KALAGAYAN NG MGA MARALITANG PILIPINO

BUNSOD NG GLOBALISASYON Layunin

Sa araling ito layunin na talakayin ang kalagayan ng mga maralitang Pilipino tulad
ng mga manggagawang kontraktwal, mga drayber ng jeep at motorsiklo, magsasaka, mga
tindero at tindera, mga out-of-school youth at iba pa sa panahon ng globalisasyon. Aalamin
ang kanilang pang-araw-araw na sitwasyon at ang mga programa ng gobyerno para sa
kanila.

Sa katapusan ng araling ito, inaasahan na ang mga estudyante na:

• Makaaalam sa sitwasyon ng mga maralitang
Pilipino bunsod ng globalisasyon

• Makapagbibigay suhestiyon sa pagdami ng mga maituturing na maralita

Maiuugnay ang mga nangyayari at kahihinatnan ng mga maralitang Pilipino.

Introduksyon
Ang pagbabagong nagaganap sa ating mundo bunsod ng globalisasyon ay
malaki ang naidudulot sa pagpapaunlad ng bawat bansa. Ang malaking pagbabagong ito ay
kaakibat sa urbanisasyon at modernisasyon ng lipunang ginagalawan ng mga tao. Mayroong
mabuti at masamang epekto ang globalisasyon na maaaring makatulong o makasira sa ating
bansa at mamamayang Pilipino ngunit higit na ipinagpatibay ang kaayusan at kapakanan
ng bawat isa.

Bagama’t malaki ang naitutulong ng globalisasyon sa pagpapaunlad ng ating bansa,

nagdulot naman ito ng hindi mabuting epekto sa likas na yaman partikular na sa mga taong
apektado sa pagbabagong ito.

Abs traksyon

Ang globalisasyon ay isang proseso na nagpapaganda o nagpapadali ng daloy sa

mga gawain sa lipunan at ekonomiya. Bahagi nito ang pagpapalawak ng industriya,
teknolohiya, edukasyon, pagpapaunlad ng transportasyon at iba pa. Sa usapin ng
globalisasyon, maraming nagsasabi na nakatutulong ito sapagpapaunlad ng ating bansa
subali’t maliwanag na magpahanggang sa kasalukuyan ay mayroon pa rin na mga pagtatalo
ukol dito. Napakarami ng mga pag-aaral, mga pagsasalungatan at politikal na aspekto nito.
Iba-iba ang perspektibo ng bawat tao sa globalisasyong nagaganap sa ating lipunan.
Maaaring positibo ito para sa iba lalong-lalo na para sa mga kapitalista ngunit negatibo
naman sa ibang tao na apektado ang pamumuhay sa pagbabagong ito.

Sa loob ng mahigit tatlong dekada, mula 1960 hanggang 1996, naging mabilis ang
‘urbanisasyon’ sa Pilipinas bunsod ng globalisasyong nagaganap sa buong mundo, na
sinukat sa paglago ng populasyon sa kalunsuran nang humigit-kumulang 5% kada taon.
Pagdating ng 2000, ang populasyon sa kalunsuran ay lumalaki na ng 1 milyon kada taon.
Sa kabila ng ‘pag-unlad’ na ito, ang proporsyon ng mga pamilyang nasa kalunsuran na
nalulugmok sa kahirapan, o nasa ilalim ng sinasabing poverty line o threshold (ang
minimum na halaga na kailangan ng isang pamilya para masabing hindi sila mahirap), ay
15 porsyento. Lumala ang kahirapan sa bansa sa kabila ng pahayag ng gubyerno na may
pagunlad ang ekonomiya at bumubuti ang kalagayan. (Ayon sa Family Income and
Expenditure Survey or FIES noong 2006) ang mukha ng kahirapan ay makikita saanman—
mula sa mga magsasakang walang lupa sa kanayunan, mga manggagawang kontraktwal,
mga kabataang hindi nag-aaral at nasa lansangan, mga drayber ng mga jeep at motorsiklo,
mga tindera at tindero hanggang sa mga walang-trabahong naninirahan sa mga masisikip
na eskinita sa kalunsuran.

