ჩამოთვლილი საკითხები ორივე კითხვას პასუხობს.

1.ბიომრავალფეროვნება და ეკოსისტემების მნიშვნელობა დესტინაციის განვითარებაში.

დაახასიათეთ მსოფლიოს ერთი ეროვნული პარკი, ბოტანიკური ბაღი ან ნაკრძალი, რომელიც
გამორჩეულია თავისი ენდემური სახეობებით, გეოგრაფიული მდებარეობით და
ტურისტების რაოდენობით.

2.ტურისტული ტრენდები და პროგნოზები-მსოფლიოს გამორჩეული დესტინაციები (ერთი

მათგანი დაახასიათეთ)

1.ტორეს დელ პაინის ეროვნული პარკი:

ეროვნული პარკი , რომელიც მოიცავს მთებს, მყინვარებს, ტბებს და მდინარეებს სამხრეთ

ჩილეს პატაგონიაში არის პარკის ცენტრი . ის მდებარეობს გარდამავალ ზონაში მაგელანის
სუბპოლარულ ტყეებსა და პატაგონიის სტეპებს შორის . პარკი მდებარეობს პუერტო
ნატალესის ჩრდილოეთით 112 კმ და პუნტა არენასის ჩრდილოეთით 312 კმ. პარკი
ესაზღვრება ბერნარდო ო'ჰიგინსის ეროვნულ პარკს
პაინ-ნიშნავს"ლურჯს" , ხოლო ტორეს ნიშნავს "კოშკებს".

ტორეს დელ პაინის ეროვნული პარკი არის (ჩილეს დაცული ტყის ტერიტორიების
ეროვნული სისტემა) ნაწილი. 2013 წელს ის დაახლოებით 181,414 ჰექტარი იყო (700 კვ.მ). ეს
არის ჩილეს ერთ-ერთი უდიდესი და ყველაზე პოპულარული პარკი. პარკს წელიწადში
საშუალოდ დაახლოებით 252000 ვიზიტორი სტუმრობს, აქედან 54% უცხოელი ტურისტია,
რომლებიც ჩამოდიან მსოფლიოს მრავალი ქვეყნიდან. ის ასევე არის მსოფლიოს
დასასრულის მარშრუტის ნაწილი , სცენური ტურისტული მარშრუტი .

პარკი არის მაგალანესის რეგიონისა და ჩილეს ანტარქტიდის 11 დაცული ტერიტორიიდან

ერთ-ერთი (ოთხ ეროვნულ პარკთან, სამ ეროვნულ ნაკრძალთან და სამ ეროვნულ ძეგლთან
ერთად). დაცული ტყიანი ტერიტორიები შეადგენს რეგიონის 51%-ს.

ტერიტორია ასევე გამოირჩევა ხეობებით, მდინარეებით, ტბები და მყინვარები.

2.ჟანჯიაჯიში ეროვნული პარკი (ჩინეთი)

ჟანჯიაჯიშის ეროვნული ტყის პარკი, რომლის ტერიტორია დაყოფილია რამდენიმე დიდ

ზონად, რომელთაგან თითოეულს აქვს საკუთარი მახასიათებლები და თვალწარმტაცი
ლანდშაფტი. პარკი არის უზარმაზარი ქვიშაქვის სვეტები, რომელიც მდებარეობს
ტროპიკული ტყის ზემოთ, კარსტული გამოქვაბულების ლაბირინთი, დიდებული
ჩანჩქერები, საოცარი ტრავერტინები, თვალწარმტაცი ტბა, ძლიერი მდინარეები ასევე
ეროვნული პარკის მთავარი აქტივი კლდეებია. უცნაური მთები ორიგინალური სვეტების
სახით ამაღლებულია ცისკენ, ქმნიან საოცარ ბუნებრივ ლანდშაფტს, რომელიც წარმოიქმნება
კლდეებიდან გამორეცხვისა და ხანგრძლივი ამინდის შედეგად.
აღსანიშნავია, რომ არა მხოლოდ მთები იზიდავს ამდენ ტურისტს ამ ეროვნულ პარკში.
გარკვეულ როლს თამაშობს მრავალფეროვანი ფაუნა და ფლორა, საოცრად ლამაზი და
თვალწარმტაცი პეიზაჟები. მაგალითად, ფრინველების, მცენარეების და ცხოველების
გარკვეული სახეობები, რომლებიც გვხვდება ამ ადგილებში, იმდენად იშვიათია, რომ ისინი
წითელ წიგნშია ჩამოთვლილი.

ჩინეთში მთის პარკის მონახულების სრული გამოცდილების მისაღებად, თქვენ უნდა

აირჩიოთ სწორი დრო, როდესაც დაგეგმავთ თქვენს მოგზაურობას. რა თქმა უნდა,
ეროვნული პარკი ვიზიტორებისთვის ღიაა მთელი წლის განმავლობაში, მაგრამ ამინდი
ყოველთვის არ გაძლევთ საშუალებას ამიტომ, მოგზაურობის დაგეგმვისას უნდა
გადაწყვიტოთ რა პეიზაჟების ნახვა გსურთ.

თუ აქ ზამთარში წახვალ, მაშინ მოემზადე, რომ ძალიან ცივა. გარდა ამისა, უამინდობის გამო,
ზოგიერთი ბილიკი შეიძლება დაიხუროს უსაფრთხოების მიზნით, ხოლო ნისლმა და
თოვლმა შეიძლება გამოიწვიოს ცუდი ხილვადობა, ამიტომ რაიმეს დანახვა ძალიან
პრობლემური იქნება.

გაზაფხულზე ამ ადგილებში იწყება წვიმების სეზონი, რომელიც გრძელდება მარტიდან

ივნისამდე.

