Aralin 6

Sitwasyon
ng mga Pangkat Minorya

PAKSA

Sulyap sa Buhay ng Isang Pangkat Minorya

Ang mga Mangyan ng Mindoro

MGA LAYUNIN
Sa pagtatapos ng Aralin 6, ang mga mananaliksik na mag-aaral ay
inaasahang:
Maipaliwanag ang sanhi at bunga ng mga suliraning
panlipunan sa pamamagitan ng mga makabuluhang akdang
pampanitikan.
Maibuod ang mga mahahalagang pangyayari at/o kaisipan
sa akdang binasa.
Makasulat ng sariling akdang pampanitikan na tumatalakay
sa kalagayan ng pangkat minorya.
 A
Singkaw- kaisipan

Ang iba’t ibang mga pangkat-etniko sa Pilipinas ay kinikilala ang kanilang sarili sa isa o
higit pa na mga salik katulad ng lipi, wika, relihiyon o sa isang magkatulad na kasaysayan.
Binubuo ng malaking mayorya ng populasyon ng pangkat na naninirahan sa kapatagan na
Austranesyano, at naging Kristiyano mula sa pagiging Animismo, Hinduismo, Budismo o Islam sa
loob ng tatlong daang taon ng pananakop ng mga Kastila.
Mula hilaga hanggang timog, ang pinakamarami sa mga pangkat na ito ay mga Ilokano,
mga Pangasinense, mga Tagalog, mga Kapampangan, mga Bikolano, at mga Bisaya. Sinasabi
minsan na bahagi ang mga pangkat na ito sa lahing Austranesyano at/o lahing Malay; bagaman,
kadalasang tinuturing ng marami na walang batayang pang-agham ang guhit-balangkas na
nakabatay sa lahi, lalo na dahil sa tinuturing na Pilipino ang mga Negrito sa Pilipinas.

Paksa 1: Sulyap sa Buhay ng Isang Pangkat Minorya

Sulyap sa Buhay ng Isang Pangkat Minorya

Tila alingawngaw na bumasag sa katahimikan ng mga katutubong Pilipino ang kaliwa’t kanang suliraning
nag-udyok sa kanila upang iparinig ang kanilang tinig. Kahit sila pa ang kaunaunahang humubog sa ating
kasaysayan at kultura, mistulang kulang pa rin iyon upang ang sitwasyon ng mga ethnic minorities ay bigyang pansin
ng lipunan at pamahalaan.
Ang katutubo o minorities ay salitang ginagamit upang ilarawan ang mga pangkat etniko na naninirahan sa
isang rehiyon o lugar na samasama. Sila ay may koneksyong pangkasaysayan, mga bagay na nag-uugnay at
nagbubuklod sa kanila na ipinapamalas nila sa gawi ng kanilang pamumuhay. Matatagpuan sila sa iba’t ibang parte
ng Pilipinas at may tinatayang 14 hanggang 17 milyong Indigenous Peoples na kabilang sa 110 grupo ng ethno-
linguistic; ang mga ito ay pangunahing nakatuon sa Mindanao (61%) at Hilagang Luzon (Cordillera Administrative
Region, 33%), kasama ang ilang mga grupo sa Visayas, ayon sa datos ng United Nations Declaration on the Rights
of Indigenous Peoples, isang organisasyong nagsusulong na itaguyod at protektahan ang mga karapatan ng mga
katutubong mamamayan.
Kabilang na ang mga Mansaka ng Compostela Valley, Mangyan ng Mindoro, Lumad ng Mindanao, mga
Aeta ng Sierra Madre, at Tagbanwa ng Palawan sa maraming uri ng katutubong etniko o minorya sa ating bansa sa
bilang ng mga pangkat na hindi nakakatanggap ng karampatang pagkakakilanlan. Hindi maikakaila ang ambag ng
mga katutubo sa ating kultura at tradisyon; isa na rito ang sistema ng paglikha ng mga Ifugao sa Banaue Rice
Terraces dahil sa natatanging istruktura nito, mga ipinamanang kasuotan na sumasalamin sa sinaunang kultura, at
marami pang iba. Maging sa paglipas ng panahon ay kamanghamangha na napanatili nila ang natatanging
katutubong kultura ng sinaunang Pilipino.
Ayon sa pananaliksik ng United Nations Development Program noong Marso, isang organisasyong
sumusuporta sa kaunlaran ng bansa’t pagtupad ng Millennium Development Goals nito, kadalasa’y mga minorya ang
biktima ng diskriminasyon sa benepisyong pampubliko dahil karamihan sa kanila’y nakatira sa malalayong lugar na
hindi gaanong abot ng kabihasnan. Kabilang sa mga problema ay kulang na suplay ng malinis na tubig, tulong
medikal gaya ng mga health centers, mga kagamitan at pasilidad para sa edukasyon, at iba pa.
 “A stronger focus on those excluded groups, and on actions to dismantle these barriers is urgently needed
to ensure sustainable human development for all,” ayon sa naturang ulat.

