Detyrë Kursi

Departamenti: Pedagogji-Psikologji
Lënda: Psikologjia e zhvillimit te fëmijës
Tema: Ndikimi I lojës dhe aktiviteteve kreative në zhvillimin e fëmijëve.

Lektore e lëndës: Dr. Marsela Shehu

Punoi: Alisa Braimllari
Amantia Bega
Annamaria Nikolli
Emanuela Gjoka

Tiranë, 2023
ABSTRAKT
Lojërat në thelb janë aktivitete vullnetare që bazohen në motivimin e brendshëm te fëmijës dhe
në të cilin ai përfshihet në mënyrë aktive dhe gjë kjo që sjell një ndikim të madh tek ata. Falë saj,
fëmija fiton shumë kompetenca të reja si vetëbesimi dhe elasticiteti, përjeton ndjenja të
ndryshme dhe përmes këtyre plotëson nevojat dhe interest e tij. Në këtë punim ne do të
evidentojmë lidhjen psikologjike , fizike , sociale të fëmijëve në lidhje me aktivetet kreative dhe
lojërat e ndryshme. Gjithashtu për të paraqitur kemi spikatur disa pika kryesore sic është hasja e
zhvillimit moral, emocional, kognitiv , motorik . Avantazhet dhe disavantazhet të cilat
parashtrojnë frymën e lojërave dhe aktiviteteve tek fëmijët.
TABELA E PERMBAJTJES

ABSTRAKT
HYRJA
1.Përshkrimi i situatës
2.Rëndësia e punimit
3.Struktura e punimit
KAPITULLI 1 – ARGUMENTI SHKENCOR
1.1 Ndikimi i zhvillimit motorik, social , emocional dhe kognitiv.
1.2 Tipet e lojës.