3. მარმარილოს მღვიმე

მარმარილოს მღვიმეების რთული ლაბირინთები გულგრილს არ დატოვებს არცერთ

მოგზაურს. მოჩუქურთმებული მარმარილოს სარდაფების სიდიადე და ერთგვარი
არაამქვეყნიური სილამაზე, რომელსაც მზიან დღეს ხაზს უსვამს აქა-იქ მზის კაშკაშა სხივები,
ნამდვილად დაუვიწყარი სანახაობაა. ზურმუხტისფერ ლურჯ წყალში სინათლის ანარეკლი,
თითქოს ტბაზე თამაშობს, ყოველ წამს საოცარ ოპტიკური ილუზიებს ქმნის. ამიტომაც
მარმარილოს გამოქვაბულები განსხვავებულად გამოიყურება როგორც მზიან დღეს, ასევე
მოღრუბლულ ამინდში.
წყლის დონის ცვალებადობა, რაც მყინვარების სეზონური დნებით არის განპირობებული,
ასევე ხელს უწყობს მღვიმის ფანტასტიკური გვირაბების "რეინკარნაციას".

დროის ამ მონაკვეთში, მღვიმეებში წყლის დაბალი დონე საშუალებას აძლევს ტურისტებს

ისიამოვნონ ბუნების ბრწყინვალებით.
ღვიმეების ფერთა სქემა იცვლება წელიწადის დროისა და დღის მიხედვით, მაგრამ კედლებში
მინერალების სხვადასხვა ნარევები ლას კავერნას დე მარმოლს არაამქვეყნიურ
ბრწყინვალებას ანიჭებს. მყინვარების დნობის პერიოდში ტბის წყალი
ბინძურდება,მოღრუბლულ დღეებში ზოგი მოგზაური მარმარილოს ტაძარში ხედავს
მსგავსებას ბნელ და იდუმალ მოჩვენებასთან. ლურჯის ყველა ჩრდილები ჩილეს
გამოქვაბულებს ამშვენებს ზაფხულში, როდესაც მთის ტბა ანათებს მზის სხივებზე.

მთელი მსოფლიოს ტურისტებს ეს სამოთხე იზიდავს არა მხოლოდ ბუნებით შექმნილი

ულამაზესი გამოქვაბულების ბრწყინვალებით ასევე ტბა ლაგო ბუენოს-აირესი მთელ
მსოფლიოში განთქმულია თევზის მრავალფეროვნებით.
ჩილეს მარმარილოს მღვიმეები აღიარებულია, როგორც უდიდესი მარმარილოს საბადო
დედამიწაზე.

4.შოკოლადის მთები-ფილიპინები
ბოჰოლის კუნძულები, რომელიც ფილიპინების შემადგენლობაში შედის, უჩვეულო ფორმის
და შეფერილობის მთები მდებარეობს. მათი ფორმა და შეფერილობა ძალიან მოგვაგონებს
შოკოლადებს. ამ მთების წარმოშობაზე უამრავი ლეგენდა არსებობს. კუნძული ბოჰოლი
ფილიპინებს არქიპელაგის სიდიდით მეათე კუნძულია და ნამდვილ ტროპიკულ სამოთხეს
წარმოადგენს ულამაზესი ბუნებით და სანაპიროებით. კუნძული ტურიზმის და დაივინგის
ცენტრს წარმოადგენს. აქაურობა ასევე ულამაზესი მდინარებითაცაა ცნობილი.
კუნძულზე უამრავი ჩანჩქერი და გამოქვაბულია. მაგრამ ყველაზე ცნობილი მაინც
შოკოლადის მთებია.
იდეალური კონუსის ფორმის მქონე ათასზე მეტი გორაკი 50 კვადრატულ კილომეტრზეა
განლაგებული. მათი სიმაღლე 30-დან 121 მეტრამდე მერყეობს. ჩვეულებრივ მათი ზედაპირი
მწვანე ბალახითაა დაფარული, მაგრამ მშრალი სეზონის ბოლოს ბალახი ხმება და
შოკოლადის ფერს იძენს, ხოლო წვიმების მოსვლის შემდეგ რძიანი შოკოლადის ფერი შავი
შოკოლადით იცვლება. ერთი რამ ცხადია- ეს ადამიანის ხელით არაა გაკეთებული.

რატომ ქვია აქაურობას შოკოლადის მთები? თავდაპირველად მათ კარმენის მთები ერქვა,
მაგრამ მას შემდეგ, რაც ერთ-ერთმა ამერიკელმა ტურისტმა შოკოლადის კანფეტებს შეადარა,
ტურისტების დიდი უმრავლესობა სწორედ ასე მოიხსენიებს, მათი პოპულარობა კი დღითი-
დღე იზრდება. მათთვის, ვისაც ხედების გადაღება უნდა, ერთ-ერთი გორაკზე სპეციალური
პანორამული მოედანია მოწყობილი. ტურისტული ინფრასტრუქტურა კარგადაა
განვითარებული. აქ უამრავი სასტუმრო, რესტორანი და სუვენირების მაღაზიაა. 1988 წელს
ეს ადგილი იუნესკოს მსოფლიო მემვიდრეობის სიაშიც შევიდა.

5.ჟანგიეს ეროვნული გეოპარკი

ჟანგიეს ეროვნული გეოპარკი მდებარეობს ჩინეთის ჩრდილოეთ ნაწილში მონღოლეთის

საზღვართან. ეროვნული პარკი მოიცავს 322 კვ.კმ ეროვნული პარკი, ცნობილია ფერების
განსაცვიფრებელი გამოსახულებით ბორცვებზე და კლდოვან წარმონაქმნებზე. ჩინურმა
მედიამ რეგიონი ჩინეთის ერთ-ერთ ყველაზე გასაოცარ პეიზაჟად დაასახელა.

პარკის ყველაზე პოპულარული და ყველაზე განვითარებული ტერიტორია. Binggou არის

მეორე ტერიტორია, რომელიც მდებარეობს მდინარე ლიუანზე. მიუხედავად იმისა, რომ მას
ნაკლებად სტუმრობენ, ის გთავაზობთ დამატებით ხედებს საოცარი პეიზაჟების შესახებ.
მესამე ტერიტორია ცნობილია როგორც Sunan Danxia Scenic Area.