Pagsubok ngayon, pagsubok pa rin bukas?

Kasama rin sa pagsubok ng mga katutubo ang paglaban nila para sa kanilang lupaing ninuno (ancestral
domains) at likas na yaman sa kamay ng mga kapitalista at mga dayuhan. Ayon sa Human Rights Watch
Organization, isang organisasyon na naglalayong protektahan ang mga minorya, marami ang nakasaksi sa
pagpatay ng mga hinihinalang paramilitar sa mga Lumad, sinundan pa ng madugong pagtugon ng kapulisan sa
protestang ginanap ng mga katutubo sa harap ng embahada ng Amerika at marami pang iba. Idagdag pa dito ang
pahayag ng mga katutubo ukol sa pag-usbong ng mga corporate extractive industries na pumapasok sa kanilang
lupaing ninuno (na tinatago sa tawag na development projects), tulad ng mga minahan, pagtotroso, quarrying,
proyektong pang-enerhiya, at iba pang malawakang plantasyon at proyektong pangturismo na hindi angkop sa
kanilang kultura.
Mayroong panukalang batas para sa mga minorya gaya ng Republic Act 8371 o Indigenous People Rights
Act, na naglalayong protektahan at pangalagaan ang mga katutubo at ang pinagmumulan ng kanilang kabuhayan
at National Commission on Indigenous Peoples (NCIP) na nagdaraos ng National Indigenous Peoples
Conference, isang taunang pagpupulong upang paigtingin ang pagtanggap sa mga minorities (kaakibat nito
ang kamakailan lang na paglagda sa isang kasunduan ng NCIP at Technical Education and Skills Development
Authority (TESDA) sa pagsulong at pakikiisa nila sa mga minorities at mga Indigenous Cultural Communities). Sa
kabila ng mga nasabing pamamaraan ng gobyerno, hindi pa rin maiiwasan ang katotohanan na kulang ang mga ito
upang masigurado ang epektibong tugon ng pamahalaan.
Sa patuloy na pag abante ng ating bayan sa kinabukasan, hindi dapat talikuran ang kultura at ang mga
palatandaan ng ating kasaysayan. Ang ating bayan ay hindi lamang para sa mga taong nasa kabihasnan kundi para
sa lahat, minorya man o hindi.
Ang artikulong ito ay nailimbag sa The Benildean Vol. 4 No. 1: Exploitation.
 Paksa 2: Ang mga Mangyan ng Mindoro

Ang mga Mangyan ng Mindoro

Mayroong tinatayang 300 milyong pangkat ng
mga katutubo sa buong mundo. Sa Pilipinas, sa humigit
kumulang na populasyong 94 milyon noong taong 2010,
tinatayang 15% nito ay kabilang sa pangkat minorya.
Ang Mindoro ay pampito sa pinakamalalaking
isla sa Pilipinas, at may lawak na 10,224 kilometro
kuwadrado na binibuo ng dalawang probinsiya – Oriental
at Occidental. Sa kabuoang isang milyong populasyon,
tinatayang 100,000 nito ay ang mga katutubong
Mangyan.
Mangyan ang tawag sa mga katutubong
nainirahan sa isla na matatagpuan sa mga kabundukan na binubuo ng walong pangkat at bawat pangkat ay may
sariling pangalan, wika at kaugalian at kultura.

Ang mga Tribong Mangyan

Walong tribong Mangyan: