანი, დროში ცვალებადი
კონტინუუმია.

მისი სახისათვის კარტოგრაფია იყენებს სპეციფიკურ ხელოვნურ ნიშნობრივ სისტემას

- „რუკის ენას“ და სპეციფიურ მეთოდს - კარტოგრაფიულ მოდელირებას.
კარტოგრაფიული შემეცნების შედეგს წარმოადგენს საკვლევი სინამდვილის
კარტოგრაფიული მოდელი, რასაც მეცნიერებაში და საზოგადოებრივ
პრაქტიკაში რუკა ეწოდება.

შესაბამისად კარტოგრაფია არის მეცნიერება რუკების შედგენის,

წარმოების და გამოყენების შესახებ. დედამიწის სფერული
ზედაპირის გამოსახახვის მრავალი ხერხია და მათი შედგენა
ირაკლი ფაღავა

ემყარება სხვადახვა მათემატიკურ წესებს, ქმნიან რუკის ბადეს. ეს

ბადე სწორი და ირიბი ხაზების, პარალელებისა და მერიდიანების
ხაზები. ამ ხაზების ერთიანობას კარტოგრაფიული ბადე ეწოდება,
ხოლო გამოსახვის მეთოდს კარტოგრაფიული პროექცია. მისი
სახეებია: ტოლკუთოვანი პროექცია, ტოლსიდიდიანი პროექცია,
ნებისმიერი პროექცია, აზიმუტალური პროექცია, კონუსური
პროექცია, ცილინდრული პროექცია, პირობით პროექცია,
პერსპექტიული პროექცია, ნორმალური პროექცია, მერკატორის
პროექცია, გნომიკური პროექცია და სტერეოგრაფიული პროექცია.

37. რას ნიშნავს რუკა, რას ნიშნავს ლოქსოდრომია(RL), რას ნიშნავს

ორტოდრომია(GC)?
ორ წერტილს შორის სწორხაზოვან ცურვას ლოქსოდრომია ეწოდება.
მეცნიერები ლოქსოდორმიას ლოგარითმულ სპირალს უწოდებენ.
ნავიგატორები ლოქსოდრომიით ცურავენ, მაგრამდიდ მანძილზე
ურვისას ლოქსოდორმია არ არის უმოკლესი მანძილი ორ წერტილს
შორის (ეს იმიტომ რომ ცურვა მიმდინარეობს სფეროზე), ანუ ცურვის
დროს ვკარგავღ გარკვეულ დროსა და
ოპტიმალურად უმოკლესი მანძილი დიდი საოკეანო გადასვლის
დროს შესაძლებელია დიდი წრის რკალით (GREAT CYRCLE) ანუ
ცურვა ორთოდორმიით. ორთოდორმიით ცურვის დროს ძალზე
მოსახერხებელია გნომონიკური პროექციის რუკების გამოყენება.
გნომონიკურ პროექციაზე ორთოდორმია სწორი ხაზებია, ხოლო
მერკატორულ პროექციაზე ჰიპერბოლას( რკალის ფორმა აქვს)
მეკატორულ პროექციაზე მერიდიანები და პარალელები
ორთოდორმიას წარმოადგენენ.

38. რას ნიშნავს ლოგარითმული სპირალი, რას ნიშნავს GREAT CYCLE?

ორ წერტილს შორის სწორხაზოვან ცურვას ლოქსოდრომია ეწოდება.
მეცნიერები ლოქსოდრომიას ლოგარითმულ სპირალსაც უწოდებენ.
ოპტიმალურად უმოკლესი მანძილი დიდ საოკეანო გადასვლის
დროს შესაძლებელია GREAT CYCLE ანუ ცურვა ორთოდორმიით.
ორთოდორმიით ცურვის დროს ძალზე მოსახერხებელია
გნომონიკური პროექციის რუკების გამოყენება. გნომონიკურ
პროექციაზე ორთოდორმია სწორი ხაზებია, ხოლო მერკატორულ
პროექციაზე ჰიპერბოლას( რკალის ფორმა აქვს) მეკატორულ
პროექციაზე მერიდიანები და პარალელები ორთოდორმიას
წარმოადგენენ.

