Aralin 5: Mga Gamit ng Wika sa Lipunan

Mga Kasanayang Pampagkatuto

1. Nabibigyang kahulugan ang mga komunikatibong gamit ng wika sa lipunan
(Ayon kay M. A. K. Halliday)
2. Natutukoy ang iba’t ibang gamit ng wika sa lipunan sa pamamagitan ng napanood na
palabas sa telebisyon at pelikula (Halimbawa: Be Careful with My Heart, Got to
Believe, Ekstra, On The Job, Word of the Lourd (http://lourddeveyra.blogspot.com)
3. Naipaliliwanag nang pasalita ang gamit ng wika sa lipunan sa pamamagitan
ng mga pagbibigay halimbawa
4. Nakapagsasaliksik ng mga halimbawang sitwasyon na nagpapakita ng
gamit ng wika sa lipunan
http://clipart-library.com/clipart/BcaKKAG7i.htm

Ang wika ay isang mahalagang aspeto sa buhay ng isang tao dahil ito ay kanyang ginagamit sa
pang-araw-araw na pamumuhay. Ito ang kanyang naging kasangkapan upang maipabatid niya ang
kanyang mga mithiin, pangarap, saloobin, damdamin at kaisipan na bunga ng kanyang mga karanasan
sa buhay katulad ng pagtagumpay, pagkatalo, pagkapoot, pagkasuklam, pagkabigo at iba pa.
Sa modyul na ito ay tuklasin natin ang mga gamit ng wika sa lipunan. Kaya ano pa ang iyong
hinihintay? Halina’t simulan natin.

Panimulang Gawain
Panooring mabuti ang video clip mula sa teleseryeng “Wild Flower”

Mga Gabay na tanong:

1. Paano naipabatid ng mga tauhan sa
teleserye ang kanilang saloobin at
damdamin?
2. Ano kaya ang posibleng magiging buhay
ng tao sa mundong ito kung walang wika?
3. Ano ang nagiging papel ng wika sa pang-
araw-araw mong pamumuhay?
Patunayan ang iyong sagot.

https://www.youtube.com/watch?v=ITTgYlyXfNk
 Ano nga ba ang mga gamit ng wika sa
lipunan?

Narito ang mga gamit ng wika sa lipunan ayon kay M.A.K. Halliday:
1. Personal
 Ginagamit sa pagpapahayag ng sariling saloobin, opinyon at damdamin.
 Bahagi nito ang pagbulalas ng damdamin gaya ng pagkagulat, pagkagalit, hinanakit at tuwa.
 Kowd: Ito ako eh!
Mga Halimbawa:
1. Mas gusto ko ang pulang kamiseta kaysa asul.
2. Para sa akin mas magaling si Ana.
3. Ang paggamit ng barrier sa mga angkas ng motorsiklo ay hindi nakatutulong
sa mga karaniwang mamamayan ng ating siyudad, bagkus maaari pa itong
maging dahilan ng aksidente.
4. Yehey, perfect ako sa pasulit!

Magbigay ng sariling halimbawang pahayag o pangungusap batay sa larawang nakita at ilahad

ang gamit ng wika batay rito.

Halimbawang pahayag/pangungusap:

Gamit ng wika:
 Halimbawang pahayag/pangungusap:

Gamit ng wika:

Halimbawang pahayag/pangungusap:

Gamit ng wika:

2. Instrumental
 Kasangkapan upang maipahatid ang nais o gusto, pagtutol o kaya ay pagsang-ayon.
 Ginagamit upang mabigyang tugon ang mga pangangailangan.
 Kowd: Nais o Gusto
Mga Halimbawa:
1. Nandito ako para ipaliwanag na mali ang iyong pagkakaintindi sa aking
sinabi.
2. Pakiabot ng isang basong tubig.
3. Layuan mo ang anak ko kung ayaw mong mapahamak.
4. Hindi kita mapapatawad sa ginawa mo, kaya huwag ka nang magpakita
sa akin.

Magbigay ng sariling halimbawang pahayag o pangungusap batay sa larawang nakita at ilahad

ang gamit ng wika batay rito.

