መግቢያ

በሉቃስ ከተጻፉት የአዲስ ኪዳን መጽሀፍት የመጀመሪያው የሉቃስ ወንጌል ሲሆን

ቀጥሎ የተጻፈው የሀዋረወያት ስራ ነው፡፡

እየሱስ ካስተማረውና ያደረገውን ተአምራት የሉቃስ ወንጌል ሲተርከው (ሉቃ 1-1-

4) ሐዋ (1-1-4) የሐዋርያት ስራ ደግሞ የመጀመሪያው የስየሱስ ተከታዮች
በመንፈስ ቅዱስ ተመርተው ስለእሱ የሚናገረውየምህረቱን ቃል በእየሩሳሌም
፤በይሁዳ ሀገር ሁሉ እስከ ምድር ዳርቻ (ሐዋ 1.8) ወንጌሉን እንዴት
እንዳሰራጩትና የክርስትና እምነት በአይሁዳውያን መካከል እንዴት
እንዳሸራጩትና የክርስትና እምነት በአይሁዳያን መካከል ተጀምሮ የመላው አለም
ህዝብ እሰኪሆን ድረስ እነዴት እንደተስፋፋ የሚናገር ታሪክ ነው፡፡

የሀዋርያት መጽሀፍ የጸሀፊው ስም በመጽሀፉ ላይ ባይጻፍም፤ እየሱስ

ያደረገውንና ያስተምረው ዘንድ ስለጀመረው ነገር መጀመሪያውን ነገር ጻፍሁ፡ ብሎ
ጸሀፊው መግለጹ የሐዋርያት ስራ መጽሀፍ የሌላ መጽሀፍ ቅጥያ መሆኑን ያሳያል ፡፡
ለቴዎፍሎስ የተጻፈው ሌላኛው መጽሀፍ የሉቃስ ወንጌል በመሆኑ ይኽው ጸሀፊ
ነው የሐዋርያት ስራ መጽሀፍን የጻፈው የሚባል ግምት አለ፡፡

የቤ/ክ ታሪክ የሁለቱ መጽሀፍ ጸሀፊ ሉቃስ እንደሆና ይናገራል፡፡ሉቃስ የወነወጌሉን

የመስፋፋት ታሪክ ከጰጥሮስና ከጳውሎስ ሰምቶ የጻፈው ብቻ ሳይሆን እሱም
በታሪኩ ውስጥ የተካፈለ ነበር፡፡የሐዋረወያት ስራ አንዳንድ ክፈሎች ላይ ፤እኛ …
ሁላችንም የሚሉ ቃላቶችን ይጠቀማል፡፡ሐዋ 16*10-17፤20*5-6፤21፤13፤27*1 እና
28*16
 የሐዋርያት ስራ መጽሀፍ የተጻፈበት ጊዜ በመጽሀፉ ውስጥ ባይጠቀስም
በመጽሀፉ ውስጥ ያሉትን የታሪክ ክንውኖች በመነሳት መጽሀፉ የተጻፈው በ 60
እና 65 ዓ ም አመታት መካከል እንደሆነ ብዘ የመጽሀፍ ቅዱስ ምሁራን
ይስማሙበታል፡፡

ተደራሲው ቴውፍሎስ ነው የስሙ ትርጉም ፤ የእግዚአብሄር ወዳጅ ማለት ነው ፡፡

ክቡር ሆይ የሚለው አገላለጽ ከስሙ ጋር መገባቱ ለግለሰብ እንደተጻፈ ያሳያል፡፡
ከዚህም ሌላ ሮማዊ ባለስልጣን ወይም ከፍተኛ ስልጣን ያለው ከበርቴ ነበር
የሚለው አባባል ያመዝናል፡፡

የሐዋርያት ስራ መጽሀፍ ስለእየሱስ የሚናገረው የምስራቹ ቃል የሚደረስበት ቦታ

በየጊዜው መሄዱንና የቤ/ክ መመስረት በሚያንጸባርቅ ሶስት ዋና ዋና
ክፍሎችሊመደብ ይችላል፡፡

1. የክርስትና ሀይማኖት ከእየሱስ ወደሰማይ መውጣት በኋላ

ስለመጀመሩ፡፡
2. በእስራኤል ሀገር በሙሉ ስለመዳረሱ፡፡
3. ሮምን ጨምሮ በሜድትራንያን ባህር ዙሪያ ባሉ ሀገሮች መስፋፋቱ፡፡

በሐዋርያት ስራ መጽሐፍ ውስጥ ጎላ ብሎ የሚታየው የመንፈስ ቅዱስ ስራ ሲሆን

በጴንጤቆስጤ ቀን በእየሩሳሌም በነበሩ አማኞች ላይ በኃይል መውረዱን
እንዲሁም በመጽሀፉ ውስጥ የተዘረዘሩ በቤ/ክ ለሰላሳ አመት የዘለቀው ዝርዝር
ድርጊቶች ሁሉ እንደሚታየው መንፈስ ቅዱስ ቤ/ክ እና መሪዎቿን በመምራትና
 ማበረታታቱን ይጨምራል፡፡ስለዚህ መጽሀፉ የሐዋርያት ስራ በመባል ቢታወቅም
ሐዋርያት ያደረጉት ስራ ሁሉ በመንፈስ ቅዱስ ኃይልና ምሪት በመሆኑ የመንፈስ
ቅዱስ ስራ ቢባል ተገቢ ነው፡፡

የመጽሀፉ አላማ በአራት ይከፈላል

1 ታሪክን ለማቅረብ

 ስለቤተክርስቲያን ጅማሬና እድገት

 መከላከያን ማቅረብ

2 ከአይሁድና ከአህዛብ ዘንድ ለሚቀርበው የወንጌል ተግዳሮት ምላሽን ለመስጠት

ውጤቱም በሰዎች የህይወት ለውጥ መታየቱነ መግለጽ፡፡

3 መመሪያን ለመስጠት

የሐዋርያት ስራ መጽሀፍ ቤ/ክ በምድር ላይ እስካለች ለቤ/ክ ስራና አገልግሎተ

መመሪያን የሚሰጥ ነው፡፡ቤ/ክ በተለያ ችግሮች ውስጥ ስታልፍናበስደት ስትፈተን
ልትወስደው የሚገባትን መመሪያ ከሐዋርያት ስራ መጽሀፍ ማግኛት ይቻላል፡፡

4 የክርስትናን ድል አድራጊነትና በመራራ ስደት ውስጥ ለማየት ፡፡

የቤ/ክስራ የሰው ሳይሁን የእግዚአብሄር ስራ መሆኑንና በመንፈስ ቅዱስም ኃይል
እንደሚከናወን ያሳያል፡፡

መጽሀፉ በአበይት ሁለት ክፍሎች ሊከፈል ይችላል

1 የጴጥሮስና የቤ/ክ አጀማመር በቅድስት ከተማ (ከም 1-212)

2 2 ጳውሎስና የቤ/ክ መስፋፋት ከአንጾኪያ እስከ ሮም (ከም 13-28)

የውይይት ጥያቄዎች

ጥናት አንድ

የጥናቱ ክፍል ሐዋ 1* 1-11

መሪ ሀሳብ ፤ጌታ እስኪመጣ ድረስ በመንፈስ ቅዱስ ሃይል መስክሩ ፡፡

1 የሐዋርያት ስራና የሉቃስ ወንጌል ጸሀፊው ሉቃስ በሉቃ ወንጌል 1*1-4 እና

በሐዋ 1*1-4 የሰፈረው ዘገባ ምንድን ነው
2 በእየሱስ ክርስቶስ የጀመረው ስራ የቀጠለው እንዴት ነው (5-8)
3 ከትንሳኤው በኋላ ጌታ በምድር በቆየባቸው 40 ቀናት ያደረጋቸው ነገሮች
ምንም ነበር
4 በቁ 4 ላይ ጌታ ለደቀ መዛሙርቱ ከእየሩሳሌም እንዳይወጡ ያዘዘበት
ምክንያት ለምይመስላችኋል
 5 በቁ 6 ላይ እንደሚታየው የደቀመዛሙርት ፍላጎትና በአይምሮአቸው ሞልቶ
የነበረውምንድንነበር
6 ከቁ 7-8 ላይ ጌታ ለደቀመኣሙርቱ ጥያቄ የሰጠው ምላሽ ምን ነበር
7 በቁ 8 መጀመሪያ ላይ የተጻፈው መስተጻምር ፤ነገር ግን፤ የሚለው ቃል
በአጽንኦት የሚያሳየው ምንን ነው
8 ምስክርነትና መንፈስ ቅዱስ ያላቸው ተዛምዶ ምንድን ነው
9 በቁ 8 መንፈስ ቅዱስና ለክርስቶስ ተከታዮች የሚሰጥበት ጉልህ ምክንያት
ምንድን ነው
10 ስለእየሱስ ክርስቶስ እርገትና ዳግም ምፅጽአት ይህ ክፍል የሚነግረን ምንድን
ነው
11 በሐዋ 1*1-11 እንደምናየው የቤ/ክ ዋና ስራ ምንድን ነው ; ይህን ስራ
ለመስራት ከእኛ የሚፈለገው ምንድን ነው ከእግዚአብሐየርስ የሚጠበቀው
ምንድን ነው
12 የእግዚአብሄርን መንግስት ከማስፋት አንጻር ቤ/ክ ምን ያህል ትኩረት ሰጥታ
እየተንቀሳቀሰች ትገኛለች የትኩረት አቅጣጫዋንስ እያሳታት ያለው ምን
ይመስላችኋል

ጥናት ሁለት
የጥናት ክፍል ሐዋ 1*12-26

መሪ ሀሳብ ክፍት የአገልግሎት ቦታዎችን በሌሎች አገልጋዮች መተካት አለበት፡

 1. የመንፈስ ቅዱስ ስጦታዎችን ከሚጠብቁ ሰዎች መካከል በዋናነት ስማቸው
የተጠቀሱት እነማን ነበሩ
ሐዋርያት፡ጴጥሮስና ዩሐንስ
2. እነዚህ ከ 120 በላይ የነበሩ ሰውች መንፈስ ቅዱስን ሲጠብቁ ሳለ ምን ያደርጉ
ነበር የመንፈስ ቅዱስ ሙላትን ፤ኃይልንና እንዲሁም አገልጋይን ለመምረጥ
ከነዚህ ወገኖች የምንማረው ምንድን ነው
 በፀሎት ይተጉ ነበር አብ የሰጠውን ከጌታም የሰሙትን ተስፋ
ይጠብቁ ነበር ለታላቅ ስራ መዘጋጀት ይጠብቁ ነበር ከነዚህ
የምንማረው እግዚአብሄር ሰዎችን ለአገልግሎት ሲጠራ የዝግጅት
ጊዜ እንደሚያስፈልግ ምሪትን ለመቀበል ሐይልን ለመመልበስ
በጌታ ፊት መሆን ና መጠበቅ እንደሚያስፈልግ ተምረናል፡፡

3 ከጴጥሮስ ንግግር እንደምናየው የአስቆሮቱ ይሁዳ ያጣው ትልቅ እድል ምን

ነበር(ቁ 16-17)

 ሐዋርያነትን አጥቶአል፤ የትንሳኤው ምስክር ይሆን ነበር ፡የዘላለም

ህወትን አጥቶአል ፡፡

4 ይሁዳ የራሱን ፈቃድ ተከትሎ በመሄዱ ያጋጠመው ምንድን ነው (ቁ 18-20)

(ማቴ 27*3)

ሞት ፡
5 ይህ ክፍል የክርስቶስን አዳኝነትና እግዚአብሐየር የሰጣቸውን ሹመት አቃለው
ስለሚሄዱ ሰዎች የሚሰጠው ማስጠንቀቂያ ምንድን ነው(ዩሀ 12 ፤6)

 ከይሁዳ ህይወት እንደምንማረው ከጌታ ጋር እየኖረ ወደ ቀረጢት

ከሚገባው ይሰርቅ ነበር ይህ ነገር አድጎ ጌታውን ሊይዙ ሲመጡ
በመሳም አሳልፎ ለ 30 ብር ሸጠው ይህ ሰው ግብዝ ነበር ሲስም
ፍቅር ያለው ይመስላል ግን ጌታውን ለመሸጥ የተዘጋጀ ነበር
የተጠራበትን አገልግሎት በአግባቡ ባለሞተ እናያለን ለአገልግሎት
የሚጠራ እሱ ብቁ የሚያደርገውን ፀጋ ይሰጣል ሰው ግን ብቁ
ለመሆን የራሱን ድርሻ መወጣት አለበት ፡፡በራስ መንገድ መሄድ
ውድቀትን ያመጣል ፡፡

6 ክፍት የሆነን የአገልግሎት ቦታ በተገቢው ሰዎች መተካት የሚያስፈልግበት

ምክንያት ምንድን ነው

 የውስጥ አደረጃጀትን ለማጠንከርና ሙሉ ሆኖ ለመገኘት ይጠቅማል

፡፡

7 አገልጋይ ከመምረጥ በፊት ጸሎት ያለው አስተዋጽኦ ምን ይመስላችኋል (ቁ 12-

14)

 ትክክለኛውን ሰው ለመምረጥና ለእግዚአብሄር እድሉን ለመስጠት

ይጠቅማል
8 ሰውን ለአገልግሎት ከመምረጥ በፊት መስፈርትን ማዘጋጀት ስለአለው
ጠቀሜታ ከሐዋርያት ስራ ምን እንማራለን ከመስፈርቱ አንዱ የትንሳኤው
ምስክር የሆነ የሚል ነው በዚያን ወቅት ይህ መስፈርት ምን ያህል አስፈላጊ ነበር
መመዘኛን ካለፉት ሁለት ሰዎች መካከል አንዱን ለመለየት የተጠቀሙበት እጣ
መጣል እንዴት ታዩታላችሁ

 መስፈርትን ማዘጋጀት ትክክለኛውን ሰወ e ለመምረጥ ይጠቅማል

በዚያን ዘመን ከእየሱስ ጋር መቆየትና የትንሳኤው ምስክር መሆን
ከሀዋርያት ጋር ህብረት ለማድረግ ጥልቅ ድርሻ ነበረው እጣው
ምርጫውን ለጌታ መስጠታቸውን ያመለክታል፡፡

9 ይህ ክፍል ተተኪ አገልጋይን በመምረጥ ወቅት ሊደረግ ስለሚገባው ጠቃሚ

እርምጃዎች ምን ያስተምረናል

 ምርጫውን በፀሎት ለእግዚአብሄር ማቅረብና ለሚመረጡት

ሰዎች ግልጥ መስፈርት ማዘጋጀት እንደሚገባና የአገልግሎት
ምርጫ ላይ የልብ ጉዳይ ትልቁን ቦታ ስለሚይዝ ልብን
ለሚያውቅ ለምግዚአብሄር እንዲመርት እድሉን መስጠት ትልቅ
ቦታ እንዳለው ከሃዋርያት ተምረናል

10 ይህክፍል ለግል ህይወታችሁ ና ለአገልግሎታችሁ የሚሰጣችሁ መልእክት

ምንድን ነው
  ለተጠራንለት ጥሪ በታማኝነትና በልበ ቅንነት መመላለስ እንደሚገባ
ከይሁዳ ህይወት ተምረናል

ጥናት ሦስት

የጥናት ምክፍል ሐዋ 2* 1-47

 መሪ ሀሳብ የመንፈስ ቅዱስ ሙላት በሰዎች ህይወትና አገልግሎት ላይ ታላቅ

ውጤትን ያስከትላል
1 የመንፈስ ቅዱስ መውረድ በፀሎት ይጠባበቁ በነበሩት ላይ የተከሰተው ምን
ነበር በዚህ ወቅት በህዝቡ መካከል አነጋጋሪ የነበረው ክስትተ ምንነበር(ቁ 5-
13)
 አይሁድ 3 ታላላቅ በአላት አሉቸው
1 የቂጣ በአል(ዘጸ 23፤26)
2 የሰባቱ ሱባኤ( ዘጸ 34፤ 22-23)
 የዳስ በአል (ዘዳ ፤ 16፤16)የጴንጤቆስጤ በአል የፋሲካ በአል ከተደረገ ከሀምሳ
ቀን በኋላ የሚመጣ በአል ነው በአለሀምሳ የዳስ በአል ነው፡፡ይህ ስለመከር
የምስጋና በአል ነው፡፡ታላቅ በአል ስለነበር ከተለያዩ ሀገሮች አይሁድ
በእየሩሳሌም ተሰብስበው ነበር እነዚህ ሰዎች ናቸው፡፡ሀዋርያት አዲስ ቋንቋ
መናገራቸው ፤ በራሳቸው ቋንቋ ወንጌልን መስማታቸው፤ በማያቁት ቋንቋ
የእግዚአብሄርን ታላቅነት ሲናገሩ ሲሰሙ ተደነቁ(2-4) የመንፍስ ቅድስ
አመጣት እንድ ንፋስና እሳት ነው እሳት የሚያበስል የሚያነጥር ሲሆን ንፋስ
 የሚለይ የሚያጠራ ነው፡፡ሥለዚህ ምስክርነታቸው ከውስት በመንፈስ ቅዱስ
መጥራት እንደሆነ ያሳያል ፡፡
2 ይህ ስጦታ ዛሬ በእግዚአብሄር ሰዎች ላይ ሊወርድ የሚችል ይመስላችኋል
ምላሻችሁ አዎ ከሆነ ይህን ክስትተ እንዴት ማስተናገድ ይገባል
3 የጴጥሮስ ስብከት ያስከተለው የአስተሳሰብ ለውጥ ምንድን ነው
 ደህንነት /የእግዚአብሄር መንግስት/ ለአይሁድ ብቻ/ ነው ብለው ያስቡ
ስለነበር በምድር ካሉ ወገኖች ሁሉ የተለየን ነን የሚል እምነት ስለነበራቸው
አህዛብም በወንጌል እንደሚድኑ ወንጌል ዘር ፤ቀለም ሳይለይ ፤ለሁሉም
ቋንቋ ለሁሉም ወገን መሆኑ ሁሉ በእየሱስ እኩል እንደሚድኑ አሳይቷል
4 የመንፈስ ቅዱስ ስራና በወንጌል ስብከት ልንጠብቃቸው የሚገቡ ሁለት
ምላሾች ምንድ ናቸው
 የወንጌል ስብከትና የነፍሳት መዳን
5 የመንፈስ ቅዱስ መውረድ በሐዋርያት ማንነትና አገልግሎት ላይ ያመጣው
ለውጥ ምንድን ነው
 ድፍረት ና ኃይልን ይሰጣል
 መሪነትን ያመጣል ጴጥሮስ ያደረገው እንዲሁ ነው ከ 11 ዱ ጋር ቆሞ
የእየሱስን ጌትነት ፤አዳኝነት፤ ሞትና ትንሳኤ፤እንዲሁም መሲህነት
በድፍረት ሲናገር ቀዳሚ ሆኖ የካደውን ጌታ ለሁሉ በድፍረት ተናገረ
መሪ የወንድሞቹን ሀሳብ ቀዳሚ ሆኖ የሚናገር ነው ስለዚህ ጓደኞቹን
ሳይጠብቅ ቀድሞ በመውጣት ስለእየሱስ ታገረ ፡፡
6 አንድ ሰው ህይወቱን ወደ እየሱስ መለሰ ወይም ክርስቶስን ተቀበለ እንድንል
የሚያደርጉ እርምጃዎች ምንድ ናቸው
 ሀጢአተኛ መሆኑን በማወቅ ንስሀ ሲገባና መዳን /ጽድቅ
በእየሱስ/እንደሆነ አውቆ በማመን የተለወጠ ህይወት ሲኖረው፡፡
7 የመጀመሪያዋ ቤ/ክ ትተጋባቸው የነበሩ አራቱ መሰረታዊ እንቅስቃሴዎች
ምን ምን ነበሩ እነዚህ አራት እንቅስቃሴዎች ሰዎችን ደቀመዝሙር
በማድረግና ተልኮአቸውን ከመወጣት አንጻር ያላቸው አስተዋጽኦ ምንድን
ነው
 በሀዋርያት ትምህርት
 በህብረት እንጀራን በመቁረስ
 በአንድ ልብ በመጸለይ
 ወንጌልን ይሰብኩ ነበር ከነዚህ ነገሮች የተነሳ በውጭ ባሉት ዘንድ
ይፈሩ ነበር፤ በአንድ ቀን በነሱ ላይ ብዙ ነፍሳት ይጨመሩ ነበር
መማራቸው በህብረት እንጀራን መቁረሳቸው በአንድ ልብ
መፀለያቸው ና ወንጌልን መስበካቸው ቤ/ከ እንድትሰፋና ነፍሳት
በብዛት ወደጌታ እንዲጨመሩ ትልቅ አስተዋጽኦ ነበራቸው፡፡
8 ዛሬ ከነዚህ አራት እንቅስቃሴዎች ለእኛና በዛሬዋ ቤ/ክ ህይወት ምን ያህል
ጎልተው ይታያሉ
9 ከቁ 43-47 በመጀመሪያዋ ቤ/ክ እድገት ቁጥር መጨመር ላይ አስተዋጽኦ
ያደረጉት ምን ምን ነበሩ
  አንድ ሀሳብ አንድ ልብ መሆናቸውና በፀሎት መትጋታቸው
 አንድ ሀሳብ የሚለው በአንድ ነገር ላይ መስማማታቸውን ለአንድ
አላማ መዘጋጀትን ያመለክታል ፡፡ወንጌል በሃይልና በስልጣን በተሰራበት
በዚያ ዘመን በሓዋርያት ላይ የምንመለከተው አንድ ትልቅ ኳሊቲ
የልብ መስማማትና ለአንድ አላማ መሰለፍ ነው፡፡ለወንጌል
አገልግሎትና ለእግዚአብሄር ክብር መገለጥ የልብ አንድነት ዋና ነገር
ነው፡፡
10 ከዚህ ምእራፍ ሶስቱ የክርስትና ህይወት ሂደቶች ምን ይመሰሉአችኋል
ትምህርት ፤ህብረት ፤ጸሎት
11 የሐዋርያት ስራ ም 2 በዛሬው ዘመን ላለ አማኝኞች የሚሰጠን መልእክት
ምንድን ነው
 የለህብረት ና ያለጸሎት መንፈስ ቅዱስን መሞላት እንደማቻል ና
ወንጌል መስበክ ያለመንፈስ ቅዱስ ከባድና አስቸጋሪ እንደሆነ
ያስረደል፡፡

ጥናት አራት

የጥናት ክፍል ሐዋ 3* 1-26

መሪ ሀሳብ ተአምራት ሰዎች የክርስቶስን መንገድ እንዲከተሉ ሊያደርግ ይገባል፡፡

1. በልመና ህይወት የሚተዳደረው ሰው የሚታየው እውነት ምንድነ ነው

 ለ 40 አመታት ያህል መቆም እንደማይችል ሽባ እንደነበር ና ቤተመቅደስ በር
ላይ ይቀመጣል እንጂ ወደቤተመቅደስ ገብቶ አያውቅም ነበር
2. ጴጥሮስና ዩሐነስ ወደእኛ ተመልከት ብለው ሲሉት በሰውየው አምሮ ምን
ይመላለስ ይመስላችኋል
 ብር/ሳንቲም/ይሰጡኛል ብሎ ምክንያቱም ሁል ጊዜ በዚያ ቤተመቅደስ
ውስጥ የሚገቡና የሚወጡ ሰዎች ይቀበል የነበረው ይህንኑ ስለነበር
የሚጠብቀው ይህንኑነው
3. የጴጥሮስ ና የዩሐንስ ስጦታ ከሌሎች ሰዎች ስጦታዎች የሚለየው እንዴት
ነው
 ለረጅም ዘመን እዚያ በር ላይ ተቀምጦ ሲለምን የሚቀበለው ገንዘብ ለእለት
ጉርሱ የሚሆን ዛሬ ተጠቅሞበት ነገ የሚያልቅ ሥጦታ ነበር ጴጥሮስና
ይሐንስ ግን አለን ብለው በድፍረት የሚናገሩት የናዝሬቱ የእየሱስ ክርስቶስ
ስም ስለነበር ይህ ስም ዘላቂ መልስ ፤ዘላቂ ስጦታ ሲሰጠው ሙሉ ጤንነትና
ዘላቂ ፈውስ ሲሆን የእነሱ ስጦታ ከልመና የሚያወጣ ሽባነትን ወደ
ጠየነኝነት የለወጠ ስጦታ በመሆኑ ይለያል እዚህ ላይ የምንመለከተው ትንሽ
ነገር ስንለምን ጌታ ትልቅ ነገር እንደሚሰጠንና ጊዜያዊውን ስንጠይቅ
የዘላለሙን እንደሚሰጠን ያመለክታል
4. ጴጥሮስ ሽባውን ሰው ፤በእየሱስ ስም፤ ብሎት በሽተኛው ሰው መፈወሱ
የሚያሰየው እውነታ ምንድን ነው
 በእርግጥም እየሱስ እነሱ እንደሚሉት አሳች ሳይሆን አዳኝ ና ጌታ መሆኑን
የሚያሳይ ነው ብዙዎች እሱ የእግዚአብሄር ልጅ ነኝ ሲል አልተቀበሉትም
ነበር እየሱስ እርሱ አዳኝ መሆኑን ያሳይ ነበር በስሙ መዳን እንደሚገኝ
ያሳያል
5. ተአምራቱ በሰውየው ሕይወት የፈጠረው ለውጥ ምን ነበር በሌሎች ሰዎች
ላይ የፈጠረው አመለካከት ምን ነበር
ለ 40 አመት ሽባ የነበረው ሲፈወስ በቅጽፈት ዘሎ በመቆም እግዚአብሄርን
እያመሰገነ ወደቤተመቅደስ ይገቡ ከነበሩት ከነጴጥሮስ ጋር ወደ ቤተመቅደስ
ገባ ይህም ማለት
 ከሽባነት ወደመቆምና መዝለል
 ከልመና ወደ ምስጋና
 ደጅ ከመቀመጥ ወደ ቤተ መቅደስ ውስጥ በመግባት ይህ በእሱ ህይወት
የመጣ ለውጥ ሲሆን በሰዎች ላይ መደነቅና መገረም ፈጥሮባቸዋል
6. እነ ጴጥሮስ ለተሰበሰበው ጉባኤ የተናገሩት መልእክት ዋናዋና ሀሳቦች
ምንድን ናቸው (ቁ 11-26)
ይህ ሆነው በገዛ ሃይላችን ወይም እግዚአብሄርን በመፍራታችን አይደለም
ሲል
ከኛ በሆነ ሃይል ወይም ጻድቅ በመሆናችን አይደለም ማለቱ ነው
ምክንያቱም ጌታ ከማረጉ በፊት ሃይልን እስትቀበሉ በእየሩሳሌም ቆዩ
ብሎአቸው ነበር ጴጥሮስ ይህንን በመማስረገጥ እኛ መፈወስ አንችልም
 ፈዋሽ እግዚአብሄር ስለሆነ ና የፈውስ ሀይል የሚመጣው ከሱ ዘንድ በመሆኑ
የሰው ጽድቅ ተአምራትን ማድረግ አይችልም (በ 2 ተኛ ቆሮ 3፤5) ላይ
ብቃታችን ከእግዚአብሄር ነው እንጂ በገዛ እጃችን እንደሚሆን አንዳች
እንኳን ልናስብ እራሳችን የበቃን አይደለንም ስለሚል ለሰው ጤንነት
ለመስጠት የሰው ጽድቅ በእግዚአብሄር ፊት ብቁ አይደለም
ብቃት ማለት አንድን ምልክት የማድረግ ችሎታ ሲሆን ይህ ከእግዚአብሄር
ይገኛል ሓይልም ደግሞ የመንፈስ ቅዱስ ሓይል ነው (ሐዋ 3፤14) ላይ ቅዱስና
ጻድቁ እየሱስ ክርስቶስ ነውና ህይወትና ፍጡም ጠየና መሰጠት (ሀዋ 3፤15)
የህይወት ራስ የሆነው (ሐዋ 3፤16)የእየሱስ ክርስቶስ ስልጣን ነው
7. የጴጥሮስ ና የዩሐንስ የሰዎችን ትኩረት ከራሳቸው ወደ ክርስቶስ ለመመለስ
የደረጉት ምን ነበር ቁ 11-16 ይህ ለእኛ በተለያየ መንገድ ጌታን ስናገለግል
ውጤታማና ስኬታማ ስንሆን ዛሬ ልንደርገው ስለሚገባን ነገር ምን
ያስተምረናል
8. ሰዎችየመታደስ ዘመን በአንድ ሕዝብ ላይና በግለሰቦች ላይ እንዴት ይመጣል
9. በእግዚአብሄር ስራ የታምራት አላማ ምንድን ነው ዛሬ ተአምራት መፈጸሙ
የሰውን ትኩረት ከእግዚአብሄር ያገኘበት ታሪክ ታስታውሳላችሁ ይህ
በእግዚአብሄር ስራ ላይ የሚያስከትለው ቀውስምንድን ነው
10. ይህ ምእራፍ ሰዎች ወደ ንስሀ ና መመለስ ስለሚያመጣው ተአምርና ስብከት
ምን ያስተምረናል
 ጥናት አምስት
የጥናት ክፍል ሐዋ 4* 1-22
መሪ ሀሳብ ፡ከሰው ይልቅ እግዚአብሄርን መፍራት ያስፈልጋል
1 ፈውስና የወንጌሉን መልእክት መናገር ያስከተሉት ሁለት ውጤቶች ምንድን
ናቸው
 ስደት.
  አማኞች በአንድነት በአንድ ልብ ለጸሎትና ለምስጋና ወደ ጌታ ፊት
እንዲቀርቡ፤እንዲተጉ ያላቸውን በአንድነት እንዲያኖሩ
አደረጋቸው(15- 22)
2 የአይሁድ አለቆች ጴጥሮስ ና ዩሐነስ ያሰሯቸው ለምን ይመስላችኋል
በሉቋስ(22-66)
 በጌታ ላይሞት የፈረዱበት አለቆች ናቸው እንደገና በሀዋያት ለይ
የተሰበሰቡት እነሱ ፈርደው ስለሰቀሉት ሀዋርያቱ ደግሞ የክርስቶስን
ከሞት መነሳት ስለሰበኩ እና ሌላው ደግሞ በቤተ መቅደስ ተገኝተው
የእነሱን ተከታዮች ስላስተማሩ ተናደው በቅንአት ነው
3 ተቃውሞ በወንጌል ስራ ላይና በአማኞች ላይ የሚያስከትለው አስደናቂ
ውጤት ምንድን ነው
 በአማኞች ህይወት ላይ መንፈስ ቅዱስን ተሞልተው በድፍረት
ለተጠየቁት መልስ ሲሰጡ ቃሉም የምትንገሩት በዚያን ጊዜ
ይሰጣችኋል፣በእናንተ የሚናገር የአባታችሁ መንፈስ ነው እንጂ
የምትንገሩ እናተ አይደላችሁም፤ማቴ(10-19)እንደሚል በግልጽ ሲናገሩ
ብዙዎች እንዳመኑ እናያለን
4 የጴጥሮስ ስብከት ዋና ሀሳቦች ምንድን ናቸው (ቁ 8-12)
 እየሱስ በነብያቱ አፍ እንደተነገረ መምጣቱን
 እስራኤል ግን እንደካዱትና እንደሰቀሉት
  እግዚአብሄር ከሞት እንዳስነሳው መዳን በሌላ እንደሌለእነሱ የናቁት
ድንጋይ እርሱ የማእዘን ራስ እንደሆና አስረግጠው ተናገሩ
5 የአይሁድ አለቆች በምን ኋይል ወይም በማን ስም ነው ብለው ሲጠይቁ ምን
ለማወቅ ፈልገው ይመስላችኋል ስለ ክርስቶስ ሞትና ትንሳኤ ይህ ክፍል
የተደረገውን ተአምራት እውነተኛነት በግልጽ እያዩ ለማመን ያልፈለጉት
ለምን ይመስላችኋል
 ጌታንም እንዲሁ ብለውት ነበር ምናልባት በክፉ መንፈስ ይሆናል ብለው
ስለሚያስቡ ነው ሀይማኖታዊ ስልጣን በእነሱ እጅ ስለነበር ከእኛውጭ
የሆነሰው እንደህ አይነት ምልክት ሊያደርግ አይችል ብለው ስለሚያስቡና
ሀይማኖታዊ ስልጣን በእጃቸው ስለነበረ ነው
6 ሁለተኛ በዚህ ስም እንዳይናገሩ ለተሰጣቸው ማስጠንቀቂያ የጴጥሮስ ና
የዩሐንስ የሰጡት ምላሽ ምን ነበር እኛስ የክርስቶስን ወንጌል እንዳንናገር
ስለሚመጡ እገዳዎችና ማስጠንቀቂያዎች ሊኖረን የሚገባው አቋም
ምንድነው
 እንተ እራሳችሁ ከሰው ይልቅ እግዚአብሄርን መታዘዝ እንደሚገባ
ታውቃላችሁ ስለዚህ ምንም እንኳን አለቆች ብትሆኑም ከእናተ ይልቅ
እግዚአብሄርን እንታዘዛለን አሉ እኛስ
7 የጴጥሮስ ና ዩሐንስ ወደ ቅዱሳን ጉባኤ ሄደው ሪፖርት ካቀረቡ በኋላ
የጉባኤው ምላስ ምን ነበር ቁ 24
  ድምጻቸውን ከፍ አድርገው ወደአለቆች ዛቻ ተመልከት ለመፈወስ እጅህን
ስትዘረጋ በስየሱስ ስም ምልክትና ድንቅ ሲደረግ እኛ ደግሞ ቃልህን በፍጹም
ግልጽነት እንዲናገሩ ኃይል እንዲሰጣቸው ጸለዩ
8 አማኞች ይኖሩበት የነበረው የትብብር ህይወት ምን የመስል ነበር ይህ
ለዛሬዋ ቤ/ክ የሚሰጠው ትምህርት ምንድን ነው እግዚአብሄር በዚህ
ምእራፍ የሚነግረን ምንድን ነው

ያላቸውን አንድ ላይ በማድረግ በህብረት በመጸለይ በአንድ ላይ ይኖሩ ነበር

የእየሱስ ክርስቶስ ምስክር ለመሆንና ብዙ ሰወችን ወደ ጌታ ለመመለስ ምሁር

መሆን የግድ እንዳልሆነና ትልቁ ና ዋናው ነገር ከእየሱስ ጋር መሆን በመንፍስ
ቅዱስ ኃይል መሞላት ነው ሰዎች የሚለወጡት በትምህርት ብዛት ሳይሆን
ከክርስቶስ ጋር ባለው ህብረትና በመንፈስ ቅዱስ ኃይል በሆነ አገልግሎት ነው

ጥናት ስድስት
የጥናት ክፍል ሐዋ ፤4* 23-31
 መሪ ሀሳብ ፤ ከእስርና ከዛቻ በኋላ በህብረት ተሰብስባችሁ ወደ ጌታ ጩሁ

1 የጴጥሮስ ና ዩሐንስ ከተፈቱ በኋላ የሄዱት ወዴት ነበር ለወገኖቻቸው

የነገሩአቸው ነገር ምን ነበር ቁ 23

 ወደ ሀዋርያቱ /120/ዎቹ በጌታ ስም የሆነውን ፈውስ ና የደረሰባቸውን ዛቻና

እስር ነገሩአቸው
2 የተሰበሰበው ጉባኤ ካህናት ያዘዙአቸውን ከሰሙ በኋላ ምን እርምጃ ወሰዱ ቁ 24
የጉባኤውን እርምጃ እንዴት ተመለከታችሁት

 መሆን ያለበት ይህ ነው ምክንንቱም ከመጸለይ ዉጭ መፍትሄ ስለሌለ

3 ዛሬ ቤ/ክ ከአቅሟ በላ የሆነ ተቃውሞና ስደት ከአካባቢና ከሀገር ሲያጋጥማት

ልታደርገው የሚገባ ነገር ምንድን ነው ጸሎት

4 ጉባኤው እግዚአብሄርን ምን በማለት ያደንቁታል ቁ 24 ይህ የጸሎታቸው

መግቢያ ከደረሰባቸው ዛቻ ጋር ያለው ግንኙነት ምንድን ነው

 አንተ የምድር ሁሉ ፈጣሪ ነህ በማለት ያደንቁታል በነብያት የተነገረው

እንደተፈጸመና አሀንም ለነሱ ዘመን ቃሉን በግልጽ እንዲናገሩእግዚአብሄር ጸጋና
ኃይልን እንዲሰጣቸው ጸለዩ እነሱ የዘመኑ ባለስልጣንን ፈራጅ ቢሆኑም አንተ ግ
ትበልጣለህ ለማለት ነው
1 የጸሎታው ይዘት ምን ላይ ያተኩር ነበር ቁ 24-30
 ቃሉን ሲናገሩ በግልጽ መናገር እንዲችሉና መንፈስ ቅዱስ እንዲያበራላቸው
አተኩረው ይጸልዩ ነበር

5 ከቁ 29-30 ከዛቻው በኋላ የቀድሞዋ ቤ/ክ ልመና ምን ነበር ልመናቸው

በአዘመናችን ካለው ፀሎት የሚለየው በምን ነው

የጌታን ከሞት መነሳት በግልጥ የሚናገሩበት ጸጋና ኃይልን እንዲሰጣቸው

ለመኑ

የአሁን ዘመን ጸሎት ግን የሚያተኩረው መበልጸግ፤የግል ጉዳይ ላይ ያተኮረ

ነው

6 የልመናቸው ዋና ሀሳቦች ምንድን ናቸው በዚህ ክፍል ድንቅና ተአምራት

የሚደረገው በማን ስም ነው

 እግዚአብሄር ወደ አለቆች ዛቻ እንዲመለከት

 ለመፈወስ እጁን ሲዘረጋ በእየሱስ ስም ምልክትና ድንቅ ሲደረግ ቃሉን ለመናገር
ጸጋን ና ኃይልን እንዲሰጣቸው መንፈስ ቅዱስ ቃሉን እንዲገልጥላቸውና
ለመናገር ድፍረት እንዲያገኙ ምክንያቱም መንፈስ ቅዱስ ቃሉን ይገልጣል
ለተናጋሪውም ድፍረትን ይሰጣል

7 የፀሎታቸው መልስ በምን አይነት ተገለጠ ቁ 31

 ተሰብስበው የነበሩበት ቤት ተናወጠ

 በሁሉም መንፈስ ቅዱስ ሞላባቸው
 የእግዚአብሄርን ቃል በግልጽ ተናገሩ

8 እነዚህ ሰዎች ሐዋ ምዕ 2 ላይ በመንፈስ ቅዱስ ተሞልተዋል በዚህ ክፍልም

እንደገና በመንፈስ ቀቅዱስ ተሞልተዋል ይህ ስለመንፈስ ቅዱስ ሙላት ምን
ያሳየናል

 የወንጌል አገልግሎት ያለመንፈስ ቅዱስ ሙላት እንደማይቻልና

መሞላት ደግሞ አንድ ጊዜ ብቻ እንዳልሆነ በየለቱ መሞላት
እንደሚያፈለልግ ያስረዳናል
ጥናት ሰባት
የጥናት ክፍል ሐዋ 4* 32-35
መሪ ሀሳብ፤ ህብረት የመመስከር ፀጋን ይሰጣል፡፡
1 በቁ 32 መሰረት የመኑት ህዝብ የነበራቸው አኗኗር ምን ይመስል ነበር
 ያላቸውን ሁሉ በጋራ ስለሚጠቀሙ በመካከላቸው ችግረኛ አልነበረም
2 ፤አንድ ሀሳብና ፤ ፤አንድዲት ነፍስ ፤ የሚለው አባባል የሚያሳየው ምንን ነው
ይህ የቀድሞ ቤ/ክ አኗኗር በአሁን ዘመን ለሚገኙ ክርስቲኖች
የሚያስተላልፍልን እውነት ምንድን ነው
  ፍጸም መስማማት፤ መግባባት፤መከባበር መቀባበል በመካከላቸው
እንደነበረ ያሳየናል የክርስትና ዋናው ባህሪው በሰዎች መካከል
ሰላምንና አንድ ልብ መሆንን ያመጣል
3 በ ቁ 37 ላይ ገንዘባቸውን በጋራ ይጠቀሙ ነበር የሚለው ሀሳብ ምንን
ያመለክታል ገንዘብም ሆነ ንብረት ህብረትን ከማምጣት ይልቅ መጠላላትን
በቤተሰብ፤በቤተክርስቲያን ና በህብረተሰብ ያስከተለው ችግር አስመልክቶ
የምታውቁት ምሳሌ ካለ ተናገሩ የገንዘብ አጠቃቀምን አስመልክቶ የጥንቷን
ቤ/ክ ህይወት መለማመድ ዛሬ አስቸጋሪ የሆነው ለምንድን ነው
 አሁን ያለው የሕዝብ ቁጥር መጨመርና በቤ/ክ ውስጥ ያሉ አማኞች
ባህሪ ሁሉም ባይባልም የተወሰነው በአዳማዊ /በስጋ/መመላለስ ይህ
ደግሞ ለህብረት ና ለልብ አንድነት ጠንቅ በመሆኑ ምክንያት
4 በቁ 33 ላይ የሐዋርያት ስብከት በምን ላይ ያተኮረ ነበር ይህ ለወንጌል
ስብከት ያለው አስተዋፅኦ ምንድን ነው
 የጌታን ትንሳኤ ፤በመቃበር እንዳልቀረ፤ ህያው ሆኖ አሁን በአባቱ ቀኝ
እንዳለ ይመሰክሩ ነበር ይህ ደግሞ ስለጌታ በቀደሙት ነብያት
የተነገረው ሁሉ እውነት እንደሆነና እንደተፈጸ፤ለአብርሀም የገባውን
ቃል እንደፈጸመና እነሱ በአብርሀም በኩል ወራሾች ስለሆነኑ ይህ
ተስፋ መፈጸሙ ለወንጌል ስብከት ጠቅሟቸዋል
5 በሁሉም ላይ ታላቅ ፀጋ ነበረባቸው የሚለው አባባል እንዴት ትረዱታላችሁ
በወንጌል ስብከት ላይ የእግዚአብሄር ሃይል ና የእግዚአብሄር ፀጋ ያላቸውን
አስተዋፅኦ ተወያዩ
6 ከቁ 34- 35 የህብረታቸው ውጤት ምንን አስከተለ ዛሬ በአለም ላይ ይህን
የመሰለ ህብረተሰብ ለመፍጠር የተደረገ ሙከራ ታውቃላችሁ ውጤቱስ ምን
ነበር

