Anushri April2014 Magazine PDF

UPSC, MPSC, बँ कंग, DTEd TET & CET, SSC इ.
सव पधा पर ांसाठ उपयु त,

चालू घडामोडींचे मराठ तील एकमेव दजदार मा सक
WWW.ANUSHRI.ORG वारा .....
ए ल २०१४
Knowledge is Wealth
अंत रम रे वे अथसंक प २०१४ -१५
महारा ाचा अंत रम अथसंक प २०१४-१५
सरोगेट आई (मदर) – भारताने PIO आ ण OCI

साठ नयम बदलले
पयावरण िवषयक काही मह वा या संक पना
मु य सदरे :
रा य & आंतररा य
अथ यव था
रा य
व ान – तं ान & पयावरण
च चत य ती & नधन
पुर कार आ ण स मान
कृषी
सा ह य
डा
WWW.ANUSHRI.ORG पधा मा सक / ए ल २०१४ 1
संपादक य पान ३
चालू घडामोडी
रा य पान ४
आंतररा य पान २०
अथ यव था पान ३२
रा य पान ४२
व ान – तं ान पान ५३
पयावरण पान ५९
च चत य ती पान ६४
नधन पान ७०
परु कार आ ण स मान पान ७५
कृषी पान ८२
सा ह य पान ८३
डा पान ८४
अंत रम रे वे अथसंक प २०१४ -१५ पान ९०
महारा ाचा अंत रम अथसंक प २०१४-१५ पान ९३

सरोगेट आई (मदर) – भारताने PIO आिण OCI साठी िनयम
बदलले पान ९५
पयावरण िवषयक काही मह वा या संक पना पान १०१

ि य िम ांनो आिण मैि ण नो, WWW.ANUSHRI.ORG तफ हे मािसक
कािशत करताना मला अितशय आनंद होत आहे. गेली काही वष मी आिण माझे
सहकारी पधा परी ांत होणा या बदलांचा िवचार करत आहोत. यात ामु याने
UPSC आिण MPSC चा उ लेख थम करावा लागेल.
UPSC ने गे या काही वषात परी ा प तीत जे बदल के ले आहेत, याचा
महारा ातील िव ा याना वतमान प रि थतीत फायदा झालेला आहे असे वाटत
नाही. याची अनेक कारणे आहेत, मा जे एक मख ु कारण अगदी ठळकपणे िदसते
ते हणजे UPSC ने चालू घडामोड वर कधी न हे तो िदलेला चंड भर!
MPSC ची सु ा काही वेगळी कथा नाहीये. UPSC या पावलावर पाऊल
ठे वून, न हे यां यापे ाही काही पाऊले पढु े जाऊन MPSC ने चालू घडामोड ना
अ यंत मह वाचे थान िदलेले िदसते. रा यसेवा आिण इतर (PSI-STI-ASST)
परी ां या व पाव न एकच बाब जाणवते क आता के वळ िविश पु तके
वाचून आिण ती रटवून अिधकारी बन याचे िदवस गेलेले आहेत.
आप याला िवषय-पु तकातील ानास चालू घडामोड ची जोड िद यािशवाय
प रपूणता लाभणार नाही. या ीने स या बाजारात उपल ध मराठी मािसके जे
काही पुरवत आहेत, याचा य परी ते िकतपत उपयोग होतो, हे यांनाच
मािहत! िहंदी आिण िवशेषतः इं जी भाषेतील वतमानप े आिण मािसके या उ च
दजाचे ान पुरवतात या तुलनेत मराठी भाषेतील एकही वतमानप िकं वा मािसक
यां या पासंगालाही परु त नाहीये. हे कटू असले तरी स य आहे. यामळ
ु े च मराठी
भाषेतही एक दजदार मािहती देणारे मािसक असावे आिण सदैव अ ेसर असणारा
महारा कुठेही मागे पडू नये यासाठीच हा सव खटाटोप!!!
जय महारा !
१०१ वी ‘भारतीय िव ान प रषद’ ज ममू ये संप न
उ प नातील असमानतेत वाढ – IMF चे मत
सात या वेतन आयोगाची घोषणा
भारत-चीन पाचवी सीमा शांतता बोलणी संप न
भारत-चीन दर यान ‘िवशेष ितिनधी’ तरावरील चचा संप न
मक
ु े श अंबानी, मरु ली देवरा आिण वीर पा मोईली यां यावर gas िकमतीबाबत आरोपप
दाखल
गत १३ वषात रोजगारात के वळ २.२% ची वाढ
रा ीय एड् स िनयं ण काय मा या (NACP) ४ या ट याचे उ ाटन
िद लीत रा पती राजवट
भारताला जगातील ३ री सवात मोठी अथ यव था बनवणारी ‘िचदंबरम यांची १० कलमी
योजना’
तेलगं ण - भारताचे २९ वे घटक रा य
नौसेना मुख ॲडिमरल D K जोश चा राजीनामा
सोशल िमडीया या मा यमातून िच पट उपल ध
ओिदशाम ये बेकायदा खाणकाम
मु ल सिमती : पॉट िफि संग देशासाठी धोकादायक
क ीय लोकसेवा आयोगा या परी स
े ाठी कमाल वयोमयादेत वाढ
संसदेम ये १३० िबले पडू न
सरोिजनी नायडू यांचा िवशेष डूडल
देशभरातील मतदान क ाचे िच ीकरण होणार

माशेलकर) यवु कांना न क च िव ानाकडे
१०१ वी ‘भारतीय िव ान प रषद’ खेचतील. (वै ािनकांना एकूण १६ प
परु कार िमळाले.)
ज मूम ये संप न ५. सम या/ ददु व – भारत अजूनही आप या
एकूण उ प नापैक (GDP) २% पे ाही कमी
पैसा िव ानावर खच करतो.
 ही प रषद दरवष भरते.

 या वष या प रषदेची वैिश ् ये :-
१. एका अिभयानास सु वात कर यात आली मह वाचे - १०० वी भारतीय िव ान प रषद
– ‘उ च दजाचे गणन िवषयक रा ीय कोठे पार पडली होती? = कोलकाता (पि म
अिभयान’ (National Mission On High बंगाल)
Performance Computing)
२. अणउु जा आिण अंतराळ े ात भारताची
कामिगरी इतर देशांना हेवा वाटेल अशी होतेय.
उ प नातील असमानतेत वाढ –
३. फा ट ीडर रीॲ टर – हा अिभनव
कारचा रीॲ टर िनिमती या अंितम ट यात IMF चे मत
आहे. क प कम येथे याची चाचणी घेतली
जात आहे. उ च दजा या तं ानामळ ु े जगाचे
ल या रीॲ टरकडे लागलेले आहे.
िव ाना या े ात २०२० पयत Top ५ देशांत
थान िमळवायचे भारताचे येय आहे.
४. मागील वष िव ान तं ान िवषयक धोरण
जाहीर झाले. याचे नाव – ‘िव ान तं ान व आंतररा ीय नाणेिनधी या (IMF) मते –
नविनिमती धोरण २०१३’ भारतातील कोट् याधीशां या संप ीत गे या
या धोरणानस ु ार भारताला Top ५ म ये १५ वषात १२ पट वाढ झालीय. यातील
ने यासाठी यवु कवग मोठ् या माणावर िन या रकमेतून भारतातील सगळी ग रबी न
संशोधनाकडे वळायला हवा. गे या वष िदले करता येईल.
गेलेले दोन मोठे परु कार – भारतर न (डॉ.
CNR राव) आिण प िवभूषण (डॉ. रघुनाथ सात या वेतन आयोगाची घोषणा
१ जानेवारी २००६ ला सहावा वेतन आयोग
लागू के यानंतर, आता १ जानेवारी २०१६
पासून सातवा वेतन आयोग लागू कर याची
घोषणा क सरकारने के लीय.
# रचना :-
अ य – अशोक कुमार माथुर (सव च
यायालयाचे यायाधीश)
सद य – िववेक रॉय/रे (पे ोिलयम सिचव)
रिथन रॉय (संचालक – साव. िव व धोरण  भारत चीन सीमा ावर िवचार-
िवषयक रा ीय सं था) िविनमय आिण सम वय साधणा या
सिचव – मीना अ वाल ( यय/खच िवभागातील कायकारी यं णेची पाचवी बैठक
िवशेष का गीरीवरील अिधकारी) िद ली येथे पार पडली.
 यात भारत चीन दर यान असणा या
 सात या वेतन आयोगाचा फायदा ५० ४००० िकमी या सीमारेषेवर शांतता
लाख क ीय कमचारी आिण ३० लाख राख यासाठी कोणकोणते उपाय
पे शन धारकांना होईल. यात रे वे व योजता येतील यावर चचा झाली.
संर ण दलातील कमचा यांचाही  तसेच मागील वष झाले या ‘भारत-
समावेश होतो. चीन कराराची’ अंमलबजावणी कशी
 क ीय वेतन आयोगानस ु ार सव रा य करायची याबाबत चचा झाली.
सरकारे सु ा आपाप या कमचा यांना
काही िकरकोळ बदल क न वेतन
आयोग लागू करतात. भारत-चीन दर यान ‘िवशेष
 वेतन आयोग दर १० वषानी लागू
के ला जातो. कमचा यां या वेतनात
ितिनधी’ तरावरील चचा संप न
महागाईत झाले या वाढीनस ु ार
िकतपत वाढ करायची याचा िनणय हा
आयोग करत असतो. ६ या वेतन
आयोगाने पगारात २१% ची
घसघशीत वाढ के ली होती.
या प रषदेत भारतातफ रा ीय सरु ा

स लागार िशवशंकर मेनन यांनी चचा के ली.
खालील मदु ् ांवर चचा झाली.
भारत-चीन पाचवी सीमा i. भारताने मांडलेले मु े :- दो ही
शांतता बोलणी संप न देशांदर यान या न ांचे यव थापन, टेपल
ि हसा, ईशा य भारतातील दहशतवादी गटांना
चीनकडून िमळणारी मदत इ.

ii. चीनने मांडलेले मु :े - ितबेटिवषयी भारताची प तीने आिण पर पर संमतीने
भूिमका बदलली तर नाही ना? वाढव याब ल या ितघांवर आरोपप
जपानबरोबर डायोयु (से काकू) बेटांव न दाखल के ले.
चीन या जपानबरोबर चालले या वादात  मकु े श अंबानी – रलायंस उ ोग
भारताचाही भिू मका तट थ आहे का? इ. समूहाचे अ य
 दो ही देशांनी ादेिशक सरु ेशी  वीर पा मोईली (पे ोिलयम मं ी) याचे
संबिं धत मुद् ांवरही चचा के ली. मत – देशात gas चे उ पादन कमी
(इराण, बांगलादेश, ीलंका, नेपाळ, होतेय. यामळ ु े ही दरवाढ करावी
पािक तान इ.) लागत आहे.
 सीमारेषेवर होणा या चकमक वर उपाय  के जारीवालांचे मत – रलायंस
हणून सीमेवर आचारसंिहता लागू इंड ीजला फायदा पोहोचव यासाठी
करावी, असे मत चीनने मांडले. पे ोिलयम मं ालयाने ये या १ एि ल
 िस क- ट :- पूव आिशयाला (२०१४) पासून gas दर दु पट
जोडणा या रेशीम मागाशी (िस क कर याचा िनणय घेतलाय. रलायंस
ट) भारतही जोडला जावा, जाणूनबुजून कमी gas उ पादन
जेणेक न आिशयात यापाराची करतोय.
भरभराट होईल, असे चीनने  $४.२ ती दशल ि टीश थमल
हटले.िस क ट हा र ते व बंदरे यिु नट (PMBTU) -- >> $ ८
यां ारे िनमाण के ला जातोय. PMBTU
गत १३ वषात रोजगारात के वळ
मक
ु े श अंबानी, मरु ली देवरा आिण २.२% ची वाढ
वीर पा मोईली यां यावर gas २००० ते २०१२ दर यान रोजगारात
िकमतीबाबत आरोपप दाखल झालेली े िनहाय वाढ :-
 कृषी = -०.००१%
 उ पादन (िनिमती/ manufacturing)
= ४%
 सेवा े ातील बाबी पाहया.
 बांधकाम = १७%
 यापार आिण हॉटेल = ४%
 वाहतूक व साठवण = ६%
 िद ली या ाचारिवरोधी शाखेने
(ACB) gas या िकं मती अवा तव

रा ीय एड् स िनयं ण काय मा या
(NACP) ४ या ट याचे उ ाटन वष एड् स ताची एड् सबािधत
HIV
सं या लोकसं या
बािधत
% य
२००० २.७४ लाख ०.४१% २४
लाख
२०११ १.१६ लाख ०.२७% २०
लाख
िन कष १.५८ लाख ५७% कमी ४
कमी झाले. झाले. लाख
कमी
झाले.
उ ेश –
 एड् सचा सार रोख यासाठी HIV त X एड् स त (फरक)
जनजागतृ ी करणे.  HIV बािधत य काही काळानंतर
 पालकांकडून मलु ांम ये येणारा एड् स एड् स त बनते.
रोखणे.  HIV िवषाणूचा शरीरात वेश = HIV
 एड् स तांना सामािजक बिह कारातून त
बाहेर पड यास मदत करणे. (समाज-  HIV िवषाणूंची शरीरात भरमसाठ वाढ
बोधन) = एड् स त
 कालावधी – २०१२-२०१७ यापूव या ३ ट यात चांगली वेगवान गती
 कृती काय म – (काय के ले जाईल या झालीय. हा वेग कायम राखणे हेच या चौ या
काय मातून?) ट यासमोरील मु य ल आहे.
 ी िनरोधक वापर यास ो साहन
िदले जाईल.
 ART (Anti-Retroviral Therapy) िद लीत रा पती राजवट
ची उपल धता जा तीत जा त
लोकांना होईल यासाठी य न के ले
जातील.
 सामािजक बोधन के ले जाईल.
(एड् स तांिवषयीचा समाजाचा
नकारा मक आिण ितर कारयु
ीकोन बदल यासाठी य न के ले
जातील.)  िद लीचे मु यमं ी अरिवंद के जरीवाल
 हा चौथा ट पा आहे. मागील ३ आिण यां या मंि मंडळाने राजीनामा
ट यातील गती पाहया.:- िद यानंतर रा पत नी क ीय

कॅ िबनेट या स याने िद ली ३. िकं मत ि थरता आिण वाढ (िवकास दरात
िवधानसभा िनलंिबत क न तेथे वाढ)
रा पती राजवट लागू के ली. ४. िव ीय े ात सधु ारणा
 जनलोकपाल िवधेयक िद ली ५. पायाभूत सिु वधांचा िवकास
िवधानसभेत मांड यात अपयश ६. व तुिनमाण (manufacuring)
आ याने के ीवालांनी राजीनामा ७. अनदु ाने – के वळ गरजूंना आिण आव यक
िदला. असतील तेवढीच
 जनलोकपाल िवधेयक हे िव िवधेयक ८. शहरीकरण
अस याने ते िवधानसभेत मांड यापूव ९. कौश य िवकास
याला क सरकारची परवानगी यावी १०. क व रा यांत जबाबदारी वाटून देणे.
लागेल असे मत िद लीचे नायब
रा यपाल नजीब जंग यांनी मांडले
आिण िद ली िवधानसभा अ य M
S धीर यांना सांिगतले क हे िबल
िवधानसभेत मांडू देऊ नका. तेलगं ण - भारताचे २९ वे घटक
 आम आदमी पाट चे (AAP) सरकार रा य
के वळ ४९ िदवसच िटकले. आं देश पनु िनिमती िवधेयक २०१४ संसदेने
पास के ले आिण आं देशातून तेलंगण हे रा य
ज मले. (१८ फे वु ारी २०१४)
भारताला जगातील ३ री सवात
मोठी अथ यव था बनवणारी
‘िचदंबरम यांची १० कलमी योजना’
आं देश तेलंगण िसमा

लोकसं या = ४१.६% ५८.४%
१००%
िज हे = २३ १० १३
कलमे :- (रायलसीमा=४
१. िव ीय ढीकरण &उ र
२. चालू िव ीय तटु िनयं णात आणणे आं =३)
लोकसभा
सद य
िवधानसभा ११९ १७५
सद य =
२९४
वन े = ४५% ५५%
१००%
तेलंगणात भारतातील ५ या मांकाचे कोळसा

साठे आहेत.  INS िसंधरु नला लागून २ अिधकारी
वैिश ् ये:- बेप ा आिण ७ अिधकारी जखमी
 पढु ील १० वषासाठी हैदराबाद तेलंगण झा यानंतर यांनी राजीनामा िदला.
आिण िसमा ाची सामाियक राजधानी  १९५९ साली जनरल क डाडेरा
असेल. सबु या िथम या यांनी राजीनामा िदला
होता. मा तो वीकारला गेला न हता.
 जोशी हे पिहलेच असे उ च तरीय
अिधकारी आहेत यांचा राजीनामा
वीकारला गेला आहे.
१० वषानंतर हैदराबाद तेलंगणाची

राजधानी असेल. या मधील १० सोशल िमडीया या मा यमातून
वषा या काळात िसमा वतः साठी िच पट उपल ध
नवीन राजधानी िनमाण करेल. या सोशल िमडीया या मा यमातून िच पट
नवीन राजधानी या िवकासासाठी क उपल ध होऊन ते जागितक तरावर उपल ध
सरकार िव ीय मदत करेल. हावेत व भारतीय भाषांम ये िनमाण झालेले
 िसमा ा या िवकासासाठी उ मो म िच पट जगाम ये पोहचावेत हा
पंत धानांनी ६ कलमी िवकास पॅकेज यामागचा उ ेश आहे.
जाहीर के लेय. या नसु ार िसमा ाला यावेळी एखादा िच पट लोकांना आवडेल या
पढु ील ५ वषासाठी िवशेष रा याचा वेळी लोक या िच पटाला डाउनलोड करतील
दजा िमळे ल. िसमा या आिण या मा यमातून शासक य ितजोरीत
औ ोगीकरण आिण आिथक महसूल गोळा होऊ शकतो.
िवकासासाठी क मदत करेल. संसदे या अंदाजप क सिमतीने यासंदभात
मािहती व सारण मं ालयाला िवचारणा के ली
असून याम ये यांनी भारतीय भाषेतील
नौसेना मख ु ॲडिमरल D K िच पटांची कै िफयत मांडली आहे.
जोश चा राजीनामा
भारतीय भाषेतील काही उ कृ िच पट के वळ या खननांचा थािनकावर प रणाम झाला असून
जतन न के यामळ ु े उपल ध नाहीत. हे खाणमालक थािनकां या जिमनी बळकावत
उदा. भारतातील पिहला बोलपट “आलम आहेत व यांचे दा र य् दरू कर यासाठी
आरा” हा िच पट स या उपल ध नाही. कस याही कारे य न करत नाहीत.
भारतीय िच पटाचे जतन कर यासाठी, िनमाण
झाले या िच पटाची एक त ‘रा ीय िच पट मु ल सिमती : पॉट िफि संग
सं हालयात’ ठेवावी असे सूिचत कर यात आले
आहे.
देशासाठी धोकादायक
सव च यायालयाने IPL पॉट िफि संग
करणी पंजाब आिण ह रयाणा यायालयाचे
सारांश : माजी मु य यायाधीश मक ु ु ल मु ल यां या
 सोशल मीिडयामुळे उ कृ अ य तेखाली ि तरीय सिमती नेमली होती.
भारतीय िच पट जगासमोर या सिमती या िशफारशी पढु ील माणे :
येतील. १. पॉट िफि संग करणाची
 महसल
ू गोळा हो याची सखोल चौकशी करावी.
श यता २. िवशेष तपास पथक िकं वा
 भारतातील पिहला बोलपट संयु तपास पथकांची
आलम आरा थापना सव च यायालयाने
करावी.
३. तपास पथकाम ये ा ीकर,
महसल ू गु चर यं णा,
ओिदशाम ये बेकायदा खाणकाम अंमलबजावणी संचालनालय
ओिदशामधील खाणकामासंदभात क यातील अिधका यांचा
सरकारने या. एम. बी. शहा यां या समावेश कर यात यावा.
अ य तेखाली चौकशी आयोग नेमला होता. या
आयोगा या िशफारशीनस ु ार ओिदशाम ये ६० क ीय लोकसेवा आयोगा या
हजार कोटी पयांचे बेकायदा खाणकाम झाले
आहे. परी ेसाठी कमाल वयोमयादेत वाढ
अशा बेकायदा खाणकामांम ये टाटा टील,
SAIL, JSPL आिण िबला यासार या
कं प यांचा समावेश आहे. या कं प यांनी
२००८ ते २०११ या कालावधीत ६० हजार
कोटी . कमावले आहेत.
आयोगाने आपला अहवाल संसदेला सादर
के ला असून या खाणकामाची CBI चौकशी
हावी अशी िशफारस के ली आहे. या खाण म ये
लोह आिण मॅगनीज या खिनजांचे मोठ् या क ीय लोकसेवा आयोगा या सव परी ांसाठी
माणावर खनन झा याचे िदसून आले आहे. खु या गटा या पधकांसाठी चार ऐवजी सहा

संधी व वयोमयादा ३० ऐवजी ३२ कर यात
आले आहे.
OBC या गटासाठी ७ ऐवजी ९ संधी व
वयोमयादा ३३ ऐवजी ३५ कर यात आली
आहे. तर SC, ST साठी य नाची अट यापूव
न हती व आताही ती नाही पण वयोमयादेत मा
वाढ कर यात आली आहे. ती ३५ व न ३७
कर यात आली आहे.
या वष सरोिजनी नायडू यां या जयंतीचे १३५
वे वष होते. या िदनाचे औिच य साधून गगु लने
संसदेम ये १३० िबले पडून डूडल बनवले होते. याम ये “O” या अ रा या
संसदेम ये १३० िबले काय ात पांतर जागी सरोिजनी नायडू यांचे िच दाखव यात
हो यासाठी पडून आहेत. याम ये त ार आले होते. तर “L” या अ रा या जागी यां या
िनवारण िबल, ि हसल लोअर संर ण िबल का यलेखनाचे ितक हणून ‘लेखणी’
यासारखी िबले आहेत. दाखव यात आली होती.
यातील ि हसल लोअर िबलासारखे मह वाचे “भारता या नाइिटंगेल” या नावाने सरोिजनी
िबल( अ यंत आव यक असणारे) िबल हे नायडू ओळख या जातात.
अिधवेशन संप यामळ ु े व लोकसभा बरखा त है ाबाद येथील च ोपा याय यां या कुटुंबात
होणार अस यामळ ु े र होणार आहे. यांचा ज म झाला. गोिवंदराजल ु ू नायडू
१५ या लोकसभे या सरु वातीपासून ते यां यांशी यांचा मे िववाह झाला. १८९६ म ये
आतापयत एकूण १२६ िबले मंजरु ीसाठी पडून पसरले या लेग या साथीदर यान यांनी
होती. काही िबले एका सभागहृ ात मंजूर होऊन के ले या अि तीय कामिगरीब ल ि टीश
दसु या सभागहृ ा या मंजरु ीसाठी ठेव यात सरकारने यांना “कै सर ए िहंद” हा िकताब
आली होती. उदा. मिहला आर ण िबल देऊन गौरव के ला. यांनी उ र देशचे
२०१० म ये रा यसभेत मंजूर झाले होते, पण रा यपाल पद भूषिवले होते.
लोकसभेत अडकले......... डू डल िवषयी :
यातील काही मह वाची िबले : ऑनलाईन िव ात नेटीझ स या जागितक
१. अपंग बील २. यायालयीन ‘मूड’चे ितिबंब गगु ल या डूडलवर उमटलेले
नेमणूक िवषयक बील. पहावयास िमळते. यामळ ु े डूडल हे जणू
“सां कृितक मानिबंदू / ितक” ठ लागले
आहे.
सरोिजनी नायडू यांचा िवशेष डूडल पिहले डूडल १९९८ म ये िस द झाले.
देशभरातील मतदान क ाचे

िच ीकरण होणार

देशभरातील येक िज ाम ये असले या “रा ीय कृषी वसंत” दशन आयोिजत के ले
मतदान क ावरील सिु वधां या पतु तेसंदभात होते. महारा ातील वधा महामागावरील क ीय
मतदान क ाचे िच ीकरण होणार आहे. हे कापूस संशोधन सं थे या प रसरात फे वु ारी
िच ीकरण सव िज ांना अिनवाय कर यात १३ पयत हे दशन सु होते.
आले आहे. या दशनाचे उ ाटन देशाचे रा पती
मा. णव मख ु ज यां या ह ते झाले. तर या
डॉ टरांना ि ि शन प काय माचे अ य थान रा यपाल के .शंकर.
नारायणन यांनी भूषवले.
अ रात िलिह याची स या दशनाचा उ ेश = शेतक यांना
ो साहन देणे आिण शेती े ात रोजगार
वाढावणे. कारण शेती े ा या उ प नात १%
वाढ झा यास रोजगार िनिमतीत २% वाढ होत
असते.
जागितक आयुवद मेळावा