Halimbawang pahayag/pangungusap:

Gamit ng wika:
 Halimbawang pahayag/pangungusap:

Gamit ng wika:

Halimbawang pahayag/pangungusap:

Gamit ng wika:

3. Regulatori
 Ito ay ginagamit ng mga taong may awtoridad o kapangyarihan sa pagkontrol ng kanilang
nasasakupan.
 Nakapagpapakilos ang wika tungo sa pagtatamo ng layunin dahil sa kapangyarihang bunga ng
awtoridad, impluwensiya, karisma at pwersa.
 Wikang gumagabay o kumokontrol sa kilos at asal ng iba.
 Kowd: Gawin mo ang sinabi ko.
Mga Halimbawa:
1. Mabuting huwag ka munang magkaroon ng boyfriend hanggang sa makatapos ka ng pag-
aaral.
2. Dapat na ang lahat ay nasa loob nang tahanan bago mag-ika-10:00 ng gabi
3. Panatilihing malinis an gating silid-aralan.
4. Bawal ang pagtapon ng basura dito.
 Magbigay ng sariling halimbawang pahayag o pangungusap batay sa larawang nakita at ilahad
ang gamit ng wika batay rito.

Halimbawang pahayag/pangungusap:

Gamit ng wika:

Halimbawang pahayag/pangungusap:

Gamit ng wika:

Halimbawang pahayag/pangungusap:

Gamit ng wika:

4. Impormatibo
 Ginagamit sa pagpapaliwanag upang maipaalam ang katotohanan, datos at impormasyong
hatid ng mundo.
 Ito ang ginagampanan ng wika kapag naglelektura, naghahain ng mga bagong tuklas na datos
at magbigay ng mga resulta ng sarbey.
 Wikang ginagamit upang makapagbigay impormasyon.
 Kowd: May sasabihin ako sa iyo.
 Mga Halimbawa:
1. Ang salitang pnemonoultramicroscopicsilicovolcanoconiosis ay isang uri ng sakit sa baga
dahil sa alikabok na silica na nagpapamaga sa baga.
2. Ang salitang goodbye ay nagmula sa pahayag na God be with you.
3. Mahigit na sa dalawandaang libo ang naitalang kaso sa Pilipinas ng COVID 19, batay sa
ulat ng WHO ngayong araw, ika-26 ng Agosto, 2020.
4. Ang Deped ay magbibigay ng trabaho para sa apektadong mga guro mula sa mga
pribadong paaralan.

Magbigay ng sariling halimbawang pahayag o pangungusap batay sa larawang nakita at ilahad

ang gamit ng wika batay rito.

Halimbawang pahayag/pangungusap:

Gamit ng wika:

Halimbawang pahayag/pangungusap:

Gamit ng wika:

Halimbawang pahayag/pangungusap:

Gamit ng wika:
5. Imahinatibo
 Tungkulin ito ng wika na ginagamit upang hikayatin ang mambabasa o tagapakinig na
mapagana ang imahinasyon o kaya unawain o bigyang-hugis sa isipan ang mensaheng nais
iparating ng tagapagsalita. Bunga nito nabubuhay ang emosyon o damdamin ng mambabasa
habang pinatatakbo lamang sa gunita ang mga pangyayari, senaryo at sitwasyong
inilalarawan.
 Wikang ginagamit upang makapagpahayag ng sariling imahinasyon sa malikhaing paraan.
 Kowd: Sige, kunwari ganito…
Mga Halimbawa:
1. Natutulog pa kayo, ang iba…nakarating na sa Amerika!
2. Natatakot ako sa aking gagawin dahil alam kong isandaang mata ang
nakatitig sa akin.
3. Naku naman, pinaghihintay mo ako ng 24 oras!
4. Ang iyong mga matang kumikislap ay parang mga bituin sa langit na
nagbibigay liwanag sa aking buhay.

Magbigay ng sariling halimbawang pahayag o pangungusap batay sa larawang nakita at ilahad

ang gamit ng wika batay rito.
Halimbawang pahayag/pangungusap:

Gamit ng wika:

Giphy.com Halimbawang pahayag/pangungusap:

Gamit ng wika:

Pinterest
Halimbawang pahayag/pangungusap:

Gamit ng wika:

Pinterest
6. Interaksyunal
 Ginagamit sa pakikipagkapwa, pagpaplano, pagpapayabong o pagpapanatili na ugnayan sa
iba.
 Nakapagpapanatili/nakapagpapatatag ng relasyong sosyal.
 Kabilang dito ang pang-araw na pagbati at pagbibiruan.
 Kowd: Ikaw at ako.
Mga Halimbawa:
1. Hi John! Kumusta na?
2. Jenny, tayo na sabay na tayong kumain.
3. Aba, parang artista ang dating ah! Saan k aba pupunta?
4. Alam mo, walang problema iyan sa akin. Kahit maypagka-chaka doll ka,
loves pa rin kita…best friends kaya tayo…

Magbigay ng sariling halimbawang pahayag o pangungusap batay sa larawang nakita at ilahad

ang gamit ng wika batay rito.

