Professional Documents
Culture Documents
Filipino Grade 10 Notes - 1st Quarter
Filipino Grade 10 Notes - 1st Quarter
Kasuotan
Ang mga nakatatandang Babae ay
karaniwang nakasuot ng blusa at palda o
bestida. Ang kalalakihan ay karaniwan
namang nakasuot ng mayu kuwelyong
pang-itaas, pantalong slacks (hindi
maong), at sapatos na balat. Sa aming
pag-ikot ay halos wala akong nakitang
naka-rubber o tennis shoes maliban sa
mga turistang namamasyal sa mga
baybayin ng Barcelona. Sa loob ng
simbahan ay pormal ang pananamit.
Katunayan, mayoon silang dress code at
ipinagbabawal ang mga damit o
kasuotang hindi angkop sa simbahang
itinututring na banal na lugar. sa
pamamasyal nila pagkatapos ng hapunan
ay maayos at pormal din ang kanilang
pananamit.
ARALIN 4: ANG PAGBIBINYAG SA SAVICA
Si France Preseran ay isang makatang isa sa pinakamagagandang dalampasigan
naging tanyag dahil sa kaniyang mga sa mundo na dinarayo ng maraming
soneto subalit lalo siyang nakilala dahil turista lalo na sa panahon ng tag-init.
sa kanyang epikong Krst pri Savici o
Ang Pagbibinyag sa Ilog Savica (1835), Introduksiyon Ng Kwento:
Siya ngayon ay kinikilalang pambansang Ang Pagbibinyag sa Savica ay isang
makata ng bansang Slovenia at ang epikong Slovenian na binubuo ng tatlong
kaniyang obra maestra ay kinikilalang bahagi:
pambansang epiko. Isang monumentong
nagpaparangal sa kanya ang itinayo sa Una – “Ang Soneto”: Ito ay inialay ni
Lungsod ng Ljubljana, ang kabisera ng Preseran sa matalik niyang kaibigang si
Slovenia at ito ngayon ay tinatawag na Matijia Cop na namatay dahil sa
Preseren Square. Bilang karagdagang pagkakalunod sa edad na 38
pagpaparangal ay inilagay ang kanyang
Pangalawa – “Ang Prologo”: Nasusulat
larawan sa kanilang dating 1000 perang
ng patula at binubuo ng dalawampu’t
papel na Tolar subalit ngayon napalitan
anim na saknong na may tigatlong
na ang kanyang salapiay inilagay ang
taludturan (tercets)
larawan niya sa Slovenian two-euro
coin. Gayundin ang pinakamataas na Pangatlo – “Ang Pagbibinyag”:
pagkilala sa kanilang mahuhusay na Nasusulat sa tigwalong taludturang tula
alagad ng sining ay ginagawaran ngayon at binubuo ng 56 na saknong o talata
ng Preseren Award, ang prestihiyosong
parangal na isinunod sa kanyang Ang kabuuan ng epiko ay tumatalakay sa
pangalan. mga pangyayaring nagbigay-daan upang
ang mga Paganong Korinto noong
Ang Slovenia ay isa sa maliliit subalit ikasampung siglo ay maging binyagang
mauunlad na bansa sa Europa. Ito na Kristiyano. Sumentro ito sa pag-iibigan
ngayon ang pinakamaunlad sa lahat ng ng dalawang pangunahing karakter:
bansang dating kabilang sa Yugoslav
Republics. Sa kabila ng kanyang pag- Črtomir – Ang makisig, at matapang na
unlad, napanatili ng mga Slovenian ang mandirigmang Pagano na labis na
pagpapahalaga sa kanilang kalikasan nagmamahal sa kaniyang kasintahan
dahil ang kalahati ng kanilang kabuuang Bogomila – Isang dalagang maganda,
lupain ay nananatili pa ring kagubatan. inosente, at mahinhin subalit may
Mayroon din silang mahigit 10,000 mga matatag na paninindigan
kweba at ang pinakakilala sa mga ito ay
ang Prostojna. Nakapalibot sa Sloveia Valjhun – Isang pinuno ng mga
ang mga bansang Austria, Italy, Croatia, Kristiyano sa Lambak ng Bohinj noong
at Hungary. taong 772. Siya din ay anak ni Kajtimar
Beowulf
Hindi matukoy kung sino ang manunulat
ng epikong ito na pinaniniwalaang
nasulat sa pagitan ng ikawalo hanggang
ikalabing-isang siglos a tagpuang
maaring nasa bahagi ng Denmark at
Sweden. Tinalakay ng epiko ang buhay
at pakikipagsapalaran ni Beowulf, ang
bayani ng mga Geat at tumalo sa tatlong
malalaking kalaban: una, kay Grendel,
ang halimaw na nagpahirap sa mga
nasasakupan ni Haring Hrothgar;
pangalawa sa in ani Grendel na
naghiganti sahil sa pagkakapaslang sa
kanyang anak; at pangatlo sa dragon na
kaniyang nakalaban nang maging hari ni
siya. Sa huling labang ito, natalo niya
ang dragn subalit si Beowulf man ay
malubha ring nasugatan na naging sanhi
ng kanyang pagkamatay.