जागितक तरावरचा आयवु द मेळावा २०
फे वु ारी ते २४ फे वु ारी २०१४ दर यान
के रळ या रा यात पार पडला.
िव े यांना नीट वाचता यावे याच माणे या काय माचे मख ु अितथी हणून
आजारी य ना आपण कोणते औषध घेत मॉरीशसचे रा पती राजके र परु याग उपि थत
आहोत हे कळावे यासाठी डॉ टरांनी िदलेले होते.
ि ि शन हे पिह या िलपीत िलहावे असा हा मेळावा िव ान आिण सामािजक
ताव आरो य मं ालया या िवचाराधीन आहे. कृ तीिशल क (CISSA), के रळ शासन व
पण याला डॉ टरांचा िवरोध आहे.
आयवु दातील ॅ टरनीटी ऑफ के रळ यां या
यामळु े बनावट औषधाला आळा असेल. संयु िव माने आयोिजत कर यात आला.
याचबरोबर काही औषधांचे उ चार हे सारखेच या मेळा याचे मु य थीम(हेतू) “मानवी
असतात. यामळ ु े चुक चे औषध दे याची आरो यात आयवु दाचे मह व” हे होते.
श यता िनमाण होत असते. हे टाळ यासाठी
प अ राचा उपयोग होऊ शकतो. बोगस
डॉ टरांचा शोध घे यासाठी या प िच ीचा या मेळा या या काय मात पढु ील िवषयांचा
उपयोग होऊ शकतो. समावेश कर यात आला होता -
मानिसक आरो य आिण आयुवद, वै क य
संशोधनाम ये आयवु द, स दयशा ात आयवु द.
हा मेळावा दर दोन वषानी भरव यात येतो. हा
रा ीय कृषी दशन मेळावा भरवणारी CISSA ही सं था ना नफा
क ीय कृ षी मं ालय, भारतीय उ ोग या त वावर चालणारी सं था आहे.
महासंघ आिण महारा शासन यांनी संयु पणे

या सं थेचा उ ेश “ व छ, सहज आिण या पढु े सव च यायालयाने असेही प
आरो यपूण जग िनमाण करणे ” हा आहे. के ले िक, ‘क सरकारने फाशी या िश ेवर
 जागितक आयवु द मेळावा के रळ येथे ठरािवक वेळेत िनणय घेतलाच पािहजे.’
भरव यात आला.
 मखु पाहणे मॅारीशसचे रा पती
राजके र परु याग हे होते. भारत सरकारचा िवकासपीिडया
 मेळा याचे थीम-“मानवी आरो यात देशातील लोकांना जा तीत जा त मािहती
आयवु दाचे मह व” उपल ध क न दे यासाठी भारत सरकारने एक
संकेत थळ सु के ले असून “ याला सरकारी
िवकासपीिडया असे हटले आहे.
या संकेत थळावर थानीक भाषेतून
पाक सरकारशी संधान जा तीत जा त मजकूर उपल ध होणार आहे
बांध याचा आरोप आिण जा तीत जा त मजकूर हा सामािजक
चांद कुमार साद या नौदल अिधका याने े ासाठी उपयोगी असणारा आहे.
पािक तानशी संधान बांध याचा आरोप या संकेत थळाचा उ ेश सरकारी मािहतीचे
या यावर ठेव यात आला. सावि क करण आिण लोकशाहीकरण हे आहे.
या अिधका याने भारता या “िस े ट या संकेत थळावर स या आरो य, शेती,
ॲ ट” काय ाचा भंग के ला असून या यावर िश ण, सामािजक क याण, ऊजा आिण ई-
िद ली यायालयात खटला भर यात आला ग हनस आिद े ाबाबतचा ाथिमक मजकूर
आहे. मािहती पाने संकिलत क न दे यात आला
हा आरोप िस झा यास १४ वषाची िश ा असून स या पाच भाषांम ये हे पोटल आहे. ते
होऊ शकते. लवकरच २२ ादेिशक भाषांम ये उपल ध
असेल.
www.localisation.gov.in या
संकेत थळावर सरकार या सात ई-ग हनस
राजीव गांधी या मारेक या या क पातील मजकूर अ य भाषांम ये पांतरीत
िश ेत कपात क न घे यासाठी उपल ध क न िदला गेला
आहे.
राजीव गांधी यां या मारेक याची दया या क पाचे अॅप तयार कर यासाठी सरकार
यािचका ११ वषापासून क सरकारकडे स या य नशील असून असे अॅप तयार
लंिबत होती. करणा या िवकासकांना िवशेष परु कारांने
गु हेगारांची दया यािचका जा त काळ स मािनत कर यात आले आहे. यातील
लंिबत रािहली तर या या मानिसकतेवर बहतेकांनी कृषी े ाशी िनगडीत अॅप तयार
प रणाम होत असतो, हे कारण पढु े करत के ले होते.
सव च यायालयाने यां या फाशीची िश ा
कमी क न ती ज मठेपेवर आणली आहे.

उिडया भाषेला अिभजात भाषेचा कोण याही मतदारसंघात उमेदवारा या
दजा िनवडीबाबत वाद िनमाण झा यास व खटला
यायालयात गे यास यासाठी परु ावा हणनू
उिडया ही एक अित ाचीन भाषा असून या पेपर ेलचा उपयोग के ला जाणार आहे.
भाषेचे िहंदी, सं कृत, बंगाली आिण तेलगु
या प तीचा वापर १६ या लोकसभे या
यापैक एकाही भाषेशी साध य नाही. यामळ ु े
िनवडणकु त के ला जाणार आहे.
क ीय मंि मंडळा या बैठक त उिडया भाषेला
अिभजात भाषेचा दजा दे यात आला आहे.
आता उिडया भाषा हीसं कृ त, तिमळ,
तेलग,ु क नड आिण म याळम या अिभजात इ छामरण यािचका घटनापीठाकडे
भाषां या यादीत समावेश झाला आहे. यामळु े -भारतीय काय ानस ु ार इ छामरण हणजे
उिडया अिभजात भाषा क ाची थापना आ मह या होय. आ मह या करणे हा गु हा
कर याचा माग मोकळा झाला आहे. मानला जातो. हणून शासन इ छामरणास
िवशेष हणजे उिडया ही अिभजात भाषेचा रीतसर परवानगी देऊ शकत नाही.
दजा िमळवणारी आय भारतीय भाषा समहु ातील -बरेचसे कोमाम ये गेलेले ण यां या
पिहलीच भाषा आहे. इ छे िव वै क य कृि म यं णेवर जीवन
जगत असतात. यांना वेदनेतून मु कर याचा
अिभजात भाषा िनवड याची ि या: एकमेव माग इ छामरण हाच होय.
a. १.भारता या सां कृितक मं ालयातफ -SC या खंडपीठात वरील आशयाची यािचका
थापन कर यात आले या ‘कॉमन कॉज’ या NGO ने दाखल के ली होती.
भाषात ांची सिमती एखादी भाषा -मा या याचीके वर सखोल िवचार कर यासाठी
अिभजात ठ शके ल का याची छाननी खंडपीठाने ही यािचका ५ सद यीय
करते. घटनापीठाकडे वग के लीय.
b. या भाषेतील सािह याची िनिमती िकमान कलम १४५ = घटनेचा अथ लाव याचा हा
१५०० ते २००० वषापूव झाली आहे का, मु ा पाच यायाधीशां या पीठापुढे मांडणे
तसेच भाषेचे उगम थान अ य कोण या भाषेत आव यक
आहे का, याचा अ यास कर यात येतो.
c. हे सव िनकष पािह यानंतर सिमती या
िशफारशीव न संबंिधत भाषेला अिभजात फाशीची िश ा र कर या या
भाषेचा दजा बहाल कर यात येतो.
िनकालािवरोधात क सरकारने
सव च यायालयात दाखल के ली
पेपर ेल फे रिवचार यािचका
मतदान के यानंतर मतदारांना एक िविश क सरकारचे हणणे = हे करण तीन
कारची पावती िदली जाते, यालाच पेपर ेल यायाधीशां या पीठा या यायक बे ाहेर
असे हणतात होते. हणून हा मह वाचा िवषय घटनापीठापढु े
मांडणे आव यक होते

कलम १४५ = घटनेचा अथ लाव याचा हा  आकाशवाणी = छोटे काय म सादर
मु ा पाच यायाधीशां या पीठापुढे मांडणे करणार.
आव यक
 िच पटगृहे = लघपु ट दाखवणार.
 मािहती अिधकारा या
अंमलबजावणीची जबाबदारी कािमक
ओिडशाला िवशेष रा याचा दजा व िश ण िवभागावर असते.
ा – िबजद ची मागणी
-िबजू जनता दलाने (िबजद) िसमा ाला
िमळाला तसा िवशेष दजा ओिदशालाही िमळावा
हणून आंदोलन के ले.
-क ाने रघरु ाम राजन सिमती या
सरु ा दलां या कुटुंिबयांसाठी २
अहवालाव न ओिडशाला िवशेष रा याचा दजा वै क य िव ान सं थांचे उ ाटन
दे यास नकार िदला होता. मा नक ु तेच  देशात िविवध सरु ा दले कायरत
िसमा ावािसयांना िदलासा हणून क ाने आहेत. उदा. क. पोलीस दल, क.
िसमा ास िवशेष रा याचा दजा िदला. औ ोिगक सरु ा दल , सीमा सरु ा
दल व इतर
 या िविवध सरु ा दलां या जवानां या
इटली या नौसैिनकांिवरोधात कुटुंिबयांना या सं थे ारे वै क य
चाचेिगरी ितबंधक काय ानुसार सिु वधा परु िव या जातील.
खटला चालवला जाणार नाही
 कारण – या काय ात आरोपीला
जा तीत जा त मृ यूदडं ापयत िश ा
कर याची तरतूद आहे आिण भारताने ‘ मा यम माणीकरण व संिनयं ण
इटलीला वचन िदलेय िक या सिमती ‘
नौसैिनकाना मृ यदु डं िदला जाणार  ‘पेड यूज’ या बंदोब तासाठी क ीय
नाही. िनवडणकू आयोगाने येक
िज हाधीका या या अ य तेखाली ‘
मा यम माणीकरण व संिनयं ण
िच पटगहृ े व आकाशवाणी करणार सिमती ‘ थापन के लीय. ही सिमती
मािहती अिधकाराबाबत जनजागतृ ी पेड यूजवर ल ठेवेल.
 ‘इंिडयन यूजपेपर सोसायटी’ या
 देशातील १०५ आकाशवाणी क े व
अमतृ महो सवािनिम आयोिजत
उ रेकडील िहंदी भािषक रा यातील
के ले या काय मात रा पत नी ‘पेड
िच पटगहृ े यां ारे मािहती
यूज’चा कार िचंताजनक अस याचे
अिधकाराबाबत जनजागतृ ी के ली
नमूद के ले होते. यानषु ंगाने िनवडणूक
जाणार आहे.

आयोगाने ही सिमती थापन के ली  -क ीय िनवडणूक आयोगाने िनवडणूक
आहे. ही खच मयादा वाढव याची िशफारस
के ली होती.
 -लोकसभेसाठी = मोठी रा ये व
ततृ ीयपंथीयांसाठी ‘अदर जे डर’चा िद ली – ४० लाखांहन ७० लाख
पयाय िनमाण  छोटी रा ये व इतर क शािसत देश
 तृतीय पंथीयांना मतदान करता यावे – २२ लाखांहन ५४ लाख
हणनू थमच ‘अदर जे डर’ असा
वतं रकाना िनवडणूक आयोगाने  -िवधानसभेसाठी = = मोठी रा ये व
िनमाण के लाय. िद ली – १४ लाखांहन २८ लाख
 छोटी रा ये व इतर क शािसत देश
– ८ लाखांहन २० लाख
‘मानवी ह कांबाबतचा अहवाल –

२०१३’ या मते भारतात आकं ठ सात या वेतन आयोगा या
ाचार थापनेस मा यता
 या अहवालात भारतातील सव े े  क ीय कमचा यां या महागाई भ यात
( याय यव था सु ा ) ाचारात १०% वाढ. आता महागाई भ ा
बडु ा याचे हंटले आहे. १००% बनलाय.
 -CBI ने जाने. ते नो हबर २०१३  -क ीय कमचारी सं या- ५० लाख
दर यान ५८३ ाचाराचे गु हे
 पे शनधारक – ३० लाख
न दवलेत.
 -क ीय द ता आयोगाने (CVC)
२०१२ म ये ५५०० ाचाराचे गु हे
न दवलेत.
 भारत सरकार उपल ध काय ांचा
. रोिहत शेखर माझाच मुलगा-
ाचार रोख यासाठी प रणामकारक एन.डी.ितवार ची अखेर वीकृती
वापर करत नाहीये, असे हा अहवाल # घटना म :
सांगतो. -गे या २००८ पासून रोिहत शेखर हा यवु क
आपले जैिवक िपता एन.डी.ितवारी ( काँ ेसचे
नेते )अस याचे सांगत यायालयीन लढाई
िनवडणूक खच मयादेत वाढ लढत होता.
- २०१२ म ये डीएनए चाचणीतून रोिहत
शेखर ितवार चा मल
ु गा अस याचे िस झाले.
- २०१४ एन.डी.ितवार नी रोिहत शेखरला  दोन िदवसांपूव च ये िविध फली
मल
ु गा हणून ि वकारले. न रमन यांनीही हे पद वीकार यास
नकार िदला होता.
 फली न रमन – ” िव मान
िवधेयकातील तरतदु ी ल ांत घेता,
सवात भावी, स म आिण खमका
जगातील धोकादायक देशांत भारत लोकपाल िनवडणे श य नाही. “
ितसऱया मांकावर! रा ीय  थॉमस – “काय ातील िनयमावल चा
बॉ ब फोट डेटा क ाची पाहणी अ यास के ला असता, या िनवड
सिमतीला एखा ा य ची वतं
 इराक पिहला, तर पािक तान दस
ु ऱया िनवड कर याचे अिधकारच नसून
मांकाचा धोकादायक के वळ सरकार या कािमक आिण
 जगातील ७५ ट के बॉ ब फोट इराक, िश ण मं ालयाने िशफारस के ले या
पािक तान आिण भारतात उमेदवारांतूनच ही िनवड करावी
 भारताम ये २०१३ या वषात लागणार आहे.”
अफगािण तानपे ाही दु पट त बल
२१२ बॉ ब फोट झाले. यात एकूण
१३० जणांचा मृ यू आिण ४६६ जण जाट समुदायाचा OBC म ये
जखमी झाले होते. समावेश – क ीय मंि मंडळाचा
 भारतातील एकूण ह लांपैक ८० िनणय
ट के ह ले ईशा य भारतात (आसाम, -उ रेकडील ९ रा यांतील ९ कोटी जाटांचा
मिणपूर इ.) आिण न ली देश OBC म ये समावेश के ला गेलाय.
(िबहार, छ ीसगड आिण झारखंड) या
-रा ीय मागासवग आयोगा या िशफारश व न
देशांम ये झाले आहेत.
हा िनणय
 तर, एकूण बॉ ब फोटांम ये ५० ट के -९ रा ये = गज ु रात, राज थान, ह रयाना,
बॉ ब फोट ज मू-का मीरम ये झाले िहमाचल देश, म य देश, उ राखंड,
आहेत. उ र देश, िबहार, िद ली
-फायदे = रोजगारात आर ण िमळे ल.
-जीवनमान सधु ारेल.
@रा ीय मागासवग आयोग = मंडळ के सम ये
माजी यायमूत के . टी. थॉमस SC या आदेशाव न क ाने रा ीय मागासवग
यांचा लोकपाल िनवड सिमतीचे आयोग कायदा १९९३ पास के ला.
अ य पद वीकार यास नकार - यानस
ु ार २ एि ल १९९३ पासून हा आयोग
कायरत झाला.
-ही एक कायम व पी सं था आहे.

फोट घडवले होते. यात २५७ जन
ठार तर ७१३ जखमी झाले होते.
लिगक अ याचार िपडीतांवर यासाठी याकुबने आिथक मदत परु वली
होती.
उपचाराची नवीन मागदशक त वे
 टाडा यायालयाने फाशीची िश ा
जाहीर सनु ाव यावर याकुबला सु ीम
-उ ेश – लिगक अ याचार झा यानंतर कोटानेही िदलासा िदला न हता.
िपडीतेवर या कार या भयावह व अमानवीय शेवटी रा पत कडे याने दया याचना
चाच या घेत या जातात यास आळा घालणे. के ली. (ऑ टोबर २०१३)
-क ीय आरो य मं ालयाने ही मागदशक त वे
जाहीर के लीयेत.
# काय आहेत त वे? = येक हॉि पटलला
नवीन सस ु ज खोली तयार करावी लागेल. या
खोलीत सव कार या यायवै क य पाणबुड्या व यु नौकां या अपघात
(forensic) व वै क य चाच या के या मािलके त १० व अपघात
- INS िसंधरु न या रिशयन बनावटी या
जातील.
- २-िफ़ गर चाचणी वर बंदी. कारण ही िकलो वगातील पाणबडु ीतून सागरी
अशा ीय व अमानवीय चाचणी होय. चाचणी सु असताना अचानक धूर
- MLC परु ावा हळुवारपणे गोळा करावा. िनघू लागला. दोघे बेप ा आहेत.
- डॉ टरांनी ता काळ उपचार सु करावेत.
FIR न दव याची वाट पाह नये. - -१ ला अपघात – INS िसंधरु क =
- वै क य चाचणीवेळी डॉ टर यित र ेपणा फोट – बुडाली – १८ जन
कुणीही इतर य मम ये नसावा. पु ष बडु ाले.
डॉ टर असेल तर एक मिहला सहाियका - ९ व अपघात -INS िसंधूघोष = गोदीत
यां या बरोबर असावी. वेश करताना गाळात तली.
- िपडीते या आरो याची पूण काळजी यावी.
उदा. शारी रक इजा, HIV, HEPATITIS-B - दर यान नैितक जबाबदारी वीकारत
इ. नौदल मख ु ॲडिमरल डी के जोश नी
राजीनामा िदलाय.
याकुब मेमनला फाशीची गहृ

भारतीय नौदल हातारे बनलेय
मं ालायची रा पत ना िशफारस
भारतीय नौदलात एकूण ४२ यु नौका व १४
 याकुब मेमन = १९९३ मंबु ई पाणबडु ् या आहेत.
बॉ ब फोटातील आरोपी मा या कोण या अव थेत आहेत हे पाहया.
 १९९३ मंबु ई बॉ ब फोट = याकुबचा ४१ यु नौका = १ – वय ५० वष
भाऊ टायगर मेमन याने हे साखळी १६ – वय २५

७ – आयु यकाल संपत आलाय. अिधकारी आिण यव थापक य संचालक ए.
१८ – त ण आहेत. िशवतानू िप लई यांनी प के ले.
लहान ेपणा ाची वैिश ् य ही मोठ् या
१४ पाणबडु ् या = ८ – आयु य संपलेय ेपणा ासारखीच असतील यावर भर दे यात
४ – अखेर या ट यावर येणार आहे. याचबरोबर नवीन ेपणा
२ त ण / न या बनवताना याचा वेग वाढव यावर ल असणार
आहे. ही लहान ेपणा े हायपरसॅािनक
असणार आहेत.
या प तीने भारताने सपु रसॅािनक
छ ीसगडम ये न ली ह यात ेपणा े बनव यात जगभरात पढु ाकार
सहा जवान शहीद घेतलेला होता याच माणे हायपरसॅािनक
दंतेवाडा िज ातील बचेलीपासून पाच िनिमतीतही भारत पुढाकार घेऊ इि छत आहे.
िकलोमीटर अंतरावर असले या यामिगरी येथे  ा होस एरो पेस चे CEO आिण
ही चकमक झाली. यव थापक य संचालक- ए.िशवतानू
िप लई
यापुढे भारताचा लहान पे णा ावर  लहान ेपणा हे हायपरसॅािनक
भर भारताने ५००० िकलोमीटर पयत मारा कारातील असतील.
करणारे ेपणा बनवले आहेत. यापढु े कमी
प याचे ेपणा बनव यावर देशाचा भर
राहील असे ा होस एरो पेसचे मु य कायकारी

पा मु जोम बैठक : उ र व दि ण को रयात ७ वषानतर उ च तरीय चचा
कोरीयांतील कुटंबे एकमेकांना ३ वषानंतर भेटणार
चीनने संर ण खचात के ली १२.२% ची वाढ ($१४८ िबिलयन)
२०१२ नंतर अफगािण तानातील जखमी व मतृ ांची सं या १४% नी वाढली :

UNAMA
सुशील कोईराला : नेपाळचे ३७ वे पंत धान
िसरीया : िसरीया ी स ा ढ प आिण िवरोधी प ात चचची दुसरी फे री

संप न
चीन व तैवान म ये १९४९ नंतर थमच उ च तरीय चचा
मे ेओ रे झी (३९) बनले इटलीचे आिण EU मधील सवात त ण पंत धान
पािक तानात ‘का मीर एकता िदवस’ साजरा
अमे रके ने मिलक इसाकला ‘जागितक दहशतवादी’ हणून घोिषत के ले
मालदीवम ये खून करणा यांना िवषारी इंजे शन ारे मृ युदडं िदला जाणार
इिज सरकारने िदला िनवडणुक पूव राजीनामा
अफगाण भारत सीमेवर मनोरे

पािक तानात िचलखती वाहनाची खरेदी मोठ्या माणावर
मशु रफ या या पु तकातील उता याची यायालयाकडून मागणी

“
हॅाटस् अॅप आता फे सबुककडे
इं लंड या संसदीय भाषेचा अ यास होणार
अमे रका – ि हएतनाम अणुकरार अंितम ट यात
अमे रके चा अफगािण तानातून संपूण सै य काढून घे याचा इशारा
चीनमधील रे वे टेशवरील ह यात ३३ ठार, १३० जखमी
पािक तान पोिलओ मु कसा होणार?
ितसरी ‘िबम टेक’ प रषद यानमार येथे सु
बोको हराम चा बोण रा यातील शहरावर ह ला
ीलंकेने ३२ भारतीय मि छमारांना पकडले
बांगलादेशात िव ापीठा या कुलगु पदी थमच मिहला
तािलबानचा कमांडर िभ ानी ठार
पािक तान भारताकडून वीज आयात करणार
भारतात येणा या परदेशी नाग रकां या िनयमात बदल
कॅ नडा या ग हनर जनरलचा भारत दौरा

पा मु जोम बैठक : उ र व दि ण  उ. को रया या माग या = द. को रया
को रयात ७ वषानतर उ च तरीय व अमे रके त दरवष फे वु ारी मिह यात
यु दसराव होतो. तो बंद करावा.
चचा (कारण तमु चे यु द साम य पाहन
आ हाला भीती वाटते.)
> आम यावरील आिथक व इतर िनबध
िशिथल करावेत.
> माउंट उमगांग रीसॉटला भेट दे यासाठी द.
को रयाने यां या देशवािसयांना परवानगी
ावी. ( हणजे आ हाला यातून परक य चलन
िमळे ल, जे स या फारच कमी आहे. का? कारण
आ ही जगात एकाक पडलोय.)
 पा भूमी :- आिशयातील या दोन
देशांत परु ानी दु मनी आहे.
 हकुमशाही असलेला उ र को रया या
वैरात एकाक पडलाय. यामळ ु े ितथे
िवकास नाहीये. के वळ चीनचा यांना
आधार आहे.
 दसु रीकडे द. को रया लोकशाही माउंट उमगांग रीसॉटची कथा – २००८
मागाने जातोय. याला सव जगाचा
साली उ.को रया या सैिनकांनी एका दि ण
(िवशेषतः अमे रके चा) पाठ बा आहे.
को रयन पयटकाला माउंट उमगांग रीसॉट येथे
येथे मोठ् या माणावर िवकास झालाय.
ठार के ले. यामळ ु े द.को रयाने आप या
 या दोघांत वारंवार चकमक आिण यु े नाग रकांना तेथे जा यास मनाई के ली. ही मनाई
होत राहतात. अजूनही लागू आहे.
 २००७ ला झाले या उ च तरीय
चचनंतर या दोन देशांत कोणतीही चचा KINA – उ.को रया सरकारची वृ सं था
झालेली न हती.
पा मु जोम बैठक तील चिचत मु े :-

कोरीयांतील कुटंबे एकमेकांना ३
उ र को रयाने ही चचा हावी हणून पुढाकार
घेतला. यानस ु ार पा मु जोम या सीमारेषेवरील वषानंतर भेटणार
खेड्यात ही बैठक भरली. यात खालील
मदु ् ांवर चचा झाली.
 कारण – जपान आिण इतर चीनी
समु ाकाठ या देशांशी उ वले या
वादामळ
ु े च चीनने ही वाढ के लीय.
 ल करी खचात नं.१ = अमे रका =
$५७४ िबिलयन
नं.२ = चीन = $ १४८ िबिलयन
 १९५०-५३ दर यान झाले या  पढु ील वष चीनचा हा खच ि टन,
को रयन यु ाने को रयाची फाळणी जमनी व ांस यां या एकूण ल करी
झाली. यामळ ु े अनेक कुटुंबे खचापे ा जा त असेल. तर २०२४
एकमेकांपासून दरु ावली. म ये तो पूण युरोपपे ा जा त असेल.
 यांना एक आण याचे अनेक य न
यापूव ही अनेकदा झालेत. मागील वष
भेटीची तयारी पूण झाली होती. मा
अचानक उ. को रयाने ही भेट र
के ली. २०१२ नंतर अफगािण तानातील
 यावष ची भेट यश वी होईल िक नाही जखमी व मतृ ांची सं या १४% नी
याबाबत साशंकता आहे. कारण वाढली : UNAMA
द.को रया आिण अमे रके दर यान  अमे रके या नेतृ वाखालील नाटो
यु सराव चालू आहे. (दरवष फे वु ारी फौजांनी अफगािण तानातून माघार
मिह यात हा यु सराव के ला जातो. घेत यानंतर तेथील प रि थती वाईट
होत चालली आहे.
 अफगाणी सै य आिण तािलबा यांत
चीनने संर ण खचात के ली होणा या चकमक त मतृ व जखमी
१२.२% ची वाढ ($१४८ िबिलयन) नाग रकांची सं या २०११ पयत कमी
कमी होत चालली होती. मा २०१२
नंतर यात वाढ झालीय.
 संयु रा ांचे अफगािण तानातील
मदत अिभयान (UNAMA) याने ही
आकडेवारी िदली आहे.
 स याचे उव रत ५८ हजार नाटो सै य
२०१४ नंतर मायेशी परतणार आहे.
 अमे रका आिण नाटो देशांनी आप या  अफगाणी सै य नाग रकांना मारहाण,
संर ण खचात कपात के लेली लुट, फासावर लटकवने इ. बाबी
असताना चीनने मा आप या संर ण करतय. याबाबत UN ने िचंता य
खचात ही घसघशीत वाढ के लीय. के ली आहे.