კლდოვანი წარმონაქმნები და მოძრავი ბორცვები თითქმის ისე გამოიყურება, თითქოს ისინი

მოხატული იყო. პეიზაჟები სიურეალისტურია. სამართლიანი იქნება იმის თქმა, რომ ჟანგუეს
ეროვნული პარკი ყველაზე ფერადი ეროვნული პარკია მსოფლიოში.
ფერადი პეიზაჟები შეიქმნა ქვიშაქვისა და მინერალების მიერ, რომლებიც წლების
განმავლობაში ერთმანეთზე იყო გადაფენილი, ტექტონიკური ფირფიტების
გადაადგილებით, რაც ქმნის კუთხით შეღებილ ფენებს კლდის ფორმირებასა და ქვიშაქვის
მოძრავ ბორცვებზე.

წვიმამ, ქარმა და დრომ კიდევ უფრო გამოძერწა კლდოვანი წარმონაქმნები და მოძრავი

ბორცვები სვეტებისა და ხევების სხვადასხვა გამოსახულებად. ეროზია და ტექტონიკური
ფირფიტები ერთად მუშაობდნენ, რათა შექმნან საოცარი ნიმუშები, რომელიც ერთ-ერთი
საბახაობრივი ადგილია.

6.სონ დუნგი

გამოქვაბული სონ დუნგი (ვიეტნამი) მსოფლიოში ყველაზე დიდ გამოქვაბულად არის

მიჩნეული. მისი სიგრძე 9 კილომეტრია, სიგანე 200 მ, ხოლო სიმაღლე 150 მ.
გამოქვაბული 1991 წელს ადგილობრივმა მცხოვრებმა ხანჰმა აღმოაჩინა, თუმცა 2009 წლამდე
წარმოდგენა არავის ჰქონდა, რამდენად გრანდიოზულია სონ დუნგის (ანუ მთის მდინარის)
გამოქვაბული სინამდვილეში.
სონ დუნგის გამოქვაბულს საკუთარი ეკოსისტემა აქვს თავისი მდინარით და ჯუნგლებით.
წყალმა და კირქვამ მილიონობით წლის განმავლობაში საოცარი წარმონაქმნები გააჩინა.
უზარმაზარი სტალაქტიტები მთელ გამოქვაბულში მდინარის გასწვრივ არის
ფორმირებული. მიწისქვეშა ჯუნგლების ჩაკეტილ ეკოსისტემაში ისეთი მცენარეებია
გავრცელებული, რომლებიც შესაძლებელია დედამიწაზე სხვაგან არსად გვხვდებოდეს.
სონ დუნგისადმი ინტერესს იშვიათი გამოქვაბულის მარგალიტები და უძველესი
ხელშეუხებელი წიაღისეულიც ზრდის. გამოქვაბული პირველად გაიხსნა 2013 წელს
დამთვალიერებლებისთვის. ტურისტებს ვიეტნამის მთავრობის მიერ გამოყოფილი
ტუროპერატორები და ინსტრუქტორები ეხმარებიან. გამოქვაბულში ჩასასვლელად
სპეციალური ნებართვის აღებაა საჭირო.

7. ტიან ტან ბუდა

დიდი ზომის ბრინჯაოს ბუდას ქანდაკება მდებარეობს ლანტაუს კუნძულზე, ჰონკონგი.ასევე
ცნობილი როგორც “დიდი ბუდა”, ეს უმაღლესი ღია ცის ქვეშ მდებარე ბრინჯაოს დამჯდარი
ბუდას ქანდაკებაა.სკულპტურა მდებარეობს პოლინის მონასტერთან და ადამიანსა და
ბუნებას,ხალხსა და რელიგიას შორის ჰარმონიულ თანაარსებობას, ურთიერთობას
განასახიერებს. ეს ჰონკონგის უდიდესი ბუდისტური ცენტრი და პოპულარული
ტურისტული სანახაობაა.
ტიან ტანბუდას მშენებლობა1990 წელს დაიწყო და 1993 წლის29 დეკემბერს დასრულდა.ეს
დღე ჩინელ ხალხს ბუდას გაცისკროვნების დღედ მიაჩნია.როცა ძეგლის მშენებლობა
დასრულდა,გახსნის საზეიმო ღონისძიებაზე ბერები მთელი მსოფლიოს მასშტაბით იყვნენ
მოწვეული. ე.წ. “დიდი ბუდა”-ს ქანდაკება იწონის 250 ტონას. მდებარეობს 34 მეტრის
სიმაღლეზე,სახით ჩრდილოეთით. აღმართული მარჯვენა ხელი დალოცვას ნიშნავს. მის
დასრულებას 12 წელი დასჭირდა.თითოეულ მომლოცველს ძეგლამდე 268 ნაბიჯი
აშორებს,ამ მანძილის გავლის შემდეგ კი, მომლოცველები,არა მხოლოდ,ბუდასგან იღებენ
დალოცვას, არამედ 268 ნაბიჯით მაღლა ყოფნისას, ზღვისადა მთების თვალწარმტაცი
სილამაზით ტკბობის საშუალება ეძლევათ.
ასევე, ძეგლის ქვეშ არსებობს სამი სართული განთავსებულია რამდენიმე დარბაზი, სადაც
ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი რელიქვია გაუტამაბუდა ინახება.მომლოცველებს საშუალება
ეძლევათ, შეიძინონ რაიმე რელიქტური და შესვლისას დატოვეთ იქ. არსებობს უზარმაზარი
მოჩუქურთმებული ზარიბუდას შუა ოთახში,სადაც ლოცვა ყოველ7 წუთში 108-ჯერდღეში,
სიმბოლურად ნიშნავს ცოდვების განგათავისუფლებას.

8. მაჩუ პიქჩუ

მაჩუ პიქჩუ მე-15 საუკუნის ინკას ცივილიზაციის მიერ აგებული ქალაქია, რომელიც ჰუაინა
პიქჩუსა და მაჩუ პიქჩუს მთებს შორის, პერუში მდებარეობს. ზღვის დონიდან 2430 მეტრზე.