KAPITULLI 2 – ANALIZE STUDIMORE

2.1 Roli I prindërve tek loja
2.2 Avantazhet e përforcimit të lojës
2.3 Disavantazhet
2.4 Mungesa e lojës/ Statistika

KAPITULLI 3-Kuriozitete
HYRJA
1.Përshkrimi i situatës
Lojërat dhe aktivitetet kreative kanë një ndikim të ëne zhvillimin e fëmijëve. Kur fëmijët luajnë
dhe angazhohen në aktivitete kreative , ata zhvillojnë shumë aftësi te rëndësishme. Për shembull,
lojërat ndihmojnë në zhvillimin e aftësive motorike dhe koordinimit të syrit dhe te orës.
Aktivitete kreative si pikturimi ose ndërtimi me gure, promovojnë imagjinatën e tyre. Gjithashtu,
lojërat ndihmojnë fëmijët të mësojnë frymën e bashkëpunimit në lidhje me fëmijët e tjerë, të
zgjidhin probleme dhe të zhvillojnë aftësi sociale dhe emocionale. Prandaj, është e rëndësishme
të inkurajojmë fëmijët të luajnë dhe të angazhohen në aktivitete të ndryshme për të ndihmuar në
zhvillimin e plotë të potencialit të tyre.
2. Rëndësia e punimit:ky punim elaboron në mënyrë të detajuar tipet e lojës dhe efektin që
kanë tek fëmija gjithashu synon të parashtrojë ndikimit psikologjike, fizologjike. Gjithashtu, ky
punim evaluan rëndësinë e aktivitetit, se si lojrat dhe aktivitetet kreative ndihmojnë fëmijët të
mësojnë dhe të zhvillohen. Eksplorojmë temën duke spikatur cdo pikë për të arritur qëllimin e
punimit e cila është përmirësmi në plotësimin dhe zhvillimin e fëmijës.
3.Struktura e punimit: Përshkrimi, si fillim do të parashtrojmë temën duke prezantuar se cfarë
janë lojërat dhe aktivitetet në ndërveprim me zhvilimin e fëmijës. Rëndësinë që kanë dhe sesi
ndikojnë në aspektet psikologjike dhe fizologjike. Do të spikasim pikat që ndërveprojnë ,
avantazhet, disavantzhet dhe pas një ndërthurje të detajuar sesi ne mund ti përmisojmë
- Kapitulli I
-Në këtë pikë do të shpjegojmë për zhvillimet që ndikojnë, cfarë është zhvillimi moral,
emocional, motorik, kognitiv, social, mënyra sesi këto zhvilime elaborojnë me lojërat dhe
aktivitetet. Gjithashtu, tipet e lojrave dhe shembujt që do të jenë të nevojshme për përmirësmin e
zhvillimit të fëmijës.
-Kapitulli II
Studiojmë sesi roli I prindërit ndikon në zhvillimin e fëmijës, se si ky ndërveprim ndërthuret në
zhvillimet, mënyra sesi fëmijët,përgjigjen ndaj rolit/stilit të prindërve që kanë. Avantatzhet dhe
disavazntazhet që spikaten në këtë studim, si dhe ndikimi I mungesës së lojës.
-Kapitulli III
Studiojmë sesi perceptimi i një aktiviteti si lojë duket se çon në nivele më të larta gëzimi dhe
angazhimi aktiv.
KAPITULLI 1 (ARGUMENTI SHKENCOR)
1.1- Zhvillimi Kognitiv
Lojërat dhe aktivitetet kanë një ndikim të rëndësishëm në zhvillimin kognitiv të fëmijëve. Ata
ndihmojnë në zhvillimin e aftësive të tilla si mendimi, kujtesa, zgjidhja e problemeve, kreativiteti
dhe koordinimi motorik. Lojërat komplekse, si lojërat ndërtuese, përpunimi i puzzle-ve dhe
lojërat strategjike, mund të promovojnë zhvillimin e aftësive të avancuara kognitive. Aktivitetet
fizike, si lojrat sportive dhe lojrat që inkurajojnë lëvizjen, gjithashtu kanë një ndikim të mirë në
zhvillimin e aftësive kognitive. Është e rëndësishme të ofrojmë fëmijëve mundësi për lojë dhe
aktivitete të ndryshme që i sfidojnë dhe i inkurajojnë ata të mësojnë dhe të zhvillojnë aftësitë e
tyre kognitive.
Ka shumë lojra të mira për zhvillimin kognitiv:
- Puzzle-t: Ata ndihmojnë në zhvillimin e aftësive të zgjidhjes së problemeve dhe kujtesës.
- Lojërat strategjike: Si shah, damë ose sudoku, ato promovojnë mendimin e thellë dhe
planifikimin.
- Lojërat ndërtuese: Për shembull, Lego ose blloqet e ndërtimit, ato inkurajojnë kreativitetin dhe
zhvillimin e aftësive motorike.
- Lojërat e fjalëve: Si Scrabble ose kërkimi i fjalëve, ato promovojnë zhvillimin e aftësive
leksikore dhe gjuhësore.
- Lojërat matematikore: Si Sudoku, shumëzimi ose zgjidhja e problemeve matematikore, ato
ndihmojnë në zhvillimin e aftësive matematikore dhe logjike.
- Lojërat vizuale: Si Tangram ose Memory, ato promovojnë aftësinë për të vërejtur dhe kujtesën
vizuale.
Aktivitetet fizike janë gjithashtu të rëndësishme për zhvillimin kognitiv:
- Lojërat sportive: Si futbolli, basketbolli, volejbolli dhe tenisi janë aktivitete që ndihmojnë në
zhvillimin e koordinimit motorik, aftësive strategjike dhe aftësive sociale.
- Dancimi: Dancimi është një mënyrë e shkëlqyeshme për të zhvilluar koordinimin motorik,
ndjeshmërinë ritmike dhe aftësinë për të mësuar sekuencat e lëvizjeve.
- Joggingu: Aktivitete të lehta si joggingu mund të ndihmojnë në përmirësimin e aftësive
kognitive, duke rritur nivelin e energjisë dhe qarkullimin e gjakut në tru.
- Aktivitetet artistike: Piktura, skulptura ose aktivitete të tjera artistike promovojnë kreativitetin
dhe aftësinë për të shprehur veten nëpërmjet artit.
-Zhvillimi motorike
Zhvillimi motorik është procesi i rritjes dhe përmirësimit të aftësive motorike të trupit. Ka dy
lloje të zhvillimit motorik: zhvillimi motorik bruto dhe zhvillimi motorik i hollësishëm.
Zhvillimi motorik bruto përfshin lëvizjet e mëdha të trupit si të ecjes, të hedhjes dhe të kapjes.
Zhvillimi motorik i hollësishëm përfshin lëvizjet e vogla dhe të hollësishme si të mbajtjes së
lapsit, të kapjes së objekteve të vogla dhe të lëvizjes së gishtërinjve.

Lojërat dhe aktivitetet kreative kanë një ndikim të rëndësishëm në zhvillimin motorik të
fëmijëve. Ata ndihmojnë në forcimin e muskujve, përmirësimin e koordinimit dhe rritjen e
ndërgjegjësimit të trupit. Për shembull, lojërat si të hedhjes së topit, të kapjes së objekteve dhe të
lundrimit në ujë përmirësojnë aftësitë motorike bruto. Ndërsa lojërat si të ndërtimit me blloqe, të
vizatimit dhe të grumbullimit të objekteve të ndryshme përmirësojnë aftësitë motorike të
hollësishme.

