Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024

1 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi

 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
Contents

ानकोश मािसक चालू घडामोडी | जानेवारी 2024 .............................................................. 3

रा ीय बात ा ................................................................................................................... 3
रा बात ा ..................................................................................................................... 8
आं तररा ीय बात ा ........................................................................................................... 9
िनयु ी बात ा............................................................................................................... 11
अथ व ा बात ा ........................................................................................................ 11
करारा ा बात ा........................................................................................................... 12
रॅ आिण अहवाल बात ा ............................................................................................. 13
िव ान आिण तं ान बात ा .......................................................................................... 15
पुर ार बात ा .............................................................................................................. 18
ीडा बात ा .................................................................................................................. 20
योजना आिण सिम ा बात ा .......................................................................................... 20
संर ण बात ा ............................................................................................................... 21
मह ाचे िदवस ................................................................................................................ 22
िनधन बात ा ................................................................................................................. 22
िविवध बात ा ................................................................................................................. 22

2 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi

 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
ानकोश मािसक चालू घडामोडी | जानेवारी 2024

रा ीय बात ा  UAPA अंतगत, भारतीय आिण परदे शी दो ी

मथुरेत पिहली मुली ंची सैिनक शाळा सु झाली
संर ण मं ी राजनाथ िसंह यांनी उ र दे शातील मथुरा
 ितजैिवकांवर आरो
येथील वृंदावन येथे संिवद गु कुलम ग सैिनक
ू ल या पिह ा सव मुली ं ा सैिनक शाळे चे
उद् घाटन केले.
 100 नवीन सै िनक शाळा ापन कर ाचे उि
असले ा भागीदारी मोड उप मां तगत शाळे ची ापना
केली जात आहे.
मह ाचे मु े
 सव रा े/संघाम े अशासकीय सं ा (एनजीओ),
खाजगी आिण रा सरकारी शाळां सोबत भागीदारी
प तीने 100 नवीन सैिनक शाळा ापन
कर ा ा उप मां तगत, अं दाजे 870 िव ा ाची
पिहली सव मुलींची सैिनक शाळा सु कर ात आली
आहे . दे श, ापैकी 42 ािपत केले आहे त.
 रा ीय शै िणक धोरण, 2020 ा अनुषंगाने
िव ा ाना दजदार िश ण दे णे आिण ांना सश
दलात सामील हो ासह अिधक चांग ा
क रअर ा संधी दे णे हे 100 नवीन सैिनक शाळां ा
ापने मागील उि े आहे त.
तेहरीक-ए- रयत 'बेकायदे शीर सं ा' घोिषत
क ीय गृह मं ालयाने तेहरीक-ए- रयत, ज ू आिण
 अयो वापर.
का ीर (TeH) ला दहशतवादिवरोधी कायदा,
बेकायदे शीर ि याकलाप ( ितबंध) कायदा
(UAPA) ा कलम 3 अंतगत "बेकायदे शीर
संघटना" घोिषत केले.
 TeH हा ऑल पाट रयत कॉ र (APHC) ा
घटकां पैकी एक आहे आिण ाची ापना फुटीरतावादी
स द अली शाह िगलानी यां नी केली होती.
UAPA ब ल
 यूएपीए 1967 म े पा रत झाले .
 भारतातील बेकायदे शीर ि याकलाप संघटनां ना
भावीपणे ितबंध करणे हे ाचे उि आहे .
 बेकायदे शीर ि याकलाप णजे भारता ा ादे िशक
अखंडते ला आिण सावभौम ाला बाधा आण ा ा
उ े शाने एखा ा ीने िकंवा संघटनेने केलेली
कोणतीही कारवाई.
 हा कायदा क सरकारला संपूण अिधकार दान
करतो, ा ारे क ाने एखादी कृती बेकायदे शीर
अस ाचे मानले तर ते अिधकृत राजप ा ारे तसे घोिषत
क शकते.
 यात सव िश ा णून मृ ुदंड आिण ज ठे पेची
िश ा आहे .
3 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi
नाग रकां वर शु आकारले जाऊ शकते.
मं ालयाचे सव ण
 आरो मं ालयाचे सव ण िस झाले आहे.
 हे अधोरे खत करते की अलीकडे च सव ण केले ा
सुमारे 10,000 ांपैकी िन ा न अिधक ांना
ितजैिवकां चा ितकार वाढ ाब ल वाढ ा िचंतेमुळे,
ावर उपचार कर ाऐवजी, संसग टाळ ासाठी
ितजैिवक िदले गेले.
 सव ण केले ा ांपैकी 94% ांना संसगा ा
नेम ा कारणाबाबत िनि त वै कीय िनदानाची पु ी
हो ापूव ितजैिवक िदले गेले.
ितजैिवक ितकार (AMR) ब ल
 व हे ऑगनायझेशन (WHO) ने ितजैिवक
ितरोधक मता (AMR) सावजिनक आरो ासाठी
सवात जा धो ांपैकी एक णून ओळखली आहे.
 ही एक नैसिगक घटना आहे कारण जीवाणू िवकिसत
होतात, ामुळे सं मणांवर उपचार कर ासाठी
वापर ा जाणा या औषधे कमी भावी होतात.
 ितजैिवक ितकारश ी ा िवकासासाठी मु
चालकां पैकी एक णजे ितजैिवकांचा अ िधक आिण
नॅशनल सटर फॉर िडसीज कंटोल (NCDC) ब ल
 NCDC ही एएमआर कंटे नमटवरील भारता ा रा ीय
काय मासाठी नोडल एज ी आहे , ापैकी एक
मह ाचा घटक णजे ितजैिवक वापराचे पाळत
ठे वणे.
 हे उि सा कर ासाठी, ांनी रा ीय ितजैिवक
वापर नेटवक (NAC-NET) ची ापना केली आहे
ा ारे नेटवक साइट् स ां ा संबंिधत आरो
सुिवधां म े ितजैिवक वापरावरील डे टा संकिलत
करतात आिण NCDC कडे पाठवतात.
आयातीवर सरकारचे िनबध
वािण आिण उ ोग मं ालयाने अनेक िवद् युत
उपकरणांसाठी गुणव ा िनयं ण आदे श जारी केला
आहे आिण ू ची आयात स ा ा ‘मु ’ तीतून
ितबंिधत ेणीम े ठे वली आहे.
मह ाचे मु े
 िडपाटमट फॉर मोशन ऑफ इं ड ी अँड इं टरनल
टे ड (DPIIT) ने इले क अॅ ेसरीज (गुणव ा
िनयं ण) ऑडर, 2023 अंतगत समािव असले ा सव
 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
उ ादनां साठी भारतीय मानक ूरो (BIS) माणप
अिनवाय केले आहे.
 क ाने ₹129 ित िकलो ॅमपे ा कमी CIF मू
असले ा िविवध कार ा ू साठी ‘मु ’ आयात
तीही र केली आहे .
 सीआयएफ मू िवमा आिण मालवाहतुकीसह आयात
केले ा व ूं ा उतरले ा िकंमतीचा सं दभ दे ते.
पृ ी िनरी णासाठी ‘पृ ी’ काय म
क ीय मंि मं डळाने ‘पृ ी’ नावा ा ₹4,797 कोटीं ा
 उ
काय माला मंजुरी िदली ाम े पृ ी िव ान
मं ालया ा (MoES) िव मान पाच योजनांचा समावेश
करणे अपेि त आहे.
 मं ालयाचा एक मु ख घटक णजे डीप ओशन
िमशन िकंवा डीओएम [ ांपैकी एक उि े िहंद
महासागरात 6,000 मीटर अंतरावर मानवयु
सबमिसबल पाठवणे आहे ].
मह ाचे मु े
 पृ ी काय मात आम ा इतर सव मुख
ि याकलापां चा समावे श होतो
 हे काय म खालील बाबी सुधार ासाठी आिण
वाढव ासाठी आहेत
o हातील बदलां चा मागोवा घे ासाठी
वातावरण, महासागर, भूमंडल, ायो यर
आिण घन पृ ीची दीघकालीन िनरी णे;
o हवामान, महासागर आिण हवामान धोके
समजून घे ासाठी आिण अंदाज कर ासाठी
मॉडे ल िवकिसत करा,
o आिण हवामान बदलाचे िव ान समजून ा;
o नवीन घटना आिण संसाधने शोध ासाठी
पृ ीवरील ुवीय आिण उ -समु दे श
ए ोर करा;
o सामािजक अनु योगां साठी सागरी संसाधनां चा
शोध आिण शा त उपयोगासाठी तं ान
िवकिसत करणे;
o आिण सामािजक, पयावरणीय आिण आिथक
फाय ासाठी सेवांम े पृ ी णाली
िव ानातील ान आिण अं त ी अनुवािदत
करा.
भारतीय भू लन संवेदनशीलता नकाशा
 IIT-िद ी टीमने भारतासाठी पिहला हाय-रे झल
भू लन जोखीम नकाशा तयार केला आहे
 भारतीय भू लन संवेदना मता नकाशा हा
दे शातील रा ीय रावर अस ामु ळे ा ा कारचा
पिहला आहे .
 नकाशा आिण संशोधकांचा अ ास कॅटे ना जनलम े
फे व ु ारी 2024 ा अंकात कािशत केला जाईल.
4 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi
मह ाचे मु े
 भू लन ही एक अनोखी आिण ाणघातक सम ा
आहे. ते कमी ापक आहेत आिण उप हां सह टॅ क
करणे आिण अ ास करणे कठीण आहे.
 भू लन ािनक े ांम े होतात आिण दे शातील
फ 1-2% े भािवत होतात.
 नकाशाने िहमालया ा पाय ाशी असलेले काही भाग,
आसाम-मेघालय दे श आिण पि म घाट यासार ा
भू लनाची संवेदनशीलता असले ा काही
सु िस दे शांची कबुली िदली आहे.
 तसेच पूव घाटातील काही भाग, आं दे श आिण
ओिडशा ा उ रे कडील काही पूव ची अ ात
िठकाणे दे खील उ जोखमीसह उघड झाली.
क ाने फामा उ ादनां ा गुणव ा िनयं णासाठी
सुधा रत िनयम अिधसूिचत केले
 क ीय आरो मं ालयाने औषधे आिण सौंदय साधने
िनयम, 1945 ा अनुसूची एम अंतगत सुधा रत िनयम
अिधसूिचत केले.
 फामा आिण बायोफामा ुिटकल उ ादनांसाठी मजबूत
गुणव ा िनयं ण सुिनि त करणे हा ाचा उ े श आहे.
मह ाचे मु े
 शे ूल M फामा ुिटकल उ ादनांसाठी गुड
मॅ ुफॅ रं ग ॅ सेस (GMP) िनधा रत करते आिण
GMP चे पालन केले जाते आिण फामा ुिटकल
उ ादनांसाठी प रसर, वन ती आिण उपकरणे यांची
आव कता पूण केली जाते याची खा ी कर ासाठी
सुधा रत वेळाप क M िनयम णून अिधसूिचत केले गेले
आहे.
 GMP हे अिनवाय मानक आहे जे साम ी, प ती, मशीन,
ि या, कमचारी, सुिवधा/पयावरण इ ादीं ा
िनयं णा ारे उ ादनात गुणव ा तयार करते आिण
आणते.
 GMP थम 1988 म े ड आिण कॉ ेिट
िनयम, 1945 ा शे ूल एम म े समािव
कर ात आले आिण जून 2005 म े शेवटची
दु ी कर ात आली.
 दु ीसह, ‘गुड मॅ ुफॅ रं ग ॅ सेस’ (GMP) हे
श ‘गुड मॅ ुफॅ रं ग ॅ सेस अँड र ायरमट् स
ऑफ ि िमसेस, ांट आिण इि पमट फॉर
फामा ुिटकल ॉड ् स’ ने बदल ात आले आहे त.
DGCA वैमािनकां साठी कत िनयम सुधा रत करते
 नागरी िवमान वाहतूक महासंचालनालयाने (DGCA)
रा ी ा वेळी उ ाण करणे आिण सा ािहक
िव ांती वाढवून ां ा ुटी तासांचे िनयमन
करणारे िनयम सुधा रत केले आहेत.
 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
 वेगाने वाढणा या दे शां तगत उ ाण बाजारपेठेतील
वाढ ा थक ामुळे वैमािनकां नी वाढले ा िचंतेमुळे हे
केले जात आहे.
नागरी िवमान वाहतूक महासंचालनालय ब ल
 DGCA हे भारत सरकार ा नागरी िवमान वाहतूक
मं ालयाचे संल कायालय आहे .
 DGCA ही नागरी िवमान वाहतूक े ातील िनयामक
सं ा आहे आिण ती ामु ाने सुर े ा सम ा
हाताळते.
 DGCA भारतातून/ते /आत हवाई वाहतूक सेवां चे िनयमन
कर ासाठी जबाबदार आहे .
 िनयामक सं ा नागरी हवाई िनयम, हवाई सुर ा
आिण वायु यो ता मानकां ा अंमलबजावणीसाठी
दे खील जबाबदार आहे.
 हे आं तररा ीय नागरी िवमान वाहतूक सं घटना
(ICAO) सह सव िनयामक कायाचे सम य दे खील
करते .
नवीन िहट-अँड-रन काय ाचा िनषेध
 महारा , छ ीसगड, पि म बंगाल आिण पंजाब
यां सार ा रा ांतील वाहतूकदार आिण ावसाियक
चालकां नी िहट-अँड-रन ा घटनां बाबत ा अलीकडील
काय ा ा िवरोधात िनदशने केली आहेत.
 भारतीय ाय संिहता, 2023 (BNS) ा कलम 106
(2) म े अपघात ळाव न पळू न जा ासाठी आिण
पोिलस अिधकारी िकंवा दं डािधकारी यां ना घटनेची
त ार न के ास 10 वषापयत तु ं गवास आिण दं डाची
तरतूद आहे .
 हा कायदा भारतीय दं ड सं िहता, 1860 ा कलम
304A अं तगत पुरळ िकंवा िन ाळजी कृ ांमुळे मृ ूस
कारणीभूत हो ा ा औपिनवेिशक काळातील
तरतुदी ित र आहे.
िवचार करा: िनषेधाची कारणे आिण िचंता जाणून ा.
आयआयटी िद ी संघाने भारतासाठी पिहला हाय-रे झ
भू लन जोखीम नकाशा तयार केला आहे
 इं िडयन इ ूट ऑफ टे ॉलॉजी िद ी (IIT
िद ी) ने संपूण दे शासाठी थमच उ - रझो ूशन
भू लन संवेदना मता नकाशा तयार क न
आप ी स तेत मह पूण गती केली आहे.
 हा नकाशा, ाला 'भारतीय भू लन संवेदन मता
नकाशा' असे यो नाव दे ात आले आहे ,
भू लनाची वण े े ओळख ासाठी, सि य
शमन धोरणे आिण जीव वाचव ासाठी एक मह पूण
साधन आहे .
5 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi
I-STEM IISc बगळु येथे समवेष क सु करणार
आहे
 I-STEM (भारतीय िव ान, तं ान आिण
अिभयांि की सुिवधा नकाशा) IISc, बगळु येथे
सुिवधा आिण योगशाळांम े वेशयो ता वाढवून
भारतात संशोधन सहयोग वाढव ासाठी समवेष
क सु करत आहे .
 ऑनलाइन पोटल ारे संशोधकांना वै ािनक
सं ांशी जोडणे हे क ाचे ल आहे.
मुंबई टा हाबर िलंक (MTHL)
 मुंबई टा हाबर िलंक (MTHL), पंत धानां ा ह े
भारतातील सवात लांब सागरी सेतूचे उद् घाटनाने ,
मुंबई ा रअल इ े ट े ासाठी एक प रवतना क
ट ा णून िच ांिकत केले.
मह ाचे मु े :
ारक अिभयांि की परा म:
 12 जानेवारी 2024 रोजी उद् घाटन झाले ा MTHL चे
अिधकृत नाव ी अटल िबहारी वाजपेयी टा हाबर
िलंक (अटल सेतू) आहे , ाला िशवडी- ावा शेवा
टा हाबर िलंक असेही णतात.
 हा 21.8 िकमी, 6-लेन पूल मुं बईला नवी मुंबईशी
जोडतो, ठाणे खाडी पसरतो.
 16.5 िकमी सागरी दु वा आिण जिमनीवर 5.5 िकमी
मागाचा समावेश असलेला, हा भारतातील सवात लां ब
सागरी पूल आिण जागितक रावर 12 वा सवात लां ब
पूल आहे.
अिभयांि की नवक ना:
 हा पू ल भारतातील ऑथ टॉिपक डे कचा पिहला वापर
दशवतो, ामुळे दीघ कालावधीसाठी आिण
संरचना क काय मतेत वाढ होते.
 गत वाहतूक दे खरे ख आिण पाळत ठे वणे णालीसह
सुस , MTHL सुरि तता आिण सुरि तते ला ाधा
दे ते.
EPFO िनयामक मंडळाची पुनरचना
 क सरकारने इं िडयन नॅशनल टे ड युिनयन काँ ेस
(INTUC), ऑल इं िडया टे ड युिनयन काँ ेस
(AITUC) आिण ऑल इं िडया युनायटे ड टे ड युिनयन
सटर ा (AIUTUC) ितिनधींना पॅनेलमधून वगळू न
कमचारी भिव िनवाह िनधी संघटने ा (EPFO)
क ीय िव मंडळाची (CBT) पुनरचना केली..
EPFO ब ल
 कमचारी भिव िनवाह िनधी संघटना (EPFO) ची
ापना भारतीय संसदे ा काय ा ारे कर ात
आली.
 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
 भारतात काम करणा या कामगारां ना सामािजक सुर ा इतर समाजातील शासकांना सं ा चालिव ासाठी
दान कर ाचे उि आहे. िनवडले.
 कमचारी भिव िनवाह िनधी आिण िविवध तरतूद  कलम 30 नुसार अ सं ाक शै िणक सं ेचा
कायदा, 1952 ारे तो अंमलात आला. कारभार फ ा समुदाया ा सद ांनीच करावा असा
 EPFO हे भारत सरकार ा म आिण रोजगार आदे श नाही.
मं ालया ा िनयं णाखाली येते.  तरतुदी अ सं ाकांना सं ेचे शासक िनवड ाचा
ICMR ने स ा ा रा ीय आव क िनदान यादीत िववेक दान करते.
सुधारणा कर ास सु वात केली आहे अयो ा राम मंिदर ाण ित ा सोहळा
इं िडयन कौ ल ऑफ मेिडकल रसच (ICMR) ने  पंत धान नर मोदी अयो ेतील राम मंिदरात राम
स ाची रा ीय आव क िनदान यादी (NEDL) ल ा ा 51 इं ची मूत ा अिभषेक संगी ‘ ाण-
सुधार ाची ि या सु केली आहे . ित ा’ सोह ाचे अ ान भूषवणार आहे त.
 NEDL आव क आिण सवात मू लभूत चाच ां ची यादी  िश कार अ ण योगीराज यां नी तयार केलेली ही मूत
करते ा दे शातील आरो से वा सुिवधां ा िविवध पाच वषा ा भू रामाचे िच ण करते.
रां वर उपल असा ात, ात गाव पातळीवर, उप- मह ाचे तपशील
आरो क े , आरो आिण िनरोगीपणा क े आिण  मं िदराचे नाव- ी राम मंिदर (राम मंिदर णून िस )
ाथिमक आरो क े यां चा समावेश आहे.  ळ- अयो ा, उ र दे श, भारत
 ICMR ने अ ाव क िनदान चाच ा प रभािषत  समपण - भगवान ी राम
के ा आहे त ा लोकसं े ा ाधा आरो सेवे ा  मह - भगवान ी रामाचे ज ान, रामज भूमी येथे
गरजा पूण करतात आिण रोगाचा ादु भाव आिण बांधलेले
सावजिनक आरो ासंिगकता, प रणामकारकता  बांधकाम शैली- भारतीय नागर शैली
आिण अचूकतेचा पुरावा आिण तुलना क खच-  आिकटे - चं कांत बी. सोमपुरा (CBS)
भावशीलता ल ात घेऊन िनवड ा जातात.  बां धकाम कंपनी- लासन अँ ड टु ो (L&T)
ICMR ब ल  ोजे मॅनेजमट कंपनी- टाटा क ं ग इं िजिनयस
 इं िडयन कौ ल ऑफ मेिडकल रसच (ICMR) ही िलिमटे ड (TCEL)
बायोमेिडकल संशोधनाची िनिमती, सम य आिण 1528-2024 पासून अयो ा राम मंिदराचा इितहास
ो ाहन यासाठी भारतातील सव सं ा आहे. कालावधी आिण काय म
 सं े ा फाय ासाठी वै कीय सं शोधन आयोिजत 16 वे शतक- बाबरने मंिदरावर ह ा क न उद् केले .
करणे, सम य साधणे आिण अंमलबजावणी करणे हे 1767- भारतातील वणनात मिशदीची सवात जु नी नोंद.
ाचे आदे श आहे ; वै कीय नवक नांचे 1853- धािमक िहंसाचाराची पिहली घटना द ऐवजीकरण
उ ादन/ ि येम े भाषां तर करणे आिण सावजिनक कर ात आली.
आरो णालीम े ांचा प रचय क न दे णे. 1858- ि टीश शासनाने िहंदू िवधींवर बं दी घातली.
 भारत सरकार ा आरो संशोधन िवभाग, आरो 1949- बाबरी मिशदीत राम आिण सीते ा मूत बसव ात
आिण कुटुं ब क ाण मं ालयामाफत याला िनधी िदला आ ा.
जातो. 1950- रा ाने मिशदीचा ताबा घेतला; िहंदूंनी पूजा कर ास
परवानगी िदली.
‘अ सं ाकांना’ सं ा उघड ाचा अिधकार
1980 - िव िहंदू प रषदे ने (VHP) मंिदरासाठी आं दोलन सु
संिवधाना ा कलम 30(1) नुसार धािमक आिण