7 እንደ ሐዋርያት ዘመን የሚረዳዳ ፤ጠንካራ ህብረት ያለው ህብረተሰብ

በወንጌል መስፋፋት ላይ ያለው አስተዋፅኦ ምንድነው ዛሬ የቀድሞውን
የመሰለ ህብረተሰብ ለማምጣት የዛሬዋ ቤ/ክ ምን ልታደርግ ይገባታል
 ሀዋረወያቱ ትምህርት የሚሰጡት በየ ቦታው በየቤቱ በየምኩራቡ ነበር
፡በዚህም ዘመን ቤ/ክ መእመኖቿን ሳተቃርጥ ልታስተምር ይገባታል
ቤቶች ሁሉ ስለእየሱስ የሚያወሩ የመጽሀፍ ቅዱስ ትምህርት ቤቶች
ሊሆኑ ይገባል፡፡
8 በመካከላቸው አንድም ችግረኛ አልነበረም የሚለው አባባል አስቀድሞ
የአማኞች ባህሪ ምን ያሳየናል ማንም እንደሚፈልገው መጠን ለእያንዳዱ
ይለግሱ ነበር የሚለው አባባል ንብረትን ስለመከፋፈላቸው የሚያሰየን
ምንድነው
 እነዚህ ሰዎች ቤት ሸጦ ማምጣት አለማምጣት ወደ ህብረቱ
ለመግባት መስፈሪያ አይደለም ሁሉም በጌታ በማመናቸው ምክንያት
 ነው በአንድ ቦታ የተሰበሰቡት የኔ የሚሉት ነገር የለም ቤቱን ሸጦ
ያመጣውም ያላመጣውም ካለው እኩል ይካፈሉ በላያቸው ካለው
ታላቅ ጸጋና ከመንፈስ ቅዱስ ሙላት የተነሰ በመካካላቸው መለያየት
ያለም ስለዚህ ውጤቱ ችግረኛ አልነበረም
9 ከቁ 36-37 ስለ በርናባስ የተገለፀው ምንድነው ሐዋርያትስ፤የመፅናናት
ልጅ፤እንዲሉት ያደረጋቸው ምክንያት ምን ይመስላችኋል ይህ ሰው
ለቀድሞዋ ቤ/ክ ያደረገው አስተዋፅኦ ምን ነበር በዛሬው ዘመን ላለን
አማኞች ና አገልጋዮች ከበርናባስ የምንማረው የመሪ ባህሪ እና አገልግሎት (

ሐዋ 11-23፤9-26-27፤11-24-30)
 ከሌዊ ወገን የሆነ አይሁዳዊ በትውልዱም የቆጵሮስ ሰው ነው ስሙም
ዮሴፍ ይባላል የስም ለውጥ የተደረገለት ምክንያት ካደረገው ተግባር
ማለት እርሻውን ሸጦ ገንዘቡን ከማምጣቱ በተጨማሪ ሌሎችን
የሚደግፍ፤የሚቀርብ ፤የማጽናናት ባህሪ ስለነበረው ነው
(ሓዋ 1123)በርናባስ (ሳውል) ወደቀደሙት ሓዋርያት ያመጣው
ያስተዋወቀው እርሱ ነበር(ሓዋ 9-26-27)ከጳውሎስ ጋር አብሮ
ለወንጌል የተሰለፈ ታማኝ አገልጋይ ነው፡፡

ጥናት ስምንት
የጥናት ክፍል ሐዋ 5* 1-11
 መሪ ሀሳብ፤ በድፍረት ሀጢያት ላይ የሚደረገው ቅጣት እግዚአብሄርን
የመፍራት ህይወት በህዝቡ መካከል ያመጣል
1 በርናባስ በሀናንያና በሚስቱ መካክል የሚታየውን የመስጠት ልዩነት
ምንድነው ሐዋ (4*36)፤ (5* 1-2)
 በርናባስ እርሻውን ሸጠ ገንዘቡን በሙሉ አመጣ ፤አናንያ ሸጠ ግምሹን
ከሚስቱ ጋር ተስማምተው አስቀርተው አመጡ እዚህ ጋር ገንዘቡን
ማስቀረታቸው ሳይሆን ጥፋጣቸው የሸጥነው በዚህን ያህል ብቻ ነው
ብለው ማጭበርበራቸውና መስማማታቸው ነው የሸጡት ሁሉ የሰጡ
ማስመሰላቸው ነው፡፡ የሸጡትንም ሁሉ ማስቀረት ይችላሉ ወይ
ደግሞ የሸጥነው በዚህ ያህል ነው ይህንን ለዚህ ጉዳይ ስለፈለግነው
አስቀርተናል ይህንን ደግሞ ይዘን መጣን ብለው እውነቱን መናገር
ሲችሉ ለውሸት በስመማማታቸው ሀጢአት ሆነባቸው፡፡ በመሸጥ
አንድ አይነት ናቸው ገንዘብ በማምጣት ግን ይለያያሉ፡፡
2 ሀናኒያ ና ሰጲራ ለመዋሸት የተስማሙበት ምክንያት ምን ይመስላችኋል ይህ
የድፍረት ሀጢአት ከስህተት ሀጢአት በምን ይለያል
 ገንዘብን መውደዳቸው ለመዋሸት እንዲስማሙ አደረጋቸው

ሀጢአትን በሁለት ከፍለን ማየት እንችላለን የድፍረት ሀጢአትና የስህተት ሀጢያት

ሰው አንድን ነገር ሀጢያት እንደነ ባለማወቅ በስህተት ሀጢያትን ሊሰራ ይችላል

ይህ ደግሞ የስህተት ሀጢያት ነው ጳውሎስም ሳላውቅ በስህተት ስላደረኩት
ምህረትን አገኘሁ ብሎአል ሌላው አጢአት እንደሆነ እያወቁ ማድረግ ይህ
የድፍረት ሀጢአት ነው እግዚአብሄርን ማታለላቸው ነው፡፡ጴጥሮስም
(እግዚአብሄርን እንጂ ሰውን አልዋሸህምና) የጌታን መንፈስ ትፈታተኑ ዘንድ
ስለምን ተስማማች ይህ አይነት በድፍረት የሚደረግ ሀጢአትከሀጢአትነትም አልፎ
እግዚአብሄርን መስደብ ነው የድፍረት ሀጢአጥ ደግሞ የእግዚአብሄርን ቁጣ
ያመጣል

3 በመፅሀፍ ቅዱስ ውስጥ ስለድፍረት ሀጢአት የሚናገር ሌላ ምሳሌ የትኞቹ

ናቸው በእነዚህ ሁሉ ምሳሌዎች ውስጥ የጋራ የሆነው ነገር ምንድነው (ማቴ
4*10) )ዛሬ እየተቆጣጠረን ያለ የድፍረት ሀጢአት አለን (እያሱ 7*11)

( ዘዳ 23*21 ) ለአምላክህ ለእግዚአብሔር ስእለት በተሳልህ ጊዜ አምላክህ

እግዚአብሔር ከአንተ ፈጽሞ ይሻዋልና፥ ኃጢአትም ይሆንብሃልና መክፈሉን
አታዘግይ። ባትሳል ግን ኃጢአት የለብህም። በአፍህ የተናገርኸውን ለአምላክህ
ለእግዚአብሔር በፈቃድህ ተስለሃልና ከከንፈርህ የወጣውን ታደርግ ዘንድ ጠብቅ።

(እያሱ 7*11) እስራኤል በድሎአል፤ ያዘዝኋቸውንም ቃል ኪዳኔን አፍርሰዋል፤ እርም

የሆነውንም ነገር ወሰዱ፥ ሰረቁም፥ ዋሹም፥ በዕቃቸውም ውስጥ ሸሸጉት በዘህ
ሰው ላይ የመጣውቅጣት፤- ለምን አስጨነቅኸን? እግዚአብሔር ዛሬ ያስጨንቅሃል
አለው፤ እስራኤልም ሁሉ በድንጋይ ወገሩት፤ በእሳትም አቃጠሉአቸው፥
በድንጋይም ወገሩአቸው። በላዩም እስከ ዛሬ ድረስ ያለ ታላቅ የድንጋይ ክምር
ከመሩ፤ እግዚአብሔርም ከቍጣው ትኵሳት ተመለሰ።ውሸትየድፍረት ሀጢአት
ነው /እግዚአብሄርን ማታለል እንደዚህ አይነት ቅጣት ያስከትላል እግዚአብሄርን
ያስቆጣል የጋራ የሆነው ነገር ውሸት /እግዚአብሄርን መታለል ነው፡፡

4 ውሸት ማለት ምን ማለት ነው ሐዋ 5*3-4 ስለ ውሸት የሚያስተምረን

ምንድነው ያስከተለውስ ውጤት ምነድነው (ዘሌ 6*2-5)

ውሸት እምነት ማጉደል አለመታመን ወይም አስመሳይነት ነው ፡፡ውጠየቱ

ቤተሰብን ሙሉ በሞትአስቀጥቶአል ፡፡

5 ሰጲራ እንደባሏ የተፈረደባት ለምንድነው ይህ ክፍል ስለውሸትና ውሸት

ለመናገር ስለመስማማት ምን ያስተምረናል

 ሐዋርያት በብዙ ቦታ ለጸሎትና ለአገልግሎት በአንድ ሀሳብ

ሲስማሙ እንመለከታለን እነዚህ ባልና ሚስቶች ግን
የተስማሙት ለክፋት ፤ለውሸት ፤መንፈስ ቅደዱስን
ለማታለል ነው ፡፡ውሸት ና ማታለል ለወንጌል መስፋፋት
እንቅፋት ስለሆነ ጌታ የቀደመችውን ቤ/ክ ለመጠበቅ
ቅስፈታዊ ቅጣት ሲያመጣ እንመለከታለን ውሸት ቅጣትን
ሲያመጣ ለእውነትና ለጽድቅ መስማማት የእግዚአብሄር
 ክብር እንዲገለጥ ያደርጋል ሰጲራ የተፈረደባት በመስማማቷ
ነው
6 ዛሬ ውሸትና ማታለል በእግዚአብሄር ጉባኤ እየበዛ ስንመለከት
የእግዚአብሄር ፍርሀት እንደነግስ ምን ሊደረግ ይገባል
 የእግዚአብሄር ክብር እንዲገለጥ መጸለይ ጽድቅን ማስተማር
፤በሀዋረያት እጅ ብዚ ድንቅና ምልክት ስለሚደረግ
ሊተባበራቸው የሚደፍር አልነበረም ይላል ስለዚህ
የእግዚአብሄር ክብር በጉባኤያችን እንዲገለት መጸለይ ሌላው
ደግሞ ለመንፈስ ቅዱስ ሪዣይዣል መጸለይ መንፈስ ቅዱስ
በኃይል በሚሰራባት ቤ/ክ እግዚአብሄር ይፈራል፤ አገልጋዮች
ይፈራሉ፤ መድረኩ ይፈራል (5-13-14) ቤ/ክ እና አገልጋዮች
የሚፈሩት በአካባቢያቸው ተጽኖ ማምጣት የሚችሉት
ሀጢአትን በመጥላት ፅድቅን በመከተል በመካከላቸው
የእግዚአብሄር ክብር ሲገለጥ ነው፡፡እግዚአብሄር እንዲፈራ
እነዚህ ነገሮች አስፈላጊ ናቸው፡፡
 7 ይህ ክፍል ለዛሬዋ ቤ/ክን ና ለግል ህይወታችን የሚናገረው
መልእክት ምንድነው
 ሀጢአት እንደሚያስቀጣ የሀጢአት ትንሽ እንደሌለው ውሸት
ምንያህል እንደሚያስቀጣ ተምረናል

ጥናት ዘጠኝ

የጥናት ክፍል ሐዋ 5*12-42

 መሪ ሀሳብ ፤ ክርስቲያኖች የውጭውን መከራና ጭንቀት

በመፅናናት መቋቋምና ወንጌሉን መሰበክ እንዳለባቸው
ለማስተማር

1 በቁ 13 ለምንድነው ሰዎች ሊተባበሩአቸው ያልደፈሩት ይህ

ክፍል ከም (5*1-11 )ጋር ያለው ግንኙነት ምንድነው

 በጴጥሮስና በሐዋርያት እጅ ብዚ ድንቅና ተአምራት ይደረግ

ስለነበር፤የእግዚአብሀር መገኘት በመካከላቸው በጉልህ
ስለሚታይ ያላመኑት ለመተባበር ይፈራሉ ያመኑትም ቢሆን
 በሀናኒያና በሰፒራ የሆነውን ስለአዩ ይፈሩና እግዚአብሄርን
አይዳፈሩም ነበር፡፡
1 የቤተክርስቲያን ድስፕሊን ከሰዎች መዳን ጋር ያለውን

ግንኙነት ተወያዩ ሐዋ (5*1-14)

ሀጢአትን በመጥላት በጽድቅ በሚመላለሱ ቅዱሳን መካከል

የእግዚአብሄር እጅ በኃይል ይገለጣል እሱ በሚገለጥበት ጉባኤ
ደግሞ ነፍሳት ይድናሉህዝቡም ያከብሩአቸው ነበር ስለሚል
ማንም ደፍሮ አይቀላቀልም ህዝቡም ያከብሩአቸው ነበር ስለሚል

2 የፈውስና የታምራት አላማ ምንድነው የሐዋ (1*8 )ተልኮን

ለማከናወን ያለው አስተዋፅኦ ላይ ተወያዩ

ምስክሮቼ ትሆናላችሁ እየስስ አዳኝ እንደሆነ ፤ መዳን በእርሱ

ብቻ እንደሆነ፤ለህዝቡ ለመናገር ነው አላማው ሀዋረያትም
እንደጸለዩት ምልክትና ድንቅ ሲደረግ አንተም ለመፈወስ እጅህን
ስትዘረጋ እኛ ቃልህን በግልጽ እንድንናገር ጸጋና ኃይልን ስጠን
እንዳሉት ለመመስከር መዳን በእየሱስ ብቻ እንደሆነ ለህዝቡ ሁሉ
ለማሳየት ይጠቅማል፡

3 በዚህ ክፍል ይታይ የነበረውን የፈውስ አይነት ዘርዝሩ ቁ 15-16

የእግዚአብሄር አሰራር ልዩ ልዩ ናቸው በቃል፤ በመንካት ፤

በአገልጋይ ጥላ ከተለያዩ ደዌና ከአጋንንት ይፈወሱ ነበር፡፡

4 ፈውስና የሰዎች መዳን በአይሁድ መምህራን ላይ ያስከተለው

ምንድነው ቁ 17 ይህ የካህናቱ ቅንአት ለእግዚአብሄር

ከመቅናት ጋር ያለው ግንኙነት ምንድነው

ያስከተለው ቅንአት ነው ካህናቱ የሚቀኑት የስልጣን ቅንአት ነው

እግዚአብሄር የሰጣቸውን ስልጣን በቅናት ለአመጻና ጻድቁን
ለማሳደድ ሲጠቀሙበት ሀዋርያት ግን ለእግዚአብሄር በመቅናት
እየተሰደዱና እየተገረፉ የወጌሉን ቃል ይናገሩ ነበር ግንኙነቱ አንዱ
በቅናት ሲያሳድድ አንዱ እየተሳደደ ቃሉን ይናገራል፡፡

5 የአይሁድ መምህራን ማሰርና የእግዚአብሄር መልአክ ፈቶ

መልቀቅ የሚያስተላልፈምስው የተለያየ መልእክት

 ምንድነው (ቁ 17-20) እዚህ ክፍል በእግዚአብሄርና በሰው
ሀሳብ መካከል ያለው ልዩነት እንዴት እናያለን

የእግዚአብሄርን ነገር ማስቆም እንደማይችል የሰው ሀሳብ ዘላቂነት

እንደሌለው ማንም ታላቅ ነኝ ብሎ ቢነሳ አንድ ቀን እእደሚቆም
የእግዚአብሄር የሆነ ሁሉ ግን በስደት ፤በእስር በዛቻ እንደማይቆም
እንደሚቀጥል

6 የእግዚአብሄር መልአክ ያደረገውና የተናገረው ምንድን ይህ

ክፍል የእግዚአብሄር መልአክ በወንጌል ስራ ያላቸው ቀጥታ

ተሳታፊነት ምን ያሳያል (ቁ 17-21)

የምስራቹን አብሳሪዎች እንደሆኑ ያሳያል

ፈቱአቸው፤ሂዱ ቆማችሁ የህይወትን ቃል ለህዝቡ ሁሉ

እንዲናገሩ አዘዙአቸው መታሰር ወህኒ እንዳያስፈራቸው
ፈቱአቸው እነሱም አብሳሪዎች እንደሆኑ ያሳያል በኑሮና
በአገልግሎት እንቅፋቶች ቢኖሩም እነደ አንድ አማኝና በጋራ ደግሞ እንደ
ቤተ ክርስትያን የህልውናችን ዋና ተልእኮ የምሰራቹን መናገር ነው ፡፡
የወንጌልን ቃል መናገር የህይወታችን ዋና ተልእኮ መሆኑን በመረዳት
ባገኘነው አጋጣሚ ክርስቶስን ባለማወቅና ባለመቀበል ለሚጠፋው ዓለም
የመናገር ጥሪ ብቻ ሳይሆን የጌታ ትእዛዝ እንደሆነ በመረዳት ሁል ጊዜ
በትጋትና በታማኝነት ተልዕኮአችንን ልንወጣ ይገባል። በ “ዕለት እለትና
በመቅደስ በቤታቸው ስለ ኢየሱስ እርሱ ክርስቶስ እንደሆነ ማስተማርንና
መስበክን አይተውም ነበር።” ሐዋ 5፣42

7 ፈሪሳውያን በሐዋርያት ይደረግ የነበረውን ተአምራት በእስር

ቤቱ ውሰጥ ሐዋርያት አለመገኘታቸውን አያዩ ያላመኑት

ለምን ይመስላችኋል ይህ ከፍል ሰዎቹ ብዙ ነገሮችን እያዩ
ስለማያምኑበት ምክንያት ምን ይነገረናል

ስለክብራቸው ዝቅ ማለት ስለማይፈልጉ እንጂ ድንቅ ና

ተአምራት ሲደረግ አይተዋል ፡፡

8 ከሊቀ ካህኑ ንግግርና ጥያቄ ምን ተመለከታችሁ (ቑ 27-28)

ከሊቀ ካህኑ ንግግር የጴጥሮስና የሐዋርያት ምላሽ ምንድነው

ይህ ምላሽ ለእኛ የሚሰጠን መልዕክት ምንድነው
 በዚህ ስም እንዳታስተምሩ አዘናችሁ ነበር
 እየሩሳሌምን በትምህርታችሁ ሞልታችኋታል
 የዚያን ሰው ደም በእኛ ላይ ልታመጡብን ነው የሚል ክስ ሲሆን
ምላሻቸው
 ከሰው ይልቅ እግዚአብሄርን መታዘዝ እንደሚገባ
 እነሱ የሰቀሉትእየሱስን እግዚአብሄር እንዳስነሳው
 እየሱስ በአብ ቀኝ እንደተቀመጠ
 ለእስራኤል ንስሀና የሀጢአት ስርየት ይሰጥ ዘንድ እየሱስን
እራስም መድሀኒትም እንዳደረገውና ለነዚህ ሁሉ
ሐዋርያትና መንፈስ ቅዱስ ምስክር እንደሆኑ በግልጽ
ተናገሩ፡፡
9 ከገማልያል ንግግር የምንረዳውታላቅእውነት ምንድነው (ቁ
34 39)

በቤተክርስቲያን ታሪክ ከደረሱ ስደቶች ና በሀገራት ከነበሩ ስደቶች

ውጤታቸው ጋር በማያያዝ ተነጋገሩ ምሳሌ (ደርግ)

11 ከባድ ማስጠንቀቂያ ተሰጥቶአቸው ከተፈቱ በኋላ ሐዋርያት

ያደረጉት ምንድን ነበር (ቁ 40-42) ይህ የሐዋርያት ምላሽ
የሚሰጠን ትምህርት ምንድነው
  ስላስሙ መናቃቸውና መገፋታቸው አስደስቶአቸው ደስ
ብሎአቸው ወጡ በጌታ ለይ የደረሰው በእነሱ ላይ መድረሱ
አስደሰታቸው

ጥናት አስራ አንድ

የንባብ ክፍል ሐዋ 6፣8-15

መሪ ሀሳብ የወንጌል ስርጭቱ ሂደት እየተስፋፋ ሲሄድ የተቃውሞ ኃይል እየጨመረ

ይሄዳል

የመወያያ ጥያቄዎች

1 በቁጥር 8 ላይ ሉቋስ የእስጢፋኖስን ማንነትና አገልግሎት በምን አይነት

ሁኔታ ነው የገለፀው በእስጢፋኖስ ውስጥ የታየው ይህ ባህሪ በአሁን
አገልጋዮች ውስጥ መታየቱ ያለው ጠቀሜታ ምንድነው
 በዚያን ዘመን መንፈስ ቅዱስ በሰዎች ላይ እየወረደ ታላላቅ ድንቅና
ታምራትን ያደርግ ነበር እስጢፈጋኖስም ጸልየው ሀዋረወያት እጃቸውን
ከጫኑበት በኋላ ይህንን ጸጋና ኃይል እንደተቀበለና በእጁም ብዙ ድንቅና
ተአምራት ሲደረጉና ወንጌልን በኃይል ሲሰብክ እንመለከታለን
2 እስጢፋኖስን የጠቃወሙት እነማን ነበሩ ቁ 9 በተቃውሞና በጌታ አገልግሎት

መካከል ያለውን ግንኙነት ና መያያዝ ተወያዩበት

 ነጻ ወጪዎች ከተባለችው ምኵራብም ከቀሬናና ከእስክንድርያም ሰዎች ከኪልቅያና

ከእስያም ከነበሩት ናቸው ነጻወጪ የሚባሉት በሮም እስረኞች የነበሩ በኋላ
ነጻየወጡሰዎችና የእነሱ ዘመዶች ናቸው ሮማውያን እየሩሳሌምን በወረሩ ሰአት ብዙ
ሰዎችን አስረው ወደሮም ወስደዋቸው ነበር በኋላም ነጻተለቀዋል እነዚህ ነጻወጪዎች
ይባላሉ እነሱ ያቋቋሙት ምኩራብ ነው

 ወንጌል ሁል ጊዜ በተቃውሞ ውስጥ ነበር ሲነገር የነበረው ጌታንም ተቃውመውታል

፤አሁንም እንዲሁ ሀዋርያቱን ይቃወማሉ፤ከአንዱ ከተማ ሲያሳድዱአችሁ ወደሌላ ሽሹ
ስለአላቸው ከአንዱ ሀገር ወደ አንዱ እየሸሹበየደረሱበት ወንጌልን የተስፋፋው በዚህ
አይነት ነው፡፡
3 ተቃዋሚዎች እስጢፋኖስን ለመቃወም ያነሳሳቸው ምክንያት ምን
ይመስላቸኋል
 በእየሱስ ክርስቶስና በመንፈስ ቅዱስ አማካኝነት ከእግዚአብሀር ጋር ህብረት
የሚደረግበት በብሉይ ክዳን ዘመን በህጉ በኩል ይደረግ ከነበረው ግንኙነት
እንደሚበልጥ ሲነግራቸው ህጉንና የቀደመውን አምልኮ በመንፍስ ቅዱስና
በእየሱስ እንደተተካ ሲነግራቸው መልስ ስለአጡ ምክንያታቸው እስራኤል
ህጉ ከተሰጣቸው በኋላ ከእግዚአብሄር ጋር ያላቸውን ግንኙነት ችላብለውት
ነበር በመቅደስይመላለሳሉ፤ መስዋእትይሰዋሉ፤ከትንሽ እስከትልቅ
አስራታቸውን ናመባቸውን ይከፍላሉ፤ አመትበአላችውን በታላላቅ ድግሶች
(የዳስበአል የመከር በአልየቂጣበቸል)የከብራሉ ከእግዚአብሄር ጋር ያለቸው
 ግንኙነት ግንበዶ እንደሆነና እግዚአብሄር ንስሀ እንዲገቡ በተደጋጋሚ
በነብያት ቢናገራቸውም ለመመለስ ፍቃደኛ አልነበሩም (አሞጽ 5፤21-24)
ይህንን አስረግጦ ስለነገራቸው ታናደዱበት
4 የእስጢፋኖስ ጠቃዋሚዎች ሊያሸንፉት ያልቻሉት ለምንድን ነው ቁ 10
በክርክርስ ሊያሸንፉት ስላልቻሉ የወሰዱት አማራጭ ምንድን ነው ቁ 11
ይህንንስ አማራጭ የወሰዱበት ምክንያት ምንድነው
 መንፈስ ቅዱስና ኃይል የተሞላ ሰው ስለነበር ይናገበት የነበረውን ጥበብ
መቋቋም ስለአልቻሉና የሚመልሱትን ስለአጡ፤ በእግዚአብሄር
በመመረጣቸው ይኮሩ ስለነበር ሀሰተኛ ምስክሮችን አዘጋጅተው በሀሰት ክስ
አቀረቡበት፡፡ ሌላ እሱን የሚያሸንፉበት መንገድ ስለሌለነው፡፡
5 የእስጢፋኖስ ተቃዋሚዎች ያቀናበሩት የክስ ወንጀል ምንድን ነው ቁ 11 ይህ
የክስ ሀሳብ የተመረጠበት ምክንያት ለምንድነው
 ከእግዚአብሄር ጋር ያላቸው ግንኙነት እውነተኛና ትክክለኛ እንዳልነበረ
ቢገባቸውም አምነው መቀበል አልፈለጉም ስለዚህ እሱ ግን በእየሱስ
መምጣት አምልኮ ሁሉ እንደተቀረ ቢግራቸው ህጉንና የአብርሀምን እምልክ
ይቃወማል፤ መቅደሱን ይቃወማል ፤ ብለው ከሰሱት እነሱ የሚመኩበትን
አምልኮ እግዚአብሄር ተጸይፌዋለሁ ቢላቸውም ልባቸው ያው ደንዳና ነበር
እስጢፋኖስ አምልኮ ከልብ እንደሚጀምር ተገንዝቦአል ከአምልኮ በፊት
ከእግዚአብሄር ጋር ያለንን ግንኙነት ማስተካከል መቅደም አለበት
ግንኙነታችሁን አስተካክሉ ቢላቸውም ንግግሩ እውነት እንደሆነ
 ቢገባቸውም ማመን አልፈለጉም ፡፡ ይህን ሀሳብ የመረጡት በህጋቸው ላይ
የስድብን ቃል የሚናገር ሞት ይገባዋል ስለሚል ነው፡፡
6 በዛሬው ዘመን ከክርስትና ውጭ ያሉ ሰዎች በክርስትያኖች ላይ
የሚያቀርቡት ክሶች ምንድን ናቸው የክሶቹስ ዓላማ ምንድን ነው
7 የእስጢፋኖስ ከሳሾች ክስ ምን ያህል የተሳካ ነበር የተጠቀሙባቸውን
ዘዴዎች ተነጋገሩባቸው ዛሬ የእግዚአብሄር ሰዎችን በሀሰት የሚከሱ ሰዎች
በዚህ ክፍል ካሉ የእስጢፋኖስ ከሳሾች ጋር ያላቸው መመሳሰል ተወያበት
 እስጢፋኖስ ይናገርበት የነበረውን ጥበብና መንፈስ ሊቋቋሙት ስላላቻሉ
የሀሰት ምስክር አቆሙበት እነዚህ ህግን እናውቃለን የሚሉ ህጉን ግን
አያከብሩም በህጋቸው በሀሰት አትመስክር ተብሎ ተጽፏል (በዘጸ 20፤16)
እነዚህ ህግን እንጠብቃለን እናስጠብቃለን የሚሉ ህጉን አይጠብቁም
በእየሱስ ላይ የሀሰት ምስክር ገዙበት በእስጢፋኖስም እንዲሁ አደረጉ(ማቴ
26፤59)
 ክሳቸው አልተሳካለቸውም ምክንያቱም በሀሰት ከሰው በህዝቡ ፊት
እሚያፍርና እሚሸማቀቅ መስሎአቸው ነበር እሱግን ፊቱ እንደመልአክ ፊት
ሆኖ አዩት ሐዋ 6-15 ልክ መሴ ከሲና ተራራ ላይ ሲወርድ ፊቱ ያበራ
እንደነበር (ዘጸ 34፤302 ኛቆሮ 3፤7)ይህ ማንጸባረቅ በመንፈስ ቅዱስ የሚገኝ
ከውስጥ የሆነደስታ በፊቱ ላይ ታይበት ነበር ይህ ከእግዚአብሄር የተሰጠው
መለከኮታዊ ብሩህነት ነው ፡፡ ዘዴአቸው ህጉንና መቅደሱን ይቃወማል እየሱስ
ይህን ስፍራ ያፈርሰዋል ብሎአል የሚል ነበር፡፡
 8 የእግዚአብሄር ስራ ሲሰፋ የሚታዩት ዋናዋና ውጠየቶች ምንድናቸው (ቁ
7፤11፤15)
 የሚድኑ ሰዎች እለት አለት ቁጥራቸው እየጨመረ ይሄዳል ፤አያምኑም
ከሚባሉት ወገን እንኳን ያምናሉ፤ተቃዋሚዎች ይነሳሉ፤ጌታም በልጆቹ ላይ
ጸጋን ሓይልን እየጨመረ ይሄዳል፡፡
9 እሰጢፋኖስ ለድቁና ስራ የተመረጠ ሲሆን ቁጥር 8 ላይ ምን ሲያደርግ
እናያለን ዕኛ ከኢህ የምንማረው ትምህርት ምንድን ነው ከዚህ ክፍል ላይ
እግዚአብሄር የሚናገራችሁ ምንድን ነው

ጥናት አስራ ሁለት

የንባብ ክፍል ሐዋ 7፤1-60

የጥማቱ መሪ ሀሳብ የቃሉን እውነት ተናገርና እሚከፈለውን ዋጋ ክፈል

የመወያያ ጥያቄዎች

1 ክሱ እውነት ነው ተብሎ ለቀረበለት ጥያቄ የእስጢፋኖስ ምልሽ ምን ነበር (1-

59) እስጢፋኖስ ለተጠየቀው ጥያቄ አጭር መልስ ከመስተት የልቅ ሰፋ
ያለትረካና ትንተና ለመስጠት የመረጠው ለምን ይመስላችኋል

 እግዚአብሄር ከጥንት አብርሀምን ከጠራበት ጊዜ ጀምሮ መሲሁ እየሱስ ክርስቶስ

እስከመጣበት ጊዜ ድረስ የሰጠውን የተስፋ ና ቃልኪዳን በመገለጽ አሁን
ወደአለንበት ዘመን አምጥቶእየሱስ በነብያት ይመጣል ተብሎ የተነገረው
 ክርስቶስ ብሎከስየሱስ ጋር ያስተዋውቃቸዋል ሰሚዎቹ ንስሀ እንገቡ
ያሳያቸዋል የእስጢፋኖስ አቀራረብ አዲስ ኪዳን ከብሉይ ኪዳን የቀጠለ መሆኑን
የብሉይኪዳን እግዚአብሄር አዲስ ኪዳንም እንደሆነ በመቅደሱ ውስጥ ሲመለክ
የነበረው እግዚአብሄር በአዲስ ኪዳን የኪዳን ለውጥ ማድረጉን ይህም በእየሱስ
በኩል እንደሆነ ኪዳን መጠበቅ በእምነትና በመታዘዝ መገለጥ እንዳለበት አለዚያ
በእግዚአብሄር ተቀባይነት እንደሌለው ትንታኔ ይሰጣል ይህን የመረጠው ሁለቱ
ኪዳኖች ተያያዥ እንደሆኑ ለማሳየትላ ነው

2 በዚህ ክፍል ስማቸው የተጠቀሰው ባለታሪኮች እነማን ናቸው

(2፤5፤8) ፤ታሪኮቹ በመጨረሻ የሚጠቃሉሉት በማን ታሪከ ነው የእስቲፋኖስ

አቀራረብ ወንጌልን ለሰዎች ከማቅረብ አንጻር ያለውን ጠቀሜታ ተዋያዩበት
 አብርሐም ዮሴፈፍ፤እስራኤላውያን፤እያሱ ዳዊትና እየሱስ ተገልጸዋል በእየሱስ
ታሪክ
3 በእስጢፋኖስ ትንተናአብርሐም ከመስዴጦሚያ የመጣበት ምክኒያት
ምንድንነው (ቁ 2-8)
 እግዚአብሄር ስለጠራው ነው ወዴት እንደሚሄድ አያውቅም ግን የተገለጠለትን
እግዚአብሄርን አወቆታል
4 እግዚአብሄር ለአብርሀምና ለዘሩ ስለከነአን የገባው ቃል ኪዳን እስኪፈጸም
የተከሰቱት ነገሮች ምን ነበሩ (ቁ 2-8)
 አብርሀምን ጠራው፤ አብርሀምም ታዞ ወጣ(ዘፍ 23፤17-18)፤ተስፋን
ሰጠው፤የመገረዝ ኪደን፤ከሱ በኋላ ዘሩ ለ 400 አመት ስደተኛ (መጻተኛ)ሆነ
 ከዚያም ህዝቡን በታለቅ ክንዱ አወጣ ፤በከነአን ምድር የነበሩትን አምስቱን
ነገስታት አጥፍቶ ምድሪቱን አወረሳቸው፡፡
 የመገረዝ ኪዳን ማለት (ዘፍ 17፤9-13 ሮሜ 4፡11) ይኪዳን ወንድ የሆነ እስራኤላዊ
ሁሉ በ 8 ው ቀን ሸለፈቱን የሚገረዝበት እግዚአብሄር ለአብርሐም የሰጠው
የቃል ኪዳን ምልክት ሲሆን ከውጫዊ ምልክትነቱ ባለፈ
ታማኝነትን፤ለእሱመገዛትን፤የእግዚአብሄርን ቃል ማክበርን ፤የሚያሳይ ውጫዊ
መገለጫ ነው፡፡
 መጻተኛ የሚለውቃል በአንድ ሀገር የሚኖሩ ሙሉየዜግነት መብት የሌላቸው
ሰዎች ማለትነው (ሐዋ፤7፡29 ፤13፡17)ክርስቲያኖችም በምድር መጻተኛ እንደሆኑ
ቃሉ ይናገራል (1 ኛ ጴጥ 117፡1፡11)
5 በእግዚአብሄር
ቃልኪዳንመካከልናበተስፋውፍጻሜመካከልስንመለከትስለእግዚአብሄር
ተስፋና ስለፍጻሜው ምን እንማራለን
 ምንም ህዝቡ ኪዳኑን ባይጠብቁም እግዚአብሄር የገባውን ኪዳን እንደሚጠብቅ
እንማራለን እስራኤላውያን ብዙጊዜ ኪዳናቸውን አፍርሰዋል በአሮን ዘመን
ጥጃሰርተው አምልከዋል(ዘጸ 32)ልባቸው ከእግዚአብሄር እርቆ ሲጠብቁ የኖሩት
መገረዝንብቻ ነበር በኪዳን ውስጥ የስምምነቱ ቁልፍ ነገር መታዘዝ ነው
መታዘዝ እግዚአብሄር ለሰጠው ቃል በገዛት እንደቃሉም መኖር ነው ፡፡
 በኪዳኑ መካከልና በተስፋው በፍጻሜ መካከልያለውን የሚወስነው እግዚአብሄር
ነው ለምሳሌ ዳዊት ቤተመቅደሱን ለመስራት እግዚአብሄርን የለመነውና
 ቤተመቅደስ የመስራት ራእይን የተቀበለው ለስራየሚሆኑትን እቃዎቸ የሰበሰበ
ዳዊት ነው ግን እግዚአብሄር አልፈቀደለትም መቅደሱን እንዲሰራ የታዘዘው ግን
ሰለሞን ነው እንዱን ተቀባይ አንዱን ፈጻሚ ሊያደረገው ይችላል ይህየእሱ
መለኮታው አሰራርነው እዚህ ላይ የአበርሐምን ታሪከረ መመልከት እንችላለን
አብርሀም በድንኳን እየኖረ ስለተስፋይቱ ምድር አመነ ልጅ ሳይኖረው ስለአር
አመነእሱ በእንግድነት ኖረ ተስፋውን የወረሰው ግን 3 ተማው ትውልድ ነው
6 በእሰስጢፋኖስ ትረካ ዮሴፍ በእግዚአብሄር የድነት ፕሮግራም የነበረው
አስተዋጥኦ ምን ነበር (ቁ 9-16) ፤የግብጽ ምድር በእግዚአብሄር ህዝብ ላይ
ያደረገው በጎና ክፉ አስተዋጽኦ ምንድን ነው (ቁ 11-16)

ዮሴፍ በሰባቱ የረሀብ አመታት ግብጻያንንና እስራኤላውያንን ከረሀብ እልቂት

አዳነ በጎነቱ በርሀብዘመን ማረፊያሆኑአቸውበበኡጊዜ ግን ወንዶቻቸውን
እየገደሉ በባርነት አስጨነቁአቸው

7 በሙሴ ላይ የእግዚአብሄር አላማ ስለነበር እግዚአብሄር ለሙሴ ያደረጋቸው

ጥንቃቄዎች ምንድን ናቸው (ቁ 17-22)
 እንዳይገደልበፈርኦን ቤትአሳደገው በገዳዩ ቤት ማሳደግ ይህ የእግዚአብሄር ጥበብ
ነው
8 እግዚአብሄር ሙሴን ለህዝቡ መሪነትነ ለማዘጋጀት የተጠቀመባቸው ሁለት
ትምህርት ቤቶችእነማን ነበሩ እነዚህ ትምህርት ቤቶች በሙሴ ህይወት ላይ
ያመጡት ለውጥ ምንይመስሉአችኋል ሙሴ 40 አመት በከተማ 40 አመት
 በገጠር 40 አመት ከመጽሀፍት 40 አመት ከበጎች ባህሪ ተማረ፡፡ሙሴ ከነዚህ
ከተጠቀሱት ምን የተማረ ይመስላችኋል

9 የሲና ምድረበዳ እስራኤል የሚሰራበት ቦታ ነበር እስራኤል በምድረበዳ

የተማራቸው ዋና ትምህርቶች ምን ነበሩ (ቁ 35-36)
 የመገናነው የድንኳን፣ የቃልኪዳኑን ታቦትና አስርቱ ትእዛዛት የተፃፉበት ሁለቱ
ጽላቶች (ዘጸ፡25፡16-21)ተማሩት ህጉን የድንኳኑን ስርአት
10 የእያሱ አመራር ለእስራኤል ምን አደረገ (ቁ 45) የዳዊትና የሰለሞን ዋና
አስተዋጽኦ ምን ነበርቁ 46-50)
 የማምለኪያ ድንኳን ነበራቸው በዚያ እግዚአብሄር መመሪያ የይሰጣቸው ና
ያናግራቸው ነበር ዳዊት ቤተመቅደሱን ለመስራት እግዚአብሄርን የለመነውና
ቤተመቅደስ የመስራት ራእይን የተቀበለው ለስራየሚሆኑትን እቃዎቸ የሰበሰበ
ዳዊት ነው ግን እግዚአብሄር አልፈቀደለትም መቅደሱን እንዲሰራ የታዘዘው ግን
ሰለሞን ነው አይሁሶች እስከዛሬ የሚመኩበትን ቤተመቅደስ ሰሩላቸው
11 11 እስጢፋኖስ ቁ 51-52 በቁጣ እንዲናገር ያደረገው ምን ይመስላችኋል
 እናንተ ልባችሁና ጆሮአችሁ ያልተገረዘ ይላቸዋል አለመታዘዝ ሞልቶባቸዋል
አለመታዘዛቸው ደግሞ የሚላኩትን ነበያት በየዘመኑ ይገድሉ ነበር “ከነብያትስ
አባቶቻችሁ ያላሳደዱት ማን ነው “ከተገደሉት ነብያት መካከል እግዚአብሄርን
መፍራት ያስተማረው ዘካርያስ 2 ኛ ዜና 24-20-22፡ኤልያስ 1 ኛ ነገ 19፡1-2፡ኦርዮ
 ኤር 26፡20-23፤አርምያስ ኤር 38፤1-6፤አሞጽ አሞጽ 7፡10-13 )እየሱስንም
ገደሉት አሁንም በእርሱ ላይ ተነስተዋል ይህ አበሳጨው
12 በእስጢፋኖስ ንግግር እየሱስን በእግዚአብሄር ቀኝ ቆሞ እያየ መሆኑን ሲናገር
የተከሰተው ምን ነበር (ቁ 54-6) የአይሁድ መሪዎች በእስጢፋኖስ ላይ
የወሰዱትእርምጃ ላይ ያላችሁ አመለካከት ምንድን ነው ከዚህ ምእራፍ
እግዚአብሄር የሚናገራችሁ ምንድን ነው

ጥናት አስራ ሶስት

የንበብ ክፍል ሐዋ 8፤1-40

መሪ ሀሳብ ታላቅ ስደት ወንጌሉን በሰፊው የሚያሰራጭ መሳሪያ ነው ፡፡

እስካሁን ባየናውቸውሰባት ምእራፎች የሐዋርያት አገልግሎት በእየሩሳሌም ብቻ የተወሰነ

ነበር ከምእርራፍ ስምንት ጀምሮ ከእየሩሳሌም ወደ ይሁዳና በሰማርያ ሲያልፍ
እንመለከታለን ፡፡በም 1 ቁ 8 ላ በእየሩሳሌም በይሁዳ በሰማርያ እስከምድር ዳርች ምስክሮቼ
ትሆናላችሁ ያለው ቃል እዚህ ጋ ሲጀምር እልመለከታለን