-Zhvillimi moral
Zhvillimi moral i fëmijeëve është procesi i formimit të vlerave, normave dhe sjelljeve etike të
tyre. Ky proces ndodh nëpërmjet eksperiencave dhe ndikimeve që ata hasin në familje, shoqëri
dhe mjediset e tyre të tjera. Lojërat dhe aktivitetet kreative kanë një rol te rëndësishëm në këtë
Teorit e Kholbergut në zhvillimin e moralit
Lojrat dhe aktivitetet kreative gjithashtu mund të ndihmojnë fëmijët të marrin perspektivën e të
tjerëve dhe të kuptojnë ndjeshmerinë morale. Psh Lojrat me role dhe simulimet sociale, si të
luash doktore ose polic, mund të ndihmojnë fëmijët të kuptojnë vlerën e ndihmës dhe respektit
ndaj te tjerëve. Gjithashtu, lojrat që inkurajojnë zgjidhjen e konflikteve në mënyrë pozitive dhe të
promovojnë vlera si drejtësia dhe ndihma ndaj të varfërve janë gjithashtu të rëndësishme për
zhvillimin moral. Eshtë gjithashtu e rëndësishme qe lojrat të jenë të përshtatshme për moshat dhe
nivelin e zhvillimit të fëmijëve.
Zhvillimi Emocional
-Loja është një aktivitet që lejon kontrollin e ankthit të krijuar nga burimet e brendshme,
agresiviteti dhe seksualiteti i fëmijëve
-një aktivitet i këndshëm që gjeneron kënaqësi emocionale dhe ndjenja lumturie
-inkurajon shprehjen e emocioneve dhe lehtëson rregullimin e emocioneve
-është një mjet për të mësuar teknikat e zgjidhjes së konflikteve
-përmirëson vetëvlerësimin, është një mjet vetë-afirmimi
-është dëshmi e personalitetit të fëmijëve dhe është një burim i hershëm i ndjenjës së identitetit

-Zhvillimi Social
Eshtë nje process që përfshin mësime , aftësi dhe përvoja që ata fitojnë në lidhje me
marrëdhëniet dhe interaksionet me të tjerët. Zhvillimi social ka dy drejtime: nga njëra anë fëmijët
bëhen pjesë e grupit/komunitetit në të cilën ai jeton dhe nga ana tjetër e dallojnë veten e tyre si
individ të vecantë.
Një anë e rëndësishme e zhvillimit social në këtë moshë është socializimi , proces ky nga I cili
fëmijët përfitojnë rregullat , vlerat dhe njohuritë e shoqërisë , ndërsa ana tjetër është formimi I
personalitetit ku në këtë proces fëmijët duhet të kenë mënyra të ndryshme të të ndjerit dhe
sjelljes në situatë të ndryshme.

1.2 Tipet e lojës

Fazat e ndryshme të lojës
Fëmijët do të marrin pjesë në shumë lloje të ndryshme loje ndërsa rriten. Kjo përfshin gjashtë
fazat e lojës të përshkruara nga sociologu Mildred Parten në vitin 1932: lojën e lirë, lojën e
vetmuar, lojën e shikuesve, lojën paralele, lojën shoqëruese dhe lojën bashkëpunuese.

Sipas hulumtimit të Parten, fëmijët përparojnë në këto gjashtë faza para se të jenë 5 vjeç. Pasi t'i
zotërojnë ato, ata do të provojnë lloje të tjera lojërash që bien në ato kategori, duke përfshirë
lojën konkurruese, lojën dramatike dhe më shumë.3

Ndërsa fëmijët përparojnë nëpër fazat e lojës, ju do të dini se ata po përparojnë fizikisht dhe
njohës, thotë Dr. Starnes. Ata po fitojnë besim dhe njohuri ndërsa mbeten të sfiduar, gjë që
tregon procese të evoluara të mendimit.

Çdo fëmijë zhvillohet me ritmin e vet dhe mund të përfshihet në këto lojëra të ndryshme herët
ose vonë. Ndërsa fazat e lojës janë progresive, ato shpesh ndodhin njëkohësisht. Një fëmijë nuk
mund të lërë pas një lloj loje kur kalon në tjetrin.