Halimbawang pahayag/pangungusap:

Gamit ng wika:

Faze Magazine

Halimbawang pahayag/pangungusap:

Gamit ng wika:

Pinterest.com

Halimbawang pahayag/pangungusap:

Gamit ng wika:

Giphy.com
7. Heuristik
 Ginagamit upang makatuklas at mapatotohanan ang mga hinuha upang makamit ang
kaalamang akademik o propesyunal. Ito ang naging tungkulin ng wikang ginamit sa mga
pananaliksik at imbensyon.
 Ginagamit upang maghanap ng mga impormasyon o datos.
Mga Halimbawa:
Paksa ng Pananaliksik: Saloobin ng mga Estudyante sa Ikalabing-isang Antas ng RTPM-DSHS
Tungkol sa Pagsasagawa ng Klase Online
Mga tanong na tutugunin ng mga mananaliksik:
1. Ano ang mga saloobin ng mga estudyante tungkol sa pagsasagawa
ng klase online?
2. Ano ang mga balakid/ suliranin na nararanasan ng mga estudyante
sa pagsasagawa ng klase online ng RTPM-DSHS?
3. Ano ang mga epekto nito sa kanilang performans?
4. Ano ang mga posibleng solusyon upang matugunan ang mga
suliraning kinakaharap ng mga estudyante sa bagong sistema ng
pagkatuto?

Magbigay ng sariling halimbawang pahayag o pangungusap batay sa larawang nakita at ilahad

ang gamit ng wika batay rito.

Halimbawang pahayag/pangungusap:

Gamit ng wika:

Gfycat

Halimbawang pahayag/pangungusap:

Gamit ng wika:

Gfycat
 Halimbawang pahayag/pangungusap:

Gamit ng wika:

Mindanao Daily Mirror

INTERAKTIBONG TALAKAYAN

Sagutin Mo
1. Ano ang iba’t ibang gamit ng wika sa lipunan ayon kay M.A.K. Halliday at ilahad ang kahalagahan
nito para sa atin?
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
2. Ilahad sa pamamagitan ng mga sitwasyong iyong naranasan ang iba’t ibang gamit ng wika.
Halimbawa (Personal)
Sitwasyon: Nilapitan ko ang aking crush at sinabi ko sa kanya na ang ganda-ganda niya.
Halimbawa (Personal)
Sitwasyon:
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
Halimbawa (Instrumental)
Sitwasyon:
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
Halimbawa (Regulatori)
Sitwasyon:
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
 Halimbawa (Impormatibo)
Sitwasyon:
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
Halimbawa (Imahinatibo)
Sitwasyon:
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
Halimbawa (Heuristik)
Sitwasyon:
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

PANSARILING GAWAIN

A. Magsaliksik ng mga halimbawang sitwasyon na nagpapakita ng iba’t ibang gamit ng wika sa lipunan.
(magsaliksik mula sa facebook, twitter, instagram, youtube, telebisyon at pelikula).

Wikemedia Commons
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

DeviantArt
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

Wikemedia Commons
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

Pinterest
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________
Wordpress.com
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

Lovepik
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________

Panoorin Mo!

B. Tukuyin ang iba’t ibang gamit ng wika sa lipunan sa pamamagitan ng panonood ng palabas sa
telebisyon at pelikula na nasa ibaba (Halimbawa: Be Careful with My Heart, Got to Believe, Ekstra, On
The Job, Word of the Lourd). Isulat sa patalatang paraan ang iyong napagmasdan sa video clips na
inihanda para sa inyo sa espasyo sa ibaba na inilaan para sa gawaing ito.

https://www.youtube.com/watch?v=BBH9F3UEKJU
 https://www.youtube.com/watch?v=VvERBbNjEZM https://www.youtube.com/watch?v=x_5vvtG029g

https://www.youtube.com/watch?v=Hd81i3KuI6w https://www.youtube.com/watch?v=S1hIcVF_JBw

Isaalang-alang ang kaayusan sa paglalahad ng kaisipan, paggamit ng wikang Filipino, wastong gamit
ng balarila, at mekaniks sa pagsulat. Gawing gabay ang rubrik na nasa ibaba.