የመወያያ ጥያቄዎች

1 ሳውል ወንጌል ላይ ያለውን የተቃውሞ አድገት ተከታተሉ ይህ ስለተቃዋሚዎች

ምን ያሳየናል (ም 8 ቁ 1-3 ፤ም 9 ቁ 1-2)
 ቤ/ክ ያንን እስከማፍረስ እስርና ዛቻ ና የግድያ ማስደራራት የደረሰ ተቃውሞ ነበር
በክርስቲያኖች ላይ የማሳደምና አመጽን የማስተባበር ኣህሪም ይታይባቸው ነበር
 2 እስጢፋኖስ ሲሞት ፊሊፖስን ጌታ ወደ አገልግሎት ሲያመጣው እናያለን ይ ሁኔታ
ስለእግዚአብሄርና ስስ እግዚአብሄር ለአገልጋዮች ምን የስረምረናል
 እሱ አምላክ ስለሆነ ምንእንደሚያደርግ ያውቃል አይሳሳትም ያስጢማኖስ ሞት
ደቀመዛሙርት እንዲበተኑ አደረገ መበተናቸው በየደረሱበት ወንጌልን እንዲሰብኩ
አደረገሰቸው ይህ መለኮታዊ አሰራር ው አገልጋይ ሁልጊዜ የተዘጋጀ መሆንና እንዴት ባለ
ሁኔታ እንደሚሄድ ስላማያውቅ ዝግጁ መሆን አለበት
3 ፊሊፖስ ይታወቅበት የነበረው የአገልግሎት አይነት ምን ነበር
4 ፊሊፖስ ለኢትዮፕያዊው ጃንደረባ የደረገው ሁለት አገልግሎቶች ምን ነበሩ ሰዎች
ክርስቲያን አማኝ እንዲሆኑ ለመርዳት ልናደርጋቸው የሚገቡ መሰረታዊ ነገሮቸረ
ምንድን ናቸው
5 ስደት ወንጌልን በሰፊው በማሰራጨት በኩል ያለው አስተዋጽኦ ምንድን ነው እንደ
ቤተክርስቲያንና አማኞች ስለስደት ሊኖረን የሚገባ አመለካከት ምንድን ነው
 አይሁዶች በማሳደድና በመግደል ክርስቲያኖችንለማትፋትና ወንጌልን ለማዳፈን
ቢሞክሩም ወንጌል ከይሁዳ አልፎ ወደየተበተኑበት ሀገር ሁሉ እንዲዳረስ አድርጓል፡፡ስለዚህ
ስደት መልካም አጋጣሚ ነው፡፡
6 ከተለያዩ የጥንቆላ ህይወት ልምምድ የሚመጡ ታላላቅ ሰዎችን በመያዝና በጌታ
በማሳደግ አንጻር ሊደረግ የሚገባው ጥንቃቄ ምንድነው ሲሞን ከፊሊፖስ ጋር
ከመተባበሩ በፊት ሰዎች ስለእሱ የነበራቸው አመለካከት ምን ነበር
 ሲሞን በጥንቆላ የኖረና በጥንቆላ ታላቅ የተባለሰው ነበር አምኖአል ጴጥሮስ ግን በመራራመርዝና በአመጽ
እስራት እንዳለህ አይሀለሁ ይለዋል ይህ በውስጡ ያለው ሀሳብ ምን እንደሆነ ያሳያል አሁንም እጅ በመጫን
መንፈስ ቅዱስን እየሸጠ ገቢው እን ዳይቋረጥ ፈልጎአል ቀድሞ በጥንቆላ የነበረው ታላቅነት ማጣት አልፈለገም
ስግብግብነት ልቡን ሞልቶት ነበር። 1 ልቡ ያልቀና ክፋትን የሞላበት ሰው ነው ሲሞን በኋላ የሐሰት
ትምህርት መሪ ሆኖ በክርስትና ላይ እንደተነሣና ብዙ ሳምራውያንን ከወንጌሉ መስመር እንደ መለሰ የቤተ
ክርስቲያን ታሪክ ይነግረናል። መንፈስ ቅዱስ አምላክ እንደሆነና ነጻ ፈቃድ እንደለው የማያውቅ ና የጸጋ ስጦታ
 በግዚ እንደማይገኝ የማያውቅ ሰው ነበር እንደዚህ አይነት ሰዎችን የአጋንንት ልምምዳቸውን ቶሎ ስለማይረሱ
ጥንቃቄ ማድረግና ቶሎ ወደ አገልግሎት ማምጣ ተገቢ አይደለም (መዝ 116 ቁ 16፤ማሳ 5-22፤ኢሳ 58-6፤ሮሜ
7 ቁ 23-24)
7 ወንጌል በሰማርያ ከተማ ያደረገው ለውጥ ምንድነበር በወንጌልና የከተማ ደስታ
የግለሰቦች ደስታ ያላቸው ግንኙነት ተወያዩ (የሰማርያ ከተማና ኢትዮፕያዊው
ጃንደረባ)
 8፤8 በሰማርያ ደስታ ፈጥሮአል ሰዎች ወንጌልን በመስማታቸው ምክንያ የህይወተ ለውጥ
ማምጣታቸው ከተማዋን ለውጦአታል ሰዎች ከአጋንንት ነጻ መውጣታቸውና ከበሽታ
መፈወሳቸው ደስተኛ እንዲሆኑ ሲያደርጋቸው የሰዎች ደስታ የከተማን ደስታ ይፈጥራል
8*39 ላይ ኢትዮጵያዊው ጃንደረባም ደስብሎት መንገዱን እንደሄደ ይነግረናል ወንጌል
በሰዎች ህይወት ውስጥ ደስታን ይፈጥራል፡፡ያነበው የነበረውን መጽሀፍ ተረድቶ እየሱስ
የእግዚአብሄር ልጅ እንደሆነ ማመኑ ደስታን ፈጥሮለታል በቀደመችዋ ቤ/ክ ደስታ ነበረ
(2*36)በደስታ ምግባአውን ይመገቡ ነበር (15*3)በአህዛብ መመለስ ደስ ይካቸው ነበር
መንፈስ ቅዱስ ነሰዎች ህይወት ከሚሰራው ስራ ከነበራቸውህብረትና ድል የተነሳ ደስታም
አብሮ ነበረ
8 የእየሩሳሌሟ ቤተክርስቲያን ለሰማርያ ከተማ የወንጌሉ ስራ የደረገችው አስተዋጽኦ
ምን ነበር
 (ማቴ 10 ቁ 5 ላ ይ ጌታ ደቀመዛሙርቱን ሁለት ሁለት አርጎ ሲልካቸው ወደ ሳምራዉያን
መንደደር እንዳይገቡ አዞአቸው ነበር) ቀድሞ ያማይተባበሩ ህዝቦች ቢሆቡም አሁን ግን
ወንጌልን እንደተቀበሉ ሲሰሙ ሁለቱን ላኩአቸውይህም ወንጌል ሁሉን አንድ
እንደሚያደርግ ያሳየናል
9 ጴጥሮስና ዩሐንስ የፊሊፖስን አገልግሎት ከመደገፍና ከማሳደግ አንጻር ያደረጉት
ምንድን ነው የእየሩሳኬም ቤተክርስትያን የእግአብሄርን ስራ በመደገፍ አንጻር
ለኢትዮጵያ ቤተክርስትያን የምታስተምረው ምንድን ነው
 ፊሊጶስ ወንጌል ሰበከ ሳምራዊያንም ቃሉን ተቀብለው ተጠምቀው ነበር እነ ጴጥሮስ እጅ
በመጫን መንፈስ ቅዱስን እንዲቀበሉ አደረጉ በመካከላቸው ትበብር እንደነበር ያሳያል
ወንጌል እንዲህ የጎደለን በመሙላት ና በተለያየ ፀጋ ሲሰራ ጥሩ ለውጥ ያመጣል
በምድራችን ያሉ አገልጋዮች እነዲህ መቀባበል ሲገባቸው የሚታየው ግን…
10 ለአንድ ሰው ትኩረት ሰጥቶ ወንጌልን ከመስበክና ከማገልገል አንጻር ይህ ምእራፍ
ምን ያስተምራል በተጨማሪ ይህ ምእራፍ በወንጌል ስራ ስለመንፈስ ቅዱስ ድርሻ
ምን ያስተምረናል በዚህ ምእራፍ እግዚዘብሄር የሚያስተምራችሁ ምንድን ነው
 ወደእየሩሳሌም ለመስገድ መጥቶ የነ n በረው ኢትዮጵያዊው ጃንደረባ በዚያ ሲያልፍ
ወንጌልን ሰማ በዚህ አንድ ሰው ምክንያት ወደ ኢትዮጵያ ገባ የጌታ መልአክ ፡-ፊሊጶስን
ወዴት እንደሚሄድ ነገረው )8 26) የወህኒ ደጆችን ከፍቶ በመልቀቅ 5*11-19)፤ለቆርኔሌዎስ
በመናገር(10*7-22)፤ጴጥሮስን ከተኛበት በማንቃት ከእስርቤት እንዲወጣ በማድረግ (12*8-
11)ጳውሎስን በማበረታታት(27*23)ለእግዚአብሄር ክብር ያልሰጠውን በመምታት(12*23)

ጥናት አስራ አራት

የጥናቱ ክፍል ሐዋ 9 1-30

መሪ ሃሳብ ዛሬ ወንጌል የሚያሳድዱ ብዙ ሰዎችን ጌታ ሲገናኛቸው የወንጌል አገልጋዮች

እንደሚሆኑ ተረድተን ወንጌልን እንድናደርስ ያበረታታናል

ከዚህ በቀጣይ ባሉት ምእራፎች የሳውል መለወጥና አገልግሎት መጀመር

የምንመለከትነውከዚህ በኋላ ባሉት ምእራፎች የምንመለከተው የሳውልን በኋላም ጳውሎስ
የተባለውን ሐዋረወያ አገልግሎት ነው፡፡

የመወያያ ጥያቄ
 1 ከእግዚአብሄር ስራ እድገትና ከወንጌል ጎን በመቆም ስለሚነሳ ለሌላ ኃይል ቁ 1-2 ምን
ያሳየናል?
 የእግዚአብሄር ስራ እያደገ ሲሄድና ሠዎች ወንጌልን ደግፈው ሲቆሙ ተቃዋሚ ና አሳዳጃ መነሳቱ
የማይቀር ነው ሳዉልም የተነሳው ወንጌል እየተስፋፋ ስለነበር በቅናት ደቀመዛሙርቱን ለማጥፋትና
ወንጌልን ለማዳፈን ነበር በቅናት የተነሳው ሆኖም ግን መለኮታዊ ክብር ከሰማይ ተገለጠ
እውነተኛ በሆነ የወንጌል ስራ ላይ የጌታ ክብር ይገለጣል
3 በቁ 2 ላይ ክርስቲያኖችን አስሮ ለማምጣት ደብዳቤ መለመኑን ስንመለከት ስለሳውል
ባህሪ ምን ያሳየናል? ሳውል ክርስቲያኖችን ለማሳሰር ያነሳሳው ምን የይመስላችኋል?
 ደማስቆ ከእየሩሳሌም ውጪ አይሁዶች በብዛት የሚኖሩባት ከተማ ናት የአይሁድ ሸንጎ ዋና
መቀመጫ እየሩሳሌም ስትሆን በዋናው ሸንጎና በሌላ ስፍራ ባሉት ማህበራት መካከል
ደብዳቤ መላላክ የተለመደ ነው ስለዚህ ሳውል ቀናተኛ ፈሪሳዊ ነበር አይሁዳዊነት
መመረጥና ጥልቅ እምነት ስለነበር ለሀይማኖቱ ና ለእግዚአብሄር የቀና መስሎት ነው፡፡
4 ዛሬ በሀገራችንም ሆነ በአለም ላይበክርስትና ላይ የሚነሳው ተቃውሞ ከሳኦል
እንቅስቃሴ ጋር ያለውን ተመሳሳይነት ተወያዩ
5 እየሱስ ሳውል ለምን ታሳድደኛለህ ሲለው በውስጡ የሚፈጠረው ስሜት ምን
ይመስላችኋል? ቁ 4-5 ጌታ ለምን ታሳድደኛለህ ብሎ የሚናገረውን ስንመለከት ይህ
የጌታ አባባል ለክርስቲያኖችና ለአሳዳጆች የሚያስተላልፈው መልእክት ምንድን ነው?
 ሳውል የኒያሳድደው ደቀመዛሙርትን ነበር የሚጎትተውም ወንዶችና ሴቶችን ይመስለው
ነበር ጌታግን ተገልጦ ልምን ታሳድደኛለህ በማለት አማኞችን የሚያሳድድ እሱን
እንደሚያሳድደው እናተን የሚነካ የአይኔን ብሌን እንደሚነካ ነው እንደሚል ቅዱሳን
በሚሰደዱበት ጊዜ አብሮ የሚሰደደው ጌታ ነው፡፡በደቀመዛሙርትና(በቤ/ክ)መካከል አንድነት
እንዳለ ያሳያል
 6 ቁ 5 የመውጊያውን ብረት ብትቃወም ለአንተ ይብስብሀል የሚለው አባባል ምን ማለት
ነው? የቁ 5 አባባል ለሳውል ፤ክርስቲያኖችና ቤ/ክ ለሚያሳድዱ ሰዎች የሚያስተላልፈው
ማስጠንቀቂያ ምንድን ነው?
 በመቃወምህ የምታተርፈው ነገር የለም ትርፉ እራስን መጉዳት ነው ማለት ሲሆን
በእርሻላይ ያለበሬ አላርስም ብሎ ቢያምጽ የማረሻው ብረት እራሱን እንደሚወጋው
ማለት ነው ለአሳዳጆች መከራው በእነሱ ላይ እንደሚብስ ነው፡፡ሳውል ከአመፀኛነቱ
እንዲመለስና ክፉነገር እንዳይገጥመው ና በአመጸኛነቱ እንዳይቀጥል ነው ጌታያስጠነቀቀው
7 4-5 ለክርስቲያኖች የሚያስተላልፈው መጽናናት ምንድን ውስጥ?
 በቅዱሳነ/በደቀመዛሙር/እና በእየሱስ ክርስቶስ መካካል አንድነት እንዳለ ማቴ
10*49፤25*45፤ዩሐ 15*5 በመከራውስጥጌታ ከእነሱ ጋር እንደለማረጋገጫ ነው ፡፡
8 ሳውል ከጌታ እየሱስ ጋር ከተነጋገረ በኋላ ከእርሱ ጋር በነበሩት ሰዎችና በእርሱ
ላይየተፈጸመው ምንድን ነበር? ቁ 6-9 በሳውል ላይ ጌታ ይህን ያደረገበት ምክንያት
ምን ይመስላችኋል?

 (9*22) ከእርሱም ጋር በመንገድ የሄዱ ሰዎች ድምፁን ሰምተዋል ብርሀኑን አይተዋል የተገለጠው ጌታ
ግን አልበራላቸውም ማንንም አላዩም በአንድመንገድ እየየሄዱ ለሳኦል ጌታ ሲገለጥለት ህይወቱ
ሲለወጥ እነሱ ግን ዲዳ ሆነው ነው የቀሩት ጳውሎስ ግን እየበረታ ሄደበአንድ ጉባኤ ውስጥ ብዙ
ሰዎች ባሉበት መንፈስቅዱስ ለአንድ ሰው በቃል ውስጥ በተለየ መንገድ ሊናገረው ይችላል፡፡
9 ጌታ አናንያን ወደሳውል ሲልከው ሀናንያ ለጌታ የተናገረው ምን ነበር? ቁ 13-14 የጌታ
ምልሽ ለሀናንያ ምንነበር? ቁ 15-16 ሀናንያ ወደ ሳውል ከሄደ መኋላ በሃናንያ ህይወት
የተከሰተው አስገራሚ ውጤት ምንድን ነበር?
 ቅዱሳንን ለማሰሳደድ ለማሰር ስልጣን ያለው ሰው ነው እፈራዋለሁ ማለቱ ነው ጌታም
በአህዛብም ፤በነገስታትም ፤ በእስራኤልም ልጆች ፊት ስሜን የሚሸከም ለእኔ የተመረጠ
እቃ አደርገዋለሁ ስለስሙ መከራን የሚቀበል እንደሆነ ነገረው
 10 ሳውል ወደ ደማስቆ የመጣበት አላማ ተለውጦ ምን እያደረገ ይገኛል? ይህ የደማስቆ
ነዋሪዎችን ወደ ምን እንቅስቃሴ መራቸው ?
 ወንጌል እየሰበከ ይገኛል ሳውል እየሱስ እሱ ክርስቶስ እንደሆነ አስረግጦ መናገር ጀመረ በዚህ
ጊዜ ሊገድሉት ተንቀሳቀሱ
11 በእየሩሳሌም የነበሩ ሓዋርያት ሳውልን እንዲቀበሉት በርናባስ ያደረገው አስተዋጽኦ
ምንነበር ?ቁ 26-30 በርናባስ የሳውል ለውጥ ትክክለኛ እንደጎነ በምን ተረዳ? ይህ
ስለበርናባስ ባህሪ ምን ያሳየናል?
 በመንገድ ጌታ እንዴት እንደተገለጠለት ተረከላቸው ስለክርስቶስ ለአይሁዶች ሲመሰክር
በመስማቱ ነው በርናባስ የስሙ ትርጓሜ የመጽናናት ልጅ ማለት ነው ባህሪውም እንደስሙ
ነው የማቀራረብ ባህሪ እናይበታለን

ጥናት አስራአምስት

የጥናቱ ክፍል ሐዋ 9 31-43

መሪ ሀሳብ ፡--ስጦታ ያላቸውን አገልጋዮች መጠቀም ፈውስና የመእመናን መጨመርን
ያመጣል፡፡
የመወያያ ጥያቄቆች
1 ከሳኦል መለወጥ በኋላ በቤተክርስቲያን መካከል የተፈጠረው ለውጥ ምንነበር?
 (9*31 በእግዚአብሄር ፍርሀትና በመንፈስ ቅዱስ መጥናናት) በእየሩሌም ከደረሰው
ታላቅ ስደት በኋላ የሰላም ጊዜ እንደመጣ የመታነጽ የሰላም የእድገት ጊዜ እንደመጣ
እንመለከታለን የቅዱሳን መጽናናት ከእግዚአብሄር ፍርሀት ጋር አብሮ ሲሆን እውነተኛ
 የቤ/ክ እድገት ይሆናል ይህ የመንፈስ ቅዱስ መጽናናት ደግሞ በውስጣቸው ከእግዚአብሄር
ጋር ያለቸው ግንኙነት ጥሩና ሳለም መሆኑንና ሰላም የበዛላቸው መሆኑን ያሳያል
2 ጴጥሮስ ወደ በልዳ የሄደው ለምንድን ነው? የበልዳው ኤንያ ምን ያህል ታሞ ነበር
በሽታውስ ምን ነበር? (ቁ 33) የኤንያ ፈውስ እንዴት ተከናወነ ? (ቁ 34) የኤንያ
መፈወስ ያስከተለው ለውጥ ምንድን ነበር? (ቁ 35)
 ቅዱሳንን ለማየት 8 አመት ሽባ ነበር እየሱስ ፈውሶሀል ተነስና ለራስህ አንጥፍ አለው
በፊት ሰዎች ያነጥፉለት ነበር አሁን ግን ለራሱ ማንጠፍ ጀመረ
3 ዶርቃ ማን ናት በምን ትታወቃለች (ቁ 36)የደረሰባት ምንድን ነው ?
 ደቀመዝሙር ነበረች መልካም ነገር የሞላባት ምጽዋትንምታደርግ ታማ ሞተች
4 ደቀ መዛኑርት ወደ ጴጥሮስ የላኩት ለምንድን ነበረ ?ይህ ስለእምነታቸው ምን ያሳየናል
?(ቁ 38)ለምን ነበር ቶሎ እንዲመጣ የፈለጉት?
 ዶርቃ ስለሞተች ጴጥሮስ መጥቶ እጁን ቢጭንባት /ቢጸልይላት /እንደምትነሳ አምነው
ነበር ምን አልባትም ከቀብር በፊት እንዲደርስ ፈልገወት ይሆናል
5 ጴጥሮስ 19 ኪሎሜትር ተጉዞ መምጣቱ ስለጴጥሮስና ለአገልግሎት መሰጠት ምን
ያሳየናል?
6 መበለቶችና ለቀስተኞች ጴጥሮስ ሲመጣ ያደረጉት ምን ነበር ?(ቁ 39)እነዚህ
መበለቶች ለዶርቃ ይህን ያህል ፍቅር ያሳዩአት የነበረው ለምድን ነው? ደግነትና
ለጋስነት በሰዎች ህይወት ሊፈጥር የሚችለውን መልክም ተጽእኖ ተወያዩ
7 የዶርቃ ፈውስ እንዴት ተከናወነ? (ቁ 40) መበለቶችና ቅዱሳን ምን የተሰማቸው
ይመስላችኋል? የዶርቃ ፈውስ በእዮጴ የፈጠረው ምንድን ነበር?
(ቁ 42)በተአምራት ነው
 8 በዚህ የጥናት ክፍል ለወንጌል መስፋፋት ምክንያት የነበሩረ ሶስት ክስተቶች
ምንድንናቸው? (ቁ 31-43)
 የሳውል መለወጥ በአብያተክርስቲያናት ሰላም በመሆኑ ወንጌል እየተሰበከ ሰዎች ይድኑ
ነበር የኤንያ መፈወስ የዶርቃ ከሞት መነሳት
9 ዛሬ በህብረተሰቡና በአለም ላይ የሚፈጠሩን ክስተቶች ቤተክርስቲያን ለወንጌል
ማስፋፊያ መጠቀሚያነት ይህክፍል ምን ያስተምረንል?

ጥናት አስራ ስድስት

የጥናቱ ክፍል ሐዋ 10 1-48
መሪ ሀሳብ ፡-- እግዚአብሄር ሰውን ከሰው እንደማያበላልጥ የማያዳላ አምላክ ነው፡:፡
የመወያያ ጥያቄዎች

ከምዕራፍ 1-7 ወንጌል በእየሩሳሌም እንዴት እንደተስፋፋ ተመልክተናል በምእራፍ 8 ወጌል

ወደሰማርያ ፤ወደይሁዳ መሄድ መጀመሩን ተመልክተናል እንዲሁም በምእራፍ 9 አሳዳጅ
የነበረው ሳውል እንዴት እንደተማረከ ተመልክተናል አሁን በምእራፍ 10 ወንጌል ለሮም
ወታደሮች መድረስ ይጀምራል ይህም እስከምድር ዳርቻ የሚለው የጌታ ቃል ይፈፀም ዘነድ
ወንጌል ወደአህዛብ በሰፊው መሄድ የጀመረበት ምእራፍ ነው ምእ 8 ወንጌልን ለመስበክ
ፊሊጶስ ተላከ ምእ 9 ጌታ እራሱ በመገለጥ ሳውልን ወደራሱ ጠራ ምእ 10 ጴጥሮስ
ወደቆርኔሌዎስመላኩንእንመለከታለን

ምእራፍ 10 ላይ በሐዋርያት አገልግሎት ውስጥ አዲስ ምእራፍ የጀመረበት ነው አዲስ

የወንጌል በር ነው ሌላው ቂሳርያ በከነአን ምድር የምትገኝ በሮም አገዛዝ ስር ያለች
አስተዳደራዊ ማእከል የሆነች እጅግ ብዙ ወታደሮች የሰፈሩባት ከተማ ነች የነዚህ ወታደሮች
/ጭፍሮች/ አዛዥ ቀርኔሌዎስ የሚሉት ሰው ነበር

1 ቆርኔሊዎስ በሀይማኖቱ ምን አይነት ሰው ነበር ? የቆርኔሊዎስ የሃይማኖቱ ልምምድ ምን

ያህል በእግዚአብሄር ዘንድ ተቀባይነት ነበረው?

2 ጴጥሮስን አስመጥቶ ከእርሱ እንዲሰማ መልአኩ የነገረው ለምንድን ነው?

 በእየሱስ ክርስቶስን በማመን የሚገኘውን የአዲስ ኪዳን ባለማወቁ ጌታ ጰየጥሮስን ላከለት
3 ቆርኔሊዎስ የተገለጠለትን እውነት እንዲሰሙ ማንን ጋበዘ? ይህ ምስክርነት ምን
ያስተምረናል?
4 ከቀርኔሊዎስ ታሪክ እግዚአብሄር የማያዳላ አምላክ እንደሆነ የሚያሳየን የቱ ነው?
 እግዚአብሔር ያነጻውን አንተ አታርክሰው የሚል ድምፅ ወደ እርሱ መጣ ይልና (ቁ 35)
ጴጥሮስም አፉን ከፍቶ እንዲህ አለ። እግዚአብሔር ለሰው ፊት እንዳያደላ ነገር ግን
በአሕዛብ ሁሉ እርሱን የሚፈራና ጽድቅን የሚያደርግ በእርሱ የተወደደ እንደ ሆነ በእውነት
አስተዋልሁብሎ እንዳለ እንዲሁ በእየሱስ በማመን የሚገኘው ደህንነት ለሚያምን
ለሁሉ(አይሁዳዊ አህዛብ)ብሎ አያዳለም
5 በዚህ ክፍል ስለመላእክት አገልግሎት ምን እናያለን ?
 6 እግዚአብሄር የጴትሮስን ልምምድና አስተሳሰብ ለመቀየር የተጠቀመበት መንገድ
ምንድን ነበር? ዛሬ ወንጌልን ለማድረስ እንዲቻል ልምምዳችንን አልፈን የአስተሳሰብ
ለውጥ እንድናመጣ የሚፈለጉብን ነገሮች ምንድን ናቸው
 በዚህ ክፍል አግዚአብሄር የመጨረሻውን የወንጌል በር ለአህዛብ እንዲከፍት
እንዲከፍት ተጠቅሞበታል መጀመሪያ እግዚአብሔር በጴጥሮስ ልብ ውስጥ በመሥራት
እግዚአብሔር ለአሕዛብ ያለውን ፍቅር እንዲገነዘብ ማድረግ ነበረበት። አይሁዶችም
አሕዛብን በእኩልነት ወደ ቤተ ክርስቲያን እንዲቀበሉ ልባቸውን መክፈት ነበረበት። ይህ
የአይሁድ ክርስቲያኖች በአሕዛብ ላይ የነበራቸው ጥላቻ እስኪወገድ ብዙ ዓመታትን
ወስዷል።ጴጥሮስ ወደ ቆርኔሌዎስ ቤት ሄዶ ወንጌልን ይመሰክር ዘንድ፥ መንፈስ ቅዱስ
በጴጥሮስ ልብ ውስጥ የነበረውን የአድልዎ መንፈስ መስበር አለበት።፡-ጴጥሮስ የይሁዲነት
ባህላዊ አመለካከቱን ለመተው የመጀመሪያውን እርምጃ የወሰደው፥ መንፈስ ቅዱስ
በሥርዓቱ መሠረት ንጹሕ ካልሆነ ሰው ጋር እንዲኖር በመራው ጊዜ ነበር። ቆዳ ፋቂ ቤት
መኖር እደ እርኩስ ይቆጠር ነበር፤ ከአሕዛብ ጋር በመኖሩ ምክንያት እረክሳለሁ የሚለው
በህላዊ እምነት ነበረው፤ ጴጥሮስ አሕዛብ ወደ ይሁዲ እምነት ሳይለወጡ ከእግዚአብሔር
ጋርግንኙነት ሊያደርጉ እንደሚችሉ መገንዘብ ነበረበት
 በእግዚአብሔር ዕቅድ መሠረት ወንጌል የዘር ልዩነት ጋሬጣዎችን ጠራርጎ በቀጥታ ወደ
አሕዛብ የሚደርስበት ጊዜ ስለደረሰ።ጴጥሮስ «እግዚአብሔር የቀደሰውን አታርክስ»
የሚለውን ትምህርት የግድ መቀበል ነበረበት። «እግዚአብሔር ለሰው ፊት እንዳያደላ
ነገር ግን በአሕዛብ ሁሉ እርሱን የሚፈራና ጽድቅን የሚያደርግ በእርሱ የተወደደ
እንደሆነ» አስተዋለ (የሐዋ. 10፡34-35)። ስለዚህም ደግሞ ብትጠሩኝ ሳልከራከር
መጣሁ። መንፈስ ቅዱስ የወረደው ጴጥሮስ እጁን በጫነባቸው ጊዜ እልነበረም። ገና
ጴጥሮስ ሲናገር ሳለ መንፈስ ቅዱስ ወረደባቸው። መንፈስ ቅዱስ የመጣላቸው
በእግዚአብሔር ሉዓላዊ ፈቃድ እንጂ፥ በጸሎት አልነበረም። ይህ ሁኔታ መንፈስ ቅዱስ
በአንድ መንገድ ብቻ እንደማይመጣ ያሳያል በዚህ ጊዜ እግዚአብሔር ክርስቲያኖች በደረጃ
እንደማይበላለጡ ለአይሁዶች ሊያሳይ ፈለገ። በክርስቶስ አካል ውስጥ ሊኖር የሚገባውን
አንድነት ለማሳየት፥ እግዚአብሔር ለአይሁድና ለአሕዛብ እማኞች ያንኑ አንዱን መንፈስ
ቅዱስ ሰጣቸው። ራሱ ጴጥሮስ ሲናገር፥ «እነዚህ እንደ እኛ ደግሞ መንፈስ ቅዱስን
የተቀበሉ» (የሐዋ. 10፡47) ይላል።
7 ቆርኔሊዎስ ጴጥሮስን ሲያያው መጀመሪያ ያደረገው ምንድን ነበር? ቆርኔሊዎስ ይህን
ያደረገው ለምን ይመስላችኋል? ጴጥሮስ ለቆርኔሊዎስ ስግደት የሰጠው ምላሽ ላዛሬ
ዘመን አገልጋዮች የሚሰጠው መልእክት ምንድነው?
 ቀርኔሌዎስ ከአህዛብ ወገን ስለነበር እውቀት ስለሌለው ነውየሰገደለት
8 ጴጥሮስ ለተሰበሰበው ጉባኤ ያቀረበው መልእክት ዋና ዋና ሀሳቦች ምንድንናቸው?
ከጴጥሮስ ስብከት በኋላ ጌታ ቃሉን እንዴት አጸናው?
 እየሱስ ለሰው ፊት እንዳያደላ በእግዚአብሄር ና በመንፈስ ቅዱስ እንደተቀባ፤
እግዚአብሄርከእርሱ ጋር እንደነበር፤ በእንጨት ላይ እንደሰቀሉት ትንቢቶች እንዴት
እንደተፈጸሞ፤እግዚአብሄር ግን ከሙታን እንዳስነሳው፤በህያዋንና በሙታን እንደሚፈርድ፤
በመንፈስቅዱስ አጸናው

9 የመንፈስ ቅዱስ መውረድና በጴጥሮስና አብረውት በመጡት ላይ የፈጠረው ለውጥ

ምንድነው?

 ክርስቶስ ሰዎችን ሁሉ እኩል ስለሚወድ፥ ባመኑበት ጊዜ ሁሉንም በእኩል ደረጃ ይቅር

አላቸው። በቤተ ክርስቲያንም ውስጥ በሌሎች ዘንድ ተቀባይነት ለማግኘት፥ አማኞች
ሁሉም እኩል ስለሆኑ ባሕላቸውን መለወጥ እንደማያስፈልጋቸው። ጳውሎስ በቤተ
ክርስቲያን ውስጥ አይሁድ ወይም አሕዛብ ብሎ ልዩነት እንደሌለ (ቆላ 3፡11)። ስለዚህ
አይሁዳዊ ብቻ ሳይሆን አህዛብም ማነታቸውንና ባህላቸውን ሳይለቁ ጌታን በማመን ብቻ
እንደነሱ መሆን እንደቻሉ ተገነዘቡ

10 ግልጽ የሆነ የወንጌል ስብከት ፤የመንፈስ ቅዱስ ሙላትና ጥምቀት ያላቸውን

ተዛምዶ ተወያዩ ለዛሬዋ ቤ/ክ ይህ ሂደት ምንያህል አስፈለጊ እንደሆነ ተወያዩ

ጥናት አስራ ሰባት

 የጥናቱ ክፍል ሐዋ 11 1-30

መሪ ሃሳብ፡- ጅምር ስራዎች ጥንቃቄና እንክብካቤ ያስፈልጋቸዋል

የመወያ ጥያቄዎች

1 በአህዛብ መካከል የተጀመረውን አገልግሎት ፈጽሞ ሲመለስ ጴጥሮስ

ያጋጠመውተግዳሮት ምንድንነበር (ቁ 1-3)

2 ጴጥሮስ ያገጠመውን ክስ ለማሸነፍ ያደረገው ምንድነው

3 ጴጥሮስን ለመክሰስና ለመቃወም የተነሱት እነማን ነበሩ (ቁ 2) የጴጥሮስ

ተቃዋሚዎች ክስ በምን መሰረት ላይ ያተኮረነበር

4 ጴጥሮስ ክስ ባጋጠመዉ ወቅት የወሰደው እርምጃ ምንድነው (ቁ 4-18) ጴጥሮስ

የወሰደው እርምጃ ትክክል ይመስላችኋል

5 በጎ ነገር ሰርተን ሰዎች በተሳሳተ መንገድ ወስደውት ቢከሱን ልናደርገው የሚገባ

ነገር ምንድን ነው ከጴጥሮስ ድርጊት ምን እንማራለን

6 ጴጥሮስ በከሳሾቹ ፊት እውነትን በጥንቃቄ ማሳረዳቱ በሰሚዎቹ ላይ

ያስከተለው ለውጥ ምንድነው (ቁ 18)

7 ከዚህ ልምምድ እግዚአብሄር ለአይሁድ ክርስቲያኖች የሚያስተምረው እውነት

ምንድነው

8 በእስጢፋኖስ ሞት የተነሳ የተቀሰቀሰው ስደት ያፈራው ፍሬ ምን ነበር (ቁ 19-

21)
9 የእየሩሳሌሟ ቤተክርስቲያን አዳዲስ አማኞች በተከማቹ ወቅት ምንእርምጃ
ወሰደች የእየሩሳሌሟ ቤተክርስቲያን እርምጃ ያደረገው አስተዋጥኦ
ምንነበር(ቁ 23-26)

11 በጅምሩ የእግዚአብሄር ስራ የበሰሉ አገልጋዮችን የመላክ አስፈላጊነት

ተወያዩ

11 ወደ አንጾኪያ የተላከው ሰው (በርናባስ) ትክክለኛ ሰው መሆኑን በምን

እናረጋግታለን(ቁ 23-24)ዛሬ ወደ ጌታ ስራ ስለምናሰማራቸው ሰዎች ባህሪ ይህ
ክፍል ምንያስተምረናል

12 በርናባስ ከሳውል አንጻር ያደረገው ምንድ ነበር (ቁ 25-26) አገልጋይን

ከማሳደግ አንጻር ከበርናባስ የምንማረው ምንድነው

ጥናት አስራ ስምንት

የጥናቱ ክፍል ሐዋ 12-1-25
የመወያያ ጥያቄዎች

መሪ ሀሳብ ፡-- በጸሎት አጥብቆ መጠየቅ ወጥመዱን ያከሽፋል

ቤተ ክርስቲያን በአንድ ወቅት የተነሣባትን ስደት ተቋቁማለች። አሁን ደግሞ ስደት ለሁለተኛ
ጊዜ እንደተነሳባት፡ና የሁለተኛው ስደት ዋናው ቀስቃሽ ሄሮድስ አግሪጳ እንደሆመነ ። ሄሮድስ
አግሪጳ ይሁዳን፥ ሰማርያንና ገሊላን እንዲያስተዳድር በሮማውያን ተሹሞ ስለነበር፥ በይሁዳ
ከነበሩ አይሁዶች ጋር ለመወዳጀት ፈለጎ ያስነሳው ስደት ነው፡፡
ታሪኩ በክርስቲያኖች ላይ ስደት እንደሚመጣ ያስተምራል። የስደቱ ውጤት ግን
በእግዚአብሔር ፈቃድ ውስጥ የተሰወረ ነው። ክርስቲያኖች እግዚአብሔር እንዲጠብቃቸው
መጸለይ እንዳለባቸው እንመለከታለን።

1 በቁ 1 ላይ ሄሮድስ በክርስቲያኖች ላይ እያደረገ የነበረው ምንነበር የሄሮድስ

ድርጊት በአይሁድ ላይ የፈጠረው ምንነበር ለምን
2 በዚህ ምእራፍ በያእቆብና በጴጥሮስ አገልግሎት ላይ የእግዚአብሄር አላማ
ምንነበር አንዳንዴ አንዱ በወጣትነቱ ይሞታል ሌላው ብዙአመት ቆይቶ
ይሞታል ይህ ስለ እግዚአብሄር ፈቃድ ምንያሳየናል
 እግዚአብሔር ያዕቆብን ለማዳን ይችል ነበር፥ ነገር ግን እንዲሞት ፈቀደ። ጴጥሮስም
ሊሞት ይችል ነበር፥ እግዚአብሔር ግን ተአምር ሠርቶ አዳነው። ይህ እኛ ልንረዳው
የማንችለው የእግዚአብሔር ሉዓላዊ ፈቃድ አካል ነው። ነገር ገን እግዚአብሔር በሁሉ ላይ
ጌታ ስለሆነ የያዕቆብን ገዳዮች ሳይቀጣ እያልፍም።

3 ጴጥሮስ ጠንከር ባለጥበቃ ታስሮ በነበረ

ጊዜቤተክርስቲያንየወሰደችውእርምጃምንነበር
4 ቁልፍ መሪዎችን ተራበተራ የማጥፋት አካሄድ በቤተክርስቲያን ላይ
የሚያስከትለው ምንድን ነው የቤተክርስቲያን መእመናን ለመሪዎች
ሊያደርጉ የኒገባቸው ምንድን ነው
5 ጴጥሮሰ በእስር ቤት በእንዴት ያለሁኔታ ነበር ይጠበቅ የነበረው (ቁ 4፤6)ይህ
የተጠናከረ ጥበቃ ያስፈለገበት ምክንያት ለምን ይመስላችኋል በአዲስ ኪዳን
የተደራጀ ጥበቃ የተደረገበት ወቅት መቼ ነበር
6 በእስር ቤቱም በእየሱስ መቃብር ላይ የተከሰተው ተመሳሳይ ነገር ምንነበር
7 በዚህ ታሪክ እንደምናየው ሰዎች ያስራሉ ፤እግዚአብሄር ይፈታል (ቁ 4) ይህ
በወንጌል ስራ ላይ ያለው እውነታ ተወያዩ
8 የእግዚአብሄር መላእክት በወንጌል ስራ ላይ ያላቸው አጋርነት ምንድነው
የእግዚአብሄር መልአክ ሲመጣ ሄሮደስ ባደራጀው ሰራዊት ና ጥበቃ ላይ
የተከሰተው ምንድነው (ቁ 6-10)
9 ይህ ክፍል ስለእግዚአብሄር ኃይልና ስለሰው ኃይል ልዩነት ምንያስተምረናል
10 የእግዚአብሄር ኃይል ታላቅነት የእግዚአብሄርን ስራ ለምንሰራ ሁሉ የሚሰጠን
ዋስትናና ድፍረት ምንድን ነው
11 ለጴጥሮስ መፈታት የእግዚአብሄር ህዝብ ጸሎት የነበረው አስተዋጽኦ ምን
ነበር የጴጥሮስን መፈታት የእግዚአብሄር ህዝብ ለማመን የተቸገረው
ለምንድን ነበር (ቁ 11-16)ስለሁኔታው ከጰጥሮስ በሰሙ ጊዜ ምን
የተሰማቸው ይነስላችኋል
12 የእግዚአብሄር መልአክ ሄሮድስን የመታው ለምንድን ነበር (20-25) የጴጥሮስ
መፈታትና የሄሮድስ መሞት ምን ውጤት አስከተለ(ቁ 24)
13 ይህ ክፍል ስለወንጌል ባህሪ እና ኃይል ምን ያስተምረናል እግዚአብሄር ከዚህ
ምንአስተማራችሁ