39. რა ფორმა აქვს დედამიწას,რა სხვაობაა ელიპსოიდის ჰორიზონტალურ და

ვერტიკალურ ღერძს შორის, რას უდრის დედამიწის რადიუსი?
კოსმოსიდან გადაღებულ სურათებში დედამიწას იდეალური
მრგვალი ფორმა გააჩნია. „ლურჯი მარგალიტი“ – ხშირად სწორედ ასე
მოიხსენიებენ ის ასტრონავტები, რომლებსაც კოსმოსიდან მისი
დასახვის შესაძლებლობა ჰქონიათ. თუმცა, მოსაზრება, რომ დედამიწა
მრგვალია – მცდარია.
ირაკლი ფაღავა

ინგლისელი მათემატიკოსი და მეცნიერი, ისააკ ნიუტონი იყო

პირველი, რომელმაც გამოთქვა მოსაზრება, რომ დედამიწას
იდეალური მრგვალი ფორმა არ აქვს. ამის ნაცვლად, მიიჩნევდა, რომ
დედამიწა იყო პოლუსებთან შებრტყელებული სფეროიდი, რომელიც
ეკვატორთან განიერდებოდა.

ისააკ ნიუტონი მართალი აღმოჩნდა, თუმცა დედამიწა იდეალური

პოლუსებთან შებრტყელებული სფეროიდიც არ არის ის გეოიდის
ფორმისაა, რადგან მისი მასა ზედაპირზე თანაბრად არ ნაწილდება. ის
ადგილები, სადაც მასის კონცენტრაცია დიდია – ამობურცული და
უსწორმასწოროა.

ამავდროულად, დედამიწის ფორმა, მასზე მიმდინარე მასიური

ცვლილებების გამო, მცირედით, მაგრამ ყოველთვის იცვლება.
ფორმის შეცვლა შეიძლება გამოიწვიოს მთებისა და ვაკეების გაჩენა-
გაქრობამ, ან მეტეორის დაცემამ. ასევე, არ უნდა დაგვავიწყდეს
მთვარისა და მზის მიზიდულობა, რომელიც ზღვის მიმოქცევასთან
ერთად, დედამიწის კონტინენტური ქერქის „მიმოქცევასაც“ იწვევს.
ამავდროულად, ოკეანეებისა და ატმოსფეროს მასის ცვლილება
კონტინენტური ქერქის დეფორმაციას უწყობს ხელს.

ელიფსოიდის ჰორიზონტალურ და ვერტიკალურ ღეძს შორის არის

სხვაობა 21 382. ანუ
6 378 245(ჰორიზონტალური ნახევარ ღერ. სიგ.)-6 356 863
(ვერტიკალური ნახ ღერძის სიგრძე) = 21 382. დედამიწის რადიუსი
უდრის 6371109,7მ. პოლუსებს შორის შეკუმშვა კი 1/298,3 ის ტოლია.

40. კარდინალური ნიშნების დასავლეთი (W) ბუის შუქის დახასიათება?

დას. კარდინალური მარკა შეიძლება იყოს ბურჯისებრი ან
სვეტისებრი ფორმის. ქიმის ნიშანი არის ორი შავი კონუსი წვერებით
ერთმანეთთან. ერთი მეორეს ზემოდან. ბუი აირს ყვითელი ფერის და
აქვს შავი ჰორიზონტალური ზოლი, შუქი არის თეთრი და შუქის
მახასიათებელია 9 გაელვება (15 ან 10 წმ)

41. კარდინალური ნიშნების აღმოსავლეთი (E) ბუის შუქის დახასიათება?

აღმ. კარდინალური ნიშანი შეიძლება იყოს ბურჯისებრი ან
სვეტისებრი ფორმის. ქიმის ნიშანი არის ორი შავი კონუსი ფუძეებით
ერთმანეთზე მიერთებული. ბუი არის შავი ფერის და აქვს ყვითელი
ჰორიზონტალური ზოლი. აჩვენებს თეთრი ფერის შუქს. 3
გაელვების სიხშირით flashes (every 5 or 10 s.)
ირაკლი ფაღავა

42. კარდინალური ნიშნების ჩრდილოეთი (N) ბუის შუქის დახასიათება?

ჩრდ. კარდინალური ნიშანი შეიძლება იყოს ბურჯისებრი ან
სვეტისებრი ფორმის. ქიმის ნიშანი არის ორი შავი კონუსი წვერებით
ზემოთ.ბუი არის ყვითელი და შავი ფერის ზემოთა ნახევარი შავი,
ხოლო ქვედა ყვითელი. გამოსცემს თეთრი ფერის შუქს. უწყვეტად
ელვარეს.

Quick flashing, very quick flashing.

43. კარდინალური ნიშნების სამხრეთი (S) ბუის შუქის დახასიათება?

სამხ. კარდინალური ნიშანი შეიძლება იყოს ბურჯისებრი ან
სვეტისებრი ფორმის. ქიმის ნიშანი არის ორი შავი კონუსი წვერები
მიმართული ქვემოთ. ბუის არის ყვითელი და შავი ფერის ზემოთა
ყვითელი, ხოლო ქვედა შავი. გამოსცემს თეთრი ფერის შუქს. 6 ხშირი
გაელვება + 1 ხანგრძლივი გაელვება(15წმ) .