არქეოლოგიური ძეგლი საუკეთესოდაა შემონახული, განსაკუთრებული არქიტექტურა და

ხედები მაჩუ პიქჩუს მსოფლიოს ერთ-ერთ ყველაზე პოპულარულ ისტორიულ ქალაქად
აქცევს. დუღაბის გარეშე ნაგები ქალაქი 32,500 ჰექტარზეა გადაჭიმული და გარეუბნებში
სამეურნეო ტერესებითაა შემოსაზღვრული, სადაც ოდესღაც მოსახლეობას კარტოფილი და
სიმინდი მოჰყავდა.

მაჩუ პიქჩუ ინკების მეცხრე იმპერატორ პაჩაკუტის მიერაა აგებული, დაახლ. ახ.წ. 1400
წლებში. თუმცა, ადგილობრივი ლეგენდების მიხედვით წმინდა ქალაქი ბევრად უფრო ადრე
ააგეს ღმერთებმა. შესაბამისად უცნობია ვინ, როდის და რა მიზნით ააგო ქალაქი. თუმცა,
ერთი რამ უდავოა პაჩაკუტი უძლიერესი მმართველია ინკების ისტორიაში, მისი მეფობისას
ინკა სამხრეთ ამერიკის მოწინავე და დომინანტი ცივილიზაცია ხდება, გადაჭიმული
ეკვადორიდან ჩილემდე.

მაჩუ-პიქჩუს კომპლექსი შედგება 200 სხვადასხვა შენობა-ნაგებობისაგან, რომელთა შორისაა

ტაძრები, სამსხვერპლოები, რეზიდენციები, ბაღები, ქუჩები, ტერასები, ჩალით გადახურულ
სახლები. ქალაქის ნამდვილი მარგალიტებია ინტიჰუატანა, მზის ტაძარი და სამფანჯრიანი
ოთახი. სამივე მათგანი ინტის საპატივსაცემოდაა აგებული — ინკების მზის ღმერთისა და
უზენაეს ღვთაებისათვის.

9. პლიტვიცეს ტბების ეროვნული პარკი

პლიტვიცეს ტბების ეროვნული პარკი მდებარეობს ხორვატიის ცენტრალურ ნაწილში . ამ

ადგილს ეროვნული პარკის წოდება 1949 წელს მიანიჭეს, ხოლო 30 წლის შემდეგ იგი
იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლებში შეიტანეს. პარკი დაფარულია ტყით,
რომელიც მოიცავს ძირითადად ხეებს – წიფელს,ნაძვს და სოჭს.ასევე რა თქმა უნდა ეს პარკი
არის კიდევ მრავალი მცენარის,ცხოველის და ფრინველის სამშობლო,მაგრამ ეს ადგილი
ცნობილია გასაოცარი წყლებით: მდინარეები მიედინება კირქვით მოჩუქურთმებულ
კალაპოტებში და ყალიბდება ბუნებრივი ჯებირები, ტბები, ჩანჩქერები და მღვიმეები.
პლიტვიცეს ტბების ეროვნულ პარკში არის 16 დიდი კარსტული წარმოშობის ტბა და ძალიან
ბევრი პატარა მათგანი.

ამ პარკში არის ასზე მეტი ჩანჩქერი და ასევე ყოველწლიურად აქ ახალი ჩანჩქერები

იბადებიან. დაბადების მიზეზი კი მდინარეში წარმოქნილი ახალ-ახალი ბარიერებია.
სასტავცი არის ერთ-ერთი ყველაზე ლამაზი მათგანი, რომლის სიმაღლეც 72 მეტრია.

კიდევ ერთი რამ რითაც ეს პარკი გამოირჩევა არის მღვიმეები. ზოგიერთი მათგანი პირდაპირ
ჩანჩქერების ქვეშაა განლაგებული და მათ ასევე უცნაურ სახელებსაც არქმევენ.

პარკი დამთვალიერებლებისთვის მიუწდომელი იყო 1958 წლამდე, მაგრამ შემდეგ დაიწყეს

ტურისტული ინფრასტრუქტურის განვითარება. ტურისტებისთვის შეიქმნა ელექტრონული
მატარებლის მარშუტები და ასევე შესაძლებელი გახდა მდინარეებში ნავით გასვლა.
პლიტვიცის პარკი ტურისტებისთვის ძირითადად თბილ სეზონებშია პოპულარული.

10.დიდი კანიონი
დიდი კანიონი არის ყველაზე ღრმა კანიონი მთელ მსოფლიოში და იგი ამერიკაში, არიზონას
შტატში მდებარეობს. დიდ კანიონში მდინარე კოლორადო მიედინება და მას ხშირად
კოლორადოს დიდ კანიონსაც უწოდებენ. საერთოდ, კანიონი ღრმა ხევია მდინარის პირას,
სადაც მდინარეს ძალიან ვიწრო კალაპოტი აქვს. ასეთი კანიონები უფრო მთიან ქვეყნებშია
გავრცელებული.
კოლორადოს დიდი კანიონის სიგრძე 446 კილომეტრამდეა, ხოლო სიგანე - 6-29
კილომეტრამდე მერყეობს სხვადასხვა ადგილას. დიდი კანიონის სიღრმე კი 2000 მეტრს
აღწევს. კანიონის სივრცე თანადათან ფართოვდება, რადგან ქარის, მზისა და წყლის
ურთიერთქმედება იწვევს იმ ქანების დაშლას, რომლებიც ნიადაგშია განლაგებული.

დიდი კანიონის ტერიტორიაზე 3000 წლის წინ ინდიელები ცხოვრობდნენ, დღეს აქ ხალხი არ
ცხოვრობს, თუმცა მას ყოველწლიურად მილიონობით ტურისტი სტუმრობს. ამის გამო იგი
ტურისტულ ზონად იქცა, ხოლო მისი მიმდებარე ტერიტორია ეროვნულ პარკადაა
გამოცხადებული.