ጥናት አስራዘጠኝ

የጥናቱ ክፍል ሐዋ 13*1-52

መሪ ሀሳብ፡-- የወንጌል መልእክተኞች ተመርጠው መላካቸው የወንጌልን ድንበር
ያሰፋል

የመወያያ ጥያቄዎች

1 በቤተክርስቲያኒቱ አመራር ላይ ያለው ስብጥር ምንይመስላል (ቁ 1)መንፈስ

ቅዱስ ወደህዝቡ ያመጣው መልእክትምንድን ነበር (ቁ 2)መልእክቱን ከሰሙ
በኋላ ያደረጉት ሁለት እርምጃ ምንድን ነበር
2 የወንጌል መልእክተኞችን ለወንጌል በመላክ ጉዳይ የመንፈስ ቅዱስ ና
የቤተክርስቲያን ድርሻ ምን ነው(ቁ 1-3) ይህ ክፍል የወንጌል መልእክተኞችን
ስለመላክ ሚያስተላልፍልን ምንድነው
3 በቁ 4 ላይ በመንፈስ ቁዱስ ተልከው ሄዱ ይላል መልእክተኞችን በመላክ
ጉዳይ ሃላፊነት ያለባቸው ሁለት ሃላፊዎች እነማን ናቸው (ቁ 1-4)
4 ለወንጌል እራቅ ወደአለቦታ ከመሄዳቸው በፊት የመንፈሰ ቅዱስን ምሪትና
የቤተክርስትያናና መስማማት መጠበቅ ለብን ለምንድነው
5 እነጳውሎስ በቆጵሮስ ያገኙት ሰው በርያሱስ የተጠራው በምን ስም ነበር(ቁ
6)በርያሱስ ያደረገው ነገር ምንነበር (ቁ 6-9)
6 ጠንቋዮችና ሀሰተኛ ነብያት የወንጌል መልእክተኞችን የሚቃወሙት
በምንድነው
7 ሀገረገዢው ሰርግዮስ ወንጌልን ለመስማት ያፈልጋል ጠንቋዩ ግን
ሊያከላክለው ይፈልጋል (ቁ 6-8) ሀገረገዢው ወነወጌልን የመስማት እድል
 እንዲኖረው ጳውሎስ ያደረገው ምንድ ነበር(ቁ 9 12)በአካባቢያችሁ
የወንጌል እንቅፋቶች ምንድናቸው
8 ሀገረ ገዢው የተደረገውን ታምራት ካየ በኋላ የወሰደው እርምጃ ምንነበር
(ቁ 12)
9 በጵስጲዲያ በምትገኘው አንጾክያ እነጳውሎስ ለአይሁድ መእመናን የሰበኩት
ምልእክት ዋና ባለታሪኮች እነማን ናቸው (ቁ 16-31)
10 ጳውሎስ በትረካ የሚያጠቃልለው መልእክቱ ላይ በመጨረሻ የሚያተኩረው
በማን ላይ ነው (ቁ 26-38) ጳውሎስ ስለእየሱስ የሚናገረው እውነት
ምንደነው
11 ሰዎች መዳንና የሀጢአት ይቅርታ የሚያገኙት በጳውሎስ አስተምህሮ
እንዴት ነው (ቁ 38-40)
12 በቁ 36 ላይ ጳውሎስ ስለዳዊት የተናገረው ምንድነው በዚህ ዘነብ
የእግዚአብሄርን ሀሳብ ማገልገል ያለበት ማን ይመስላችኋል
13 በዚህ ዘመን የእግዚአብሄርን ሀሳብ ለማገልገል ሓላፊነቱ የእኛ እንደሆነ
ካመንን ይህንን ለመፈጸም ምን እያደረጋችሁ ትገኛላችሁ
ደኅንነትን ያላገኙ አይሁዶችና አሕዛብ። ዮሐንስ በ 20፡30-31 ዓላማውን ሲገልጽ፣ መጽሐፉን የሚያነቡ
ሰዎች የኢየሱስን ማንነት አውቀው እንዲያምኑበትና፥ የዘላለምን ሕይወት እንዲያገኙ እንደሚፈልግ
አመልክቷል። ኢየሱስ ማን እንደሆነና ከእርሱ ጋር በግል የእምነት ግንኙነት በሚደረግበት ጊዜ ምን
እንደሚከሰት ጥርት ያለ ግንዛቤ ማግኘቱ ገና ወደ ደኅንነት ላልመጣው ሰው ጠቃሚ ነው። ዮሐንስ
መንፈሳዊ ነገርችን የሚፈልጉ ክርስቲያኖች ያልሆኑ ስዎች፥ ይህንን መጽሐፍ አንብበው በሚያገኙት ዕውቀት
ኢየሱስን እንዲያምኑ ይፈልጋል።

ለ. ክርስቲያኖች በኢየሱስ ክርስቶስ ላይ ያላቸውን የእምነት መሠረት እንዲያውቁ ለመርዳት ጽፎአል።

ዮሐንስ 20፡30-31፣ «ማመናችሁን ትቀጥሉ ዘንድ» ተብሎ ሊተረጎም ይችላል። የእነዚህ የጥንት
ክርስቲያኖች እምነት ከሁለት አቅጣጫ ጥቃት ይደርስበት ነበር። አንደኛው ከቤተ ክርስቲያን ውስጥ
እየተነሱ ስለ ክርስቶስ አንዳንድ የተሳሳቱ አሳቦችን የሚያቀርቡ የሐሰት ትምህርቶች ነበሩ። ዮሐንስ የጥንት
አማኞች እምነት ንጹሕና ጠንካራ ሆኖ እንዲቆይ ይፈልጋል። ሁለተኛው፣ ከማያምኑ ሰዎች የሚሰነዘር
ጥላቻና ስደት እያደገ በመሄድ ላይ ነበር። ስለሆነም ዮሐንስ እነዚህ ክርስቲያኖች፥ በተለይም ኢየሱስን
በአካል ያላዩት የክርስቲያኖች ልጆች ከስደቱ ባሻገር በኢየሱስ ላይ ያላቸውን እምነት እንዲያጸኑ ይፈልጋል።

ሐ. ብዙ ምሑራን ዮሐንስ በቤተ ክርስቲያን ውስጥ የሚታዩትን አንዳንድ የሐሰት ትምህርቶች ለማረም
እንደሚፈልግ ያስባሉ። አንዳንዶች ለምን ከኢየሱስ ትምህርት በኋላ የመጥምቁ ዮሐንስን ትምህርት
መከተል ተገቢ እንዳልሆነ ዮሐንስ ማብራሪያ መስጠቱን ይናገራሉ። ዮሐንስ በሚጽፍበት ወቅት የመጥምቁ
ዮሐንስ ደቀ መዛሙርት በዓለም ሁሉ ተሰራጭተው የሚገኙ ሲሆን፣ በኢየሱስ ማመን
እንደሚያስፈልጋቸው ማስተማሩ አስፈላጊ የነበረ ይመስላል። (የሐዋ. 19፡1-7 አንብብ።) ሌሎች ደግሞ
ኢየሱስ ሰውና አምላክ በመሆኑ ጉዳይ ላይ ብዙ ጥያቄዎች ተነሥተው ነበር ይላሉ። አንዳንድ ክርስቲያኖች
ኢየሱስ ሰው ነው ብለን ካሰብን፣ ይህ እንደ ማንኛውም ሰው ኃጢአተኛ ነው ወደሚል ድምዳሜ
ይወስደናል ብለው በመስጋታቸው፥ ሰብአዊ ባሕርዩን ለመቀበል ተቸግረው ነበር። ስለሆነም ዮሐንስ ምንም
እንኳ ኢየሱስ የእግዚአብሔር ዘላለማዊ ቃል ቢሆንም ሰው ሆኖ ወደ ሰዎች በመምጣት እንደ ሰው
እንደኖረ ያስረዳል (ዮሐ 1፡14)።

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) ክርስቲያኖች ስለ ኢየሱስ ግልጽ ግንዛቤ ማግኘት የሚኖርባቸው ለምንድን ነው? ለ)
ስለ ኢየሱስ ትክክለኛ ግንዛቤ ማግኘቱ እምነታችንን የሚያጠነክረው እንዴት ነው? ሐ) ሰዎች ስለ ኢየሱስ
ማንነትና ሥራ የጠራ ግንዛቤ እንዲኖራቸው፣ ጠንካራ እምነትና ሕያው ግንኙነት ምን እንደሆኑ እንዲያውቁ
ለማድረግ ቤተ ክርስቲያንህ ምን እየሠራች ነው?

ዮሐንስ ወንጌሉን የጻፈበት ቦታና ጊዜ?

በዮሐንስ ወንጌል ደራሲ ማንነት ላይ የሚደረገው ክርክር የተጻፈበትን ጊዜና ቦታ ይወስነዋል። ይህ ወንጌል
ወደ በኋላ እንደ ተጻፈ የሚያስቡ ሰዎች ጊዜውን ወደ 150 ዓ.ም. አካባቢ ይወስዱታል። ሌሎች ደግሞ
የዮሐንስ ወንጌል ከ 50-70 ዓም. መጀመሪያ ከተጻፉት መጻሕፍት አንዱ እንደሆነ ይናገራሉ። ነገር ግን
ደራሲው አዛውንቱ ዮሐንስ ነው የሚሉትን ጨምሮ፥ አብዛኞቹ ምሑራን ከ 85-95 ዓ.ም. ባለው ጊዜ
ውስጥ እንደተጻፈ ይስማማሉ። በምሑራን እጅ የሚገኘው የዮሐንስ ወንጌል ጥንታዊ ቅጂ በ 125 ዓም.
የተገለበጠ ነው።

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) በዮሐ 20፡30-31 የመጽሐፉ ዓላማ ሆኖ የተገለጸው ምንድን ነው? ለ)

የሚከተሉትን ጥቅሶች አንብብ፤ ዮሐ 1፡7፤ 3፡16-18፤ 6፡28-29፤ 8፡24፤ 17፡20-21፡፡ እነዚህ
ጥቅሶች ስለ እምነት ምን ያስተምራሉ? ኢየሱስ ክርስቶስ ማመን ማለት ምን ማለት እንደሆነ የሚገልጽ
አጭር ጽሑፍ ጻፍ። ሐ) የሚከተሉትን ጥቅሶች አንብብ፦ ዮሐ 3፡15-16፣ 36፤ 5፡24፤ 10፡28፤ 17፡
2-3። እነዚህ ጥቅሶች ስለ ዘላለማዊ ሕይወት ምን ያስተምራሉ? የዘላለም ሕይወት ምን እንደሆነ ግለጽ።

1. የዮሐንስ ወንጌል የተጻፈበት ቀዳሚው ዓላማ ኢየሱስ የእግዚአብሔር ልጅና የዘላለም ሕይወት መንገድ
እንደሆነ ለማሳየት ነው። በኢየሱስ የሚያምኑ ሰዎች የዘላለም ሕይወት አላቸው። የማያምኑ ግን
የዘላለም ሕይወት የላቸውም። በዮሐንስ ወንጌል ውስጥ እነዚህ እምነትና የዘላለም ሕይወት የሚሉ
ቃላት እጅግ ወሳኝ ናቸው።
ሀ. እምነት፡- በዮሐንስ ወንጌል ውስጥ ይህ ቃል ከ 98 ጊዜ በላይ ተጠቅሷል። ዮሐንስ «እምነት»
የሚለውን ቃል በተለያዩ መንገዶች ይገልጣል። አንደኛው፣ የሕይወት መለወጥ ሳይኖር አንድ ነገር እውነት
እንደሆነ መቀበልን የሚያመላክት አእምሮአዊ ግንዛቤ አለ። ስለሆነም አንድ ሰው ኢየሱስ የእግዚአብሔር
ልጅ እንደሆነ እያመነ ያንኑ እምነት ግላዊ አድርጎ በዚያው መሠረት ላይመላለስ ይችላል። ሁለተኛው፣
ለራስ ወዳድነት ጥቅሞች በሚያመች መልኩ ኢየሱስን የሚከተል እምነትም አለ። ዮሐንስ ምን ያህል ሰዎች
ኢየሱስን እንከተላለን እንዳሉና ነገር ግን ኢየሱስ ከደቀ መዛሙርቱ የሚጠብቀው ነገር በሚያይልበት ጊዜ
ወደኋላ እንዳፈገፈጉ በመጽሐፉ ውስጥ ከዳር እስከ ዳር ገልጾአል (ዮሐ 6፡64-66 አንብብ።) ሦሰተኛው፣
ኢየሱስ የደኅንነት መንገድ መሆኑን ማወቅ ብቻ ሳይሆን ሕይወትን ለዚያ እውነት ሙሉ በሙሉ አሳልፎ
በመስጠት የእውነቱ መገለጫ የሆነ ሕይወት መምራት የሚቻልበትም እምነት አለ። የዘላለምን ሕይወት
የሚሰጠው የዚህ ዐይነቱ እምነት ብቻ ነው።

የመጀመሪያዎቹን ሁለት ዐይነት እምነቶች የያዙ ብዙ ክርስቲያኖች አሉ። አንዳንዶች በክርስቲያን ቤተሰብ
ውስጥ በማደጋቸው ክርስቶስ ሞቶ እንደ ተነሣ ያውቃሉ። ነገር ግን እምነቱን የግላቸው ስላላደረጉ
በሚያውቁት ነገር ላይ የተመሠረተ ሕይወት ይመራሉ። ሌሎች ደግሞ ኢየሱስን የሚከተሉት ምን
ሊያደርግላቸው እንደሚችል በማሰብ ነው። እስከ ፈወሳቸው ወይም ከመከራ እስከ ጠበቃቸው ድረስ
ይከተሉታል። ችግሮች በሚከሰቱበት ጊዜ ግን ወደኋላ ይመለሳሉ። እንደዚህ ዐይነቱ የራስ ወዳድነት
ሕይወት የዘላለምን ሕይወት አያስገኝም። ዮሐንስ በእያንዳንዳችን ሕይወት ውስጥ ለማሳደግ የሚፈልገው
ዐይነት እምነት ሙሉ ሕይወታችንን በኢየሱስ ላይ እንድናሳርፍ የሚጠይቅ ነው። ለደኅንነት ፊታችንን
የምንመልሰው ወደ ኢየሱስ ብቻ ነው።

ለ. የዘላለም ሕይወት፡- ዮሐንስ ከ 40 ጊዜ በላይ ስለ ሕይወት ያነሣል። ከእነዚህም አብዛኞቹ የዘላለምን

ሕይወት የሚያመለከቱ ናቸው። «የዘላለም ሕይወት» የሚለውን ሐረግ በምንሰማበት ጊዜ በአመዛኙ
ከሞት በኋላ ስላለው ሕይወት፣ ከኢየሱስ ጋር ሁልጊዜ ደስ የምንሰኝበትን ማብቂያ የሌለው ሕይወት
እናስባለን። የምናተኩረው በጊዜ ላይ ነው። ዮሐንስ ግን ይህንን ሐረግ የተጠቀመው ከዚህ በሰፋ መንገድ
ነው። እርሱ ያተኮረው በእምነት በሚገኝ የሕይወት ጥራት ላይ ነው። ስለሆነም የዘላለም ሕይወት አንድ
ክርስቲያን ኢየሱስን እንደ አዳኙ አድርጎ በሚያምንበት ጊዜ የሚሰጠው ልዩ ሕይወት ነው። ያ ሕይወት
ከእግዚአብሔርና ከኢየሱስ ክርስቶስ ጋር አዲስ ግንኙነት ማድረግን ይጨምራል። ኢየሱስ እንደገለጸው፣
«እውነተኛ አምላክ የሆንኸውን አንተንና የላክኸውንም ኢየሱስ ክርስቶስን ያውቁ ዘንድ ይህች የዘላለም
ሕይወት ናት» (ዮሐ 17፡3)። ይህ ከእግዚአብሔር ዘንድ ይቅርታን ያገኘው ሰው ሕይወት ነው። እንዲህ
ዐይነቱ ሰው በልቡ ውስጥ የእግዚአብሔር ሰላም ያለው ሲሆን፣ ባሕርዩም የተለወጠ ነው። ጳውሎስ ይህ
አዲስ ሕይወት የተለየ ከመሆኑ የተነሣ ነገሮች ሁሉ እንደሚቀየሩ ገልጾአል (2 ኛ ቆሮ. 5፡17)።
እግዚአብሔር አሁን እንደ ልጆቹ ቆጥሮ የሰጠን መንፈሳዊ የዘላለም ሕይወት ማብቂያ አይኖረውም።

2. ዮሐንስ ክርስቲያኖች እምነታቸውን የጣሉበት ኢየሱስ ክርስቶስ ማን እንደሆነ በግልጽ ለማሳየት

ፈልጓል። የዮሐንስ ወንጌል፥ ኢየሱስ የእግዚአብሔር ልጅ መለኮታዊ መሆኑን የሚያመለክት እጅግ
የጠራ መልእክት ያቀርባል። አይሁዶች እግዚአብሔር አንድ መሆኑን ለ 1,400 ዓመታት ያህል
ያስተምሩ ነበር። ስለዚህ ክርስቲያኖች ኢየሱስም አምላክ ነው ማለታቸው ስለ እግዚአብሔር የነበራቸው
መረዳት በከፍተኛ ደረጃ እንደተለወጠ ያመለክታል። ምንም እንኳ መጽሐፍ ቅዱስ እግዚአብሔር
እንዴት አንድና ሦስት እንደሚሆን በግልጽ ባያብራራም፣ ዮሐንስ ኢየሱስ ከእግዚአብሔር ጋር አንድ
እንደሆነና ነገር ግን ከእግዚአብሔር አብ የተለየ መሆኑን ያለ አንዳች ጥርጣሬ ገልጾአል።
የውይይት ጥያቄ፡- ዮሐ 1፡1፣ 4፣ 14፣ 18፣ 3፡34፤ 5፡21፣ 22፣ 24፤ 8፡57-58፤ 13፡3 አንብብና
እነዚህ ጥቅሶች የኢየሱስን መለኮታዊነት እንዴት እንደሚያመለክቱ ግለጽ። ዮሐንስ የኢየሱስን መለኮታዊ
ባሕርይ በሦስት መንገዶች አሳይቷል።

ሀ. ኢየሱስ ክርስቶስ የአምላክነት ባሕርያት ሁሉ አሉት። ኢየሱስ ሕይወትና ሕይወት ሰጭም ነው (ዮሐ 1፡
4፣ 14፡6)። በተጨማሪም የዓለም ብርሃን (ዮሐ 1፡4-9፤ 8፡12)፣ እውነት (ዮሐ 1፡14፤ 14፡6)፣ ክብር
(ዮሐ 1፡14፤ 17፡5፣ 24) እና ጸጋ (ዮሐ 1፡14፣ 17) ነው። እነዚህ ሁሉ በብሉይ ኪዳን እግዚአብሔርን
የሚያመለክቱ ጽንሰ አሳቦች ናቸው። ከዚህም በላይ ኢየሱስ እግዚአብሔርን በትክክል የሚገልጽ
የእግዚአብሔር ቃል ነው። እርሱ የእግዚአብሔር ዘላለማዊ ልጅ (ዮሐ 3፡16) እና ጌታ (ዮሐ 13፡14፤
20፡28) ነው። እንዲሁም ኢየሱስ የብሉይ ኪዳኑ ዘላለማዊ “እኔ ነኝ” (ለያህዌ ሌላው ስያሜ) መሆኑን
ገልጾአል (ዮሐ 8፡57-58)። እግዚአብሔርን በሙሉ ክብሩ ያየው ኢየሱስ ክርስቶስ ብቻ ነው (ዮሐ 1፡
18)። ዮሐንስ ቃል የሆነው ኢየሱስ አምላክ እንደሆነ ያስረዳል (ዮሐ 1፡1)። ኢየሱስ ከአብ ጋር አንድ ነው
(ዮሐ 10፡30)። ኢየሱስን ማየት እግዚአብሔር አብን እንደ ማየት ነው ( ዮሐ 14፡9)።

ለ. ኢየሱስ የእግዚአብሔር ልዩ መለኮታዊ መልእክተኛ ነው። ኢየሱስ ወደ ምድር የመጣው ከሰማይ

ለአገልግሎት ተሹሞ ነው (ዮሐ 3፡34፤ 6፡38)። እርሱ ከእግዚአብሔር የተላከ መምህር ነው (ዮሐ. 3፡
2)። ነገር ግን ኃይልን ሁሉ ስለተላበሰ (ዮሐ 13፡3)፣ መንፈስ ቅዱስን ስለሚልክ (ዮሐ 15፡26)፣ ዓለምን
ስለሚያሸንፍ (ዮሐ 16፡33)፤ ሰዎችን ከሞት ስለሚያስነሣና ፍርድን ስለሚሰጥ (ዮሐ 5፡22) ፍጹም
አምላክ ነው። እርሱ የዘላለምን ሕይወት ይሰጣል (ዮሐ 10፡28)።

ሐ. ኢየሱስ ክርስቶስ የብሉይ ኪዳን ተስፋዎችና ቃል ኪዳኖች ሁሉ ፍጻሜ ነው። ኢየሱስ መሢሕ (ዮሐ 4፡
25-26)፣ የእስራኤል ንጉሥ (ዮሐ 1፡49)፣ የእግዚአብሔር የመሥዋዕት በግ (ዮሐ 1፡29፣ 35)፣ የሰው
ልጅ ( ዮሐ 1፡51፤ 3፡13-14)፣ ታላቁ ነቢይ (ዮሐ 6፡14)፣ የዓለም መድኅን (ዮሐ 4፡42) ነው።
የብሉይ ኪዳን ትንቢቶች ሁሉ ወደ እርሱ ያመለክታሉ (ዮሐ 5፡39-40፣ 8፡50)። ኢየሱስ በመዝ 23
የተገለጸው መልካም እረኛ (ዮሐ 10፡14) እና በኢሳ. 5 የተጠቀሰው እውነተኛ የወይን ግንድ ነው (ዮሐ
15፡1 እና 5)። እርሱ እውነተኛ የሕይወት እንጀራ ነው (ዮሐ 6፡35)። ለሙታን ሕይወትን የሚሰጠው
ኢየሱስ ነው (ዮሐ 11፡25)።

ነገር ግን ዮሐንስ ኢየሱስ ፍጹም ሰው እንደሆነም ያሳያል። እግዚአብሔር (ቃል) ሥጋ ሆነ። የጥንቷ ቤተ
ክርስቲያን ዋነኛ ነገረ-መለኮታዊ ክርክር፣ ኢየሱስ እውነት ሰው ሆኗል ወይ? በአንድ አካል እንዴት ሰውና
አምላክ ሊሆን ይችላል? የሚል ነበር። ይህ ክርክር በዮሐንስ ዘመን የነበረ ይመስላል። በተለይም በ 1 ኛ
ዮሐንስ መልእክት ውስጥ ስለዚህ ክርክር በሰፊው ተገልጾ እናገኛለን። በኋላ በሁለተኛው ምእተ ዓመት
አጋማሽ ላይ የተነሣው ብርቱ ክርክር ዛሬ በኦርቶዶክስ፣ በካቶሊክና በፕሮቴስታንት አብያተ ክርስቲያናት
መካከል፥ የሚታየውን የእምነት ልዩነት አስከትሏል። ዮሐንስ ኢየሱስ ፍጹም አምላክ መሆኑን ያምናል።
ኢየሱስ ሥጋ ሆኖ በሰዎች መካከል እንዳደገ ገልጾአልና (ዮሐ 1፡14)። ዮሐንስ ኢየሱስ ስለኖረባት ከተማ
(ናዝሬት)፣ ስለ እናቱና ወንድሞቹ፣ ውኃ ስለ መጠጣቱ፣ ስለ ማልቀሱ፣ የደቀ መዛሙርቱን እግር ስለ
ማጠቡና ሞቶ ስለ መቀበሩ በመግለጽ፣ የኢየሱስን ሰው መሆን በግልጽ አመልክቷል። ምንም እንኳ
የዮሐንስ መጽሐፍ በኢየሱስ ሰብአዊነትና አምላክነት ላይ የሚነሣውን ክርክር ለመዳኘት ባይረዳንም፣
ኢየሱስ በአንድ አምላክም ሰውም እንደሆነ በግልጽ የሚያስረዱ መረጃዎች አሉ።

፩. ዮሐንስ ከመጽሐፉ አብዛኛውን ክፍል ያዋቀረው፥ ሰባት ሰባት ነገሮችን ባካተቱ ሁለት ምድቦች ከፋፍሎ
ነው።

ሀ. ሰባት ምልክቶች፡- ማርቆስ ኢየሱስ የፈጸማቸውን ተአምራት (ለምሳሌ፣ ፈውስ) የኃይል መግለጫዎች
ወይም ተአምራት ብሎ ሲጠራ፣ ዮሐንስ ግን «ምልክቶች» ማለትን መርጧል። ምልክት ወደ ሌላ ነገር
የሚያመላክት ክስተት ነው። ኢየሱስ የፈጸማቸው ተአምራት ሁሉ መለኮታዊነቱንና መሢሕነቱን የሚያሳዩ
ነበሩ። ብዙዎቹ ምልክቶች ደግሞ የማስተማሪያ አጋጣሚዎች ነበሩ። ኢየሱስ የታመመውን ሰውዬ ከፈወሰ
በኋላ፥ ከእግዚአብሔር ጋር እኩል በመሆኑ በሰንበት ላይ ሥልጣን እንዳለው ገልጾአል። አምስት ሺህ
ሰዎችን እንጀራ ከመገበ በኋላም እርሱ መንፈሳዊ እንጀራ እንደሆነ አስተምሯል። ዮሐንስ ሰባት ምልክቶችን
ዘርዝሯል:-

1. ውኃን ወደ ወይን መለወጥ (ዮሐ 2፡1-11)።

2. የሹሙን ልጅ መፈወስ (ዮሐ 4፡46-54)፡፡
3. በቤተ ሳይዳ መጠመቂያ፥ ለሠላሳ ስምንት ዓመት ታሞ የኖረ ሰው መፈወስ (ዮሐ 5፡1-15)፡፡
4. አምስት ሺህ ሰዎችን መመገብ (ዮሐ 6፡1-15)፡፡
5. በውኃ ላይ መራመድ (ዮሐ 6፡16-21)፡፡
6. ዐይነ ስውሩን መፈወስ (ዮሐ 9፡1-7)፡፡
7. አልዓዛርን ከሞት ማስነሣት (ዮሐ 11፡17-44)፡፡
የውይይት ጥያቄ፡- ዘጸአት 3፡14-15 አንብብ። እግዚአብሔር ስሙ ምንድን ነው? አለ። ምን ማለት
ይመስልሃል?

ለ. ሰባቱ የ«እኔ ነኝ» ዐረፍተ ነገሮች፡- አይሁዶች እጅግ ከሚያከብሯቸው የእግዚአብሔር ስሞች አንዱ፥
እግዚአብሔር በሲና ተራራ ለሙሴ የሰጠው ነው። ለአይሁዶች ይህ እጅግ የተቀደሰ ስም በመሆኑ
ለመጥራት አይደፍሩም ነበር። ዛሬም እንዴት እንደሚጠራ በትክክል አይታወቅም። አንዳንዶች ያህዌ ሊሉ
(ይሄኛው በይበልጥ ትክክል ይመስላል)፣ ሌሎች ደግሞ ጄሆቫ ብለው ይጠሩታል። «እኔ እኔ ነኝ» የሚለው
ስም እግዚአብሔር በራሱ ሕያው እንደሆነ ያመለክታል። ለህልውና ወይም ለመኖር በማንም ወይም
በምንም ላይ አይደገፍም። ከቶውንም ሳይለውጥ ሁልጊዜ በእርሱነቱ ይኖራል። እርሱ የተስፋ ቃሎቹን
ለመፈጸም በሕዝቡ ፈንታ የሚሠራ አምላክ ነው። ስለሆነም ዛሬ ከእኛ ጋር የሚሠራው ከአብርሃም ጋር
የሠራው እግዚአብሔር ነው። በዮሐ 8፡58 ላይ ኢየሱስ ከአብርሃም በፊት «እኔ ነኝ» ብሏል። ይህንን
ሲናገር አይሁዶች ኢየሱስ የብሉይ ኪዳኑ የቃል ኪዳን አምላክ ነኝ እያለ መሆኑን ስለተገነዘቡ ሊገድሉት
ፈለጉ። ኢየሱስ ስለ ባሕርዩ ቁልፍ እውነቶችን ለማሳየት ሲል ስሙን ታላቁ «እኔ ነኝ» ወደሚል አሳድጓል።
ከእነዚህም መካከል ዮሐንስ ሰባቶቹን ዘርዝሯል:-

1. እኔ የሕይወት እንጀራ ነኝ – የመንፈሳዊ ምግብ ምንጭ (ዮሐ 6፡35)።

2. እኔ የዓለም ብርሃን ነኝ – የመንፈሳዊ ብርሃን ምንጭ (ዮሐ. 8፡12)።
3. እኔ በር ነኝ – ከእግዚአብሔር ጋር የሚደረግ ግንኙነት መንገድ (ዮሐ 10፡7)።
4. እኔ መልካም እረኛ ነኝ – ለእግዚአብሔር ሕዝብ ፍላጎቶች የቆመ (ዮሐ 10፡11)።
5. እኔ ትንሣኤና ሕይወት ነኝ – በመጀመሪያም ሆነ ከሞት በኋላ ሕይወትን የሚሰጥ (ዮሐ 11፡25)።
6. እኔ መንገድ፣ እውነትና ሕይወት ነኝ – የእውነት ሁሉና የዘላለም ሕይወት ምንጭ ወደሆነው
እግዚአብሔር አብ ለመቅረብ ብቸኛ መንገድ (ዮሐ 14፡6)።
7. እኔ እውነተኛው የወይን ግንድ ነኝ – የበረከትና ከእግዚአብሔር ጋር የሚደረግ ግንኙነት ምንጭ (ዮሐ
15፡1)።
፪. ዮሐንስ፣ ሰዎች ከኢየሱስ ጋር ያደረጓቸውን የተለያዩ ቃለ ምልልሶች አቅርቧል። አንድ ሰው እንደ
ገለጸው፣ በዮሐንስ ወንጌል ውስጥ ሰዎች ከኢየሱስ ጋር ያካሄዱቸው 27 ቃለ ምልልሶች አሉ። ለአብነት
ያህል፣ የኒቆዲሞስ፤ የሳምራዊቷ ሴት፣ የተፈወሰው ሰውዬና የሌሎችም ግለሰቦች ቃለ ምልልሶች ቀርበዋል።

፫. ምንም እንኳ ማቴዎስ፣ ማርቆስና ሉቃስ ከ 20 ዓመታት በፊት ተጽፈው ለቤተ ክርስቲያንና ለዮሐንስ
አገልግሎት ይሰጡ እንደ ነበር ባይጠረጠርም፣ ከዮሐንስ ወንጌል ውስጥ 90 በመቶው በሌሎች ወንጌሎች
ውስጥ አይገኝም። ዮሐንስ ስለ ኢየሱስ ብዙ ተጨማሪ ነገሮችን ሊጽፍ ይችል እንደ ነበርና ኢየሱስ
ያደረጋቸውን ነገሮች በሙሉ የሚይዙ መጻሕፍት እንደማይኖሩ ገልጾአል ዮሐ 21፡25)።

፬. ተመሳሳይ ወንጌላት፥ ኢየሱስ ብዙ ምሳሌዎችን ተጠቅሞ እንዳስተማረ ቢናገሩም፣ በዮሐንስ ውስጥ

አንድም ምሳሌ አልተጠቀሰም። ይህም ሆኖ ዮሐንስ ኢየሱስ አሌግሪ የሚባል ሌላ ዐይነት ዘዴ
እንደተጠቀመ አመልክቷል። ምሳሌ ከሕይወት ገጠመኝ የሚመነጭ ታሪክ ሲሆን፣ አሌጎሪ ግን በኢየሱስና
በሌላ ነገር መካከል አነጻጻሪ ሆኖ የሚቀርብ ምሳሌ ነው። ለምሳሌ፡- ኢየሱስ ራሱን በር፣ የወይን ግንድ፣
መልካም እረኛ በማለት ጠርቷል።

፭. ዮሐንስ በሌሎች ወንጌላት ውስጥ ያልተጠቀሱትን ብዙ ነገሮች ገልጾአል። ከእነዚህም መካከል የዳግም
ልደት ትምህርት፣ ኢየሱስ የሕይወት ውኃ መሆኑ፣ ኢየሱስ የሕይወት እንጀራ መሆኑ ተጠቅሰዋል።

፮. የዮሐንስ ወንጌል ከማንኛውም የአዲስ ኪዳን መጽሐፍ በላይ ስለ መንፈስ ቅዱስ አገልግሎት ዓላማ
ያብራራል። በዮሐ 14-16 ላይ የሚገኘው ትምህርት መንፈስ ቅዱስ በኢየሱስ ክርስቶስና በእግዚአብሔር
አብ እንዴት እንደሚላክ ይናገራል። የመንፈስ ቅዱስ አገልግሎት ትኩረት ኢየሱስ ክርስቶስ ነው።
በመሆኑም መንፈስ ቅዱስ ሰዎችን ወደ ኢየሱስ በማምጣት፣ በኢየሱስ የሚያምኑትን ሰዎች በማስተማርና
በኢየሱስ ማመን ማለት ምን ማለት እንደሆነ ለደቀ መዛሙርቱ በማስገንዘብ ያገለግላል።

፯. ዮሐንስ መንፈሳዊ እውነቶችን ለመግለጽ ተቃራኒ ቃላትን ይጠቀማል። ብዙውን ጊዜ፣ ብርሃንና ጨለማ፣
ከላይና ከታች፣ እውነትና ሐሰት፣ ሕይወትና ሞት፣ ፍቅርና ጥላቻ፣ ሕግና ጸጋ፣ መንፈሳዊ ልደትና ሥጋዊ
ልደት፣ እንዲሁም ማመንና አለማመንን ጠቅሷል። ዮሐንስ ከሚወዳቸው ሌሎች ቃላት መካከል ሥራ፣
ዓለም፣ ሥጋ፣ ሰዓትና መቀበል፣ ፍቅር፣ እውነት፣ ማወቅ፣ ክብርና ምስክርነት ይገኙባቸዋል።

፰. ማቴዎስና ሉቃስ ጽሑፎቻቸውን የጀመሩት የኢየሱስን መፀነስና መወለድ በሚገልጹ ትረካዎች ሲሆን፣
ዮሐንስ መጽሐፉን የጀመረው ከዘላለም ዘመን ሲሆን ቃል ለዘላለም ከእግዚአብሔር ጋር ከነበረበት ጊዜ
ይጀምራል። ዮሐንስ የኢየሱስን ዘላለማዊ ህልውና በመግለጽ ለሰብአዊ ሕይወቱ መድረክ ይከፍታል።
ይህም ዮሐንስ ካቀረበው የፍጹም ሰብአዊነቱ ገለጻ ባሻገር፥ ኢየሱስ አምላክ እንደሆነ እንድንገነዘብ
ይረዳናል።

፱. ሦስቱ ተመሳሳይ ወንጌላት ያተኮሩት በገሊላ ውስጥ በተፈጸሙት ጉዳዮች ላይ ሲሆን፣ ዮሐንስ
በሰማርያና በይሁዳ ኢየሱስ ያከናወናቸውን አገልግሎቶች ገልጾአል።

፲. ዮሐንስ በመጽሐፉ የሰዎችን ማመንና አለማመን አመልክቷል። አንደኛው፥ ሰዎች በኢየሱስ ያምኑ ነበር።
ይህ ግን ሰዎች ኢየሱስ የሚያስፈልጋቸውን ነገሮች እስካሟላ ድረስ መሢሕ መሆኑን ለመቀበል
የሚፈቅዱበት ጥልቀት የሌለው እምነት ነበር። ሁለተኛው፣ በኢየሱስና በሃይማኖት መሪዎች መካከል
የማያቋርጥ ግጭት/አለማመን ይካሄድ ነበር። ይህ አለማመን ወደ ሌሎችም አይሁዶች ይተላለፍ ጀመር።
እነዚህ ሁለት ጉዳዮች እስከ ምዕራፍ ስድስት ከቀጠሉ በኋላ፥ ድንገተኛ የአቅጣም ለውጥ ይከሰታል።
ግጭቱና አለማመኑ እስከ መስቀል ሞት ድረስ እያደገ የሚሄድ ሲሆን ኢየሱስ ከሰዎች የሚጠብቃቸው
ነገሮች እየከበዱ ሲሄዱና ከመሢሑ የሚጠብቋቸውን የራስ ወዳድነት ፍላጎቶች ሳያሟላ ሊቀር፥ በኢየሱስ
ላይ የነበራቸው እምነት እየቀነሰ ሊሄድ ችሏል።

፩. የዮሐንስ ወንጌል መዋቅር

በትምህርት ቤት ጥሩ ጽሑፍ ለማዘጋጀት መግቢያውን፥ ፍሬ ነገሩንና መደምደሚያውን በሚገባ ማዋቀር
እንዳለብን አስተማሪዎቻችን ይነግሩናል። የዮሐንስ ወንጌልም በዚህ መንገድ የተዘጋጀ ነው።

1. መግቢያ (ዮሐ 1፡1-18)። የነገረ መለኮት ምሑር የሆነው ዮሐንስ፥ ኢየሱስ የእግዚአብሔር ልጅ
እንደሆነ እያስተማረ ነበር። በመሆኑም በመግቢያው ላይ ቃል የተባለው ኢየሱስ ከዘላለም ዘመናት
በፊት ከእግዚአብሔር አብና ከመንፈስ ቅዱስ ጋር ወደ ነበረበት ጊዜ ይወስደናል። አስደናቂው ሁኔታ
ይህ ዘላለማዊ አምላክ ሥጋን በመልበስ በፍጥረቱ መካከል እንደ ሰው ኖረ።
ዮሐንስ የኢየሱስን ሕይወት ያጠቃለለው በጥቂት ዐረፍተ ነገሮች ነው። የእርሱ ወደሆኑት፣ ማለትም ወደ
አይሁዶች ወይም ወደ ሰዎች ሁሉ ቢመጣም፣ እንደ አምላካቸው አውቀው አልተቀበሉትም። ነገር ግን
የክርስቶስን አምላክነት ተረድተው በእምነት የተከተሉት ጥቂት ሰዎች ነበሩ። እነዚህ የእግዚአብሔር ልጆች
ለመሆን በቅተዋል።

2. ፍሬ ነገር፤ የእግዚአብሔር ልጅ የሆነው የኢየሱስ ክርስቶስ ሕይወት፣ ሞትና ትንሣኤ (ዮሐ 1፡19-20፡
31)። ዮሐንስ መጽሐፉን የጻፈበት ዓላማ ሰዎች ኢየሱስን እንደ እግዚአብሔር ልጅ አምነው
እንዲቀበሉት መሆኑን ገልጾአል። በዮሐ 1፡10-19፡42 ላይ ዮሐንስ ኢየሱስ የእግዚአብሔር ልጅ
እንደሆነ የሚያሳዩ ምልክቶችንና ትምህርቶችን አቅርቧል። ከዚያም ዮሐንስ ዋንኛ የመረጃ አካሉን
ከ 13-20፡31 ይቀጥላል። ይህ ክፍል ኢየሱስ በሞቱ እንዴት እንደ ከበረ የሚያመለክት በመሆኑ፣
ምሑራን «የክብር መጽሐፍ» ብለው ይጠሩታል።
3. መደምደሚያ፤ ጴጥሮስ የኢየሱስን ይቅርታ ተቀበለ (ዮሐ 21)። ጴጥሮስና ዮሐንስ የቅርብ ጓደኛሞች
ነበሩ። ብዙውን ጊዜ በወንጌላትም ሆነ በሐዋርያት ሥራ ውስጥ፥ ለምሳሌ ያህል፣ የሐዋ. 3) አብረው
ተጠቅሰዋል። በዚህ ክፍል ዮሐንስ፥ ኢየሱስን ሦስት ጊዜ የከዳውን ጴጥሮስን ሦስት ጊዜ በመጥራት
የጥንቷ ቤተ ክርስቲያን መሪ እንዲሆን እንዳበረታታው ያስረዳል። በዚህ ታሪክ፣ ዮሐንስ አንዳንድ
ክርስቲያኖች ኢየሱስ ዮሐንስ ከመሞቱ በፊት ይመለሳል በማለት የተናገሩትን የተሳሳተ አሳብ
ተቃውሟል።
፪. የዮሐንስ ወንጌል አስተዋጽኦ

1. መግቢያ፤ (ዮሐ ፡1-18)

2. የኢየሱስ ይፋዊ አገልግሎት፣ የኢየሱስ ምልክቶችና ይፋዊ ትምህርቶች (ዮሐ 1፡19-12፡50)
ሀ. የመጥምቁ ዮሐንስ ምስክርነት (ዮሐ 1፡19–34)

ለ. ኢየሱስ በመጀመሪያ ከጥቂት ደቀ መዛሙርት ጋር ተገናኘ (ዮሐ 1፡35-51)

ሐ. የኢየሱስ የመጀመሪያው ምልክት፤ ውኃን ወደ ወይን ጠጅ መለወጥ (ዮሐ 2፡1-11)

መ. ኢየሱስ ቤተ መቅደሱን አጸዳ (ዮሐ 2፡12-25)

ሠ. ኢየሱስ ከኒቆዲሞስ ጋር እንደ ተነጋገረ (ዮሐ 3)

ረ. ኢየሱስ ከሳምራዊቷ ሴት ጋር ተነጋገረ (ዮሐ 4፡1-42)

ሰ. የኢየሱስ ሁለተኛው ምልክት፡- ኢየሱስ የሹሙን ልጅ ፈወሰ (ዮሐ 4፡43-54)

ሸ. የኢየሱስ ሦስተኛው ምልክት፡- ኢየሱስ በኢየሩሳሌም አንድ በሽተኛ መፈወሱና ለለ ራሱ ያቀረበው

ትምህርት (ዮሐ 5) ቀ. የኢየሱስ አራተኛውና አምስተኛው ምልክት፡- ኢየሱስ አምስት ሺህ ሰዎችን መገበ፤
በውኃ ላይ ተራመደ፥ አስተማረ ዮሐ 6)

በ. ኢየሱስ በመገናኛው ድንኳን በዓል ላይ አስተማረ ዮሐ 7-8)

ተ. የኢየሱስ ስድስተኛው ምልክት፡- ኢየሱስ ዐይነ ስውሩን ፈወሰ፥ አስተማረ (ዮሐ 9)

ቸ. መልካሙ እረኛ ኢየሱስ ከሃይማኖት መሪዎች ጋር ተከራከረ (ዮሐ 10)

ኀ. የኢየሱስ ሰባተኛው ምልክት፡- ኢየሱስ አልዓዛርን ከሞት አስነሣ፥ አስተማረ (ዮሐ 11)

ነ. ኢየሱስ ለመጭው ሞቱ ሲዘጋጅ፡- በድል ወደ ኢየሩሳሌም መግባቱና በማርያም መቀባቱ (ዮሐ 12)

3. የኢየሱስ ይፋዊ ያልሆነ አገልግሎት፡- ኢየሱስ ደቀ መዛሙርቱን አስተማረ (ዮሐ 13-17)

ሀ. ኢየሱስ ፋሲካን ከደቀ መዛሙርቱ ጋር በላ (ዮሐ 13)

ለ. ኢየሱስ ደቀ መዛሙርቱን ለመጭው ሞቱ አዘጋጀ (ዮሐ 14-16)

ሐ. ኢየሱስ ለራሱና ለደቀ መዛሙርቱ ወደ እግዚአብሔር አብ ጸለየ (ዮሐ 17)

4. የኢየሱስ መታሰር፡- መመርመርና የጴጥሮስ ክህደት ዮሐ 18)

