წყალდიდობა, მსოფლიოს მოსახლეობისთვის ერთ-ერთი მთავარი გლობალური კლიმატური

საფრთხე, საფრთხეს უქმნის ქვეყნების წლების წინსვლას. ამავდროულად, კლიმატის

ცვლილება და გლობალური დათბობა განაგრძობს ნალექების დონეს მთელ მსოფლიოში, რაც
იწვევს წყალდიდობის ფატალურ შემთხვევებს. პაკისტანში, მუსონური ნალექის
რეკორდულმა დონემ ამ ზაფხულს ქვეყნის ერთი მესამედი წყლის ქვეშ დატოვა, რის
შედეგადაც სულ მცირე 1136 ადამიანი დაიღუპა. ბოლო კვლევის შეფასებით, 1.81 მილიარდი
ადამიანი, მსოფლიოს მოსახლეობის დაახლოებით 23%, უშუალოდ ექვემდებარება
წყალდიდობას 100 წელიწადში 1.24 მილიარდი მხოლოდ სამხრეთ და აღმოსავლეთ აზიაში.
ჩინეთსა და ინდოეთში, შესაბამისად, დაახლოებით 395 მილიონი და 390 მილიონი ადამიანი
ექვემდებარება პირდაპირ წყალდიდობას, რაც იმას ნიშნავს, რომ დაზიანებულთა მესამედზე
მეტი ცხოვრობს ამ ორ ქვეყანაში. ამავე კვლევის მიხედვით, მსოფლიოს წყალდიდობის ქვეშ
მყოფი მოსახლეობის 89% ცხოვრობს დაბალი და საშუალო შემოსავლის მქონე ქვეყნებში.

ჩინეთი და ინდოეთი ლიდერობენ ტოპ 5 ქვეყანას მთლიანი რისკის ქვეშ მყოფი მოსახლეობის
მიხედვით. ორივე ქვეყანაში მოსახლეობის 28% ექვემდებარება წყალდიდობის პირდაპირ
საფრთხეს. ბანგლადეში მესამე ადგილს იკავებს წყალდიდობის საფრთხის ქვეშ 94 მილიონი
ადამიანით. მეოთხე და მეხუთე ადგილზეა ინდონეზია და პაკისტანი, სადაც წყალდიდობის
საფრთხის წინაშე დგას მოსახლეობის 76 მილიონი და 72 მილიონი.

რისკის ქვეშ მყოფი მოსახლეობის პროცენტული მაჩვენებლის მიხედვით ქვეყნების სიას

ლიდერობს ნიდერლანდები, შემდეგ მოდის ბანგლადეში. ეს ქვეყანა ერთადერთია
მსოფლიოში, სადაც წყალდიდობის გამო მოსახლეობის ნახევარზე მეტი რისკის ქვეშ
იმყოფება. ნიდერლანდებში მოსახლეობის 59% ექვემდებარება წყალდიდობას, ხოლო
ბანგლადეშში დაახლოებით 58%. ვიეტნამი მესამე ადგილზეა წყალდიდობის რისკის ქვეშ
მყოფი ადამიანების 46%-ით, ხოლო ბოლო ორი არის ეგვიპტე და მიანმარი 40.5%-ით და
39.9%-ით, შესაბამისად.

Oct 7, 2022

ჩინეთში, ისევე როგორც ბევრ ქვეყანაში, წყალდიდობამ შეიძლება ზიანი მიაყენოს

კულტურული მემკვიდრეობის ფართო სპექტრს, მათ შორის:

ისტორიული შენობები: უძველესი ტაძრები, სასახლეები, ტრადიციული რეზიდენციები და

სხვა ისტორიული ნაგებობები შეიძლება განიცდიან სტრუქტურულ დაზიანებას
წყალდიდობის, ეროზიის ან წყალდიდობის შედეგად.

არქეოლოგიური ადგილები: წყალდიდობამ შეიძლება აღმოაჩინოს ან გაანადგუროს

არქეოლოგიური ადგილები, რაც პოტენციურად გამოიწვევს ძვირფასი არტეფაქტების და
ისტორიული ნაშთების ექსპოზიციას ან განადგურებას.
მუზეუმები და არტეფაქტები: მუზეუმებში ან არქივებში შენახული კულტურული ნივთები
შეიძლება რისკის ქვეშ აღმოჩნდეს, თუ წყალდიდობა არღვევს მათ ობიექტებს. სათანადო
შენახვა და პრევენციული ზომები აუცილებელია ამ საგანძურის დასაცავად.

კულტურული ლანდშაფტები: წყალდიდობამ შეიძლება შეცვალოს ან დააზიანოს

კულტურული ლანდშაფტები, როგორიცაა ტერასული მინდვრები, უძველესი არხები და
თვალწარმტაცი ბაღები, რომლებსაც აქვთ ისტორიული და ესთეტიკური მნიშვნელობა.

ისტორიული ძეგლები: უძველესი ძეგლები, მემორიალური ძეგლები და ქანდაკებები

შეიძლება დაზიანდეს ამომავალი წყლების, ნამსხვრევების ან ეროზიისგან.