Play Benefits Black Kids—Këto 8 vende u japin atyre më shumë akses në të

ilustrim i fëmijëve duke luajtur.
Lojë pa zënë
Të porsalindurit nga 1 deri në 3 muaj do të marrin pjesë në lojëra të pabanuara. Mendoni për këtë
si përpjekjen e tyre të parë për të mësuar rreth botës. Ata do të vëzhgojnë rrethinën e tyre dhe do
të bëjnë lëvizje të rastësishme të trupit nga kurioziteti. Loja e pa zënë mund të mos duket në të
vërtetë si të luash, por ajo vendos skenën për zhvillimin e ardhshëm.
Si ta inkurajoni: Megjithëse të porsalindurit do të angazhohen vetë në lojëra të pabanuara, nuk
është e dëmshme të inkurajoni eksplorimin. Për shembull, mund t'i shtrini në një rrogoz, ose t'u
tregoni atyre fotografi shumëngjyrëshe. Ndërveprimi me kujdestarët i ndihmon foshnjat të
ndërgjegjësohen për jetën e tyre të re.

Lojë e pavarur / Lojë e vetmuar

Nga lindja deri në rreth 2 vjeç, fëmijët nuk u kushtojnë shumë vëmendje shokëve të lojës në
mjediset sociale. Ata preferojnë ta argëtojnë veten përmes lojës së pavarur. Duke u angazhuar në
lojëra solo, fëmijët mësojnë rreth mjedisit të tyre, ndërtojnë besim dhe pavarësi, praktikojnë
kreativitetin, përjetojnë shkakun dhe efektin dhe rregullojnë aftësitë e tyre motorike.

Si ta inkurajoni: Fëmijët e vegjël mund të argëtohen me një gamë të gjerë objektesh, të tilla si
lodra shtytëse, mjete vizatimi, kafshë pellushi, libra, instrumente muzikore dhe më shumë. Jepini
fëmijës tuaj lirinë për të luajtur si të dëshirojë - dhe mbani mend se kreativiteti është i
rëndësishëm për zhvillimin! Vini re se disa parashkollorë dhe fëmijë më të rritur mund të
preferojnë ende lojën e pavarur, në varësi të personalitetit dhe interesave të tyre.

Lojë simbolike
Rreth 18 muajsh, fëmijët e vegjël mund të eksperimentojnë me lojën simbolike, duke përdorur
një objekt për të përfaqësuar një tjetër. Për shembull, ata mund të përdorin një shënues si celular
ose të pretendojnë se një top është një mollë. Ata gjithashtu mund të fillojnë të angazhohen në
një ose dy akte të thjeshta lojërash shtirëse, si nxitja e një tenxhere në sobë në një kuzhinë
lojërash ose pretendimi se pinë nga një filxhan çaji.

Si ta inkurajoni: Kur luani me vogëlushin tuaj, përdorni objekte të ndryshme për të përfaqësuar
sendet e zakonshme. Për shembull, nëse luajnë me kafshët e tyre të fermës, lërini pulat të bëjnë
vezë, por përdorni blloqe të vogla si vezë. Ose nëse jeni duke luajtur përkrah tyre në kuzhinën e
tyre të lodrave, përdorni lodra të tjera për të përfaqësuar ushqimin, si një tullë jeshile për selino
ose një tullë të verdhë për një banane. Ndërsa fëmija juaj ju vëzhgon, kjo do të ndezë
kreativitetin e tij për të përdorur lodra dhe objekte të tjera si simbole në lojën e tyre gjithashtu.

Lojë me shikues
Rreth moshës 2 vjeçare, fëmijët e vegjël përfshihen në lojën e shikuesve. Kjo përfshin shikimin e
të tjerëve duke luajtur, por jo duke marrë pjesë vetë.
Prindërit mund të jenë të shpejtë për të zbritur përfitimet e lojës së shikuesve, por ekspertët thonë
se kjo i ndihmon fëmijët të fitojnë besimin e nevojshëm për t'u bashkuar me argëtimin. Ata do të
mësojnë se si të luajnë dhe të ndërveprojnë me të tjerët.

Si ta inkurajoni: Për shkak se loja e shikuesve është joaktive, është e lehtë të përfshihet në jetën
tuaj të përditshme. Lëreni vogëlushin tuaj t'ju shikojë të kryeni detyra interesante si zgjidhja e një
enigme ose luajtja e pianos. Edhe më mirë nëse ata mund të vëzhgonin vëllezërit e motrat më të
mëdhenj nëpër shtëpi ose fëmijët e lagjes në park!

Lojë paralele
A keni vënë re ndonjëherë një grup të vegjëlish që luajnë krah për krah, por jo së bashku? Ata
janë të përfshirë në lojëra paralele. Fëmijët mund të përdorin të njëjtat lodra dhe të imitojnë njëri-
tjetrin, por ata nuk do të ndërveprojnë drejtpërdrejt me bashkëmoshatarët e tyre. Loja paralele
është e zakonshme në ato mosha 2 deri në 3 vjeç. Kjo tregon se ata janë pothuajse (megjithëse jo
plotësisht) gati për t'u lidhur me të tjerët dhe janë në rrugën e tyre drejt ndërveprimit social.