5. ኢየሱስ ለዓለም ኃጢአት እንደ ፋሲካ በግ ሞተ (ዮሐ 19)
6. የኢየሱስ ትንሣኤ (ዮሐ 20)
7. ኢየሱስ ከትንሣኤ በኋላ ደቀ መዛሙርቱን አገለገለ (ዮሐ 21)
ሀ. ኢየሱስ 153 ዓዎችን በማስገኘት የፈጸመው ተአምር (ዮሐ 21፡1-14)

ለ. ኢየሱስ ጴጥሮስን ለተልዕኮ አሰማራ (ዮሐ 21፡15-25)

እግዚአብሔር ልጅ የሆነው ኢየሱስ ክርስቶስ (ዮሐ. 1-18)

 12 በሰማርያ ከተማ ደስታ የሆነውበከተማዋ በታየው ታላቅ ለውጥ ነው ለውጥና
ደስታውን ያመጣው ክርስቶስ በከተማዋ በመሰበኩ ና እግዚአብሄር ከቃሉ ጋር
ድንቅና ምልክትን በማድረጉ እርኩሳን አጋንንቶች ከብዙከሰዎች እየጮሁ
በመውጣታቸው ሰዎች ጤናማ ና ደስተኛ ስለሆኑ ደስታ ወደከተማዋ መጣ

አንድ ጊዜ፣ «ኢየሱስ ክርስቶስ መኖር የጀመረው ከመቼ ጀምሮ ነው? የእግዚአብሔር ልጅ የሆነው መቼ ነው?»
የሚል ጥያቄ ለቤተ ክርስቲያናችን መሪ አቀረብሁለት። ይህ የቤተ ክርስቲያን መሪ ወዲያው በማቴዎስና ሉቃስ
ወንጌል ውስጥ ስለተጠቀሰው የኢየሱስ ታሪክ አስታወሰ። «መኖር የጀመረው ከማርያም ከተወለደበት ጊዜ አንሥቶ
ነው። እግዚአብሔር በማርያም ማኅፀን ውስጥ ሳለ ሕይወትን ስለ ሰጠው እርሱ የእግዚአብሔር ልጅ ነው» ሲል
መለሰልኝ።

ብዙ ሰዎች ስለ ኢየሱስ ክርስቶስ፥ የገና በዓል በመጣ ቁጥር ኢየሱስ በተአምር ከማርያም መወለዱን የሚያመለክት
ታሪክ እንናገራለን። ምንም እንኳ ስለ ወደፊቱ ማሰብ ቢቀልለንም፣ ያለፈውን ጊዜ እንደዚያ ማሰቡ ቀላል
አይሆንም፡፡ ስለሆነም እግዚአብሔር በተለይም ኢየሱስ ክርስቶስ ሁልጊዜ የመኖሩን አሳብ መረዳቱ አስቸጋሪ
ይሆንብናል። ነገር ግን አእምሮአችን ስለ ወደፊቱ ረጅምና ከእግዚአብሔር ጋር አብረን ስለምንኖርበት ጊዜ
እንደሚያስብ ሁሉ፣ ወደ ኋላም በመመልከት እግዚአብሔር ፍጻሜ የሌለው አጀማመር እንደነበረው መረዳት
ይኖርብናል።

ዮሐንስ ስለ ኢየሱስ ሕይወት የጻፈውን ይህንን መግቢያ የጀመረው በዚሁ ፍጻሜ በሌለው አጀማመር ሁኔታ ነው።
ስለ ኢየሱስ ክርስቶስ ማንነት ትክክለኛ ግንዛቤ ለማግኘት ዮሐንስ ስለ ኢየሱስና እንዴት ከእርሱ ጋር ኅብረት
ልናደርግ እንደምንችል የሚናገረውን መረዳት ይኖርብናል።

የውይይት ጥያቄ፡- ዮሐ 1፡1-18 አንብብ። ሀ) ዮሐንስ የኢየሱስን መለኮታዊ ባሕርይ እንዴት እንደሚገልጽ
ዘርዝር። ለ) የኢየሱስን ሰብአዊ ባሕርይ የሚገልጹትን ነገሮች ዘርዝር ሐ) ዮሐንስ ስለ ድነት (ደኅንነት) ምን
እንደሚያስተምር ዘርዝር።

በዚህ ክፍል ዮሐንስ ከኢየሱስና ከመጥምቁ ዮሐንስ ጋር ያስተዋውቀናል። በተጨማሪም የኢየሱስን ሕይወት፣
ሞትና ትንሣኤ ውጤቶች ይገልጽልናል። ዋና ዋና ትምህርቶቹ ሁሉ በዚህ ክፍል ተጠቅሰዋል። ዮሐንስ በኢየሱስ
ሕይወት አማካይነት የሚያስተምረውን አሳብ ለመረዳት፣ ይህንን መግቢያ ማወቅ ይኖርብናል።

ሀ. ኢየሱስ ዘላለማዊ የእግዚአብሔር ቃል ነው (ዮሐ 1፡1-2)፡፡ ዮሐንስ የኢየሱስን ታሪክ የጀመረው

ከመጀመሪያው ነው። የምን መጀመሪያ? ይህ ኢየሱስ በማርያም ማሕፀን ውስጥ ከመፀነሱ በፊት ያለው ጊዜ
አይደለም። እግዚአብሔር ነገሮችን ሁሉ የፈጠረበት መጀመሪያም አይደለም። ዮሐንስ የሚናገረው ከዘላለም
ዘመናት በፊት ስለነበረው ጊዜ ነው። ሰዎች ማሰብ እስከሚችሉበት ድረስ እንኳን ወደ ኋላ ቢመለሱ ኢየሱስ እንደ
ነበር ዮሐንስ ያስረዳል። ዮሐንስ መጀመሪያ ብሎ የሚጠራው ይህንን ጊዜ ነው። ነገር ግን ኢየሱስ መጀመሪያ
የለውም።

ዮሐንስ ኢየሱስን ቃል (ወይም በግሪክ ሎጎስ) በማለት የጠራው ለምንድን ነው? ለዚህ ሁለት አማራጮች አሉ?
አንደኛው፥ አይሁዶች በብሉይ ኪዳን ላይ ተመሥርተው ይህንን አሳብ ሊረዱ ይችሉ ነበር። በብሉይ ኪዳን
“የእግዚአብሔር ቃል” በተለያዩ መንገዶች አገልግሏል።

1. አንዳንድ ጊዜ እግዚአብሔር በሥራ ላይ መሆኑን ያመለክታል። በፍጥረት ጊዜ ሁሉም ነገር የተፈጠረው

ከእግዚአብሔር አፍ በወጣው ቃል ነበር (ዘፍ. 1፡3፣6)። ስለሆነም እግዚአብሔር አንድን ነገር ለማድረግ
በሚፈልግበት ጊዜ፥ በአብዛኛው ነገሮች የሚከውነው ከአፉ በሚወጣው ቃል ነው [መዝ. (119)፡25፣
(105)፣ (169)]።
2. አንዳንድ ጊዜ እግዚአብሔር ራሱንና ፈቃዱን መግለጹን ያመላክታል (1 ኛ ሳሙ. 3፡21)።
ስለሆነም ዮሐንስ ይህንን የተለየ ስም ለኢየሱስ ሲሰጥ፥ ኢየሱስ የፍጥረት እንደራሴ እንደሆነ መግለጹ ነው።
(ማስታወሻ፡ በአዲስ ኪዳን ለኢየሱስ ይህንን ስም የተጠቀመው ዮሐንስ ብቻ ነው።) በተጨማሪም ኢየሱስ
እግዚአብሔር ነገሮችን ለመግለጽ የመረጠበት መንገድ ነው። ለዚህ ነው ዮሐንስ እኔን ያየ አብን አይቷል የሚለው
(ዮሐ 14፡9)። የዕብራውያን ጸሐፊ ኢየሱስ የእግዚአብሔር ፍጹም ነጸብራቅ፣ የመጨረሻና ከሁሉም የላቀ መገለጥ
እንደሆነ አመልክቷል (ዕብ 1፡3)።

ቃል ለሚለው አገላለጽ ሁለተኛው አማራጭ ከግሪኮች የተገኘ ነው። ይህ ግሪኮች ለዓለም ምክንያትና ዓላማ
በመስጠት ወደ ልዩ ፍጻሜ ስለሚመራው አመክኒዮአዊ መርሕ የሚሰጡት ስያሜ ነበር። ዓለም በዕድል ሳይሆን
በእግዚአብሔር ትመራለች። እግዚአብሔር ዓለምን በጥበቡ አማካይነት ንድፍ በመንደፍ፣ በመፍጠር፣ በመደገፍና
አስቀድሞ ወደ ወጠናቸው ዕቅዶች በመምራት ያስተዳድራታል። ስለሆነም ዮሐንስ ለግሪክ አንባብያኑ ኢየሱስ
ዓለምን ለመፍጠር የእግዚአብሔር እንደራሴ ብቻ ሳይሆን፥ ታሪክና ፍጥረት ሁሉ ፈቃዱን እንዲፈጽሙ
የሚመራቸው መሆኑን አመልክቷል።

የውይይት ጥያቄ፡- እነዚህ ሁለት ስለ «ቃል» የተነገሩን ነገሮች ኢየሱስን በተሻለ ሁኔታ እንድናውቀው የሚረዱን
እንዴት ነው?

ለ. ኢየሱስ አምላክም ከአብም የተለየ ነው። ዮሐንስ ኢየሱስ ቃል በመሆኑ በመጀመሪያው ይኖር እንደነበርና
አምላክ በመሆኑ ደግሞ፥ ከእግዚአብሔር አብ የተለየ መሆኑን ገልጾአል። «የኢየሱስ ብቻ» (Only Jesus)
እምነት ተከታዮች ኢየሱስና እግዚአብሔር አብ አንድ መሆናቸውን ቢናገሩም፣ ኢየሱስ አምላክ ቢሆንም፥
ከእግዚአብሔር አብ እንደሚለይ በዚህ ክፍል በግልጽ መገንዘብ ይቻላል። የጥንቷ ቤተ ክርስቲያን አባቶች የሥላሴን
ጽንሰ አሳብ እንዲመሠርቱ ካደረጉት ጥቅሶች አንዱ ይኼ ነበር። ሥላሴ አንዱ አምላክ በሦስት አካላት (አብ፣
ወልድና መንፈስ ቅዱስ) እንደሚገለጽ የሚያስረዳ ትምህርት ነው።

ሐ. ኢየሱስ የፍጥረት ሁሉ እንደራሴ ነው። መጽሐፍ ቅዱስ ሦስቱም የሥላሴ አካላት አባላት በፍጥረት ሥራ ላይ
እንደ ተካፈሉ ያሳያል። እዚህ ላይ ትኩረት የተሰጠው በኢየሱስ ድርሻ ላይ ነው። ዮሐንስ ኢየሱስ በዘፍጥረት
ምዕራፍ አንድና ከዚያም በኋላ በተፈጠሩት ሰዎችና ነገሮች አፈጣጠር ላይ ተሳታፊ እንደ ነበር ገልጾአል።
መ. ኢየሱስ የሕይወት ምንጭ ነው። ሕይወት ላላቸው ነገሮች ሁሉ የሚያስፈልገውን አካላዊ ሕይወትና በተለይም
በእርሱ ለሚያምኑ መንፈሳዊ ሕይወትን የሚሰጠው እርሱ ነው። ዮሐንስ ከሚወዳቸው ቃላት አንዱን በመጠቀም
የኢየሱስን የሥራ ውጤቶች ይገልጻል። ይህም የዘላለም ሕይወት መስጠቱ ነው። ዮሐንስ ይህንን ቃል ከ 40 ጊዜ
በላይ የጠቀሰው ሲሆን፣ ይህም በተለይም ኢየሱስ በእርሱ ለሚያምኑት ሰዎች ስለሚሰጠው ሕይወት የሚያመለክት
ነው። በኋላም ኢየሱስ እርሱ ሕይወት እንደሆነ ይገልጻል ( ዮሐ 14፡6)። በተጨማሪም ኢየሱስ ሰዎችን ከሞት
ስለሚያስነሣ የትንሣኤ ሕይወት ምንጭ ነው (ዮሐ 11፡25-26)።

ሠ. ኢየሱስ የብርሃን ምንጭ ነው። ዮሐንስ በቀዳሚነቱ የሚናገረው ስለ መንፈሳዊ ብርሃን ነው። ይህም በዮሐንስ
24 ጊዜ የጠቀሰው ሌላው ተወዳጅ ቃል ነው። ዮሐንስ ወደ በኋላ ኢየሱስ የዓለም ብርሃን እንደሆነ የተናገረውን
አሳብ ያቀርባል (ዮሐ 8፡12)። በዮሐንስ ወንጌል ውስጥ ብርሃን ሁለት ፍችዎች አሉት። በዚህ ስፍራ ብርሃን
የሚለው ቃል ኢየሱስ የመንፈሳዊ ብርሃን ወይም የመንፈሳዊ መረዳት ምንጭ መሆኑን የሚያመለክት ይመስላል።
ኢየሱስ እግዚአብሔርንና ፈቃዱን ለሰዎች ይገልጣል። ይህ ዳዊት የእግዚአብሔር ቃል የእግሬ መብራት ነው ካለው
እሳብ ጋር ይመሳሰላል [መዝ. 119፡105]። ዮሐንስ ኢየሱስ የዘላለምን ሕይወት መንገድ እንደሚያበራና ሰዎች ግን
እርሱንም ሆነ የሚሰጣቸውን ብርሃን እንዳልተገነዘቡ አመልክቷል።

ብዙውን ጊዜ ይህ ብርሃን የሚለው ቃል ከጨለማ ጋር እየተነጻጸረ ቀርቧል። ጨለማ ክፉውን ዓለም፣

በእግዚአብሔር ላይ የሚሰነዘረውን ተቃውሞና ሰይጣን የሚቆጣጠረውን ሕይወት አቅጣጫ ያመለክታል። ብርሃን
ከዚህ በተቃራኒው ለእግዚአብሔርና ለቃሉ መታዘዝን ያመለክታል።

ረ. መጥምቁ ዮሐንስ ኢየሱስ ብርሃን እንደሆነ መሰከረ። አንዳንድ ምሑራን ከመጥምቁ ዮሐንስ ደቀ መዛሙርት
መካከል የመጥምቁ ድርሻ ምን እንደሆነና ከኢየሱስ ጋር እንዴት እንደሚዛመድ ያላወቁ ሰዎች ስለነበሩ፥ ሐዋርያው
ዮሐንስ ይህንን ችግር ለማስወገድ እንደፈለገ ያስባሉ። ሐዋርያው ዮሐንስ መጥምቁ ዮሐንስ ሰዎችን ብርሃን
ወደነበረው ኢየሱስ ያመለከተ ምስክር መሆኑን ገልጾአል። (ማስታወሻ፡ ኢየሱስ የእግዚአብሔር ልጅ መሆኑን
የተለያዩ ሰዎች እንደመሰከሩ የሚያስረዳው ሌላው የዮሐንስ ተወዳጅ ቃል «ምስክር» የሚለው ነው።) እውነተኛው
የድነት (የደኅንነት) ብርሃን ኢየሱስ ብቻ ነው። ደማቅ ብርሃን በጨለማ ውስጥ መንገድን እንደሚመራ ሁሉ፣
መጥምቁ ዮሐንስ እንደ ብርሃን ወደ ኢየሱስ ያመለክት ነበር።

ሰ. ብዙሃኑ ሕዝብ ቃል የሆነውን ኢየሱስን አልተቀበሉትም። ዮሐንስ ሰዎች ለኢየሱስ የሰጧቸውን የተለያዩ ምላሾች
አመልክቷል። ሕዝቡ ኢየሱስን እንደ አዳኝ ባይቀበለውም፣ ኢየሱስ ለመስጠት የመጣውን የዘላለም ሕይወት
አምነው የሚቀበሉ ጥቂቶች ነበሩ። ኢየሱስ ዓለምን የፈጠረ ቢሆንም፣ አሁን ወደ ዓለም የመጣው እንደ ሰብአዊ
ሰው ነበር። የፈጠራቸው ሰዎች ግን ኢየሱስ ፈጣሪያቸው ወይም አዳኛቸው እንደሆነ አላወቁም ነበር።

ሸ. በኢየሱስ ያመኑ የእግዚአብሔር ልጆች ይሆናሉ። ኢየሱስ ልዩ የእግዚአብሔር ልጅ ነው። የኢየሱስን ያህል
መለኮታዊ ማንነት ያለው ማንም የለም፡፡ (ይህ ሁላችንም አማልክት ነን ከሚለው የአዲሱ ዘመን ትምህርት
ይለያል።) ነገር ግን ዮሐንስ በኢየሱስ የሚያምኑ ሰዎች የእግዚአብሔር ቤተሰብ አባላት እንደሆኑ ገልጾአል። ይህም
የእግዚአብሔር ልጆች ያደርጋቸዋል። (ማስታወሻ፡ በኢየሱስ ስም ማመን ማለት በኢየሱስ ማመንን የሚያመለክት
የአይሁዶች አገላለጽ ነው። ስም የስሙን ባለቤት ያመለክታል) መንፈስ ቅዱስ አዲስ ልደት ስለሰጣቸው
ከእግዚአብሔር ተወልደዋል። በዮሐንስ ምዕራፍ 3 ኢየሱስ ለኒቆዲሞስ ስለ መንፈሳዊ ልደት ከሰጠው ማብራሪያ
ወደፊት ስለዚሁ ጉዳይ ሰፋ አድርገን እንመለከታለን።
ቀ. ኢየሱስ የእግዚአብሔርን ክብር የሚያሳይ ሰው ሆነ፡፡ በኢየሱስ መለኮታዊ ባሕርይ ላይ ብቻ ከሚገባው በላይ
እንዳናተኩር በማሰብ፣ ዮሐንስ ስለ ፍጹም ሰብአዊነቱም እንድናስብ ያደፋፍረናል። የዘላለም ቃል የሆነው ኢየሱስ
በሆነ ምሥጢራዊ መንገድ ሰው ሆነ። ይህንን ምሥጢር ዮሐንስ ሊያብራራ አልሞከረም። «በመካከላችን አደረ»
የሚለው የግሪኩ ቋንቋ አገላለጽ፣ በሰዎች መካከል ድንኳን ከመትከል ጋር ተመሳሳይ ነው። በብሉይ ኪዳን
የመገናኛው ድንኳን ለአይሁድ ማኅበረሰብ የእግዚአብሔርን ህልውና ያመጣ እንደ ነበረ ሁሉ፣ ኢየሱስ በሥጋ
ተገልጦ በሰዎች መካከል የእግዚአብሔርን ህልውና አምጥቷል። ከደቀ መዛሙርቱ አንዱ የሆነው ዮሐንስ የኢየሱስን
መለኮታዊ ክብር እንዳየ ገልጾአል። በተራራው ላይ የእግዚአብሔር ክብር በኢየሱስ ላይ ሲንጸባረቅ ተመልክቷል።
በተጨማሪም ተአምራትን ሲፈጽምና በመስቀል ላይ ሞቶ ሲነሣ በመመልከቱ። የእግዚአብሔር ክብር እንደ
ተገለጸበት ተረድቷል (ዮሐ 2፡11)። የኢየሱስን ልዩ መሆን ለማሳየት፣ ዮሐንስ ሦስት አሳቦችን ተጠቅሟል፡፡

1. ኢየሱስ “አንድያ” ወይም ልዩ የእግዚአብሔር ልጅ ነበር። ዮሐንስ ኢየሱስ መለኮታዊ፣ ልዩና ከሌሎች የተፈጠሩ
የእዚአብሔር ልጆች ሁሉ የተለየ መሆኑን ገልጾአል።
2. ኢየሱስ በጸጋ ተሞልቶ ነበር። የወንጌሉ መሠረት ሊቀበሉት ለማይገባቸው ሰዎች የሚሰጠው የእግዚአብሔር
ጸጋ ወይም ሞገስ ነው፡፡ የእግዚአብሔርን ጸጋ በመልካም ሥራችን ልንቀበል አንችልም። ምክንያቱም ጸጋው
የሚጠይቀውን መመዘኛ ልናሟላ አንችልም። ነገር ግን እግዚአብሔር ሊቀበሉት ለማይገባቸው ሰዎች ጸጋውንና
ሞገሱን በነፃ ይሰጣል። ከሁሉም የሚበልጠው ጸጋ የተገለጠው እንደ መሥዋዕት ወደ ምድር ተልኮ በመጣው
በልጁ በኢየሱስ ክርስቶስ ነው። (ማስታወሻ፡ ዮሐንስ ጸጋን የተጠቀመው እግዚአብሔር ለሕዝቡ የገባውን የቃል
ኪዳን ፍቅር የሚያንጸባርቀውንና «ሄሰድ» የተባለውን የብሉይ ኪዳን ጽንሰ አሳብ ለመግለጽ ሳይሆን አይቀርም
[መዝ. (26)፡3]፡፡
3. ኢየሱስ በእውነት ተሞልቶ ነበር። እውነት ዮሐንስ 25 ጊዜ ያህል የጠቀሰው ሌላው ልዩ ቃል ነው። ኢየሱስ
«እኔ እውነት ነኝ» ብሏል (ዮሐ 14፡6)። እውነት ሁሉ በእርሱ ስለሚገኝ፣ ኢየሱስ የእውነት መሠረት ነው።
በተጨማሪም ኢየሱስ በኑባሬ እውነት በመሆኑ ግማሽ እውነት ወይም የመጥፎና ጥሩ ቅይጥ አይገኝበትም።
በ. ጸጋንና እውነትን ወደ ሰዎች ያመጣው ኢየሱስ ሕግን ከሰጠው ከሙሴ በላይ ነው። አይሁዶች ያከብሩት
የነበረው ሕግ ማንም ሙሉ በሙሉ ሊጠብቀው ስላልቻለ ሞትን አፍርቷል። ኢየሱስ ግን የእግዚአብሔርን ይቅርታ
(ጸጋ) እና የእግዚአብሔርን የደኅንነት መንገድ (እውነት) አምጥቷል። ስለሆነም ኢየሱስ ሕግን በማምጣቱ
አይሁዶች ካከበሩት ሙሴ ይልቃል።

ተ. ኢየሱስ እግዚአብሔርን ሙሉ በሙሉ ማየትና ማወቅ ብቻ ሳይሆን፣ በበለጠ የተሟላ መንገድ ይገልጻዋል።
በመጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ እግዚአብሔርን ያዩት ሰዎች ታሪክ ተጽፎ እናገኛለን። ሙሴ ከእግዚአብሔር ጋር
በመገናኘት ክብሩን አይቷል (ዘጸ 33፡18-23)። ኢሳይያስ፣ ሕዝቅኤልና ዮሐንስም እግዚአብሔርን በዙፋኑ ላይ
ተቀምጦ አይተውታል (ኢሳ. 6፡1፤ ሕዝ. 1፡25-28፤ ራእይ 4፡2-3)። እንግዲህ ዮሐንስ ማንም እግዚአብሔርን
አላየም ሲል ምን ማለቱ ይሆን? መጽሐፍ ቅዱስ እንደሚያስተምረው፣ ከውስንነታችን የተነሣ እግዚአብሔርን ሙሉ
በሙሉ ልንረዳው ስለማንችል ስለ ራሱ የሚሰጠን ከፊል መገለጥ ብቻ ነው። እግዚአብሔር ለሙሴ ጀርባውን ብቻ
እንደሚያሳይ በመግለጽ ይህንን እውነት በተምሳሌታዊ መልኩ ገልጾታል። ለዚህም ነው ራእዮችን ያዩ ሰዎች ፊቱን
ላለመግለጽ የሚጠነቀቁት። ትኩረት የሚሰጡት በእግዚአብሔር ዙሪያ በሚገኙት ነገሮች ላይ ሲሆን፣ እግዚአብሔር
አንድን ነገር እንደሚመስል ይገልጻሉ። እነዚህም እንኳ ሰዎች ይረዷቸው ዘንድ ቀለል ተደርገው የሚቀርቡ ናቸው።
እግዚአብሔር እኛ ልናስብ ወይም ልንገምት ከምንችለው ከማንኛውም ነገር በላይ ታላቅ ነው። ይሁንና
የእግዚአብሔር መለኮታዊ ልጅ የሆነው ኢየሱስ ክርስቶስ እግዚአብሔርን በሙሉ ክብሩ አይቶታል። ኢየሱስ ወደ
ምድር ሲመጣ ዓለም የእግዚአብሔርን ሙሉ መገለጥ ለማየት ችላለች። በምድር ላይ በነበረበት ጊዜ ኢየሱስ
አብዛኛውን ጊዜ መለኮታዊ ባሕርዩን ሸፍኖታል።

መጥምቁ ዮሐንስ ኢየሱስን ለመግለጥ ያደረገው አገልግሎት (ዮሐ 1፡19-51)

የውይይት ጥያቄ፡- ዮሐ 1፡19-2፡25 አንብብ ሀ) ይህ ክፍል ስለ ኢየሱስ ምን ይነግረናል? ለ) በኢየሱስ ስለ
ማመንና እርሱን ስለ መከተል ምን እንማራለን?

ሌሎች ወንጌላት ቀደም ብለው ይህንኑ እንዳደረጉ ስለሚያውቅ ሐዋርያው ዮሐንስ ስለ ኢየሱስ መጠመቅ
አልጻፈም። ከዚህ ይልቅ መጥምቁ ዮሐንስ ስለ ኢየሱስ በሰጠው ምስክርነት ላይ አትኩሯል። ዮሐንስ ስለ ራሱና ስለ
ኢየሱስ ማንነት ግልጽ ግንዛቤ ነበረው።

ሀ. መጥምቁ ዮሐንስ ስለ ራሱ ለሃይማኖት መሪዎች የሰጠው መግለጫ ( ዮሐ 1፡19-28)

1. መጥምቁ ዮሐንስ አይሁዶች «የምትመጣው መሢሕ አንተ ነህ ወይ?» በማለት በጠየቁት ጊዜ መልሱ «እኔ
አይደለሁም» የሚል ነበር።
2. መጥምቁ ዮሐንስ ኤልያስ አልነበረም። በሌሎች ወንጌላት ኢየሱስ መጥምቁ ዮሐንስን ኤልያስ እያለ ሲጠራ
እንመለከታለን (ማቴ. 11፡13-14)። እንግዲህ ልዩነቱ ምንድን ነው? ምናልባትም የሚናገሩት ስለ ሁለት
የተለያዩ ሰዎች ሊሆን ይችላል። በመጀመሪያ፣ ሞትን ሳይቀምስ ወደ ሰማይ የተወሰደ ኤልያስ የሚባል ነቢይ
ነበር። አይሁዶች መሢሑ ሊመጣ ሲል ይህ ወደ ሰማይ ተወስዶ የነበረው ኤልያስ ተመልሶ ይመጣል ብለው
ያምኑ ነበር። መጥምቁ ዮሐንስ እርሱ ወደ ሰማይ ተወስዶ የነበረው ኤልያስ እንዳልሆነ ገልጾላቸዋል። በኋላ
ኢየሱስ ወደ ሚልክያስ 4፡5 በማመልከት ስለ ኢየሱስ ምጽአት የሚያውጅ ተምሳሌታዊ ኤልያስ እንደሚመጣ
ገልጾላቸዋል። መጥምቁ ዮሐንስ ይሄኛው ኤልያስ ነው።
3. መጥምቁ ዮሐንስ ነቢዩ አይደለም (ዘዳግ 18፡15፣ 18 አንብብ)። አይሁዶች ሙሴ አንድ ልዩ ነቢይ
እንደሚመጣ እንደተነበየ ያውቁ ነበር። አይሁዶች ይህ ነቢይ ከመሢሑ የተለየ ነው ብለው ያስቡ ነበር።
ሐዋርያው ዮሐንስ በመጽሐፉ ከሚያሳያቸው ነገሮች መካከል አንዱ፥ ኢየሱስ መሢሕም ነቢይም እንደሆነ
ነው። ስለሆነም ዮሐንስ ራሱን አይሁዶች ሲጠብቁ የኖሩት ነቢይ አድርጎ አላቀረበም።
4. መጥምቁ ዮሐንስ ለመሢሑ መንገድ ለማዘጋጀት የተላከ መልእክተኛ ነበር። ከመሢሑ ጋር ሲነጻጸር፣ መጥምቁ
ዮሐንስ የመሢሑን የጫማ ክሮች ለመፍታት እንደማይገባው ባሪያ ነበር።
ለ. መጥምቁ ዮሐንስ ኢየሱስ የእግዚአብሔር በግ እንደሆነ መስክሯል (ዮሐ 1፡29-34)። እግዚአብሔር በመሢሑ
ላይ መንፈስ ቅዱስን በርግብ አምሳል እንደሚያወርድ ለመጥምቁ ዮሐንስ ገልጾለታል። ምንም እንኳ ጥምቀቱ
ተለይቶ ባይገለጽም፣ መጥምቁ ዮሐንስ ርግብ በኢየሱስ ላይ ሲወርድ አይቷል። ነገር ግን ዮሐንስ ኢየሱስ
ከፖለቲካዊ መሢሕ በላይ እንደሆነ ያውቅ ነበር። ስለዚህም ኢየሱስን «የእግዚአብሔር በግ» ሲል ጠርቶታል።
ምሑራን ይህ ሐረግ ከብሉይ ኪዳን እንደ መጣ ቢያውቁም፣ ከየትኛው የብሉይ ኪዳን ክፍል እንደሆነ ይጠይቃሉ።
ዮሐንስ አብርሃም ልጁን ለመሠዋት በሄደ ጊዜ፥ እግዚአብሔር ስለሰጠው በግ (ዘፍጥ. 22፡1-14) መናገሩ ይሆን?
ወይስ ይህ ለመሥዋዕትነት የሚቀርበውን የፋሲካ በግ (ዘጸ 12፡1-11፣ 21) የሚያመለክት ይሆን? ምናልባት
በኢሳ 53፡7 የተጠቀሰውን በግ ያመለክት ይሆን? ዮሐንስ የትኛውን ለማመልከት እንደፈለገ በግልጽ ባናውቅም፣
የመሥዋዕቱ አሳብ ግን በሚገባ የሚታወቅ ነው። በብሉይ ኪዳን ለኃጢአት ስርየት በግ ዋነኛው መሥዋዕት እንደ
ነበረ ሁሉ፣ ኢየሱስም ለሰው ልጆች ኃጢአት የሚሞት መሥዋዕት ነበር። የእግዚአብሔር ፍጹም መሥዋዕት እንደ
ሆኑ፤ ኢየሱስ ለአይሁዶች ብቻ ሳይሆን ለሰዎች ሁሉ ኃጢአት መሥዋዕት ሆኖ ይቀርባል።

ሐ. ከመጥምቁ ዮሐንስ ደቀ መዛሙርት ሁለቱ ኢየሱስን ተከተሉ (ዮሐ 1፡35-51)። የኢየሱስ የመጀመሪያ ደቀ
መዛሙርት የመጡት ከየት ነበር? በገሊላ እርሱን ያገኙት ሰዎች ነበሩ? አልነበሩም። የመጀመሪያዎቹ የኢየሱስ ደቀ
መዛሙርት የመጡት ከመጥምቁ ዮሐንስ ነበር። ኢየሱስ ከተጠመቀ ከጥቂት ቀናት በኋላ፣ መጥምቁ ዮሐንስ ኢየሱስ
ሲያልፍ ተመለከተ። ከዚያም ወደ ደቀ መዛሙርቱ መለስ ብሎ፣ ለሁለተኛ ጊዜ ኢየሱስ የእግዚአብሔር በግ እንደሆነ
ነገራቸው። ቀደም ሲል ኢየሱስ ከእርሱ እንደሚልቅ ገልጾላቸው ነበር። በዚህም ጊዜ ከመጥምቁ ዮሐንስ ደቀ
መዛሙርት ሁለቱ ተከተሉት። የዮሐንስ ወንጌል ከእነዚህ የመጀመሪያዎቹ ደቀ መዛሙርት መካከል የአንዱን ስም
ብቻ ይነግረናል። እርሱም እንድርያስ ነው። ሁለተኛውስ ደቀ መዝሙር ማን ነበር? ምናልባትም ራሱ ሐዋርያው
ዮሐንስ ላይሆን አይቀርም። በዚያኑ ዕለት እንድርያስ ወንድሙን ስምዖን ጴጥሮስን ወደ ኢየሱስ አመጣው።
ጴጥሮስም የመጥምቁ ዮሐንስ ደቀ መዝሙር ነበር። በመጥምቁ ዮሐንስ ምስክርነት ምክንያት እንድርያስ ኢየሱስ
ተራ ሰው ሳይሆን መሢሕ እንደሆነ ተገንዝቦ ነበር። ጴጥሮስ ከኢየሱስ ጋር ሲገናኝ፣ ኢየሱስ ስሙን ኬፋ በማለት
ለወጠው። የጴጥሮስ የመጀመሪያ ስሙ ስምዖን ነበር። ኢየሱስ ይህንን ስም ወደ ኬፋ (በአረማይስጥ) ወይም
ጴጥሮስ (በግሪክ) ለወጠው። እነዚህ ሁለቱም ስሞች «ዓለት» የሚል ፍች አላቸው። ይህም ከኢየሱስ ትንሣኤ
በኋላ ጴጥሮስ ከዋንኞቹ የቤተ ክርስቲያን መሪዎች አንዱ እንደሚሆን ያመለክታል።

እንድርያስ ለሌሎች ለመመስከር ምሳሌ ሆነ። ምስክርነቱ የተወሳሰበ አልነበረም። ያደረገው ነገር ቢኖር ለወንድሙ
ስለ ኢየሱስ በመናገር ጴጥሮስ ከኢየሱስ ጋር እንዲገናኝ ማድረግ ነበር።

በቀጣዩ ዕለት ተጨማሪ ደቀ መዛሙርት ወደ ኢየሱስ መምጣት ጀመሩ። በመቀጠል ኢየሱስ ወደ ራሱ የጠራው
ደቀ መዝሙር ፊልጶስ ነበር። ፊልጶስ ኢየሱስን በመከተል ላይ እንደ ነበሩት ሌሎች ደቀ መዛሙርት ሁሉ የገሊላ
ሰው ስለነበር፣ እርሱም የመጥምቁ ዮሐንስ ተከታይ ሳይሆን አይቀርም። ፊልጶስ ናትናኤል የሚባል ሰው አገኘ።
ፊልጶስ ኢየሱስ ክርስቶስ የብሉይ ኪዳን ትንቢቶች ፍጻሜ እንደሆነ ተገንዝቦ ነበር። ናትናኤል ኢየሱስ ከናዝሬት
ገሊላ እንደመጣ ሲሰማ ጥርጣሬ አደረበት። ገሊላ ብዙም ሃይማኖታዊ እንቅስቃሴ የማይታይባት ኋላቀር የእስራኤል
ክፍል ነበረች። በእርሱ አስተሳሰብ መሢሑ ንጹሕና አጥባቂ አይሁዶች ከሚገኙበት የይሁዳ ክፍል መምጣት
ነበረበት።

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) እንድርያስና ፊልጶስ በዚህ ታሪክ ውስጥ የምስክርነት ምሳሌዎች ሆነው የቀረቡት እንዴት
ነው? ለ) ብዙ ክርስቲያኖች ምስክርነት የወንጌላውያን ኃላፊነት እንደሆነ አድርገው የሚያስቡት እንዴት ነው? ሐ)
ይህ ክፍል ምስክርነት ከሁላችንም እንደሚጠበቅ የሚያሳየው እንዴት ነው?

ኢየሱስ ከናትናኤል ጋር በተገናኘ ጊዜ ለመጀመሪያ ጊዜ ተራ ሰው ሳይሆን መለኮታዊ አምላክ እንደሆነ አሳይቷል።

ይህንንም ያደረገው ከሰዎች ጋር በአካል ላይገናኝ ልባቸውን እንደሚያውቅ በመግለጹ ነው። ኢየሱስ ከዚህ በፊት
ከናትናኤል ጋር ተገናኝቶ ባያውቅም፣ አምላክ ስለሆነ “እውነተኛ እስራኤላዊ” መሆኑን ተረድቶ ነበር። ይህም
ናትናኤል በሥጋ ብቻ ሳይሆን በመንፈስም እስራኤላዊ ሰመሆን እግዚአብሔርን ይወድ እንደ ነበር ያመለክታል።
ይህ ናትናኤልን አስደንቆታል። ከዚያ በኋላ ግን ኢየሱስ በአካል ባይኖሩም ሰዎች የሚያደርጓቸውን ነገሮች ለማወቅ
እንደሚችል አሳይቶታል። ኢየሱስ ናትናኤል ከበለስ በታች ሲቀመጥ በሥጋዊ ዐይኑ ባይመለከትም፣ ሁሉን አዋቂ
አምላክ በመሆኑ ይህ ችሎታ ነበረው። ይህ ችሎታ ናትናኤልን ስላስደነቀው በዮሐንስ ወንጌል ውስጥ ለመጀመሪያ
ጊዜ ስለ ኢየሱስ የእግዚአብሔር ልጅነት ሊመሰክር በቅቷል። በዚህ ጊዜ ኢየሱስ ከዚህ የሚበልጥ ታያለህ ሲል፤
ወደፊት ተጨማሪ ተአምራትን እንደሚያይ ገልጾአል።

ነገር ግን ኢየሱስ ለናትናኤል «ሰማይ ተከፍቶ መላእክት በሰው ልጅ ላይ ሲወጡና ሲወርዱ ታያለህ» ሲል ምን
ማለቱ ነበር? ይህ ለመረዳት የሚያስቸግር አገላለጽ ነው። አንዳንድ ምሑራን ምናልባት ናትናኤል ከዛፍ ሥር
ተቀምጦ መላእክት ከሰማይ በመሰላል ሲወጡና ሲወርዱ የሚያሳየውን የአብርሃምን ሕልም ታሪክ እያነበበ ሳይሆን
እንደማይቀር ይገምታሉ። በዚህ ጊዜ ኢየሱስ እርሱ በሰማይና ምድር መካከል እንደ መሰላል የሚያገለግል መሆኑን
እየተናገረ ነበር። ከእርሱ ጋር ባላቸው ግንኙነት፣ ተአምራቱን መመልከታቸው፣ ትምህርቱን መስማታቸውና ሞቱንና
ትንሣኤውን መመልከታቸው የመንግሥተ ሰማይን ምሥጢራት ሁሉ እንደ መረዳት ነበር። እንደ መንፈሳዊ
መሰላል፣ ኢየሱስ እግዚአብሔርን ለደቀ መዛሙርቱ ይገልጥላቸዋል። የደቀ መዛሙርቱንም ፍላጎቶች
ለእግዚአብሔር ያስተላልፋል። ዮሐንስ በተጨማሪም ከእግዚአብሔር ርቃ ከተቅበዘበዘችው የቀድሞዋ እስራኤል
(ያዕቆብ) በተቃራኒ ፍጹም እስራኤል እንደሆነ እያመለከተ ነበር።
የኢየሱስ የመጀመሪያው ምልክት፡- ውኃን ወደ ወይን ጠጅ ለወጠ (ዮሐ. 2፡1-11)
የኢየሱስ አገልግሎት ከይሁዳ ወደ ገሊላ ተሸጋገረ። ዮሐንስ ኢየሱስ በገሊላ ሳለ ስላጋጠመው ሁኔታ ብዙም የነገረን
ነገር የለም። ሌሎች ተመሳሳይ ወንጌላት በገሊላ ላይ ሲያተኩሩ፣ ዮሐንስ ግን በይሁዳ ላይ ትኩረት አድርጓል።

ኢየሱስ በገሊላ ሳለ ቤተሰቡና ደቀ መዛሙርቱ ለሰርግ ታድመው ነበር። እንደ ኢትዮጵያ ሁሉ በአይሁዳውያንም
ዘንድ ጋብቻ ትልቅ ትኩረት ተሰጥቶ ለአያሌ ቀናት የሚሰነብት ሥርዐት ነበር። ለእንግዳው ሁሉ የሚበቃ ምግብና
መጠጥ አለማቅረቡ ደግሞ እንደ እኛው ሁሉ በአይሁድ ባሕልም አስነዋሪ ተግባር ነበር። እንዲህ ዐይነት ችግር
የተከሰተበት ሰርግ ከዚያ በኋላ በቂ የወይን ጠጅ ባለማቅረቡ ሲፌዝበት ይሰነብት ነበር። ምናልባትም የኢየሱስ
እናት የሆነችው ቅድስት ማርያም የሰርገኞቹ ዘመድ ወይም የቅርብ ወዳጅ ሳትሆን አትቀርም። ስለሆነም ወይኑ
እንዳለቀ ስትሰማ ወደ ልጇ ዘወር ብላ ችግሩን ያስወግድላቸው ዘንድ አንድ ተአምር እንዲያደርግ ጠየቀችው። ለዚህ
ጥያቄ ኢየሱስ የሰጠው ምላሽ ለእኛ ከረር ያለ ይመስላል። ነገር ግን ኢየሱስ ለእናቱ አክብሮት የጎደለው ምላሽ
ሰጥቷል ማለቱ የማይመስል ነው። «አንቺ ሴት» የሚለው አገላለጽ ለድብ ሳይሆን፣ ሴቶችን መጥራት የሚቻልበት
ሌላው መንገድ ነበር። ኢየሱስ ይህን ሲል ምን ማለቱ ነው? ለሚለው ጥያቄ የሚቀርቡ ሁለት መልሶች አሉ።
አንደኛው፥ የወይኑ አለመኖር እኔንና አንቺን ለምን ያሳስበናል? ወይም ደግሞ በእኔና በአገልግሎቱ ላይ ምን
ሥልጣን አለሽ? ማለቱ ነው። በዚህም ኢየሱስ በሁለት እውነቶች ላይ እያተኮር ሊሆን ይችላል።

ሀ. የኃላፊነቱ ሥልጣን የኢየሱስ እንጂ የእናቱ አልነበረም። ኢየሱስ ከእግዚአብሔር አብ ጋር የተለየ ግንኙነት
ስለነበረው፥ ሊያደርግ የሚገባውን የሚነግረው እግዚአብሔር ነበር (ዮሐ 5፡36)። ይሁን እንጂ እግዚአብሔር
ኢየሱስ ውኃን ወደ ወይን ጠጅ በመለወጡ የተአምር ተግባሩን እንዲጀምር አልነገረውም፡፡ ይህ ኢየሱስ ለእናቱ
የተናገረው ቃል በሉቃስ 2፡49 ላይ ለወላጆቹ የአባቱ የሥራ ተካፋይ መሆን እንዳለበት ከተናገረው ጋር ተመሳሳይ
ነበር።