დიდი კანიონის ეროვნული პარკი ამერიკის შეერთებულ შტატებში შექმნილი ერთ-ერთი

უძველესი ეროვნული პარკია. ტურისტებში ყველაზე დიდი პოპულარობით დიდი კანიონის
სამხრეთი ნაწილი სარგებლობს, რადგან იგი გზიდან საკმაოდ ახლოს, 48 კილომეტრში
მდებარეობს, ამასთან, აქ ბევრი მუზეუმი და ტურისტებისათვის საინტერესო ადგილებია.
დიდი კანიონის ჩრდილოეთ ნაწილს ძალიან ცოტა ტურისტი სტუმრობს. იქ გაუვალი გზებია
და სიარული ძალიან რთულდება. თუმცა, ზოგიერთი ლაშქრობის მოყვარული ტურისტი
მაინც ახერხებს ბილიკებით დიდი კანიონის ამ ნაწილის მონახულებას. ჩრდილოეთ ნაწილში
შესაძლებელია ნავით მოგზაურობაც, თუმცა ეს საკმაოდ რთულია, რადგან მდინარე
კოლორადო ზოგ ადგილას წყნარად მიედინება, მაგრამ ხშირად მის ჩქაროსნულ დინებასაც
აწყდებიან ტურისტები, რაც მოძრაობას ძალიან ართულებს.
11.ვარძია
ვარძია უძველესი და უნიკალური კულტურის ძეგლია, რომელიც ჯავახეთში მდებარეობს.
მისი ისტორია მეთორმეტე საუკუნის დიდებულ პერიოდს უკავშირდება. ეს არის
უნიკალური კლდეში ნაკვეთი ქალაქი, რომელიც სამონასტრო ნაგებობებსაც აერთიანებს.
ვარძია მეთორმეტე საუკუნის კლდეში ნაკვეთ ქალაქს წარმოადგენს, რომელიც ასევე
სამონასტრო კომპლექსსაც მოიცავს. ზღვის დონიდან 1300 მეტრზე შექმნილი ქალაქის
სახელი უკავშირდება თამარ მეფესა და მის მამას, გიორგი III–ს.

ქალაქის სრული მშენებლობა დაახლოებით 50 წლის მანძილზე მიმდინარეობდა და ჯამში,

365 ოთახს მოიცავდა. ვარძიას რამდენიმე ისტორიული პირი და მოვლენა უკავშირდება.

12. მრტვილის კაანიონი

მარტვილის კანიონი საქართველოს ერთ–ერთი გამორჩეული ბუნების ძეგლია. ის

სამეგრელოში მდებარეობს და წარმოადგენს უნიკალურ კირქვულ კანიონს, რომელშიც
მიედინება მდინარე აბაშა. მარტვილის კანიონი გამოირჩევა ფერადი ფაუნით, რომელიც
კანიონს განსაკუთრებულ ელფერს სძენს.

მარტვილის, იგივე ოკაცეს კანიონი მარტვილის მუნიციპალიტეტში მდებარეობს. ეს არის

კირქვული ქანებით წარმოქმნილი ხეობა, რომელშიც 30 მეტრის სიღრმის მდინარე
მიედინება. ქანური წარმოშობით მიჩნეულია, რომ კანიონი საკმაოდ ძველია, ვინაიდან ჯერ
კიდევ არის შემონახული რამდენიმე, ბუნებრივად წარმოქმნილი კირქვის ხიდი. ეს კი იმას
ნიშნავს, რომ ოდესღაც კანიონი მღვიმეს წარმოადგენდა და დღევანდელი სახე, მისი
ჩამოშლის შედეგად მიიღო.

მარტვილის კანიონი საკმაოდ პოპულარული ადგილია ტურისტებისთვის, რადგან ის

გამოირჩევა თავისი ფერადოვნებით და ეგზოტიკურობით. კანიონში გასეირნებისას
შეხვდებით მცირე ჩანჩქერებს და ფერად მცენარეებს, რომელთა უმეტესობა გვიმნაირებს
წარმოადგენენ. კანიონი მოიცავს ისტორიულ დადიანების ბილიკსაც და გადასახედ
პლატფორმებს, საიდანაც გასაოცარი ხედები იშლება. აქვე შეგიძლიათ მოინახულოთ
დადიანების ისტორიული წისქვილიც. შესაბამისად, კანიონი საინტერესო ბუნების ძეგლია
მოლაშქრეებისთვისაც.

ადგილი, სადაც თავს იყრის ევროპული და აზიური კულტურის ნაზავი, ნებისმიერ მნახველს
შთაბეჭდილებებით აავსებს. აღმოსავლეთ საქართველოში, კახეთის რეგიონის ამ ქალაქში თუ
მოხვდებით, ჩათვალეთ ჯადოსნური სამყაროს გასაღები გიჭირავთ ხელში და ისღა
დაგრჩენიათ, საოცრებათა ქვეყანაში შეაბიჯოთ.

13.ყვარელი

ყვარელში თქვენ შეხვდებით საქართველოს ეროვნულ სიმდიდრეებს - ეკლესიებს,

მრავალფეროვანი ყურძნის ჯიშების ვენახებს, ღვინის უძველეს მარნებს, საუკუნოვან ტბებსა
და მუზეუმებს.
ღვინის დამზადების ქართული ტექნიკა მსოფლიოში გამორჩეულია თავისი
ორიგინალურობითა და სიძველით. მისი ისტორია 8000 წლის წინ იწყება და დღემდე
შემონახულია. ისტორია რომ უკეთ გაიცნოთ, შეგიძლიათ ესტუმროთ “მეღვინეობა ხარებას”,
სადაც დეტალურად გაეცნობით ქართული ღვინის წარმომავლობას. თქვენ შეგიძლიათ ამ
საკრალური პროცესის ნაწილი გახდეთ და ადგილობრივ გლეხებთან ერთად ჩაერთოთ
ყურძნის კრეფის პროცესში, შემდეგ კი მისი დაწურვაც სცადოთ საწნახელში, ბოლოს კი
ქვევრის ტექნიკას გაეცნოთ. როდესაც ღვინოს დაწურავთ და მას ბოთლში ჩამოგისხამენ,
ეტიკეტად საკუთარი სახელის მიწერაც შეგეძლებათ, რომელიც მთელი ცხოვრება დაგრჩებათ
სამახსოვროდ.