सुशील कोईराला : नेपाळचे ३७ वे राज रेगमी हेच हंगामी पंत धान हणून
कायरत आहेत.
पंत धान
# कोईराला यां या समोरील मु य आ हान –
एका वषा या आत नवीन रा यघटना िनिमती
करणे.
िसरीया : िसरीया ी स ा ढ प
आिण िवरोधी प ात चचची दस ु री
 नेपाळी कॉ ं से (NC) या नेपाळमधील फे री संप न
सवात जु या प ाचे नेते सशु ील  यापूव जानेवारी २०१४ म ये पिहली
कोईराला नेपाळचे पंत धान बनले. फे री पार पडली. यात िस रयातील
 नेपाळी कॉ ं स
े (NC) आिण क युिन ट हो स या शहरात अडकले या जखमी
पाट ऑफ नेपाळ (UML-यिु नफाईड नाग रकांना औषधाचा परु वठा के ला
माि स ट लेिनिन ट) या दोन सवात गेला.
मोठ् या प ात युती झा याने  दस ु या फे रीत २ गो ी सा य
कोईरालांचे सरकार अ पमतात येणार कर याचा य न म य थ ला दर
नाही, असे वाटते. ािहमी यांनी के ला.:
 घटना म :- २००८ ला नेपाळम ये १. यु द थांबवणे आिण २. िसर यातील
राजेशाहीचा अंत होऊन लोकशाहीचा प रवतन होऊन िनमाण झाले या शासनाला
उदय झाला. मा यता िमळवून देणे.
 ते हापासून तेथे रा यघटना मा दो ही प ांनी एकमेकांवर के वळ आरोप
िनिमतीसाठी य न चालू आहेत. मा के ले यामळु े ही फे री िन फळ ठरली.
कोण याच प ाला प बहमत िमळत  दर यान जॉडनचे राजा अ दु ला II
नस याने आिण आघाडी जा त काळ यांनी ओबामांची भेट घेतली.
िटकत नस याने रा यघटना िस रयातील संघषामळ ु े अनेक िसरीयन
बनवणारी कोि ततुए त असे ली नाग रक जॉडनम ये आ यास गेलेत.
आपला कायकाल पूण क शकलेली यामळ ु े जॉडन या पायाभूत सिु वधांवर
नाही. प रणामी अजूनही नेपाळला ताण पडलाय.
वतःची रा यघटना िमळू शकलेली
नाही. # ला दर ािहमी – अ जे रया देशाचे
 माच २०१३ पासून सव च रिहवासी; सी रयाचे अ य बशर अल असद
यायालायचे मु य यायाधीश िखल आिण िवरोधी प यां यात म य थ हणून

काम करत आहेत. यांची नेमणूक संयु रा े या पा भूमीवर ११ फे .ु ला या दोन देशात
(UN) आिण अरब लीग यांनी िमळू न के लीय.
लीय उ च तरीय चचा झाली..
चचचे फिलत –
 दो ही देशांत कायम व पी चचा होऊ
चीन व तैवान म ये १९४९ नंतर शके ल अशा ा पाची थापना के ली
थमच उ च तरीय चचा गेली.
 तैवानला िविवध आंतररा ीय सं थांत
(UN, UNSC,, UNESCO) थान
िमळवून दे याब ल चचा झाली.
झाली
 चीनमधील तैवानी िव ा याना
वै क य सिु वधा परु वणे.
मे ेओ रे झी (३९)) बनले इटलीचे

आिण EU मधील सवात त ण
पंत धान
 चीनम ये १९४९ म ये ज हा
सा यवादी ांती झाली त हा
सा यवादाला िवरोध करणारे फॉम सा
बेटावर पळून गेले. तेथे यांनी चीनी
जास ाकाची थापना पना के ली
ली.
 इकडे सा यवादी ांतीनंतर चीननेही
वतः ला चीनी जास ाक हणवून
घेणे सु के ले.  प – डावा लोकशाही प (Leftiest
Democratic Party)
Party
 १९७१ पयत तैवानला अनेक देशांनी
मा यता िदली. यानंतर जसजसा  माजी पंत धान – एि को ले ा (हे याच
चीनचा भाव वाढू लागला,लागला तैवान प ाचे होते.)
एकटे पडू लागले.
 तैवान हा सावभौम देश नसून
चीनचाच एक भूभाग अस याचे चीन
सांगत आलाय. तर तैवानने याचा
िवरोध के लाय.

 इटली – यरु ोपातील ितसरी सवात मालदीवम ये खून करणा यांना
मोठी अथ यव था. मा स या िवषारी इंजे शन ारे मृ युदडं िदला
बेरोजगारी आिण ढासळले या
िवकासा या गतीने अडचणीत.
जाणार
पािक तानात ‘का मीर एकता

िदवस’ साजरा
पािक तानात दरवष ५ फे ुवारीला हा िदवस
साजरा के ला जातो.
अमे रके ने मिलक इसाकला

‘जागितक दहशतवादी’ हणून मालदीवम ये िदवसिदवस खून करणा यांची
घोिषत के ले सं या वाढतच चालली आहे. यावर उपाय
 इसाक हा ल कर-ए-झांघवी या हणनू हा माग काढ यात आलाय. यामळ ु े
दहशतवादी संघटनेचा सहसं थापक खु यांत जरब बसेल असा सरकारचा कयास
आहे. आहे.
 या संघटनेने फे वु ारी २०१३ म ये
पािक तानातील वे ा या शहरात
के ले या ह यात २५० नाग रक
मारले गेले होते. इिज सरकारने िदला
 ल कर-ए-झांघवी या सं थेला िनवडणक
ु पूव राजीनामा
अमे रके ने ‘परक य दहशतवादी  -जल ु ै २०१३ म ये ल कराने मह मद
संघटना’ हणून यापूव च घोिषत मोस यांना अ य पदाव न हटवले.
के लेले आहे. यानंतर हाझेम अल बेबालावी
 अमे रके या या घोषणेमळ ु े आता पंत धान बनले तर ल कर मख ु
कोण याही अमेरीक नाग रकाला अ देल फताह अल सीसी हे
इसाकशी यवहार करता येणार संर णमं ी बनले.
नाहीत. इसाकची अमे रके तील संप ी  -पढु ील मिह यात िनवडणक ु ा होणार
गोठवली जाईल. आहेत आिण सीसी िनवडून ये याची
दाट श यता आहे.
 -या पा भूमीवर मंि मंडळाने राजीनामा
िदलाय.

अफगाण भारत सीमेवर मनोरे मश
ु रफ या या पु तकातील
उता याची यायालयाकडून मागणी
पािक तान दूरसंचार िनयामक सं थेने सं थेने

अफगाण- भारत सीमेवरील मनोरे काढ याची
सूचना भारत व अफगािण तानला िदली आहे.
कारण या देशातील संदशे थेट पािक तानात “इन द लाईनऑफ फायर” हे मशु रफ यांचे
येतात. यामळ
ु े पािक तानात अवैध कामांसाठी आ मच र असून अमे रके वर ११ स टबर
उदा. अपहरण, खंडणी यासाठी याचा वापर होत २०११ रोजी झाले या दहशतवादी
आहे. ह यानंतर पािक तानातून शेकडो य
याचबरोबर पािक तान या काही भागात या ता यात घेऊन यांना परक य श या हवाली
देशातील िसम काडही िमळत आहेत. कर यात आ याचा यात उ लेख कर यात
आला आहे.
जर अशा ही अंमलबजावणी झाली नाही तर
असे कॉल पकडून यावर कारवाई के ली जाणार ९/११ या ह यानंतर पािक तानातून शेकडो
आहे. य गायब झा याचा आरोप मानवी ह क
संघटनेने के ला होता.
या संदभात यायालयाने या पु तकाची मागणी
के ली आहे.
पािक तानात िचलखती वाहनाची
खरेदी मोठ् या माणावर हॅाटस् अॅप आता फे सबुककडे
बंदक
ु या गो या तसेच बॉ ब ह यापासून
संर ण कर यासाठी अशा वाहनाची खरेदी
तेथील ीमंत लोक करत आहेत. यामळ ु े असे
वाहने बनव याचा उ ोग पािक तानात
वाढलेला आहे.
िचलखती वाहनाची िनिमती करणारी “ ेट”
समूहातील कं पनीने कराची येथे वाहन
िनिमतीचा कारखाना थापला आहे. अशा
वाहन मागणीमळ ु े पािक तानात बेकायदेशीर
वाहन िनिमती कारखाने थापन हो याची िभती जगाम ये वेगाने लोकि य होत चाललेले
पािक तान सरकारने य के ली आहे. हॅाटस् अॅप फे सबुकने िवकत घेतले आहे.
आतापयत एका कं पनीने दसु या कं पनीला अमे रके चा अफगािण तानातून
सवात जा त र कमेला िवकत घेतले आहे. हा संपूण सै य काढून घे याचा इशारा
यवहार १९ अ ज डॉलरचा झाला आहे.
 -अमे रका अफगािण तान बरोबर
ि प ीय सरु ा करार क इि छते.
मा अफगािण तानचे अ य हमीद
करझाई यास िवरोध करताहेत.
इं लंड या संसदीय भाषेचा अ यास  -ि प ीय सरु ा करारानस ु ार –
होणार अमे रके चे काही सै य
इं लंडची संसद हीजगातील जु या अफगािण तानात राहन अल – कायदा
संसदेपकै असणारी एक आहे. जगातील अनेक िव द लढतील व अफगािण तान या
देश इं लंड या संसदे या कामकाजाचे अनक ु रण फौजांना िश ण देतील.
- अमे रके वरील ९/११ या ह यानंतर
करत असतात. यामळ ु े च इं लंडमधील
भाषात या संसदीय भाषेचा अ यास करणार
२००१ पासून अमे रके चे सै य
आहेत.
अफगािण तानात तळ ठोकून आहे.
लासगो िव ापीठातील संशोधकांनी हा
अ यास कर याचा िनणय घेतला असून २.३
अ ज श दांचे िव ेषण क न संसदीय भाषेत
झालेले बदल ते न दवणार आहेत. या चीनमधील रे वे टेशवरील
अ यासात संगणकाचा वापर कर यात येणार ह यात ३३ ठार, १३० जखमी
असून, पिह या ट यात संगणकाचा ो ाम
 थळ = यनु ान भागातील कुनािमंग या
बनव यात येणार आहे.
रे वे थानक
 ह ला कोणी के ला = पूव तुक तान
इ लािमक मू हमट ("अल् कायदा'शी
अमे रका – ि हएतनाम अणुकरार िनगिडत )
अंितम ट यात  ह याचे कारण = वाय यवेकडील
 -ि हएतनामम ये िवजटंचाई आहे. िझनिजयांग ांतात उघीर मिु लम
यासाठी अणउु जा आव यक आहे. आिण हान वंशीय िचनी नाग रक
हणून हा करार मह वाचा आहे. यां यात अनेक वष संघष सु आहे.
 -यरु ेिनयमचा वापर अ व ांसाठी  गे या वष ितयानमेन चौकात पूव
करणार नाही, असे आ ासन तुक तान इ लािमक मू हमट या
ि हएतनामने िदलेय. संघटनेने के ले या ह यात ३ जण
 -ऑ टोबर २०१४ म ये ‘पूव आिशया ठार झाले होते.
िशखर प रषद’ नु ईे येथे होणार आहे.
तेथे या अणकु रारावर स ा होतील.

पािक तान पोिलओ मु कसा थायलंडचे ‘पि मेकडे पहा’ पररा
धोरण यांची आिव कृ ती मानली जाते.
होणार?
 -वाय य पािक तानात पोिलओ
लसीकरण करणा या पथकांवर
बॉ बह ला झालाय.
 - यात एका मल ु ासह बारा जण
बोको हराम चा बोण रा यातील
ठार झाले. शहरावर ह ला
 इतर िठकाणीही ह ले झाले.  -आि का खंडातील नायजे रयातील
 -तािलबानची अंध ा – पोिलओ बोण रा यातील एका शहरावर
लसीकरण हणजे मु लीमांना दहशतवादी संघटना बोको हरामने
संपव याचा पा ीमा यांचा डाव. ह ला के ला.
 -यात १५० लोक मरण पावले.
ितसरी ‘िबम टेक’ प रषद यानमार  - यानंतर रा पती गडु लक जोनाथन
यांनी बोन म ये आणीबाणी लागू के ली.
येथे सु ( आणीबाणी लागू के याने ल कराला
जादा अिधकार िमळतात. प रणामी
प रि थतीवर िनयं ण ठेवणे सोपे जाते.
)
 नायजे रयन ल कराने याचा बदला
हणनू बोको हराम या ज म थळी –
मैदिु गरी– येथे ह ला चढवला.
 िबम टेक = बे बगाल इिनिशएिट ह  गे या ४ वषापासून ही यु स श
फॉर मि ट-से टरल टेि नकल अॅ ड प रि थती नायजे रयात आहे.
इकॉनॉिमक कोऑपरेशन’
 सात रा ांचा समावेश =भारत,
ीलंका, बांगलादेश, यानमार, @ बोको हराम -१९९० या दशकातील
थायलंड, भूतान, नेपाळ दहशतवादी संघटना.
- उ ेश– नायजे रयात इ लामी काय ाचे
(श रयत) रा य िनमाण करणे.
- श दशः अथ = पाि मा य िश णाला िवरोध
करणारे.
- वतःला नायजे रयन तािलबान हणवते.
 िबम टेक प रषद ही भारताचे ‘लूक

ई ट’ अथात पूवकडे पहा धोरण आिण
ीलंकेने ३२ भारतीय तािलबानचा कमांडर िभ ानी ठार
मि छमारांना पकडले -उ र विझरी तानात अ ात बंदक ु धारयांनी
िभ ानीला ठार के ले.
 -हे ३२ जण ीलंके या जाफना
बेटांजवळ मासेमारी करायला गेले होते. -िभ ानी = असमातु ला शाहीन िभ ानी
 -जानेवारी २०१४ ला भारत- ीलंका  तािलबानचा व र कमांडर
यां यात मासेमारी व मि छमारां या  यापूव ज मू का मीर म ये हरकत उल
अटके संदभात जी ि प ीय (दोघांत मज
ु ािह ीन तफ लढला.
होणारी) बोलणी झाली होती, यात  तेह रक ए तािलबान पािक तानचा
दो ही देशातील मि छमार खोल हंगामी मख
ु होता.
समु ात जाऊन मासेमारी (bottom
trawling) करणार नाहीत असे ठरले  तािलबान या ‘शूरा कौि सलचा’ मख
ु .
होते.
 अथात यावेळी चूक भारतीयांची
(मि छमारांची) आहे. पािक तान भारताकडून वीज
आयात करणार
बांगलादेशात िव ापीठा या
कुलगु पदी थमच मिहला  पािक तान जागितक बँके या मदतीने
भारताकडून १२०० मेगावॉट वीज
खरेदी करणार आहे.
 याबाबतचा करार नक ु ताच दोन देशांत
िद ली येथे झाला.
भारतात येणा या परदेशी

नाग रकां या िनयमात बदल
भारताने आप या देशा या िसमाशु कात
बदल के ले असून १० हजार पयांहन जा त
- बांगलादेशात सरकारी िव ापीठा या
र कम बाळगणा या परदेशी नाग रकांसाठी तसा
कुलगु पदी थमच एका मिहलेची ( ा.
तपशील न या इिम ेशन अजावर भ न ावा
फरझाना इ लाम) िनवड कर यात आली आहे.
लागणार आहे. याबरोबरच आप याबरोबर
- बांगलादेशात १९९१ पासून गेली २४ वष आणले या सामानाचा तपशीलही या अजावर
सात याने देशाचे नेतृ व (पंत धानपद) तसेच न दवावा लागणार आहे.
िवरोधी प नेतेपद मिहलेकडेच आहे.
या योजनेची अंमलबजावणी १ माच
२०१४ पासून होणार आहे. हा बदल क ीय
िव मं ालयाकडून कर यात आला आहे.

न या अजात भरावया या न दी : कॅ नडा या ग हनर जनरलचा भारत
1) िनिष द असणा या, मा जवळ दौरा
बाळग या असले या व तू.
2) सो याचे दािगने
3) भारतात ये यापूव सहा िदवसात या-
या देशांना भेटी िद या आहेत, याचा
तपशील.
4) पारप मांक
5) १० हजाराहन अिधक भारतीय
पयांची न द
6) ५००० डॉलरपे ा अिधक िकं मतीचे
परक य चलन.
कॅ नडाचे ग हनर जनरल डेि हड जॉन टन नऊ
7) आप याबरोबर असले या सामाना या िदवसांसाठी भारत दौ यावर आले होते. यांनी
नगाची सं या रा पती, उपरा पती आिण पंत धान
8) हातातून घेऊन जात असले या यां याशी चचा के ली. १९९८ पासनु कॅ नडा या
नगांची सं या ग हनर जनरलची ही पिहलीच भारत भेट आहे.
9) दु ध उ पादने, मांस व मांस उ पादने या भेटीमागे शासन, यापार, आिण िश ण हे
10) मासे, कु कुटपालन यवसायातील हेतू असून ते भारतीय यापाराला आकिषत
उ पादने कर यासाठी आलेले आहेत.
11) कलमे, फळे , फुले, भा या, लागवड
 कॅ नडाचे पंत धान टेफन
करता येईल अशी बीजे, रोपे
हापर

हाईट लेबल ATM ला परवानगी
सायकली िव साठी चीनची नीती
भारत नेपाळ आिथक प रषद
आरो य िवमा पोटिबलीटी
भारत आिण “इ टा” करार
आळशी NTPC ला क ाचा ध का – खाणी र के या
अ न व औषध शासनाचे परवाने घे यात महारा आघाडीवर
िबमल जालान सिमतीचा अहवाल RBI ला सादर
सु तो रॉय यांना यायालयीन कोठडी
उ ोगांवर सामािजक दािय वाची स
महारा ाला गतुं वणकू घबाड गवसले!
ये या जूनपासून ‘ हॉट् स अॅगप’ विनसेवाही सु करणार
‘कोल इंिडया’वरील १,७७३ कोट या दंडाला थिगती
इंिडयन ऑइल कॉप रेशनने पे ोनासम ये भागीदारी िमळिवली
चीनमधील ह न या कं पनीने जगातील मंत य ची यादी बनवलीय
भारत व इ टा मु यापार करारासाठी य नशील
सोने आयातीवरील िनबध RBI ने के ले काहीसे िशिथल
मबुं ई - िद ली औ ोिगक कॉ रडोर अखेर रा ाला अपण
पो टातील ठेव वरील याजदर वाढले
नाटको औषध कं पनीने पेटंट के स िजंकली
हाईट लेबल ATM ला परवानगी
भारताने चीनी सायकल वर आयातशु क जा त

लावले आहे कारण या भारतीय सायकली
आहेत यां या मानाने चीनी सायकली खपु च
व त आहेत . यामळ ु े भारतीय सायकल या
िव ला धोका िनमाण झाला होता.
भारताने चीनी सायकल साठी आयातशु क
सायकल या सटु ् या भागासाठी २०% तर
सायकलवर ३०% लावली आहे मा ीलंका
व बांगलादेशात आयातशु क फ ६.४%
आहे.
यामळु े आता चीन ीलंका व बांगलादेश माग
रझ ह बँक ऑफ इंिडयाने चार नॉन बँिकं ग यां या सायकली भारतात पाठवत आहे.
सं थांना हाईट लेबल ATM साठी परवानगी (सा ता करारानसु ार ीलंका व बांगलादेश या
िदली आहे. या सं थांम ये टाटा क युिनके शन देशाम ये आयातशु क कमी आहे.)
पेमट सो यशु न िलिमटेड, ि झम पेमट सिवसेस
ा. ली., मथु ूट फायना स िल. आिण वकरांगी
िल. आहेत.
यापैक ितघांनी यापूव च ATM ची सरु वात भारत नेपाळ आिथक प रषद
के ली असून वकरांगी िल. लवकरच सेवा सु
करणार आहे.
हाईट लेबल ATM ला परवानगी दे यामागचा
उ शे ATM ची सिु वधा अधशहरी व ामीण
भागापयत पोहोचवणे हा आहे.
सायकली िव साठी चीनची नीती

ही प रषद नेपाळी उ ोग व यापार संघ मोबाईल पोटिबलीटी या धत वर िवमा िनयामक
(FNCCI) आिण भारतीय उ ोग संघ (CII) आिण िवकास ािधकरणाने (इडा) हे थ
यांनी आयोिजत कर याचे ठरवले आहे. इनशरु स पोटिबलीटी सेवा सरु के ली आहे.
यापढु े ही प रषद दरवष आयोिजत कर यात पॅालीसीधारकाला जो लाभांश जु या
येणार आहे. या प रषदेचे आयोजन आलटून पॅालीसीवर िमळालेला होता यावर पाणी न
पालटून दो ही देशांम ये कर याचे ठरले आहे. सोडता तो तसाच नवीन कं पनी या पॅालीसी
या प रषदेचे आयोजन कर याचा िनणय म ये िमळणार आहे.
FNCCI चे मख ु सरु ज वै आिण CII चे एकाच िवमा परु वठादाराची एखादी
आगामी अ य अजया एस. ीराम यांनी योजना दस ु या योजनेत बदलून घेत असताना
काठमांडूतील एका बैठक दर यान घेतला. ती ा कालावधीम ये (िवमा बदल यासाठी
या पिह या प रषदेत भारताने लागणारा काळ) ी-एि झि टंग कं डीश स
नेपाळमधील जलिव तु क प लवकरच पूण क रता जे े डीट िमळवतो ते सामावून यावे
कर याचे आ ासन िदले. नेपाळमधील अशा सूचना इडामाफत िवमा कं प याना दे यात
यापारी ् या िवकास होऊ शकणा या भागाचा आ या आहेत. पॅालीसी पोटिबलीटी करत
िवकास कर यासाठी भारतीय खाजगी े असताना काही काळ खंडीत झा यास ती
अ यास करणार आहे. पॅालीसी खंडीत न समजता ितला
भारत- नेपाळचे आिथक संबधं पोटिबलीटीची सिु वधा दे यात यावी असे इडाने
प के ले आहे.
१) नेपाळम ये परक य गंतु वणूक करणारा
भारत हा चीननंतर दसु रा देश आहे. पोटिबलीटी या अटी:
२) भारत हा नेपाळमधील व तू खरेदी १. कोण याही कं पनीचा आरो य िवमा
करणारा दस ु रा देश आहे. आपण दस ु या कं पनीत बदली क
शकतो.
३) भारत आिण नेपाळ यां याम ये िवशेष
संबंधाची सरु वात ही १९५० या इंडो- २. आपण वैयि क/ कौटुंिबक पॉिलसी
नेपाळ करारानस ु ार झाली. बदलवून घेऊ शकतो पॉिलसीधारक
ती ा कालावधीम ये जु या
पॉिलसीतून ी- एि झि टंग
कं िडश सक रता जे े डीट िमळवतो
आरो य िवमा पोटिबलीटी आहे ते सामावून घेणे अिनवाय आहे.
३. कं प यांना जु या पॉिलसीनस ु ार ते
जेवढे संर ण ाहकांना देत होते,
िकमान तेवढे िवमा संर ण देणे
आव यक आहे.
४. दो ही िवमा परु वठादारांनी इडा या
िनयमन आिण मागदशक त वानस ु ार
ठरवून िदले या वेळेतच पूण करणे
पोटिबलीटी या तरतुदी