ለ. በሁለተኛ ደረጃ ፥ ኢየሱስ በጊዜው ላይ ትኩረት እያደረገ ነበር። ዮሐንስ በወንጌሉ ኢየሱስ፥ ውስን የጊዜ ሰሌዳ
እንዳለውና አገልግሎቱም በመስቀል እንደሚደመደም ገልጾአል። በይፋዊ አገልግሎቱ ሁሉ ወደዚያው መስቀል
እያመራ ነበር (ዮሐ 7፡6፣ 8፣ 30፤ 8፡20 እና 12፡23፣ 27፤ 13፡1፤ 16፡32፤ 17፡1።)

ማርያም በመጠኑም ቢሆን ኢየሱስ ተአምር ሊሠራ እንዳለው አውቃለች፤ ምክንያቱም፣ ለአገልጋዮቹ ኢየሱስ
የሚላቸውን እንዲያደርጉ ነግራቸዋለች። ኢየሱስም ለማንጻት ሥርዓት የሚሆን ውኃ የሚያጠራቅሙባቸውን
ስድስት የድንጋይ ጋኖች ውኃ እንዲሞሏቸው አላቸው። ከዚያም ውኃው ወደ ወይን ጠጅ ተቀየረ።

ዮሐንስ ይህንን የኢየሱስ የመጀመሪያ ተአምር «ምልክት» ይለዋል። ለመሆኑ ኢየሱስ በተአምሩ አማካይነት ሊያሳይ
የፈለገው ምልክት ምንድን ነበር፥ ዮሐንስስ ይህንን ተአምር መጽሐፉ ውስጥ ለምን አካተተው? ብዙ አማራጮች
አሉ። መጀመሪያ፣ አይሁዶች ስለ መሲሑ መምጣት ካሏቸው ትውፊቶች ውስጥ አንዱ ያ ጊዜ የመብልና ወይን
የመጠጥ ወቅት ይሆናል የሚል ነው። አንዳንድ ምሑራን የውኃው ወደ ወይን ጠጅ መለወጥ መሲሑ ኢየሱስ አሁን
በመካከላቸው እንዳለ የሚያሳይ ምልክት ነው ብለው ያስባሉ። ሁለተኛ፣ ምናልባትም የውኃው ወደ ወይን ጠጅ
መቀየር የመለወጥ ምልክት ሊሆን ይችላል። ኢየሱስ ተራውን ውኃ ወደ ልዩ ወይን ጠጅ እንደለወጠው ሁሉ፥
እንዲሁ የተራ ሰዎችን ሕይወት ልዩ ሰዎች እንዲሆኑ፥ ባዶ ሕይወቶችን ወደ ሙሉ ሕይወቶች፥ እና ደስታ የለሽ
ሕይወቶችን ወደ ደስተኛ ሕይወቶች ሊለውጥ ይችላል።

ሐዋርያው ዮሐንስ ተአምሩ በተከናወነበት ስፍራ ሆኖ ይመለከት እንደነበረ ምንም ጥርጥር የለውም፡፡ ምክንያቱም
ስለ ተአምሩ ብዙ ዝርዝር ጉዳዮችን ያውቃል፥ ይኸውም ምን ያህል ጋኖች እንደ ነበሩ፥ ጋኖቹ ምን ያህል ትልቅ
እንደ ነበሩ፥ እና የድግሱ ኃላፊ ምላሽ ምን እንደ ነበረ። ዮሐንስ እንደሚነግረን የኢየሱስ ደቀ መዛሙርት ይህንን
ተአምር በተመለከቱ ጊዜ ሁለት ነገሮች ሆኑ። አንደኛ፥ ተአምሩ የኢየሱስ ማንነት እና የክብሩ መገለጸ ነበር።
ሁለተኛ፥ ደቀ መዛሙርቱ በኢየሱስ ላይ ያላቸውን እምነት የመጨመሩን ሂደት ጀመሩ፡፡ ስለ ኢየሱስ ብዙ ባወቁ
ቀጥር፥ እምነታቸውም እያደገ ይመጣ ነበር። የምናምነውን የበለጠ ባወቅነው መጠን፣ እምነታችን ያድጋል።
እምነታችን ደካማ ከሆነ፥ ይሄ የሚያመለክተው ስለ ኢየሱስና ስለ እግዚአብሔር አብ ያለን እውቀት ደካማ መሆኑን
ነው።

ኢየሱስ ነጋዴዎችን ከቤተ መቅደስ አባረረ (ዮሐ. 2፡12-25)

ኢየሱስ ሦስት አስፈላጊ ሃይማኖታዊ በዓሎች ላይ ለመገኘት ወደ ኢየሩሳሌም የሄደ ይመስላል። ዮሐንስ
የሚያቀርባቸው ቀጣዮቹ ታሪኮችም በእነዚያ በዓላት ሰሞን የተካሄዱ ነበሩ። የመጀመሪያው በዓል ፋሲካ ነው።
ከሦስት ዓመት በኋላ ኢየሱስ በዚህ ዕለት ይሞታል። ኢየሱስ በዚህ ዕለት በቤተ መቅደስ ውስጥ የነበረውን አምልኮ
በተመለከተ ጊዜ ስግብግብ ነጋዴዎች አምላኪዎቹን ይበዘብዙና የአምልኮውም መንፈስ በእንስሳት ግዢውና
በገንዘብ ልውውጡ ምክንያት በተፈጠረው ጩኸት ታውኮ ነበርና ልቡ በቁጣ ተሞላ። የገመድ ጅራፍ አበጅቶ
እንስሳቱን እና ነጋዴዎቹን ከመቅደሱ አባረራቸው።

ተመሳሳዮቹ ወንጌላት ኢየሱስ ነጋዴዎቹን ያባረረው በምድር ያለውን አገልግሎቱን ጨርሶ ከመምጣቱ ጥቂት ቀደም
ብሎ እንደሆነ ሊያሳዩ፥ ዮሐንስ ግን በመጀመሪያው ላይ እንደሆነ አድርጎ ያቀርበዋል። ምናልባትም ኢየሱስ ሁለት
ጊዜ፥ ማለትም በምድር አገልግሎቱ መጀመሪያና መጨረሻ ላይ፥ አድርጎት ሊሆን ይችላል።

ይህ የኢየሱስ ድርጊት ሁለት ተቃራኒ ውጤቶችን አስከትሏል። አንደኛው፥ ለኢየሱስ ተከታዮች ከፍተኛ እምነትና
መረዳት አስገኝቶላቸዋል። በዚህ ውስጥ በብሉይ ኪዳን መጻሕፍት ላይ መሲሑ ለእግዚአብሔር ቤት ስለሚኖረው
ቅናት የተገለጸው ሲፈጸም አዩ። ሁለተኛ፥ ለማመን ያልፈለጉት ሰዎች፥ ኢየሱስ ይህንን ለማድረግ ሥልጣን
እንዳለው የሚያረጋግጥ ልዩ ምልክት ከእግዚአብሔር እንዲሰጣቸው ጠየቁ። ምንም እንኳ ኢየሱስ ብዙ ተአምራትን
ቢሠራም፥ የትኞቹም ቢሆኑ የሃይማኖት መሪዎቹን ለማሳመን በቂ አልነበሩም። ስለዚህ ኢየሱስ እርሱ መሲሑ
መሆኑን ለማሳየት ወደ ሞቱና ትንሣኤው ብቻ አመለከታቸው ኢየሱስ ወደ ፈውስ ተአምራቱና አጋንንትን ወደ
ማውጣቱ ተአምር አልጠቆማቸውም። ኢየሱስ ከሚፈጽማቸው ተአምራት ውስጥ በጣም ታላቁና የመሲሕነቱ
የመጨረሻ ማረጋገጫ (ምልክት) ሞቱና ትንሣኤው ነበር።

የውይይት ጥያቄ፡- እኛ እንዴት ነው አንዳንድ ጊዜ ኢየሱስ ከሞት በመነሣቱ ተአምር ይበልጥ ከመደሰት ይልቅ
በፈውስ ተአምር ልንደሰት የምንችለው?

ዮሐንስ የሕዝቡንም ምላሽ ገልጾአል። እነርሱ «በስሙ አመኑ።» «ነገር ግን ኢየሱስ ሰዎችን ሁሉ ያውቅ ነበር፤ ስለ
ሰውም ማንም ሊመሰክር አያስፈልገውም ነበርና አይተማመናቸውም ነበር፤ ራሱ በሰው ያለውን ያውቅ ነበርና»
(ዮሐ 2፡24-25) ተብሎ ተነግሮናል። በዚህም ዮሐንስ ከሁለት ዓይነት እምነት ጋር አስተዋውቆናል። አሁን
እንደተገለጸው ዓይነት ጥልቅ ያልሆነ፥ እኔነት የሞላበት እምነት አለ። በዚህ ዓይነቱ እምነት ሰዎች ኢየሱስን
የሚከተሉት ከእርሱ ስለሚያገኙት ነገር ብለው ነው። ኢየሱስ እነርሱ የሚፈልጉትን ነገር እስካደረገ ድረስ፥
ሊከተሉት ፈቃደኞች ናቸው። ነገር ግን የጠበቁትን ወይም ስግብግብ ፍላጎታቸውን ካላሟላላቸው፥ እንዲህ ዓይነት
እምነት ያላቸው ሰዎች ፈጥነው ኢየሱስን ይከዳሉ። ለዚህ ነው ኢየሱስ ስለ እምነታቸው ያልተደሰተው። ወደ በኋላ
የምናየው ሌላ ዓይነት እምነትም አለ፥ በኢየሱስ ማንነት ላይ እርግጠኛ ሆኖ የተደላደለ እምነት። ይህም ምድራዊ
በረከቶች ቢኖሩም ባይኖሩም በስደት ውስጥም እንኳ ቢሆን፥ የግለሰቡ እምነት ጽኑ ነው።
ኢየሱስ አዲስ ልደት ምን እንደሆነ ለኒቆዲሞስ ገለጸለት (ዮሐ. 3፡1-21)
በወንጌላት ውስጥ ፈሪሳውያን በቡድን ሆነው ኢየሱስንና አገልግሎቱን እንደ ተቃወሙ በሰፊው ተጠቅሷል።
ኢየሱስ የመጣው እነርሱ ከጠበቁት በተለየ መንገድ ስለነበረ፥ የሃይማኖት መሪዎቹ መሲሕ መሆኑን ሊቀበሉ
አልቻሉም፡፡ ደግሞም ኢየሱስ ሃይማኖታዊ ሕጎቻቸውን ባለመከተሉ፥ መንፈሳዊነቱንም ሊገነዘቡ ተስኖአቸው
ነበር። ነገር ግን ኢየሱስ ከሃይማኖታዊነታቸው ባሻገር፥ ወደ ልባቸው ዘልቆ በመመልከት፥ በግብዝነታቸው
ገስጾአቸዋል። ይህ በኢየሱስና በፈሪሳውያን መካከል የነበረው ግንኙነት ፍጥጫና ውጥረት የበዛበት ነበር።

ይህም ሆኖ፥ ከፈሪሳውያኑ አንዱ ጥልቅ መንፈሳዊ ራብ ነበረው። ኢየሱስ የፋሲካን በዓል ለማክበር ወደ ኢየሩሳሌም
ሄዶ ሳለ፥ ኒቆዲሞስ የሚባል ፈሪሳዊ መንፈሳዊ ጥያቄዎችን ይዞ ወደ እርሱ ቀረበ። ኒቆዲሞስ በጨለማ የመጣው
ምናልባት ኢየሱስን ለብቻው የሚያገኝበት ሰዓት በዚያን ጊዜ ብቻ በመሆኑ ነበር። ወይም ደግሞ ሌሎች ከኢየሱስ
ጋር ለመነጋገር መሄዱን እንዳያውቁበት አስቦ ይሆናል።

ኢየሱስ ከኒቆዲሞስ ጋር ባደረገው ንግግር፥ መንፈሳዊነት ምን ማለት እንደሆነ በሚገባ አስረድቶታል። ኒቆዲሞስ
ከእግዚአብሔር ጋር የሚደረግ ግንኙነት የተመሠረተው፡-

1. አይሁድ ሆኖ በመወለድ
2. የብሉይ ኪዳን ሕግጋትን በመጠበቅና
3. የአይሁዶችን ሃይማኖታዊ ትእዛዛት በመከተል እንደሆነ ያስብ ነበር።
ኢየሱስ ግን ኒቆዲሞስ የወንጌልን ዋና ሃሳብ እንዲገነዘብ ለማድረግ እጅግ እንግዳ አገላለጾችን ተጠቅሟል። አንድ
ሰው ከእግዚአብሔር ጋር ግንኙነት ለማድረግ እነዚህ ሦስት ነገሮች ከቶ እንደማያስችሉት ኢየሱስ ለኒቆዲሞስ
ገለጸለት። ከእግዚአብሔር ጋር ትክክለኛ ግንኙነት ለማድረግ የሚፈልግ ሰው፥ የግድ «ዳግም መወለድ» እንዳለበት
አብራራለት። የግሪኩ ቃል «ከላይ መወለድ» የሚል ፍች አለው። ከእግዚአብሔር ጋር ኅብረት ለማድረግ ወይም
ድነትን (ደኅንነትን) ለማግኘትና ለመግለጽ በአዲስ ኪዳን ገብተው የምናገኛቸው ቁልፍ ቃሎች የተነገሩት፥ በኢየሱስ
ነው። እስቲ የሚከተሉትን እውነቶች በጥሞና ተመልከት።

ሀ. ድነትን (ደኅንነትን) ለማግኘት ወይም ወደ እግዚአብሔር መንግሥት ለመግባት፥ አንድ ሰው ከውኃና ከመንፈስ
መወለድ አለበት። ውኃው ምንድን ነው? ለዚህ ጥያቄ ሁለት ምላሾች ተሰጥተዋል። አንደኛው፥ በውኃ ስለ
መጠመቅ የሚናገር ሊሆን ይችላል። ከመጥምቁ ዮሐንስ፥ ከኢየሱስና ከሐዋርያት ዘመን ጀምሮ፥ በኢየሱስ ያመነ
ሰው ወዲያውኑ በውኃ እንዲጠመቅ ይደረጋል። ይህም የቀድሞዎቹ ክርስቲያኖች አብዛኛውን ጊዜ እምነትንና
ጥምቀትን እንደ አንድ ተግባር አድርገው ይመለከቱ እንደ ነበር ያሳያል። ስለዚህ ውኃው አንድ ሰው ድነትን
(ደኅንነትን) ባገኘ ጊዜ የሚፈጽመውን ንስሐ፥ እምነትና ጥምቀት የሚያመለክት ሊሆን ይችላል። ሁለተኛው፥ ቃሉ
ይበልጥ የሚያመለክተው ሥጋዊ ልደትን ሊሆን ይችላል። አንድ ሕፃን በእናቱ ማኅፀን ውስጥ ሳለ በውኃ ተከብቦ
ይኖራል። ሕፃኑ በሚወለድበት ጊዜ በመጀመሪያ ውኃው ከዚያም ሕፃኑ ይወለዳል። ስለሆነም፥ ኢየሱስ ይህን ምሳሌ
ያመጣው አንድ ሰው መጀመሪያ በሥጋ እንደሚወለድና ከዚያም ከመንፈስ ቅዱስ ዳግም እንደሚወለድ ለመግለጽ
ነው።

ከመንፈስ መወለድ ምንድን ነው? ይህ በኢየሱስ ክርስቶስ ባመንን ጊዜ በልባችን ውስጥ የሚፈጸም መንፈሳዊ ልደት
ነው። ጳውሎስ በክርስቶስ ከማመናችን በፊት ሙታን እንደነበርን ገልጾአል። (ኤፌ 2፡1-5 አንብብ።) ስለሆነም
በሥጋዊ ልደት አማካይነት፥ የምድራዊው ቤተሰብ አባል በመሆን የምድር ሕይወታችንን እንደምንጀምር ሁሉ፥
በመንፈሳዊ ልደት ወደ እግዚአብሔር ቤተሰብ በመቀላቀል መንፈሳዊ ሕይወታችንን እንጀምራለን። ወደ
እግዚአብሔር መንግሥት ለመግባት ሥጋዊም ሆነ መንፈሳዊ ልደት አስፈላጊዎች ናቸው።
ለ. መንፈሳዊ ልደት በዓይን አይታይም። የሚታየው የተለወጠው ሕይወታችን ብቻ ነው። ከእግዚአብሔር በቀር
መንፈሳዊ ልደት የሚፈጸምበትን ቀን የሚያውቅ ማንም የለም። ኢየሱስ ይህንን እውነታ ያነጻጸረው በዓይን
ከማይታይ ነፋስ ጋር ነው። ይሁንና ነፋስ ፊታችንን ሲገርፍ ወይም የዛፍ ቅጠሎችን ሲያወዛውዝ ህልውናውን
እንደምናስተውል ሁሉ፥ የመንፈሳዊ ልደትንም መኖር የምናውቀው የአንድን ሰው ሕይወት ሲለውጥ ነው። ጳውሎስ
ይህንን አዲስ ልደት «አዲስ ፍጥረት» ይለዋል (1 ኛ ቆሮ. 5፡17)።

ሐ. ኢየሱስ የመንፈሳዊ ልደት ማዕከል ነው። ምክንያቱም እርሱ የመጣው ከሰማይ ነው። በብሉይ ኪዳን
እንደተሰቀለው የነሐስ እባብ (ዘኁ. 21፡4-9 አንብብ) እርሱም ይሰቀላል ይላል። ያንን የተሰቀለ የነሐስ እባብ
የተመለከቱ ሰዎች እንደተፈወሱ ሁሉ፥ ኢየሱስም በመስቀል ላይ ይሰቀላል፤ ለሰዎችም ሁሉ ፈውስ ይሆናል።

መ. ድነት (ደኅንነት) በራሱ የሚሆን ነገር ሳይሆን የሰዎችን ስሜትና አቀባበል የሚሻ ነው። ለመዳን የሚፈልጉ
ሰዎች በኢየሱስ ማመን አለባቸው። ማመን ያለባቸው ምንድን ነው? ኢየሱስ ኃጢአታቸውን በመስቀል ላይ እንደ
ተሸከመ ማመን አለባቸው። ምክንያቱም በእነርሱ ምትክ ሞቷል። ስለዚህ ከእነርሱ የሚጠበቀው በምትካቸው
የሞተውን ኢየሱስ ማመን ብቻ ነው። ድነትን (ደኅንነትን) ለማግኘት የተለየ የመዳኛ ሥራ መሥራት
አይጠበቅባቸውም። ይህን ጊዜ ሰው ክርስቲያን ሆኖ ይወለዳል የሚለው የተሳሳተ አመለካከታቸው ይወገዳል።
የድነት (የደኅንነት) ተስፋቸው ሁሉ የሚያርፈው ኢየሱስ በመስቀል ላይ የፈጸመላቸውን ሥራ በማመን ብቻ
ይሆናል።

ሠ. የድነት (የደኅንነት) ወይም በኢየሱስ አነጋገር የዘላለም ሕይወት ምንጩ እግዚአብሔር ነው። እንዲወለድና
እንዲሞት ኢየሱስን ወደዚህ ዓለም የላከው እግዚአብሔር አብ ነው። የላከውም ፍርድንና መንፈሳዊ ኩነኔ
እንዲያመጣ አይደለም። ይልቁንም ኢየሱስን ወደ ዓለም የላከው፥ ለሰዎች ካለው ፍቅሩ የተነሣ ነው። ልጆቹ
እንድንሆንና እንድንድን ስለወደደ ይህን አደረገ፡፡ በኋላ እንደምንመለከተው፥ የሚያምኑትን ሁሉ መርጦ ለኢየሱስ
የሚሰጠው አብ ነው (ዮሐ 6፡35-40፤ 15፡16)።

ረ. የአንድ ሰው ውሳኔ ዘላለማዊ ውጤት አለው። ሰዎች የእግዚአብሔርን ስጦታ ከናቁ በዘላለም ኩነኔ ሥር ለመኖር
መርጠዋል ማለት ነው። «ቀድሞውንም ተኮንነዋል» ማለት ነው። ስለዚህ እነዚህ ሰዎች በመንፈስ ሙታን ናቸው።
ከእግዚአብሔርም በረከት ስለራቁም፥ አንድ ቀን ቅጣታቸው ፍጻሜ አግኝቶ ለዘላለም በሲኦል ይጣላሉ። ነገር ግን
ሰዎች በኢየሱስ ብቻ ካመኑ፥ የዘላለም ሕይወት አላቸው። ይህም ሕይወት ልዩ ሕይወት ነው፤ ከእግዚአብሔር ጋር
ኅብረት የምናደርግበትና የእግዚአብሔርን ቤተሰብ ፍቅር የምንካፈልበት ሕይወት ነው። ይህንን ሕይወት ይበልጥ
ሙሉ በሆነ በረከት የምንወርሰው በመንግሥተ ሰማይ ነው። ከሞት በኋላ ማንም ሰው ሁኔታን መለወጥ
አይችልም።

ሰ. በጥቅሉ ሲታይ ብዙ ሰዎች የዓለም ብርሃን የሆነውን ክርስቶስን አይቀበሉም። ለምን? ምክንያቱም
ለእግዚአብሔር ለመገዛትና እርሱንም ለመታዘዝ ስለማይፈልጉ ነው። የእግዚአብሔርን «የብርሃን» መንገድ
ጠልተው በኃጢአት ሕይወት ደስ ይሰኛሉ። አንድ ሰው ድነትን (ደኅንነትን) የሚያገኘው ጀርባውን ለኃጢአት
ጽልመት ሰጥቶና ከዐመፅ ተለይቶ ወደ እግዚአብሔር ብርሃን ሲመለስ ብቻ ነው።

መጥምቁ ዮሐንስ ደቀ መዛሙርቱን ወደ ኢየሱስ አመለከታቸው (ዮሐ. 3፡22-36)

ራስ ወዳድነት የምእመናን ብቻ ሳይሆን የመሪዎችም ሁሉ ትልቁ ችግር ነው። ሕይወታችንን የገዛው ራስ ወዳድነት
ካልተወገደ በቀር ኢየሱስ የሚፈልገውን ዓይነት አመራር ተግባራዊ ልናደርግ አንችልም። ይህ ራስ ወዳድነት
የተለያዩ ገጽታዎች አሉት። አንደኛው፥ አንድ መሪ የግል ጥቅሙን (ገንዘብ፥ ክብር) በሚፈልግበት ጊዜ፥ ራስ
ወዳድነት ግላዊ ሊሆን ይችላል። ሁለተኛው፥ አንድ መሪ ከጠቅላላው የእግዚአብሔር ቤተሰብ ይልቅ የራሱን
ቤተሰብ ወይም ጎሳ ለመጥቀም በሚፈልግበት ጊዜ፥ ራስ ወዳድነት ቤተሰባዊ ገጽታ ይይዛል። ሦስተኛው፥
እግዚአብሔር አንድን ሰው በሚባርክበት ጊዜ መሪው ኃይልን፥ ሥልጣንንና ክብርን በመሻት የቅንዓት ስሜት
ሊያድርበት ይችላል። እነዚህ ሦስቱም ለቤተ ክርስቲያን መሪ አደገኛ መርዞች ናቸው።

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) እነዚህ ሦስት የራስ ወዳድነት ምሳሌዎች ቤተ ክርስቲያንን ሲያቆስሉ ያየህባቸውን
እጋጣሚዎች ግለጽ። ለ) ለትክክለኛ መንፈሳዊ አመራር የሚበጀው አመለካከት የትኛው ነው?

በቅንዓትና በራስ ወዳድነት መንፈስ ሳይያዙ እንዴት ትክክለኛ አመራር መስጠት እንደሚቻል ለመገንዘብም ሆነ
ለመማር መጥምቁ ዮሐንስ ጥሩ ምሳሌ ነው። መጥምቁ ዮሐንስ የኢየሱስ ዘመድ ነበር። ከኢየሱስ በዕድሜ
የሚበልጥ ከመሆኑም በላይ አገልግሎቱንም የጀመረው ከእርሱ ቀድሞ ነው። ስለሆነም እንደ አይሁዶች ልማድና
እንደ እኛም ግምት፥ ዮሐንስ ከኢየሱስ የበለጠ ክብር ይገባው ነበር። የመጥምቁ ዮሐንስ ደቀ መዛሙርት፥ ኢየሱስ
ከእርሱ የበለጡ ተከታዮችን እያፈራና አብዛኞቹም ደቀ መዛሙርት ኢየሱስን እየተከተሉ መሆኑን ሲነግሩት፥
በቅንዓት ተይዞ የኢየሱስን አገልግሎት ለማደናቀፍ መሞከር ይችል ነበር። ዮሐንስ ግን ነገሮችን የሚመራው እርሱ
ሳይሆን እግዚአብሔር እንደሆነ ተገንዝቦ ነበር። ስለሆነም እግዚአብሔር እስከ ከበረ ድረስ በቅንዓትና በራስ
ወዳድነት መንፈስ ከመነሣት ይልቅ ሌሎችን በአገልግሎታቸው ለማበረታታት ችሏል። መጥምቁ ዮሐንስ ስለ ራሱና
ስለ ኢየሱስ የተገነዘባቸውን ነገሮች አስተውል።

ሀ. እግዚአብሔር የነገሮች ሁሉ ምንጭ ነው። አንድ ሰው በቤተ ክርስቲያን ላለው ሥልጣን መንፈሳዊ ስጦታ፥
ተወዳጅነት፥ ስኬት ሁሉ ምንጩ እግዚአብሔር ነው። ሁሉም የሚመጣው «ከሰማይ» ነው።

ለ. መጥምቁ ዮሐንስ በእግዚአብሔር ዕቅድ ውስጥ ያለውን ስፍራ ያውቅ ነበር። ዮሐንስ “የሙሽራው ወዳጅ”
እንደመሆኑ መጠን፣ የሙሽራው ማለትም የኢየሱስ ስኬት ተካፋይ መሆን እንዳለበት ያምን ነበር። ደስታው ኢየሱስ
ሲከብርና እግዚአብሔርም የሰጠውን ተግባር ሲፈጽም ማየት ነበር። ምንም እንኳ የዮሐንስ አገልግሎት እያበቃና
ተከታዮቹም እየቀነሱ ቢመጡም፥ ይህ ግን ለእርሱ ምኑም አልነበረም። ራሱ ዮሐንስ እንደተናገረው «እርሱ ሊልቅ
እኔ ግን ላንስ ይገባኛልና» ብሏል። መጥምቁ ዮሐንስ ኢየሱስ የመሢህነቱን ተግባር ሲያከናውን በመመልከቱ
በደስታ ተሞልቷል። አንድ መሪ ሌላው ከእርሱ የበለጠ ሲወደድና ፍሬያማ ሲሆን ሲያይ ደስ ሊሰኝ የሚችለው
ብስለት ሲኖረው ነው። አንድ መሪ ይህን ለማድረግ የሚችለው ለእርሱም ሆነ ለሌላው መሪ አገልግሎትንና ፍሬን
የሚሰጥ እግዚአብሔር እንደሆነ ሲያስብ ብቻ ነው። ሁለቱም የሙሽራው , ወዳጆች በመሆናቸው በራሳቸው
ሳይሆን በክርስቶስ ክብር ደስ ሊሰኙ ይገባል። የመንፈሳዊ መሪ ትልቁ ምኞት እርሱ ሳይሆን እግዚአብሔር ከብሮ
ማየት ነው። እግዚአብሔር በወጣትና ይበልጥ ተወዳጅ በሆነ መሪ ሊተካው ሲፈልግ እንኳ፥ ይህንን መቀበል
አለበት። ከሁሉም የሚልቀው የቤተ ክርስቲያን ዕድገትና የክርስቶስ መክበር ነውና።

ሐ. ኢየሱስ ክርስቶስ «ከላይ» ማለትም ከሰማይ ነው። እርሱ አምላክ ነው፤ ዮሐንስ ግን «ከምድር» ነው።
በእግዚአብሔር ዕቅድ ውስጥ፥ ክርስቶስ ከሌላው ሰው መላቅና መከበር አለበት። አንድ መሪ በብዙ ሺህ የሚቆጠሩ
ሰዎች በመፈወሱ ምክንያት ሰዎች ከኢየሱስ ይልቅ እርሱን የሚመለከቱ ከሆነ ችግር አለ ማለት ነው። አንድ መሪ
ፍሬያማ ነው የሚባለው፥ ሰዎች ክርስቶስን እንዲመለከቱ ሲያደርግ ነው። የጀማ ስብከት የሚያካሂዱ ታዋቂ
መሪዎችንና የፈውስ አገልጋዮችን ከምንመረምርበት መንገድ ውስጥ አንዱ፥ «እየከበረ ያለው ማን ነው? አገልጋዩ
ነው ወይስ ክርስቶስ? ይበልጥ ታዋቂነትን እያገኘ ያለው ማን ነው?» ብለን በመጠየቅ ነው።
መ. እውነትን በትክክል መናገር የሚችለው ኢየሱስ ብቻ ነው፤ ምከንያቱም እግዚአብሔርን ያየም ሆነ የመንግሥተ
ሰማይን እውነቶች ሁሉ የሚያውቅ እርሱ ክርስቶስ ነው። የኢየሱስ ቃል የእግዚአብሔር ቃል በመሆኑ ልንታዘዘው
ይገባል። እግዚአብሔር ለማንም የሰው ልጅ ያልሰጠውን መንፈስ ቅዱስን በምልአት ለክርስቶስ ሰጥቶታል።
እግዚአብሔር ክርስቶስን ስለሚወደው በምድር ላይ ሥልጣንን ሰጥቶታል።

ሠ. የሰው ልጆች ምርጫ ቀርቦላቸዋል። መጥምቁ ዮሐንስን ተቀበሉም አልተቀበሉም ይሄን ያህል ወሳኝ አይደለም፤
ነገር ግን ክርስቶስን ይቀበሉት ይሆን? ኢየሱስ በምድር ላይ በነበረበት ጊዜ፥ ኢየሱስ ስለ ራሱ የሰጠውን ምስክርነት
የተቀበሉ ጥቂቶች ናቸው። ይሁን እንጂ በታሪክ ሁሉ ውስጥ ከኢየሱስ ዘመን ጀምሮ እስከ ዛሬ ድረስ ኢየሱስን
በተመለከተ ትልቅ ልዩነት (መከፋፈል) ሆኖአል። ኢየሱስን የድነታቸው (የደኅንነታቸው) ምንጭ አድርገው
ያልተቀበሉ ሰዎች፥ የእግዚአብሔርን ቁጣና ዘላለማዊ ቅጣት ይቀበላሉ። ነገር ግን ኢየሱስን የድነታቸው
(የደኅንነታቸው) ምንጭ አድርገው የተቀበሉ ሰዎች፥ እግዚአብሔር ለዘላለም ለልጆቹ የሚሰጠውን ልዩ ሕይወት
ያገኛሉ።

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) ዮሐንስ ስለ ራሱ አገልግሎት የነበረውን ግንዛቤና የድነትን (የደኅንነትን) ግልጽ መልእክት
አብራራ። ለ) እንደ መሪዎች ይህን አሳብ መረዳታችንና እግዚአብሔር ለሌሎች እንድናካፍል የሚፈልገውን
መልእክት በትክክል መረዳታችን የሚጠቅመን እንዴት ነው? ሐ) ከመጥምቁ ዮሐንስ አገልግሎት ለሕይወትህና
በቤተ ክርስቲያንህ ላለህ አገልግሎት ልትጠቀምባቸው የምትችላቸውን ነገሮች ዝርዝር።

ኢየሱስ ድነትን (ደኅንነትን) ለሳምራዊቷ ሴት አብራራ (ዮሐ. 4፡1-42)

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) በኢትዮጵያ ውስጥ በተለያዩ የጾታ፥ የጎሣና የኢኮኖሚ ደረጃ ላይ በሚገኙ ሰዎች መካከል
የምታያቸውን የመናናቅ ሁኔታ ዘርዝር። እነዚህ አሉታዊ የመናናቅ ሁኔታዎች አንዳንድ ጊዜ በቤተ ክርስቲያን ውስጥ
የሚንጸባረቁት እንዴት ነው? ለ) እነዚህ የመናናቅ ሁኔታዎች አንዳንድ ጊዜ በቤተ ክርስቲያን ውስጥ የሚከሰቱት
እንዴት ነው? ሐ) ክርስቶስ በእነዚህ ሁለት የተለያዩ ቡድኖች መካከል ያለው ግንኙነት ምን ዓይነት መልክ
እንዲኖረው ነው የሚፈልገው?

በማኅበረሰቡ ውስጥ ሥር የሰደደ መናናቅ አብዛኛውን ጊዜ ቤተ ክርስቲያንን የሚጎዳ መርዝ ነው። ወንዶች ሴቶችን
ይንቃሉ። አንዱ ጎሳ ከሌላው እበልጣለሁ ብሎ ያስባል። የተማሩት ያልተማሩትን ይንቃሉ። የከተማ ሰዎች ከገጠር
ሰዎች እንሻላለን ብለው ያስባሉ። ነጋዴዎች ወይም ገበሬዎች ደግሞ ከሸክላ ሠሪዎችና ከቀጥቃጮች እንሻላለን
ብለው ያስባሉ። መናናቅ ሌላው የትዕቢት ገጽታ ነው፤ እግዚአብሔር ደግሞ ትዕቢትን ይጠላል። (ያዕ. 4፡6፤ 2፡1-
7 አንብብ።)

አይሁዶች ሌሎች ሕዝቦችን ክፉኛ ይንቃሉ። አሕዛብን እጅግ ስለሚጠሉ እግዚአብሔር ለአሕዛብ ፍቅርም ሆነ
ዕቅድ የለውም ብለው ያስቡ ነበር። አሕዛብ ልክ እንደ አረም ተነቅለው መጣል አለባቸው ይሉ ነበር። ግማሽ
ጎናቸው አይሁድ ግማሽ ጎናቸው ደግሞ አሕዛብ የነበሩትንና ከይሁዳ በስተ ሰሜን በገሊላና በይሁዳ መካከል ይኖሩ
በነበሩት ሳምራውያን ላይ የነበራቸው ጥላቻ የከፋ ነበር። በ 722 ዓ.ዓ እስራኤል ወደ አሦር በምርኮ ከሄደችና
ከየቦታው ተግዘው የመጡ አሕዛብ በሰማርያ እንዲሰፍሩ ከተደረገ በኋላ፥ በሳምራውያንና በአይሁዳውያን መካክል
የከረረ ጠላትነት ሰፍኖ ቆይቷል። በመቃቢያን ዘመን ይህ ጠላትነት እጅግ ከማየሉ የተነሣ፥ አይሁዶች በሺህ
የሚቆጠሩ ሳምራውያንን ገድለዋል። ይህ ጥላቻ እጅግ እየከፋ በመምጣቱ ማንኛውም አይሁዳዊ በሰማርያ በኩል
አያልፍም ነበር። አይሁዶች ሰማርያን አልፈው ወደ ገሊላ ለመሄድ ተጨማሪ ብዙ ኪሎ ሜትሮችን ለመጓዝ
ተገድደዋል።
ኢየሱስ ይጠላው የነበረ ሌላም መናናቅ ነበር። ይህም በወንዶችና በሴቶች መካከል የነበረው መናናቅ ነው።
ከአይሁድ ወገን የሆኑ ወንዶች ብዙውን ጊዜ፥ «እግዚአብሔር ሆይ፥ ሴት አድርገህ ስላልፈጠርኸኝ አመሰግንሃለሁ»
በማለት ይጸልዩ ነበር። ነገር ግን ኢየሱስ ለሴቶች የነበረው አመለካከት በዚያን ዘመን ከነበሩት አይሁዳዊ ወንዶችና
ዛሬም በብዙ አብያተ ክርስቲያናት ከሚገኙ ምእመናን የተለየ ነበር።

ኢየሱስ የመናናቅ ሕይወትን አውግዟል። እግዚአብሔር ሰዎችን ሁሉ እንደሚወድ ለደቀ መዛሙርቱ አስተምሯል።
በኢየሱስና በሳምራዊቷ ሴት ታሪክ ውስጥ የኢየሱስን ልብ በግልጽ ማየት ይቻላል፤ ኢየሱስ የጥላቻን ግድግዳ
አፍርሶ አንዲት የተናቀች ሴት በእርሱ እንድታምን አደረገ። ይህ የክርስቶስና የሳምራዊቷ ሴት ታሪክ፥ ለሰዎች
እንዴት መመስከር እንደምንችል የሚያሳይ ግሩም ምሳሌ ነው። ከዚህ ታሪክ ብዙ እውነቶችን መማር ቢቻልም፤
ከዚህ በታች ስድስት ዐበይት እውነቶች ቀርበዋል፡-

1. ኢየሱስ ከሌሎች ጋር ለመወዳደር አልፈለገም። የእርሱ እውቅና ማግኘት ከመጥምቁ ዮሐንስ ጋር የውድድር
መንፈስ እንዳስከተለ ሲያውቅ፥ ይሁዳን ትቶ ወደ ገሊላ ተመለሰ። ከሌሎች አብያተ ክርስቲያናት ወይም ቤተ
እምነቶች ጋር ለመወዳደር (ለመፎካከር) እንዳልተጠራን ሁልጊዜ ልብ ማለት ይኖርብናል። በኢየሱስ የሚያምኑ
ሁሉ እውነተኛ መንፈሳዊ ወንድሞቻችንና እኅቶቻችን ናቸው። ስለሆነም፥ ልንወዳቸውና ልንቀበላቸው ይገባል።
እግዚአብሔር ሌላውን ግለሰብ ወይም ቤተ ክርስቲያን ከእኛ በላይ ቢጠቀም፥ ከእነርሱ ጋር ከመፎካከር ይልቅ
በእግዚአብሔር መንግሥት መስፋፋት ደስ ልንሰኝ ይገባል።
2. ኢየሱስ በሰማርያ በኩል ማለፍ ነበረበት። በዚያን ዘመን አንድ ሰው ከይሁዳ ወደ ሰማርያ ለመሄድ
የሚያስችሉት ሦስት ሁኔታዎች ነበሩ። ከእነዚህ ሁሉ ቀጥተኛው በሰማርያ በኩል ማለፍ ነው፤ ይሁን እንጂ
አይሁዶች ሳምራውያንን በብርቱ ስለሚጠሏቸው ይህን መንገድ እምብዛም አይጠቀሙም ነበር። ወይም ደግሞ
ከሰማርያ በስተ ምዕራብ በኩል ከተጓዙ በኋላ ወደ ገሊላ መመለስም ይቻል ነበር። ሦስተኛው መንገድ ደግሞ
የዮርዳኖስን ወንዝ ተሻግረው ከሰማርያ በስተ ምሥራቅ ከሄዱ በኋላ እንደገና የዮርዳኖስን ወንዝ ተሻግረው ወደ
ገሊላ መመለስም ይቻላል። ብዙውን ጊዜ አይሁዶች በቀጥታ በሰማርያ በኩል ከማለፍ ይልቅ ሁለተኛውንና
ሦስተኛውን መንገድ ይመርጡ ነበር። እንግዲህ ኢየሱስ በሰማርያ በኩል ለማለፍ የተገደደው መንገዱ ይሄ ብቻ
ስለሆነ ሳይሆን፥ እግዚአብሔር ሳምራዊቷን ሴት እንዲያገኝ ስለነገረው ነው።
3. ኢየሱስ ከሳምራዊቷ ሴት ጋር በተነጋገረበት ጊዜ ሁለት የምስክርነት መርሖዎችን ተጠቅሟል። አንደኛው፥
ንግግሩን የጀመረው ሴቲቱ ከምትፈልገው ነገር በመነሣት ነበር። ሴቲቱ ውኃ መቅዳት ሰልችቷት ነበር፤ እርሱ
ግን መንፈሳዊ ውኃ አቀረበላት። ሁለተኛው፥ ከምታውቀው ተነሥቶ ወደማታውቀው ወሰዳት። የውኃ ጥማቷን
መንፈሳዊ ጥማቷን ለመግለጽ ተጠቀመበት።
አንዲት ሴት ውኃ ለመቅዳት እኩለ ቀን ላይ መሄድ እንግዳ ነገር ነው ምክንያቱም ይህ ሰዓት ሙቀቱ እጅግ
የሚበረታበት ሰዓት ስለሆነ ነው። ሌቶች ውኃ ለመቅዳት የሚሄዱት ጠዋት ወይም ማታ ነው። ነገር ግን ይህች
ሳምራዊት ሴት በማኅበረሰቡ የተጠላችና ሌሎችም ሰዎች የሚያውቋት ዘማዊ በመሆኗ ማንም ሰው በሌለበት ሰዓት
ውኃ ለመቅዳት ወረደች። ምናልባትም ስላሳለፈችው ሕይወት ነፍስና ሥጋዋን የሚለያይ ሐሜት ሰምታ ይሆናል።
በውኃው ጉድጓድ አካባቢ የሚሰበሰቡ ሌሎች ሴቶች አግልለዋትም ሊሆን ይችላል።