Si ta inkurajoni atë: Siguroni lodra dhe aktivitete që fëmijët të përfshihen në lojëra paralele;
Fëmijët e vegjël zakonisht kënaqen me gjëra të tilla si kafshë pellushi, blloqe, libra me ngjitëse,
kuti rëre dhe brumë për të luajtur. Ju mund të ofroni shumë lodra të njëjta për të parandaluar
zemërimin (të vegjëlit nuk u pëlqen të ndajnë!) dhe të demonstroni se si t'i përdorin artikujt.
Inkurajoni fëmijët të luajnë pranë njëri-tjetrit, por mos i detyroni të ndërveprojnë. Ata ende do të
mësojnë mësime të vlefshme rreth bashkëpunimit dhe socializimit.

KAPITULLI 2 ( ANALIZA STUDIMORE)

2.1 Roli I prindërve tek loja: Të rriturit luajnë një rol të rëndësishëm në lojën e fëmijërisë së
hershme. Ka tre role që të rriturit mund të luajnë në lojën e fëmijëve, siç identifikohen nga
Extension i Universitetit Shtetëror të Miçiganit. Roli i parë është
planifikimi për lojë. Strukturoni mjedisin bazuar në pikat e forta dhe aftësitë e fëmijëve, por
gjithashtu zgjeroni njohuritë aktuale të fëmijëve për të lejuar rritjen e këtyre njohurive.
Jepuni fëmijëve një shumëllojshmëri zgjedhjesh. Roli i dytë që kanë të rriturit është të
mbështesin fëmijët gjatë lojës. Si i rritur, është e rëndësishme të mbështesni lojën e fëmijës dhe
të flisni për lojën, të vërtetoni përpjekjet e fëmijës gjatë lojës, t'i shtoni lojës së fëmijës duke
marrë pjesë aktive në lojë me fëmijën. Problemet gjatë lojës mund të parandalohen duke
ndërhyrë nëse është e nevojshme.
Është e rëndësishme të mbani mend se fëmijët kanë nevojë për mundësi për zgjidhjen e
problemeve gjatë lojës dhe së fundi ndërtoni fëmijët gjatë lojës duke i ndihmuar ata të përfshihen
në lojë nëse kanë nevojë për udhëzim, si dhe duke i bërë ata të ndihen rehat. Së fundi, është e
rëndësishme që të rriturit të rishikojnë lojën duke u kontrolluar me fëmijët, duke vëzhguar
hapësirën, duke menduar në mënyrë kritike dhe duke bërë plane për të ardhmen. Fëmijët kanë
nevojë që të rriturit t'i udhëheqin dhe t'i mësojnë se si të luajnë dhe çfarë pritet në ate moshë te
vogel.Kurrikula krijuese ka zhvilluar atë që ata e quajnë roli i mësuesit. Roli i mësuesit në
Kurrikulën Kreative është të vëzhgojë fëmijët, të udhëheqë mësimin e fëmijëve dhe të vlerësojë
mësimin e fëmijëve. Ka shumë pjesë për secilin prej këtyre roleve. Në rolin e parë të vëzhgimit
të fëmijëve mësuesit duhet të dinë si, kur dhe çfarë të vëzhgojnë. Është e rëndësishme që mësuesi
të mbetet objektiv gjatë kryerjes së vëzhgimeve të tij/saj. Pjesë e Kurrikulës Kreative është
Vazhdimësia Zhvillimore dhe gjatë vëzhgimeve, kjo mund të përdoret. Kur një mësues udhëzon
të mësuarit e fëmijëve, ata duhet të mbajnë mend se jo të gjithë fëmijët mësojnë ose luajnë në të
njëjtën mënyrë dhe kështu duhet të ketë një sërë qasjesh mësimore që përdoren për të lehtësuar
lojën e fëmijëve.
2.2 Avantazhet e lojes: Loja i lejon fëmijët të përdorin krijimtarinë e tyre duke zhvilluar
imagjinatën, shkathtësinë dhe forcën fizike, njohëse dhe emocionale. Loja është e rëndësishme
për zhvillimin e shëndetshëm të trurit.Është nëpërmjet lojës që fëmijët në një moshë shumë të
hershme angazhohen dhe ndërveprojnë në botën përreth tyre. Loja i lejon fëmijët të krijojnë dhe
eksplorojnë një botë që mund ta zotërojnë, duke mposhtur frikën e tyre gjatë praktikimit të roleve
të të rriturve, ndonjëherë në lidhje me fëmijë të tjerë ose kujdestarë të rriturNdërsa zotërojnë
botën e tyre, loja i ndihmon fëmijët të zhvillojnë kompetenca të reja që çojnë në përmirësimin e
besimi dhe elasticiteti që do t'u duhet për t'u përballur me sfidat e ardhshme. Loja e padrejtuar i
lejon fëmijët të mësojnë se si të punojnë në grup, të ndajnë, të negociojnë, të zgjidhin konfliktet