केले.
भािषक अ सं ाकां ना ां ा त: ा शै िणक
1989- िविहंप ने ांनी वाद जागेला लागून िशला ास केला.
सं ा ापन कर ाचा आिण ांचा कारभार
1992- िविहंप आिण भाजप ा रॅ लीने मशीद पाडली;
चालव ाचा जो अिधकार दे ात आला आहे , तो ां चा
आं तरजातीय िहं साचार झाला.
“िध ार” कर ाचा हे तू न ता असे िनरी ण सव
2005- ता ुर ा राम मंिदरावर दहशतवादी ह ा; ह ेखोर
ायालयाने नोंदवले.
ठार.
मह ाचे मु े
2019- अयो ा वादावर सव ायालयाचा िनकाल; ी
 एखा ा शै िणक सं ेचे अ सं ाक चा र न होत
रामज भूमी तीथ े ट ला जमीन िदली.
नाही, जर एखा ा िविश अ सं ाक समुदायाशी
2020- मं िदर उभारणीसाठी सरकारने आराखडा मंजूर केला;
संबंिधत असले ा सं ाचालकांनी ब सं गटासह
ध ीपूर गावात नवीन मिशदीसाठी जमीन दे ात आली

6 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi

 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
राम मंिदर मुत
 रामाची मूत अयो ा, उ र दे श, भारतातील िनयोिजत
ारक आहे . ते 181 मीटर (594 फूट) उं च आिण
ंथ आिण छ ीसह 251 मीटर (823 फूट) उं च
असेल.
 रामललाची मूत , ाम े भू राम पाच वषा ा मुला ा
पात दाखव ात आले होते, सोमवारी अिभषेक
सोह ा ा काही िदवस आधी कट झाली.
कनाटकातील िस िश कार अ ण योगीराज यांनी
ही मू त बनवली आहे. नवीन मूत ला अचल मूत , तर
जु ा मूत ला उ व मूत असे टले जाईल.
अयो ेत दे शी िफरते ालय (BHISHM) तैनात
 वै कीय त रता वाढव ासाठी अयो ेत दोन
आरो मै ी आप ी व ापन घन-भी ,
अ ाधुिनक तं ानाने सुस ांतीकारी िफरती
ालये तैनात कर ात आली आहेत.
 हा ूब " ोजे BHISHM" भारत हे
इिनिशएिट फॉर सहयोग, िहत आिण मै ी नावा ा
ापक उप माचा एक भाग आहे , जलद ितसाद आिण
सवसमावेशक काळजी यावर जोर दे ऊन, 200 ावर
उपचार कर ासाठी तयार केले गेले आहे.
 संपूण युिनटम े 72 सहज वाहतुक करता ये ाजोगे
घटक आहे त जे हाताने, सायकलने िकंवा अगदी डोनने
सहज वा न नेले जाऊ शकतात, अतुलनीय लविचकता
दान करतात.
 मो ा माणावर अपघाती घटना (MCIs), िजथे मूलभूत
मदत ते गत वै कीय आिण श िचिक ा सेवेपयत
आव कता असते, ितथे एड ूब आ यकारकपणे 12
िमिनटां त तैनात कर ा ा मतेसह उभा आहे .
 दान केले ा टॅ बलेटम े समाकिलत केलेली
अ ाधुिनक BHISHM सॉ वेअर णाली
ऑपरे टरना रीत आयटम शोधू दे ते, ांचा वापर आिण
कालबा तेवर ल ठे वते आिण ानंतर ा तैनातीसाठी
त रता सुिनि त करते.
तािमळनाडू मंि मंडळाने ‘मिहलांचा सवागीण िवकास’
कर ा ा उ े शाने नवीन धोरण मंजूर केले
 तािमळनाडू मंि मं डळाने रा ा ा मिहलांसाठी ा
नवीन धोरणाला मंजुरी िदली आहे.
 या धोरणाचा उ े श मिहलां चा सवागीण िवकास करणे
आिण िश ण, आिथक ातं आिण स े ा
वाटणी ा मा मातून ांचे स मीकरण कर ावर
कि त आहे .
 धोरणा ा अं मलबजावणीवर ल ठे व ासाठी मु
सिचवां ा अ तेखाली एक रा रीय सिमती
आिण िज ािधका यां ा अ तेखालील िज ा रीय
सिम ा ापन के ा जातील.
7 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi
 रा सरकार अनेक िज ्य़ांम े िव ाल पायनम,
कलै ार मगलीर उरीमाई थोगाई आिण नोकरदार
मिहला वसितगृह बांधणे यासार ा अनेक मिहला
स मीकरण योजना राबवत आहे .
वैभवचे अिधछा दीघकालीन संशोधन सम य तयार
कर ासाठी
 िव ान आिण तं ान िवभागाने (DST) अ कालीन
सहकायासाठी परदे शात राहणा या भारतीय वंशा ा
शा ांना आकिषत कर ासाठी वैभव योजने ा
अिधछा ां ा पिह ा बॅचची घोषणा केली.
वैभव ब ल
 फेलोिशप अिनवासी भारतीय (NRI) संशोधकांना
भारतातील संशोधन सं ा िकंवा शै िणक सं ेत
वषातून िकमान एक मिहना ते कमाल दोन मिहने काम
कर ाची संधी दे ते.
 कालावधी: तीन वष सरकार संशोधकां ना संपूण
कालावधीसाठी 37 लाख पयां पयतची र म दे ते.
 उ े शः भारतीय सं ा आिण जगातील सव म सं ा
यां ातील शै िणक आिण संशोधन सहयोग सुलभ
क न भारता ा उ शै िणक सं ां ा संशोधन
प रसं ेत सुधारणा करणे.
ा चे रा पती जयपूरमधील शोभा या ेत सहभागी
होणार आहे त
 ा चे रा ा इमॅ ुएल मॅ ॉन यां ा गुलाबी
शहराला भेट दे ासाठी जयपूरमधील ‘शोभा या ा’
िकंवा सावजिनक िमरवणूक हा मु िबंदू असेल अशी
अपे ा आहे.
 भारता ा यजमानांनी जयपूरची च रा ा ांसाठी
पिहली मु ाम णून िनवड केली आहे.
 नवी िद ी येथे जास ाक िदना ा परे डम े ते मुख
पा णे असतील.
क ाने कु रोगावर उपचार कर ासाठी तीन-औषध
प ती जारी केली
 क सरकारने 2027 पयत उप-रा ीय रावर ाचा
सार थां बव ा ा उ े शाने कु रोगासाठी नवीन
उपचार प ती मंजूर केली आहे.
 WHO णते की कु रोग हा मायकोबॅ े रयम
ले ीमुळे होणारा ती संसगज रोग आहे.
 उपचार न केले ा केसेस ा जवळ आिण वारं वार
संपकात असताना नाकातून आिण तोंडातून थबां ारे
जीवाणू सा रत केले जातात.
 WHO ा सव सहा े ांमधून नोंदवलेला कु रोग ब -
औषध थेरपी (MDT) ने बरा होऊ शकतो.
 WHO ा िशफारस केले ा उपचार प तीम े तीन
औषधां चा समावेश आहे - डॅ ोन, रफा िसन
 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
आिण ोफॅिझिमन. या संयोजनाला MDT असे
संबोधले जाते . उपचाराचा कालावधी PB साठी सहा रा बात ा
मिहने आिण MB करणांसाठी 12 मिहने आहे . केरळचा इं टरनेट केबल क
MDT रोगजनक न करते आिण संसग बरा करते.
 पंत धान नर मोदी यां नी कोची-ल ीप पाणबुडी
 आढळले ा नवीन करणां पैकी ब तां श आ ेय
ऑि कल फायबर केबल क ाचे उद् घाटन केले.
आिशयातील आहे त.
मह ाचे मु े
आधार काड नाग रक ाचा, ज तारखेचा पुरावा  ाची अंमलबजावणी ₹1,072 कोटी खचून कर ात
नस ाचे क सरकारने केले आहे आली.
 आधार काड आिण पीडीएफ आवृ ा "नाग रक  अनेक वष मयािदत सॅटेलाइट बँडिवड् थवर अवलंबून
िकंवा ज तारीख नसून ओळखीचा पुरावा" आहे त रािह ानंतर ते थमच बेटांना हाय- ीड इं टरनेटशी
यावर जोर दे तात. जोडे ल.
 सु अ ीकरणाचा समावेश सरकारी िवभाग आिण  समु ाखालील केबल िलंक ल ीप ा लोकांसाठी
सं ां ना नाग रक िकंवा ज तारीख पडताळणीसाठी 100 पट वेगवान इं टरनेट सुिनि त करे ल.
आधार वापर ापासू न सावधिगरीचे सं केत दे ते.  कावर ी, ल ीपची राजधानी, अग ी, अिमनी, कदम,
ऐितहािसक सं दभ: चेटलेट, क ेनी, िमिनकॉय, एं डोथ, िकलतान, बंगाराम
 ज तारीख आिण नाग रक िनि त कर ासाठी आिण िब ा बेटां सह जोडली जाईल.
आधारची अवैधता 2018 पासून ािपत कर ात आली  केब सरकारी मालकी ा टे लको बीएसएनएलने
आहे . टाक ा आहे त, तर क ाची अंमलबजावणी जपानी
 2018 ा मेमोरँ डमने केले की आधार हा फम एनईसीने केली आहे.
ज तारखेचा पुरावा नाही, कारण तो अजदारांनी दान िसलंब म
केले ा वेग ा द ऐवजावर अवलंबून आहे .  तािमळनाडू ा माशल डा ला िसलंब म णतात.
 मागील वष मुंबई उ ायालया ा िनकालाने या  नतक िविवध श े, जसे की का ा, दांडके, तलवार,
भूिमकेला बळकटी िदली, UIDAI ने िडसबर 2023 ा िशं गे, खंजीर इ ादी, एका वेळी एकाच कारचे श
प रप कात नमूद केले. घेऊन उपहासा क लढाई करतात.
मह ाचे मु े :  मॉक कॉ ॅट जो ांम े केले जाते.
आधार आिण नाग रक :  नृ ासाठी डम संगीत सदाई मेलम, णजेच तीन ते चार
 आधार कधीही नाग रक ाचा पुरावा णून काम ढोलकी वादकांचा एक समूह सदाई ढोल वाजवतात.
करत नाही, कारण भारतात 180 िदवस राहणारे
परदे शी नाग रक दे खील ते िमळव ास पा आहेत.
केरळमधील ीनफी कॉ रडॉर
 सरकारी िवभागांनी, असे असूनही, सामा त:
नाग रकां साठी िकंवा ौढांसाठी राखीव असले ा क ीय र े वाहतूक आिण महामाग मं ी िनतीन गडकरी

उ े शां साठी आधार ीकारला आहे . यांनी केरळमधील र े संपक वाढिव ा ा उ े शाने
EPFO चा िनणय: ीनिफ कॉ रडॉरची घोषणा केली.
 ए ॉइज ॉ डं ट फंड ऑगनायझेशन (EPFO) ने  ांनी तीन क ांचे अ रशः उद् घाटन केले आिण
ज तारखेचा पुरावा णून आधार ीकारणे बंद भारत प रयोजना योजनतगत एकूण 105 िकमी
केले आहे . लांबी ा आिण ₹1,464 कोटी खचा ा नऊ रा ीय
 16 जानेवारी रोजी जारी केले ा EPFO प रप काने महामाग क ांची पायाभरणी केली.
ज तारीख िस कर ासाठी ीकाराह कागदप ां ा मह ाचे मु े
यादीतू न आधार काढू न टाकला आहे.  ीनिफ कॉ रडॉरपैकी एक णजे 121-िकमी NH-
अलीकडील चेतावणी अ तन: 966 कोिझकोड-पल ड प ाचा अंदाजे ₹10,371
 चे तावणीम े सु वातीला फ गे ा वष आधार हा कोटी. पल ड आिण कोिझकोड दर ानचा वास
नाग रक ाचा पुरावा नस ाचा उ ेख होता पण आता वेळ चार ते दीड तासां पयत कमी होईल.
तो ज तारखेचा पुरावा नस ाचे करतो.  NH-744 को म-सेनगोटाई ेच आिण
 भारतीय रिहवाशांना जारी केले ा सव आधार काड ित वनंतपुरम आऊटर रं ग रोड हे इतर ीनफी
आिण िडिजटल तींवर आता चेतावणी मानपणे कॉ रडॉर आहेत.
छापली आहे .