ისტორიული ქალაქები და ქალაქები: მთელი ისტორიული ქალაქები ან ქალაქები

ტრადიციული არქიტექტურით შეიძლება დაზარალდეს წყალდიდობით, რაც გამოიწვევს
ინფრასტრუქტურისა და კულტურული აქტივების დაზიანებას.

კულტურული ნივთები და დოკუმენტები: წყალდიდობამ შეიძლება დააზიანოს

ისტორიული დოკუმენტები, ხელნაწერები, გრაგნილები, ფერწერა და სხვა დელიკატური
კულტურული არტეფაქტები, განსაკუთრებით თუ ისინი სათანადოდ არ არის დაცული.

მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ ზიანის ხარისხი შეიძლება განსხვავდებოდეს ისეთი

ფაქტორების მიხედვით, როგორიცაა წყალდიდობის სიმძიმე, კულტურული მემკვიდრეობის
ადგილების მდებარეობა და მათი შენარჩუნებისა და დაცვის ზომები. მნიშვნელოვანი
წყალდიდობის შემდეგ, ხელისუფლება და კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის
ორგანიზაციები, როგორც წესი, აფასებენ ზარალს და იღებენ აღდგენისა და კონსერვაციის
ძალისხმევას დანაკარგების შესამცირებლად.

კონკრეტული ინფორმაციისთვის, თუ რომელი კულტურული მემკვიდრეობის ობიექტები

დაზიანდა ჩინეთში 2020 წლის წყალდიდობის დროს, გირჩევთ მიმართოთ ოფიციალურ
ანგარიშებს, სიახლეებს ან პუბლიკაციებს კულტურული მემკვიდრეობის შესაბამისი
ორგანოების ან ორგანიზაციებისგან, რომლებიც სპეციალიზირებულნი არიან ჩინეთში
მემკვიდრეობის შენარჩუნებაში.

------------------------------------------------------------------------------

ძლიერი წვიმა და ციცაბო მთები პოტენციურად კატასტროფულ კომბინაციას ქმნის.

მაგალითად, 2006 წლის 17 თებერვალს, კოკისპირულმა წვიმამ დაარტყა ფილიპინების მთიან
კუნძულ ლეიტს და გამოიწვია მასიური მეწყერი, რამაც გაფრთხილების გარეშე დაიღუპა
1100-ზე მეტი ადამიანი. განვითარებადი ქვეყნების შორეული რეგიონები განსაკუთრებით
ემუქრებიან მეწყერს, რადგან მათ არ აქვთ რაიმე სახის ადრეული გაფრთხილების სისტემა.
ყველაზე მეტად მეწყერსაშიშ რეგიონები, როგორც წესი, მთიანია, აქვთ უხეში ნიადაგი ან არ
აქვთ მცენარეულობა ნიადაგის ადგილზე დასამაგრებლად. მაგალითად, გაჩეხილი მთის
ფერდობი მეწყერსაშიშროებას შეუქმნის.
-7,500 კვადრატულ მილზე მეტი მეწყერსაშიშია, მიწის ფართობი ფიჯის ზომაზე დიდია.
გაფრთხილებების უმეტესობა არის ქვეყნის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში, ისევე როგორც
ჩექმის ბოლოში. ძლიერმა წვიმამ ამ თვის დასაწყისში ახალი ამბები გავრცელდა, როდესაც
გენუაში ხიდი ჩამოინგრა, რაიონში, რომელიც ამჟამად მეწყერსაშიშია.

-1987 წელს იტალიაში მომხდარი მეწყერი, ძირითადად, დაზარალდა ქალაქ სარნოსა და

მიმდებარე ტერიტორიებზე კამპანიის რეგიონში, კონკრეტულად კი ქვეყნის სამხრეთ
ნაწილში. ამ სტიქიურმა კატასტროფამ გამოიწვია სიცოცხლისა და ქონებრივი ზიანის
მნიშვნელოვანი ზიანი, მათ შორის დაზარალებული რეგიონის ზოგიერთი კულტურული
მემკვიდრეობის ობიექტის დაზიანება.

ხშირია, როდესაც ასეთი მოვლენები გავლენას ახდენს დაზარალებულ რაიონებში

ისტორიულ შენობებზე, ეკლესიებზე, ძეგლებსა და არქეოლოგიურ ადგილებზე. ზარალის
ზომა დამოკიდებული იქნებოდა მეწყრის ადგილმდებარეობასა და სიმძიმეზე.

ზუსტი ინფორმაციის მისაღებად, თუ რომელი კულტურული მემკვიდრეობის ობიექტები

დაზიანდა 1987 წელს იტალიაში მეწყერის დროს, შეგიძლიათ მიმართოთ ისტორიულ
ჩანაწერებს, არქივებს, ახალი ამბების ანგარიშებს ან ოფიციალურ ანგარიშებს ადგილობრივი
ხელისუფლებისა და კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ორგანიზაციებისგან კამპანიის
რეგიონში. მათ შესაძლოა დააფიქსირონ გავლენა კულტურულ მემკვიდრეობაზე და შემდგომ
აღდგენის მცდელობებზე, რომელიც განხორციელდა.