Maralitang Taga-Lungsod at Mga Manggagawang Kontraktwal

Ang maralitang tagalungsod ang isa sa mga pinaka-aping sektor sa lipunang
Pilipino. Ayon sa gobyerno, ang mga maralitang tagalungsod ay yaong mga indibidwal o
pamilya na naninirahan sa mga sentrong urban at mga lugar sa kalunsuran o slum areas; na
ang mga sahod o pinagsamang sahod ng pamilya ay mas mababa kumpara sa itinakda ng
gobyerno na poverty line; at/ o walang kakayanang tuluytuloy na itaguyod ang sariling
batayang pangangailangan sa pagkain, kalusugan, edukasyon, pabahay at iba pang mga
pangunahing pangangailangan sa buhay. Ang Urban Development and Housing Act na
isinabatas noong 1992 ay ipinapalagay na tutugon sa kalagayan ng mga nakatira sa slums
at iba pang maralitang tagalungsod, pero lalo lang lumala ang kanilang kalagayan at patuloy
silang humaharap sa banta ng pagpapalayas at demolisyon kapwa mula sa gobyerno at
pribadong panginoong maylupa.

Araw-araw ay nakikipagsapalaran ang maralitang tagalungsod para mabuhay.

Tinitiyaga niya ang napakababang sahod bilang manggagawang kontraktwal; o kaya ay
pumapasok sa kung anu-anong trabaho para kumita; at sa pinakamasahol ay lumalahok sa
mga gawaing antisosyal tulad ng pagnanakaw. Ito ay dahil sa ang ‘urbanisasyon’ sa bansa
ay dala ng malalang kahirapan sa kanayunan na nagtulak sa mga mamamayan, partikular
ang mga magsasakang pamilya, na dumayo sa mga kalunsuran. At dahil nga ang
‘urbanisasyon’ na ito ay simpleng nakabatay sa papalaking populasyon sa mga kalunsuran
sa halip na sa pagpapaunlad sa mga kalunsuran, ang mga lungsod at bayan ay hindi
makaangkop sa papalaking bilang ng mga taong nawalan ng akses sa rekurso sa kanayunan
at nangangailangan ng trabaho, maayos na pabahay at serbisyong panlipunan.

Karamihan din sa mga maralitang taga-lungsod ay kung hindi man walang

permanenteng trabaho, manggagawa naman sa mga pribadong kompanya na kontraktwal
lang ang estado. Dahil dito, hindi maiikailang hikahos ang mga taong ito sapagkat maliban
sa kulang-kulang ang ang kanilang sahod para sa pang-araw-araw na pangangailangan sa
pamilya, hindi pa regular ang pasahod sa kanila. Ang pagkakaroon ng mababang minimum
wage, ang pagiging kontrakwal at ang malupit at hindi makataong kondisyon ng mga
manggagawa sa mga pabrika at pagawaan ay patuloy pa ring nangyayari sa buong Pilipinas.

Ang "kontraktwal" ay isang katayuan sa trabahokung saan ipinagkakait ang

ugnayang employer-employee sa pagitan ng isangmanggagawa at ng kapitalista o
kompanyang tunay na nakikinabang sa kaniyanglakas-paggawa. Ipinagkakait sa kaniya ang
katayuang regular employee ngnaturang kompanya o kapitalista. Tinutukoy naman ng
"kontraktwalisasyon" ang kalagayan kung saan umiiral ang mga kontraktwal at katunaya'y
pinaparami panga.Ang kontraktwalisasyon ay isa sa mga iskema upang higit na pababain
angsahod, tanggalan ng benepisyo, at tanggalan ng seguridad sa trabaho ang
mgamanggagawa. Atake rin ang kontraktwalisasyon sa karapatang mag-organisa at mag-
unyon. Ang kontraktwalisasyon ay isa sa mga patakarang neoliberal na ipinalaganap ng
mga imperyalistang bansa simula noong huling bahagi ng dekadang 1970 upang mawasak
ang kilusang paggawa at makapagkamal ng masmalaking tubo sa harap ng tumitinding
krisis ng pandaigdigang kapitalismo.Ang kontraktwalisasyon ay ginamit na instrumento ng
mga kapitalista upang magkamal ng yaman. Sa paraang ito napagsasamantalhan ang uring
manggagawadahil nakaliwas ang mga namumuhunan na bigyan sila ng tamang sahod
atbenepisyo. Sa kakulangan ng trabaho, maraming Pilipino ang komakapit sa patalimat
pumapayag sa ganitong sistema ng pagsasamantala. Malaking banta sa kalusugan ng mga
manggagawa ang kontraktwalisasyonkasi ito ay paraan ng mga employer para makaiwas sa
pagbigay ng mga health atsocial benefit sa mga kontraktwal na mayroon ang mga regular
na empleyado. Dahil dito, napipilitan ang mga kontraktwal na tiisin ang kanilang
kalagayanat sila mismo ang gumagastos kapag sila'y nagkakasakit. Bukod dito, ang mga
kababaihang manggagawa, mas mahirap na ngang makakita ng disenteng trabaho,'pag
nabuntis pa ay siguradong unang mae-endo. Wala na nga silang mga healthbenefit, tanggal
pa sa trabaho kasi endo.S a m g a kontraktwal sa gobyernonaman, iyong mgaJob Order
(JO)atContract of Service (COS) , k a d a l a s a n a y m g a w a l a n g h e a l t h c o v e r a
g e a t in s u r a n c e m u l a s a Government Service Insurance System