14. დაშბაშის კანიონი

დაშბაშის კანიონი ერთ-ერთია იმ მაგიური ადგილებიდან საქართველოში, რომელიც თავისი
სილამაზითა და მისტიურობით თქვენზე წარუშლელ შთაბეჭდილებას დატოვებს. აქაურობა
განსაკუთრებით მიმზიდველია მათთვის, ვისაც ბუნებაში საოცარი ფოტოების გადაღება
უყვარს. თქვენ აქ შეხვდებით კლდეებიდან მორაკრაკე ჩანჩქერს, ლოდებზე ლამაზად მცურავ
მდინარეს, გამოქავაბულებსა და ტყეს, სადაც პიკნიკის მოწყობაც შეგიძლიათ. დაშბაშის
კანიონთან ახლოს მდებარეობს ქალაქი წალკა, სადაც შესაძლებლობა გექნებათ დაბინავდეთ
სასტუმროში და დააგემოვნოთ ხრამის წყალსაცავში დაჭერილი კალმახი, კობრი, წვერა და
სხვა თევზები.

15.ხიხანის ციხე

შუასაუკუნეებში აგებული ციხეა, რომელსაც ქართველი მეფეები ყველაზე სტრატეგიულ

ადგილად მიიჩნევდნენ ომიანობის დროს. მისი არქიტექტურა, ადგილმდებარეობა და
მნიშვნელობა ნათლად გიამბობთ, თუ რაოდენ ხშირად ესხმოდნენ საქართველოს
დამპყრობლები.

როდესაც აქ მოხვდებით, თავს მთათა სისტემის შუაგულში ამოყოფოთ, რადგან ირგვლივ

სულ კლდეები და მთებია შემოხვეული. ციხესიმაგრეში შედის სხვადასხვა ნაგებობები:
გალავანი, კოშკები, ეკლესია და სხვადასხვა დანიშნულების შენობათა ნაშთები. აქვეა
უცნაური ჭა, რომელიც თავის დროზე თოვლის შესანახად გამოიყენებოდა.

16.მწვანე კონცხი

დატკბით ზღვისა და მთების ხედებით. გაისეირნეთ მსოფლიოში გამორჩეულ ბოტანიკურ

ბაღშიზღვის ტალღების შხრიალი და ბუნების ხმა, მწვანე კონცხში, ერთმანეთში
ჰარმონიულად იზრდება და ნებისმიერ ადამიანს აჯადოვებს. ირგვლივ მხოლოდ სიმწვანეა,
ჰორიზონტზე კი შავი ზღვის სანაპიროს გარდა არაფერი მოსჩანს. ეს არის ადგილი, სადაც
შესაძლებლობები ყოველი ფეხის ნაბიჯზეა და მხოლოდ თქვენს ფანტაზიაზე
დამოკიდებულები, როგორ აითვისებთ მას. ბათუმთან ახლოს მდებარე ზღვისპირა კურორტი
გაცილებით მშვიდი და ჯანსაღია თავისი განთქმული ბუნებით.

ბათუმის ბოტანიკურ ბაღში ევროპაში გამორჩეული ხეებისა და მცენარეების მთელი ნაკრებია

თავმოყრილი. ზედ მწვანე კონცხზე მდებარეობს და იქ მისასვლელად სულ რამდენიმე წუთი
გჭირდებათ. ბოტანიკური ბაღიდან იდეალურად მოსჩანს აჭარის ლანდშაფტი, რომელიც
თქვენს მოხიბვლას მარტივად შეძლებს. აქედან ზღვის სანაპიროზე მოხვედრა სპეციალური
ბილიკითაც არის შესაძლებელი, რომელსაც დამსვენებლები ოცნების გზასაც უწოდებენ.

17. იაპონიის წყალქვეშა პარკები

წყალქვეშა სამყაროს დაცვა ერთ-ერთი გლობალური პრობლემაა. იაპონელი მკვლევრების

ცნობით, ბუნებრივი წყალქვეშა ლანდშაფტი სანაპირო რაიონებში უკვე იშვიათობად იქცა და
ამიტომაც აქ დიდი ყურადღება ექცევა წყალქვეშა პარკების შექმნას. ქვეყანაში მათი რიცხვი
საკმაოდ დიდია და თითქმის ყველა პრეფექტურას თავისი ეროვნული პარკი აქვს.

მსოფლიოში პირველი წყალქვეშა პარკი კარიბის ზღვაში 1962 წელს გაიხსნა. მოგვიანებით
იაპონიაში შეიქმნა საზღვაო პარკების მოწყობის კომიტეტი, რომელთა ძალისხმევით
ქვეყანაში ზღვის სანაპირო პარკები შეიქმნა, მათ შორის ზღვის ფსკერზეც კი. შემთხვევითი არ
არის, რომ იაპონიაში დიდ ყურადღებას უთმობენ საზღვაო პარკებს, რასაც ქვეყნის
კუნძულოვანი გეოგრაფიული მდებარეობა განსაზღვრავს. აქ იაპონიის წყალქვეშა პარკები
საოცარი სანახავია. ჩრდილოეთის შედარებით ცივი წყლის სამყაროს სამხრეთის თბილი
ტროპიკული წყლები ცვლის, სადაც გავრცელებულია აქტინია, მარჯნები, რომლებიც
წყალქვეშა სამყაროს საოცარ ეფექტურ იერს აძლევს. გრანდიოზულ სანახაობას ქმნის
ლამინარიების ტყე და სხვადასხვა წყალმცენარეები.
იაპონიის ერთ-ერთ წყალქვეშა ნაკრძალში, კუნძულ მიკიმოტოზე მოწყობილია
ლაბორატორია, სადაც ხელოვნური მარგალიტები გამოჰყავთ. ეს ადგილი მარგალიტის
ინდუსტრიის ცენტრია. 1919 წელს მსოფლიო ბაზარზე ამ წყალქვეშა პარკში გამოყვანილი
პირველი ხელოვნური მარგალიტიც გამოჩნდა.