१. पनु :नवीकरण कराय या
पॉिलसीचे पोरट ग करता येणार  इ टाम ये ि व झलड,
यामळु े नवीन िवमा कालावधी आइसलँड, नॉव, व िलशेन टेन
न या िवमा कं पनीम ये सु होईल. या देशाचा समावेश होतो.
२. ती ा कालावधीतील े डीटला भारत ही चॅाकलेटची मोठी
वगळून ीिमयमपासून न या बाजारपेठ असून कॅ डबरी व
पॉिलसीतील सव अटी आिण नेसले या बहरा ीय कं प या
तरतुदी न या िवमा कं पनीम ये यात आघाडीवर आहेत.
सु होतील. चॅाकलेट बाजारपेठ ३ हजार
३. पॉिलसीचे पनु :नवीकरण कोटीची असून ती दरवष
हो याआधी िकमान ४५ िदवस १५%नी वाढत आहे.
आधी जु या िवमा कं पनीला बदल
क न घेत अस याब ल लेखी
कळवणे आव यक आहे.
४. पॉिलसी कोण या कं पनीम ये
आळशी NTPC ला क ाचा ध का
बदलून हवी आहे, ते नमूद – खाणी र के या
करावयाचे आहे व आपली  NTPC= National Thermal
पॉिलसी कोणताही खंड न् पडता Power Corporation (रा ीय
नवी क न यावयाची आहे. औि णक वीज ािधकरण)
 NTPC ला क ाने २००६ साली
ओिदशाितल दल ु ंगा खाणी िवकिसत
भारत आिण “इ टा” करार कर यास िद या हो या.
 भारत आिण इ टा अंतगत  खाणी या प रसरातील लोकांचे
येणारे देश यां याम ये यापारी िव थापन व पनु वसन आिण
करार झाला असनू या सामािजक दायी वापोटी पिहले ५ वष
करारांतगत ि व झलडची ३० ते ४० कोटी खच कर या या
चॅाकलेट भारतात ये याचा माग अटी क ाकडून घात या गे या हो या.
मोकळा कारण इ टा गटाम ये  -मा NTPC ने कोळसा खाणी सु
ि व झलडचा समावेश होतो. के या नाहीत. तसेच वरील अटीही
 या करारामळ ु े जो माल या पाळ या नाहीत.
देशातून आयात के ला जातो  - हणून NTPC ा खाणी काढून
यावरील आयात शु क माफ घेत या आहेत. आता NTPC ला
िकं वा आयात शु काचे माण न याने अज करावा लागेल.
कमी होणार आहे.
 चॅाकलेटवरील आयात शु क
३०% नी कमी करावे अशी
भारताने मागणी के ली आहे.

अ न व औषध शासनाचे परवाने  -फे वु ारी २०१३ –RBI ने नवीन बँक
घे यात महारा आघाडीवर परवाने िवतरीत कर यासाठी नवीन
मागदशक त वे जाहीर के ली.
 -‘अ न सरु ा व मानके कायदा’
ऑग ट २०११ ला अि त वात  -जलु ै २०१३ – २५ जणांनी बँक
आला. परवा यांसाठी अज
के ले.(ि हडीओकॉन व टाटा समूहाची
 यानस ु ार वािषक १२ लाखांपे ा माघार)
जा त उलाढाल असले या अ न
यावसाियकांना व परु वठादारांना FDA  -स ट. २०१३ – िबमल जालान
(Food and Drug Authority– अ न सिमतीची थापना
व औषध शासन) कडून परवाना  काम – ा २५ अजाची छाननी
यावा लागतो, तर इतरांना न दणी क न िशफारशी करणे.
करावी लागते.  -फे .ु २०१४ –सिमतीने RBI ला
 -उ ेश- नाग रकांना आरो यास अहवाल सादर के ला.
सरु ि त व भेसळिवरहीत अ न िमळावे.  -आता RBI अंितम िनणय घेणार आहे.
 शेतकरी व मि छमारांना यातून सटु
िदलेली आहे. @िबमल जालान सिमतीची रचना-
 -सवािधक २५% न द या व परवाने अ य - िबमल जालान – RBI चे माजी
महारा ातून घे यात आले आहेत. ग हनर
(पणु े िवभाग आघाडीवर - २८%) सद य- उषा थोरात –RBI या माजी डे युटी
ग हनर
C B भावे – SEBI चे माजी अ य
िबमल जालान सिमतीचा अहवाल निचके त मोर – RBI या संचालक मंडळातील
सद य
RBI ला सादर
@यापूव ने २००४ साली २ खाजगी बँकांना
परवाने िदले होते - *कोटक मिहं ा बँक *येस
बँक
@स या भारतात िकती बँका आहेत?
सावजिनक=२७ खासगी=२२ ामीण े ीय
बँका=५६
सु तो रॉय यांना यायालयीन

@घटना म- कोठडी

 एकूण उलाढाल १००० कोटी
पयांवर िकं वा
 न मालम ा ५०० कोट पे ा अिधक
असणा या कं प यांना
# २% हणजे न क िकती? = आधी या तीन
वषातील सरासरी िन वळ न या या दोन ट के
# कं पनी यवहारमं ी = सिचन पायलट
रॉय या सहारा समूहातील दोन कं प यांनी # अटी -
समु ारे तीन हजार गंतु वणूकदारांचे २० हजार १. सीएसआर उप म भारतीय भूमीतच
कोटी पये थकवले आहेत. असायला हवा.
१. सहारा इंिडया रीअल इ टेट कॉप रेशन िल. २. राजक य प ांना िदले या देण या,
२. सहारा इंिडया हाऊिसंग इ हे टमट कं पनी या कमचारी ( यांचे कुटुंिबय) सीएसआर
कॉप रेशन िल. उप म ठरणार नाही.
३. सीएसआर िनधीचा लेखा व िविनयोग
वतं पणे के ला जावा. यातील िश लक
कं पनी या कामात खच करता येणार नाही.
उ ोगांवर सामािजक दािय वाची ४. अ य कं प यांसह सामाईक क प राबिवले
जाऊ शकतील आिण वतं कं पनी अथवा
स िव त सं थेमाफत िनधी खच करता येईल.
 -उ ोगां या सामािजक दािय व
उप माबाबत (CSR) क सरकारने
धोरणा मक चौकट िनि त के लीय.
महारा ाला गतुं वणूक घबाड
 यानसु ार येक कं पनीला ‘सीएसआर
धोरण’ वीका न, यावर संचालक गवसले!
मंडळाची मंजुरी यावी लागेल.  टाटा, मिसिडझ बे झ, बॉश या जमन
 -तसेच ठोस उप म िनि त क न ते कं प या, ी उ म टील अॅ ड पॉवर
राबिव यासाठी ‘सीएसआर’ सिमतीची अशा िविवध ३२ कं प यांशी रा य
थापना करावी लागेल. सरकारने सामंज य करार के ले
आहेत.
 -क ीय कं पनी यवहार मं ालयाने हे
धोरण १ एि ल २०१४ पासून लागू  - यानस ु ार त बल २३,८४२ कोटी
होणा या नवीन कं पनी काय ाला पयां या गंतु वणक
ु चा रा यात
अनसु न वीकारलेय. होतील.
# CSR कुणाला लागू असेल?  -तसेच समु ारे २०,१९७ लोकांना थेट
 िकमान पाच कोटी पये नफा रोजगार िमळे ल.
कमावणा या अथवा

ये या जूनपासून ‘ हॉट् स अपॅ ’  - यास पधा अपील लवाद (कॉ पॅट)ने
विनसेवाही सु करणार बधु वारी थिगती िदली.
इंिडयन ऑइल कॉप रेशनने

पे ोनासम ये भागीदारी िमळिवली
देशातील सवात बडी तेल कं पनी इंिडयन
ऑइल कॉप रेशनने मलेिशयन सरकार या
पे ोनास या कं पनी या ि िटश
कोलि बयामधील शेल गॅस तसेच व प
नैसिगक वायू उ खनन क पातील १०
ट यांची भागीदारी िमळिवली आहे. यासाठी
 थािपत दूरसंचार सेवा कं प यांम ये
९० कोटी अमे रक डॉलर इतका मोबदला
घबराट िनमाण झालीय.
इंिडयन ऑइलने मोजला आहे.
 -कारण आज या घडीला मोबाइल
सेवा दा यांचा ७५% महसूल हा
विनसेवा आिण टे ट मेसेिजंग चीनमधील ह न या कं पनीने
यामधून िमळतोय. जगातील मंत य ची यादी
 -घाबरले या ‘एअरटेल’ने या अॅ सवर बनवलीय
काही ठोस िनयमन आिण काय े ाचे
बंधन असावे अशी मागणी के लीय.
 # हॉट् स अॅप = इ टंट मेसिे जंग अपॅ
 -याचे देशात स या ४५ कोटी
वापरकत आहेत
 -तसेच दररोज सरासरी १० लाखांची
यात भर पडतेय.  ६८ अ ज डॉलरचे मालक असलेले
िबल गेट्स हे पु हा एकदा पिह या
थानी
‘कोल इंिडया’वरील १,७७३  भारतात नंबर १ = मक
ु े श अंबानी
कोट या दंडाला थिगती  ल मी िम ल - १७ अ ज डॉलससह
 ‘कोल इंिडया िलिमटेड’ ने अनिु चत  सन फामाचे िदलीप सांघवी आिण
यापार थां या अवलंब के ला होता. िव ो अजीम ेमजी - येक १३.५
अ ज डॉलस
 यामळु े पधा आयोगाने (सीसीआय)
१,७७३ कोटी पयां या दंड  - यूयॉक अ जािधशांची राजधानी
ठोठावला होता. ठरली आहे.

मबुं ई - िद ली औ ोिगक कॉ रडोर
भारत व इ टा मु यापार अखेर रा ाला अपण
करारासाठी य नशील
- भारत व यरु ोप मु यापार संघटना (इ टा)
आता मु यापार करारासाठी य नशील
आहेत.
- इ टाम ये ि व झलड, आइसलँड, नॉव व
िलशेन टेन हे देश येतात.
- ि व झलडची चॉकलेट्स जग िस आहेत.
- उ च दजा या चॉकलेट्सवरील आयातशु क
३० ट य़ांनी कमी करावे, अशी मागणी
भारताने ि व झलडकडे के ली आहे.
 भागीदारी = रा य शासन, क सरकार

व जपानची कं पनी
 कोणता भाग समािव होणार = या
सोने आयातीवरील िनबध RBI ने क पांतगत रा यातील २९ ट के
के ले काहीसे िशिथल जागा व २९ ट के लोकसं या येणार
आहे. रा यातील आठ िज हे (ठाणे,
रायगड, धळ ु े , नंदरु बार, नािशक,
अहमदनगर आिण औरंगाबाद ) या
भाव े ात येतील.
 क प कोण राबवणार? = महारा
शासन व िद ली-मंबु ई औ ोिगक
 चालू खा यावरील तुट िनयं णात कॉ रडोर (डीएमआयसी)
राहावी हणून RBI ने हे िनबध घातले
होते.  हा क प दोन ट यांत िवकिसत
के ला जाणार आहे. = पिहला ट पा -
 आज ५ खासगी आिण ३ सावजिनक
श े-िबडिकन औ ोिगक शहर व
बँकांना सोने आयातीची परवानगी RBI औरंगाबाद दशन तसेच क िवकिसत
ने िदली.
कर यासाठी आहे. याचबरोबर करमाड
 ५ खासगी = HDFC, Axis, Kotak येथे बहउ ेशीय माल क व श ेसाठी
mahinra, IndusInd, Yes पाणीपरु वठा योजना यांचा समावेश
आहे.
 दसु या ट पा - मंबु ईनजीकचे िदघी
बंदर औ ोिगक े , धळ ु े
महाऔ ोिगक क , नािशक-िस नर-
इगतपरु ी गंतु वणूक े , बहउ ेशीय पो टातील ठेव वरील याजदर
माल क तसेच अहमदनगर येथे वाढले
ह रतप ा महा शहर िवकिसत
कर याचा ताव आहे.
 फायदे = २०४२ वषापयत २० लाख
कोटी पयां या औ ोिगक
उ पादनासह ३८ लाख रोजगार
िनिमती होणार
 उ पादन वाढ - देशातील सहा  यामला गोपीनाथ सिमती या
रा यांमधून जाणा या या मागाचा िशफारश व न वाढ.
रा ीय िनिमती धोरणाम ये समावेश  िशफारस = पो टातील ठेव वरील
के ला जाणार आहे. यामळ ु े एकूण याजदर सरकारी रो यां या
िनिमती े ाचा िह सा ९ ते १० याजदराएवढे असावेत.
ट य़ांनी उंचावेल; तसेच या े ाचे
सकल रा ीय उ पादनातील माण
१६ व न थेट २५ ट के होईल
नाटको औषध कं पनीने पेटंट के स
 वेगवान िनयात - या क पामुळे िजंकली
िनयातमू य कमी होणार असून, स या
माल िनयातीसाठी लागणारा १४  नाटको कं पनी एक जेने रक औषध
िदवसांचा कालावधी आता १४ तासांत बनवते – multipal schlerosis
परावत त होईल, असे िच ह आहे. drug (copaxone)
पढु ील दशकात जागितक िनिमती े  -नाटको ही हैदराबादमधील कं पनी
हणून देशाचा उदय होऊ शके ल आहे.
 नवीन शहरे - सात न या औ ोिगक  इ ाइल या तेवा या औषध िनिमती
शहरांचा िवकास यामळ
ु े होणार आहे. कं पनीने या औषधा या मूळ पाचे
पेटंट घेतलेय. मा ते के वळ अमे रके त
लागू आहे.
 -नाटको यावेळी हे औषध अमे रके त
िनयात क लागली, त हा तेवा ने
आ ेप घेतला.
 िद ली उ च यायालयाने िनकाल
िदला िक – अमे रके या USFDA ने
(अ न व औषध शासन) नाटकोला
िव ची परवानगी िद यास पेटंटचा
च येत नाही.

एस. टी. अिधभार करण
मबुं ई अथसंक प
GPS णाली या आधारे वृ गणना
रे वे आर णाला ओळखप आव यक
आता गगु लवर रायगड
रा यात अपघात तांना मदत करणा यांना ब ीस योजना
बला कार करण- महारा ाकडून मागदशक त वे जाहीर
अिभयांि क परी मे ये मागासवग यांना सवलत
इचलकरंजी येथे आंतररा ीय व दशन
५ वे ‘INNOVATION HUB’ मबुं ईत सु
मावळ गोळीबार करणाचा अहवाल मंि मंडळाला सादर- पोिलसांवर ठपका
शासक य योजनांची ज ा
रा य मंि मंडळ बैठक तील मह वपण ू िनणय
‘आम आदमी िवमा योजने’ पासून िव ाथ वंिचत
एअरबस – ३८० उड् डाण भ शकणार मबुं ईतूनही
ठाणे व नवी मबुं ईसाठी ल टर योजना जाहीर
मिहला संर णाबाबत सरकार बेपवा
रा यात कु णां या सं येत वाढ
डॉ टरांची अनाकलनीय िच ी ‘वाचनीय’ होणार - आदश ीि शन ा प
तयार

महारा लोकसेवा आयोगा या परी ेची वयोमयादा वाढवावी - िव ाथ कृती
सिमतीचे िनवेदन
सरकारी नोकरभरतीत ‘अनुकंपा’साठी १० ट के जागा
‘सुपरि िटकल’ कोराडी या नवीन वीज क पासमोर इंधनाचे आ हान
कॅ ग व रा यपालां या आ ेपांकडे रा य सरकार करतेय नेहमीच दल
ु
िच पट िनमाते मुकेश भ सोलापूर या यायालयात िनद ष

एस. टी. अिधभार करण GPS णाली या आधारे वृ गणना
रा याची राजधानी मंबु ईतील झाडांची
सं या न दव यासाठी व मािहती वरचेवर
अ ावत कर यासाठी जी.पी.एस. णालीचा
वापर कर यात येणार आहे. यामळ ु े झाडाचे
अचकू थान कळणार असून बेकायदा
वृ तोडीचा छडाही लागणार आहे.
रे वे आर णाला ओळखप
भारत पािक तान यु ा या वेळी बांगलादेशी आव यक
िनवािसतां या मदतीक रता एस. टी. वर
रे वेतील दलाल जादा ितक ट बिु कं ग
१९७१ म ये १५ पैसे अिधभार लाव यासंबंधी
क न ठेवत असतात. यामळ ु े ितक टाची
वटहकूम काढ यात आला होता. पण यु द
आव यकता असणा या वाशांना ितक ट
संपले तरीही आजसु ा हा अिधभार लावला
िमळत नाही, ते दलालाकडून ितक ट जादा
जातो.
िकं मतीम ये िवकत घेत असतात. हा ास
वाचव यासाठी ओळखप ाची स कर यात
आली आहे. याचबरोबर देशा या सरु ल े ा
मबुं ई अथसंक प यातून बळ िमळे ल.
मबंु ई महानगरपािलका यव थापन, कायप ती,
शासन, लोक ितिनधीचा सम वय आिण
आिथक िश त याबाबत इतर आता गगु लवर रायगड
महानगरपािलके समोर आदश आहे.
गगु ल या जग िस द सच इंिजनाने
महानगरपािलके चा २०१४-२०१५ चा महारा ातील रायगड िक ला गगु ल मॅपवर
३१ हजार कोटी पयांचा अथसंक प सादर दाखव याचे ठरवले आहे. यासाठी ू ेकर
कर यात आला. मनपाचे ३० हजार कोटी पये तं ानाचा वापर कर यात येणार आहे.
हे मदु तठेवी या पाने आहेत.

देशातील रा ीय ् या मह वा या शासनाने मागदशक त वे बनव यासाठी
असले या १०० मारकांपैक ३० मारके डॉ. एम.डी. ननदकर यां या अ य तेखाली
३६० अंश कोनातून घेतले या छायािच ां या दहा त ांची सिमती थापन के ली होती.
मा यमातून उपल ध क न िदली जाणार
आहेत.
अिभयांि क परी ेम ये
मागासवग यांना सवलत
रा यात अपघात तांना मदत
२०१४-१५ या अिभयांि क परी ेसाठी
करणा यांना ब ीस योजना
मागासवग यांना ५% ची सटु दे याचा िनणय
अपघात तांना लोक मदत करत नाहीत. शासनाने घेतला आहे. शासनाने िव ाथाना
कारण यामळ ु े पोिलसां या चौकशीचा ससेिमरा भौितकशा , रसायनशा आिण गिणत या
पाठीमागे लागतो. यामळ ु े रा य शासना या गृह िवषयाम ये िमळून ५०% गुण िमळणे स चे
िवभागाने ही ब ीस योजना सु कर याचा के ले होते. यात मागासवग यांना ५% सवलत
िनणय घेतला आहे. दे यात आली आहे.
हे ब ीस जवळपास १.५ लाखाचे यामळ ु े वरील िवषयात ४५% गणु
असणार असून यासाठी संबंिधत भागातील असणा या मागासवग य िव ा याना
पोिलसांकडून िशफारस येणे आव यक आहे. अिभयांि क परी से ाठी बसता येणार आहे.
गृहखा या या रेसकोस िनधीतून हे ब ीस
दे यास रा य सरकारने मंजरु ी िदली आहे.
इचलकरंजी येथे आंतररा ीय
व दशन
बला कार करण- महारा ाकडून महारा ाचे मॅ चे टर हणून
मागदशक त वे जाहीर ओळख या जाणा या को हापूर िज ातील
इचलकरंजी येथे आंतररा ीय व दशन
यापढु े रा यातील बला कार करणाची
भरव यात आले.
तपासणी मागदशक त वानस ु ार के ली जाणार
असून रा य शासनाने यासंबंधी मागदशक हे दशन िपडीले स (पॉवरलुम डे हलपमट &
त वांची पिु तका तयार के ली आहे. अशी ए सपोट मोशन कौि सल) यांनी आयोिजत
मागदशक त वे तयार करणारे महारा हे के ले होते.
देशातील पिहलेच रा य आहे.
देशातील व ो ोगा या िवकासासाठी क
शासनाने १० सं थाची थापना के ली आहे.

यं मागावरील उ पािदत कापडा या िनयातीला  या क ात मल ु े िविवध शाखांम ये
चालना दे याची जबाबदारी िपडी सेलवर मल
ु भूत व अ याधिु नक संशोधन क
सोपवली आहे. शकतात.
ये या पाच वषात देशात ५ लाख शटललेस लुम
थािपत कर याचे आिण स या ४.५% यं माग
कापड िनयातीचा कोटा १०% वर ने याचे
उ ी आहे, असे पीडाले सचे माजी अ य
भरतकुमार झाजडे यांनी सांिगतले. या
दशनाला २२ देशातील ६० ितिनधी
उपि थत रािहले.
५ वे ‘INNOVATION HUB’  -क ातील उप म- @तोड-फोड-

मबुं ईत सु जोड=व तू तोडाय या वव पु हा
जोडाय या
 @कबाड से जगु ाड = व त क या
मालापासून वै ािनक खेळणी व
INTERACTIVE MODELS तयार
करणे.
 -अित ितभाशाली मल ु ांना ‘टाटा

मल
ु भूत संशोधन सं थेतही’ योग
 शालेय मलु ांतील क पनाश ना करता येतील.
साधनांची व मागदशनाची जोड
देऊन भावी सजनशील वै ािनक
तयार कर यासाठी क सरकारने मावळ गोळीबार करणाचा अहवाल
देशभरात INNOVATION HUB
हणजेच नविनिमती क े थापन
मंि मंडळाला सादर- पोिलसांवर
करायचे ठरवले आहे. ठपका
 - यातीलच ५ वे हब आज मंबु ईत सु # घटना – पवना धरणातून िपंपरी िचंचवड
झाले. महापािलके स पाणी परु वठा कर यास मावळ
तालु यातील शेतक यांनी िवरोध के ला होता.
यावेळी काढ यात आले या मो यावर

पोिलसांनी गोळीबार के ला. यात तीन शेतकरी  उदा. मानव िवकास योजनेतून ७५०
मारले गेल.े शालेय िव ािथन ना सायकली िद या
गे या.
 आयोग- २०११ ला चौकशी आयोग
थापन के ला गेला.  १०००० शेतक यांचा आम आदमी
िवमा काढला गेला.
 अ य - HC चे माजी या. एम जी
गायकवाड  २५०० शेतक यां या जिमनीचे माती
परी ण के ले गेले.
 सिमती- २०१२ ला गायकवाड
आयोगाने सादर के ले या त यांवर
कृती अहवाल बनव यासाठी अिमताभ
राजन (गृह िवभागाचे अ पर मु य
सिचव) यां या अ य तेखाली सिमती रा य मंि मंडळ बैठक तील
थापन के ली गेली.
मह वपूण िनणय
 आज या आयोग व सिमती या @ OBC (इतर मागास वगात ) नामदेव िशंपी ,
िशफारशी मंि मंडळासमोर मांड या वै य वाणी , तेलगु मडेलावर (परीट) यांचा
गे या. यात गोळीबार करणा या समावेश
पोिलसावर ठपका ठेवला गेला.
@ व ती शाळा िश कांना कायम करणे
@ मानधन वाढ- अंगणवाडी सेिवका=९५०
शासक य योजनांची ज ा . आिण मदतनीस= ५०० .
 मानव िवकास िनदशांकानस ु ार @ १ जाने. २००० पयत या साव

महारा ातील सवात मागास तालुका झोपडप ् याना अिधकृत के ले गेलेय. ४
असलेला मरु बाड (िज हा ठाणे) येथे लाखांवर झोपडप ीवासीयांना याचा लाभ
अनोखी या ा भरव यात आली. होईल. मा रा य सरकारने SC म ये
ित ाप िदलेय िक १ जाने. १९९५ नंतर या
 ३ िदवसां या या या ेत क , रा य व झोपड् यांना अिधकृ त के ले जाणार नाही.
महामंडळां या िविवध योजनांचा लाभ
@ मे ो-३ क पाला मा यता =कुलाबा ते
तालुकावासीयांना क न दे यात
िस झ = ३३ िकमी
आला.