8 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi

 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
या ित र , SH1/NH 183 ित अनंतपुरम-कोची े च, बांधणीसाठी अडचणी आिण जिमनीचा अवै ािनक वापर
कु ा मल ुरम इकॉनॉिमक कॉ रडॉर, आिण NH-544 यांचा समावेश होतो.
अंगमाली-कुंदनूर या क ांतगत कने टी सुधार ासाठी  कुफोस ा आ याने तयार कर ात आलेला
अप ेड केले जाईल. असुरि तता नकाशा हा पिहला एआय-आधा रत
लँड प संवेदनशीलता नकाशा आहे.
मिणपूर ना ात का ा वाचे घोंगडे , धो ाचा
'जातीची जनगणना' घेणारे आं हे दु सरे रा ठरले
इशारा
 11 जानेवारी रोजी मिणपूर सरकारने 10 जानेवारी ा  आं दे श सरकारने रा ातील सव समुदायां ची
रा ी एका ना ाला का ा रं गा ा वाने गणना कर ासाठी ांची ापक जात जनगणना
आ ािदत के ानंतर सतकतेचा इशारा िदला. सु केली.
ब ल  या उप मामुळे आं दे श हे जाितगणना घेणारे
 जाड, िचकट का ा वाने मिणपूरमधील ना ाला िबहारनंतर दे शातील दु सरे रा ठरले आहे.
गू ढपणे झाकले आहे , ामुळे पयावरणीय दू िषत आिण
लडाख ा सवात थंड दे शावर उ थंडीचा भाव
संभा आरो धो ांची िचंता वाढली आहे .
पडतो
 ही घटना लोकटक तलावाजवळ घडली जी
 लडाख ा थंड वाळवंटात आईस हॉकी आिण 105
आं तररा ीय मह ाची रामसर पाणथळ जमीन आहे.
िकमी चादर टे क सार ा िहवाळी खेळांवर िवल ण
पंत धानांनी कोचीम े ₹4,000 कोटी ं ा तीन उबदार िहवा ाचा प रणाम झाला आहे.
क ांचे अनावरण केले  हे दे शातील सवात थंड िठकाण मानले जाते , जेथे
 कोचीम े तीन पायाभूत सुिवधा क ांचे पंत धानां ा िकमान तापमान -40 अंश से असपयत खाली येऊ
ह े अनावरण कर ात आले. शकते.
 ात कोचीन िशपयाड िलिमटे ड (CSL) चे नवीन डाय  लडाख हा एकमेव दे श आहे िजथे बफ तयार होणे,
डॉक आिण आं तररा ीय जहाज दु ी सुिवधा बफ साचणे ही एक सामा घटना आहे.
(ISRF) आिण पुथुवीपीन येथे इं िडयन ऑइल  हे ािनकांना रा ीय आिण आं तररा ीय काय मां ची
कॉप रे शन िलिमटे डचे एलपीजी आयात टिमनल तयारी कर ास मदत करते.
समािव होते.
मह ाचे मु े आं तररा ीय बात ा
 दे शातील सवात मो ा डाय डॉकसह नवीन क
काबन बॉडर ऍडज मट मेकॅिनझम (CBAM)
केरळ आिण दे शा ा दि णेकडील भागां ा िवकासाला
चालना दे तील.  CBAM हा “िफट फॉर 55 इन 2030 पॅकेज” चा भाग
 नवीन डाय डॉक दु ीसाठी मो ा जहाजां ना येथे गोदी आहे , जो युरोिपयन हवामान काय ा ा अनुषंगाने 1990
कर ास स म करे ल, परदे शी दे शां वरील अवलंिब ा पातळी ा तुलनेत 2030 पयत ह रतगृह वायू
कमी करे ल आिण ामुळे परकीय चलनाची बचत होईल. उ जन कमीत कमी 55% ने कमी कर ाची युरोिपयन
 ISRF कोचीला दि ण आिशयातील सवात मोठे युिनयनची योजना आहे.
जहाज-दु ी क बनवेल.  सीबीएएम हे एक धोरण साधन आहे ाचा उ े श
काबन उ जन कमी करणे हे सुिनि त क न आयात
केरळमधील 13% जमीन भू लनास असुरि त आहे
केले ा व ूंवर युरोिपयन युिनयनम े उ ािदत
केले ा उ ादनां माणेच काबन खचा ा अधीन
केरळ ा कृि म बु म ेवर आधा रत नकाशाव न असे िदसून
आहेत.
आले आहे की 13% भूभाग भू लनासाठी अ ंत असुरि त
आहे , जो या दे शाला वेठीस धरणा या ब आयामी संकटाचा भाग आं तररा ीय ायालय (ICJ)
आहे .  इ ायलला आं तररा ीय ायालयात (ICJ) एस.
 नकाशाम े इडु ी, पल ड, मल ुरम, आि के ारे गाझा 'नरसंहार' करणाचा सामना करावा
पठाणमिथ ा आिण वायनाड हे अितसंवेदनशील दे श लागतो.
दाखवले आहे त.
 भू लना ा असु रि तते ला कारणीभूत ठरणा या गंभीर आं तररा ीय ायालय (ICJ) ब ल:
घटकां म े पिह ा मा ा वाहात अडथळा, र ा  ICJ, ाला जागितक ायालय णूनही ओळखले जाते ,
हे UN चे मुख ाियक अंग आहे.
9 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi
 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
 संयु रा ां ा चाटर ारे जू न 1945 म े ाची 3. संभा दरवाढ
ापना झाली आिण एि ल 1946 म े काम सु केले. 4. क ा तेला ा आयातीवर प रणाम.
 ायालयाचे आसन हेग (नेदरलँड) येथील पीस पॅलेस नरसंहार अिधवेशन
येथे आहे .  अलीकडे च दि ण आि केने गाझाम े चालू असले ा
 संयु रा संघा ा सहा मुख अंगां पैकी, हे एकमेव ल री मोहेमे दर ान नरसंहार क न नरसंहारा ा
आहे जे ूयॉक, युनायटे ड े ट्सम े त नाही. गु ाचा ितबंध आिण िश ा, 1948 चे उ ंघन
 ICJ ा सुनावणी नेहमीच सावजिनक असतात. के ाबाबत आं तररा ीय ायालयाकडे इ ायेल िव
 च आिण इं जी या ायालया ा अिधकृत भाषा दाद मािगतली आहे.
आहे त. ब ल
भारत-मालदीव संबंधात झपा ाने घसरण  नरसंहार अिधवेशन, 1948, संयु रा महासभेने
भारत आिण मालदीव यां ातील संबंध अिलकड ा
 ीकारलेला पिहला मानवािधकार करार होता.
काही मिह ांत िचंताजनक खाल ा िदशेने गेले  हे ामु ाने 'पु ा कधीही' होलोकॉ सार ा लोकां ा
आहे त. सामूिहक ह ांना परवानगी दे ा ा वचनब तेतून
 राजनैितक तणाव आिण सावजिनक वैमन यांनी उ वले.
िच ांिकत केलेले हे अचानक बदल, ादे िशक  दि ण आि केचा खटला कलम II वर आधा रत आहे
रता आिण सहकाया ा भिव ाब ल िचंता ात टले आहे की नरसंहार णजे रा ीय,
वाढवते. वांिशक िकंवा धािमक गटा ा सद ांना मारणे
िटगर करणारे घटक: यासारखी कृ े; गटा ा सद ांना गंभीर शारी रक
आिण मानिसक हानी पोहोचवणे ; आिण संपूण िकंवा
 मालदीव ा अिधका यां ची भारतिवरोधी िट णी
अंशतः भौितक िवनाश घडवून आण ासाठी गणना
 मालदीव सरकारम े बदल.
केले ा जीवना ा समूह प र तीवर जाणीवपूवक
 भू-राजकीय भाव
लादणे.
EU चा काबन सीमा कर  गाझाम े पुरेशी मानवतावादी मदत रोखून, पाणी, अ ,
 EU ची काबन बॉडर ऍडज मट मेकॅिनझम इं धन आिण वीज खंिडत क न आिण गाझामधील
(CBAM), ाला काबन बॉडर टॅ णूनही पॅले नींना आ य िकंवा ता दान कर ात
ओळखले जाते, हे एक धोरण आहे ाचे उि अयश ी होऊन, ा ा 1.9 दशल अंतगत
युरोिपयन उ ोगांना ां ा गैर-EU समक ां ा िव ािपतां सह इ ायलवर गाझाम े भूक,
तुलने त कठोर काबन उ जन िनयमांना सामोरे जावे िनजलीकरण आिण उपासमार घडवून आण ाचा
लागत आहे . आरोपही केला आहे.
 िसमट, ील, अॅ ुिमिनयम, खते, वीज आिण भारता ा कािबलने अजिटनाम े पाच िलिथयम
हायडोजन यासार ा काही आयात केले ा
ॉ िवकत घेतले
व ूंम े अंतभूत काबन उ जनावर ते मूलत:
 भारताने अजिटनाम े पाच िलिथयम ॉ चे संपादन
िकंमत ठे वते.
कर ाची घोषणा केली.
 EU चे मह ाकां ी उि 2050 पयत हवामान
 खनीज िबदे श इं िडया िलिमटे ड (KABIL), खाण
तट ता ा कर ासाठी ीनहाऊस गॅस
मं ालया ा अंतगत कायरत, अजिटना ा सरकारी
उ जनात ल णीय घट आव क आहे.
मालकी ा Catamarca Minera Y Energética
लाल समु ातील संकटाचा भारतावर प रणाम Sociedad Del Estado (CAMYEN) सोबत
 येमेनी बंडखोरां ा अलीकड ा ह ांमुळे कॅटामाका ांतात एक करार केला.
जागितक ापारासाठी मह ाची धमनी असलेला मह ाचे मु े
लाल समु अशां त झाला आहे.  कािबल, ाने ॉ साठी ए ोरे शन आिण
 या "सम ा" मुळे भारता ा ापारात तरं ग पसरले ए ुिझ टी अिधकार ा केले आहे त, ते पाच
आहे त, िविवध े ांवर प रणाम झाला आहे आिण िलिथयम ाइन ॉ चा शोध आिण िवकास सुमारे
िचंता वाढवली आहे. 15,703 हे र े ात सु करे ल - कोटाडे रा-I,
भाव: कोटाडे रा-VII, कोटाडे रा-VIII, केटो-2022-
1. वाढीव िशिपंग खच 01810132, आिण कोटाडे रा-VI.
2. ापार वाहात य
10 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi
 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
 कािबल कॅटामाका येथे शाखा कायालय ापन  हे कलम युतीचा गाभा आहे , सामूिहक संर णाचे वचन
कर ा ा तयारीत होते, अिधका यां नी िबझनेसलाइनला आहे.
सां िगतले की, क ाची िकंमत (िवकास आिण  मु ालय - ुसे , बे यम.
शोधासाठी) सु मारे ₹ 200 कोटी आहे आिण ती पाच
वषा ा कालावधीत पसरली जाईल. िनयु ी बात ा
मु त 16 ा िव आयोगाचे मुख
भारता ा िलिथयम ा गरजा, सुमारे ₹24,000 कोटीं ा
सरकारने NITI आयोगाचे माजी उपा अरिवंद
आयाती ारे पूण के ा जातात, ाचा मोठा पुरवठा चीनमधून
पनग रया यांची 16 ा िव आयोगा ा अ पदी
होतो. ब याचदा 'पांढरे सोने' असे टले जाणारे , िलिथयम हे ' ीन
िनयु ी केली आहे.
टा झशन' ची गु िक ी आहे आिण याचा वापर ऊजा साठवण
 ते एि ल 2026 पासू न सु होणा या पाच वषा ा
उपाय, मोबाईल फोनसाठी बॅटरी आिण EV म े केला जातो.
कालावधीसाठी क आिण रा ांमधील कर महसूल
UAE सरकार केरळमधील िहल े शनवर पयटन वाटप सू ाची िशफारस करे ल.
टाउनिशप उभारणार आहे एफसी ब ल
 संयु अरब अिमराती (UAE) सरकारने केरळमधील  क -रा आिथक संबंधांची ा ा कर ासाठी
एका िहल े शनवर समु सपाटीपासून सुमारे 3,000 भारतीय रा घटने ा कलम 280 अ ये भारता ा
फूट उं चीवर पयटन टाउनिशप िवकिसत कर ात रा पती ं ारे दर 5 वषानी ापन केलेली ही घटना क
ार दाखवले आहे . सं ा आहे.
 पयटन टाउनिशप उभार ासाठी रा ाने  थम आयोगाची ापना 1951 म े िव आयोग
वगामॉन/मु ारचे नाव पुढे केले आहे . (िविवध तरतुदी) अिधिनयम, 1951 अंतगत कर ात
 समु सपाटीपासून सुमारे 5,200 फूट उं चीवर असलेले आली.
मु ार हे दे शी आिण िवदे शी पयटकांसाठी एक लोकि य  वैय क किमशन संदभ अटींनुसार (ToR) काय
िठकाण आहे . करतात जे ेक आयोगासाठी िभ असतात आिण ते
 समु सपाटीपासून 3,000 फूट उं चीवर असलेले वगामॉन िव आयोगा ा पा ता, िनयु ी आिण अपा ते ा
हे एक उदयो ुख गंत ान आहे आिण िनसगा ा अटी, मु दत, पा ता आिण अिधकार प रभािषत करतात.
कुशीत वेळ घालवू पाहणा यांसाठी एक सुटकेचा माग  घटने नुसार आयोगाम े एक अ आिण इतर चार
आहे . सद असतात.
तुक ने ीडन ा नाटो सद ाला मा ता िदली नौदल उप- मुख
 तुिकये ा संसदे ने एक वषा न अिधक िवलंबानंतर  ाइस-अॅडिमरल िदनेश के. ि पाठी यांनी नौदल
ीडन ा नाटो सद ाला मा ता िदली. कमचारी (VCNS) उप- मुख णून पदभार ीकारला.
 सुर ा आघाडीचा हा 32 वा सद बनला आहे. मु मु े
 ाईस-अॅडिमरल ी. ीिनवास यांनी कोची येथील
नौदल तळावर दि ण नौदल कमांडचे 30 वे FOCINC
NATO ब ल णून पदभार ीकारला
 वॉिशं टन करारावर ा री क न 1949 म े  FOCINC णून पदभार ीकार ापूव , ाइस-
ापन झालेली, नाटो ही उ र अमे रका आिण अॅडिमरल िसंग यां नी नौदल मु ालयात VCNS णून
युरोपमधील 30 दे शांची सुर ा युती आहे. काम केले.
 अलीकडे च िफनलंड 31 वा सद णून युतीम े  1986 म े ांची नौदला ा कायकारी शाखेत
सामील झाला. िनयु ी झाली.
 राजकीय आिण ल री मागानी िम रा ां चे ातं
आिण सुरि तता संरि त करणे हे नाटोचे मूलभूत ेय अथ व ा बात ा
आहे .
अजिटनाम े िलिथयम सुरि त कर ासाठी KABIL
 ही सामूिहक संर णाची एक णाली आहे िजथे तं
सद रा े बा प ाकडून कोण ाही ह ा ा ₹200 कोटी न अिधक गुंतवणूक करणार आहे
बाबतीत पर र संर णासाठी सहमत असतात.  भारताची KABIL (किनज िबदे श इं िडया िल.)
 वॉिशं टन करारा ा कलम 5 म े असे टले आहे अजिटनामधील िफआं बाला भागात पाच िलिथयम
की एका िम ावर ह ा हा सवावर ह ा आहे .