18.ყვითელი კლდეების ნაკრძალი

ადგილობრივი ინდიელები იელოუსტონის პარკს „ყინულის, ცეცხლის, წყლის და ორთქლის

ქვეყანას“ უწოდებენ. პარკის ფართობის 1/10-ზე ათასამდე ცხელი წყარო და რამდენიმე
ასეული გეიზერი მდებარეობს. პარკის საოცრებად კი მაინც დედამიწის უდიდესი გეიზერი
„ექსელსიორი“ ითვლება. მისი წყლის სვეტის დიამეტრი 8-10 მ-ს, სიმაღლე კი 100 მ-ს აღწევს.

ძნელია მდინარე იელოსტოუნის კანიონის სილამაზის აღწერა. კლდოვანი მთების ქედებსა

და ხეობებს თუ ზემოდან გადმოვხედავთ, თვალწინ ყინულების სამეფო გადაიშლება.
მუდმივი თოვლით დაფარული მთების წვეტიანი მწვერვალები თვალისმომჭრელად
ბრწყინავენ მზის სინათლეზე. მყინვარების თეთრი ენების გვერდით ყვავილების ნაირფერი
ხალიჩით დაფარული ალპური საძოვრები ანდამატივით იზიდავენ ტურისტებს.

აქვეა თავმოყრილი ტბებიც, რომელთა ფერიც ირგვლივ მდებარე მთების და ამგები ქანების
ფერის მიხედვით იცვლება – ცისფერიდან იასამისფერამდე. მართალაი, კანიონის ციცაბო
კალთები სხვადასხვა ფერის ქანებითაა აგებული, მაგრამ გამეფებული ფერი მაინც ყვითელია,
ამიტომაც აქაურობას „ყვითელი ქვების ქვეყანას“ ეძახიან. ქედების კალთების შუა ნაწილი
ხშირი მუქწიწვოვანი ტყითაა დაფარული, თუმცა ხის ჯიშების სიმრავლით არ გამოირჩევა.
აქაა რბილი და შავი ფიჭვი, ბალზამის ნაძვი, აქა-იქ კი ფოთოლმცვენი ვერხვი, ჯუჯა
ნეკერჩხალი, თხმელა. მთათა შორის ქვაბულებში ფართო საძოვრებია გადაჭიმული.

იელოუსტოუნის პარკი მხოლოდ გეიზერებითა და კანიონებით არ არის ცნობილი. იგი

მსოფლიოს ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ზოოლოგიური ნაკრძალიცაა. აქ ბინადრობენ ისეთი
ძვირფასბეწვიანი ცხოველები, როგორიცაა: ამერიკული თახვი და ამერიკული სიასამური,
მრისხანე დათვი „გრიზლი“, გრაციოზული ანტილოპა – ვილოროგი, ამერიკული ირემი
ვაპიტი. მთებში, დიდ სიმაღლეზე გვხვდება თოვლის თხა და დიდრქებიანი ცხვარი. პარკში
ბინადრობს ამერიკის შეერთებული შტატებში შემორჩენილი ბიზონების ერთადერთი ჯოგი,
ასევე 250-მდე სახეობის ფრინველი, მათ შორის ვარხვი და გედი.

პარკის პოპულარობაზე მეტყველებს მნახველთა რიცხვიც – 2 მილიონზე მეტი ტურისტი

წელიწადში. პარკის დასათვალიერებლად მის ტერიტორიაზე გაყვანილია თითქმის 500 კმ.
სიგრძის გზა და 1500 კმ. სიგრძის ბილიკი. აქ მოწყობილია კემპინგები, სასტუმროები,
პარკინგები, მუშაობს საინფორმაციო ცენტრი, სამეცნიერო-სასწავლო მუზეუმები. პარკს აქვს
საკუთარი ტელეცენტრიც.

იელოსტოუნის ეროვნული პარკი, 1972 წელს იუნესკოს მსოფლიო კულტურისა და ბუნების

მემკვიდრეობის სიაში შეიყვანეს და მას საერთაშორისო სტატუსი მიენიჭა.

19.კომოდოს ეროვნული პარკი

კომოდოს ეროვნული პარკი ინდონეზიაში, მცირე ზონდის კუნძულებზე მდებარეობს. პარკი

სამ დიდ (კომოდო, პადარი, რინკაჰი) და 26 პატარა კუნძულს მოიცავს. მათი საერთო
ფართობი 1 733 კმ²-ია. 1980 წელს პარკი კომოდოს ვარანის – მსოფლიოში უდიდესი ხვლიკის
დაცვის მიზნით შეიქმნა. მოგვიანებით, დაცვის ქვეშ მოექცა სხვა სახეობებიც. პარკის მშრალი
და ცხელი კლიმატი, სავანის ტიპის ვეგეტაცია, ენდემური სახეობის – კომოდოს ვარანის
არსებობისთვის ხელსაყრელ პირობებს ქმნის. ისინი ბინადრობენ კუნძულებზე: კომოდო (1
700 ცალი), რინკაჰი (1 300 ც), გილი-მონტაგი (100 ც), ფლორესი (2 000 ც). გადაშენებულია
კუნძულ პადარზე.
პარკის ტერიტორიაზე წარმოდგენილი კუნძულები ვულკანური წარმოშობისაა,
ხასიათდებიან გორაკ-ბორცვებით, უმაღლესი წერტილი ზღვის დონიდან 735 მეტრზე
მდებარეობს. კლიმატი ერთ-ერთი ყველაზე მშრალია მთელ ინდონეზიაში, ნალექების
საშუალო წლიური მაჩვენებლი 800 მმ-ია. ოქტომბერში, ტემპერატურა 40°C-ს აღწევს. პატარა
ტყეები 500 მეტრის მაღლა ვრცელდება, მაგრამ საუკეთესო პირობებს ქმნის ფლორის
რამდენიმე ენდემური სახეობის გავრცელებისათვის. სანაპიროს მცენარეულობა მანგროს
ტყეებს მოიცავს.
პარკის ტერიტორიაზე დაახლოებით 4 000 ადამიანი ცხოვრობს. აქ პოპულარულია დაივინგი,
რადგან წყალქვეშა მცენარეულობა დიდი მრავალფეროვნებით ხასიათდება. მთავრობის
მთავარ სტრატეგიას ზღვაზე დაფუძნებული ეკოტურიზმის განვითარება
წარმოადგენს. 1991 წელს იუნესკომ პარკი მსოფლიო მემკვიდრეობის სიაში შიეყვანა.
20.მტირალას ეროვნული პარკი
მტირალას ეროვნული პარკის ტერიტორია ქობულეთის, ხელვაჩაურისა და ქედის
მუნიციპალიტეტებს შორისაა მოქცეული. ეროვნული პარკი ბათუმიდან 25, ხოლო
ქობულეთიდან - 27 კილომეტრში მდებარეობს. ადმინისტრაციული შენობა დაბა ჩაქვში
მდებარეობს.
მტირალას ეროვნული პარკი ვიზიტორებს მრავალფეროვან ეკოტურისტულ სერვისებს
სთავაზობს. პარკში მოწყობილია ზიპ-ლაინი, სადაც ექსტრემის მოყვარულებს ხეებზე
გაბმულ ბაგირზე დასრიალება შეუძლიათ.