dhe të mësojnë aftësitë e vetë-advokimit. Kur loja lejohet të drejtohet nga fëmijët, fëmijët
praktikojnë aftësitë vendimmarrëse, lëvizin me ritmin e tyre, zbulojnë fushat e tyre të interesit
dhe në fund angazhohen plotësisht në pasionet që dëshirojnë të ndjekin.Në mënyrë ideale, pjesa
më e madhe e lojës përfshin të rriturit, por kur loja kontrollohet nga të rriturit, fëmijët pajtohen
me rregullat dhe shqetësimet e të rriturve dhe humbasin disa nga përfitimet që loja u ofron atyre,
veçanërisht në zhvillimin e kreativitetit, udhëheqjes dhe aftësive në grup.
Ndryshe nga argëtimi pasiv , loja ndërton trupa aktivë dhe të shëndetshëm. Në fakt, është
sugjeruar se inkurajimi i lojës së pastrukturuar mund të jetë një mënyrë e jashtëzakonshme për të
rritur nivelet e aktivitetit fizik tek fëmijët, e cila është një strategji e rëndësishme në zgjidhjen e
epidemisë së obezitetit. Ndoshta mbi të gjitha, loja është një gëzim i thjeshtë që është një pjesë e
dashur e fëmijërisë.
Duke pasur parasysh këtë, mund të duhet të ndodhin përshtatje për të përfshirë të gjithë fëmijët
në lojë. Si mësues, duke lehtësuar mësimin e studentëve gjatë vëzhgimit të tyre, do të punojë në
grupe të vogla nxënësish gjatë periudhave të caktuara të ditës. Në një mjedis të fëmijërisë së
hershme, ka zona interesi në të gjithë klasën, një rol tjetër për mësuesin ose të rriturin është të
promovojë të mësuarit përmes këtyre fushave të interesit, të eksplorojë përmbajtjen në fushat e
interesit dhe të integrojë të mësuarit e studentëve përmes klasës studimet. Roli i fundit për të
cilin flet Kurrikula Kreative është vlerësimi i të nxënit të fëmijëve duke mbledhur fakte, duke
analizuar dhe vlerësuar faktet e mbledhura dhe duke përdorur atë që keni mësuar për të.
Trajektorja e zhvillimit të fëmijëve ndërmjetësohet në mënyrë kritike nga marrëdhëniet e duhura,
afektive me kujdestarët e dashur dhe të qëndrueshëm ndërsa ata lidhen me fëmijët përmes lojës.
Kur prindërit vëzhgojnë fëmijët e tyre në lojë ose bashkohen me ta në lojën e drejtuar nga
fëmijët, atyre u jepet një mundësi unike për të parë botën nga këndvështrimi i fëmijës së tyre
ndërsa fëmija lundron në një botë të krijuar në mënyrë perfekte vetëm për t'iu përshtatur
nevojave të tij/saj.Ndërveprimet që ndodhin nëpërmjet lojës u tregojnë fëmijëve se prindërit po u
kushtojnë vëmendje të plotë atyre dhe ndihmojnë në ndërtimin e marrëdhënieve të qëndrueshme
Prindërit që kanë mundësinë të hedhin një vështrim në botën e fëmijëve të tyre mësojnë të
komunikojnë në mënyrë më efektive me fëmijët e tyre dhe u jepet një mjedis tjetër për të ofruar
udhëzime të buta dhe edukative. Fëmijët më pak verbalë mund të jenë në gjendje të shprehin
pikëpamjet, përvojat dhe madje edhe zhgënjimet e tyre përmes lojës, duke u dhënë prindërve
mundësinë për të fituar një kuptim më të plotë të perspektivës së tyre. Thjesht, loja u ofron
prindërve një mundësi të mrekullueshme për t'u angazhuar plotësisht me fëmijët e tyre.Loja është
pjesë përbërëse e mjedisit akademik. Ai siguron që mjedisi i shkollës të kujdeset për zhvillimin
social dhe emocional të fëmijëve, si dhe zhvillimin e tyre njohës. Është treguar se i ndihmon
fëmijët të përshtaten me mjedisin shkollor dhe madje të përmirësojë gatishmërinë e fëmijëve për
të mësuar, sjelljet e të mësuarit dhe aftësitë për zgjidhjen e problemeve. Të mësuarit social-
emocional integrohet më së miri me mësimin akademik; Është shqetësuese nëse disa nga forcat
që rrisin aftësinë e fëmijëve për të mësuar ngrihen në kurriz të të tjerëve. Loja dhe koha e
paplanifikuar që lejojnë ndërveprimet me bashkëmoshatarët janë komponentë të rëndësishëm të
të mësuarit social-emocional.

2.3 Disavantazhet : Disavantazhet e ndikimit të lojërave dhe aktiviteteve në ndikim psikologjik

ka disa disavantazhe të ndikimit te lojërave dhe aktiviteteve kreative në zhvillimin psikologjik të
aftësive të fëmijëve. Disa prej tyre janë:
Rreziku i shtypjes së kohës: Një nga disavantazhet e lojrave dhe aktiviteteve kreative është se
fëmijët mund të humbin kohën e lirë dhe të harrojnë të kryejnë detyrat e tjera, si puna shtëpiake
ose studimi.
Ndikimi negativ i lojërave të dhunshme: Lojërat e dhunshme mund të kenë një ndikim negativ
në fëmijët, duke rritur nivelin e agresivitetit dhe sjelljes agresive të tyre.
Kufizimi i aktiviteteve të tjera: Nëse fëmijët kalojnë shumë kohë duke luajtur lojëra ose duke
bërë aktivitete kreative, ata mund të kufizojnë kohë për aktivitete të tjera si sporti, leximi ose
socializimi me të tjerët.
Rreziku i mungesës së aktivitetit fizik: Në rastet kur lojrat dhe aktivitetet kreative zënë shumë
kohë, fëmijët mund të neglizhojnë aktivitetin fizik, që mund të sjellë pasoja negative për
shëndetin e tyre fizik.

2.4 Mungesa e lojës: Pavarësisht përfitimeve të shumta që rrjedhin nga loja si për fëmijët, ashtu
edhe për prindërit, koha për lojë falas është reduktuar ndjeshëm për disa fëmijë. Kjo prirje ka
prekur edhe fëmijët e kopshteve, të cilëve u është zvogëluar loja falas në oraret e tyre për t'u lënë
vend më shumë akademikëve. Një sondazh i vitit 1989 i kryer nga Shoqata Kombëtare e
Drejtorëve të Shkollave Fillore zbuloi se 96% e sistemeve shkollore të anketuara kishin të paktën
1 periudhë pushimi. Një studim tjetër një dekadë më vonë zbuloi se vetëm 70% e klasave edhe të
kopshteve kishin një periudhë pushimi.Aktualisht, shumë nxënësve u jepet më pak kohë e lirë
dhe më pak mundësi fizike në shkollë; shumë distrikte shkollore kane reduktuar kohën e
përkushtuar ndaj pushimeve, arteve krijuese dhe madje edhe edukimit fizik në përpjekje për t'u
fokusuar në lexim dhe matematikë. Ky ndryshim mund të ketë implikime në aftësinë e fëmijëve
për të ruaj informacione të reja, sepse kapaciteti njohës i fëmijëve përmirësohet nga një ndryshim
i qartë dhe domethënës në aktivitet.Një ndryshim në mësimin akademik ose temën e klasës nuk
ofron këtë ndryshim të qartë në përpjekjet njohëse dhe sigurisht nuk ofron një fizik. lirim. Edhe
një klasë formale e strukturuar e edukimit fizik mund të mos ofrojë të njëjtin përfitim si pushimi
i lojës së lirë. Koha e reduktuar për aktivitet fizik mund të kontribuojë në aftësitë akademike të
papajtueshme midis djemve dhe vajzave, sepse shkollat që promovojnë stilet e të mësuarit të ulur
bëhen një mjedis më i vështirë për djemtë për të lundruar me sukses.Disa fëmijëve u jepet më
pak kohë për lojë eksploruese falas pasi nxitohen të përshtaten me rolet e të rriturve dhe të
përgatiten për të ardhmen e tyre në moshat më të hershme. Prindërit po marrin mesazhe të
tregtuara me kujdes që prindërit e mirë i ekspozojnë fëmijët e tyre ndaj çdo mundësie për të
shkëlqyer, për të blerë. një bollëk mjetesh pasurimi dhe sigurojnë që fëmijët e tyre të marrin
pjesë në një shumëllojshmëri të gjerë aktivitetesh. Fëmijët janë të ekspozuar ndaj videove
pasuruese dhe programeve kompjuterike që në fillimet e hershme, si dhe ndaj librave dhe lodrave
të specializuara të dizajnuara për të siguruar që ato të jenë të rrumbullakosura mirë dhe stimuluar
në mënyrë adekuate për zhvillim të shkëlqyer. Palestra të specializuara dhe programe pasurimi të
krijuara për fëmijë ekzistojnë në shumë komunitete dhe ka një bollëk aktivitetesh pasuruese pas
shkollës. Këto mjete dhe programe tregtohen shumë dhe shumë prindër janë rritur të besojnë se
ato janë një kërkesë e prindërimit të mirë dhe një domosdoshmëri për zhvillimin e duhur. Si
rezultat, pjesa më e madhe e kohës prind-fëmijë shpenzohet për organizimin e aktiviteteve të
veçanta ose transportimin e fëmijëve ndërmjet atyre aktiviteteve. Përveç kohës, burime të
konsiderueshme financiare familjare po investohen për të siguruar që fëmijët të kenë ato që
tregtohen si mundësitë “shumë më të mira”.

KAPITULLI 3 (Kuriozitete): Perceptimi i një aktiviteti si lojë duket se çon në nivele më të

larta gëzimi dhe angazhimi aktiv.
Ndërveprimi social gjatë lojës ndonjëherë lidhet me përmirësimin e rezultateve të të nxënit.
Pretendimi mund të çojë në rezultate të përmirësuara sepse fëmijët krijojnë lidhje më
kuptimplote me njohuritë dhe përvojën e tyre.
• Loja përsëritëse mund të çojë në mënyra më kreative, inovative të të menduarit dhe zgjidhjes së
problemeve.

PERFUNFIMET DHE REKOMANDIME: Loja është faktor i rëndesishem në zhvillimin

fizik, intelektual, emocional, shoqëror te fëmijës, natyrisht studiohet dhe analizohet nga të
ndryshëm.
Loja duhet të jetë argëtim për fëmijët, mirëpo në kohët e tashme më shumë i kushtohet rëndësi
arritjes akademike sesa lojës dhe argëtimit të fëmijëve.Të gjitha llojet e lojërave kanë ndikimin e
tyre. Lojërat dhe aktivitetet kreative stimulojnë mendjen e fëmijëve dhe i ndihmojnë ata të
mësojnë dhe të zhvillojnë shkathtësi të ndryshme. Për shembull, ndërtimi me blloqe ndihmon në
zhvillimin e aftësive inxhinierike dhe ndërtuese, ndërsa pikturimi dhe skulptura ndihmojnë në
zhvillimin e aftësive artistike dhe vizuale.
Gjithashtu, lojërat dhe aktivitetet kreative ndihmojnë në zhvillimin e aftësive sociale dhe
emocionale të femijëve. Ata mësojnë të bashkëpunojnë, të ndajnë dhe të komunikojnë me të
tjerët nëpërmjet lojërave e aktiviteteve të ndryshme.
Në fund të fundit, është e rëndësishme të sigurohemi që fëmijët të kenë kohë të mjaftueshme për
të luajtur. Kjo u jep atyre mundësinë të zhvillojnë shkathtësitë e tyre, të shprehin veten dhe të
kenë kënaqësi në procesin e zhvillimit të tyre.

Lojërat fizike janë ato lojëra që domiojnë më së shumti tek këto mosha dhe arsyeja kryesore për
përdorimin e tyre është shëndeti dhe zhvillimi fizik i fëmijëve. Prandaj edhe si rjedhim nga ky
punim, rekomandim do ishte të bëhet edhe përfshirja e llojeve tjera te lojërave.
Rekomandimet janë që edukatorët e klasave parafillore të përfshijnë më shumë të gjitha lojërave
e jo vetëm ato fizike dhe sociale. Përdorimi e llojeve tjera të lojës ishte e preferueshme sepse
larmishëmëria e lojêrave sjell përfitime te shumta për zhvillimin e fëmijës.

https://www.canr.msu.edu/uploads/236/66786/Moralandintellect.pdf
https://www.michelleslearningspot.com/blog/2014/10/10/what-are-the-benefits-of-
play-in-children-and-what-are-the-disadvantages-if-any
https://zerogjasht.com/rendesia-e-lojes-ne-zhvillimin-e-femijeve/
https://www.thelittlegym.com/blog/the-importance-of-creative-play-for-kids/
http://kopshtiim.com/si-ndihmon-loja-ne-zhvillimin-e-femijeve/
Psikologjia e Zhvillimit të fëmijës , Shtëpia botuese Progres Tiranë, 2005