11 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi

 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
ॉ ा शोधासाठी पाच वषा ा कालावधीत ₹211  पसनल इ म टॅ (PIT) वाहात 26.11% वाढ
कोटींची गुंतवणूक करे ल. होऊन एकूण संकलन 16.77% वाढू न ₹17.18 लाख
 अजिटना ा कॅटामाका ांतातील सरकारी कोटी ंसह ता ुर ा कर संकलनात ‘ र
मालकी ा खाण कामगार CAMYEN सोबत वाढ’ नोंदवणे सु च आहे.
अ ेषण आिण िवकास करारावर ा री करणे अपेि त  कॉप रे ट आयकर िकंवा CIT संकलन 8.32% ा
आहे . तुलनेने मंद वेगाने वाढले.
 िचली आिण अजिटना हे जगातील िलिथयम ा 30- अमे रकन डॉलर ा तुलनेत पया 4 पैशांनी घस न
35% पुरवठा करतात.
83.05 वर आला आहे
भारता ा GDP वर NSO अंदाज  अमे रकन डॉलर ा तुलनेत भारतीय पया 4
नॅशनल
 ॅ िट कल ऑिफस (NSO) ने जाहीर पैशांनी घस न 83.05 वर बंद झाला आहे.
केले ा रा ीय उ ा ा पिह ा आगाऊ  पया ा घसरणीमागील मह ाचा घटक णजे
अं दाजानुसार, 2023-24 म े भारताची वा िवक GDP परकीय गुंतवणूकदारांकडून पु ा िव ीचा दबाव.
वाढ 7.3% अस ाचा अंदाज आहे , जो एका वषापूव
 जागितक क ा तेला ा वाढ ा िकमती आिण
7.2% होता.
अमे रकेतील संभा ाजदर वाढीब ल ा िचंतेमुळे
 रझ ह बँक ऑफ इं िडया (RBI) ने नुक ाच
पोटफोिलओ काढू न घे ास वृ केले, भारतीय
वतवले ा 7% वाढीपे ा अथ व ा पुढे जाईल.
बाजारपेठेचा िनचरा झाला आिण पयावर घसरणीचा
 ापार, हॉटे , वाहतूक, दळणवळण आिण
दबाव आला.
सेवां माणेच कृषी े ासाठी GVA वाढ एक वषापूव ा
4% व न या वष 1.8% पयत िन ा न अिधक
करारा ा बात ा
अस ाचा अंदाज आहे.
नॅशनल ॅ िट कल ऑिफस (NSO) मॉ रशस साठी उप ह
 NSO दे शातील सां की णाली ा िनयोजनब  मंि मंडळाने भारतीय अंतराळ संशोधन सं ा आिण
िवकासासाठी सां की आिण काय म मॉ रशस रसच अँड इनो ेशन कौ ल यां ात
अंमलबजावणी मं ालया ा अंतगत नोडल एज ी संयु पणे एक "लहान उप ह" िवकिसत कर ा ा
णून काम करते. कराराला मंजुरी िदली.
 हे सां की े ातील िनकष आिण मानके मांडते  यासाठी 20 कोटी पये खच अपेि त आहे.
आिण राखते, ाम े संक ना आिण ा ा, डे टा भारत आिण सौदी अरे िबयाम े संर ण संबंधांवर चचा
सं हणाची प त, डे टाची ि या आिण प रणामां चा  भारत आिण सौदी अरे िबया यांनी नौदल ते नौदलातील
सार यां चा समावे श होतो. सहकाय, संयु िश ण आिण संर ण उ ादनातील
 रा ीय सां की कायालय (NSO) म े क ीय संयु उप मां ा संधी वाढव ा ा मागावर चचा
सां की कायालय (CSO), संगणक क आिण केली.
रा ीय नमु ना सव ण कायालय (NSSO) यांचा  पर र सामाियक िहतसं बंध, ि प ीय संर ण
समावेश होतो. सहकाय, संर ण उ ादन आिण तं ान सहकायातील
 ते दर मिह ाला औ ोिगक उ ादन िनदशांक (IIP) संयु उप मां ा संधी आिण संयु ल री िश ण
संकिलत करते आिण ‘ रत अंदाज’ पात जारी या मु ांवर चचा झाली, दो ी दे शांमधील मजबूत
करते; इं ड ीजचे वािषक सव ण (ASI); आिण संघिटत संबंधां ची पु ी केली.
उ ादन े ातील वाढ, रचना आिण संरचनेतील बदलांचे
भारत, यूकेने दोन करारांवर ा री केली
मू ां कन आिण मू ां कन कर ासाठी सां कीय
 भारत आिण युनायटे ड िकंगडम यांनी ि प ीय
मािहती दान करते.
आं तररा ीय कॅडे ट ए चज ो ामसाठी सामंज
कर संकलन 2023-24 ा उि ा ा 80% करार (एमओयू) आिण संशोधन आिण िवकासाम े
ओलांडले संर ण सहकायासाठी लेटर ऑफ अरजमट (LoA) वर
 भारताचे िन ळ कर संकलन ₹14.7 लाख ा री केली.
कोटी ंवर पोहोचले आहे , जे या वषा ा ल ा ा  संर ण संशोधन आिण िवकास सं ा आिण यू.के. ा
चार-पंचमांशपे ा जा आहे आिण 2022-23 ा संर ण िव ान आिण तं ान योगशाळे म े R&D
समान कालावधीत 19.4% ची वाढ दशवते. वरील LoA वर ा री कर ात आली.

12 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi

 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
ि प ीय संबंधांवर चचा कर ासाठी अमे रकी
अिधकारी भारतात येणार आहे त रॅ आिण अहवाल बात ा
यूएस-ऑ े िलया-जपान-भारत ने ां सोबत ि प ीय
 िज ा ायालयात मिहलांसाठी तागृहांबाबत
मु े , ऊजा सहकाय आिण ाड सिमट ा संभा सव ायालयाचा अहवाल
तारखां वर चचा कर ासाठी अमे रकेचे शीष मु ी  सव ायालया ा सटर फॉर रसच अँड ॅिनंगने
िद ीला जातील. नुक ाच िस केले ा अहवालानुसार दे शातील
QUAD ब ल जवळपास एक पंचमांश िज ा ायालय सं कुलांम े
 इं डो-पॅिसिफक दे शात ादे िशक सुर ा आिण मिहलांसाठी तं तागृहे नाहीत.
आिथक सहकायाला चालना दे णे हे ाडचे उि आहे.  ‘ े ट ऑफ द ुिडिशयरी’ नावा ा अहवालात –
 मु आिण अिनबध इं डो-पॅिसिफक राखणे , मिहलांसाठी असले ा तागृहांपैकी केवळ
लोकशाही, मानवािधकार आिण काय ाचे रा यांना 6.7% शौचालयांम े सॅिनटरी नॅपिकन िडं ग मिश
चालना दे णे आिण चीन ा या दे शातील वाढ ा पुरव ा गे ा आहेत, असे सां गून मिहलां साठी अनुकूल
भावाचा ितकार करणे या चार दे शांचे समान िहत तागृहां ची आव कता अधोरे खत केली आहे.
आहे .  अहवालात असेही उघड झाले आहे की ब तेक िज ा
 सागरी सुर ा, पायाभूत सुिवधां चा िवकास आिण पुरवठा ायालयांम े टा जडर ींसाठी शौचालये नाहीत
साखळी लविचकता यासार ा मु ां वर चचा आिण ेक ायालया ा संकुलात "िलंग-समावेशक
कर ासाठी ाडने मं ी आिण ने ां ा पातळीवर शौचालये" ा गरजेवर जोर दे ात आला आहे.
अनेक बैठका घे त ा आहेत.
2023 म े जग 1.5 अंश से अस ा गंभीर
 ाडला या दे शातील चीनचा भाव संतुिलत
कर ासाठी एक यं णा णून पािहले जाते, जरी मयादे ा जवळ आले आहे .
ा ा सद ां नी जोर िदला आहे की ही ल री युती  2023 हे अभूतपूव उ तेचे वष होते, ाम े
नाही आिण ां ची मू े आिण िहतसंबंध सामाियक जागितक सरासरी तापमान पूव-औ ोिगक
करणा या इतर दे शां साठी ते खुले आहे . पातळी ा वरील गंभीर 1.5°C उं बर ा ा अगदी
जवळ होते.
एअरबस, टाटा भारतातील पिहली खाजगी कॉ र
 िटिपंग पॉईंटची ही साि हवामान बदला ा वेगवान
अस ी लाइन उभारणार आहे
गतीब ल आिण कठोर कारवाईची तातडीची गरज
एअरबस हे िलकॉ र आिण टाटा समूह भारतातील

याब ल एक ती चेतावणी णून काम करते .
नागरी हे िलकॉ रसाठी अंितम अस ी लाइन (FAL)
ब ल:
ापन कर ासाठी सहकाय करतात.
 2023 हे अिधकृतपणे अनेक एज ीं ारे रे कॉडवरील
 एअरबस ा लोकि य H125 िसंगल-इं िजन िस ल
सवात उ वष णून घोिषत केले गे ले, 2016 ा
हे िलकॉ रवर ल कि त क न हे भारतातील पिहले
तापदायक तापमानालाही मागे टाकले.
खाजगी े ातील हेिलकॉ र अस ी सुिवधा आहे .
मह ाचे मु े :
भागीदारीचे मु तपशील:
 टाटा समुहाची उपकंपनी, टाटा ॲड ा ड िस ी
िलिमटे ड, अस ी सुिवधा उभार ासाठी एअरबस
हे िलकॉ रसह सै ात सामील होईल.
 भारतीय बाजारपेठेसाठी H125 हे िलकॉ र तयार करणे
आिण शे जारील दे शां ना िनयात करणे हा या सुिवधेचा
ाथिमक उ े श आहे.
 एअरबस आिण टाटा एकाच वेळी C-295 िमिलटरी
टा पोट एअर ा साठी वडोदरा येथे FAL वर
काम करत आहेत, जो भारतीय हवाई दलाशी मो ा
कराराचा भाग आहे .
 एअरबस िनिद करते की भारतातील FAL मुख
घटकांचे एक ीकरण, ए ीओिन आिण िमशन
िस म यासारखी मह पूण काय हाताळे ल.
13 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi
 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
नो बर कारखाना उ ादन वाढ 2.4% ा8
मिह ां ा नीचांकावर घसरली
भारता ा औ ोिगक उ ादना ा वाढीत ल णीय घट
 ितरोधक मता ल णीय आहे.
झाली, नो बरम े 2.4% या आठ मिह ां ा नीचांकी
पातळीवर पोहोचली.
 ऑ ोबरम े नोंदवले ा 11.6% ा ल णीय
उ ां कानंतर ही घट झाली आहे.
 औ ोिगक उ ादनाम े घसरण िवशे षत: पणे
िदसून आली, जी सात मिह ांत सवात कमी वेगाने
िव ारली, फ 1.2% नोंदवली गेली.
मह ाचे मु े :
मुख े ांमधील आकंु चन:
 ाहकोपयोगी व ूं ा उ ादनात 5.4% ची ल णीय
घट झाली आहे , ात कोिवड-19 महामारी ा दु स या
लाटे त जून 2021 पासू नची सवात कमी पातळी गाठली
आहे .
 ऑ ोबरम े 20.4% वाढी ा तुलनेत, वािषक 5.8%
वाढ असू नही, वीज िनिमती फे ुवारी 2023 पासून सवात
कमी पातळीवर आली आहे.
 नो बरम े 23 पैकी केवळ 6 उ ादन िवभागांनी वाढ
नोंदवली.
 कोक आिण प र ृ त पेटोिलयम उ ादने (14.2%)
आिण इतर वाहतूक उपकरणे (9.8%) म े ल णीय वाढ
िदसून आली.
मूळ भाव आिण अनु िमक आकंु चनां चा भाव:
 नो बर 2022 पासू न जे ा औ ोिगक उ ादन
िनदशांक (IIP) 7.6% ने वाढला, िवकास दर िनयंि त
कर ात भूिमका बजावली.
14 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi
 वीज आिण उ ादनातील अनु िमक आकुंचन एकंदर
घसरणीला कारणीभूत ठरले.
IIP णजे काय?
ा ा: औ ोिगक उ ादनाचा िनदशांक (IIP) हा एक िनदशांक
आहे जो अथ व े ा िविवध उ ोग समूहांमधील वाढीचा दर
िनधा रत कालावधीत दशवतो. सटल ॅ िट कल ऑगनायझेशन
(CSO) ारे मािसक आधारावर IIP िनदशांक मोजला जातो आिण
कािशत केला जातो.
वणन: IIP एक संिम िनदशक आहे जो अंतगत वग कृत उ ोग
गटां ा वाढीचा दर मोजतो,
1. खाणकाम, उ ादन आिण वीज ही ापक े े
2. वापर-आधा रत े े, णजे मूलभूत व ू, भांडवली व ू आिण
म वत व ू.
IIP साठी आधारभूत वष 2011-2012 आहे.
ितजैिवकांवर NCDC सव ण
 NCDC सव णानुसार, 20 पैकी 13 ालयांम े,
70% पे ा जा ांना ितजैिवकांचा िकमान
एक डोस दे ात आला.
 अहवालातील िन ष िचंताजनक आहेत कारण भारत हा
अशा काही दे शांपैकी एक आहे िजथे ितजैिवक
 जे ा ितजैिवकां चा समावेश असले ा ितजैिवकां चा
गैरवापर केला जातो िकंवा जा िल न िदला जातो ते ा
असा ितकार िवकिसत होतो.
मु त
ड ूएचओ ा मते, 2019 म े 1.27 दशल