QUICK FLASHING 6 FLASHES +LONG FLASH 15s ან

Very quick flashing - 6 flashes + long flash 10s

44. რა ფერისაა განცალკევებული საშიშროების აღმნიშვნელი ბუი (Isolated Danger

Marks)?
განცალკევებული საშიშროების ნიშანი (განმხოლოებული საშიშროების
ნიშანი; ინგლ. Isolated Danger Mark) ― საზღვაო ნიშანი, რომელიც გამოიყენება მცირე
ზომის სანავიგაციო საფრთხის აღსანიშნად, როგორიცაა ნაწილობრივ დაფარული
კლდე,[1] წყალმარჩხები და ა.შ. დამაგრებულია საფრთხის ცენტრში. სანავიგაციო
რუკებზე დატანილი სიმბოლო სახიფათო ადგილის შუაგულს მიუთითებს.[2]

განცალკევებული საშიშროების ნიშანს აქვს ბურჯისებრი ან სვეტისებური ფორმა. იგი

შავი ფერისაა და ერთი ან რამდენიმე წითელი ჰორიზონტალური ზოლი აქვს. ქიმზე
ორი შავი სფერო აქვს დამაგრებული. განცალკევებული საშიშროების
ნიშნის დამახასიათებელი შუქია თეთრი ჯგუფური გაელვება ციკლში 2 გამონათებით.
ძალიან ხშირი შუქის შემთხვევაში 2-ჯერ ანათებს 5 წამში ერთხელ, ხოლო ხშირი
შუქის შემთხვევაში 2-ჯერ ანათებს 10 წამში ერთხელ.[3]

45. რა ფერისაა, უსაფრთხო ფარვატერის ბუი (Safe Water Marks)?

უსაფრთხო წყლების ნიშანი (ასევე ცნობილი როგორც ფარვატერის დასაწყისისა და
შუახაზის მაჩვენებელი ნიშანი; ღერძული ნიშანი; ინგლ. Safe Water Mark) ― საზღვაო
სანავიგაციო ნიშანი, რომელიც გამოიყენება ნაოსნობისთვის უსაფრთხო წყლების
მისათითებლად. უსაფრთო წყლების ნიშნების სერიით წყალმარჩხ ადგილებში
უსაფრთხო მარშრუტის მონიშვნაა შესაძლებელი.[1]

ღია სანაოსნო ტერიტორიაზე უსაფრთხო წყლების ნიშნები უსაფრთხო,

რეკომენდებულ გზაზე მიანიშნებს. ნიშნები მიუთითებენ ფარვატერის უღრმეს
ნაწილზე ან ხიდის ქვეშ ყველაზე ღრმა უსაფრთხო გასასვლელზე. იგი შეიძლება
მიჯნავდეს მოძრაობის გამყოფი სისტემების მიმართულების ზოლებსაც.[2]
ირაკლი ფაღავა

მას შეიძლება ქონდეს ბურჯისებრი ან სვეტისებრი ფორმა.უსაფრთხო წყლების

ნიშნების გარჩევა შესაძლებელია წითელი და თეთრი ვერტიკალური ზოლებით.
ჩვეულებრივ, დამაგრებული აქვს სფეროს ფორმის წითელი ქიმი.
ღამით ანათებს თეთრი ფერის მკრთოლვარე, იზოფაზურ, ხანგრძლივად ელვარე შუქს
10 წამიანი ინტერვალით და A მორზეს კოდის შესაბამის შუქს (ერთი მოკლე, ერთი
გრძელი გაელვება).

46. რა ფერისაა სპეციალური დანიშნულების ბუების ნიშნები (Special Marks)?