(GSIS)sapagkatitobay para lamang sa casual at regular na mba empleyado.

Kung ikaw ay minimum wage earner o sumasahod lamang ng minimum, hindi kaila sa iyo
ang kakulangang ito dahil araw-araw natin itong kinakaharap. Aber, gumamit tayo ng
kaunting matematiks upang linawin ito. Ang kasalukuyang salary rate para sa NCR ay
P492.00. Hatiin o i-divide natin ang P492 sa average na limang (5) myembro ng pamilya
(tatay, nanay at tatlong anak) at iluluwal ang halagang P98.40. Muli nating hatiin o i-divide
ang P98.40 sa apat (4) na kain (agahan, tanghalian, meryenda at hapunan) at iluluwal ang
halagang P24.60. (Hindi pa binabawas diyan ang tax, SSS, Philhealth na kinakaltas sa sahod
bago pa man dumapo ito sa ating mga palad). Malinaw na ipinakita sa ating simpleng
kwenta na kulang na ang P492.00 na minimum wage para sa NCR, sa pagkain pa lamang!
Paano na ang iba pang pangagailangan tulad ng upa sa bahay, tubig, ilaw o kuryente, gamot
pag may nagkasakit, damit at eskwela o pag aaral ng mga bata? Nakapagtataka pa ba kung
bakit may mga manggagawang nakatira sa ilalim ng tulay?; kung may mga batang hindi
makapag aral?; kung may mga sunog sa isang urbanisadong barangay na ang sanhi ay
napabayaang kandila? Normal na rin ngayon ang sakit sa bato sa mga bata dahil sa sobrang
pagtitipid, alat ng noodles at sitsirya, na pinakamurang ulam at meryenda ang nakahapag sa
mesa sa tuwina. At pasahod pa lamang sa NCR ang ating pinag-uusapan. Paano na kaya
ang mga taga karatig probinsya at ibang rehiyon na mababang sahod ang itinakda ng inutil
na wage boards sa kabila ng reyalidad na kung hindi man pareho lang ay mas mahal pa ang
mga bilihin at serbisyo sa kadahilanang sa Kamaynilaan ang pinanggagalingan ng mga
pangunahing produktong ito.
Mga Magsasaka at Pagkalakal ng mga Tindero at Tindera
Isa sa mga pangunahing naapektuhan ng globalisasyon ay ang mga maliliit na
magsasaka at ang kanilang mga produktong itinitinda. Ang mga magsasaka sa kanayunan
dala ng tumataas na gastusin sa produksyong agrikultural at tumitinding kumpetisyon sa
mga imported na produkto, kasabay ng patuloy na kawalan ng lupa, patuloy na
mapagsamantalang relasyon sa produksyon katulad ng usura at pambabarat ng mga
mangangalakal, at tumitinding militarisasyon. Wala silang magawa kundi ang maghanap
ng ikabubuhay sa mga sumusulpot na sentrong urban. Karamihan ng mga pamilyang
magsasaka na nawalan ng kabuhayan ay namalagi sa mga nakatiwangwang na lupa ng
gubyerno o ng pribadong indibidwal, yaong malalapit sa mga daang-tubig at iba pang
pampublikong imprastraktura at mga mapanganib na pook.