ასევე, პარკში მოწყობილია „თოკების პარკი“, რომელიც წარმოადგენს ეკო-საგანმანათლებლო

ატრაქციას და გარემოში არსებულ შემეცნებით გასართობ ადგილს. ეკოტურისტული
ობიექტი გათვლილია სხვადასხვა სეგმენტის ვიზიტორზე. მოწყობილია 2 ზონა - საოჯახო და
მოზრდილებისთვის.

მტირალას ეროვნული პარკში მოწყობილია ერთი და ორდღიანი ტურისტული მარშრუტები.

ბილიკები მარკირებული და კეთილმოწყობილია. მოწყობილია საპიკნიკე და საკემპინგე
ადგილები, გამოყოფილია ადგილები კოცონის დასანთებად, ასევე ორდღიანი ცივწყაროს
ბილიკის მე-9 კმ-ზე არის ტურისტული თავშესაფარი. ეროვნული პარკი ვიზიტორებს
სალაშქრო, საცხენოსნო, სამეცნიერო და ეკოტურებს სთავაზობს.

21.კრუბერის გამოქვაბული

საქართველოში, აფხაზეთში არსებულ არაბიკის მასივზე, კრუბერის

გამოქვაბულია განლაგებული, რომელიც მთელს მსოფლიოში სიღრმით მეორე
ადგილს იკავებს. პირველობა ვერიოვკინის მღვიმეს ეკუთვნის, რომელიც ასევე ჩვენს
ქვეყანაში, გაგრის ტერიტორიაზე მდებარეობს.
კრუბერის გამოქვაბული იმდენად უზარმაზარია, რომ მის ფსკერამდე ჯერ ვერავინ
ჩააღწია. იქამდე მისასვლელი გზა ძალიან რთულია და შავ ზღვასთან ახლოს
მაღლობებისა და დაბლობების გადალახვას მოითხოვს. რაც შეეხება შესასვლელს, ის
ისეთი გიგანტური არაა, კლდეზე არსებული 6 პატარა ღრუ ადგილია, რომელსაც
ქვემოთ ჩავყავართ. შიგნით ჩასული ადამიანების თვალწინ გასაოცარი სანახაობა
იშლება: სტალაქტიტები, სტალაგმიტები, გვირაბები, მომცრო ტბები, წყლის ნაკადები
და ა.შ. გამოქვაბულის სიღრმე 2 199 მეტრია და ის ზღვის დონიდან დაახლოებით
2 250 მეტრ სიმაღლეზეა განლაგებული.
ამ წარმოუდგენელი მასშტაბების მღვიმეში რამდენიმე ვერტიკალური ღრმულია,
რომელშიც სპეციალური თოკებით ეშვებიან. ასობით მეტრით ქვემოთ ჩასვლა
სერიოზულ რისკთანაა დაკავშირებული და განსაკუთრებულ წვრთნას საჭიროებს,
რის გამოც კრუბერის გამოქვაბულში ექსპედიციების განხორციელება ძალიან
შრომატევადი პროცესია.

22.იურას ეროვნული პარკი (შვეიცარია)

იურას ეროვნული პარკი მეორეა ქვეყანაში სიდიდითა და ფლორის სიმდიდრით.

მიუხედავად ამ ადგილების მკვრივი მოსახლეობისა, აქ შემორჩენილია მრავალი
ადგილობრივი ბუნებრივი კომპლექსი, რომელიც დამახასიათებელია იურას დაბალი
მთებისა და ცნობილი ჟუს ველისთვის რომელიც შვეიცარიაში ერთ-ერთ ულამაზესად
ითვლება. ამ ადგილების მშვენიერებებს შორის არის ულამაზესი მთის ტყეები (ფლორის
შემადგენლობით - ერთ-ერთი ყველაზე მდიდარი რეგიონში - 320-ზე მეტი სახეობა),
უძველესი ჭაობები, კირქვის კლდეები, იზოლირებული მდელოები და მთის საძოვრები. აქ
90-ზე მეტი სახეობის ძუძუმწოვარი და 160 სახეობის ფრინველი ცხოვრობს, თვალწარმტაცი
ჟუ ტბაზე კი თითქმის 50 სახეობის თევზია. ვინაიდან არსებობს სალაშქრო და სათხილამურო
ბილიკების შესანიშნავი ქსელი, საერთო სიგრძით 523 კმ, არის მრავალი ფერადი ალპური
ყველის ქარხანა და ვენახი, რესტორნები და შალე, პარკი ძალიან პოპულარულია ლაშქრობის,
ცხენოსნობის და ცხენოსნობის მოყვარულთა შორის. ველოსიპედით, ხოლო ზამთარში ხდება
სამთო დასვენების ერთ-ერთი საუკეთესო ცენტრი.