ARALIN 5: ANG MUNTING BARILES
Si Henry René Albert Guy de beses nang inalok at sinubukang
Maupassant na lalong kilala bilang Guy hikayatin ni Chicot si Magliore upang
de Maupassant ay isang tanyag na payagang bilhin ang kanyang lupa ngunit
manunulat na Pranses na itinuturing na kadalasang tinanggihan ni Magliore si
isa sa mga ama ng modenong maikling Chicot.Isang araw, pumunta ulit si
kwento. Itinuturing din siyang Chicot sa bahay ni Magliore. Inalok niya
pinakadakilang manunulat sa Pranses. ang isang kasunduan na hindi siya
Ang mahigit 300 na kwento at anim na magtangkang vilhin ang bahay pero
nobelang kanyang isinusulat ay babayaran niya angmatanda. Kumunsolta
nagpapakita sa makukulay na detalye ng ang matanda sa abogado sa sumunod na
pang-araw-araw na buhay sa Pransiya araw tungkl sa kasunduhan at sa huli ay
noong ika-19 siglo, pumayag siya. Tatlong taon na ang
lumipas at naiinis na si Chicot dahil
Isinilang siya sa Château de
malakas pa rin si Magliore
Miromesnil, malapit sa Dieppe, Sein-
Infériure (na ngayo’y kilalang Seine- Isang araw, inanyaya niya si Maglior na
Meritime) noong Agosto 5, 1850. bumisita at maghapunan sa bahay ni
Nagmula siya sa isang kilala at Chicot. Una, naghanda siya ng
mayamang pamilya. Ang kanyang ina masaganang hapunan subalit hindi na
ang nagmulat sa kanya sa pagkahilig sa masyadong kumakain si Magliore.Kaya
mga klasikong panitikan lalo na ang mga niya inihanda ang munting bariles at
likha ni Shakespeare. Ang kanya naming inalok sa matanda ang alak. Hindi
kakayahan sa pagsulat ay umuunlad sa tinanggihan ni Magliore at naengganyo
ilalim ng paggabay ni Gustave Flaubert, siya na matikman ang alak. Nalulong si
ang itinuturing na pinakadakilang Magliore sa alak at nagbigay ito ng
nobeista ng Panitikang Kanluranin. masamang epekto sa kanya kaya siya
Gayunpama’y naging maikli lamang ang namatay bago mag-Pasko.Pagkatapos ng
kanyang buhay sapagkat siya’y namatay pagkamatay ng matanda ay kinuha ni
sa edad na apatnapu’t tatlo pagkatapos ng Chicot ang lupa at ipinalabas niya na
pakikibaka hindi lamang sa mga pisikal kasalanan ni Magliore kung bakit siya
na sakit kundi gayundin ng mga namatay.
karamdamang pangkaisipang nagdala sa
kanyang maagang kamatayan noong
Hulyo 6, 1893. Pagsasagawa ng Roundtable
Discussion
Buod ng Kwento
Roundtable Discussion – Ito ay isang
May isang mapangahas at matalinong paraan ng paghahatid ng impormasyon
negosyante na si Jules Chicot at gusto dahil mas kakaunti ang kalahok at hindi
niyang maangkin ang lupa ng isang gaanong pormal ang pamamaraan ‘di
matandang si Nanay Magliore.Ilang
tulad ng workshop o panel presentation. PAGTATANONG AT PAGSASAGOT:
Nakapagbibigay ito ng mas maraming Ito ang pinakamahalagang bahagi ng
pagkakataon sa mga kalahok upang Roundtable Discussion. Upang maging
aktibong makibahagi sa usapan at epektibo, iminumungkahi ang mga
makasama sa mas malalimang sumusunod:
pagtalakay sa paksa
Maghahanda ang mga facilitator
Ilang Gabay sa Pagsasagawa ng ng lim hanggang sampung
Roundtable Discussion tanong na maaring magpasimula
sa malayang talakayan
ORAS: Ang Roundable Discussion ay Kung sakaling walang
maikli at karaniwang nagtatagal lamang makapagbigay agad ng sagot sa
ng apatnapu’t limang minute. Ang tanong ay maaring ang facilitator
facilitator ay naglalahad lamang ng magbigay ng ilang paunang
kanyang maikling presentasyon sa loob sagot para umusad ang
lamang ng labinglimang minute. Sa talakayan; at
bahaging ito ay inaasahang mangyayari
Limitahan ang oras para sa mga
ang mga sumusunod.