जागितक मृ ूसाठी ितजैिवक ितकार थेट जबाबदार
होता आिण 4.95 दशल मृ ूंना कारणीभूत ठरला.
NCDC ब ल
 नॅशनल सटर फॉर िडसीज कंटोल (NCDC), पूवीच
नॅशनल इ ूट ऑफ क ुिनकेबल िडसीजेस
(NICD) ची ापना 1909 म े कसौली (िहमाचल
दे श) येथे सटल मले रया ूरो णून झाली.
 उदयो ुख आिण पु ा उदयास येणा या रोगां वर िनयं ण
ठे व ा ा मो ा आदे शासह 2009 म े NICD चे
पां तर नॅशनल सटर फॉर िडसीज कंटोल (NCDC)
म े झाले.
 संसगज रोगांचे ितबंध आिण िनयं ण सुलभ
करणारी रोगिनरी णासाठी दे शातील नोडल एज ी
णून काम करते.
 सावजिनक आरो , योगशाळा िव ान आिण
कीटकशा ीय सेवांसाठी िवशेष मनु बळाला िश ण
दे णारी ही रा ीय रावरील सं ा आहे आिण िविवध
उपयोिजत संशोधन उप मां म े गुंतलेली आहे.
 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
बेरोजगारीवर ILO नावनोंदणी केली आहे आिण मुलां पे ा (36.3%)
 इं टरनॅशनल लेबर ऑगनायझेशन (ILO) ा ‘व मुलींना िव ान, तं ान, अिभयां ि की आिण गिणत
ए ॉयमट अँड सोशल आउटलुक: टड् स 2024’ शाखेत (28.1%) वेश िमळ ाची श ता कमी असते.
अहवालानुसार  अ ा न अिधक भागाकार (3-अंकी ारे 1-अंकी)
 2024 म े जागितक बेरोजगारीचा दर वाढणार आहे , तर सम ांसह संघष करतात. 14-18 वष वयोगटातील
वाढती सामािजक असमानता ही िचंतेची बाब आहे. केवळ 43.3% मुले अशा सम ा यो र ा क
 बेरोजगारी आिण नोक यांमधील अंतर दो ी महामारीपूव शकतात.
पातळी ा खाली घसरले आहे परं तु 2024 म े िश णात लिगक समानता
जागितक बेरोजगारी वाढे ल.  नवीनतम वािषक शै िणक ती अहवाल दशिवतो
CEEW चा पावसा ा वाढीचा अ ास की ामीण भारतातील मुली आिण मुले डॉ र िकंवा
 कौ ल ऑन एनज , ए ायनमट अँड वॉटर अिभयं ता बन ाची िततकीच आकां ा बाळगतात, जे ा
(CEEW) या सं शोधन आिण धोरणिवषयक िथंक टँ कने िव ान, तं ान, अिभयांि की आिण गिणत (STEM)
िलिहले ा अ ासात 1982 ते 2022 या चार दशकांतील अ ास म िनवड ाचा येतो. मुलींपे ा मु लेच
उ - रझो ूशन हवामानिवषयक डे टाचे िव ेषण STEM अ ास म अिधक घेतात.
केले आहे , ाची नोंद भारतीय हवामानशा िवभाग  शालेय िश णातील सवात मो ा स मता-आधा रत
(IMD) ारे कर ात आली आहे . नमुना सव णांपैकी एक, नॅशनल अिच मट स
 ानुसार, भारतातील 4,400 तहसील िकंवा (2017) मधील डे टा, 22 लाखां न अिधक िव ा ाना
उपिज ांपैकी अ ा न अिधक भागात पावसाचे क र करते, दे शभरातील ाथिमक आिण मा िमक
माण वाढत आहे . वगामधील मुला-मुलींमधील िशक ा ा पातळीत
 55% तालु यांम े पावसात वाढ झाली आहे , तर सुमारे समानता दशवते.
11% तालु यांम े घट झाली आहे. साखरे चे उ ादन
मूलभूत गिणता ा मतेवर ASER अ ास  1 ऑ ोबर 2023 ते 15 जानेवारी 2024 या कालावधीत
 शै िणक ती अहवाल (ASER) ने “िबयोंड साखरे चे उ ादन 149.52 लाख टन झाले, जे मागील
बेिस ” नावाचा अहवाल िस केला. हंगामातील 157.87 लाख टन होते.
 याम े थम या नागरी समाज सं ेने 14 ते 18  महारा , कनाटक आिण गुजरातम े यंदा उ ादन
वयोगटातील ामीण िव ा ाम े केले ा कमी आहे .
सव णाचा समावेश होता. िव ान आिण तं ान बात ा
 26 रा ांमधील 28 िज ांम े आयोिजत केले ा ए पोसॅट
घरगुती सव णात 34,745 िव ा ा ा मूलभूत वाचन  भारतीय अंतराळ संशोधन सं ा (ISRO) ने PSLV-C58
आिण अंकगिणत मतेचे मू ां कन कर ात आले. ए -रे पोला रमीटर उप ह (XPoSat) मोहीम
 यात िव ा ानी स ीय सहभाग घेतेलेले उप म, ेिपत केली आहे.
ां ची मूलभूत आिण उपयोिजत वाचन आिण गिणत  या यश ी ेपणाने भारताला उ ू वगात आणले
मता आिण िडिजटल जाग कता आिण कौश े यावर कारण ते ॅक होल, ूटॉन तारे यासार ा
चचा केली. खगोलीय ोतांचा अ ास कर ासाठी वेधशाळा
मुख िन ष पाठवणारे दु सरे रा बनले आहे .
 एकूणच, 14 ते 18 वयोगटातील 86.8% मु लां नी शै िणक मह ाचे मु े
सं ेत नोंदणी केली आहे . नावनोंदणीम े िलंग अंतर  2021 म े NASA ा इमेिजंग ए -रे पोलरीमे टी
कमी आहे , परं तु वयानुसार ल णीय फरक मान ए ोरर (IXPE) लाँच के ानंतर XPoSat हे
आहे . जगातील दु सरे ए -रे पोलरीमेटी िमशन आहे.
 नोंदणी न केले ा त णां ची ट े वारी 14 वषा ा  खगोलीय ोतांपासून -िकरण उ जना ा अंतराळ-
त णां साठी 3.9% आहे आिण 18 वषा ा मुलां साठी आधा रत ुवीकरण मोजमापां म े संशोधन करणारा
32.6% आहे इ ोचा हा पिहला समिपत वै ािनक उप ह आहे .
 या वयोगटातील ब तेक लोक कला/मानवता शाखेत  यात POLIX ( -िकरणांम े पोला रमीटर इ मट)
दाखल झाले होते . आिण XSPECT ( -िकरण े ो ोपी आिण
 इय ा 11 िकंवा उ वगात, िन ा न अिधक टाइिमंग) असे दोन पेलोड असतात. POLIX हे रमन
िव ा ानी कला/मानवशा शाखेत (55.7%)
15 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi
 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
रसच इ ूट आिण XSPECT ारे URSC, असलेले अ र पदाथ शोध ासाठी िडझाइन केलेले
बगळु ा ेस अॅ ॉनॉमी ुपने िवकिसत केले आहे. आहे.
 मोिहमेदर ान, PSLV ऑिबटल ए पे रमटल  ही साम ी चं ावर भिव ातील मानवी शोधासाठी
मॉ ूल-3 (POEM-3) योग दे खील 10 इतर संसाधने दान क शकते.
पेलोड् सचे उि पूण कर ासाठी काया त कर ात  वाइपर रोबोट ा ा 100-िदवसां ा िमशनम े
आला. बॅटरी, हीट पाई आिण रे िडएटसवर अवलं बून
जीसॅट-20 असेल, कारण तो चं ा ा िदवसा ा अित उ तेपासून
 ू ेस इं िडया िलिमटे ड (NSIL), भारतीय अंतराळ - जे ा तापमान 224 अंश फॅरे नहाइट (107 अंश
संशोधन सं ेची ावसाियक शाखा, े सए ा से अस) पयत पोहोचू शकते - चं ा ा थंड सावली ा
फा न-9 रॉकेटवर GSAT-20 (नाव GSAT-N2) दे शां पयत - सवकाही ने गेट करते जे मनाला चिकत
लाँ च करे ल. करणारे -240 अंश से असपयत पोहोचू शकते.
मह ाचे मु े इ ो अंतराळात इं धन सेल-आधा रत ऊजा णालीची
 GSAT-20 हा एक उ - ूपुट का-बँड उप ह (HTS) चाचणी करते
आहे , जो NSIL ारे पूणतः मालकीचा, चालवला जाईल  इं िडयन ेस रसच ऑगनायझेशन (ISRO) ने ां ा
आिण िव पुरवठा केला जाईल. ऑिबटल ॅटफॉम, POEM3 म े 100 W- ास
 GSAT-20 अं दमान आिण िनकोबार आिण ल ीप पॉिलमर इले ोलाइट मे ेन ुएल सेल-आधा रत
बेटां सह सं पूण भारतात क रे ज असले ा 32 बीमसह पॉवर िस म (FCPS) ची यश ी चाचणी केली आहे .
का-का बँ ड एचटीएस मता दे ते.  FCPS पेलोड मह पूण आहे कारण ात भारता ा
 उप ह, 4,700 िकलो वजनाचा, सुमारे 48 Gpbs ची ेस े शनम े संभा अनु योग आहे त जे 2035
HTS मता दान करतो आिण िवशेषत: दु गम आिण पयत ािवत आहेत.
अनकने े ड दे शां ा मागणी ा सेवा गरजा पूण  याने िविवध र आिण गितमान णालीं ा
कर ासाठी िडझाइन केले गेले आहे . काय दशनावर भरपूर डे टा दान केला ाने पॉवर
औषध- ितरोधक बॅ े रयमसाठी नवीन ितजैिवक िस मचा भाग बनवले आिण भौितकशा ाचा खे ळ
 संशोधकां नी अँटीबायोिट चा एक नवीन वग ओळखला दाखवला.
आहे ाम े औषध- ितरोधक जीवाणू , काशसं ेषणाचा सवात जुना पुरावा
एिसनेटोबॅ र बाउमानी झोसुरबा न चा सामना  नेचर या जनलम े कािशत झाले ा एका
कर ाची मता आहे . शोधिनबंधात असे िदसून आले आहे की आजपयत
 ितजैिवक ॅब (काबपेनेम- ितरोधक नोंदवलेले काशसं ेषण संरचनांचे सवात जुने
एिसनेटोबॅ र बाउमानी)- े रत ूमोिनया आिण पुरावे 1.75-अ -वष जु ा माय ोफॉिसल ा
माऊस मॉडे मधील से स िव भावी अस ाचे सं हाम े सापडले आहेत.
आढळले .  शोध ऑ जेिनक काशसं ेषणा ा उ ांतीवर
 अँटीबायोिटक झोसुरबा नची ओळख आिण काश टाक ास मदत करतो.
िव ेषण जे एिसनेटोबॅ र बाउमानी मा शकतात, मह ाचे मु े
ितजैिवक- ितरोधक े न ाचा िनकम े उपचार
 ऑ जेिनक काशसं ेषण हे युके रयोट् समधील
करणे कठीण आहे.
सायनोबॅ े रया आिण संबंिधत ऑगने साठी अि तीय
वाइपर आहे.
 वाइपर णजे ोलाटाइ इ े गे िटं ग पोलर  ाम े सूय काश पाणी आिण काबन डाय
ए ोरे शन रो र. ऑ ाईडचे ुकोज आिण ऑ जनम े पां तरण
 हा एक गो काट ा आकाराचा रोबोट आहे जो नासा उ े रत करतो.
चं ा ा दि ण ुवाचा शोध घे ासाठी वापरे ल. आिद -L1
 अॅ ोबोिटक या खाजगी कंपनीने कमिशयल लूनर
 इं िडयन ेस रसच ऑगनायझेशन (ISRO) ने आिद -
पेलोड स सेस ो ामचा एक भाग णून िवकिसत
L1 अंतराळयान ल ॅ गयन पॉइं ट (L1) भोवती
केले आहे .
भामंडल क ेत ठे वले आहे.
 हे रोबोिटक िमशन चं ा ा तापमानात पाणी आिण
काबन डाय ऑ ाईड सारखे वा ीकरण करणारे रे णू

16 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi

 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
भारताची पिहली सौर मोहीम, आिद -L1, 2 स बर
  ा ा सौर अॅरे तैनात के ामुळे, युरोपा पर 100
2023 रोजी लॉ झा ानंतर 127 िदवसां नी L1 पॉइं टवर फूट (सुमारे 30 मीटर) पे ा जा पसरलेला आहे -
पोहोचली. सुमारे बा े टबॉल कोटची लांबी एवढा.
मह ाचे मु े  अंतराळयानाम े 24 इं िजन आहेत.
 आिद -L1 हे 1.5 दशल िकलोमीटर अं तराव न  युरोपा पर गु हाची दि णा करे ल आिण
सूयाचा अ ास करणारी पिहली अवकाश आधा रत युरोपा ा जवळपास 50 ायबाय बनवेल.
वेधशाळा ेणी भारतीय सौर मोहीम आहे . L1 िबंदूवर  अंतराळ यानाम े 9 समिपत िव ान उपकरणे, तसेच
पोहोच ासाठी अंदाजे 125 िदवस लागतील. गु ाकषण/रे िडओ िव ान आहे.
 सौर कोरोना, फोटो यर, ोमो यर आिण  लाँच ा वेळी, युरोपा परचे वजन अंदाजे 13,000
सौर वारा यािवषयी मौ वान अंत ी दान करणे पौड ं (6,000 िकलो ॅम) असेल. जवळपास 6,000
हे िमशनचे उि आहे . पौड ं (2,750) णोदक असतील.
 आिद -L1 चे ाथिमक उि सूया ा िकरणो ग, सुपरकंड टी
उ ता, कण वाह आिण चुंबकीय े आिण ते पृ ीवर  सुपरकंड टी अशा अव ेचा संदभ दे ते ाम े
कसा भाव टाकतात यासह सू या ा वतनाची सखोल साम ी िवद् युत वाहास शू , िकंवा जवळपास-
मािहती िमळवणे आहे . शू ितकार दे ते.
युरोपा पर  ही घटना िविश साम ीम े अ ंत कमी तापमानात
 युरोपा पर हे बृह ित ा बफाळ चं िदसून येते, िवशेषत: िनरपे शू (-273.15°C िकंवा
युरोपािवषयी थम तपशीलवार तपासणी कर ासाठी 0 के न) जवळ असते.
तयार केले ले रोबोिटक सौर-श ीवर चालणारे  सुपरकंड सम े, िवद् युतीय ितकार अ रशः
अंतराळ यान आहे. शू ावर येतो, ामुळे ितकारामुळे उजची कोणतीही
 हे अंतराळयान गु हाची दि णा करे ल आिण हानी न होता ां ामधून िवद् युत वाह वा शकतो.
युरोपा ा पृ भागा ा खाली जीवनास समथन दे णारी लुनार टे ल े झर
िठकाणे आहे त की नाही हे िनधा रत कर ासाठी
 NASA ने अलीकडे च SIMPLEx नावा ा छो ा, कमी
युरोपा ा जवळपास 50 ायबाय बनवेल.
िकमती ा ह मोिहमां ा वगाम े गुंतवणूक केली
 युरोपा पर ऑ ोबर 2024 म े ो रडातील आहे , ाचा अथ हां ा शोधासाठी लहान,
केनेडी ेस सटरमधून ेस ए फा न हेवी नािव पूण मोिहमा असा आहे.
रॉकेटवर ेिपत होईल.
 ही मोहीम इतर लाँचवर टॅ ग क न खच वाचवतात
 ेक हा ा गु ाकषणाचा वापर क न ाची गती ाला राइडशेअर िकंवा दु म पेलोड णतात.
वाढव ासाठी हे यान मंगळाव न, नंतर पृ ीव न
 एक उदाहरण णजे लुनर टे ल ेझर.
परत जाईल.
 लूनर टे ल ेझर चं ावर पाणी शोधेल.
 हे तथाकिथत "गु ाकषण सहा " युरोपा परला
 लूनर टे ल ेझर चं ाभोवती दि णा घालेल, पृ भागाचे
2030 म े बृह ितपयत पोहोच ासाठी आव क वेग
तापमान मोजेल आिण जगभरातील पा ा ा रे णूं ा
दान करतील.
ानां चे मॅिपंग करे ल.
े य:
ज ू सीएसआयआर लॅबम े आढळले की कॅनॅिबस
 गु हाभोवती िफर ास सु वात के ानंतर, युरोपा
पर ा ा पिह ा युरोपा ायबाय ा तयारीसाठी ांट कंपाऊंडम े ितजैिवक भाव आहे त
ा ा माग मणाम े बदल कर ात सुमारे एक वष  CSIR-इं िडयन इं ूट ऑफ इं िट ेिट मेिडिसन
घालवेल. (IIIM), ज ू येथील शा ांना असे आढळू न आले
 ानंतर हे अंतराळयान युरोपा न डझनभर वेळा उं च आहे की फायटोकॅनािबनॉइड् स, कॅनॅिबस ा
जा ात आिण पृ ीवर डे टा परत पाठव ात सुमारे तीन वन तीम े आढळणा या संयुगांचा एक वग,
वष घालवेल. ाम े आतापयत शोध न झालेले ितजैिवक
 मोिहमेदर ान, अं तराळयान जवळजवळ संपूण चं ाची गुणधम आहेत.
तपासणी करे ल.  अँटीबायोिटक ितरोधकते ा वाढ ा धो ािव
युरोपा पर जलद त भारता ा ल ात गां जाची मता आहे.