Mahalaga ang papel ng mga maliliit na mga magsasaka para tiyakin ang pagkain sa
gitna ng krisis. Sa pamamagitan ng likas-kayang pagsasaka gamit ang binhing katutubo at
mga pina-unlad na binhi, pinalalakas nila ang agrikulturang umaasa-sa-sarili. Sa
pamamagitan din ng pagpapalakas ng lokal na pamilihan, napapanatili nilang abot-kaya ang
mga produkto para sa mas maraming mamimili. At dahil lokal ang pagsasapamilihan,
napapanatili nilang sariwa bukod pa sa pagiging ligtas sa kemikal na pestisidyo, GMOs at
sakit gaya ng African Swine Flu at Bird flu. Dahil prayoridad sa lokal ang pagsasapamilihan
ng mga produkto, natitiyak din ng mga magsasaka ang kaseguruhan sa pagkain ng
komunidad.

Ilan sa mga iniindang problema ng mga maliliit na magsasaka ay ang mga

sumusunod:
1. Kakulangan ng sapat na imprastruktura at puhunan.
2. Pagdagsa ng dayuhang produkto.
3. Mababang presyo ng produktong agrikultura.
4. Kakulangan sa makabagong kagamitan at teknolohiya.
5. Implementasyon ng tunay na reporma sa lupa.
6. Paglaganap ng sakit at peste.

Dahil dito, apektado na rin ang pag-aangkat ng kanilang mga produkto. Ang
madalas na nangyayari ay ibinibenta na lang nila sa murang halaga ang kanilang produkto
o ani at kaunting-kaunti na ang balik sa kanilang pinangkapital sa pagsasaka. Isa rin sa mga
naging epekto nito ay ang kakulangan sa suplay dahil na rin sa kulang ang pampondo ng
pagsasaka kung kaya apektado na rin ang presyo ng mga produkto sa palengke dahil
pinatataas ng mga tindero at tindera ang presyo.
 Sa parte naman ng mga tindero at tindera, nakadepende lang din sila sa binibentang
suplay ng mga magsasaka dahil kapag naubusan sila ng paninda at wala pang suplay ng
produkto, wala rin silang maibebenta.

Kalagayan ng mga Kabataang Hindi Nakapag-aral at Manggagawang Kabataan

Isa sa mga malaking problema sa lipunan ang pagdami ng mga kabataang hindi
nag-aral at piniling magtrabaho sa halip na mag-aral. Ito ay dahil sa kahirapan at kawalan
ng suporta sa mga magulang na pag-aralin ang mga anak. May mga magulang rin na sila
pa ang humihikayat sa mga anak na huwag nang mag-aral ang anak sapagkat wala silang
perang gagastusin sa pagpasok kagaya ng pagbibigay ng baon. Tinatawag itong out-of-
school youth at child labor.

Ang out-of-school youth ay tumutukoy sa mga kabataang may edad 14-21 na hindi
nakapagtapos ng high school dahil sa iba’t ibang dahilan. Ayon sa ulat ng Alliance of
Concerned Teachers (ACT) umaabot na sa 3.3 milyong kabataan ang hindi na nag-aaral
noong taong 2008. Maraming kabataan ang palabuy-laboy lamang sa kalsada at
namamalimos samantalang ang iba pa ay nagpapatulo na ng pawis sa pagtatrabaho sa mga
pabrika, pagawaan ng muwebles, tindero at tindera sa palengke at marami pang iba.
Karamihan ay napilitang magtrabaho para makatulong na sa kanilang mga magulang. Sa
halip na ang mga oras nila ay ginugugol sa loob ng eskuwelahan, ang pagtatrabaho sa bukid,
dagat at pabrika ang kanilang inaatupag. Hindi sila kakain kung hindi magtatrabaho.