kalahok na lagging nagsasalita at
Pagpapakilala ng facilitator sa labis na nangingibabaw sa
kaniyang sarili at maikling talakayan.
pagpapakilala rin ng bawat PAGLALAGOM: Pagkatapos ng
kalahok; talakayan, maaring lagumin ng facilitator
Pagsasabi ng dahilan kung bakit ang mahalagang punto o kungklusyong
isinasagawa ang roundtable natalakay para mabuo sa mga kaisipan ng
discussion na ito; kalahok ang kinahihinatnan ng
Pagbibigay ng panimula tugkol nangyaring Roundtable Discussion.
sa paksa; at
Paglalahad ng kabuoan ng
paksang tatalakayin
PANGHALIP AT MGA URI NITO
Ang nalalabing tatlumpung minute ay
Ang panghalip ay bahagi ng pananalitang
ginagamit para sa pagtatanong, pagsagot
inihahalili o ipinapalit sa pangngalan
sa mga tanong, malalimang pagtalakay sa
paksa, at pagbibigay ng feedback MAY APAT NA PANGURI NG
PANGHALIP
ESTRUKTURA: Karaniwang walo
hanggang sampung tao ang kabilang sa Panghalip Panao
isang Roundtable Discussion
Mga panghalip na ipinapalit o inihahalili
KAGAMITAN: Ang facilitator ay sa ngalan ng tao, Ang panghalip panao
naghahanda ng maikling handout ay may panauhan, kailanan, o kaukulan.
(karaniwang isang pahina lamang) upang
gabay ng mga kalahok Panauhan ng Panghalip Panao – taong
itinutukoy sa panghalip
PAGHAHANDA: Mahalaga ang
paghahanda ng facilitator upang Unang Panauhan – Tumutukoy
makapagbigay siya ng nararapat na sa taong nagsasalita
impormasyon sa mga kalahok Ikalawang panauhan –
Tumutukoy sa taong kinakausap
Ikatlong Panauhan –
Tumutukoy sa taong pinag-
uusapan
Kailanan ng Panghalip Panao –
Tumutukoy sa dami o bilang ng taong
tinutukoy ng panghalip
Isahan
Maramihan (kasama na rito ang Panghalip Panaklaw
dalawahan) Mga panghalip na sumasaklaw sa
Kaukulan ng Panghalip Panao – kaisahan, dami, o kalahatan ng tinutukoy.
Tumutukoy sa gamit ng panghalip sa Narito ang mga panghalip panaklwa
pangungusap Iba, lahat, tanan, madla, pawa
Palagyo – Mga panghalip Anuman, alinman, sinumal,
panaong ginagamit bilang ilanman, kailanman
simuno o paksa ng pangungusap Saanman, Ganuman,
Magkanuman
Halimbawa: Siya ay nagkaroon
Panghalip Pananong
ng matibay na paninindigan
Mga panghalip na ginagamit sa
Palayon – Mga panghalip na pagtatanong o pag-uusisa na pumapalit
ginagamit bilang layon ng sa isang pangngalan, pariralang
pandiwa pangngalan, o panghalip. Mahalaga ito
upang makilala ang pagkakaiba ng
Halimbawa: Ang lupa ay panghalip panaong sa iba pang uri ng
ipinagbili niya (layon ng mga salitang nagtatanong tulad ng pang-
pandiwa) uring pananong at pang-abay na
pananong. Ang panghalip pananong ay
Paari – Mga panghalip na maaring maging isahan o maramihan
nagpapakita ng pagmamay-ari sa
Isahan Maramihan
isang bagay
Sino Sino-sino
ano Ano-ano
Halimbawa: Hindi ipinagbibili Kanino Kani-kanino
ni Edith ang kanyang lupa alin Alin-alin