17 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi

 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
थट मीटर टे ली ोप (TMT) क  उ र को रयातील ल री हालचाली ंवर ल ठे वणे
िव ान आिण तं ान िवभागा ा अिधकृत िश मंडळाने आिण आप ी ितसाद मता वाढवणे हे या िमशनचे
हवाई येथील मौना कीला भेट िदली. उि आहे .
 थट मीटर टे ली ोप (TMT) क , जागितक वै ािनक मह ाचे मु े :
सहकाया ा आ ानां ना सामोरे जा ावर ल कि त क ा
करणे याचे उि आहे.. IGS-ऑि कल 8 उप ह सुमारे 500 िकलोमीटर

मह ाचे मु े : उं चीवर गोलाकार क ेत वेश करे ल असा अंदाज आहे .
टीएमटी क ाचा आढावा ही क ा िवशेषत: सन-िसं ोनस (एसएसओ)
 अंतराळ िनरी णासाठी 30-मीटर ऑि कल आिण असेल.
इ ारे ड दु िबणीचे TMT चे उि आहे . िमशनचा उ े श
 2014 म ये भारता ा सहभागास मा ता दे ऊन  िमशन ा ाथिमक उि ांम े उ र को रयातील
सहयोगात यूएस, जपान, चीन, कॅनडा आिण भारत यां चा ल री िठकाणांवरील हालचालींचे िनरी ण करणे आिण
समावेश आहे . नैसिगक आप ींना जपान ा ितसादात सुधारणा करणे
 2014 म े क ीय मंि मंडळाने मंजूर केले ा समािव आहे.
क ासाठी भारत $200 दशल िकमती ा  ऑि कल मतांनी सुस असलेला ऑि कल-8
हाडवेअरचे योगदान दे णार आहे. उप ह, गु वाता गोळा कर ा ा उ े शाने तपशीलवार
ािनक ितकार आिण कायदे शीर अडथळे ितमा कॅ चर कर ात मह ाची भूिमका बजावतो.
 मौना िक, ाम े अनेक दु िबणी आहे त, ांना जपानचा उप ह काय म
सां ृ ितक आिण धािमक कारणा व ािनकां ा  1998 म े उ र को रया ा ेपणा घटनेला ितसाद
िवरोधाचा सामना करावा लागतो. णून सु कर ात आले ा, जपान ा उप ह
 सुरवाती ा बां धकाम परवान ा सव ायालयाने काय माचे उि 10 उप हां चे नेटवक ािपत
2015 म े अवै ध ठरव ा असूनही, 2018 म े कर ाचे आहे.
परवान ा पु ा बहाल कर ात आ ा. ािनक  हे उप ह, रा ी आिण गंभीर हवामान ऑपरे श साठी
िवरोधामुळे बां धकामाला िवलंब होत आहे. रडारसह सुस असले ा, संभा ेपणा
पयायी साइट् स आिण भारता ा भूिमकेचा शोध ेपणासाठी लवकर इशारे शोध ासाठी आिण
 टीएमटीसाठी पयायी जागा णून ेनमधील दान कर ासाठी िडझाइन केलेले आहे त.
ऑ झ ट रओ डे ल रोके डे लॉस मुचाचोसचा िवचार म मारांसाठी इ ोने आप या संकटाची सूचना
कर ाबाबत चचा सु आहे. दे णारे यं अप ेड केले आहे
 भारताने 2020 म े िचंता करत, यो ि या  भारतीय अंतराळ संशोधन सं ा (ISRO) ने
आिण परवान ां ा गरजेवर भर िदला. क ा ा नौकां मधून आप ालीन संदेश पाठव ासाठी
ानावरील वतमान भारतीय ीकोन अिनि त आहेत. समु ातील म मारां साठी गत मता असलेले
भिव ातील आउटलुक आिण आ ाने सुधा रत संकट इशारा टा मीटर (DAT) िवकिसत केले
 TMT क ासाठी एकमत आिण ािनक समथन आहे.
शोध ाचे य सु आहेत.  DAT-SG म े समु ातून संकटाचा इशारा सि य
 अ पूण सु म म, इं िडयन इ ूट ऑफ करणा या म मारांना पोचपावती परत पाठव ाची
ॲ ोिफिज ा संचालक, पुढील दोन वषात सुिवधा आहे.
क ा ा जागेवर िनणय घे ाची अपे ा करतात,  संभा मासेमारी े ांची मािहती िनयिमत अंतराने
वै ािनक आकां ा आिण समुदाया ा िचंतेम े संतुलन DAT-SG वाप न म मारांना दे खील सा रत केली
राख ाचे स ाचे आ ान अधोरे खत करतात. जाते.
जपानने गु चर उप ह ऑि कल 8 ेिपत केला
 जपानने तानेगािशमा ेस सटरमधू न H2A रॉकेट पुर ार बात ा
यश ीपणे ेिपत केले आहे , ाम े ऑि कल-8 सव ृ शा त िवकासक पुर ार
उप ह आहे , जो टोिकयो ा य ांचा एक मह ाचा  DLF सायबर िसटी डे लपस िलिमटे डला बँकॉक येथे
घटक आहे . नुक ाच पार पडले ा ॉपट गु एिशया ॉपट

18 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi

 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
अवॉड् स (इं िडया) ा चौ ा आवृ ीत सव ृ शा त ब ल:
िवकासक णून घोिषत कर ात आले.  2016 पासून MoHUA ारे आयोिजत सव ण
 या पुर ार सोह ादर ान कंपनीने िटकाऊ िडझाइन हे जगातील सवात मोठे शहरी सफाई आिण ता
आिण बां धकामासाठी िवशेष ओळख िमळवली. सव ण आहे.
 सु ीम युिन सलला ल झरी डे लपमटसाठी  शहरे आिण शहरां म े आरो दायी धची भावना
मा ता िमळाली तर रायसकरण ा टनर हाऊसला िनमाण कर ासाठी ांची सेवा नाग रकां ना
"लँडमाक ऑिफस िडझाइन" साठी िवशेष मा ता सुधार ासाठी आिण शहरे िनमाण कर ासाठी
िमळाली. हे मह पूण ठरले आहे.
नृ कलािनधी पुर ार  सव णाचे ाथिमक उि मो ा माणावर
 शा ीय नृ ांगना आिण को रओ ाफर वसंतल ी नाग रकां ा सहभागाला ो ाहन दे णे आिण शहरे
नरिसंहाचारी यां ना संगीत अकादमी ा 17 ा नृ आिण शहरे राह ासाठी अिधक चांगली िठकाणे
महो वात ‘नृ कलािनधी’ पुर ाराने स ािनत बनव ासाठी एक काम कर ा ा मह ािवषयी
कर ात आले. समाजातील सव घटकांम े जाग कता िनमाण
 हा उ व अकादमी ा संगीत िश ण आिण सां ृ ितक करणे हे आहे .
जतन कर ा ा वचनब तेचा पुरावा आहे .  भारत िमशन (शहरी) अंतगत आयोिजत
गो न ो पुर ार केले ा वािषक सव णाने लोक, संसाधने आिण
अिधका यांना एकि त कर ात यश िमळवले आहे , हे
 अणु बॉ चा शोध लावणा या संशोधकावर आधा रत
िस कर ासाठी की ांचे शहर, भारतातील सव
ि ोफर नोलन ा ओपनहायमरने गो न ोबम े
शहरांपैकी, सवात आिण शा त प ती आहे.
अ ल ान पटकावले
नाग रक आिण ULB, यांना ो ाहन आिण िस द केले
 ओपेनहायमरने सव ृ डामा, नोलनसाठी सव ृ
जात आहे.
िद शक, सव ृ ोअर, तसेच िकलीयन मफ
आिण रॉबट डाउनी ुिनयरसाठी अिभनय धान मं ी रा ीय बाल पुर ार
करं डकां सह पाच पा रतोिषके घे तली.  रा पतीं ा ह े 2024 साठी एकूण 19 बालकां ना रा ीय
बाल पुर ार दान कर ात आले.
सव ण पुर ार 2023
 कला आिण सं ृ ती, शौय, नवो ेष, िव ान आिण
 क सरकार ा वािषक ता सव णानुसार,
तं ान, समाजसेवा आिण ीडा या सहा ेणी ंम े
इं दूर आिण सुरतला दे शातील ' शहरे ' णून
‘ धानमं ी रा ीय बाल पुर ार’ नऊ मुले आिण 10
घोिषत कर ात आले.
मुलींना दे ात आला.
 नवी मुंबईने ितसरे ान कायम राखले आहे . ब ल
 ‘ सव ण पुर ार 2023’ म े ‘सव ृ  क सरकार मुलांना ां ा असामा कामिगरीब ल
कामिगरी करणारी रा े’ या ेणीम े महारा ाने धान मं ी रा ीय बाल पुर ार (PMRBP) दान करते.
अ ल मांक पटकावला, ानंतर म दे श  5 ते 18 वयोगटातील मुलांना हे पुर ार दान केले
आिण छ ीसगडचा मां क लागतो. जातात.
सव ण पुर ार 2023  नाव रा े णी
रा पती ौपदी मुमू यांनी गृहिनमाण आिण शहरी
  आिद िवजय ा णे (मरणो र) - महारा - शौय
वहार मं ालय (MoHUA) ारे आयोिजत भारत  अनु ा पाठक - उ र दे श - कला आिण सं ृ ती
मं डपम, नवी िद ी येथे सव ण पुर ार 2023  अ रजीत बॅनज - पि म बंगाल - कला आिण सं ृ ती
दान केले .  अरमान उ ानी - छ ीसगड - कला आिण सं ृ ती
 2023 ची थीम होती - “वे टू वे ”.  हेटवी कांितभाई खमसुया - गुजरात - कला आिण
 2024 साठी, थीम- "कमी करा, पु ा वापरा आिण सं ृ ती
रीसायकल करा".  इ फाक हमीद - ज ू आिण का ीर - कला आिण
मह ाचे मु े : सं ृ ती
 सुरत, एक मु ख बंदर असले ा शहराने, इं दूरसह  मो. सेन - िबहार - कला आिण सं ृ ती
ॉटलाइट सामाियक करत तेम े सव  प ाला ल ी ि या - तेलंगणा - कला आिण सं ृ ती
स ानाचा दावा केला. इं दूरने सलग सहा वष एकल पद  सुहानी चौहान - िद ी - इनो ेशन
भूषवले होते.  आयन िसंग - राज ान - िव ान आिण तं ान

19 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi

 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
 अवनीश ितवारी - म दे श - समाजसेवा  दि ण भारतात थमच खेलो इं िडया युथ गे होत
 ग रमा - ह रयाणा - समाजसेवा आहे त.
 ो ा अ ार - ि पुरा - समाजसेवा  19 ते 31 जानेवारी 2024 या कालावधीत चे ई, मदु राई,
 स म मुझुमदार - आसाम - समाजसेवा ि ची आिण कोई तूर या तिमळनाडू ा चार शहरां म े
 आिद यादव - उ र दे श - ीडा हे खे ळ खेळले जातील.
 चारवी अ - कनाटक - ीडा  खेळां चे शुभंकर णजे वीरा मंगाई.
 जेिसका नेयी सा रं ग - अ णाचल दे श - ीडा  राणी वेलू निचयार, िजला ेमाने वीरा मंगाई णून
 िलंथोई चनां बम - मिणपू र - ीडा संबोधले जाते, ही एक भारतीय राणी होती िजने ि टीश
 आर सूय साद - आं दे श - ीडा औपिनवेिशक राजवटीिव यु केले.
ऑ रमधील सव ृ मािहतीपटासाठी भारतातील  शुभंकर भारतीय मिहलां ा शौयाचे आिण आ ाचे
तीक आहे , ी श ी ा साम ाला मूत प दे ते.
िच पटाचे नामांकन.
 खेळां ा लोगोम े कवी िथ व ुवर यां ा आकृतीचा
 2024 अकादमी पुर ारांम े सव ृ
समावेश आहे.
मािहतीपटासाठी एका छो ा भारतीय गावात तयार
 खेलो इं िडया युथ गे ा या आवृ ीत 5600 न अिधक
केले ा “टू िकल अ टायगर” ला नामांकन िमळाले
खेळाडू सहभागी होणार आहेत, 15 िठकाणी 13
होते .
िदवसां पयत 26 ीडा शाखा, 275 न अिधक
 कॅनेिडयन ोड न, टू िकल अ टायगर, िद ीत
धा क काय म आिण 1 डे मो ोट चा समावेश
ज ले ा िनशा पा जा यांनी िद िशत केले आहे,
असेल.
टोरं टो येथील एमी-नामांिकत िच पट िनमाती.
 26 ीडा शाखांम े पारं पा रक खेळ जसे की फुटबॉल,
 टोरोंटो इं टरनॅशनल िफ फे ल 2022 म े ाचा
ॉलीबॉल, बॅडिमंटन इ. आिण कलारीपयट् टू, गटका,
व ीिमयर झाला िजथे ाने सव ृ कॅनेिडयन
थां ग ता, कब ी आिण योगासन यां सार ा पारं पा रक
फीचर िफ साठी ॲ फाय ॉइसेस अवॉड िजंकला.
खेळां चे वैिव पूण िम ण आहे.
 हा िच पट रणजीतने ा ा 13 वषा ा मुलीला ाय
 खेलो इं िडया युथ गे ा इितहासात थमच
िमळवून दे ासाठी केले ा लढाईचे अनुसरण करतो
तािमळनाडूचा पारं पा रक खेळ िसलांबम हा डे मो
िजचे अपहरण आिण लिगक अ ाचार तीन पु षांनी केले
ोट णून सादर केला जात आहे.
होते .

ीडा बात ा
खेलो इं िडया यूथ गे योजना आिण सिम ा बात ा
चे ई येथील जवाहरलाल नेह
 े िडयमवर भारतमाला प रयोजना
आयोिजत 6 ा खेलो इं िडया युथ गे 2023 ा  महामाग े ासाठी हा एक अ ेला ो ाम आहे जो
उद् घाटन समारं भासाठी पं त धान मु ख पा णे दे शभरातील मालवाहतूक आिण वासी वाहतुकी ा
असतील. काय मतेवर ल कि त करतो.
मह ाचे मु े :  हे इकॉनॉिमक कॉ रडॉर, इं टर कॉ रडॉर आिण
 खेलो इं िडया युथ गे (KIYG) हे भारतातील वािषक फीडर ट् स, नॅशनल कॉ रडॉर इिफिशय ी
रा ीय रावरील ब िव ाशाखीय तळागाळातील इ ू मट, बॉडर आिण इं टरनॅशनल कने टी
खेळ आहे त जे जानेवारी िकंवा फे ुवारीम े दोन रोड, को ल आिण पोट कने टी रोड आिण
ेणींसाठी, णजे 17 वषाखालील शाले य िव ाथ आिण ीन फी ए ेस वे यां ा िवकासा ारे केले
21 वषाखालील महािव ालयीन िव ाथ आयोिजत केले जाईल.
जातात.
पीएम-जनमन
 दरवष सव म 1,000 मुलां ना आं तररा ीय ीडा
 धानमं ी आवास योजना- ामीण (PMAY-G)
धासाठी तयार कर ासाठी 8 वषासाठी ₹ 5
अंतगत प ा घरांसाठी िनधीचा पिहला ह ा एक लाख
लाखांची वािषक िश वृ ी िदली जाईल.
िवशेषत: असुरि त आिदवासी गट (PVTG) लाभाथ
कुटुं बां ना नुक ाच सु केले ा पीएम-जनमन पॅकेजचा
ब ल: एक भाग णून PVTG व ां ा सवागीण
िवकासासाठी पंत धान ₹540 कोटी जारी करतील.

