ტუპუნგატოს მყინვარი

თამარ ლეჟავა
11კლასი
მყინვარების დადნობა
• ყინული ფუნქციონირებს როგორც დედამიწის და მისი
ოკეანეების დამცავ საფარად. იგი ინარჩუნებს პლანეტის
სიგრილეს. მყინვარები, ყინულის მთავარი
რესურსები, მეცნიერებს აწვდიან ინფორმაციას იმის შესახებ, თ
უ როგორ შეიცვალა კლიმატი დროთა განმავლობაში.
კლიმატის ცვლილებასთან ერთად, მყინვარების დნობის
სისწრაფემაც მოიმატა. მათ ეკოსისტემას საშინელი საფრთხე
შეექმნა. ამ ფენომენის საფუძველია ადამიანის საქმიანობა. კერ
ძოდ, ინდუსტრიული რევოლუციის შემდეგ, ნახშირორჟანგმა და
სხვა სათბურის გაზების გამოყოფამ გაზარდა ტემპერატურა. იმ
ისათვის, რომ კარგად გავაცნობიეროთ სიტუაცია, საჭიროა
მოვიყვანოთ მაგალითი.
ტუპუნგატოს მყინვარი
• ტუპუნგატო ამერიკის ერთ-
ერთი უმაღლესი მთაა. ის მდებარეობს არგენტინა-
ჩილეს საზღვარზე, ჩილეს მთავარი საერთაშორისო მაგისტრალ
ის მახლობლად, სანტიაგოდან აღმოსავლეთით დაახლოებით 8
0 კმ) და არგენტინის პროვინცია მენდოზას შორის, აკონკაგუადა
ნ სამხრეთით დაახლოებით 100 კმ დაშორებით. იგი
ასევე სამხრეთ და დასავლეთ ნახევარსფეროების უმაღლესი მწვ
ერვალი გახლავთ. უშუალოდ მის სამხრეთ-
დასავლეთით არის აქტიური ვულკანი ტუპუნგატიტო, რომელიც ბ
ოლოს ამოიფრქვა 1987 წელს.
• სხვა არსებული მყინვარების მსგავსად, ტუპუნგატოსაც იგივე
საფრთხე ემუქრება.
• მოსალოდნელია, რომ
ანთროპოგენური გლობალური
კლიმატის ცვლილება მნიშვნელოვან
გავლენას მოახდენს მყინვარებზე,
მათ შორის ტუპუნგატოს მთაზე.
ტემპერატურის მატებამ და
ნალექების შაბლონების ცვლილებამ
შეიძლება გამოიწვიოს მყინვარების
დაჩქარებული ტემპებით დნობა. ამან
შეიძლება გამოიწვიოს ყინულის
მასის დაკარგვა, მყინვარის ზომის
შემცირება და ზოგიერთ შემთხვევაში
სრული გაქრობაც კი.
 როგორ შეიცვლება ტუპუნგატოს მთის მყინვარის დნობის
შედეგად ადგილობრივი მოსახლეობის ყოველდღიურობა და
ცხოვრების ხარისხი და როგორ უმკლავდება სახელმწიფო ამ
გამოწვევებს
• ტუპუნგატოს მთის მყინვარის დნობამ შეიძლება
მნიშვნელოვანი გავლენა იქონიოს ადგილობრივი
მოსახლეობის ყოველდღიურ ცხოვრებასა და ცხოვრების
ხარისხზე. როგორც მყინვარი დნება, ამან შეიძლება
გამოიწვიოს წყლის ხელმისაწვდომობის ცვლილებები,
რამაც შეიძლება გავლენა მოახდინოს სოფლის
მეურნეობაზე, სასმელ წყალმომარაგებაზე და
ჰიდროელექტროენერგიის გამომუშავებაზე. ამან შეიძლება
ხელი შეუშალოს საარსებო წყაროს და ეკონომიკურ
საქმიანობას, რომელიც ეყრდნობა ამ რესურსებს.
რატომ არის მნიშვნელოვანი მყინვარების მათ შორის,
ტუპუნგატოს მთის მყინვარის დნობის შეჩერება და
როგორ აისახება ეს მოვლენა მთიანი რეგიონების
მდგრად განვითარებაზე.
• მყინვარების დნობა, როგორიცაა ტუპუნგატოს მთის მყინვარი,
მნიშვნელოვანია შეჩერდეს, რადგან მათ მრავალრიცხოვანი
გავლენა აქვთ მთის რეგიონების მდგრად განვითარებაზე. აქ არის
რამდენიმე მიზეზი1. წყლის რესურსი: მყინვარები მოქმედებს
როგორც ბუნებრივი წყლის შესანახი სისტემა, ინახავს წყალს
ზამთრის თოვლიდან და ნელ-ნელა ათავისუფლებს მას მშრალ
სეზონზე2. ბიომრავალფეროვნება და ეკოსისტემები: მყინვარებით
მთის რეგიონები უნიკალური ბიომრავალფეროვნებისა და მყიფე
ეკოსისტემების სახლია. მყინვარული დნობის წყალი მხარს უჭერს
მცენარეთა და ცხოველთა სხვადასხვა სახეობებს და წყლის
ხელმისაწვდომობის ცვლილებამ შეიძლება დაარღვიოს მათი
ჰაბიტატები და გამოიწვიოს ბიომრავალფეროვნების დაკარგვა