ኢየሱስ ለዚህች ሴት ስለ ወንጌል ሊነግራት አስቦ፤ ንግግሩንም ጥያቄ በማንሣት ጀመረ። ይህ በአይሁዳውያን ዘንድ
እጅግ እንግዳ ተግባር ነበር። በተለይም አንድ አይሁዳዊ ወንድ አንዲትን ሴት ይህን አድርጊልኝ ሊላት አይችልም።
ኢየሱስ ይህን ጊዜ የተጠቀመው እርሱ ብቻ ሊሰጣት ስለሚችለው «ሕያው ውኃ» ማለትም ዘላለማዊ ሕይወት
ሊነግራት ነው። (ማስታወሻ፡- በአይሁድ አፈ-ታሪክ መሠረት መሢሑ በመጣ ጊዜ ይሰጠናል ብለው ከሚያስቡት
ነገሮች መካከል አንዱ ሙሴ እስራኤላውያን በምድረ በዳ በነበሩ ጊዜ ከዓለት ውኃ እንዳፈለቀላቸው ሁሉ
መሢሑም የማያቋርጥ ውኃ እንደሚሰጣቸው ነበር።) ሴቲቱ ኢየሱስ የሚናገረው ስለ ምድራዊ ውኃ መሰላት።
ስለዚህ ሊሰጣት ያሰበው ውኃ የዘላለምን ሕይወት ውኃ እንደሆነ አብራራላት።
ነገር ግን ለሰው ኢየሱስ የሚሰጠውን በረከት ብቻ ማወቅ በቂ አይደለም፤ እያንዳንዱ ሰው በኃጢአቱ መገሠጽ
አለበት። ስለሆነም ኢየሱስ አምስት ባሎችን ያገባችና በወቅቱ ባሏ ካልሆነ ሰው ጋር የምትኖር ኃጢአተኛ መሆኗን
ገለጸላት። ክርስቶስ ይህን ያደረገው የእግዚአብሔር ጸጋ እንደሚያስፈልጋት ለማመልከት ነበር።

በሕይወታችን ውስጥ ያለውን ኃጢአት ለመቀበል እጅግ አስቸጋሪ ነው። የምንመሰክርላቸው ስዎችም ሆኑ እኛ
አብዛኛውን ጊዜ ርእሰ ጉዳዩን ወደ ሌላ አቅጣጫ ለማዞር እንጥራለን። ስለዚህ ሴቲቱ ትክክለኛው የአምልኮ ስፍራ
ሳምራውያኑ የሚያመልኩበት የገሪዛን ተራራ ነው ወይስ አይሁዳውያኑ የሚያመልኩባት ኢየሩሳሌም ስትል አንድ
ነገረ መለኮታዊ ጥያቄ አነሣች። ኢየሱስ ግን ውይይቱ ወደ ሌላ አቅጣጫ እንዳያመራ አደረገ። ይልቁንም፥ ወደ
አምልኮ ዋነኛ አሳብ በማምራት የሚከተለውን አስተማራት።

ሀ. አምልኮ በእውነት ላይ መመሥረት አለበት። ይህ እውነት በሁለት መንገዶች ተመልክቷል። አንደኛው፥

በእግዚአብሔር ቃል ላይ ከተመሠረተ አምልኮ የሚመጣ እውነት አለ። ክርስቶስ የአይሁዶች አምልኮ
የተመሠረተው በብሉይ ኪዳን ላይ በመሆኑ፥ የትክክለኛ አምልኮ ምንጭ እንደሆነ ገልጾላታል። መሢሑ ከመጣ
በኋላ ግን ዐቢዩ ጥያቄ የሰዎች ልብ እንጂ የአምልኮ ስፍራ አይደለም። ሁለተኛው፥ እውነት ከምናምነውና
የእግዚአብሔርም ቃል ከሚናገረው እንጻር የምንኖረውን ሕይወት ያመለክታል። ብዙ ክርስቲያኖች ክርስቶስ ብቸኛ
የድነት (የደኅንነት) መንገድ እንደሆነ ይናገራሉ። ይሁንና ወደ ጠንቋዮች ይሄዳሉ፤ መልካም ሥራ በመሥራት ወደ
መንግሥተ ሰማይ ለመግባት ይጥራሉ፤ ወይም ደግሞ በክርስቲያን ቤተሰብ ውስጥ በመወለዳቸው ድነትን
(ደኅንነትን) እንደሚያገኙ ይናገራሉ። አንዳንድ ሰዎች የክርስቶስ ተከታይ እንደ ሆኑ ይናገራሉ። ይሁንና በቤት
ወይም ከቤተ ክርስቲያን ውጭ የሚያደርጉት ነገር ከእግዚአብሔር ቃል ጋር አይስማማም። የብዙ ክርስቲያኖች
ሕይወት በመንፈሳዊ ግብዝነት የተሞላ ነው። ስለዚህ ክርስትናቸው ከልብ በሆነ እውነት ላይ የተመሠረተ
አይደለም። በእውነት ማምለክ የግብዝነት ተቃራኒ ነው፤ ግብዝነት መንፈሳዊነታችንን ለማሳየት የምንጣጣርበት
መንገድ ነው።

ለ. አምልኮ በመንፈስ ላይ መመሥረት አለበት። ይህም ሁለት መሠረታዊ አሳቦችን ይዟል። አንደኛው፥ አምልኮ
በመንፈስ ቅዱስ ላይ መመሥረት አለበት። መንፈስ ቅዱስ ወደ ግለሰቡ ልብ ውስጥ መንፈሳዊ ሕይወትን
ከማምጣቱም በላይ ግለሰቡ እግዚአብሔርን እንዲያመልክ ያነሣሣዋል። እግዚአብሔርን በንጽሕና ልናመልክ
የምንችለው መንፈስ ቅዱስ ልባችንን በሚያንቀሳቅስበት ጊዜ ብቻ ነው። ሁለተኛው፥ አምልኮ በመንፈስ ከተዘጋጀ
ልብ መፍለቅ አለበት። ዳግም መወለዱ ብቻ ሳይሆን፥ የምንዘምራቸው መዝሙሮች፥ የምንጸልያቸው ጸሎቶችና
የምንሰማቸው ስብከቶች ሁሉ፥ አክብሮታችንንና ፍቅራችንን ለእግዚአብሔር ለመግለጽ ከሚሻ ልብ ሊመነጩ
ይገባል። አምልኮ ወደ ቤተ ክርስቲያን ስንመጣ ብቻ የሚፈጸም ተግባር ሊሆን አይገባም። ነገር ግን ሳምንቱን ሁሉ
የምንመላለስበት የታዛዥነትና የፍቅር ሕይወት ሊሆን ይገባል።

አምልኮ ሁለት ነገርችን ያካትታል። አምልኮ በልማድ ወይም በስሜት ላይ መመሥረት የለበትም። ነገር ግን አምልኮ
ሕይወት ያለው እውነተኛ ድርጊት መሆን ይኖርበታል። በተጨማሪም፥ አምልኮ ለእግዚአብሔር ካለን የትሕትና
መገዛት የሚመነጭና በእግዚአብሔር ቃል ላይ መመሥረት አለበት። ዛሬ በቤተ ክርስቲያን ውስጥ የምናካሂደው
አምልኮ ስሜት የሞላበት ነው። ይህ አብ ደስ የሚሰኝበት አምልኮ ነውን? በልማድ የምናከናውነው ተግባር ምን
ያህል ነው? ወይም ሳናስብ በስሜት የምንፈጽመውስ በእግዚአብሔር ቃል ላይ ያልተመሠረተ መሆኑ እየታወቀ፥
ሰዎች በመንፈሳዊነታቸው ሌሎችን ለማስደሰት ብለው የሚያደርጓቸው ነገሮችስ ምን ያህል በርክተዋል?

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) የቤተ ክርስቲያንህን አምልኮ ሥርዓት ገምግም። መንፈስና እውነት የዚህ አምልኮ
መገለጫዎች ናቸው ብለህ ታስባለህ? ለ) ካልሆነ፥ አምልኮአችሁ እግዚአብሔርን የሚያስደስት ይሆን ዘንድ
ሊለውጥ የሚገባው ምንድን ነው?
4. ከዚህ ምንባብ የምንማረው አራተኛው መርሕ ብርቱ ምስክርነት መስጠት የሚችሉት የተለየ ጸጋ አላቸው ብለን
የምናስባቸው ሰዎች ሳይሆኑ፥ እግዚአብሔር በሕይወታቸው ውስጥ ያደረገውን ነገር የሚናገሩ አዳዲስ
ክርስቲያኖች ናቸው። ሳምራዊቷ ሴት ስለ ኢየሱስ በከተማይቱ ውስጥ ለነበሩት ሰዎች በመናገሯ ብዙዎች
በእርሱ ሊያምኑ ችለዋል።
5. እግዚአብሔር የሚጠይቀንን ከማድረግ የበለጠ ምንም የሚያስደስት ነገር የለም። ኢየሱስ ለሳምራዊቷ ሴት
ወንጌልን በማካፈሉ ምግብ ከመብላት የበለጠ ደስ አሰኝቶታል።
6. የኢየሱስ ተከታዮች አጋጣሚዎችን ሁሉ ለምስክርነት መጠቀም አስፈላጊ መሆኑን መገንዘብ አለባቸው። ወደፊት
ለምስክርነት አመቺ ዘመን ይመጣል ብለን የምንጠብቀው ጊዜ አይኖርም። ይልቁንም እንደ ሳምራዊቷ ሴት
«ለመሰብሰብ የደረሱ ብዙ መከሮች» አሉ። ስንዴ ከዘራን በኋላ መከሩን ለመሰብሰብ አራት ወር መጠበቅ
ይኖርብን ይሆናል። በእግዚአብሔር መንፈሳዊ መከር ግን እንዲህ አይደለም፥ መከሩ የሚደርስበትና
የሚሰበሰብበት ጊዜ አንድ ነው። ብዙውን ጊዜ ግን እነዚህ ሁለቱ በአንድ ሰው አይካሄዱም። አንድ ሰው
ወንጌሉን ይመሰክራል። ይህም ዘሩን መዝራት ነው። በዚህ ጊዜ የተመሰከረለት ግለሰብ በክርስቶስ ላያምን
ይችላል። በኋላ ግን ሌላ ሰው ሊመሰክርለትና ሊያምን ይችላል፤ ይህ መከሩን መሰብሰብ ነው። በእግዚአብሔር
ሥራ ደስ መሰኘት እንጂ እርስ በርሳችን መቀናናት የለብንም።
የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) ከዚህ ታሪክ ላላመኑ ሰዎች እምነታችንን ስለማካፈል የምንማራቸው መርሖዎች ምንድን
ናቸው? ለ) በቅርቡ ለአንድ ሰው ስለ ክርስቶስ የመሰከርኸው መቼ ነው? ምላሻቸውስ ምን ነበር? ሐ) ኢየሱስ
የተጠቀመባቸውን ሁለት መርሖዎች በመጠቀም የተሻለ ምስክርነት ልትሰጥ የምትችለው እንዴት ነበር? (ከላይ
ቁጥር 3 ን ተመልከት)።

ኢየሱስ በሽተኞችን መፈወሱና ስለ ሥልጣኑ ከአይሁድ መሪዎች ጋር መከራከሩ (ዮሐ. 4፡

43-5፡47)
፩. ሁለተኛው ምልክት፡ ኢየሱስ የሹሙን ልጅ ፈወሰ (ዮሐ 4:43-54)

አንዳንድ ጊዜ የፈውስ ስጦታ ያለው ሰው በመካከላችን ከሌለ እግዚአብሔር ሰዎችን የሚፈውስ አይመስለንም።
ወይም ደግሞ ታማሚውን ሰው የፈውስ አገልግሎት ወደሚካሄድበት ቤተ ክርስቲያን እንወስዳለን። ልጁ
እንዲፈወስለት ወደ ኢየሱስ የመጣው ሹምም እንዲህ ዓይነት አመለካከት ነበረው። ኢየሱስ ወደ ቤቱ መጥቶ ልጁን
እንዲዳስስለት ፈለገ። ኢየሱስ ግን የሹሙን ሰው እምነት በአንድ ደረጃ አሳደገለት። ኢየሱስ ወደ ቤቱ መሄድ
(መምጣት) እንደማያስፈልገው ነገረው። ሰውየው ማድረግ ያለበት ኢየሱስ የተናገረውን ቃል ማመን ብቻ ነው።
ሰውየውም እንዲሁ አደረገ፤ ልጁም ዳነለት።

ይህ ሁለተኛው (ምልክት) ኢየሱስ የእግዚአብሔር ልጅ በመሆኑ ኃይል እንዳለው አሳይቷል። ኢየሱስ መለኮታዊ
ፈዋሽ ነው። ነገር ግን እንደ ሌሎች ሰዎች እርሱ ከበሽተኛው አጠገብ የግድ መገኘት አያስፈልገውም። ኢየሱስ
ከየትም ስፍራ ሆኖ መፈወስ ይችላል። ይህ ኢየሱስ አሁን በመንግሥተ ሰማይ አለ። ከእኛ ርቆ እንደሚኖር ልናስብና
ዳስሰው ሊፈውሱን ወደሚችሉ ሌሎች ሰዎች ለመሄድ እንፈልግ ይሆናል። እንዲህ በማድረጋችን ግን ኢየሱስ
ስሰማይ ሆኖ ልክ በአጠገባችን እንዳለ ያህል ሊፈውሰን እንደሚችል እንዘነጋለን። ሹሙ ሰውዬ የነበረውን ዓይነት
እምነት ሊኖረን ይገባል። ኢየሱስ ከፈቀደ ከየትኛውም ዓይነት በሽታ ሊፈውሰን እንደሚችል ማመን አለብን።
እምነታችንን በሰው (የፈውስ አገልጋይ)፥ በቦታ (የተለየ ቤተ ክርስቲያን)፥ በተለየ ፕሮግራም ወይም ሥርዓት ላይ
መመሥረት የለብንም። ኢየሱስ ብቸኛ የመለኮታዊ ፈውስ ምንጭ ነው።

የውይይት ጥያቄ፡- ) ኢየሱስ ሰዎችን ሊፈውስ ያየህባቸውን አጋጣሚዎች ዘርዝር። ለ) በፈውስ ጊዜ በፈዋሹ፥
በስፍራው ወይም በሥርዓቱ ላይ ከፍተኛ አጽንኦት ማድረጉ ትክክል ያልሆነው ለምንድን ነው?
፪. ኢየሱስ አንድ በሽተኛን በቤተ ሳይዳ ፈወሰ (ዮሐ 5፡1-15)

ዮሐንስ የጠቀሰው ሦስተኛው ምልክት ለ 38 ዓመት ታሞ የነበረውን (ምናልባትም ሽባ የነበረውን) ሰው ታሪክ

ነው። ለጥቂት ጊዜ የታመመን ሰው መፈወስ ቀላል ይመስላል፤ ይሁንና ለረጅም ዘመን የታመመውን እንዲህ
ያለውን ሰው ለመፈወስ ከቶ የማይሞከር ነው። ለመሢሑ ለኢየሱስ ግን ለአንድ ሳምንት የታመመን ሰው መፈወስ
ቀላል እንደ ሆነ ሁሉ፥ ለ 38 ዓመት የታመመውንም ሰው መፈወስ ቀላል ነው።

ዮሐንስ እንደገለጸው፥ ኢየሱስ ይህን ተአምር በፈጸመበት ጊዜ የአይሁድ በዓል እየተከበረ ነበር። በዚህ ክፍል
የተጠቀሰው በዓል የትኛው በዓል እንደሆነ ሊቃውንት ከስምምነት ላይ አልደረሱም። በዓሉ ምናልባት የአይሁድ
ወንዶች ሁሉ ሊያከብሩ ከሚገቧቸው ሦስት በዓላት፥ ማለትም ፋሲካ፥ በዓለ ኀምሳና የመገናኛ ድንኳን እንዱ
ሳይሆን አይቀርም። ይህ በዓል የፋሲካ በዓል ከሆነ፥ የክርስቶስ ይፋዊ አገልግሎት ለምን ያህል ጊዜ እንደ ቆየ
ለመወሰን ይረዳል። ዮሐንስ ሌሎች ሦስት የፋሲካ በዓሎችን ጠቅሷል (ዮሐ 2፡13፤ 6፡4፤ 11፡55)። ይህ የፋሲካ
በዓል ከሆነ፥ የክርስቶስ አገልግሎት የቆየው ከሦስት እስከ አራት ዓመት ያህል ነበር ማለት ነው። በዓሉ ፋሲካ
ካልሆነ ግን፥ የክርስቶስ አገልግሎት የቆየው ለሁለትና ሦስት ዓመት ብቻ ነበር ማለት ነው።

ዮሐንስ 5፡4 በመጀመሪያው ቅጂ ላይ ስለመኖሩ በሊቃውንት ዘንድ ክርክር አለ። አብዛኞቹ ሊቃውንት የውኃው
«መናወጥ» ምን እንደሆነ ለማብራራት ሲባል ከጊዜ በኋላ የተጨመረ አሳብ ነው በሚለው ይስማማሉ።

ኢየሱስ የፈጸማቸው አብዛኞቹ ተአምራት የተከናወኑት በበሽተኞቹ ጥያቄ ሲሆን፥ በዚህ ስፍራ ግን ክርስቶስ ያለ
ማንም ጥያቄ በሽተኛውን ሲፈውስ እንመለከታለን። ቤተሳይዳ በሚባል የውኃ ኩሬ አካባቢ ሲመላለስ ብዙ ሰዎች
ተኝተው አገኛቸው። ክርስቶስ ሁሉንም ለመፈወስ አለመሞከሩ አስደናቂ ነገር ነው። ነገር ግን ለብዙ ዓመት በዚያ
ተኝቶ ወደነበረው ሰው ሄደ። ውኃውን እግዚአብሔር በሚያናውጥበት ጊዜ መጀመሪያ የገባ ሰው ይፈወስ ነበር።
ይህ ሰው ግን ወደ ውኃው የሚያስገባ ዘመድም ሆነ ጓደኛ አልነበረውም። አንድ ቀን እፈወሳለሁ የሚል ተስፋ
ስለነበረው ብቻ ዘመኑን ሁሉ በዚያ ቆየ። በመሢሑ የማመን ምንም ምልክት ሳይታይበት ኢየሱስ ግን ፈወሰው።

ይህ ሦስተኛው ምልክት የሚያስተላልፍልን መልእክት ምንድን ነው? በመጀመሪያ፥ ኢየሱስ የትኛውንም ዓይነት
በሽታ ለመፈወስ ኃይል እንዳለው ያሳያል። ለኢየሱስ የሚያቅተው ምንም ነገር የለም። ነገር ግን ይህ ሰው
ኃጢአተኛነታችንን የሚወክል ምሳሌ ሊሆን ይችላል። ድነት (ደኅንነት) የምናገኘው ከምንወስነው ውሳኔ ወይም
ለራሳችን ከምንሰጠው መፍትሔ የተነሣ አይደለም። በመንፈሳዊ ሁኔታችን ክርስቶስ እንደ ፈወሰው ሰው ረዳት
የለሾችና ተስፋ ቢሶች ነን። ነገር ግን ሕይወታችን ምንም ያህል ክፉ ቢሆንና ሁኔታችንም ምንም ያህል ምስኪን
ሲሆን፥ ክርስቶስ ሲዳስሰን ሕይወታችንን ይለውጠዋል።

ከዚህ በኋላ ክርስቶስ ሰውየውን አገኘውና ዳግመኛ ኃጢአት እንዳይሠራ ነገረው። ክርስቶስ የሰውየውን ሥጋዊ
ሕይወት ብቻ ሳይሆን መንፈሳዊ ሕይወትም ለመፈወስ ፈልጓል። መንፈሳዊ ፈውስ የሌለው ሥጋዊ ፈውስ ጊዜያዊ
መፍትሔ ብቻ ነው። የዘላለም ሞት ከጊዜያዊ የሥጋ በሽታ የከፋ ነው። እንደዚሁም፥ ዘላለማዊ ሕይወት ከሥጋዊ
ጤንነት የላቀ ነው።

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) ስላየኸው አንድ ፈውስ ግለጽ። ለ) አብዛኛውን ክብር የሚወስደው የፈውስ አገልጋዩ ነው
ወይስ ክርስቶስ? ሐ) ግለሰቡ ከመፈወሱ በፊትም ሆነ በኋላ የታየው መንፈሳዊ ጉዳይ ምንድን ነው? መ) አብዛኞቹ
የፈውስ አገልጋዮች ትኩረት የሚሰጡት ለጊዜያዊ ነው ወይስ ለዘላለማዊ ፈውስ? መልስህን አብራራ።
፫. ክርስቶስ ስለ ሥልጣኑ ከአይሁድ መሪዎች ጋር ተከራከረ ( ዮሐ 5፡16-47)

ዮሐንስ በሃይማኖት መሪዎች አስተባባሪነት ኢየሱስን ለመቃወም የተነሡ ሰዎችን «አይሁድ» በማለት ነው
የሚጠራቸው። ኢየሱስ በሽተኛውን ሰው ተአምራዊ በሆነ መንገድ በመፈወሱ ደስ ሊሰኙ ሲገባ፥ አይሁዶች
የተፈወሰው ሰውዬ በሰንበት ቀን አልጋውን ተሸክሞ በመሄዱ ተቹት። ይህ ሥራ በብሉይ ኪዳን ሕግ ይከለከላሉ
ከሚባሉት ነበር። ዮሐንስ እንደሚለው፥ አይሁዶች ኢየሱስን እንዲያሳድዱት ያደረገው የመጀመሪያው ምክንያት
በሰንበት ቀን ሰዎችን ማገልገሉ ነበር።

ዮሐንስ፥ ኢየሱስ የእግዚአብሔር ልጅ መሆኑን ለማሳየት እርሱ የፈጸመውን ተአምር ለመጀመሪያ ጊዜ ጠቅሷል።
ክርስቶስ ከአይሁድ መሪዎች ጋር ያደረገው ክርክር የሚከተሉትን ነጥቦች ያጠቃልላል፡-

ሀ. እግዚአብሔር በሰንበትም ቀን ሆነ ሁልጊዜም ስለሚሠራ፥ ክርስቶስ በሰንበት ቀን መፈወሱ ስሕተት አልነበረም

(ዮሐ 5፡17)። እግዚአብሔር በሰንበት ቀን ሕፃናትን ወደ ዓለም ያመጣል፥ ምግብን ይሰጣል፥ ከክፉ ይጠብቃል፥
ሕይወትን ይሰጣል፥ ሕይወትን ይጠብቃል። እግዚአብሔር ለአንዲት ሰከንድ መሥራቱን ቢያቆም የፈጠረው ዓለም
ሁሉ ይናጋል። ኢየሱስ መለኮትና ልዩ የእግዚአብሔር ልጅ ነው። ስለሆነም፥ ሁልጊዜ በሰንበት ቀን ይሠራል።
በሰንበትም ቀን መፈወሱ ከሥራዎቹ አንዱ ዓይነት ብቻ ነው። አይሁዶች እግዚአብሔርን «አባቴ» ብለው
ለመጥራት አይችሉም። አንዳንድ ጊዜ «አባታችን» ሌላ ጊዜ ደግሞ «በሰማይ ያለህ አባታችን» ይሉ ነበር።
ክርስቶስ እግዚአብሔርን «አባቴ» በሚልበት ጊዜ ራሱን ከእግዚአብሔር ጋር እኩል እንዳደረገ ተነዘቡ፤ ይህ ደግሞ
ከቶ የማይታሰብ ነበር።

ለ. አይሁድ፥ ኢየሱስ «እግዚአብሔር አባቴ ነው» በማለቱ ራሱን «ከእግዚአብሔር ጋር እኩል» እንዳደረገ ተገነዘቡ
(ዮሐ 5፡18-30)። ዮሐንስ የአይሁድ መሪዎች ኢየሱስን ለመግደል የፈለጉበት ሁለተኛው ምክንያት ይሄ እንደነበር
ገልጾአል። ይህ አሳብ እግዚአብሔርን መሳደብ ነው የሚል አመለካከት ነበራቸው። ክርስቶስ የራሱን መለኮትነት
ከመደበቅ ይልቅ ከእግዚአብሔር ጋር ያለውን ልዩ ግንኙነትና የዚህንም ግንኙነት ትርጉም በትክክል አብራራ።

1. ኢየሱስ የእግዚአብሔር ልጅ እንደመሆኑ፥ በባሕርይም ሆነ በችሎታ ከእግዚአብሔር ጋር እኩል ነው።

በሥልጣን ግን ለእግዚአብሔር አብ ይታዘዛል። ስለሆነም፥ የራሱን ሥልጣን ከመጠቀም ይልቅ እግዚአብሔር
አብ ያዘዘውን ያደርጋል። እግዚአብሔር አብም ለልዩ ልጁ ካለው ፍቅር የተነሣ ሊያደርግ የሚገባውን ሁሉ
አሳይቶታል።
2. እግዚአብሔር አብ ከሚያደርጋቸውና ልጁ እንዲፈጽም ሥልጣን ከሰጣቸው ነገሮች አንዱ፥ ሙታንን ማስነሣት
ነው። ዮሐንስ በዚህ ስፍራ ለመግለጽ የፈለጋቸው ሁለት ነገሮች አሉ። በመጀመሪያ፥ ሥጋዊ ሕይወትና የሙታን
ትንሣኤ አለ። የእግዚአብሔር ልጅ የሆነው ክርስቶስ አልዓዛርን ከሞት እንዳስነሣው እኛንም ከሞት ያስነሣል
(ዮሐ 11)፡፡ ክርስቶስ ሰዎችን ሁሉ ከሥጋዊ ሞት ያስነሣቸዋል። ከዚያም በእርሱ ለማመን ፈቃደኛ ያልሆኑ
ሁሉ ይኮነናሉ። በእርሱ የሚያምኑ ሁሉ ግን የዘላለም ሕይወትን ይቀበላሉ። ሁለተኛ፥ ዮሐንስ ክርስቶስ በእርሱ
ለሚያምኑ ሰዎች ስለሚሰጣቸው መንፈሳዊ ሕይወት ይናገራል። ክርስቶስ በኃጢአታቸው ምክንያት በመንፈስ
ሙት ለሆኑ ሰዎች መንፈሳዊ ሕይወትን ይሰጣል። ክርስቶስ ስለ ድነት (ደኅንነት) መንገድ የተናገረውን ቃል
ሰምተው ክርስቶስን በላከው በእግዚአብሔር አብ የሚያምኑ ሰዎች ከማያምኑ ሰዎች ጋር ወደ ሲኦል
አይወርዱም።
3. ሌላው እግዚአብሔር ለልጁ የሰጠው ሥራ በመጨረሻው ቀን በሰዎች ላይ መፍረድ ነው። ሰዎች የሚፈርዱት
ውጫዊ ነገርን ለምሳሌ ዘርን፥ ትምህርትን ወይም ሀብትን አይተው ነው፤ ኢየሱስ የሚፈርደው ግን ውስጣዊ
ነገርን አይቶ ነው። ኢየሱስ አብን ለማስደሰት ካለው ፍላጎት የተነሣ ስለሚፈርድ ፍርዱ ሁሉ ትክክል ይሆናል።
4. እግዚአብሔር አብ እርሱ እንዳከበረው ሁሉ ልጁም ይከብር ዘንድ ሥልጣንን ለልጁ ይሰጠዋል። እግዚአብሔር
ክርስቶስን ወደ ዓለም ስለላከው ልጁን የማያከብር ሰው እግዚአብሔር አብን አከብራለሁ ሊል አይችልም።
አይሁዶች ክርስቶስን ክደው የብሉይ ኪዳኑን ያህዌን ሊያከብሩና ከእርሱም ጋር ትክክለኛ ግንኙነት አለን ብለው
ሊያስቡ አይችሉም። ሙስሊሞችና የሌሎች ሃይማኖቶች ተከታዮችም ክርስቶስን እንደ አምላክ ተቀብለው
ካላከበሩት ከእግዚአብሔር ጋር ትክክለኛ ግንኙነት ሊኖራቸው አይችልም።
ሐ. ክርስቶስ የእግዚአብሔር ልጅ መሆኑን የሚያሳዩ አራት ምስክሮችን አቀረበ (ዮሐ 5፡31-47)። በአይሁድ
ችሎት አንድ ሰው ሁለት ወይም ሦስት ሰዎች ካልመሰከሩበት በስተቀር እንደ ወንጀለኛ ተቆጥሮ አይመረመርም
ነበር (ዘዳግ 19፡15)። አንዱ ሌላውን መክሰሱ ብቻ በቂ አይደለም። በወንጀለኝነት በተከሰሰው ግለሰብ ላይ ሌላ
አንድ ሰው መመስከሩም በቂ አልነበረም። አይሁዶች ኢየሱስ የእግዚአብሔር ልጅ መሆኑን ሕጋዊ ተቀባይነት ባለው
መንገድ እንዲያረጋግጥ ጠየቁት። እርሱም ምንም እንኳ ምስክርነቱ እውነት ቢሆንም፥ በቂ ማረጋገጫ እንደማይሆን
አመልክቷል። ስለሆነም፥ ሌሎች አራት ምስክርነቶችን ጠቀሰላቸው፡፡

1. መጥምቁ ዮሐንስ፡- ቀደም ሲል መጥምቁ ዮሐንስ ኢየሱስ የእግዚአብሔር ልጅ መሆኑን እንደመሰከረ

ተመልክተናል። አይሁዶች ዮሐንስን እንደገና ጠርተው ክርስቶስ የእግዚአብሔር ልጅ መሆኑን
እንዲያረጋግጥላቸው ጠየቁት። ክርስቶስ ይህንን በሚናገርበት ጊዜ ዮሐንስ ሳይሞት አልቀረም። ኢየሱስ ስለ
እርሱ የገለጸው በኃላፊ ጊዜ ነበር።
2. ክርስቶስ ባደረገው ሥራ፡- ክርስቶስ የፈጸማቸው ተአምራት እርሱ ሰው ብቻ ሳይሆን፥ አምላክም እንደሆነ
የሚያመለክቱ «ምልክቶች» ነበሩ።
3. እግዚአብሔር አብ፡- በምድራዊ አገልግሎቱ ወቅት እግዚአብሔር ብዙ ጊዜ ክርስቶስ የሚወደውና በእርሱም ደስ
የሚሰኝበት ልዩ ልጁ እንደሆነ ገልጾአል (ማቴ. 3፡17፤ 17፡5)። አንድ ጊዜ ክርስቶስ በዮሐንስ በሚጠመቅበት
ጊዜ እግዚአብሔር ይህንኑ ምስክርነት ሰጥቷል። ሰዎች ድምፅ ቢሰሙም እግዚአብሔር የተናገረውን የተገነዘቡ
አይመስልም። አለማመን የእግዚአብሔርን ድምፅ እንዳይሰሙ ጆሮዎቻቸውን ደፍኖት ነበር። ይህም ዛሬ ሰዎች
በክርስቶስ አምነው እንዳይድኑ አለማመን እንደሚከላከላቸው ዓይነት ነው። እግዚአብሔር በሙሉ ልባቸው
የሚፈልጉት ሁሉ እርሱን እንደሚያገኙት ተስፋ ሰጥቷል (ኤር. 29፡13)። ችግሩ በልባችን እግዚአብሔርን
ላለመስማት ከወሰንን ጆሮዎቻችን ለድምፁ የተደፈኑ ይሆናሉ።
4. ቅዱሳት መጻሕፍት፡- ከማቴዎስና ከሉቃስ ጥናታችን እንደምናስታውሰው፥ የብሉይ ኪዳን መጻሕፍት ሁሉ ወደ
ኢየሱስ የሚያመለክቱ ናቸው። በብሉይ ኪዳን ሁሉም መጽሐፍ ማለት ይቻላል ስለ መሢሑ ክርስቶስ አንድ
የሚናገሩት ነገር አለ። ነገር ግን ምንም እንኳ የአይሁድ የሃይማኖት መሪዎች የእግዚአብሔርን ቃል በጥንቃቄ
ቢያጠኑም፥ መጻሕፍቱ ስለ ክርስቶስ የሚሰጡትን ምስክርነት አልተረዱም። አይሁዶች በክርስቶስ
ባለማመናቸው፥ እግዚአብሔር በብሉይ ኪዳን በእርሱ በኩል ለመስጠት ቃል የገባውን የዘላለም ሕይወትን
ለማግኘት አልቻሉም።
አለማመን የሰው ልጆች ከሚጋፈጡት ብርቱ ትግል አንዱ ነው። ሰዎች ገና ከመጀመሪያው እግዚአብሔር
የሚናገረውን ነገር ላለመስማትና ላለማየት፥ ልቦናቸውን ከዘጉ፥ እግዚአብሔር ተአምራትን ቢያደርግ ወይም
ድምፁን ቢያሰማ እርሱን ሊሰሙትና በእርሱ ሊያምኑ አይችሉም። ክርስቶስ በግልጽ ተአምራት ቢያደርግም፥
ተአምራቱን ላለማመን የወሰኑትን ሰዎች ለመለወጥ አልቻሉም። ይህ ዛሬም እውነት ነው። እግዚአብሔር ዓለምን
እንደ ፈጠረ፥ ተአምራዊ በሆነ መንገድ ሰዎችን እየፈወሰ እንዳለ የማይቀበሉ ሰዎች ወይም እግዚአብሔርን
ከሕይወታቸው ያስወጡ ሰዎች እርሱን አይተው ወንጌልን ሊቀበሉ አይችሉም።

አይሁዶች በጣም ሃይማኖተኛ ሰዎች ናቸው። ብሉይ ኪዳንን፥ በተለይም የሙሴን ሕግጋት ዘወትር ያነብባሉ።
የብሉይ ኪዳንን ሕግጋት ብቻ ሳይሆን የሃይማኖት መሪዎች የሰጧቸውን ሌሎች ሃይማኖታዊ ሕግጋትንም
ለመጠበቅ ቀናተኛች ነበሩ። ነገር ግን በውጫዊ ሁኔታቸው እግዚአብሔርንና ሙሴን እንደሚያከብሩ ለማሳየት
ቢሞክሩም፥ የአብዛኞቹ አይሁዶች ልብ ግን ባለማመን ተሞልቶ ነበር። ልባቸውን ከፍተው እግዚአብሔርን
ለመስማት አለመፈለጋቸው ሁለት ነገሮችን አስከትሏል። አንደኛው፥ አይሁዶች ሙሴ የተናገረውን ነገር በትክክል
አልተረዱም፤ ምክንያቱም ሙሴ የተናገረው ስለ ኢየሱስ ነው። ክርስቶስን ለማክበርና ለመቀበል ባለመፈለጋቸው
አይሁዶች፥ ብሎም የሃይማኖት መሪዎች ሙሴን ከልባቸው እንደማያከብሩት አሳይተዋል። ከዚህ የሚከፋው ደግሞ
ይህ ድርጊታቸው ከእግዚአብሔር ጋር ግንኙነት እንደሌላቸው ማሳየቱ ነው። በልባቸው ውስጥ የእግዚአብሔር
ፍቅር ቢኖር ወይም ከእርሱ ጋር የነበራቸው ግንኙነት ትክክል ቢሆን ኖሮ፤ የአይሁድ ሕዝብ ክርስቶስ
የእግዚአብሔር ልጅ እንደሆነ በመረዳት ያምኑበት ነበር

ክርስቶስ አምስት ሺህ ሰዎችን መመገቡ እና በውኃ ላይ መራመዱ (ዮሐ. 6፡1-24)

፩. ክርስቶስ አምስት ሺህ ሰዎችን መገበ (ዮሐ 6፡1-15)

ዮሐንስ ክርስቶስ የእግዚአብሔር ልጅ መሆኑን ለማረጋገጥ የጠቀሰው አራተኛው ምልክት፥ ኢየሱስ አምስት ሺህ
ሰዎችን መመገቡን ነው። ይህ በአራቱም ወንጌላት ውስጥ ከተጠቀሱት ጥቂት ተአምራት መካከል አንዱ ነው።
ይህም ተአምሩ ደቀ መዛሙርቱን በጣም እንዳስደነቃቸው የሚያመለክት ነው። ይህ «ምልክት» ስለ ክርስቶስ ምን
ያስተምራል? እራት መልእክቶች ያሉት ይመስላል፡-

1. አንደኛው፥ ክርስቶስ የሥነ ፍጥረት ጌታና መሪ፥ ነገሮችንም ቢሆን ለማብዛት ይችላል።
2. ሁለተኛው፥ ክርስቶስ ዳግማዊው ሙሴ ነው። እግዚአብሔር በሙሴ አማካይነት ከሰማይ መና እንዳዘነበ ሁሉ፥
በክርስቶስም አማካይነት ለሰዎች ምግብ ሰጥቷል። (ማስታወሻ፡- አይሁዶች ሙሴን የሚመለከቱት መና
እንዳወረደላቸው አገልጋይ ነበር።) ምንም እንኳ ሙሴ መና ለማውረድ በመሣሪያነት ያገለገለ ቢሆንም፥
ክርስቶስ ግን በቀጥታ ለሕዝቡ ምግብ ሰጥቷል። አይሁዶች መሢሑ ለሕዝቡ ውኃ እንደሚሰጥ የሚናገር ታሪክ
እንደነበራቸው ሁሉ፥ መሢሑ ሕዝቡን ለመመገብ መና ያወርዳል የሚልም አባባል ነበር። ዮሐንስ ምናልባትም
ክርስቶስ ሕዝቡን በመመገብ እንዴት የተለየ መና እንደሰጣቸው እያመለከተ ይሆናል። ሕዝቡ ከዚህ ተአምር
በኋላ ክርስቶስን ለማንገሥ የፈለጉት በዚህ ምክንያት ሳይሆን አይቀርም።)
3. ሦስተኛው፥ የዘላለም ሕይወትን ምግብ የሚሰጠው ኢየሱስ ነው። በዮሐንስ 4፣ ውኃ የዘላለም ሕይወት
ተምሳሌት ሆኖ እንደ ቀረበ ሁሉ፥ በዚህ ክፍል ምግብ ክርስቶስ በእርሱ ለሚያምኑት የሚያሰጠውን የዘላለም
ሕይወት ያመለክታል።
4. አራተኛው፥ ዮሐንስ በክርስቶስ የሚያምኑ ሰዎች ለምንም ነገር መጨነቅ እንደሌለባቸው አስተምሯል። ክርስቶስ
ደግሞ በሺዎች ለሚቆጠሩ ሰዎች በቀላሉ ምግብ እንደ ሰጣቸው ሁሉ፥ ለእኛም በየዕለቱ የሚያስፈልገንን
ይሰጠናል።
ይህ ተአምር ደቀ መዛሙርቱን ብቻ ሳይሆን አይሁዶችንም አስደንቋል። ከፈውስ ወይም አጋንንትን ከማውጣት
በላይ፥ ይህ ተአምር አይሁዶች ክርስቶስን ለማንገሥ እንዲነሣሡ አድርጓቸዋል። ነገር ግን በኢየሱስ ላይ የነበራቸው
እምነት በራስ ወዳድነት የተሸነፈ ነበር። ሥጋዊ ፍላጎታቸውን እስካሟላላቸው ድረስ በንጉሥነቱ ጥላ ሥር ለመኖር
ፈቃደኞች ነበሩ። ነገር ግን ክርስቶስ ደቀ መዛሙርቱ እንዲሆኑ በሚጠይቃቸው ጊዜ፥ እምነታቸው አብሯቸው
ይኖራል? ኢየሱስ አንዳንድ ለመረዳት የሚያስቸግሩ አሳቦችን መናገር በሚጀምርበት ጊዜ፥ ኢየሱስን ለማንገሥ
የነበራቸውን አሳብ ለውጠው እንደ ተቃወሙት በዚህ ክፍል ውስጥ እንመለከታለን (ዮሐ 6፡66)። ሐዋርያው
ዮሐንስ ይህንን የተመለከተው የክርስቶስ ዝና ከመጨረሻው ደረጃ ላይ እንደ ደረሰ አድርጎ ነው። ትክክለኛ እምነት
በእርሱ ላይ ባይኖራቸውም ብዙ ሕዝብ ይከተለው ነበር። ይህ የራስ ወዳድነት እምነታቸው በጥቂት ወራት ውስጥ
ይጠፋል። ክርስቶስ የመጣው የሰዎችን የራስ ወዳድነት ፍላጎት እንደሚያሟላ ንጉሥ ሆኖ አይደለም። እርሱ
የመጣው የመንፈሳዊና የሥጋዊ ሕይወታቸው ንጉሥ ለመሆን ነው። ስለዚህም ኢየሱስ ሕዝቡን ትቶ ሄደ።
የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) ክርስቲያኖች እንዲህ ዓይነት የራስ ወዳድነት እምነት ይዘው ክርስቶስን የምንከተለው ሥጋዊ
ፍላጎቶቻችንን እስካሟላ ድረስ ብቻ ነው የሚሉበትን ሁኔታ፥ ምሳሌ በመስጠት አብራራ። ለ) ብዙውን ጊዜ የዚህ
ዓይነቱ እምነት ከጥቂት ጊዜ በኋላ ምን ይሆናል? ሰዎች በእምነታቸው ይገፋሉ? መልስህን አብራራ።

፪. ክርስቶስ በውኃ ላይ ተራመደ (ዮሐ 6፡16-24)።

ይህ አምስተኛው የክርስቶስ ምልክት በሁሉም ወንጌላት ውስጥ ተጽፎአል። ዮሐንስ ይህን ተአምር በተመለከተ
የተናገረው ብዙ ነገር የለም። በዚህ ክፍል የጠቀሰው ኢየሱስ አምስት ሺህ ሰዎችን በመመገቡ ምክንያት በኢየሱስና
በአይሁድ መካከል የተከሰተውን ውይይት ከመጥቀሱ በፊት ነው። ይሁንና፥ ይህ ተአምር ክርስቶስ ተፈጥሮን ሙሉ
በሙሉ እንደሚቆጣጠር ያሳያል። ክርስቶስ የስበትን ሕግ ሽሮ ልክ በደረቅ መሬት ላይ እንደሚራመድ ሰው በውኃ
ላይ መራመዱ ብቻ ሳይሆን ነፋሳትን፥ ማዕበሎችንና ሞገዶችን ሁሉ ጸጥ ማሰኘት ይችላል። ይህም ኢየሱስ
በየትኛውም የሕይወታችን ማዕበል ውስጥ እንደሚገኝ ያሳያል። በክርስቶስ እስካመንንና ማዕበላችንን ጸጥ
እንዲያደርግልን እስከለመንነው ድረስ ሰላም ይኖረናል። ይህ ውጫዊ ስደቶቻችንን፥ ሕመማችንንና ሞታችንን ጸጥ
ላያደርገው ይችላል፤ ይሁንና ከእምሮ በላይ የሆነ ውስጣዊ ሰላም ይኖረናል። ምክንያቱም የክርስቶስ ተከታይ የሆነ
አማኝ፥ ክርስቶስ ማዕበልን እንደሚቆጣጠርና ውጤቱንም እንደሚወስን ያውቃል።

ክርስቶስ የሕይወት እንጀራ ነው (ዮሐ. 6፡25-71)

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) ሰዎች ለሕይወት ወሳኝ ናቸው የሚሏቸውን ነገሮች ዘርዝር። ለ) እነዚህን ነገሮች
ባለማግኘትህ ምክንያት የምታጣቸውን ነገሮች ዝርዝር። ሐ) የምንፈልጋቸው ወይም የምናጣቸው ነገሮች ለእኛ
አስፈላጊ የሆኑ ነገሮች መሆናቸውን የሚያሳዩት እንዴት ነው?