20 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi

 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
ब ल ब ल:
 पीएम जनमन ही एक सरकारी योजना आहे ाचा उ े श  जून 2022 म े सादर कर ात आले, हे भारतीय
आिदवासी समुदायांना मु वाहात आणणे आहे. सश दलांसाठी नवीन भरती धोरण आहे.
 ही योजना (क ीय े आिण क ायोिजत योजनांचा  चार वषा ा अ -मुदतीसाठी सैिनकां ची भरती केली
समावेश आहे) रा सरकारे आिण PVTG समुदायां ा जाते, केवळ 25% दीघ सेवेसाठी राखून ठे वतात.
सहकायाने आिदवासी वहार मं ालया ारे लागू केली  एक त ण आिण अिधक लविचक ल री श ी
जाईल. तयार कर ाचे उि आहे.
 योजना PVTG ची व ी असले ा गावां म े िव मान
आकाश ेपणा
योजनां ची अंमलबजावणी सुिनि त क न 9 लाइन
 संर ण संशोधन आिण िवकास संघटना (DRDO) ने
मं ालयां ारे दे खरे ख केले ा 11 गंभीर ह ेपांवर ल
ओिडशा ा िकनारप ीवरील एका क चाचणी ेणी
कि त करे ल.
(ITR), चांदीपूर येथून नवीन िपढी ा आकाश
 याम े PM-AWAS योजनेअंतगत सुरि त घरे ,
पृ भागाव न हवेत मारा करणा या ेपणा ाची
िप ा ा पा ाची उपल ता, सुधा रत
(SAM) यश ी उ ाण चाचणी केली.
आरो सेवा, िश ण, पोषण, र े आिण दू रसंचार
ब ल
कने टी, तसेच शा त उपजीिवके ा संधी यासह
 आकाश हे भारतातील पिहले दे शी उ ािदत म म
िविवध े ां चा समावेश आहे.
ेणीचे SAM आहे जे अनेक िदशांमधून अनेक ल ांना
 या योजनेत वन उ ादनां ा ापारासाठी वन धन
ठे वू शकते आिण ते बॅटल टँ क िकंवा चाकां ा
िवकास क ांची ापना, 1 लाख घरां साठी ऑफ- ीड
टकसार ा मोबाइल ॅटफॉमव न लॉ केले जाऊ
सौर ऊजा णाली आिण सौर पथिदवे यां चा समावेश
शकते.
आहे .
 यात जवळजवळ 90% मार ाची श ता आहे.
छ ीसगड सरकारने अयो ा भेटीची योजना सु  आकाश SAM चा िवकास DRDO ने 1980 ा
केली दशका ा उ राधात एका क मागदिशत ेपणा
 छ ीसगडने आप ा राम ल ा दशन (अयो ा धाम) िवकास काय माचा भाग णून सु केला होता.
योजनेला मंजुरी िदली आहे.  ुप मोड िकंवा ाय मोडम े ते एकाच वेळी अनेक
 या योजनतगत रा ातील 20,000 पा रिहवाशांना ल ां ना ठे वू शकते अशा कारे हे अि तीय आहे.
दरवष तीथया ेसाठी पिव नगरीम े नेले जाईल.  यात अंगभूत इले ॉिनक काउं टर-काउं टर मेजस
धानमं ी सूय दय योजना (ECCM) वैिश े आहेत, याचा अथ असा आहे की
पंत धान मोदींनी 10 दशल
 घरांम े फटॉप ाम े ऑन-बोड यं णा आहे जी िडटे न िस मला
सोलर िस ीम बसव ाची योजना जाहीर केली. फसवणा या इले ॉिनक णालींचा सामना क शकते.
 1 कोटी घरां वर फटॉप सोलर बसव ाचे उि आहे.  या ेपणा ाला दे शी िवकिसत 'राज ' नावा ा
मह ाचे मु े रडारचा आधार आहे.
 धानमं ी सूय दय योजनेचे मु उि कमी आिण
म म उ असले ा ी ंना सोलर फटॉप संर णमं ां ा ह े सीमावत भागातील 35
इं ॉलेशन ारे वीज उपल क न दे णे आहे. क ांचे उद् घाटन
 अित र वीज िनिमतीसाठी अित र उ दे ाचेही  बॉडर रोड ऑगनायझेशनने बांधले ा 29 पुलां ा सहा
उि आहे . र ांचे संर ण मं ी राजनाथ िसंह यां ा ह े
उद् घाटन.
संर ण बात ा  हा काय म ढाक ना ावरील 93 मीटर लांबी ा
ढाक ि जवर आयोिजत कर ात आला होता.
अि पथ योजनेमुळे भारतीय सै ातील नेपाळी
 ज ू आिण का ीरम े अकरा, लडाखम े नऊ,
गुर ांचे अ संपु ात येऊ शकतो
अ णाचल दे शम े आठ, उ राखंडम े तीन,
 2022 म े भारत सरकारने सु केले ा अि पथ िस ीमम े दोन आिण िमझोराम आिण िहमाचल
योजने मुळे भारतीय सै ात सेवा करणा या नेपाळी दे शम े ेकी एक क आहेत.
गु र ां ा दीघ परं परे वर होणा या संभा बॉडर रोड ऑगनायझेशन (BRO)
प रणामाब ल िचंता िनमाण झाली आहे.  ही भारत सरकार ा संर ण मं ालया ा
मालकीची एक वैधािनक सं ा आहे.
21 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi
 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
 BRO भारता ा सीमावत भागात आिण मै ीपूण शेजारी  मानवी त री या भयंकर गु ाब ल आिण जगभरातील
दे शां म े र ांचे जाळे िवकिसत आिण दे खरे ख लाखो लोकांमुळे भािवत झाले ा लोकां ब ल
करते . जाग कता वाढवणे हे ाचे उि आहे.
 याम े 19 रा े आिण तीन क शािसत दे श (अंदमान  हा िदवस जागृत राह ासाठी, तः ला िशि त
आिण िनकोबार बेटां सह) आिण अफगािण ान, भूतान, कर ासाठी आिण या आधुिनक काळातील
ानमार, तािजिक ान आिण ीलंका या शेजारील गुलामिगरीचा सामना कर ासाठी कृती
दे शां मधील पायाभूत सुिवधां ा कामां चा समावेश आहे. कर ासाठी एक मह पूण रणप णून काम
भारत- ा संर ण संबंध करतो.
भारत- ा संर ण औ ोिगक रोडमॅप आिण सहकाय: ब ल:
 संर ण उ ादनात सहकायासाठी भारत आिण ा ने  मानवी त री णजे स ीची मजुरी, लिगक
"संर ण औ ोिगक रोड मॅप" जाहीर केला. शोषण, अवयव कापणी आिण घरगुती गुलामिगरी
 सै हाडवेअर ा "सह-िडझाइन आिण सह- यासह िविवध उ े शांसाठी लोकांचा अवैध ापार.
िवकास" म े भिव ातील सहकायावर भर. तु ाला माहीत आहे का?
मुख करार आिण चचा:  मानवी त री रोख ासाठी िनळा हा सावि क रं ग
 पंत धान नर मोदी आिण ा चे अ इमॅ ुएल णू न आं तररा ीय रावर ओळखला जातो.
मॅ ॉन यां नी जयपूरम े झाले ा चचदर ान अनेक
करारां वर िश ामोतब केले. िनधन बात ा
 गे ा वष अंितम झाले ा भारत-अमे रका संर ण
उ ादन योजनेशी समानता आण ाचे या करारांचे भा अ े
उि आहे .  ात शा ीय गाियका आिण प िवभूषण िवजे ा
संर ण-अंतराळ भागीदारी: भा अ े यांचे िनधन.
 संर ण-अंत र भागीदारीसाठी नवीन करारावर ा री मह ाचे मु े
कर ात आली, "अंत र पर तीज  ांचा ज स बर 1932 म े पु ात झाला
जाग कता" म े सहयोगावर ल कि त केले.  ांनी 1990 म े प ी, 2002 म े प भूषण आिण
 अं तराळ सहकाय वाढिव ासाठी उप ह े पण 2022 म े प िवभूषण पुर ार िजंकले आहेत.
सम ियत कर ासाठी सामंज करार (MoU).  िकराणा घरा ाचे मुख सू धार सुरेशबाबू माने
िविवध सहयोग: यां ाकडून ांनी शा ीय संगीताचे िश ण घेतले.
 ऊजा, िडिजटल आरो , कृषी आिण िश ण या े ातील  ालसाठी उ ाद अमीर खान (इं दूर घरा ाचे
भागीदारीवर अित र करारां वर ा री कर ात सं ापक) आिण ठु मरीसाठी बडे गुलाम अली खान
आली. (कसूर घराणे) यां ा भावाचा हवाला दे त ाल, तराना,
 लढाऊ िवमाने , इं िजने आिण पाणबु ां साठी सरकार- ठु मरी, दादरा, गझल आिण भजन अ ा, िविवध शा ीय
दर-सरकार ा मो ा ितिकटां ा सौ ां वर कोणतीही शैलीम ं े ा ितत ाच िनपुण हो ा.
मह पूण गती जाहीर केलेली नाही.
 एअरबस-टाटा संयु उप म: िविवध बात ा
o मो ा संर ण सौ ां म े कोणतीही गती
हाटी समुदायासाठी एसटीचा दजा
नसतानाही, नागरी हे िलकॉ र ा ािनक
रा पती ौपदी मुमू यांनी िहमाचल दे श ा
िनिमतीसाठी संयु उप म एअरबस आिण
अनुसूिचत जमाती ं ा यादीत हाटी समुदाया ा
टाटा यां ात मा झाला.
समावेशाची अिधसूचना िदली.
हाटी ब ल
मह ाचे िदवस
 हाटी हा एक समुदाय आहे ांना ांचे नाव ां ा
रा ीय मानवी त री जागृती िदन घरगुती भा ा, िपके, मांस आिण लोकर इ ादी
 रा ीय मानवी त री जागृती िदवस दरवष 11 िवक ा ा ां ा परं परे व न िमळाले. शहरांम े
जानेवारी रोजी साजरा केला जातो ‘हाट’ नावा ा छो ा बाजारपेठांम े.
 2007 म े, युनायटे ड े ट्स िसनेटने 11 जानेवारी  आम ा हाटी पारं पा रकपणे औपचा रक संगी एक
रोजी साजरा कर ासाठी रा ीय मानवी त री िविश पांढरा हेडिगयर घालतात.
जाग कता िदवस घोिषत केला.
22 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi
 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
 हाटी ज भुमी िहमाचल-उ राखंड सीमेवर यमुने ा वारली जमात
दो ी उपन ा िगरी आिण टो न ां ा खो यात  मुंबईतील वारली जमातीने ते राहत असले ा जिमनीवर
पसरलेली आहे . िशवाजी सं हालय उभार ास आ ेप घेतला आहे .
 टो दोन रा ांमधील सीमा िच ांिकत करते. ब ल
 टा -िगरी आिण जौनसार बावरम े दोन हाटी वंश  वारली िकंवा वरली ही पि म भारतातील एक
आहे त, ां ा परं परा समान आहेत आिण आं तरिववाह ािनक जमात आहे , तेथील संबंिधत वां िशक गट
सामा आहे त. णजे कोकणी लोक, मराठी लोक, महारा आिण
 ह ींचा कारभार 'खुंबली' नावा ा पारं पा रक गुजरात आिण आसपास ा सीमेवर डोंगराळ तसेच
प रषदे ारे केला जातो, जी ह रयाणातील 'खा ' िकनारी भागात राहतात.
माणेच, सामुदाियक बाबी ठरवते.  वारली ं ा तः ा वैमन पूण समजुती, जीवन,
 पंचायत राज व ेची ापना होऊनही खुंबळीची स ा चालीरीती आिण परं परा आहेत आिण सं ाराचा
आजही आ ाना क रािहली आहे . प रणाम णून ांनी अनेक िहंदू ा ीकार ा
 िसरमौर आिण िशमला दे शात सुमारे नऊ िवधानसभा आहेत.
जागां वर ां ची ल णीय उप ती आहे.  वारली अिल खत वारली भाषा बोलतात जी इं डो-आयन
 भारता ा 2011 ा जनगणने नुसार, िहमाचल दे शची भाषां ा दि णेकडील भागाशी संबंिधत आहे.
एकूण आिदवासी लोकसं ा 3,92,126 आहे , जी  वार ांम े मुड वरली, दावर वरली अशा पोटजाती
रा ा ा एकूण लोकसं े ा 57% आहे. आहेत.
गो ी ार 'वैय क दहशतवादी' घोिषत पटे ड ॉक (माय े रया ुकोसेफला)
क ीय गृह मं ालयाने कॅनडा त सतिवंदर िसंग उफ
  पटे ड ॉक हा िकनारा प ी आहे .
गो ी ार याला बेकायदे शीर ि याकलाप ितबंध  िवतरण: भारतीय उपखंड आिण आ ेय आिशयाम े
कायदा (UAPA) अं तगत “वैय क दहशतवादी” ािनक.
घोिषत केले आहे.  िनवास ान: गो ा पा ाचे दलदल, तलाव, पूर
UAPA ब ल शेते, िसंचन कालवे , न ा इ.
 UAPA ची अंमलबजावणी 1967 म े झाली.  धोके: अिधवास न होणे, िशकार करणे , दू षण,
 जर एखादी सं ा िविश कार ा आ मक जाती आिण रोग.
ि याकलापां म े गुंतलेली असेल तर ती  संवधन ती: IUCN: NT
"बेकायदे शीर संघटना" णून िनयु कर ासाठी
मेरापी पवत
ा ा आिण िनयम दे ते.
 माउं ट मेरापी हा एक सि य ॅ टो ो ॅ नो आहे.
 सरकार नंतर अशा संघटनेला दहशतवादी संघटना
 हे म जावा ांत आिण इं डोनेिशयातील योगकाता ा
णून िनयु करणारी अिधसूचना जारी क शकते,
िवशेष दे शा ा सीमेवर त आहे.
जर ती सं घटना "दहशतवादी कारवायांचा" भाग आहे
 हा इं डोनेिशयातील सवात सि य ालामुखी आहे आिण
असे मानत असेल.
1548 पासून िनयिमतपणे उ े क होत आहे .
 या काय ां तगत, 'बेकायदे शीर ि याकलाप' हा थे ट
 पॅिसिफक रं ग ऑफ फायरचा भाग असले ा
िहं साचार िकंवा ह े घडवून आण ाशी संबंिधत
सबड न झोनवर (इं डो-ऑ े िलयन ेट युरेिशयन
दहशतवादी कारवायांपुरता मयािदत नाही, ाम े
ेट ा खाली येत आहे ), इं डोनेिशयाम े ालामुखी
दे शा ा सावभौम आिण ादे िशक अखंडतेला
आिण भूकंपा ा घटना वारं वार घडतात.
बाधा आणणा या, दे शा ा आिथक ैयाला बाधा
आणणा या िकंवा असंतोष िकंवा भावना िनमाण कदं ब िशलालेख
करणा या कोण ाही कृती ंचा समावेश होतो.  दि ण गो ातील काकोडा येथील महादे वा ा
दे शातील िविवध धािमक, वांिशक, भािषक िकंवा मंिदरात क ड आिण सं ृ तम े िलिहलेला आिण 10
ादे िशक गट िकंवा जाती िकंवा समुदाय यां ातील वैर, ा शतकातील कदं ब काळातील एक िशलालेख
े ष िकंवा दु भावना सापडला आहे.
 2019 ा दु ीने गृह मं ालयाला ींना  िशलालेख 'चांगले असो' ( ी ी) या शुभ णीने
दहशतवादी णून िनयु कर ाचा अिधकार िदला. उघडतो आिण नोंदवतो की तलारा नेव ा जे ा
मंडळाचा कारभार पाहत होता, ते ा ाचा मुलगा
गुंड ा याने गोवा बंदरातील गोपुरा ता ात घे ाची