@ यनु ानी व आयवु द वै ांना alopathy
परवानगी िदली गेलीय. ८० हजार वै ांना
फायदा होईल.
‘आम आदमी िवमा योजने’ पासनू

िव ाथ वंिचत
 -एअरबस -३८० = महाकाय वासी
 -महसलू व िश ण िवभाग या दोघां या
िवमान- वासी मता = ५२५-८५३
टोलवाटोलवीत ‘आम आदमी िवमा
योजने’ या िश यवृ ीपासून  -यापूव ते के वळ िद ली व हैदराबाद
रा यातील नववी ते बारावीचे िक येक मधनू च उड् डाण क शकत होते.
िव ाथ वंिचत रािहले आहेत.  -मा आता मंबु ई िवमानतळावर ‘
 -२०११-१२ साली = के वळ ७ हजार rapid taxi way ‘ तयार झा याने हे
िव ा याना लाभ िमळाला. िवमान उड् डाण क शकते.
 नंतर वगिश कांवर ही जबाबदारी  -नागरी हवाई वाहतूक

सोपव यावर = १ लाख िव ा याना महासंचालनालयाने (DGCA) ही
लाभ परवानगी िदलीय.
# आम आदमी िवमा योजना = ही योजना सन

२००७- ०८ पासून राबवली जात आहे. ठाणे व नवी मबुं ईसाठी ल टर
लाभाथ कोण असतात? = नववी ते बारावीचे योजना जाहीर
िव ाथ , भूिमहीन शेतमजूर, २.५ एकर िकं वा
कमी े असणारे बागायतदार, ५ एकर िकं वा ल टर= समूह िवकास योजना
कमी े असणारे जीरायतदार. = शहरातील वाढ या अनिधकृ त बांधकामां या
सम येवर उपाय हणून.
एअरबस – ३८० उड् डाण भ

शकणार मबुं ईतूनही मिहला संर णाबाबत सरकार
बेपवा
 मिहलांचे कौटुंिबक िहंसाचारापासून
संर ण हावे हणून कौटुंिबक

िहंसाचार ितबंधक कायदा  दर लाख लोकसं येमागे नवीन
अि त वात आहे. कु णा या माणातही १२.९३
 कौटुंिबक िहंसाचार ितबंधक ट यांव न वाढ होऊन १५.९६
काय ाअंतगत तालुका पातळीवर एका ट के झाले आहे.
संर ण अिधका याची िनयु
बंधनकारक आहे.  लोकलेखा सिमतीची िशफारस -
 २१६४ अिधका यांची िनयु रा य कु णांची सेवा करणा या सामािजक
सरकार या तावानस ु ार अपेि त सं थांना शासनाकडून दे यात येत
आहे. असलेली अनुदान पी मदत कमी
 हे संर ण अिधकारी कौटुंिबक अस यामुळे ही मदत वाढवून दे यात
िहंसाचार ितबंधक काय ाअंतगत यावी.
दाखल त ार ची चौकशी करतील
आिण गरज असेल तेथे वादी-
ितवा ांची बैठक घेऊन या त ारी डॉ टरांची अनाकलनीय िच ी
सोडिव याचा य न करतील. ‘वाचनीय’ होणार - आदश
 मा अ ाप कुठेही हे अिधकारी िनयु ीि शन ा प तयार
के ले गेलल
े े नाहीत.
 याबाबत २०१० म ये उ च
यायालयाने िदले या आदेशाची
अ ाप अंमलबजावणी रा य
सरकारला जमलेली नाही.
रा यात कु णां या सं येत वाढ

 -‘रा ीय कु रोग िनमूलन
काय मांतगत’ २०१२ पयत कु रोग
िनमूलनाचे उि िनि त कर यात आदश ीि शन ा प कशासाठी?
आले होते. = णांना चकु चे औषध िदले जाऊन
 य ात महारा ात २००५-०६ याचा यां यावर िवप रत प रणाम
साली = ६८८८ कु ण होणे आदी कार टाळ यासाठी
 २०१२ म ये = १२,२५३ (दु पट !!!) औषधे व स दय साधने कायदा -
औषधे व स दय साधने काय ातील
तरतुद नस ु ार औषधां या िच ीवर कारण - वयोमयादे या सीमारेषेवर
( ीि शन) काय नमूद असावे असले या िव ा याचे MPSC ने
या या प तरतुदी आहेत. ऐनवेळी के ले या बदलांमुळे नक ु सान
डॉ टरांचे औषधा या िच ीवर काय झालेय. आधी या अ यास मानस ु ार
असणार? = डॉ टरांचे पूण नाव, यांनी के लेली सव तयारी िन फळ
वै क य पा ता, न दणी मांक, पूण ठरलीय.
प ा, णाचे पूण नाव व प ा, िलंग क ीय लोकसेवा आयोगाने नागरी
आिण वय, कॅ िपटल अ रांम ये सेवांसाठी घे यात येणा या परी ांसाठी
औषधाचे नाव (श यतो जेन रक नाव), वयोमयादा वाढिव याचा िनणय
याची मता (पॉवर), मा ा (डोस) घेतलाय.
आिण एकूण माण नमूद करायचे तसेच क ीय लोकसेवा आयोगाने
असून याखाली डॉ टरांची वा री व वयोमयादेत वाढ कर याआधीच म य
िश का राहील. देश, उ र देश, िबहार व झारखंड
औषध िवकणा या दक ु ानदारांना = या रा यांनी वयोमयादा वाढवलीय.
दकु ानाचे नाव व प ा, औषध दे याची
तारीख, पूण औषध न िद यास िकती
िदले याचे माण ही मािहती नमूद सरकारी नोकरभरतीत
करावी लागणार आहे.
‘अनुकंपा’साठी १० ट के जागा
रा य शासना या सेवेत या पुढे चतुथ

महारा लोकसेवा आयोगा या व तृतीय ेणीतील कमचा यांची भरती
परी ेची वयोमयादा वाढवावी - करताना दहा ट के जागा अनक ु ं पा
ती ा यादीवरील उमेदवारांमधनू
िव ाथ कृती सिमतीचे िनवेदन
भर याचा मह वपूण िनणय रा य
सरकारने घेतला आहे.
या िनणयाचा अनक ु ं पा यादीवरील
समु ारे ३० हजार उमेदवारांना फायदा
होणार आहे.
अनक ु ं पा हणजे काय? = शासक य
सेवेत असताना कमचा याचा मृ यू
झा यास िकं वा कायमचे अपंग व
आ यास या या वारसाला नोकरी
दे याचे रा य सरकारचे धोरण !

यानसु ारच िवदभ, मराठवाडा आिण
उव रत महारा या तीन वैधािनक
मंडळांसाठी िनधीचे वाटप
‘स प
ु रि
िटकल’ कोराडी या नवीन रा यपालां या मा यतेने करावे लागते.
वीज क पासमोर इंधनाचे आ हान िनधीचे वाटप कोठे आिण कसे करायचे
याचे िनदश अथसंक पाआधी
सपु रि िटकल तं ानावर आधा रत रा यपाल देतात. हे िनदशच धा यावर
‘महािनिमती’चा कोराडी येथील १९८० बसिवले जात आहेत.
मेगावॉटचा मतेचा वीज क प कोळसा उदा. िवदभ वा मराठवाडय़ात २०१३-
उपल ध होऊ न शक याने अडचणीत येऊ १४ या वषात १३ हजार पंपांना वीज
शकतो. दे याचे ऊजा िवभागाने मा य के ले
-कोळसा परु वणा या म छाकाटा कोळसा होते. य ात ३७४१ पंपांना वीज
खाणीतून उ पादनच सु झालेले नाही. दे यात आली.
रा यपाल - के . शंकरनारायण
िच पट िनमाते मुकेश भ
कॅ ग व रा यपालां या आ ेपांकडे
सोलापूर या यायालयात िनद ष
रा य सरकार करतेय नेहमीच दुल
काय होता खटला?
भारताचे िनयं क व महालेखापालां या
(कॅ ग) १५ ते २० हजार आ ेपांना - मकु े श भ िनिमत ‘फरेब’ या िच पटात
रा य सरकारने ितसादच िदलेला से सार बोडाने का ी लावलेली आ पे ाह ये
नाहीय. दाखिवली गेली होती.
रा यपाल िनदश धा यावर = मागास - सोलापरु ात भागवत िच मंिदरात २४ ऑग ट
भागां या िवकासासाठी वैधािनक मंडले १९९६ रोजी ‘फरेब’ दिशत झाला होता.
थापन कर यात आलीयेत.
घटनेनस ु ार रा यपालांना या वैधािनक
मंडलांबाबत िवशेषािधकार ा झाले
आहेत.

िव ातील सवात जुना तारा
कॅ ाकलीअर इ लांट ( वण यं ) तयार कर यात शा ांना यश
उंच य चा बु यांक जा त
मल
ु पेशी संशोधनािवषयी मागदशक त वे िनि त
BBM चा िव तार होतोय झपाट् याने
िनकोिटनयु ई-िसगारेट्सवर बंदी लागू; पण कारवाईचे काय?
गायरस - ऑनलाइन बँिकं ग गैर यवहार रोखणारे सॉ टवेअर
गोवर, कांिज यांचे ण वाढले ‘हँड, फूट अँड माऊथ िडसीज’चाही ादभ
ु ाव
मल
ु पेश चा वापर फ संशोधनासाठीच होणार – ICMR ने जारी के ली
मागदशक त वे
कृ णिववर सापडले
तीयानग ग-२ : चीनची दुसरी अंतराळ योगशाळा

कॅ ाकलीअर इ लांट हे असे यं असते क ,
िव ातील सवात जुना तारा यात िव तु लहरी या मदतीने वण
चेतापेश ना उ ीिपत के ले जाते.
ऑ ेिलयातील अवकाश वै ािनकांनी या
ता याचा शोध लावला आहे. हा तारा  कॅ ाकलीअर इ लांट हे वण यं
पृ वीपासून ६००० काशवष दरू आहे. या आहे .
ता याचे अंदाजे वय १३.७ अ ज वष आहे.  या शोधात भारतीय वंशा या
ANU कायमॅपर या सायािडंग ि गं शा ाचा समावेश आहे.
ऑ झवटरी या मदतीने हा तारा शोधनू
 हे पारदशक यं आहे. यामळ ु े
काढ यात आला.
कानाम ये बसव यानंतर िदसत
नाही.
कॅ ाकलीअर इ लांट ( वण यं ) उंच य चा बु यांक जा त

तयार कर यात शा ांना यश एिडनबग िव ापीठाने याबाबत यापक संशोधन
के ले. यात उंची व बु यांक यांचा पर पर संबंध
दाखवणारी गणु सू े शोधून काढली आहेत.
याव न असे िदसून आलेले आहे, िक
य चा बु यांक व या या उंचीचा संबंध
असतो.
कॉटलंड येथील हजारो कुटुंिबयांचा अ यास

पाच वषापयत क न हा िन कष काढ यात
आला. याम ये भाषा मता, िति या दे यास
याला बा हाडवेअर लागत नाही असे
लागणारा वेळ आिण मरणश आदी बाब चा
कॅ ाकलीअर यं ( कॅ ाकलीअर इ लांट) तयार
िवचार कर यात आला.
कर यात आले आहे. यात कमी श या
संदशे ाची ि या करणारी चीप वाप न ते 2006 ते २०११ या काळात
िवकिसत कर यात आले आहे. ६८०० हन अिधक जणां या DNA माकरचा
अ यास कर यात आला. याम ये उंची व
भारतीय वंशाचे िव तु अिभयांि क चे
गणु सू ांचा प रणाम ७०% व पयावरणाचा
ा यापक अनंत चं शेखरन यांचा हे यं
प रणाम ३०% असतो, असे प झाले आहे.
बनव यात समावेश आहे.

मलु पेशी संशोधनािवषयी मागदशक मलु पेशीत होते. यामळ
ु े अनेक दधु र आजारांवर
त वे िनि त उपाय करणे श य होईल. याच माणे णा या
पेशीपासूनच नवीन अवयव तयार करणे श य
टेल सेल हणजे मल ु पेशीचा वापर क न होईल.
अनेक असा य आजार दरू कर यासाठी
संशोधन क न उपचार कर याचे योग सु  २००७ म ये टेम सेल संदभात
आहेत. मानवी आरो या या ीने मल ु पेश या ICMR आिण डीपाटमट ऑफ
संशोधन व उपचाराला अन यसाधारण मह व बायोटे नॉलॉजी यां याकडून
आहे. मागदशक त वे िनि त कर यात आली
हे करत असताना मल ु पेशी या होती.
संशोधनािवषयीची मागदशक त वे िनि त
कर याची गरज ल ात घेऊन ‘इंिडयन  टेम सेल संदभात मागदशक त वे
कौि सल ऑफ मेिडकल रसच’ (ICMR) वर िनि त कर यासाठी डॉ.आलोक
मागदशक िनि त कर याची जबाबदारी टाकली ीवा तव यां या अ य तेखाली
होती. २००७ म ये ICMR व डीपाटमट ऑफ सिमती थापन कर यात आली होती.
बायोटे नॉलॉजीने टेम सेल संशोधनाबाबत
मागदशक त वे तयार के ली होती. पण
 यकृता या पेशी बनव यात यश
वेगवेग या आजारांवरील मल ु पेश चा वाढता  -दरवष यकृ त िनकामी होऊन हजारो
वापर व संशोधना या न या िदशा ल ात घेऊन लोक मरतात.
नवीन िनयमावली तयार कर याची गरज िनमाण
झाली.  -यावर उपाय हणजे – यकृत
यामळ
ु े टेम सेल संशोधन व यारोपण (दस
ु रे यकृत बसवणे)
उपचारासाठी क शासना या आरो य  -पण यासाठी यकृत पेशी ह यात.
मं ालयाने माच २०११ म ये वैलोर येथील
ि न मेिडकल कॉलेजमधील िहमॅटॅालॅािज ट  -शा ांनी मल
ु पेशी ( कं दपेशी)
डॉ. आलोक ीवा तव यां या अ य तेखाली तं ान वाप न वचेतील पेश पासून
एक सिमती थापन के ली. यकृत पेशी िनमाण कर यात यश
िविश आजारासाठी यो य मल ु पेश चा िमळवले आहे.
वापर, बाळाची नाळ दान के यानंतर याची
यो य कारे व सरु ि त जपणूक, मल ु भूत  -स या उंदरावर हे योग के ले
संशोधनातील सरु ि तता आिण पूण वाढ जाताहेत.
झाले या पेशीपासून ुणपेशी तयार करणे, टेम
सेल रोपण आद चा मागदशक त वे तयार
 मह वाचे वै ािनक शोध िस
करताना िवचार कर यात आला आहे. करणा या ‘जनल नेचर’
मानवी वचे या पेशीचे पांतर िनयतकािलकाने हे संशोधन िस
मलु पेशीत ( कं दपेशीत) करता येते व यात के लेय.
पूण गभाची वाढ कर याची मता असते, असे
संशोधन पढु े आले आहे. वचे या पेशी िवरळ
सायि क आ लात ठेव या तर याचे पांतर
BBM चा िव तार होतोय
झपाट् याने
 -Canada तील Blackberry
कं पनी या BBM (Blackberry
Messaging) या app चा िव तार
झपाट् याने होतोय.
 -Blackberry म ये मोफत  कारण नेम या िनकोिटनयु ई-
असलेली हीसेवा ऑ टोबर २०१३ िसगारेट ओळखणे व यां यावर
कारवाई करणे अ न व औषध
म ये ANDROID व OS
शासनाला कठीण आहे.
handsets साठी उपल ध झाली
होती.  ‘औषधे व स दय साधने काय ा या
िनयम १२२ (ई) औषधे व स दय
 आता Windows फोन व Nokia- साधने कायदा १९४० अनस ु ार
X साठी सु ा ती लवकरच उपल ध िनकोिटन हे घटक य असलेली ई-
होईल. िसगारेट ही नवीन औषध समजली
 BBM= Blackberry जाते.
Messaging  व नवीन औषधाला औषध िनयं कांची
 उपयोग - Instant Messaging, परवानगी आव यक आहे.
Voice Chat, Free Channels,  उदा. िनकोिटन पोलरि ले स’ या
Group Creation Etc घटक यांचे २ एलजी आिण ४ एमजी
असे माण असले या वािद गो या
(लॉझज) िकं वा यइु ंग गमला औषध
िनयं कांनी मा यता िदली आहे.
िनकोिटनयु ई-
यामळु े या गो या बाजारात िवकता
िसगारेट्सवर बंदी लागू; पण येतात.
कारवाईचे काय?  अशा कारे िनकोिटनयु ई-
िसगारेट्स हे उ पादन या काय ाचे
उ लंघन करत अस याचे प होत
असून यामळ ु े आरो यावर िवपरीत
प रणाम हो याची श यता आहे.

# ‘ई-िसगारेट’ हणजे काय?  पॅम मेल िकं वा इ टंट मेसेजेस
पाठवून खा यातील पैसे लंपास के ले
 -िसगारेटसारखा धूर न होणारी जातात.
िसगारेट हणजे ‘ई-िसगारेट’
(इले ॉिनक िसगारेट).
गोवर, कांिज यांचे ण
वाढले ‘हँड, फूट अँड माऊथ
िडसीज’चाही ादभ ु ाव
 -गे या २ ते ३ आठवडय़ांतील
सतत या बदल या हवामानाचा हा
 - या िसगारेटम ये तंबाखूऐवजी प रणाम आहे.
व पातील िनकोिटनचा समावेश
असतो.  ‘हँड, फूट अँड माऊथ िडसीज’= या
आजारात त डावर, त डा या आत,
 - ही िसगारेट पेटव यासाठी लायटर
िकं वा काडेपेटी लागत नाही. तळहात, तळपाय यावर पा याने
भरलेले बारीक फोड येतात, परु ळ
 - या याऐवजी िसगारेटम ये एक
उठते आिण णाला बारीक तापही
लहान बॅटरी असते. या या
येतो.
साहा याने व प िनकोिटनला
उ णता िदली जाते.
 - िसगारेट ओढताना तापले या
िनकोिटनची वाफ ओढली जाते. या मलु पेश चा वापर फ
वाफे ला वास नसतो.
संशोधनासाठीच होणार – ICMR ने
जारी के ली मागदशक त वे
गायरस - ऑनलाइन बँिकं ग
गैर यवहार रोखणारे  भारतीय वै क य संशोधन प रषदे या
सॉ टवेअर ( Indian Council of Medical
 ‘जॉिजया टेक’ या सं थे या Research – ICMR ) मते
वै ािनकांनी हे सॉ टवेअर तयार मलु पेशी (stem cells) उपचार
के लेय. प तीची गणु व ा अजून परु शे ा
माणात िस द झालेली नाही.

अजूनही हीसंशोधन प ती
संशोधना मक पातळीवरच आहे. तीयानग ग-२ : चीनची
 भारतात सरास मलु पेशी ारे उपचार दुसरी अंतराळ योगशाळा
के ले जाताहेत. यात पेशंटची लुट
होतेय.
 डॉ. आलोक ीवा तव सिमती – या
संबंधी २०११ साली सिमती नेमली
होती.
 उि – टेम सेल या संशोधन व
वापराबाबत मागदशक त वे िनि त
करणे.
 चीनने २०११ साली तीयानग ग-१

कृ णिववर सापडले नावाची अंतराळ योगशाळा थापन
के ली होती.
 आता २०१५ साली चीन तीयानग ग-
२ नावाची दस
ु री योगशाळा पाठवणार
आहे.
 - तीयानग ग-२ = तीयानग ग-१ चेच
थोडेसे सधु ा रत प.
 MQ-1 नावाचे कृ णिववर शा ांना

सापडलेय.
 M-83 या िदिघके त ते आहे.
 यास=१०० िकमी, लांबी = २०
काशवष , पृ वीपासून अंतर =१५
दशल काशवष

लोहारा जंगल बचावले
रा यात ५५% वनगु हे लंिबत – वनर ण होणार तरी कसे?
भारतीय हवामान खा याचे अल – िननो वर बारीक ल
BDP आर ण उठव यास पयावरणवादी िवरोधात उतरणार
‘िचमणी िदन’
अ यंत दुम ळ ‘ माळढोक ‘ ला वाचव याचे य न

लोहारा जंगल बचावले फटकारले व आज खाणी र
कर याची घोषणा के ली.
-अशा कारे लोहारा जंगल बचावले.
रा यात ५५% वनगु हे

लंिबत – वनर ण होणार
तरी कसे?
-ताडोबा-अंधारी या क पा या वनगु हे= वृ तोड, अवैध
राखीव े ात (बफर झोन) कोळशाचे चराई, व य ा यांची िशकार,
चंड साठे आहेत. आगी लावणे, वनजिमनीवर
-या भागातील २ खाणी अदानी अित मण इ यांत वृ तोडीचे
समूहाला दे यात आ या हो या. गु हे सवािधक घडतात.
-पयावरण मं ालया या छाननी वनगु हे लंिबत का राहतात?
सिमतीने सु ा २००८ ला या खाण ना @गु हा घड यानंतर याची
मंजरु ीप (TERMS OF मािहती वनर काकडून
REFERENCE) िदले होते. उपवनसंर कापयत
-मा पयावरणवा ांना हे समज यावर पोच यास आठवडा लागतो.
देशभर मोठा जन ोभ उसळला. उपाय- PDA
यावर पयावरण मं ी जयराम रमेश (PERSONAL
यांनी मंजरु ीप र के ले. DIGITAL
-अदानी िचडले व SC त गेले. SC ने ASSISTANCE)
क ाला खान िवतरणाचा आढावा वनर कांना हे उपकरण िदले
घे यास सांिगतले. गेलेय. या ारे गु ाची
-आढावा घेणा या मंि गटाने अदानीला मािहती त काळ व र ांपयत
वेळेत मंजरु ीप िमळूनही खाण-िवकास पोचते आहे.
कामास सु वात न के याब ल
‘फोरे ट offence BDP आर ण उठव यास
management’ ारे पयावरणवादी िवरोधात
मु यालयी ता काळ मािहती
उतरणार
पोहोचणार.
@सा ीदारापासून परु ावे
 BDP समािव गावांमधील
टेकडय़ांवर जैववैिव य उ ानाचे
गोळा करेपयत बराच
(बायोडाय हिसटी पाक-बीडीपी)
कालावधी जातो.
आर ण रा य शासनाने टाकलेय. ते
@अपरु े मनु यबळ
आता उठव याचा सरकारचा िवचार
@राजक य ह त ेप आहे.
मागील वष सवािधक
 - ो. जैन सिमती - BDP संदभात
वनगु ांचा िनपटारा
रा य शासनाने ो. जैन सिमती नेमली
मेळघाटात झाला होता.
होती.
 -बीडीपीचे आर ण ठेवावे असा व छ
अहवाल ितने िदलाय. शासनानेही हा
भारतीय हवामान खा याचे अहवाल वीकारला आहे.
अल – िननो वर बारीक ल  -मा , बीडीपीसंबंधीचा अंितम िनणय
-भारतात दु काळ िनमाण करणा या
घे यापूव यावर रा य शासनाकडून
अल-िननो वर हवामान खाते बारीक
हरकती-सूचना मागव यात आ या.
ल ठेवून आहे.
यांची सनु ावणी ि या देखील पूण
- येक ४ ते १२ वषात अल-िननोचा
झाली असून अंितम अहवाल नगर
भाव िदसतो.
रचना संचालकांनी तयार के ला आहे.
-म य व पूव pacific महासागरातील
पा याचे तापमान वाढ यामळु े आिण  मा , मािहती अिधकाराअंतगत देखील
पि मेकडील थंडीमळ ु े अल-िननोचा तो पाह यासाठी िदला जात नस याची
भाव जाणवतो. त ार आहे. -हरकती-सूचनांवरील
-२००९ या भीषण दु काळास अल- सनु ावणी झा यानंतर नगररचना
िननोच कारणीभूत होता. संचालकांनी तयार के ले या अहवालात
बीडीपी े ात चोवीस ट के बांधकाम
परवानगी ावी, अशी िशफारस
के याची चचा आहे. -मा , या
अहवालासंबंधी कोणतीही मािहती

संबंिधतांकडून िदली जात नस याचेही  पि िनरी ण, पॅरो पाट ज, पॅरो
सांग यात आले
िपकिनक, पॅरो ोसेशन, बड वॉ स,
 ‘ह रत पणु े चळवळ’= या घडामोड या पॅरो वॉ स हे काय म सोशल
पा वभूमीवर पयावरणवादी मीिडयावर घेतले जातील. काही
कायक यानी एक येऊन ‘ह रत पणु े शै िणक काय मही के ले जातील.
चळवळ’ सु के लीय.  िचम या कमी हो याची काही मुख
कारणे = हवामानातील बदल, मोबाइल
टॉवरची ारणे इ.
‘िचमणी िदन’
अ यंत दमु ळ ‘ माळढोक ‘

ला वाचव याचे य न
 इंटरनॅशनल युिनयन फॉर कॉ झवशन
ऑफ नेचर या सं थे या यादीत
माळढोकची न द ‘अितशय संकट त’
व दमु ळ हणनू कर यात आली आहे.
 २० माचला ‘िचमणी िदन’(House  हणून डेहराडून या ‘ भारतीय
Sparrow) आहे. व यजीव सं थेने ‘ अमे रक सॅटेलाइट
 २०१० पासून जागितक िचमणीिदन कं पनी या मदतीने माळढोक प यावर
एकूण ५० देशांत साजरा के ला जातो. लॅटफाम टिमनल ा सिमशन
(पीटीटी) लाव याचा योग के ला
 यावष आपण
होता.
www.worldsparow.org या
संकेत थळावर जाऊन न दणी क  तो आता यश वी झालाय.
शकतो.  PPT = माळढोक या पंखांवर
 जगभरातील िचमणी मे ना िविवध लावलेले एक असे उपकरण या ारे
भागांत एक जमवून िचम यांना परत माळढोक स या कुठ आहे ते समजते
आण यासाठी व जैविविवधता व याचे संर ण करता येते.
िटकव यासाठी या ारे काम करता  अजून एक तु य उप म- काही
येईल. गावांत संयु वन यव थापन सिमतीने
स ीय शेतीचा योग सु के ला आहे.