Sa survey na ginawa ng Philippine Statistics Office (PSA) noong 2016, sa bawat

sampung kabataan na may edad na 6 hangggang 24 may isang out-of-school-youth. Ayon
pa rin sa survey, sa kabuuang bilang ng mga out-of-school youth, mahigit kalahati nito o
53 porsyento sa mga ito ay nagmula sa 30 porsyentong pinakamahihirap na pamilya sa
bansa. Lumabas rin sa pag-aaral na sa kabuuang 100 mag-aaral na papasok ng elementarya,
wala pang 20 sa mga ito ang nakaaabot at nakatatapos ng kolehiyo. Kadalasang dahilan -
matinding kahirapan. Karamihan sa mga kabataang ito ay kung hindi man palaboy sa
lansangan at tambay ay nagtatrabaho sa mga pabrika, palengke, konstraksyon at ang iba
naman ay maagang pumasok sa pagpapamilya kahit pa nasa murang edad. Sa datos ng
International Labor Organization (ILO), nasa 541 milyong manggagawa sa buong mundo
ang nasa edad 15 hanggang 24. Katumbas ito ng 15 porsiyento ng lakas paggawa sa buong
mundo. Sa Pilipinas nasa 5.49 milyon ang mga batang manggagawa sa bansa. Karamihan
sa kanila ay nagtatrabaho sa bukid, minahan, asinan, pabrika, construction at may
nagbebenta ng “laman”. Nasa edad 5 hanggang 17 ang mga batang manggagawa.
Karamihan sa kanila ay dating nag-aaral subalit dahil sa kahirapan ng buhay, napipilitan
silang tumigil para tulungan ang kanilang mga magulang sa paghahanapbuhay. Ayon sa
National Statistics Office (NSO), mula lima hanggang siyam na taong gulang ay nag-aaral
pa ang mga bata (mga 90 percent) subalit habang tumatagal ay nababawasan na ang
kanilang bilang. Pagdating ng edad 15 ay 50 percent na lamang ang nasa school. Iba’t ibang
trabaho na ang kanilang pinapasok para matulungan ang mga magulang at para magutom.

Ayon sa International Labor Organization, dahil sa maagang pagsabak ng mga

kabataan sa pagtatrabaho, ninanakaw ang kanilang karapatan na mamuhay nang normal
bilang mga bata. Nawawala rin ang kanilang dignidad at potensiyal. Bumabagsak sila sa
pagiging alipin, maaagang nawawalay sa kanilang mga magulang at nalalantad sila sa
panganib ng pagkakasakit. Ang masama pa, marami sa kanila ang nasasadlak sa masamang
gawain. Dahil iba’t ibang uri ng tao ang kanilang nakakasalamuha, naaakit o
naiimpluwensiyahan sila na gumawa ng masama. Ang ilan sa mga kabataang babae ay
nasasadlak sa prostitusyon. Nakakasanayan na nila ang ganoong klase ng trabaho na
madaling kumita ng pera. Kahirapan ng buhay ang ugat kaya parami nang parami ang mga
batang manggagawa.

Sa kasalukuyan, unti-unting bumaba ang ang bilang ng mga out-of-school youth at

mga kabataang manggagawa dahil na rin sa mga programa ng gobyerno na tumutugon sa
suliraning ito. Isa sa mga naging solusyon nito ay ang pagpapatupad ng Free College Law.
Taong 2018 nang pormal na ipinalabas ng Commission on Higher Education

(CHED) ang implementing rules and regulations (IRR) ng Republic Act 10931 o ang
Universal Access to Quality Tertiary Education Act at nang sumunod na taon, libre na ang
tuition at matrikula sa pang-gobyernong paaralan sa kolehiyo. Sa ilalim ng RA 10931,
sakop na nito ang mga bayarin sa matrikula sa 112 state universities and colleges, 78 local
universities and colleges at sa lahat ng technical-vocation education and training o TVET
programs na naka-rehistro sa Technical Education and Skills Development Authority o
TESDA. Sakop din sa sasagutin ng Free College Law ang miscellaneous fees at iba pang
bayarin ng estudyante na may kinalaman sa kanilang pag-aaral. Dalawang taon mula nang
maisabatas ito, unti-unting nagkaroon ng interes at pag-asa ang mga kabataan na
magpatuloy sa pag-aarala ng kolehiyo at unti-unti ring nabawasan ang bilang mga out-of-
school youth at mga kabataang manggagawa.
MODYUL 5 - Aralin 6
 Gawain at Pagsasanay

Pangalan: _______________________________ Araw ng Pagpasa: _____________

Kurso: __________________________________ Sabjek: ______________________

Gawain 1
Punan ng mga salita na may kaugnayan sa sentrong kaisipan upang mabuo ang
isang diagram. Ipaliwanag ang kaugnayan nito sa isa’t isa sa isang maikling sanaysay.

Maral itang Pi li pi no

Pagpapaliwanag sa ugnayan ng mga konsepto.

_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________