Rubrik para sa Pagsulat

PINAKAMAHUSAY (5 MAHUSAY (4 na puntos) KATAMTAMAN ANG NANGANGAILANGANG LINANGIN ANG

puntos) HUSAY (3 puntos) KASANAYAN SA PAGSULAT (2 puntos)

Maayos na maayos ang
paglalahad ng kaisipan ayon
sa tungkulin ng wika na
naka-asayn sa grupo.
(Walang mali sa paglalahad
ng kaisipan)
Maayos ang paglalahad Hindi masyadong maayos Hindi maayos ang paglalahad ng kaisipan ayon sa
ng kaisipan ayon sa ang paglalahad ng tungkuling naka-asayn sa grupo.
tungkulin ng wika na kaisipan ayon sa tungkulin
naka-asayn sa grupo ng wika na naka-asayn sa (Mahigit sa limang mga salita ang nagpapamali sa
grupo. mensaheng nais iparating)
(May isa o dalawang mali
sa salita na nagpapamali (May tatlo o apat na maling
sa kaisipan salita na nakaapekto sa
mensaheng nais iparating.

Naipakita ang kaugnayan at
kalinawan ng kaisipan na
isinulat sa mga bidyung
napanood. Walang bahagi sa
talata na nagpapalito sa
mambabasa.
May isa-dalawang May tatlo-apat na kaisipan Maraming kaisipan sa talatang isinulat ang lumihis sa
kaisipan na lumihis sa na lumihis sa nilalaman ng nilalaman ng mga bidyung napanood kaya na
nilalaman ng mga mga bidyung napanood na maaaring magpapalito sa mga mambabasa.
bidyung napanood na maaaring magdudulot ng
maaaring magdudulot ng kalituhan sa mga
kalituhan sa mga mambabasa.
mambabasa.

Nagagamit nang maayos May dalawa-tatlong May apat-limang halong Mayroong mahigit sa anim na halong mga salitang
ang wikang Filipino sa halong mga salitang mga salitang banyaga sa banyaga sa paglalahad ng kaisipan
paglalahad ng kaisipan banyaga sa paglalahad paglalahad ng kaisipan
ng kaisipan
Walang mali sa balarila sa
paglalahad ng kaisipan
Isinasaalang-alang ang
indensyon at mardyin, at
walang mali sa paggamit ng
wastong bantas, wastong
baybay ng mga salita,
paggamit ng malaki at maliit
na titik atbp.
May isa-dalawang mali May tatlo-apat na mali sa Maraming mali sa balarila sa paglalahad ng kaisipan
sa balarila sa paglalahad balarila sa paglalahad ng na nakaapekto sa mensaheng nais iparating
ng kaisipan na kaisipan na nakaapekto sa
nakaapekto sa kaisipang mensaheng nais iparating
inilahad
May isa-dalawang mali May tatlo-apat na mali ng Hindi sinasaalang-alang ang indensyon at mardyin,
ng alinman sa alinman sa sumsunod: at maraming mali sa paggamit ng wastong bantas,
sumusunod: pagsaalang- pagsaalang-alang sa wastong baybay ng mga salita, paggamit ng malaki
alang sa indensyon at indensyon at mardyin, sa at maliit na titik atbp.
mardyin, sa paggamit ng paggamit ng wastong
wastong bantas, wastong bantas, wastong baybay
baybay ng mga salita, ng mga salita, paggamit ng
paggamit ng malaki at malaki at maliit na titik
maliit na titik atbp. atbp.
Kaisipan mo, Isulat Mo!
 PANGKATANG GAWAIN

Panuto: Gumawa ng isang video sa mga napapanahong isyu sa lipunan na nagpapakita ng iba’t
ibang tungkulin ng wika. (Ang klase ay hahatiin sa lima.)