სპეციალური ნიშანი (სპეციალური დანიშნულების ნიშანი; ინგლ. Special mark) ―
საზღვაო ნიშანი, რომელიც საზღვაო საპილოტე მომსახურებისთვის გამოიყენება.
გამოყოფს ნაოსნობისთის გამორჩეულ უბნებსა და განსაკუთრებულ ელემენტებს.
[1]
შესამჩნევია ყვითელი შეფერილობითა და დახრილი ჯვრის (ასევე ცნობილი
როგორც ანდრია მოციქულის ჯვარი) ქიმით. აქვს შუქების რამდენიმე გამორჩეული
მიმდევრობა, რომელიც სიახლოვეს მდებარე სხვა სანავიგაციო ნიშნების შუქის
რითმებისგან განსხვავდება.
სპეციალური ნიშანი ყვითელი შეფერილობისაა და ნებისმიერი ფორმა (სფერო,
ბურჯი, სვეტი) შეიძლება ჰქონდეს. ქიმზე ყვითელი ფერის დახრილი ჯვარი (წმინდა
ანდრიას ჯვარი) აქვს დამაგრებული. ასხივებს ყვითელი ფერის შუქს სხვადასხვა
რითმით, რომელიც განსხვავდება სხვა სანავიგაციო ნიშნების შუქის რითმებისგან.
47. . რა ფიგურაა განლაგებული განცალკევებული საშიშროების აღმნიშვნელი
ბუის
ქიმზე (Isolated Danger Marks)?
.ტოპი არის ორი შავი სფერო (კითხვა 44)
48. რა ფერის შუქს ანათებს, უსაფრთხო ფარვატერის ბუი (Safe Water Marks)?
ღამით ანათებს თეთრი ფერის მკრთოლვარე, იზოფაზურ, ხანგრძლივად
ელვარე შუქს 10 წამიანი ინტერვალით და A მორზეს კოდის შესაბამის
შუქს (ერთი მოკლე, ერთი გრძელი გაელვება). (კითხვა 45)
49. რა ფერის შუქს ანათებს, სპეციალური დანიშნულების ბუი (Special Marks)?
ასხივებს ყვითელი ფერის შუქს სხვადასხვა რითმით, რომელიც
განსხვავდება სხვა სანავიგაციო ნიშნების შუქის რითმებისგან. (კითხვა
46)
50. . რა ფიგურაა (ფიგურებია) განლაგებული აღმოსავლეთის მხარის მაჩვენებელი
კარდინალური ნიშნის, ტივტივას თავზე და როგორი ფერის შუქს
იძლევა იგი
აღმ. კარდინალური ნიშანი შეიძლება იყოს ბურჯისებრი ან სვეტისებრი
ფორმის. ქიმის ნიშანი არის ორი შავი კონუსი ფუძეებით ერთმანეთზე
მიერთებული. ბუი არის შავი ფერის და აქვს ყვითელი ჰორიზონტალური
ზოლი. აჩვენებს თეთრი ფერის შუქს. 3 გაელვების სიხშირით flashes (every
5 or 10 s.)

51. . რა ფიგურაა (ფიგურებია) განლაგებული დასავლეთის მხარის მაჩვენებელი

კარდინალური ნიშნის, ტივტივას თავზე და როგორი ფერის შუქს
იძლევა იგი?
დას. კარდინალური მარკა შეიძლება იყოს ბურჯისებრი ან სვეტისებრი ფორმის.
ქიმის ნიშანი არის ორი შავი კონუსი წვერებით ერთმანეთთან. ერთი მეორეს
ზემოდან. ბუი აირს ყვითელი ფერის და აქვს შავი ჰორიზონტალური ზოლი, შუქი
არის თეთრი და შუქის მახასიათებელია 9 გაელვება (15 ან 10 წმ)
ირაკლი ფაღავა

52. რა ფიგურაა (ფიგურებია) განლაგებული სპეციალური დანიშნულების

მაჩვენებელი ნიშნის, ტივტივას თავზე და როგორი ფერის შუქს
იძლევა იგი?

სპეციალური ნიშანი (სპეციალური დანიშნულების ნიშანი; ინგლ. Special mark) ―

საზღვაო ნიშანი, რომელიც საზღვაო საპილოტე მომსახურებისთვის გამოიყენება.
გამოყოფს ნაოსნობისთის გამორჩეულ უბნებსა და განსაკუთრებულ ელემენტებს.
[1]
შესამჩნევია ყვითელი შეფერილობითა და დახრილი ჯვრის (ასევე ცნობილი
როგორც ანდრია მოციქულის ჯვარი) ქიმით. აქვს შუქების რამდენიმე გამორჩეული
მიმდევრობა, რომელიც სიახლოვეს მდებარე სხვა სანავიგაციო ნიშნების შუქის
რითმებისგან განსხვავდება.
სპეციალური ნიშანი ყვითელი შეფერილობისაა და ნებისმიერი ფორმა (სფერო,
ბურჯი, სვეტი) შეიძლება ჰქონდეს. ქიმზე ყვითელი ფერის დახრილი ჯვარი (წმინდა
ანდრიას ჯვარი) აქვს დამაგრებული. ასხივებს ყვითელი ფერის შუქს სხვადასხვა
რითმით, რომელიც განსხვავდება სხვა სანავიგაციო ნიშნების შუქის რითმებისგან.

53. . იყოფა თუ არა კარდინალური ნიშნები რეგიონებად და თუ იყოფა–რომელ

რეგიონებად?
არ იყოფა რეგიონებად .

54. რომელი ტივტივა ანათებს შემდეგნაირად: VQ და რომელი მხრიდან უნდა

ჩავიაროთ მის მიმართ?

ეს ბუი არის ჩრდილოეთის კარდინალური ბუი და მას უნდა

ჩავუაროთ
ჩრდილოეთიდან