23 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi

 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
आप ा विडलां ची इ ा पूण कर ाचे त घेतले होते,  हे मो ा मांजरी ं ा संवधनावर ल कि त करते
विडलां ची इ ा पूण क न लढले आिण मरण पावले. आिण ां ा नैसिगक अिधवासाचे संर ण सुिनि त
मागील इितहास करते कारण वाघ अ साखळी ा शीष ानी आहे त.
 गो ातील कदं ब हे क ाण ा चालु ां चे अधीन वाघांचे गंभीर अिधवास
होते .  वाघां चे गंभीर अिधवास 1972 ा व जीव संर ण
 चालु स ाट तैलपा ि तीय याने रा कूटांचा पाडाव काय ा ा क ेत येतात.
कर ात मदत के ाब ल कदं ब शा दे वाची  ांची उपजीिवका जंगलांवर अवलंबून आहे अशा
गो ाचा महामंडले र णून िनयु ी केली. लोकां सह अनु सूिचत जमातींचे िहत ल ात घेऊन हे
 कदं ब शा दे वाने 960 म े िशलाहारां कडून चंदावरा अिधवास िनमाण केले जातात.
शहर िजंकले .  2006 ा वन ह काय ा ारे व जीव/वाघांचे
 पुढे ाने गोपकप णा (स ाचे गोवा) बं दर िजंकले. गंभीर अिधवास (CWH) ची ा ा रा ीय उ ाने
 तलारा नेव ाचा मुलगा गुंद ा याने या यु ात भाग आिण अभयार ांचे े णून केली जाते जी व जीव
घेतला असावा आिण ाने आप ा ाणा ा िकंमतीवर संर णासाठी संरि त केली गेली पािहजेत.
बंदर िजंकले असावे.  त सिमती ा खु ा स ामसलत ि येनंतर, क
भौगोिलक संकेत (GI) टॅ ग सरकारचे पयावरण आिण वन मं ालय िनणय घेते आिण
अलीकडे , सहा रा े/क शािसत दे शां मधील 17
 जनतेला सूिचत करते.
उ ादनां ना भौगोिलक संकेत (GI) टॅ ग िमळाला आहे. रा ीय ा संवधन ािधकरण
मह ाचे मु े  रा ीय ा संवधन ािधकरण (NTCA) ही
 GI टॅ ग हे िविश भौगोिलक उ ी असले ा आिण पयावरण, वने आिण हवामान बदल मं ालया ा अं तगत
गु ण िकंवा ित ा असले ा उ ादनांवर वापरलेले एक वैधािनक सं ा आहे.
िच आहे जे ा उ ीमु ळे आहे .  टायगर टा फोस ा िशफारशींनंतर 2005 म े
 ेक GI टॅ ग िविश दे श आिण उ ादन ओळखतो ाची ापना कर ात आली.
आिण लोकां ा नजरे समोर आणतो.  2006 म े सुधा रत केले ा व जीव (संर ण)
अलीकडील 17 GI टॅ गची यादी अिधिनयम, 1972 ा स म तरतुदींनुसार, वाघां ा
 ओिडशा - लां िजया सौरा पिटं , डोंग रया कोंध शाल, संर णास बळकट कर ासाठी, ाला िनयु केले ा
खजुरी गुडा, ढकनाल मगजी, िसिमिलपाल काई चटणी, अिधकार आिण कायानुसार ाची ापना कर ात
कोरापुट कालाजीरा राइस आली.
 पि म बंगाल - बंगालची टां गेल साडी, गरड िस भारता ा संदभात ह ो चे रह
साडी, को रयल साडी, कलुिनया तां दूळ, सुंदरबन हनी:  हंबो ा गूढतेचा संदभ आहे की पवतीय दे श,
 गु जरात- क ी खारे क िवशेषत: उ किटबंधातील, उ किटबंधीय
 ज ू का ीर- रामबन अनारदना वषावनांसार ा इतर, वरवर अिधक यो
 अ णाचल दे श- आिद केकीर (आले), हाताने अिधवासा ा तुलनेत िवषम माणात उ
बनवले ले कापट् स, वांचो वुडन ा . पातळीची जैविविवधता आहे .
ोजे टायगर भारतासाठी मह :
ोजे टायगरला 50 वष पूण झाली आहेत.  अि तीय जैविविवधता हॉट ॉट: पि म घाट आिण
मह ाचे मु े : ीलंका बंदर अपवादा क वन ती आिण ा ां ा
 वाघां ा संवधनासाठी क सरकारने 1 एि ल 1973
जाती इतर आढळत नाहीत, ामुळे ते जागितक
रोजी ोजे टायगर सु केला. रावर मह पूर् जैविविवधता हॉट ॉट बनतात.
 हवामान बदलाची भे ता: गूढमागील घटकां चे
 हे सव थम िजम कॉबट नॅ शनल पाकम े लॉ
कर ात आले. ीकरण के ाने वन ती समुदाय बदल ा
हवामाना ा नमु ांना कसा ितसाद दे ऊ शकतात, हे
 ही पयावरण, वने आिण हवामान बदल मं ालयाची
संवधन य ांसाठी मह ाचे ठरते.
क पुर ृ त योजना होती जी ा रा ां ना िनयु
ा क ां म े ा संवधनासाठी क ीय सहा ॲमेझॉन ा ऑिडबलने 5% कमचारी कमी केले
दान करते.  ऑिडबल, ॲमेझॉन ा मालकीची ऑनलाइन
ऑिडओबुक आिण पॉडका सेवा, टे क उ ोगातील

24 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi

 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
नोक या कपातीची नवीनतम फेरी िच ांिकत
क न, 5% कमचारी कमी करत आहे.
 ीिमंग आिण ु िडओ िवभागातील टाळे बंदीनं तर या
आठव ात ॲमेझॉन वसायातील नोक या
कपातीची ही ितसरी फेरी आहे .
भारतातील सवात जुने शहर
 पाच मु ख सं ा (भारतीय तं ान सं ा, खरगपूर,
भारतीय पु रात सव ण (एएसआय), भौितक
संशोधन योगशाळा, जवाहरलाल नेह िव ापीठ
आिण डे न कॉलेज) यां चा संयु अ ास कर ात
आला.
 हड ा सं ृ तीचा नाश झा ानंतरही स ा ा
गुजरातमधील वडनगरम े सां ृ ितक सात
अस ाचा पु रावा सापडला आहे , ामुळे "अंधकारमय
युग" ही एक िमथक अस ाची श ता िनमाण झाली
आहे .
मह ाचे मु े
 ां ना मानवी व ीचे पुरावे सापडले जे 800 BCE ा
समकालीन आहे जे वैिदक काळा ा शेवटी / बौ
महाजनपदांपुव िकंवा कुलीन जास ाकां ा
समकालीन आहे .
 3,000 वषा ा कालावधीत वे गवेग ा रा ांचा उदय
आिण पतन आिण म आिशयाई यो ांनी भारतावर
वारं वार केलेली आ मणे पाऊस िकंवा दु ाळ
यां सार ा हवामानातील गंभीर बदलां मुळे घडू न
आ ाचे ही या अ ासातून सूिचत होते.
 िसंधू सं ृ तीचा नाश आिण लोहयुगाचा उदय आिण
गांधार, कोशल आिण अवंती सार ा शहरां ा
दर ानचा काळ पुरात शा ां ारे अनेकदा
अंधकारमय युग णून िचि त केला जातो.
 जर खरे असेल, तर ते गे ा 5500 वषापासून भारतात
सां ृ ितक सात सुचवते आिण अंधकारमय युग हे एक
िमथक असू शकते.
पनामा कालवा
 पनामा काल ात पा ाचा तुटवडा असून ामुळे
िशिपं ग े ाला अनेक सम ांना तोंड ावे लागत आहे.
ब ल
 पनामा कालवा हा पनामामधील 82 िकमीचा कृि म
जलमाग आहे , जो अटलांिटक आिण पॅिसिफक
महासागरां ना जोडतो आिण उ र आिण दि ण
अमे रकेला िवभािजत करतो.
 हा जहाजां ना केप हॉन ा आसपासचा लां ब आिण
धोकादायक वास टाळ ास अनुमती दे तो.
 पनामा तः च उ र आिण दि ण अमे रका दर ान
एक इ मस (दोन मो ा भूभागां ना जोडणारी एक
अ ं द जमीन प ी) बनवते.
25 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi
 हा सामु धुनीपे ा वेगळा आहे , जो िज ा र ा
सामु धुनीसार ा मो ा पा ा ा सामु ीला
जोडणारा अ ं द जलमाग आहे.
कुनो रा ीय उ ान (KNP)
 आि केतून आयात केले ा 20 ा संचाचा आणखी
एक िच ा अलीकडे च मरण पावला.
कुनो नॅशनल पाक (KNP) ब ल:
 हे म दे शातील ोपूर िज ात आहे.
 हे िवं टे क ां जवळ वसले ले आहे .
 हे नाव कुनो नदी (चंबळ नदी ा मु उपन ांपैकी
एक) ा नावाव न पडले आहे जी या नॅशनल पाक
मधून जाते.
 सु वातीला व जीव अभयार णून ापन कर ात
आले, 2018 म ेच सरकारने ाचा दजा रा ीय
उ ानात बदलला.
 कुनो नॅ शनल पाकची िनवड ‘भारतातील िच ा
प रचयासाठी कृती योजना’ अंतगत कर ात आली.
 झाडे : कुनो हा ामु ाने गवताळ दे श आहे , जरी काही
खडकाळ बाहे रील िपके येथे दे खील आढळतात.
वन ती:
 कुनो नॅशनल पाक ा वन े ात करधाई, सलाई आिण
खैर वृ ांचे वच आहे , जे ब तेक िम जंगल आहे .
 उ ानात एकूण 123 झाडां ा जाती, 71 झुडूप जाती,
32 िवदे शी आिण चढ ा जाती आिण 34 बांबू आिण
गवत जाती आहेत.
 ाणी: जंगला ा संरि त े ाम े जंगलातील मांजर,
भारतीय िबब ा, आळशी अ ल, भारतीय लांडगा,
प े दार हायना, गो न जॅकल, बंगाल फॉ आिण ढोले
आिण 120 न अिधक प ां ा जाती आहे त.
िससलची पाने
 सॅिनटरी नॅपिक म े कापूस, लाकडाचा लगदा आिण
रासायिनक शोषकां ची जागा घेणारी अ ंत शोषक
साम ी तयार कर ासाठी ॅ नफड िव ापीठातील
शा सीसल ा पानां ा वापरावर संशोधन करत
आहेत.
मह ाचे मु े
 िससल-आधा रत साम ीची शोषण मता ावसाियक
मािसक पाळी ा पॅडपे ा जा अस ाचे नोंदवले जाते.
 संशोधकां नी िवकिसत केले ा प तीम े िससल ा
पानां पासून तंतू यांि क र ा वेगळे कर ासाठी
डे कोिटकेटर वापरणे आिण तंतूंना सुशोिभत
कर ासाठी दीमकां ा िहंमतीने े रत ि या वापरणे
समािव आहे.
 अ ासात असा दावा कर ात आला आहे की या
ि येम े कोणतेही दू षक िकंवा िवषारी रसायने
 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
वापरली जात नाहीत आिण ती पयावरणीय ा िटकाऊ ब ल
बनवू न ती अ माणात आयोिजत केली जाऊ शकते.  हा उ र युरोपम े वसलेला उ र अटलांिटक
मॉ टोिफश महासागराचा एक भाग आहे.
 आं दे श, ओिडशा आिण पंजाबमधील िविवध सरकारी  हे दि ण डे ाक ा अ ांशापासून उ रे कडे
आिण गैर-सरकारी सं ांनी ािनक जलकुंभांम े जवळजवळ आ क सकलपयत पसरलेले आहे आिण
मॉ टोिफश सोडले आहे त ाब ल ािनकांनी ॅ ने यन ीपक ाला उव रत युरोप खंडापासून
त ार केली आहे . वेगळे करते.
ब ल  बा क समु डॅ िनश सामु धुनीतून अटलां िटक
 याला म र मासा णूनही ओळखले जाते आिण महासागराला जोडतो.
डासां ा अ ांवर िनयं ण ठे व ासाठी जैिवक कारक  जगातील खा या पा ाचा हा सवात मोठा िव ार आहे.
णून मो ा माणावर वापरले जाते. आजूबाजू ा जिमनीतून ताजे पा ाचा वाह आिण
 याचे मूळ वा दि ण-पूव युनायटे ड े ट्स ा समु ा ा उथळपणामुळे ा ा पा ाची ारता
पा ात आहे . पातळी जागितक महासागरांपे ा कमी आहे .
 भारतासह जगा ा िविवध भागां म े एक शतका न  आसपासचे दे श: डे ाक, जमनी, पोलंड, िलथुआिनया,
अिधक काळ हे डास-िनयं ण धोरणां चा एक भाग आहे. लाटिवया, ए ोिनया, रिशया, िफनलंड आिण ीडन.
 एक पूण वाढ झालेला मासा दररोज सु मारे 100 ते 300 75 वा जास ाक िदन
डासां ा अ ा खातो.  रा पती ीमती ौपदी मुमू 26 जानेवारी 2024 रोजी
 तसे च 1928 पासून भारतातील िविवध मले रया िनयं ण नवी िद ी येथे 75 ा जास ाक िदन सोह ाचे
धोरणां चा भाग आहे , ात शहरी मले रया योजनेचा नेतृ करणार आहे त.
समावेश आहे .  ा चे रा ा इमॅ ुएल मॅ ॉन परे डचे मुख
 इं टरनॅशनल युिनयन फॉर कॉ झ शन ऑफ नेचरने पा णे णून उप त राहणार आहेत.
गॅ ुिसयाला जगातील 100 सवात वाईट आ मक मह ाचे मु े :
एिलयन जातींपैकी एक घोिषत केले.  दु हेरी थीम: ‘िवि त भारत’ आिण ‘भारत - लोकतं
अयो ा मंिदराचे ाप तपशील की मातृका’.
 मं िदर 392 खांब आिण 44 दरवाजे असलेले े की परे डम े मिहला स मीकरण:
तीन 20-फूट उं च मज ांवर बांधले आहे .  100 न अिधक मिहला कलाकारां नी भारतीय संगीत
 बां धकामात मकराना संगमरवरी आिण गुलाबी वा ांसह परे डची घोषणा केली.
वाळू चा खडक, ॅनाइट दगड आिण रं गीत  सव-मिहला ि -सेवा दलाचा पिहला सहभाग.
संगमरवरी वापर ात आला आहे .  ाय-पा दर ान मिहला वैमािनकां नी नारी श ीचे
 मं िदराचा पाया रोलर-कॉ ॅ े ड क ि ट ा 14- दशन केले.
मीटर-जाडी ा थराने बां धला आहे. आिण जिमनीतील  क ीय सश पोलीस दल (CAPF) ा तुक ांम े
आ तेपासू न संर ण कर ासाठी 21 फूट उं चीचा फ मिहला कमचा यांचा समावेश होता.
ॅनाइट ंथ ठे व ात आला आहे . प पुर ार:
 बां धकामात कुठे ही लोखंडाचा वापर केलेला नाही.  हे पुर ार दरवष जास ाक िदना ा पूवसं ेला
 मं िदराची ाप शैली णजे गभगृ ह (गभगृ ह), मंडप जाहीर केले जातात
(हॉल) आिण मंिदरे असलेली नागर शैली.  2024 ा यादीम े 5 प िवभूषण, 17 प भूषण
 कंपाऊंड ा ेक कोप यात सूय, भगवती, गणेश, िशव आिण 110 प ी पुर ारांचा समावेश आहे.
यां ना अपण केले जाईल. उ र आिण दि ण बाजूस प िवभूषण (5)
अनु मे अ पूणा आिण हनुमानाची मंिदरे बां धली  कु. वैजयंतीमाला बाली - TN (कला)
जातील.  सु ी प ा सु म म - टीएन (कला)
 महष वा की, विश , िव ािम , अग , िनषाद राज,  ी कोिनडे ला िचरं जीवी - एपी (कला)
शबरी इ ादींची मंिदरे ही ािवत कर ात आली  ी एम. ंक ा नायडू - एपी (सावजिनक वहार)
आहे त.  ी िबंदे र पाठक (पी) - िबहार (सामािजक काय)
शौय पुर ार:
बा क समु
 बा क सागरी बंदरातील गॅस टिमनलवर झाले ा
ह ासाठी रिशयाने कीवला जबाबदार धरले आहे.
26 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi
 Monthly Current Affairs PDF in Marathi |January 2024
 रा पती ीमती ौपदी मुमू यां नी 75 ा जास ाक
िदना ा पूवसं ेला सश दला ा 80 जवानांना शौय
पुर ार मंजूर केले आहे त, ात 12 मरणो रही आहेत.
 ात परमवीर च िवजेते सुभेदार मेजर (मानद कॅ न)
योग िसंह यादव (िनवृ ) आिण सुभेदार मेजर संजय
कुमार (िनवृ ), आिण अशोक च िवजेते मेजर जनरल
सीए िपठावाला (िनवृ ), कनल डी ीराम कुमार आिण
ले नंट कनल जस राम िसंग (िनवृ ) यां चा समावेश
आहे .
तु ाला माहीत आहे का?
 परमवीर च श ूचा सामना करताना शौय आिण
आ बिलदाना ा सवात उ ेखनीय कृतीसाठी दान
केले जाते, तर अशोक च श ूचा सामना करताना
अशाच कार ा शौय आिण आ ागा ा कृतीसाठी
दान केले जाते.
काझीरं ात दु िमळ सोनेरी वाघ िदसला
रा ीय पयटन िदनािनिम , आसामचे मु मं ी

हे मंत िब ा सरमा यांनी व जीव छायािच कार
गौरव रामनारायणन यां नी घेतलेले सोनेरी वाघाचे
मनमोहक छायािच शेअर केले .
मह ाचे मु े :
काझीरं ात गो न टायगरची लोकसं ा
 गौरव रामनारायणन यां नी सुचवले आहे की
काझीरं गाम े सोनेरी कोट असलेले एकापे ा जा वाघ
असू शकतात, परं तु नेमकी सं ा मािहत नाही. पूव
शेअर केलेला गो न टायगर फोटो, िदनां क 2019 म े,
वेग ा वाघाचे वैिश आहे.
 नॅशनल सटर फॉर बायोलॉिजकल साय ेस,
बगळु येथील ोफेसर उमा रामकृ न आिण ां ची
टीम, काझीरं गातील वाघां ा सोनेरी िफनोटाइपवर ॅ ट
नमु ने वाप न अ ास करत आहे त.
 ोफेसर रामकृ न यां ा मते, वाघातील सोनेरी रं ग
अनुवां िशक िभ ता िकंवा उ रवतनामुळे आहे.
 वाघाला ठरािवक काळा रं ग नसतो आिण ना रं गी रं गही
िफकट झालेला िदसतो, ामुळे वाघा ा
आनु वंिशकतेचा एक अनोखा आिण मनमोहक पैलू
िदसून ये तो.

27 http://www.adda247.com/mr | Adda247 मराठी App | https://t.me/Adda247Marathi