Unang Pangkat: Personal at Imahinatibo

Pangalawang Pangkat: Instrumental
Pangatlong Pangkat: Regulatori
Pang-apat na Pangkat: Impormatibo at Heuristik
Panglimang Pangkat: Interaksyunal
Pamantayan:
1. Ang haba ng videong gagawin ay kailangang hindi bababa sa 3 minuto at hindi naman dapat
lumampas sa 5 minuto.
2. Bago magsimula ang video ay kailangang may maikling introduksyon muna tungkol sa
tungkulin ng wika.
3. Ang video ay kailangang tumatalakay sa napapanahong isyu sa lipunan.
4. Ang bawat miyembro ng grupo ay kailangang may partisipasyon para sa gawaing ito.
5. Kailangan na nagagamit nang maayos ang wikang Filipino sa gawaing ito.

Gamitin ang rubrik para sa gawaing ito.

Kategoriya Pinakamahusay Mahusay Katamtaman Nangangailangan ng
5 4 3 Paglinang
2
Pagsunod sa Sumunod sa oras na Bumaba ng isang Bumaba ng 2-3 na minuto o Bumaba sa apat pataas na
napagkasunduang inilaan para sa gagawing minuto o di kaya’y di kaya’y lumampas ng 2-3 minuto o di kaya’y lumampas
haba ng video video…(3-5 min.) lumampas ng isang na minuto sa apat at mahigit na minuto
minuto
Nakatatawag pansin Mahusay na mahusay ang Mahusay ang Hindi masyadong maayos at Hindi maayos at organisado
ang introduksyon paglalahad ng panimula paglalahad ng panimula organisado ang paglalahad ang paglalahad ng panimula
ng panimula
Napapanahon ang Tinatalakay sa video ang May isang isyung May dalawang isyung Hindi napapanahon ang mga
isyu napapanahong isyu tinalakay na hindi tinalakay na hindi isyung tinalakay sa video.
napapanahon napapanahon
Paggamit ng Wikang Matatas ang bawat kasapi Mahusay ang bawat Katamtaman lamang ang Kailangang linangin ang
Filipino ng grupo sa paggamit ng kasapi ng grupo sa husay ng mga kasapi ng kakayahan sa pagsasalita ng
wikang Filipino paggamit ng wikang grupo sa paggamit ng mga kasapi ng grupo sa
Filipino (May isa- wikang Filipino (May 3-4 na paggamit ng wikang Filipino.
dalawang estudyante na estudyante na nagkakamali
nagkakamali ng kaunti sa pagsasalita.)
sa pagsasalita.)
Paggamit sa mga Maayos na maayos ang Maayos ang paglalahad Hindi masyadong maayos Hindi maayos ang paglalahad
Tungkulin ng Wika paglalahad ng bawat ng bawat kaisipan batay ang paglalahad ng bawat ng bawat kaisipan batay sa
kaisipan batay sa iba’t sa iba’t ibang tungkulin kaisipan batay sa iba’t ibang iba’t ibang tungkulin ng wika na
ibang tungkulin ng wika na ng wika na tinalakay. tungkulin ng wika na tinalakay.
tinalakay. (May kaunting tinalakay. (Maraming mali sa pagbibigay
pagkakamali …3-5 na (May 5-6 na pagkakamali sa ng halimbawa sa bawat
pagkakamali sa pagbibigay ng halimbawa sa tungkulin ng wika)
pagbibigay ng bawat tungkulin ng wika)
 halimbawa sa bawat
tungkulin ng wika)

Pagkamalikhain Maayos na maayos ang Maayos ang pagkabuo Hindi masyadong maayos Kailangang linangin ang
pagkabuo ng video, ng video, maganda ang ang pagkabuo ng video, pagkabuo ng video, editing,
maganda ang editing, editing, malinaw na editing, hindi maayos na hindi maayos na naipararating
malinaw na naipararating naipararating sa naipararating sa manonood sa manonood ang paggamit sa
sa manonood ang manonood ang ang paggamit sa mga mga tungkulin ng wika, hindi
paggamit sa mga tungkulin paggamit sa mga tungkulin ng wika, hindi nagampanan nang maaayos
ng wika, nagampanan tungkulin ng wika, masyadong nagampanan ng bawat kasapi ng pangkat
nang maaayos ng bawat nagampanan nang nang maaayos ng bawat ang kanilang tungkulin.
kasapi ng pangkat ang maaayos ng bawat kasapi ng pangkat ang
kanilang tungkulin kasapi ng pangkat ang kanilang tungkulin
kanilang tungkulin
(May kaunting
kakulangan lang)
KABUUAN 30/30