जेणेक न माळढोकची बीजांड सहज
व सरु ि त र या उबवतील.

स या नाडेला
U K िस हा
राके श मा रया
जेनेट येलने
हमिदन स बाही
िलओनाद बरेरो
माक झुकरबग
डी.के .जोशी
सुलमे ान अबू घैथ
ी ी रिवशंकर
सु तो रॉय
देिव दरपालिसंग भु लर
अबू जु दाल
अजुन बहादूर थापा

U K िस हा
स या नाडेला
 हे सेबीचे (भारतीय ितभूती व

िविनमय मंडळ) अ य आहेत. यांचा
 भारतीय वंशाचे स या नाडेला हे कालावधी १८ फे वु ारी २०१४ रोजी
माय ोसॉ ट या जगातील सवात संपणार होता. मा अथ मं ालयाने
मोठ् या मािहती तं ान (IT) कं पनीचे यांना २ वषाची मदु तवाढ िदली आहे.
ितसरे मु य कायकारी अिधकारी यामळु े ते आता २०१६ म ये रटायर
(CEO) बनले. (४ फे वु ारी २०१४) होतील.
 यापूव चे CEO – १.िबल गेट्स  िस हा यांनी यां या ३ वषा या
(सं थापक) काळात भांडवल वाजारात अनेक
२. टी ह बा मर सधु ारणा घडवून आण या आहेत.
यामळु े च यांना ही मदु तवाढ िदली
 स या यां यासमोर माय ोसॉ टला गेलीय.
नवीन कारची उ पादने िनमाण क न @ सेबी अ य ांचा कायकाळ ३
बदल या कालानु प प रवत त वषाचा असतो.
कर याचे आ हान आहे.
राके श मा रया

 राके श मा रया मंबु ईचे पोलीस आयु
(commissioner) बनले. स यपाल
यांनी नोकरी सोडून राजकारणात
वेश के याने आयु पद र झाले
होते.
 राके श मा रया यांनी यापूव ATS
मख
ु हणून काम के लेले आहे.
 इिज म ये स या अ य ीय
जेनेट येलने (रा पती) िनवडणक
ु ची धामधूम
आहे.
 पा भूमी : हकुमशहा हो नी मबु ारक
याची स ा उलथून टाक यानंतर
मह मद मोस इिज चे अ य बनले
होते. मा मळु ातच ‘मु लीम दरहड’
या मु लीम क रपंथी संघटनेशी घिन
नाते अस याने यांनी इिज ला
श रयत काय ानस ु ार चालणारे रा
 अमे रके या म यवत बँके या
बनव याचा य न के ला. मा यवु ा
हणजेच ‘फे डरल रझव बँके’ या
िपढीने तो उधळून लाव यासाठी
अ य बन या.
मोठ् या माणावर िनदशने के ली.
 या या पदावर बसणा या पिह याच
 त हा ल कराने ह त ेप के ला आिण
मिहला आहेत.
मोस यांना पदाव न काढून टाकले.
 यापूव यांनी फे डरल रझव या ल कर मख ु अ देल फताह अल-
उपा य पदी काम के लेले आहे. सीसी यांनी हंगामी अ य पद
 जेनटे ४ वषासाठी या पदावर सांभाळले.
असतील.
 आता नवीन अ य िनवडीसाठी
िनवडणकू होणार आहे. या
हमिदन स बाही िनवडणक ु साठी ल कर मुख अल-
सीसी उभे राहणार आहेत. यामळु े ते
जर िनवडून आले, तर पु हा
हकुमशाही येऊ शकते अशी भीती
काही समाजवा ांना वाटू लागली
आहे. यासाठी यांनी इिज म ये
भावशाली यि म व असणा या
हमिदन स बाही यांना िनवडणक ू
लढ याची िवनंती के ली आहे. “ द ोिनकल & िफलॅ ॅापी” या
सं थेने अमे रके तील दानशूर य ची
 समाजवादी असलेले हमिदन स बाही यादी तयार के ली याम ये ५०
हे हो नी मबु ारक यां यािव िनदशने
य चा समावेश आहे.
करणा या ‘National Salvation फे सबक
ु चे झुकरबग याम ये सवात
Front’ या संघटने या उ च पदावर वर या थानावर आहेत.
होते.
डी.के .जोशी
िलओनाद बरेरो
 कोलंिबयाचे पद यतु ल कर मख
ु
 ल करातील जवानांनी काही लोकांचे
ए काउ टर के ले होते. ही बाब उघड
झा यावर के स सु झाली.
 यावेळी एका फोन संभाषनावेळी बरेरो
यांनी सरकारी विकलांब ल
अपमाना पद भाषा वापरली. हे
हे भारताचे नौदल मख
ु होते. यांनी
संभाषण वृ वािह यांनी िमळवले आिण
आय.एन.एस. िसंधरु क
सा रत के ले.
अपघात करणी जबाबदारी वीकारत
 प रणामी कोलंिबया या अ य ांनी आप या पदाचा राजीनामा िदला.
यांना पदाव न हटवले.
 अ य – Juan Manuel Santos
सल
ु ेमान अबू घैथ – ओसामा िबन
लादेनचा जावई
माक झुकरबग

रामिवलास पासवान
 लोकजनश प या िबहार मधील
 कुवैत म ये धमगु आहे. स या प ाचे मख
ु
अमे रके या ता यात. खटला चालू  -क ीय पोलादमं ी असताना बोकारो
आहे. टील लांटम ये नोकरभरती झाली
 अमे रके वरील ९/११ या ह यानंतर होती. यात अिनयिमततेचे आरोप
ओसामाला भेटला होता. झालेत. CBI आता पसवानांची
चौकशी कर याची श यता आहे.
ी ी र वशंकर - ‘आट ऑफ देिव दरपालिसंग भु लर

िलि हंग’ या सं थेचे सं थापक
 भाजपचा चार अ य री या करीत
आहेत.
सु तो रॉय – सहारा समूहाचे

अय
-फाशीची िश ा झालेला खिल तानी
मु आघाडीचा अितरेक .
- याने िद ली या नायब रा यपालांना
दयेचा अज के ला होता. यावर अजून
िनणय नाही.
- या या प नीने सव च यायालयात
 -लोकांकडून अवैधरी या २२००० यािचका दाखल के लीय िक – दये या
कोटी गोळा के ले. मा SC या अजावर िनणय घे यास िवलंब
आदेशानंतरही परत के ले नाहीत. लाग याने व देिव दरची मानिसक
हणून SC त हजर राह याचे आदेश.
ि थती ठीक नस याने याची फाशी या वष चे साक संमेलन (१८ वे)
र करावी. काठमांडू (नेपाळची राजधानी)
येथे होणार आहे.
अबू जु दाल # साक – SAARC –

 -मंबु ईवरील २६/११ या  South Asian
दहशतवादी ह याचा मुख Association for
सू धार Regional Co-
 -ल कर-ए-तोएबाचा ह तक operation -
 -स या NIA या ता यात (दि ण आशीयाई
आहे. ादेिशक सहकाय
@NIA – रा ीय तपास सं था – संघटना)
national investigation  थापना – १९८५
agency  सहभागी देश = ८ = भारत,
दहशतवादी ह यांचा तपास करते. पािक तान, बांगलादेश,
भूतान, नेपाल, ीलंका,
मालदीव व अलीकडेच
अजुन बहादूर थापा – साकचे सामील झालेला
१२ वे से े टरी जनरल (सिचव) अफगािण तान
-देश – नेपाल (नेपालमधून िनवड
होणारे दस
ु रे सिचव)
से े टरी जनरलची िनवड साकची
मं ीपरीषद करते.

यूथीका रॉय
िशल टे पल
जे िच कार ोकाश करमाकर
पी.बी. पाटील
फु ला डहाणूकर
बंगा ल मण
िनिमष छे डा
डॉ. यंबक कृ णा टोपे
िव म सावरकर
खश
ु वंत िसंग

अव या ६ या वष ऑ कर
यूथीका रॉय (९३) परु कार िजंकणारी हॉलीवूड
अिभने ी (सवात लहान
वयात ऑ कर िजंकणारी)
िस भजन गाियका हो या. ‘ऑन द गडु िशप लॉलीपॉप’

यांची भजने महा मा गांधी, ही ितची ओळख सांगणारी
पंिडत नेह आिण इंिदरा tune होती.
गांधी यांना देखील ि य होती.
‘आधिु नक मीरा’ नावाची
उपाधी यांना िमळाली होती.
१९७२ साली यांना प ी
स मान िमळाला होता.
िशल टे पल (८५) १९३६ ते १९३८ या

काळात ितने हॉलीवूडवर
अिधरा य गाजवले होते.
जे िच कार ोकाश करमाकर

 १९६८ – लिलत कला
अकादमीचा परु कार ा
१९५६ म ये यांनी र यावर पी.बी. पाटील

िच दशन भरवले आिण तेथूनच
काशझोतात आले असे जे िच कार
ोकाश करमाकर यांचे नक
ु तेच िनधन
झाले आहे.
 महा मा गांधी व िवनोबा भावे यां या

व नातील ाम वरा याची क पना
य ात आण यासाठी ‘नवेगाव
चळवळ’ सु करणारे पी बी पाटील
यांचे िनधन झाले.
 शै काय= नवभारत िश ण मंडळाची
थापना (शांतीिनके तन या धत वर)
यां या ची ाशैलीवर िपकासोचा यशवंतराव च हाण महारा मु
भाव होता. यां या िच ांम ये िव ापीठाचे सं थापक सद य
आधिु नक भारतातील िव कळीत होत
 राजक य काय = १९७२ ला
चाललेले समाजजीवन व एक कारची
सांगलीतून आमदार
ग धळाची ि थती तीिबंिबत झालेली
पंचायत रा य मू यमापन सिमतीचे अ य
िदसून येत.े
यांचे िच नॅशनल गॅलरी ऑफ  थ
ं संपदा = काल दि णा
मॅाडनआट, लिलत कला अकादमी, (का यसं ह)
अकॅ डमी ऑफ फाइन आट् स या ांतीसागर (कादंबरी)
सं थाम ये िस झालेले आहेत. समाजप रवतन (वैचा रक लेखसं ह )
यांना १९६८ म ये लिलत कला िवचारधन: जन-गण-मन (३ खंड)
अकादमीचा रा ीय परु कार िमळाला  सेवादलात यांचा स य सहभाग
होता. होता.
 आंतररा ीय दजाचे िच कार
 -िपकासोचा भाव होता.

फु ला डहाणूकर
िनिमष छे डा
 - िस िच कार
- साऊंड िडझायनर ( वनी रचनाकार)
 -बॉ बे आट सोसायटी, आट
-‘नम ते लंडन’‘व स अपॉन अ टाईम इन
सोसायटी ऑफ इंिडया व गोवा
मंबु ई दोबारा’ ‘फँ ी’ ‘आजोबा’
कला अकादमीत मोलाचे काय.
@िच कला े ातील काही यि म व
– वासुदवे गायत डे (VS) , शंकर
पळशीकर डॉ. यंबक कृ णा टोपे
बंगा ल मण
 -भाजपचे माजी अ य
 -२००१म ये रा ीय लोकशाही - ज मशता दी वष
- काय – रा यघटनेचा आिण िहंदू कोड
आघाडी (एनडीए) सरकार या
काळात श ा े करार करताना
िबलाचा मसदु ा तयार कर या या
ल मण यांनी एक लाख पयांची
लाच घेतली होती. कामात डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर
यांना मोलाची मदत.
 -‘तेहले का’ने हे करण उघडक स
आण यानंतर यांना भाजप या
अ य पदाव न पायउतार हावे
लागले होते. िव म सावरकर

 भारत सरकारने २००७ ला
प िवभूषण िदला.
 १९८०-८६ –संसद सद य होते.
 प कार = ‘योजना’ चे सं थापक
संपादक, िहंदु तान टाइ स, National
Herald, Illusratated weekly
 वातं यवीर िव दा सावरकरांचे of India इ. चे संपादक
पतु णे आिण यांचे किन बंधू  सािह य – ‘ ेन टू पािक तान’
नारायणराव सावरकरांचे सपु ु (जगिव यात कादंबरी),
िव म सावरकर यांचे िनधन झाले. आय शाल नॉट िहअर नाइिटंगेल,
 िहंदू महासभेत उ म संघटकाचे िद ली
काय यांनी पार पडले. द सनसेट लब
अ िह टरी ऑफ िस स (शीख धम व
सं कृ तीवर आधा रत)
थ, ल ह and िलटल मलाईस
खुशवंत िसंग (९९) (आ मच र २००२)
खुशवंतनामा – द लेस स ऑफ माय
लाइफ (२०१३ – िनवृतीनंतरचे जीवन
आंनदी कसे जगावे, याब ल)
 सािहि यक आिण प कार

 १९७४ ला प भूषण. मा १९८४
या सवु ण मंिदर ह यानंतर परत
के ला.

आंतररा ीय गांधी परु कार २०१३ : V V ड गरे आिण वाचग यांग यांना
Rotary International चा सव च पुर कार भारता या रा पत ना दान
कृषी कम परु कार २०१२-१३ िवतरीत
मूत देवी स मान : हर साद दास यांना दान
अ िणमा िस हा अमेिझंग इंिडअन अवॉडने स मािनत
MIFF २०१४ परु कार
मोहन धा रया रा िनमाण परु कार
बिलन आंतररा ीय परु कार
QS म ये पिह या ५० िव ापीठात भारतातील ४ िव ापीठे
ईया कॉलेज देशात सव म
डॉ.नारळीकर यांना नायुद मा परु कार
भारतीय ल मीला अमे रके चा आंतररा ीय धैय परु कार
िकल कर दस आंतररा ीय प रषदेत परु कृत
दिलत अि मता पुर कार
८६ वा ऑ कर सोहळा

आंतररा ीय गांधी पुर कार २०१३  V V ड गरे – िवजयकुमार िवनायक
: V V ड गरे आिण वाचग यांग यांना ड गरे
Rotary International चा
सव च पुर कार भारता या
रा पत ना दान
 कु रो यांचे जीवन सखु कर  उ म नेतृ व आिण पोिलओवर िवजय

बनवणा यांना हा परु कार िदला जातो. िमळव यामळ ु े भारताचे रा पती णव
 १९५० साली थापन झाले या ‘गांधी मखु ज यांना ‘Award of Honour’
मेमो रअल ले ोसी फ डेशन’ तफ हा Rotary International चा
परु कार िदले जातात. महा मा सव च परु कार दान के ला गेला.
गांधीज नी कु रो यांची जी सेवा के ली  िविवध े ात उ च कामिगरी
आिण या शा ीय ीकोनातून ते करणा या देशां या मखु ांना हा
कु ोगाकडे पाहत होते, या या परु कार िदला जातो.
मरणाथ हे परु कार िदले जातात.  जानेवारी २०१४ रोजी भारताने
 दर २ वषानी २ परु कार िदले जातात. पोिलओची एकही के स न द न
हे परु कार य ला िकं वा सं थेला झा याची ३ वष पूण के ली. यामळु े
िदले जातात. ११ फे वु ारी २०१४ रोजी जागितक

आरो य संघटनेने (WHO) भारताला १. एकूण धा य उ पादन – याम ये ३
पोिलओमु देशाचा दजा िदला. परु कार िदले जातात.
यापूव २४ फे वु ारी २०१२ रोजी i. १ कोटी टनापे ा जा त उ पादन =
 भारताचे नाव ‘मोठ् या माणात म य देश
पोिलओचा सार असणा या देशां या ii. १० लाख ते १ कोटी टन उ पादन =
यादी’ मधून वगळ यात आले होते. ओिडशा
iii. १० लाख टनांपे ा कमी उ पादन =
मिणपूर
@ रोटरी लब : २३ फे वु ारी १९०५
रोजी Paul P Haris यांनी िशकागो येथे
२. िविश धा य उ पादन – याम ये ४
रोटरी लबची थापना के ली होती. रोटरी
कार या धा य उ पादनासाठी परु कार
लबम ये िविवध े ातील लोक एक
िदले जातात.
येऊन आप या परीने समाजाची सेवा क
तांदूळ – छ ीसगड
शकतात.
गह – िबहार
घोषवा य – ‘ वतः पलीकडे सेवा’
कडधा य – झारखंड
(Service above self)
भरड धा य – आं देश
महारा ाला तांदूळ उ पादनात
उ ेजनाथ परु कार िमळाला.
कृषी कम परु कार २०१२-१३
िवतरीत
मतू देवी स मान : हर साद दास
यांना दान
दर वष क ीय कृ षी मं ालयातफ िविवध  उपरा पती मह मद हमीद अ सारी

रा यांना धा य उ पादनासाठी हे परु कार यांनी २६ वा मूत देवी स मान
िदले जातात. हर साद दास यांना दान के ला.
 हे परु कार २ े यांत िदले  हर साद दास हे एक िति त
जातात. समकालीन कवी आिण िवचारवंत
आहेत. यांनी संयु रा ांम ये (UN)

िविवध सिम यांवर ए पट हणून  मािहतीपट, लघुपट आिण अिनमेशन
काम के ले आहे. या कारांसाठी परु कार िदले जातात
अ िणमा िस हा अमेिझंग इंिडअन :-
# मािहतीपट (९० िमिनटे) – ‘Are you
अवॉडने स मािनत
listening!’ िद दशक - अहमद सायमन
(बांगलादेश)
#मािहतीपट (६० िमिनटे) – ‘In
between: Isang Yun in North
and South Korea’ मा रया
टोटमीटर (जमनी)
 टाइ स नाऊ या वृ वािहनी तफ # लघपु ट – ‘Black Rose’ – िव ांत
आ यकारक कामिगरी करणा या जनाधन पवार (भारत)
भारतीयांना हा पुर कार िदला जातो. # अिनमेशनपट – ‘True Love Story’
२०१२ पासून हे परु कार िदले जात – गीतांजली राव
आहेत.
 अ िणमा िस हा ही रा ीय
तरावरील हॉलीबॉल व फुटबॉल मोहन धा रया रा िनमाण परु कार
खेळाडू होती. ती उ र देशकडून हा परु कार वनराई फ डेशन यां याकडून
खेळायची. मा ददु वाने ितला अपंग व दे यात येणार असून हे या परु काराचे
आले. तरीही िज न सोडता ितने पिहलेच वष आहे, हा परु कार शा
काहीतरी धाडस करायचे ठरवले. रघुनाथ माशेलकर यांना दे यात आला.
 यातूनच ितने जगातील सव च असे या फ डेशनचे अ य िगरीश गांधी यांनी
माउंट ए हरे ट िशखर (उंची – हा परु कार जाहीर के ला.या परु काराचे
८८४८ मी) सर के ले. यासाठीच िवतरण नागपरू येथे झाले.
ितला हा स मान िदला गेला. परु काराचे व प- एक लाख पये, शाल,
ीफळ आिण स मानिच ह असे आहे.
बिलन आंतररा ीय परु कार

MIFF २०१४ पुर कार
जमनीतील बिलन येथे हा ६४वा
 MIFF = मंबु ई इंटरनेशनल िफ म
परु कार सोहळा भरव यात आला.
फे ि टवल

“ लॅक कोल िथन आईस” या -१ नंबर= हावड
िच पटाला गो डन बेअर हे पा रतोिषक - २ नंबर=MIT
दे यात आले.
‘ लॅक कोल िथन आईस’ हा चीनी िच पट
आहे. सव कृ अिभने याचे पा रतोिषक
याच िच पटातील अिभनेता ‘िलयाओ फॅ न’
ईया कॉलेज देशात सव म
याला िमळाला. -िव ापीठ अनुदान आयोगाने (UGC)
तर सव कृ अिभने ी हणून ‘िद िलटल माटुंगा येथील ईया कॉलेजला ‘ कॉलेज
हाऊस’ या जपानी िच पटातील ऑफ ए सलंस ‘ हा बहमान िदलाय. तसेच
भूिमके साठी “हा कुरेक ” िहला दे यात २ कोट ची तरतूदही के लीय.
आला.
‘वेस अंडरसन िद दिशत “ ॅ ंड बडु ापे ट
हॉटेल” या ि टीश जमन नाट् यपूण िवनोदी
िच पटाला ‘िस हर बेअर परी क’
पा रतोिषक दे यात आले.
या महो सवात भारतीय इि तयाज अली डॉ.नारळीकर यांना नायुद मा
िद दिशत ‘हायवे’ या रोड मु ही कारातील पुर कार
िच पट दाखव यात आला.
QS म ये पिह या ५०
िव ापीठात भारतातील ४
िव ापीठे
तेनाली येथील नायदु मा मेमो रयल
-QS जगातील िविवध िव ापीठांची
ट या वतीने दे यात येणार २०१३ चा
िवषयानु प गुणव ा तपासते.
परु कार डॉ.जयंत नारळीकर यांना दे यात
- यानस ु ार अिभयांि क , तं ान व
आला. हा परु कार खगोलशा ीय
सं याशा या ३ िवषयात भारतीय कामिगरीसाठी िदला जातो.
िव ापीठे चांगली कामिगरी पार पाडताहेत. १९८६ म ये या परु काराची
इतर िवषयात मा आनंदी-आनंद आहे. सरु वात झाली असनू यां या नावे हा
भारतीय िव ापीठे = IIT (Indian परु कार िदला जातो ते नायदु मा हे
Institute of Technolagy) िद ली, वचािवकार त होते.
मंबु ई, म ास व इतर ४ डॉ.नारळीकर यां यािवषयी:

चार वषाहन जयंत नारळीकर यांचे अॅिसड ह यातील मल ु साठी ितने नवी
अंतरी िव ान या े ात संशोधन सु आशा िनमाण के ली.
आहे. सर हॅाईल आिण डॅा.नारळीकर यांनी
खगोल शा ात एक संशोधन के ले आहे. िकल कर दस आंतररा ीय
गु वाकषनावर या दोघांनी िमळून
संशोधन क न जो िस ांत मांडला तो “
प रषदेत पुर कृत
हॅाईल – नारळीकर िस ांत” या नावाने जागितक पातळीवरील अ ग य व
िस द आहे. यव थापन कं पनी असले या िकल कर
दस िलिमटेड (KBL) ला यां या
कोइ बतरु येथील क पाक रता
मॉ रशसम ये आयोिजत कर यात
भारतीय ल मीला अमे रके चा आले या ितसरया आि का- इंिडया
आंतररा ीय धैय पुर कार लीडरिशप अवाडम ये “बे ट
ऑगनायझेशन फॉर वमु ने टॅलट
डे हलपमट” या परु काराने परु कृत
कर यात आले. या परु काराचे आयोजन
आि का- इंिडया पाटनरिशप सिमट ारे
कर यात आले होते.
प रषदेचा उ ेश: िविवध खाजगी अिण
सावजिनक े ामधेि यांनी के ले या
कामिगरीला अिण यां या ने वगणु ाला
ल मी िहचा अमे रके या थम स मािनत करणे हे या परु काराचे उ शे
नाग रक िमशेल ओबामा यांनी आहे.
आंतररा ीय धैय परु कार देऊन गौरव
के ला.
गे या वेळी िद लीत सामूिहक बला कार
झाले या िनभयाचा याच परु काराने
‘िवंडहॅम कॅ पबेल’ सािह य
मरणो र स मान के ला होता. पुर कार पंकज िम ा यांना
ल मीचे काय - ल मीवर ह ला जाहीर
झा यानंतर ितने अिव ांत प र म क न सािह यातील कामिगरीसाठी ‘येल’
अशा मिहलांची चळवळ उभी के ली. िव ापीठा या वतीने िद या जाणारा
सव च यायालयात यािचका दाखल ‘िवंडहॅम कॅ पबेल’ सािह य परु कार ‘नॉन
क न सरकारला अॅिसड या िव वर
िफ शन’ (कादंबरी सोडून इतर सािह य)
िनयं ण आणायला लावले.

कारात भारतीय लेखक पंकज िम ा यांना
जाहीर
सािह य – ‘ ॉम द इ स ऑफ ए पायर-
द इंटले युअल ह रमेड आिशया’
पंकज िम ा यांनी अितशय उ च दजाची
सािहि यक शैली िनमाण के ली असून यांनी
आधिु नक आिशयाची उ ांती अितशय
 या वष चे वेगळे पण - यंदा परु कारांची
वेग या शैलीत मांडली आहे, असे गणु व ेनस
ु ार िवभागणी झालीय.
िव ापीठाने हटले आहे.
हे परु कार देताना लेखकांना यांचे  सव म िच पट = ‘ट् वे ह इयस ए
नामांकन झाले आहे हे समजू िदले जात ले ह’ = अमे रके या गल
ु ामिगरीची
नाही यामळ ु े परु कार िमळा यानंतर कहाणी मांडलीय = टी ह मॅक वीन
यांची भावना आ याची असते. (कृ णवंशीय िद दशक )ऑ कर
पटकाव याचा मान पिह यांदाच एका
कृ णवंशीय िद दशकाला िमळालाय.
दिलत अि मता पुर कार  सव म अिभने ी = के ट लँचेट ( लू

ज मीन या िच पटासाठी )
अ पासाहेब िव ासराव भालेराव ित ान
 परभािषक िच पट = द ेट यटु ी (
तफ हे परु कार िदले जातात.
इटली )
 डॉ बाबासाहेब आंबेडकर  अॅिनमेशनपट = ोझन
परु कार- गीतकार िव णू िशंदे  अ फा सो वारोन - ॅि हटीला
 योितबा फुले परु कार- उिमला पवार िद दशनाचा (अ फा सो वारोन)
( ी चळवळ) परु कार िमळाला. या िच पटाने एकूण
 राजष शाह परु कार –चं कांत सात परु कार पटकावले.
वानखेडे (मिहलांना ो साहन)
८६ वा ऑ कर सोहळा

सोयाबीन
 -भारतात १.८ दशल टन सोयाबीन  िसंधुदगु आिण र नािगरीत ि या

तेलाची िनिमती होते. तर १.२ दशल उ ोगांना यशही िमळालेय.
टनाची आयात करावी लागते.
 मा रायगड िज य़ातील
 -सोयाबीन उ पादनात भारताचा जगात बागायतदार आिण कृ षी िवभागाने
५ वा मांक. या य नांना फारसा ितसाद
 - ती हे टरी उ पादकता मा के वळ िदला नाहीय.
१.०१७ मेि क टन. (जगाची २.५ मे @ नारळ बोडाचे उपाय -
टन ) # रायगड िज य़ातील रोहा येथे ादेिशक
 -सोयाबीनम ये तेलाचे माण जा त रोपवािटके ची थापना कर यात आलीय.
असते. तसेच पोषणमु येही यादा # अिलबाग तालु यातील चौलम ये नारळाचे
असतात. मूलभूत िबयाणे िनिमती क िवकिसत के ले
जाणार आहे.
# ठाणे िज य़ातील पालघर येथे ादेिशक
कोकणात नारळावर आधा रत बीजगणु न क िवकिसत के ले जाणार आहे.
ि या उ ोगांना संधी मा
नारळाचे े वाढवायला हवे -
नारळ बोड

- ये म याळम सािहि यक जी. शंकर कु प
ानपीठ पुर कारा या घटनेचा हे १९६५ म ये या परु काराचे पिहले मानकरी
ठरले.
रौ य महो सव
# ानपीठ परु कारांम ये िहंदी पाठोपाठ
क नड भाषा आघाडीवर आहे.
‘आधुिनक वा मीक ’चे सािह य

मािहती या मायाजालावर
ये कवी कुसमु ा ज यांचा ज मिदन हा ‘मराठी  गजानन िदगंबर माडगूळकर हणजेच
भाषा िदन’ हणून साजरा के ला जातो. ‘गिदमा’
कुसमु ा ज यांना ानपीठ परु काराने
गौरिव यात आले या घटनेला यंदा २५ वष पूण  www.gadima.com या
होत आहेत संकेत थळाव न जगभरातील
वाचकांसाठी गिदमांची सािह य खुले
झाले आहे.
#मराठी भाषेला तीनदा हा बहमान लाभला
आहे. # ‘गीतरामायण’ –
१ िव. स. खांडेकर- १९७४ म ये थम
 गिदमांिन साकारलेले व सधु ीर फडके
ानपीठ - .‘ययाित’ या कादंबरीसाठी
यां या वरातील ‘गीतरामायणा’चे
२. कुसमु ा ज -१९८९ पिहले गीत १ एि ल १९५५ रोजी
३. कवी िवंदा करंदीकर - २००३ . आकाशवाणी पणु े क ाव न सा रत
झाले होते.
# ानपीठ परु कार उ ेश = वा या या  ‘गीतरामायण’ यंदा हीरकमहो सवी
े ातील योगदानाब ल सािहि यकांचा गौरव वषात पदापण करीत आहे.
करणे.
-या उ शे ातून १९६१ म ये या संक पनेचा
उदय झाला.

जागितक ि के ट बोडातील बदल
आय.ओ.ए. या अ य पदी एन.रामचं न
ीलंकेकडे आिशया चॅ पीयनशीप
‘अरिवंद भट’ ने रचला इितहास
आिशया चषकाला (१२ या ) सु वात
युवा िव चषक ि के ट पधत गतिवजेता भारत ५ या थानी रािहला.
पेन या राफे ल नदालने ‘ रओ ओपन’ िजंकली
जागितक टेिनस मवारी-
वाईचा साद एरंडे जागितक सायकल पधत (लंडन)
BCCI रा ीय पंच अकादमी थापन करणार
दुबई टेिनस
पिहलीविहली आंतररा ीय टेिनस ीिमयर लीग (ITPL)
मॅ ी ि मथची आंतररा ीय ि के टमधून अचानक िनवृ ी!
हॉक इंिडयाच अिधकृत
हीना िस ू-पंिडतचा िव िव म
युवा िव चषक ि के ट पधत ( १९ वषाखालील) द. आि का फ ट टाइम िवजयी
लेटे ट ATP rankings
आंतररा ीय बॉि संग फे डरेशनने (AIBA) भारतीय बॉि संग फे डरेशनशी (IABF)
संबधं तोडले
अरिवंद भटने रचला इितहास
िमनी ऑिलि पक पधा पु हा भरेल का?

भिव यातील दौरे ठरव यात येणार
जागितक ि के ट बोडातील बदल आहेत.
 जागितक ि के ट या संरचनेतील
बदलानसु ार अ य पद भारताकडे
येणार
 मह वा या सिम यांम ये इं लंड,
ऑ ेिलयाला कायम व पी
दबु ई येथे झाले या बैठक तील िनणयानस ु ार
सद य व
आय.सी.सी.ची ची नवीन संरचना कर यात येणार
असनू याम ये भारताला मोठा वाटा िमळणार  एन. ीिनवासन आय.सी.सी.चे
आय
आहे. न या धोरणानस ु ार पढु ील बदल होणार अ य होणार.
होणार
आहेत.
a. आय.सी.सी.शी शी संल न मंडळा या आय.ओ.ए. या अ य पदी
योगदानानुसार आय
आय.सी.सी. या एन.रामचं न
िनधीचे िवतरण होणार आहे. यानस ु ार भारतीय ऑलि पक असोिसएशन (आय.ओ.ए.)
आय.सी.सी. या खिज यांपैक मोठा
या अ य पदी एन.रामचं रामचं न यांची िनवड
िनव
वाटा बी.सी.सी.आय.ला ला िमळणार
कर यात आली आहे.
आहे.
जागितक ऑिलि पक बोडाने भारतीय
b. बी.सी.सी.आय.चेचे अय
ऑिलि पक बोडा या िनवडणक ु ब ल आ ेप
एन. ीिनवासन हे आय आय.सी.सी.चे
घेतला होता. जर भारताने यो य कारे
काया य होणार आहेत. यामळ ु े िनवडणक ु ा घेत या नाहीत तर भारतीय संघाला
जागितक ि के टवर भारताचे वच व
जागितक पधत सहभागी होता येणार नाही, नाही
असणार आहे.
अशी तंबी िदली होती.
c. न याने िनयु झालेली कायकारी
यानंतर या िनवडणकु ा घे यात आ या
या.
सिमती, िव ीय सिमती, सिमती आिण
वािणि यक यवहार सिमतीम ये आय.ओ.ए. या सरिचटणीसपदी राजीव मेहता
बी.सी.सी.आय., इं लंड ि के ट बोड यांची िनवड कर यात आली, आली तर
आिण ि के ट ऑ ेिलयाला खिजनदारपदी अिनल ख ना यांची िनवड
कायम व पी सद य व िमळणार कर यात आली.
आहे.
d. दोन िविश ि के ट मंडळादर यान
झाले या कायदेशीर करारानस ु ार ीलंकेकडे आिशया चॅ पीयनशीप
पीयन
२०१५ ते २०२३ या कालावधीतील

अंितम सामना पािक तान व ीलंका पेन या राफे ल नदालने ‘ रओ
यां याम ये खेळला गेला, यात ीलंकेने ओपन’ िजंकली
पािक तानला पाच िवके ट् सने हरवले. या
मािलके या मािलकावीराचा िकताब थीरीमाने
याला िमळाला.
तर अंितम साम याचा सामनावीराचा िकताब जागितक टेिनस मवारी-
मिलंगाला दे यात आला. एके री = पु ष =
भारताने िवराट कोहली या नेतृ वाखाली या राफे ल नदाल ( पेन)=१
पधत भाग घेतला होता, पण िवशेष काही सोमदेव देववमन =७८
कामिगरी न दाखवताच भारत या पधतून युक भा बरी =१४६
माघारी परत िफरला. एके री = मिहला=
सेरने ा िव य स (अमे रका) = १
दहु रे ी पु ष
‘अरिवंद भट’ ने रचला इितहास िलए दर पेस = १०
 34 या जमन ां. ी. गो ड पधत रोहन बोप ना = १६
जेतेपद पटकावताना ‘अरिवंद भट’ने महेश भूपती = ४१ (िनवृ ीचे संकेत)
इितहास रचला. िदिवज शरण =६५
 तो भारताबाहेर ां. ी. गो ड पधा दहु रे ी मिहला =
िजंकणारा दसु रा भारतीय आहे. सािनया िमझा = ११
आिशया चषकाला (१२ या ) वाईचा साद एरंडे जागितक

सु वात सायकल पधत (लंडन)
 -िठकाण – बांगलादेशातील ढाका व साद एरंडे =वाईचा (सातारा) रिहवासी
फातु लाह िकसान वीर साखर कारखा या या आिथक
 -गतिवजेता- पािक तान मदतीने श य = काबन फायबर सायकल
परु वली.
 -सवािधक िवजेतेपद = भारत- ५ वेळा-
शेवटचे २०१० जागितक सायकल पधा = २८ हजर िकमी चे
अंतर ९१ िदवसात पार करणारी हणजेच
पृ वी दि णा करणारी पधा
यवु ा िव चषक ि के ट पधत
गतिवजेता भारत ५ या थानी
रािहला. BCCI रा ीय पंच अकादमी थापन
करणार

 -कारण - ICC या पंचां या एिलट मॅ ी ि मथची आंतररा ीय
िल ट म ये एकही भारतीय पंच ि के टमधून अचानक िनवृ ी!
नाहीये. ि मथने आतापयत आंतररा ीय ि के ट
 -देशात आंतररा ीय दजाचे पंच कारिकद त ११७ कसोटी सामने खेळले
िनमाण हावेत हणून ही आहेत. ि मथ या कणधारी अिधप याखाली
अकादमी....... दि ण आि का संघाने कसोटी मवारीत
अ वल थान िमळिवलेले आहे. ि मथ या
नेतृ वात आि के ने ५३ कसोटी सामने िजंकले
आहेत.
दुबई टेिनस
@ एके री पु ष िवजेता - रॉजर फे डरर (
ि व झलड ) हॉक इंिडयाच अिधकृत
- रॉजर फे डररने टॉमस बड चवर ३-६,  हॉक इंिडया व भारतीय हॉक महासंघ
६-४, ६-३ अशी मात करत दबु ई (IHF) यां यात रा ीय संघटनेचा
टेिनस पधचे जेतेपद पटकावले. दजा िमळव यासाठी र सीखेच चालू
होती.
@ दहु रे ी पु ष - रोहन बोप णा - एहसाम उल  कोण याही संघटनेला रा ीय
हक कुरेशी संघटनेचा दजा िमळ यासाठी याला
- भारता या रोहन बोप णा याने पािक तान या संबंिधत खेळा या आंतररा ीय
एहसाम उल हक कुरेशी या या साथीत दबु ई महासंघाची तसेच भारतीय ऑिलि पक
खलु ी टेिनस पधतील दहु रे ीत िवजेतेपद महासंघाची (IOA) मा यता आव यक
िमळिवले. असते.
 हॉक इंिडयाला २००९ म ये
आंतररा ीय हॉक महासंघ व
आिशयाई हॉक महासंघ यांची मा यता
पिहलीविहली आंतररा ीय टेिनस िमळाली होती.
ीिमयर लीग (ITPL)  आज डा मं ालयाने देखील हॉक
- महेश भूपती यां या संक पनेतून साकार इंिडयाला रा ीय डा संघटनेचा
संघ – ४ - मंबु ई, िसंगापूर, दबु ई आिण बँकॉक दजा देऊन हे करण संपवलेय.
- २८ नो हबरपासून िसंगापूरला ारंभ तर १४  हॉक – भारताचा रा ीय खेळ
िडसबरला दबु ईम ये समारोप
- अनेक देशी व िवदेशी खेळाडू यात भाग
घेतील. हीना िस ू-पंिडतचा िव िव म
= नो हबर २०१३ म ये यिु नक येथे झाले या
नेमबाजी िव चषकात भारता या हीना िस ू-

पंिडतने १० मीटर एअर िप तूल कारात वतःचा फायदा पाहताहेत असा AIBA चा
सवु णपदकाची कमाई करताना िव िव माची आरोप आहे.
न द के ली होती. यामळ
ु े AIBA या त वांचा भंग होतोय.
अरिवंद भटने रचला इितहास

यवु ा िव चषक ि के ट पधत ( १९  -जमन ओपन ांड ि स
वषाखालील) द. आि का फ ट (badminton)िजंकणारा पिहला
टाइम िवजयी भारतीय.
-दोन वेळचा िवजेता पािक तानला हरवले.  यापूव पलु ेला गोपीचंद यांनी सेमी-
-भारत ५ या थानी रािहला. क ान – फायनल पयत धडक मारली
िवजय(?) झोल होती. (१९९९)
- िठकाण – दबु ई
- सहभागी देश – १६
पढु चा िव चषक – बांगलादेश – २०१६ िमनी ऑिलि पक पधा पु हा भरेल
का?
लेटे ट ATP rankings  रा यात १९८९-९० म ये पिह यांदा
दुहरे ी :- िलए दर पेस – १० ही पधा पार पडली. िठकाण = ठाणे
रोहन बोप ना – १२ (दबु ई ड् युटी टेिनस  उ ेश- रा यातील गणु ी खेळाडूंना
चि पयनिशप िजंक यामळ ु े – जोडीदार = देशपातळीवर संधी िनमाण करणे.
एहसाम-उल-हक कुरेशी पािक तानचा) (पढु ील ल जे पधा खंिडत झा याने
महेश भूपती – ४७ सा य होऊ शकले नाही = रा ीय
सािनया िमझा – ११ पधासाठी खेळाडू िनवडणे.)
 आयोजक – महारा ऑिलि पक
एके री = सोमदेव देववमन – ७८ संघटना (MOA)
यिु क भा बरी -१४६  मा ५ वी पधा िपंपरी िचंचवड येथे
भ य व पात पार पडली आिण
यानंतर आिथक सम यांमळ ु े ही पधा
आंतररा ीय बॉि संग फे डरेशनने पु हा भरली नाही.
(AIBA) भारतीय बॉि संग  अिजत पवार महारा ऑिलि पक
फे डरेशनशी (IABF) संबधं तोडले संघटनेचे अ य बन यानंतर यांनी
या पधसाठी ५ कोट ची मदत जाहीर
=कारण – IABF चे पदािधकारी बॉ सर िकं वा के ली.
खेळ यां या भ याचा िवचार न करता के वळ

 मग सम या काय? = आचारसंिहता
लागू झालीय. + पढु े उ हाळा आलाय.

असा येईल पैसा
६५.२ = मालवाहतूक
अंत रम रे वे अथसंक प २०१४ - २६ = वासी वाहतूक
१५ ८.८ = इतर
रे वेमं ी मि लकाजनु खग यांनी १२
फे वु ारी २०१४ रोजी अंत रम रे वे असा जाईल पैसा
अथसंक प मांडला. UPA सरकारचा हा ५४ = वेतन आिण पे शन
शेवटचाच अथसंक प आहे. हा अथसंक प २२.१ = इंधन
के वळ ४ मिह यांसाठी लागू असेल. या ६ = डी हीडंट (रे वे म ये या कोणाची
अथसंक पात खग यांनी अनेक लोकि य भागीदारी आहे यांना कमावले या न यापैक
घोषणा के या आहेत. काही र कम ावी लागते.)
५ = घट राखीव फं ड (रे वेतील साधनांची
वापर के यामळ ु े होणारी घट भ न
काढ यासाठी)
२ = िवकास फं ड
िव तार :-
१९ नवे रे वे माग
 वैिश ् ये :- मेघालय आिण अ णाचल देश यांना रे वेने
७३ नवीन लांब प या या गाड् या :- जोडले जाणार
यातील वै णोदेवी भ ांना भेट – उधमपूर का ा
१) १७ ीिमयम गाड् या (टोटल AC) = दर यान रे वे सु होणार. ही रे वे थेट
ब याचदा रे वे ितक ट बिु कं गसाठी गद होते. वै णोदेवी मंिदरा या पाय याशी पोहोचेल.
यावेळी अनेक गरजनूं ा ितक ट िमळत नाही.
यावेळी या गाड् या जादा पैसे घेऊन उपल ध ३ नवे कारखाने :-
होतील.
रे वे हील ला ट (छपरा, िबहार)
२) ३८ ए स े गाड् या
रे वे कोच factory (डबे कारखाना) -(राय
३) १० passenger ेन बरेली, उ र देश : गांधी घराणे येथूनच
४) ४ MEMU & ३ DEMU िनवडणूक लढवते.)

डीझेल क पोनंट कारखाना (दानकुनी, १. रे वे बोड आिण २. रे वे मं ालय (मं ी
प.बंगाल) साहेब)
हे दो ही घटक भाडेवाढ करणे टाळतात. रे वे
भागीदारी : बोड मं ीसाहेबंचेच हणणे ऐकत असतो.
५ रा यांनी रे वेबरोबर काही क प एखा ा काय म मं याने भाडेवाढ कर याचा
उभार यात भागीदारी के लीय. या क पांसाठी य न के यास सवच राजक य प (मं याचा
होणारा खच रे वे मं ालय आिण संबंिधत रा य वतःचाही ) जोरदार ओरड करतात.
सरकारे एकि तपणे उचलतील. हे टाळ यासाठी खगसाहेबांनी ‘रे वे भाडे
महारा , कनाटक, आं देश, झारखंड, ािधकरण’ थापन कर याची घोषणा के लीय.
ह रयाना हे ािधकरण भाडे ठरव याचे काम करील.
कोण याही कारची भाडेवाढ नाही. ऑपरेिटंग रेिशओ –

(लोकसभा िनवडणक
ु ा जवळ कमावले या येक १०० पयांपैक िकती .
आ याचा प रणाम!) खच पडले हे दाखवणारी सं या
नवीन िबझनेस – १. पासलसाठी खास २०१२-१३ = ९०.२
गाड् यांची योजना (या ारे दधु ाची २०१३-१४ = ९०.८
वाहतूक होईल) २०१४-१५ = ८९.८
सरु ा उपाय – राजधानी ए स े अथ : मागील वष कमाईपैक ९०.२% र कम
म ये दोन सरु ा यं णा बसव यात खच झाली होती.
येतील – यावष ९०.८% र कम खच झालीय. हणजे
१. रे वे धडक टाळणारी यं णा रे वेची कामिगरी मागील वष पे ा चांगली
२. धूर आिण आग लाग यास धो याची सूचना झालीय क वाईट?
(अलाम) देणारी यं णा न क च वाईट! कारण खच जा त हणजे नफा
कमी!
पढु ील वष साठी खगनी हा खच ८९.९%
मािहती तं ानाचा वापर
कर याचे ठरवलेय.
ती ा यादीतील वाशांना ितक ट आिण ेन
िवषयीची मािहती SMS ारे िमळे ल.
automatic ितक ट हिडंग मशी स – या FDI ला मा यता
मशी स ारे त काळ ितक ट िमळू शकतील. रे वेसाठी पायाभूत सिु वधा िनमाण करणा या
मोबाईल वर ितक ट book करता येतील. उ ोगांम ये ‘थेट परक य गंतु वणक
ु स’ मा यता
दे यात आली आहे.
िव ांती गृहे आिण जेवणाचे सु ा ऑनलाइन
आर ण (बिु कं ग) करता येईल.
रे वे अथसंक प इतर देशांत वेगळा
मांडतात का?
रे वे भाडे ािधकरण
नाही. वातं यापूव १९२०-२१ साली िव यम
वासी तसेच मालवाह रे वे या ितिकटांचे दर
ॲकवथ या ि टीश अथत ा या
ठरव याचे काम स या दोघे करतात.

अ य तेखाली एक सिमती नेमली गेली होती. ितवष २० हजार कोटी असा करावा.
या सिमतीने सादर के ले या रपोट या आधारे (अजूनही अंमलबजावणी नाही)
१९२४ पासून रे वे अथसंक प साधारण २. न या गाड् यांची घोषणा स या तरी क नये.
अथसंक पापासून वेगळा मांडला जाऊ कारण रे वेकडे मुळात पायाभूत सिु वधाच कमी
लागला. आहेत. या सिु वधा िनमाण के याखेरीज नवीन
गाड् या सु करणे हणजे वाशां या जीवाशी
महारा ा या वाट् याला भरपूर मुंबई खेळ कर यासारखेच आहे. (या वष ७३ नवीन
मा उपेि त गाड् या सु के यात. = अहवाल बासनात
१७ ीिमयम गाडय़ांपैक ९ गाडय़ा, गंडु ाळून ठेव यात आलाय.)
३८ ए स े गाडय़ांपैक ११ गाडय़ा,
६ नवीन तािवत रे वेमाग,
देशभरात होणा या ५ पैक ३ मागाचे
दपु दरीकरण
मुंबईकरां या त डाला पाने -

रोख वीकारणा या एटी हीएमचा सार
मोबाइलवर अनारि त व उपनगरीय ितिकटे
आिण
जलु ैपासून सु होणा या वातानक ु ू िलत
उपनगरीय गाडय़ा या यित र काहीच घोषणा
के या नाहीत.
रे वेचा सरु ेचा :-

रे वेम ये होणारे िहंसाचाराचे कार, रे वे
अपघात, ि यांची सरु ि तता इ बाब वर िवचार
कर यासाठी रे वे मं ालयाने १७ फे वु ारी
२०१२ रोजी एक सिमती नेमली होती. – रे वे
सरु ा िवषयक उ च तरीय सिमती
जे अणशु ा डॉ. अिनल काकोडकर या
सिमतीचे अ य होते.
काकोडकर सिमतीने अपघातांची यादीच
यां या अहवालात िदली आिण हे अपघात
टाळ यासाठी काही िशफारशी सचु व या.
१. पढु ील ५ वषात १लाख कोट चा िनधी
सरु ािवषयक बाब साठी राखून ठेवावा. हा खच

महारा ाचा अंत रम अथसंक प असा होईल खच पैसा
२०१४-१५ (आकडे कोटीत)
-औ ोिगक ो साहन =२५००
िव मं ी व उपमु यमं ी अिजत पवार यांनी -र ते िवकास =२८३६
महारा ाचा २०१४-१५ वषासाठीचा अंत रम -िसंचन = ८०००
अथसंक प िवधानसभेत मांडला. -िमहान क प भूसंपादन व पनु वसन
= २५०
-िवमानतळ िवकास = १६५
-अपूण िविहरी = २५०
-जवाहरलाल नेह नागरी पनु िनमाण
अिभयान = १५००
-राजीव गांधी जीवनदायी योजना =
६७५
-सवु णजयंती नागरो थान अिभयान =
४५०
वैिश ् य-े
गृहिनमाण साठी या योजना:
-अथसंक पाचे आकारमान – २ लाख
कोटी -इंिदरा आवास योजना -१.८ लाख
घरे बांध याचे उि
वािषक योजना – ५१ हजार कोटी
-रमाई आवास योजना- ३३३ कोटी
-िवकासकामावरील खचात सलग
(अनस ु ूिचत जाती व नवबौ ांसाठी घरे
पाच या वष कपात (२०%) =
बांधणे)
िवकासकामांवर कमी पैसा खच होणार.
-कज = ३ लाख कोटी झोपडप ी िवकास व एकाि मक
गहृ िनमाण योजना -६७५ कोटी
दरडोई कज = २७ हजार
(एकूण उ प ना या २५% पयत कज
काढता येते.) अ पसं याक साठी या योजना
-तुटीचा अथसंक प =५४१७ कोटी डॉ. झाक र हसैन मदरसा
(शासनाचे उ प न कमी व खच मा आधिु नक करण योजना –
जा त अस याने तुट िनमाण होते.)

मदर यातील िव ा याना आधिु नक
िश ण देण.े
-अ पसं यांक जा त असणा या
ामीण भागा या िवकासासाठी –
१३१ कोटी
-आिदवासी क याण योजनांसाठी -
४८०० कोटी
तीथ े व पयटन िवकास-

प दगु , तळा येथील बौ लेणी,
हैसमाळ, वे ळ, सल
ु ीभंजन, रामटेक
इ

तावना :
काही जोड यांना नैसिगक र या मूल होत नाही,
काही ीयां या गभपेशी ा गभ धारणा
के यावर दोन ते तीन मिह यानंतर गभ ध न
ठेवत नाहीत. तो गभ बाहेर टाकला जातो.
यावर कोण याही कारचा वै क य उपाय
करता येत नाही.
यानंतर तो गभ काढून दस
ु या ी या
यामळु े अशा जोड यांना आयु यभर गभात ठेवतात व गभाची वाढ पूण होऊन बाळ
िवनामूल राहावे लागते. िवना संतती जीवन
ज माला येईपयत या ी याच गभात तो
जगणे िनदान मानवाला तरी कठीण असते.
असतो. बाळ ज म यानंतर ते कायदेशीर र या
यावर टे ट ट् यबु बेबी सारखा उपाय आई-विडलां या ता यात िदले जाते.
चालू शकतो का?
उदा. भारतातील िस द िच पट नायक अमीर
नाही. कारण टे ट ट् यबु बेबी ही गभातच खान यांना मूल होत नस यामळ
ु े सरोगेट
वाढवावी लागते आिण वरील प रि थतीत मदर या सा ाने यांनी संतती िमळवली.
गभाशय गभ िटकवून ठेवत नाही.
सरोगेट आई कोण असते : एकतर या
अशा प रि थतीत यावर वै क य जोड या या नातेवाईक असू शकतात िकं वा
े ात शोध लागला तो हणजे “सरोगेट मदर.” या ि या खुपच गरीब आहेत, यांना पैशाची
सरोगेट मदरमळ
ु े जगातील ब याच जोड यांना आव यकता असते, अशा ि या पैसा
संतती सखु ा झाले आहे. िमळव यासाठी सरोगेट मदर बन यास तयार
असतात.
सरोगेट आई ?
ही सरोगेट मदर असते तरी काय ? या
जोड यांना मूल होत नाही, अशा जोड यांना
वै क य िनगरानीखाली ी या गभात
गभाचे फलन के ले जाते यानंतर काही
िदवस तो गभ या ी याच गभात वाढू
िदला जातो.

याम ये सु दा वीय सोड यासाठी वरील
प तीचाच वापर के ला जातो.
सरोगेट आईचा मल
ु ावर ह क असतो का?:
ज मणारे जे मूल असते ते अनवु ांिशक ् या
सरोगेट आई आिण वीय दान करणारा
यां यासारखे असते.
३) गभाव थेतील सरोगेशी:
काही ि या ा आजारामळ ु े उदा. मधमु ेह,
कॅ सर इ. अशा ीचे अंडाशय व पु षाचे वीय
कृि मरी या IVF या सा ाने गभ िनमाण
नाही..... कारण ज म दे याचा मोबदला कर यासाठी वापरले जाते. यानंतर ते सरोगेट
पैशा या पाने चुकिवलेला असतो. मदरकडे िदले जाते.
इ हन, ती सरोगेट मदर या मल

ु ाला दधु सु दा ज मणारे मलु हे या जोड यां या अनवु ांिशक
पाजत नाही. गणु धमाचे असते. याचा कोण याही कारचा
गणु सू संबंध सरोगेट आईशी नसतो.
सरोगेट मदरचे कार :
४)गभाव थेतील सरोगेशी आिण बीजांड
१) पारंप रक सरोगेशी- देणगीदार :
याम ये हेतुपूवक िप याचे शु ाणू सरोगेट याम ये मल
ु ाची अपे ा असणारी ी बीजांड
मदर या योनीम ये नैसिगकपणे िकं वा उ प न क शकत नाही.
कृि मरी या सोडले जाते. वीय सोडत असताना
IVF- in vetro fertilization, IUI- यावेळी सरोगेट आई िजने बीजांडाची देणगी
intrauterine insemination (गभाव थेतील िदली आहे, यासोबत मल ु ाची अपे ा
गभदान) िकं वा नैसिगक र या वीय सोडणे या असणा या पालका या शु ाणूसोबत संयोग
प तीचा वापर के ला जातो. घडून आणला जातो. याम ये सु दा वरील
प तीचाच वापर के ला जातो.
या प तीने ज माला आलेले मूल हे
अनवु ांिशक ् या िपता िकं वा सरोगेट मदर अनवु ंिशक ् या मल
ु हे वडील व बीजांड
यां यासारखे असते. दान करणा यासारखे असते.
२) पारंपा रक सरोगेशी आिण वीय दान : ५) गभाव थेतील सरोगेशी आिण शु ाणू
देणगीदार :
या काराम ये सरोगेट आई या योनीम ये वीय
दान के ले या य चे वीय सोडले जाते.

या प तीत आईचे बीजांड व शु ाणू देणा या • या वेळेला या मल
ु ाचा ज म होतो
य चे शु ाणू असतात. याचा संयोग क न यावेळी ते मल
ु कायदेशीररी या माता-िप याचे
ते सरोगेट मदरकडे िदले जाते. होत असते.
ज मणा या मल
ु ाचा अनवु ांिशक संबंध सरोगेट सरोगेट मदर साठी कायदेशीर मा यता
आईशी काहीही नसतो. तर शु ाणू देणारा व नसणारे देश :
आई यां याशी याचे अनुवांिशक संबंध
• यु धम आिण कॅ थािलक धम या
असतात.
देशाम ये आहे. या देशाम ये सरोगेशी
६)गभाव थेतील सरोगेशी आिण गभ बेकायदेशीर ठरव यात आली आहे.
देणगीदार :
• हंगेरी या देशाम ये यापारी सरोगेशी
माता-िपता हे बीजांड, शु ाणू आिण गभही पूणपणे बेकायदेशीर आहे.
तयार क शकत नाहीत. यामळ ु े सरोगेट मदर
• पािक तान, आइसलँड, इटली या
गभ भाड् याने घेते.
देशाम ये सव कार या सरोगेशीला
यामळु े ज म घेणारे मल
ु हे अनवु ांिशक ् या बेकायदेशीर ठरव यात आले आहे.
माता-िप यासारखे िकं वा सरोगेट मदर सारखेही
• २००८ म ये जपान या देशाम ये
नसते.
सरोगेशीवर बंदी आण यात आली आहे.
सरोगेट मदर साठी कायदेशीर मा यता

या देशातील लोकांसाठी पयाय ?
असणारे देश :
• भारत, जॉिजया, रिशया, थायलंड,  या देशाम ये सरोगेशीला मा यता
यु े न, अमे रके तील काही रा यांम ये सरोगेट आहे, अशा देशाम ये हे नाग रक
आईसाठी काय ानस ु ार मा यता दे यात आली सरोगेट मल
ु िमळव यासाठी जातात.
आहे.  श यतो अशा लोकांचा कल हा
• सरोगेट मदरसाठी भारतात मा यता जेथील कायदे हे सोयी कर आहेत,
आहे. भारतीय काय ानसु ार सरोगेट मदरची वै क य खच कमी येतो अशा
िनवड के यानंतर व गभ या िपशवीत देशांकडे असतो.
ठेव यानंतर या आई या वै क य खचाची सव
जबाबदारी या माता-िप यानाच करावी
लागते. सरोगेट मदरसाठी भारताची िनवड का ?

• भारतातील वै क य खच हा इतर भारताम ये कायमचे वा त यास
देशां या मानाने खुपच कमी असतो. यामळ
ु े असावेत आिण यानंतर इतर
व तात उपायासाठी परक य लोक भारताची देशाचे नाग रक व वीकारलेले
िनवड आवजून करत असतात. असावे.
• भारताचे वातावरण हे समशीतो ण आहे. 3. तो/ती यां यापैक कोणीही एक
यामळु े गभ धारणा, गभाची वाढ चांगली होते. भारतीय असावा िकं वा
यां यापैक एक िकं वा दोघेही
भारतातील कायदे हे इतर देशा या मानाने
भारतीय वंशाचे असायला
सोई कर आहेत. काय ाचे बंधन कमी असावे
पािहजेत.
यासाठी लोक भारत िनवडतात.
या देशात उपाय के ला जातो याला याचा  वरीलपैक कोणताही एक िनयम पूण
फायदा काय ? करणारी परदेशी य ही PIO चा
लाभ घेऊ शकते.
• अथात आिथक फायदा िमळत असतो.
PIO काड दे याची प त काय?
• या देशा या अथ यव थेला परक य
चलनाचा हातभार लागत असतो.  या वेळी परदेशी य भारतात येते
ते हा या य ने नवीन ि हसा िकती
• देशातील लोकांना रोजगार िमळत असतो.
काळासाठी िमळवला आहे ते पिहले
जाते.
भारतीय वंशा या य : (person of  यानंतर ती य वरील PIO चे
Indian origin POI) िनयम पूण करते का ते पिहले जाते.
 २००२ या भारतीय काय ानस ु ार  ि हसा मुदत संप या बरोबर या PIO
१५ स टेबर २००२ पासून पढु ील काडचीही मदु त संपत असते.
अटी पूण करणा या य भारतीय
वंशा या नाग रक ठरत असतात.  या नाग रकाने हेतुपूवक ि हसा
िमळवला आहे, याचा हेतू सा य
1. तो/ती कोण याही वेळी भारतीय हो या या आत जर ि हसाची मदु त
पासपोट धारण के लेली असावी. संपत असेल मा याचा हेतू सा य
2. तो/ती िकं वा याचे/ितचे पालक झाला नसेल तर याचे काम पूण
िकं वा पालकाचे पालक – यापैक होईपयत तो भारतात थांबू शकतो.
कोणाचाही ज म भारतात अथात याला PIO ची मदु त वाढवून
झालेला असावा िकं वा ते िदली जाते.

भारतात PIO अंतगत पढु ील देशांचा असले या जोड यांसाठी उपल ध असणार
समावेश होत नाही : आहे.
1.पािक तान २.नेपाळ ३.चीन ४.भूतान ३) अशा जोड याने वै क य ि हसा
५.अफगािण तान ६.बांगलादेश ७. ीलंका काढ याऐवजी फ परक य िवभागीय न दणी
कायालयाकडे (FRRO) िकं वा परक य न दणी
कायालयात न दणी के ली तरी चालेल.
भारतीय परदेशी नाग रक व: OCI
(overseas citizenship of india)
 नवीन िनयमानुसार परक य भारतीय
पढु ील कार या अटीचे पालन करणा या य जोड यांनी पुढील बाब ची पूतता
भारतीय नाग रक व ा क शकतात. करणे आव यक आहे.
१) २६ जानेवारी १९५० पूव ते भारताचे १. जी परक य जोडपी आहेत यांचा यो य
नाग रक असतील तर यांना भारतीय वेळी िववाह होणे आव यक आहे.
रा यघटनेनसु ार भारतीय परदेशी ( हणजे बालिववाह नसावा )
नाग रक व िमळते.
२. यां या िववाहाला कमीत कमी दोन
२) १५ जानेवारी १९४७ नंतर एखादा वष पूण होणे आव यक आहे.
भाग भारताम ये समािव झा यास
या भागातील लोकांना कायमचे ३. भारतातील परदेशी दूतावासाचे प
भारतीय नाग रक व िमळते. िकं वा पररा मं याचे प ि हसासोबत
जोडणे आव यक आहे.
३) २० जानेवारी १९५० नंतर या
य ने भारतीय नाग रक व िवशेषतः यात पुढील बाब चा उ लेख असणे
वीकार यास. आव यक आहे :
स या सरोगेट मदर हा िवषय काशात अ) या य ची या या देशात

ये याची कारणे : ओळख असणे आव यक आहे.
१.भारतीय गहृ मं ालयाने ६ माच २०१४ ला आ) जे मुल भारतीय सरोगेट आईकडून

प के ले क , या य चा समावेश OCI ज माला आलेले असेल या
आिण PIO म ये होतो या य ना वै क य देशाम ये जीवशा ीय ् या
ि हसाची आव यकता नाही. वेश िमळ याची संमती अगोदरच
घेणे आव यक आहे.
२) ही सिु वधा ल नाला िकमान दोन वष
झाले या व OCI आिण PIO म ये समावेश

इ) जोड याने जे सरोगेट मल
ु असेल २. जोपयत मलु ज माला येणार नाही/
याची पूणपणे काळजी घेणे मलु ज म याचा दाखला
आव यक आहे. िमळा यािशवाय या जोड यांना देश
ई) वै क य उपचार हे न दणीकृ त/ सोडून जाता येणार नाही.
मा यता ा ART (पनु पादन ३. या परदेशी नाग रकांचा समावेश
तं ान) दवाखा यातुन कर यात OCI आिण PIO म ये होत नाही,
यावे हे दवाखाने ICMR (भारतीय यांना वै क य सिु वधा िमळ यासाठी
वै क य संशोधन प रषद) कडून वै क य ि हसा काढणे आव यक
मा यता िमळवलेले असणे राहील.
४. जर OCI िकं वा PIO माण प धारक
उ) या जोड याने तसा लेखी करार
य ची प नी िकं वा माणप
या सरोगेट आईसोबत के लेला
धारका यित र या या कुटुंबातील
असणे आव यक आहे.
य असेल तर यांना सु दा िवशेष
ऊ) या जोड याने मल
ु ाची जबाबदारी असा वै क य ि हसा काढ याची गरज
पूणपणे घेणे आव यक आहे असणार नाही.
इतर काही मह वा या तरतुदी
१. एकदा करार झा यानंतर या

जोड याने या सरोगेट मदरची पूणपणे
काळजी घे याची जबाबदारी उचलणे

a. काबन िसं स : काबन िसं स ii) ए स-िसटू : यात दषु क
हणजे पयावरणातील असे घटक, जे दस ु या िठकाणी नेऊन ि या
उ सिजत के ले या काबन डाय के ली जाते. हा जैिवक
ऑ साईडचे शोषण करतो. याम ये पनु थानाचा महागडा पयाय
मह वाचा काबन िसं स घटक हणजे आहे. कारण वाहतुक चा खच
समु ाला. कारण पृ वीवरील दि ण वाढत असतो.
महासागर हा पृ वीवर उ सिजत
होणा या एकूण काबनपैक ४० ते
५०% काबन शोषून घेतो. यानंतरचा a. फायटो रेिमडीएशन :
मह वाचा घटक हणजे वन पती. याम ये पाणी आिण मदृ ा
यामधील दूषके काढून
जैिवक पुन थान: मानवी
टाक यासाठी वन पतीचा
ह त ेपामळु े प रसं था दूिषत होत
वापर के ला जातो.
असतात. अशा परीसं थाना जैिवक
साधनांचा वापर क न पु हा मूळ b. UN-REDD: या जागितक
ि थतीत िकं वा मूळ ि थती या सं थेमाफत िवकसनशील
जवळपास आणनू पयावरणाची हानी देशांना वनांचे संर ण, याचे
भ न काढ याची ि या हणजे यव थापन कर यासाठी
जैिवक पनु थान ( बायो रेिमडीएशन) ो साहन िदले जाते.
होय.
c. रामसर करार : हा करार
जैिवक पनु थानचे दोन कार दलदलीय परीसं था या
आहेत. संवधन आिण संर णासाठी
कर यात आला आहे.
i) इन-िसटू : यात मूळ थानावरच
इराणमधील रामसर या
दषु कावर ि या के ली जाते.
शहरात २ फे वु ारी १९७१
हा जैिवक पनु थानाचा व त
म ये हा करार कर यात
पयाय आहे. ही कमी हानी
आला. हा १९७५ पासून
करणारी प त आहे.
जगाम ये अंमलात आला.

d. मॅा ी स न दी : हा एक
रामसर करार यादीचा भाग
आहे.
e. क तुरीमृग क प :
उ रांचल मधील के दारनाथ
व य अभयार य म ये हा
क प सु कर यात आला.
f. इंडो-स फान : यावर बंदी
घाल यासाठी जागितक
तरावर िजिन हा येथे सद य
रा ाची एक प रषद भरली.
भारताने आपली भूिमका प
करताना असे हटले आहे
क , “जोपयत इंडो-
स फानला भारतात पयाय
सापडणार नाही तोपयत
भारतात यावर बंदी
आण यात येऊ नये.”
g. रा ीय ह रत यायालये :
रा ीय ह रत यायालयाचे
मु यालय नवी िद ली येथे
आहे. या यायालयाची एकूण
चार खंडपीठे आहेत.
१) भोपाळ २) पणु े ३)
कोलकाता ४) चे नई

UPSC, MPSC, PSI-STI-ASST, DTEd – TET & CET, बँक – PO, लाक इ.
सव पधा पर ांसाठ उपयु त मराठ तील एकमेव वेबसाईट
WWW.ANUSHRI.ORG
free free free
मा सक मोफत मळवा………..!
यासाठ फ त ANUSHRI.ORG या वेबसाईटवर ि लक करा आ ण तुमचे
मा सक आजच राखून ठे वा!!!
एवढे च नाह .......यासोबत तु हाला मळतील
‘दै नक घडामोडीं या नो स’ अगद मोफत!
हणजे आता वतमानप वाच याची गरज नाह !!
तुम या ानाची पातळी जाणन

ू या ……. ANUSHRI.ORG वर ल
‘ नमंजुषा’ या सदरातून!!!
हे आ ण अजन
ू ह बरे च काह .......सव पधा पर ां वषयी आप या मराठ तन
ू
मागदशन करणार एकमेव वेबसाईट WWW.ANUSHRI.ORG

Anushri April2014 Magazine PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Anushri April2014 Magazine PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

UPSC, MPSC, बँ कंग, DTEd TET & CET, SSC इ.

सव पधा पर ांसाठ उपयु त,

WWW.ANUSHRI.ORG वारा .....

अंत रम रे वे अथसंक प २०१४ -१५

महारा ाचा अंत रम अथसंक प २०१४-१५

सरोगेट आई (मदर) – भारताने PIO आ ण OCI

पयावरण िवषयक काही मह वा या संक पना

अंत रम रे वे अथसंक प २०१४ -१५ पान ९०

महारा ाचा अंत रम अथसंक प २०१४-१५ पान ९३

WWW.ANUSHRI.ORG पधा मा सक / ए ल २०१४ 2

WWW.ANUSHRI.ORG पधा मा सक / ए ल २०१४ 4

 ही प रषद दरवष भरते.

या प रषदेत भारतातफ रा ीय सरु ा

WWW.ANUSHRI.ORG पधा मा सक / ए ल २०१४ 6

WWW.ANUSHRI.ORG पधा मा सक / ए ल २०१४ 7

WWW.ANUSHRI.ORG पधा मा सक / ए ल २०१४ 8

आं देश तेलंगण िसमा

तेलंगणात भारतातील ५ या मांकाचे कोळसा

१० वषानंतर हैदराबाद तेलंगणाची

WWW.ANUSHRI.ORG पधा मा सक / ए ल २०१४ 11

देशभरातील मतदान क ाचे

WWW.ANUSHRI.ORG पधा मा सक / ए ल २०१४ 12

जागितक आयुवद मेळावा

WWW.ANUSHRI.ORG पधा मा सक / ए ल २०१४ 13

WWW.ANUSHRI.ORG पधा मा सक / ए ल २०१४ 14

WWW.ANUSHRI.ORG पधा मा सक / ए ल २०१४ 15

WWW.ANUSHRI.ORG पधा मा सक / ए ल २०१४ 16

‘मानवी ह कांबाबतचा अहवाल –

WWW.ANUSHRI.ORG पधा मा सक / ए ल २०१४ 18

याकुब मेमनला फाशीची गहृ

WWW.ANUSHRI.ORG पधा मा सक / ए ल २०१४ 19

WWW.ANUSHRI.ORG पधा मा सक / ए ल २०१४ 20

कोरीयांतील कुटंबे एकमेकांना ३ वषानंतर भेटणार

चीनने संर ण खचात के ली १२.२% ची वाढ ($१४८ िबिलयन)

२०१२ नंतर अफगािण तानातील जखमी व मतृ ांची सं या १४% नी वाढली :

सुशील कोईराला : नेपाळचे ३७ वे पंत धान

िसरीया : िसरीया ी स ा ढ प आिण िवरोधी प ात चचची दुसरी फे री

चीन व तैवान म ये १९४९ नंतर थमच उ च तरीय चचा

मे ेओ रे झी (३९) बनले इटलीचे आिण EU मधील सवात त ण पंत धान

पािक तानात ‘का मीर एकता िदवस’ साजरा

अमे रके ने मिलक इसाकला ‘जागितक दहशतवादी’ हणून घोिषत के ले

इिज सरकारने िदला िनवडणुक पूव राजीनामा

अफगाण भारत सीमेवर मनोरे

WWW.ANUSHRI.ORG पधा मा सक / ए ल २०१४ 21

मशु रफ या या पु तकातील उता याची यायालयाकडून मागणी

इं लंड या संसदीय भाषेचा अ यास होणार

अमे रका – ि हएतनाम अणुकरार अंितम ट यात

अमे रके चा अफगािण तानातून संपूण सै य काढून घे याचा इशारा

चीनमधील रे वे टेशवरील ह यात ३३ ठार, १३० जखमी

पािक तान पोिलओ मु कसा होणार?

ितसरी ‘िबम टेक’ प रषद यानमार येथे सु

बोको हराम चा बोण रा यातील शहरावर ह ला

ीलंकेने ३२ भारतीय मि छमारांना पकडले

बांगलादेशात िव ापीठा या कुलगु पदी थमच मिहला

तािलबानचा कमांडर िभ ानी ठार

पािक तान भारताकडून वीज आयात करणार

भारतात येणा या परदेशी नाग रकां या िनयमात बदल

कॅ नडा या ग हनर जनरलचा भारत दौरा

WWW.ANUSHRI.ORG पधा मा सक / ए ल २०१४ 22

पा मु जोम बैठक तील चिचत मु े :-

WWW.ANUSHRI.ORG पधा मा सक / ए ल २०१४ 24

WWW.ANUSHRI.ORG पधा मा सक / ए ल २०१४ 25

मे ेओ रे झी (३९)) बनले इटलीचे