የምንፈልጋቸው ነገሮች ልባችን የት እንዳለና ለምንስ ነገር ትልቅ ዋጋ እንደምንሰጥ ያመለክታሉ። ቤተሰብ አስፈላጊ
በመሆኑ፥ ለጋብቻና ለልጆች ትልቅ ግምት እንሰጣለን። ገንዘብ ጠቃሚ በመሆኑ ለጥሩ ሥራ ትልቅ ግምት
እንሰጣለን። ትምህርት ጠቃሚ በመሆኑ ለራሳችንና ለልጆቻችን ጥሩ ትምህርት ለማግኘት የምንችለውን ሁሉ
እናደርጋለን። ጤንነትም ጠቃሚ በመሆኑ፥ የተሟላ ጤንነት ለማግኘት እንጥራለን። ከእነዚህ ነገሮች ምንም
የማይጠቅም የለም። ሁሉም አስፈላጊዎች ናቸው። ችግሩ ብዙ ጊዜ ሰይጣን ለእነዚህ ነገሮች ከመጠን ያለፈ ትኩረት
እንድንሰጥ በማድረግ ራስ ወዳዶች ያደርገናል። ራስ ወዳድነት ለክርስቶስ ያለንን አምልኮ ጭምር ሊጎዳ ይችላል።
ጸሎታችን ስለ ቤተሰባችን፥ ገንዘባችን፥ ትምህርታችንና ከጤና ጋር ስለተያያዙ ጉዳዮች ብቻ ሆኖ ይቀራል።
የምንፈልገውን የጸሎት መልስ ሳናገኝ ስንቀር ደግሞ በክርስቶስ ላይ የነበረን እምነት ይመናመናል። ካልተጠነቀቅን
ክርስቶስን ስለ ማንነቱ ሳይሆን ስለሚሰጠን ነገር መከተል እንጀምራለን። ክርስቶስ ፈጣሪያችን፥ አዳኛችንና ጌታችን
ነው። ክርስቶስ በሕይወታችን የምንፈልገውን በረከት ባይሰጠን እንኳ፥ በእርሱ ለማመን ማንነቱ በቂ ምክንያት
ነው። ቅድመ ሁኔታዎችን አስቀምጦ፥ «እግዚአብሔር ሆይ፤ ከፈወስኸኝ፥ ሥራ ከሰጠኸኝ፥ የትምህርት ስር
ከከፈትህልኝ፥ እከተልሃለሁ።» የሚል እምነት ራስ ወዳድነት የተጠናወተው እምነት ነው። የራስ ወዳድነት እምነት
ደግሞ በሕይወታችን ላይ የማንፈልገው ነገር ሲደርስ ይናዳል።

ብዙ አይሁዶች ኢየሱስን የሚከተሉት ለጥቅም ነበር። ምክንያቱም ኢየሱስ ተአምር እንዲያደርግ የሚፈልጉት
ከፈውሱና ከምግቡ ለመቋደስ ብቻ ነበር። ስለዚህ የሚበልጠውን የመንፈሳዊ ጤንነት አስፈላጊነት ዘነጉ። ስለሆነም፥
በዚህ ምድር ሲኖሩ እጅግ አስፈላጊው ነገር እነርሱ የፈለጉት ጊዜያዊ በረከት ሳይሆን፥ እርሱ የሚሰጣቸው የዘላለም
በረከት እንደሆነ ክርስቶስ አስገንዝቧቸዋል። እኛም የአይሁዶችንና የክርስቶስን ውይይት በመገንዘብ ራሳችንን
ልንመረምርና ለምን ምክንያት ክርስቶስን እንደምንከተልና እንደምናመልክ መገንዘብ ይኖርብናል።
ሀ. እግዚአብሔር በእርሱ ዘንድ ተቀባይነትን ለማግኘት ብዙ መልካም ሥራዎችን እንድንሠራ አይጠብቅብንም።
ይህ የብዙ አይሁዶች አሳብ የነበረ ሲሆን፥ እያሌ ክርስቲያኖችና ሙስሊሞችም የሚጋሩት ነው። ነገር ግን
ከእግዚአብሔር ጋር ግንኙነት ለመመሥረት ልናከናውነው የሚገባን አንድ ዐቢይ ሥራ አለ። ይኽውም ክርስቶስ
በመስቀል ላይ በእኛ ምትክ በመሞት ባስገኘልን ስጦታ ላይ እምነታችንን ሙሉ ለሙሉ ማሳረፍ ነው።

ለ. የአይሁድ መሪዎች የኢየሱስን መሢሕነት የሚያመለክት ሌላ መረጃ ፈለጉ። እነዚህ ሰዎች በጥቂት ዓሣና እንጀራ
አምስት ሺህ ሰዎችን ሲመግብ ከጥቂት ቀናት በፊት አይተው ነበር። ያዩት ግን ለእነርሱ በቂ አልነበረም። «አንተ
ለአንድ ቀን ብቻ እንጀራ ሰጠኸን፤ ሙሴ ግን ለ 40 ዓመታት መናን ሰጠን። እናም ከሙሴ እንደምትበልጥ
አረጋግጥልን» ሲሉ ጠየቁት። መጀመሪያ ክርስቶስ ሙሴ መናን ሰጠን ማለታቸው ትክክል እንዳልሆነ አመለከተ።
መናው የመጣው ከእግዚአብሔር ዘንድ ነበር። አሁንም እግዚአብሔር አብ የተለየ መና እየሰጣቸው ነበር። ክርስቶስ
ከሰማይ የመጣው ለዓለም የዘላለም ሕይወትን ለመስጠት ነው። መናው የዘላለም ሕይወትን ለመስጠት ካለመቻሉ
ባሻገር ይህን መና የበሉ ሰዎች ሞተዋል። ኢየሱስ የሚሰጠው መንፈሳዊ እንጀራ ግን የዘላለም ሕይወትን ይሰጣል።

ሐ. አይሁዶች ክርስቶስ ከሰማይ የማያቋርጥ እንጀራ እንዲያዘንብላቸው በመፈለጋቸው፥ እርሱ የተናገረውን አሳብ
በትክክል ሳይረዱ ቀሩ። ስለሆነም፥ ክርስቶስ አሳባቸውን ከሥጋዊ እንጀራ ወደ መንፈሳዊ እንጀራ መለሰ። ክርስቶስ
የመጀመሪያውን «እኔ ነኝ» ቀመር ተናገረ (ዮሐ 6፡35)። እርሱ የሕይወት እንጀራ ነው። እርሱ የሚሰጠው
መንፈሳዊ እንጀራ፥ የሰዎችን ጥልቅ ይኸውም መንፈሳዊ ፍላጎት ሙሉ በሙሉ የሚያሟላ ነው። በክርስቶስ
የሚያምኑ ሁሉ የዘላለም ሕይወትን መንፈሳዊ እንጀራና መንፈሳዊ ውኃ ተመግበው ይረካሉ።

መ. በክርስቶስ ማመን የግለሰብ ውሳኔ ብቻ ሳይሆን፥ የእግዚአብሔርም ሥራ ነው። ብዙ ክርስቲያኖች ስለ ድነት

(ደኅንነት) ሁለት ዓይነት የተለያዩ አመለካከቶች አሏቸው። አንዳንዶች ድነት (ደኅንነት) የግለሰቡ ተግባር መሆኑን
በመግለጽ፥ አንድ ሰው በኢየሱስ ሲያምን ይድናል ይላሉ። ከፈለገም ክርስቶስን በመተው ድነቱን (ደኅንነቱን)
እንደሚያጣ ይናገራሉ፤ ይህ የብዙ ኢትዮጵያውያን አመለካከት ነው፤ በድነት (ደኅንነት) ሥራ ውስጥ የሰዎች
ምርጫና ድርሻ ትልቅ እንደ ሆነ ይናገራሉ። ሌሎች ደግሞ በድነት (ደኅንነት) ሥራ ውስጥ የእግዚአብሔር ድርሻ
ትልቁን ስፍራ ይይዛል ይላሉ። ግለሰቡ እንዲያምን የሚያደርገው እግዚአብሔር ስለሆነ፥ እርሱ ብዙም ምርጫ
የለውም ይላሉ። ግለሰቡ ካመነ በኋላ የእግዚአብሔር ልጅ ይሆናል። ይህ ሰው በኃጢአት ሊወድቅና ክርስቶስን
ሊክድ ቢችልም፥ ደኅንነቱን ሊያጣ ግን አይችልም ይላሉ። ይህም «የዘላለም ዋስትና» (eternal security)
የሚባለው አመለካከት ሲሆን፥ አንድ ሰው በክርስቶስ እጅ ውስጥ ከገባ በኋላ ራሱ ግለሰቡን ጨምሮ ማንም
ከክርስቶስ እጅ ሊያስወጣው እንደማይችል ያስረዳል (ዮሐ. 10፡28-29)።

ሁለቱም አመለካከቶች በከፊል እውነትነት አላቸው። መጽሐፍ ቅዱስ ስለ ሁለቱም አመለካከቶች ይናገራል።
እግዚአብሔር ለሰዎች የመምረጥና የመተው መብት ሲሰጥ እንመለከታለን። በተጨማሪም፥ መጽሐፍ ቅዱስ
ክርስቲያኖች እምነታቸውን እንዳይጥሉ፤ ይህን ቢያደርጉ ግን ለዘላለም ኩነኔ እንደሚዳረጉ ሲያስጠነቅቅ
እንመለከታለን። በሌላ በኩል ደግሞ ኢየሱስ የሚያምኑትን እግዚአብሔር ለእርሱ እንደ ሰጠና ከመካከላቸው አንድ
እንኳ እንደማይጠፋ የተናገረውን ዓይነት የመጽሐፍ ቅዱስ ምንባቦች እናገኛለን። ድነት (ደኅንነት) ካገኘንበት ቀን
ጀምሮ እስከ ሙታን ትንሣኤ ድረስ ክርስቶስ እንደሚጠብቀንና የዘላለም ሕይወትን እንደሚሰጠን እሙን ነው።
በተለይ ብዙ ሰዎች እምነታቸውን ክደው ወደ ዓለም እየተመለሱ እያየን፥ መጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ ለቀረቡት ለእነዚህ
ሁለት አመለካከቶች በቀላሉ መፍትሔ ልንሰጥ አንችልም። ነገር ግን በራሳችን ሥራ ላይ ከመጠን በላይ እንዳንደገፍ
ልንጠነቀቅ ይገባል። (ጳውሎስ መፈለግንም ማድረግንም በእኛ የሚሠራው እግዚአብሔር እንደሆነ ገልጾአል።
ፊልጵ. 2፡13 አንብብ።) እንዲሁም በእግዚአብሔር ምርጫና ጥበቃ ላይ ከመጠን ያለፈ ትኩረት በመስጠት
ምርጫችን ዘላለማዊ መዘዞችን እንደሚያስከትል ልንዘነጋ አይገባም። ከቶውንም፥ «እንግዲህ ድኛለሁ። ምንም
ባደርግ ክርስቶስ ይጠብቀኛል። ስለሆነም፥ እንዳሻኝ መኖር እችላለሁ» የሚል አመለካከት መያዝ የለብንም።
የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) አንተ ክርስቶስን መርጠህ ሳለ ክርስቶስ ግን እግዚአብሔር አንተን ለእርሱ እንደ ሰጠህ
መናገሩን እንዴት ትረዳዋለህ? ለ) ድነትን (ደኅንነትን) በተመለከተ በአማኙ ወይም በእግዚአብሔር ድርሻ ላይ
ከመጠን በላይ ትኩረት መስጠቱ ምን ዓይነት ችግሮችን የሚያስከትል ይመስልሃል?

ሠ. አይሁዶች ክርስቶስ አምላክና ከሰማይ የመጣ መሆኑን ሲናገር ሊቀበሉት አልቻሉም። ወላጆቹንም
እንደሚያውቁ ገለጹ (ዮሴፍ እውነተኛ አባቱ መስሏቸው ነበር።) እንጀራው አይሁዶች ሊበሉት የሚገባቸው ሥጋው
እንደሆነ ሲናገር ደግሞ ጭራሽ ግራ ተጋቡ። ቁሳዊ እንጀራን ስለመብላት ያስቡ ነበርና፤ ክርስቶስ እርሱን በመብላት
የራሱ ሰው እንድንሆን እየጠየቀን ነው? ሲሉ ተገረሙ። አይሁዶች ክርስቶስ በመስቀል ተሰቅሎ ስለሚሞተው ሞት
እንደሚናገር አልገባቸውም ነበር፤ የሞቱ ምሳሌ የሆነውንና ለደቀ መዛሙርቱ እንዲበሉት ስለሰጣቸው እንጀራ
እየተናገረ እንደሆነ አልተገነዘቡም።

ብዙ ክርስቲያኖች ይህን የክርስቶስን ትምህርት በትክክል አልተረዱትም። በቅዱስ ቁርባን ጊዜ የምንወስደው

እንጀራና ወይን ወደ እውነተኛው የክርስቶስ ሥጋና ደም ይለወጣሉ ብለው የሚያስቡ ክርስቲያኖች አሉ። እነዚህ
ወገኖች፥ የጌታን እራት በምንወስድበት ጊዜ የኢየሱስን ሥጋ እየበላንና ደሙንም እየጠጣን ነው ይላሉ። አንዳንዶች
እንዲያውም አንድ ሰው ቅዱስ ቁርባን በሚወስድበት ጊዜ ይድናል ብለው ያስባሉ። ለዚህም ነው አንድ ሰው ሊሞት
ሲል ቄስ ጠርተው ቅዱስ ቁርባን እንዲቀበል የሚያደርጉት ነገር ግን ኢየሱስ በዚህ ስፍራ በተምሳሌታዊ አገላለጽ
የሚናገር ይመስላል። ክርስቶስ ሐሙስ ምሽት፥ ለደቀ መዛሙርቱ ሞቱን የሚዘክሩበትን ተምሳሌት ሰጣቸው።
እንጀራው ጸጋውን፥ ወይኑ ደግሞ ደሙን ይወክላሉ። ሁለቱም በአንድነት ክርስቶስ ለዓለም ኃጢአት መሞቱን
ያመለክታሉ። የጌታ እራት በሕይወታችን ውስጥ ለተፈጸመው ነገር ውጫዊ መገለጫ ነው። ሆዳችን እንጀራውንና
ወይኑን እንደሚቀበል ሁሉ፥ በክርስቶስ በምናምንበት ጊዜ የክርስቶስ ሞት ሥጋውና ደሙ) የዘላለም ሕይወትን
ለመስጠት በሕይወታችን ውስጥ ይሠራል።

ክርስቶስ በዳስ በዓል ላይ ተገኘ (ዮሐ. 7፡1-53)

ዮሐንስ ከሚናገራቸው ነገሮች አንዱ የክርስቶስ ሕይወት በእግዚአብሔር አብ እጅ ውስጥ ባለው «ጊዜ» የተገዛ
ነው። ቀደም ሲል ለክርስቶስ ተአምራትን ለማድረግ «ጊዜው» እንዳልነበር ተመልክተናል (ዮሐ 2፡4)። አሁን
ኢየሱስ ሰዎችን ስለ መሢሕነቱ ለማሳመን ወደ ኢየሩሳሌም ለመሄድ ጊዜው እንዳልሆነ ተናግሯል። የክርስቶስ
መንገድና ጊዜ ከሌሎች ሰዎች የተለየ ነው። ዮሐንስ እንደሚናገረው የኢየሱስ «ወንድሞች» ማለትም የዮሴፍና
የማርያም ልጆች ኢየሱስ መሢሕ መሆኑን አልተቀበሉም። ክርስቶስ መሢሕነቱን እንዲያረጋግጥ ይገፋፉት ነበር።
ክርስቶስ መሢሕ ከሆነ፥ መሢሕነቱን ለማረጋገጥ በኢየሩሳሌም ከሚደረገው የዳስ በዓል የተሻለ ስፍራ እንደማይኖር
ገለጹለት። ይህ የአይሁድ ወንዶች ሁሉ ከሚሳተፉባቸው ዐበይት በዓላት አንዱ ነበር።

ክርስቶስ ጊዜውን የሚጠቀመው በሰዎች አሳብ አይደለም። የሚያደምጠው እግዚአብሔር አብን ብቻ ነው።
ስለዚህም ክርስቶስ ፈጥኖ ወደ ኢየሩሳሌም አልሄደም። ነገር ግን ዝናው የገነነ በመሆኑ፥ አይሁዶች ስለ እርሱ
ይነጋገሩ ነበር። አንዳንዶች ጥሩ ሰው እንደሆነ ሲናገሩ፥ ሌሎች ደግሞ መጥፎ ሰው ነው ይሉ ነበር።

የዳስ በዓል የሚቆየው ለስምንት ቀን ነው። በዚያን ጊዜ ክርስቶስ ወደ በዓሉ መጥቶ ሕዝቡን ማስተማር ጀመረ።
ዮሐንስ በቀጥታ ባይናገርም ኢየሱስ በሰንበት ቀን አንድ ሰው ሳይፈውስ አልቀረም። አሁንም ሰዎች ኢየሱስን
በተመለከተ ሁለት ምላሽ ሰጥተዋል። አንዳንድ ሰዎች በትምህርቱ ተደንቀው ነበር። ክርስቶስ ትምህርቱ
ከእግዚአብሔር እንደ መጣና እውነተኛ የእግዚአብሔር ተከታዮች ሁሉ የተናገረው እውነት እንደሆነ እንደሚያምኑ
ገለጸ። ነገር ግን የሰንበት ሕጎቻቸውን ባለማክበሩ ምክንያት እንደ ሃይማኖት መሪዎች ያሉ ሰዎች እንደሚጠሉትና
ሊገድሉትም እንደሚፈልጉ ያውቅ ነበር። ክርስቶስ ከምሕረት ይልቅ ሥርዓቶችን ማክበር የራስ ወዳድነት ተግባር
መሆኑን ገለጸላቸው። ምክንያቱም በስምንተኛው ቀን ወንድ ልጆቻቸውን በሚገርዙበት ጊዜ አንዱን ሥርዓት
ለማክበር ሲሉ ሌላውን (ሰንበት) ያፈርሱ ነበር።

የበዓሉ ቀን እያለፈ ሲሄድ የክርስቶስ ትምህርት ይበልጥ ግልጽ እየሆነ መጣ። በእግዚአብሔር ተልእኮ ከሰማይ እንደ
መጣ በግልጽ በመናገሩ አይሁዶች ተሳድቧል ብለው ሊገድሉት ፈለጉ። ከዚያም ክርስቶስ ወደ ሰማይ የሚመለስበት
ጊዜ መቃረቡን ነገራቸው።

የዳስ በዓል የሚከበርበት የመጨረሻው ቀን በዓሉ ይበልጥ የሚደምቅበት ዕለት ነው። በዚያን ዕለት ከሚካሄዱት
የአምልኮ ሥርዓቶች አንዱ ልዩ የውኃ መቅጃ ይዞ ወደ ምንጭ መሄድ ነበር። ካህናት ከምንጩ ውኃ ቀድተው
በመምጣት በቤተ መቅደሱ መሠዊያ ላይ ያፈስሱታል። ይህም መንፈሳዊ በረከት በሕዝቦች ሁሉ ላይ መፍሰሱን
ተምሳሌታዊ በሆነ መንገድ የሚያመለክት ነው። ይህ በተጨማሪም፥ መሢሑ በሕዝቡ ላይ የሚያወርደውን በረከት
የሚያመለክት ነበር። ምናልባትም በበዓሉ መጨረሻ ላይ፥ ክርስቶስ ለሕዝቡ የሕይወት ውኃን የሚሰጠው መሢሕ
ራሱ እንደሆነ ሳይገልጽ አልቀረም። እርሱ ለሕዝቡ መንፈሳዊ የድነት (የደኅንነት) ውኃ ይሰጣቸው ነበር።
በተጨማሪም፥ የማያልቀውን መንፈሳዊ የውኃ ምንጭ በልባቸው ውስጥ ያፈስ ነበር። ዮሐንስ እንደሚለው ይህ
ሕያው ውኃ መንፈስ ቅዱስ ነው።

በክርስቶስና በሃይማኖት መሪዎች መካከል የተነሣው ጠላትነት እየከረረ ሄደ። ወታደሮቹ ሊያስሩት ቢፈልጉም
በትምህርቱ በመደነቃቸው ይህን ለማድረግ አልፈለጉም። አስፈላጊው ምርመራ ሳይደረግ በማንም ሰው ላይ
መፍረድ ተገቢ እንዳልሆነ ያሳሰበው ኒቆዲሞስ ብቻ ነበር። የአይሁድ መሪዎች ከገሊላ አንድም የእግዚአብሔር
ነቢይ መጥቶ አያውቅም በማለታቸው ጥላቻቸውንና የእግዚአብሔርን ቃል አለማወቃቸውን አሳዩ። ዮናስ የመጣው
ከገሊላ እንደ ሆነ ረስተው ነበር። በተጨማሪም፥ እግዚአብሔር ሥራውን ለማከናወን ሲፈልግ ደስ ካለው ስፍራ
የማስነሣት መብት እንዳለው ዘንግተው ነበር። እግዚአብሔር በተወሰኑ ዘሮች ወይም መሪዎች አማካይነት ብቻ ነው
የሚሠራው ብለን እንድናስብ የሚያደርገን ትምክህታችንና ትዕቢታችን ብቻ ነው።

ክርስቶስና በዝሙት የተያዘች ሴት (ዮሐ. 8፡1-11)

ተመስገን የአንድ አጥቢያ ቤተ ክርስቲያን መጋቢ ነው። አንድ ቀን አንዲት የኳየር ዘማሪ የሆነች ወጣት ወደ እርሱ
መጥታ ማርገዟን ገለጸችለት። ተመስገን በነገሩ በጣም ተናደደ። «የቤተ ክርስቲያናችንን ስም ያጠፋሽ ኃጢአተኛ
ሴት ነሽ። እኛ እንዳንቺ ዓይነቷን ሴት አንፈልግም» አላት። ልጅትዋ በኃፍረት ተሸማቅቃ ከቤተ ክርስቲያኒቱ ወጥታ
ሄደች። ክርስቲያን የነበሩት ወላጆቿም በእርግዝናዋ ስላፈሩ ከቤታቸው ለቅቃ እንድትሄድ አስገደዷት። መሄጃ
ስፍራ ስላጣች በጎዳና ላይ ትንከራተት ጀመር። ከዚያም ለራሷና ለልጇ የመተዳደሪያ ገንዘብ ለማግኘት ስትል
እምነቷን ትታ ወደ ሴተኛ አዳሪነት ገባች።

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) ዮሐ 8፡1-11 አንብብ። ኢየሱስ ለሴቲቱ ያደረገውን፥ ተመስገን ለኳየር ዘማሪዋ ካደረገው
ጋር አነጻጽር። የሰዎቹ ተግባር የሚለያዩት ወይም የሚመሳሰሉት እንዴት ነው? ለ) ለኳየር ዘማሪዋ ክርስቶስ ምን
ዓይነት ምላሽ የሚሰጣት ይመስልሃል? ሐ) እንደ ተመስገን ዓይነት መጋቢዎች እንደዚህ ዓይነት ሁኔታ
ሊገጥማቸው ምን እንዲያደርጉ ትመክራቸዋለህ? በኃጢአት ላይ ያለህን ጥብቅ አቋም ሳትለውጥ፥ ምሕረትን፥
ይቅርታንና ፍቅርን የምታሳየው እንዴት ነው?

ብዙ ምሑራን ዮሐንስ 7፡53-8፡11 ያለው ክፍል የዮሐንስ ወንጌል የመጀመሪያ ቅጅ አካል ነው ብለው
አያምኑም። በርካታ የዮሐንስ ወንጌል የጥንት ቅጆች ይህን ክፍል አይጨምሩም። ይህን ክፍል ብንዘለው ታሪኩ
ከ 7፡52 ወደ 8፡12 ምንም ሳይደናቀፍ ይቀጥላል። ይህም በመገናኛው ድንኳን በዓል ጊዜ የተነገረ አሳብ ነው። ይህ
የአመንዝራይቱ ሴት ታሪክ ለምን በዚህ ስፍራ እንደገባ ባናውቅም፥ ፈሪሳውያን ክርስቶስን ለማጥመድ
በሚፈልጉበት ጊዜ የተከሰተ እውነተኛ ታሪክ ሳይሆን አይቀርም።

አንድ ቀን ክርስቶስ በቤተ መቅደስ እያስተማረ ሳለ፥ የሃይማኖት መሪዎች በምንዝር የተያዘች ሴት አስከትለው
ደረሱ። ይህንንም ያደረጉት ክርስቶስን ለማጥመድ አስበው ነበር። በሴቲቱ ላይ ባይፈርድ፥ በዝሙት የተያዙ ሰዎች
ተወግረው መሞት እንዳለባቸው የሚያዘውን የብሉይ ኪዳን ሕግ በመተላለፉ (ዘዳግ 22፡22-24፤ ዘሌዋ 20፡10)
ሊከሱት ሆነ። ባንጻሩ በሴቲቱ ላይ በመፍረድ እንድትወገር ቢያደርግ፥ የብዙ ሰዎችን ወዳጅነት ያጣ ነበር።
በተለይም ይከተሉት የነበሩትን «የኃጢአተኞችና የቀራጮችን» ወዳጅነት ያጣ ነበር። ሮማውያን፥ አይሁዶች የሞት
ቅጣት እንዲበይኑ አይፈቅዱላቸውም፡፡ ስለሆነም፥ ሴቲቱ ተወግራ እንድትሞት ቢያደርግ ኖሮ የሮም መንግሥት
ይቀጣው ነበር፡፡

እነዚህ ፈሪሳውያን የእግዚአብሔር ሕዝብ ጻድቃን ሆነው እንዲኖሩ ከልባቸው የማይፈልጉ መሆናቸው ግልጽ ነው።
የሙሴ ሕግ የተሰጠው ግን ሕዝቡ በጽድቅ እንዲኖር ለመርዳት ነበር። አለዚያ ከሴቲቱ ጋር ዝሙት የፈጸመውንም
ሰውዩ በያዙት ነበር። በእግዚአብሔር ፊት፣ ዝሙትን መፈጸም ለወንድም ሆነ ለሴት ኃጢአት ነው። ወንዱ ሰውዬ
የት ነበር? አንዳንዶች ወንዱ ሰውዩ ከፈሪሳውያን አንዱና ክርስቶስን ለማጥመድ ሲል ሴቲቱን የተጠቀመ ነው
ይላሉ። የሚወገሩት ዝሙት ሲፈጽሙ የተገኙት ብቻ በመሆናቸው፥ ቢያንስ ፈሪሳውያን ሰውየውን ያውቁት ነበር።
መሪዎቹ ምንም ዓይነት ርኅራኄ አልነበራቸውም። አለዚያ ክርስቶስን ሰው ወደሌለበት ስፍራ ወስደው ስለ ሴቲቱ
ጉዳይ ሊያማክሩት ይችሉ ነበር። ሴቲቱ በትዕቢተኛ ሃይማኖተኞች መካከል የተገኘች መሣሪያ ነበረች።

በመጀመሪያ ክርስቶስ ምንም አልተናገረም። ነገር ግን በመሬት ላይ አንድ ነገር ይጽፍ ጀመር። ምን ይሆን የጻፈው?
ከሴቲቱ ጋር ዝሙት የፈጸመውን ሰውዩ ስም ይሆን የጻፈው? ሴቲቱን ለመውገር የቆሙትን ፈሪሳውያን ኃጢአት
ይሆን የዘረዘረው? ምንም የምናውቀው ነገር የለም። ከዚያም ኃጢአት ሠርቶ የማያውቅ ሰው፥ በሴቲቱ ላይ
የመጀመሪያውን ድንጋይ እንዲወረውር ጠየቃቸው። ይህን በማለቱ ክርስቶስ የብሉይ ኪዳንን ሕግ እየደገፈ ነበር።
ነገር ቀን ኃጢአት ሠርቶ የማያውቅ ሰው እንዲወግራት በመጠየቁ ማንም ሰው እንዳይወግራት እየተከላከለላት
ነበር። ከዚህም በተጨማሪ ክርስቶስ በእግዚአብሔር ዘንድ ትልቅ ስፍራ ያለው ምሕረትና ይቅርታ እንጂ፥
በትምክህት የተሞላ ፍርድ እንዳልሆነ እያስተማራቸው ነበር። ከዚያም ኢየሱስ መሬት ላይ ተመልሶ ይጽፍ ጀመር።
የጻፈው ነገር መሪዎቹን ስላሳፈራቸው አካባቢውን ጥለው ሄዱ። ሴቲቱ ብቻ በክርስቶስ አጠገብ እንደ ቆመች
ቀረች።

ክርስቶስ የፍቅር አምላክ እንደ መሆኑ፥ ለዚህች ኃፍረት ላሸማቀቃት ሴትት የፍቅር እጁን ዘረጋላት። በተጨማሪም፥
እግዚአብሔር ኃጢአትን ዝም ብሎ የማያልፍ ቅዱስ አምላክ ነው። ይህች ሴት አጥፍታለች። ምን ይባላት?
በመጀመሪያ፥ ክርስቶስ ሊፈርድባት አልፈለገም። ሁለተኛ፥ በኃጢአት እንድትቀጥልም አልፈለገም። ስለሆነም፥
ሕይወቷን እንድትለውጥ ነገራት። እንደ ክርስቶስ እኛም ኃጢአተኞችን መውደድና መቀበል አለብን። ይህ ማለት
ግን ከኃጢአት ሕይወታቸው ጋር እንስማማለን ማለት አይደለም። በሕይወታቸውና በእምነታቸው እግዚአብሔርን
ያከብሩ ዘንድ የንጽሕናን ሕይወት እንዲኖሩ መርዳት አለብን።

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) ትልቅ ኃጢአት ፈጽመዋል በሚባሉ ሰዎች ላይ ክርስቲያኖች የሚናገሩት የትምክህት ቃል
ምንድን ነው? ለ) አንዳንድ ጊዜ ሰዎች የኃጢአት ልምምዳቸውን እንዲተዉ ሳንወቅሳቸው፥ በደፈናው
የምናልፋቸው አንዳንድ መንገዶች ምንድን ናቸው? ሐ) ክርስቶስ በምድር ላይ ቢሆን ኖሮ ከነዚህ ሰዎች ጋር ምን
ዓይነት ግንኙነት የሚያደርግ ይመስልሃል?
ኢየሱስ በዳስ በዓል ላይ ያስተማረው ትምህርት (ዮሐ. 8፡12-59)
Leave a Comment / የዮሐንስ ወንጌል / By ወንጌል በድረ-ገጽ
በዮሐንስ 7 እና 8 በክርስቶስና በአይሁድ መካከል የተፈጠረው ትግል ተጠናክሮ ቀጥሏል። እነዚህ ሁለቱ
ምዕራፎች ያካተቷቸው አሳቦች የተፈጸሙት ክርስቶስ የዳስ በዓልን ለማክበር በኢየሩሳሌም በነበረበት ጊዜ ሳይሆን
አይቀርም።

ሀ. ክርስቶስ የዓለም ብርሃን ነው (ዮሐ 8፡12)። የዳስ በዓሉ አከባበር በተምሳሌታዊ ተግባራት የተሞላ መሆኑን
ቀደም ብለን ተመልክተናል። ክርስቶስ ሕያው ወንዝ መሆኑን የገለጸው በመሠዊያው ላይ ውኃ ሲፈስ በመመልከቱ
ላይሆን አይቀርም። በዚህ በዓል ጊዜ የተፈጸሙ ሌሎች ሁለት ዐበይት ነገሮች ነበሩ። አንደኛው፥ የዓለም ሕዝቦችን
የሚወክሉ 10 ልዩ ኮርማዎች የሚታረዱበት ጊዜ ነበር። ይህም መሢሑ በአሕዛብ ላይ በረከቱን እንደሚያፈስ
ያሳያል። ሁለተኛው፥ የሁለት ታላላቅ መቅረዞች መብራት ነበር። የአይሁድ አፈታሪክ እንደሚናገረው፥ ሁለቱ
ታላላቅ ሻማዎች ቁመታቸው ከ 20 ሜትር በላይ ሲሆን፥ ከቤተ መቅደሱ ግራና ቀኝ የሚበሩ ነበሩ። ከእነዚህ
ሻማዎች የሚወጣው ብርሃን ደማቅ በመሆኑ፥ የኢየሩሳሌም ከተማ ነዋሪዎች ብርሃኑን ከሩቅ ያዩት ነበሩ። ይህ
ብርሃን ከቤተ መቅደሱ (ከእግዚአብሔርን የሚወጣውን የእውነት ብርሃን በተምሳሌነት ያመለክታል። ምናልባት
ክርስቶስ፥ «እኔ የዓለም ብርሃን ነኝ» ሲል የተናገረው እነዚህን ታላላቅ ሻማዎች እየተመለከተ ሳይሆን አይቀርም።
ይህም ክርስቶስ «እኔ ነኝ» የሚለውን ቃል ሲናገር ለሁለተኛ ጊዜ መሆኑ ነው። ሙሴ፥ መሐመድ፥ ቡድሃ ወይም
ሌላ ማንኛውም መሪ እንዲህ የመሰለውን ቃል መናገር አይችልም። የመንፈሳዊ ሕይወት ብርሃን ክርስቶስ ብቻ
ነው። ደግሞም ድነት (ደኅንነት) ሊገኝ የሚችለው ወደ ክርስቶስ በመምጣት ብቻ ነው።

ለ. ኢየሱስ የእግዚአብሔር ልጅ ስለመሆኑ እግዚአብሔር አብ በቂ ምስክር ነው (ዮሐ 8፡13-18)። ፈሪሳውያን

ክርስቶስ የእግዚአብሔር ልጅ መሆኑን የሚያረጋግጡ ምስክሮችን እንዲያቀርብ ጠየቁት። ታዲያ ክርስቶስ
ምስክሮችን ሊያቀርብ የሚችለው ከየት ነው? ቀደም ሲል መጥምቁ ዮሐንስ ለዚህ ምስክር እንደ ሆነ ገልጾአል። ነገር
ግን መጥምቁ ዮሐንስ ውስን ነው፤ የሚያውቀው ነገር ቢኖር እግዚአብሔር የነገረውን ብቻ ነበር። ክርስቶስን
በሰማይ በሙሉ ክብሩ አላየውም። ስለሆነም፥ ክርስቶስ የእግዚአብሔር ልጅ መሆኑን በብቃት መመስከር
የሚችሉት እግዚአብሔርና ራሱ መሆናቸውን ገለጸ። ሥጋ ለብሶ ወደ ምድር ከመምጣቱ በፊት የነበረውን
መለኮታዊ ክብር የሚያውቁት አብና እርሱ ብቻ ናቸው።

ሐ. ሰዎች በክርስቶስ ካላመኑ በኃጢአታቸው ይሞታሉ (ዮሐ 8፡19-26)። ክርስቶስ አይሁድ እርሱን በተመለከተ
ስለሚናገሩት ነገር ሁሉ አስጠንቅቋቸዋል። አይሁዶች በእግዚአብሔር እንደ ተላከና የእግዚአብሔር ልጅ እንደ ሆነ
ካላመኑ፥ የአብርሃም፥ የይስሐቅና የያዕቆብ አምላክ ከሆነው እግዚአብሔር ጋር ግንኙነት ሊኖራቸው አይችልም።
እግዚአብሔር አብንና ወልድን ማመንና ማምለክ የግድ አስፈላጊ ነው። ከሁለት አንዱን ብቻ ማመን በጣም በቂ
አይደለም። ኢየሱስን የማይቀበሉ ከሆኑ የእንስሳት መሥዋዕት ቢያቀርቡም እንኳ፥ የኃጢአትን ይቅርታ ማግኘት
አይችሉም። ከኃጢአታቸው ሊያነጻቸው የሚችለው የክርስቶስ መሥዋዕት ብቻ ነውና።

መ. ክርስቶስ በመስቀል ላይ ይሰቀላል (ዮሐ 8፡27-30)። በዚያን ጊዜ መንፈሳዊ ዓይን ያሏቸው ሰዎች ክርስቶስ
የእግዚአብሔር ልጅ እንደ ሆነ ይገነዘባሉ። የእግዚአብሔርን ፈቃድ እውን ለማድረግ ማለትም ለኃጢአታችን
ለመሞት ወደ ምድር የተላከ መሆኑን ይረዳሉ።

ሠ. ክርስቶስ ሰዎችን ነፃና እውነተኛ የአብርሃም ልጆች ያደርጋቸዋል (ዮሐ 8፡31-41)። ዮሐንስ፥ ክርስቶስ ይህንን
የተናገረው በእርሱ ለሚያምኑት እንደሆነ ገልጿል። እርሱን ለመግደል ጊዜ ይጠብቁ ስለ ነበር፥ ኢየሱስ ይህንን
የተናገረው እውነተኛ አማኞች ላልሆኑት ሳይሆን አይቀርም። ክርስቶስ ለእነዚህ ሰዎች እምነታቸው ምን
እንደሚያስከትል ተናግሯል። ክርስቶስን መከተል ማለት ትምህርቱን መስማትና መታዘዝ መሆኑን ገልጾአል። በዚህ
ጊዜ ተከታዮቹ ከሕይወታቸው ኃጢአትን በማስወገድ እግዚአብሔርን እርሱ እንደሚፈልገው ለማምለክ ዝግጁዎች
ይሆናሉ። (ማስታወሻ፡ በመጽሐፍ ቅዱስ ትምህርት መሠረት ነጻነት ማለት የምንፈልገውን ልናደርግ እንችላለን
ማለት አይደለም።) ነፃ መውጣት ማለት ከሰይጣን አዛዝ መፈታትና እግዚአብሔር አስቀድሞ ወዳቀደልን መንገድ
መመለስ ነው። ይህም እግዚአብሔርን መታዘዝ፥ ማምለክና መውደድ ነው።)

ረ. ሰዎች ከክርስቶስ ጋር ያላቸው ግንኙነት መንፈሳዊ አባታቸው ማን እንደ ሆነ ያሳያል (ዮሐ 8፡42-47)።
ክርስቶስ የአንድ ሰው መንፈሳዊ አባት ማን መሆኑን የሚለይ ድንበር እንደ ሆነ አስተምሯል። ሁለት መንፈሳዊ
አባቶች አሉ። እነዚህም፥ የማያምኑ ሰዎች አባት የሆነው ሰይጣንና የአማኞች አባት የሆነው እግዚአብሔር ናቸው።
አይሁዶች ክርስቶስን ለመቀበል ባለመፈለጋቸው አባታቸው ሰይጣን እንደ ሆነ እያመለከቱ ነበር። (ማስታወሻ፥
«እኛ ዲቃላዎች አይደለንም» የሚለው የአይሁዶች ንግግር ክርስቶስ የዮሴፍና ማርያም ዲቃላ ነው የሚል
አንድምታ ሊያስተላልፍላቸው ይችላል።) ክርስቶስ የአይሁድ መሪዎች ሊገድሉት እንደቆረጡ ያውቅ ነበር። ነገር
ግን አንድ ሰው ከእግዚአብሔር ወደ ምድር በተላከው ክርስቶስ ካመነ፥ ያ ግለሰብ የእግዚአብሔር ልጅ ይሆናል።
ምክንያቱም እግዚአብሔር በልጁ በኢየሱስ ክርስቶስ አማካይነት ያዘጋጀውን የሕይወት ስጦታ ስለተቀበለ
ከእግዚአብሔር ጋር ትክክለኛ ግንኙነት ይኖረዋል።

ሰ. አይሁዶች ክርስቶስ አጋንንት እንዳለበት ተናገሩ (ዮሐ. 8፡48-59)። ኢየሱስ ስብከቱን በቀጠለ ቁጥር
የአይሁዶች ቁጣ እየከረረ ሄደ። በመሆኑም፥ በሚጠሏቸው ሰዎች ስም «የሰማርያ ሰው» እያሉ ይሳለቁበት ጀመር።
ከዚህም በላይ አጋንንት አለብህ አሉት። ክርስቶስ ግን ከእነርሱ እንዴት እንደሚለይ ገለጸላቸው። ከእነርሱ
ለሚመጣው ምስጋናም ሆነ ክብር ግድ አልነበረውም። አለዚያ ባሕርዩንና ተግባሩን በመለወጥ አይሁዶች
እንዲከተሉት ሊያደርግ ይችል ነበር። ነገር ግን የእርሱ ፍላጎት እግዚአብሔርን ማስከበር በመሆኑ፥ ዓላማው
በሚያደርገው ነገር ሁሉ እግዚአብሔርን ደስ ማሰኘት ነው። እርሱ እግዚአብሔርን እያስደሰተ ስለሆነ፥
ሕይወታቸውን ከክርስቶስ ጋር ያስተካከሉ ሁሉ እግዚአብሔርን ደስ ማሰኘት ይችላሉ። ደግሞም የዘላለም ሕይወት
ይኖራቸዋል። ክርስቶስን ያልተቀበሉ ሰዎች ከእግዚአብሔር ጋር ግንኙነት የላቸውም።

እንደ ዳዊት፥ ሙሴና አብርሃም የመሳሰሉ ታላላቅ የብሉይ ኪዳን ሰዎች ሞተዋል። ታዲያ ክርስቶስ ሕይወት
ለመስጠት እችላለሁ በማለት የሚናገረው ከምን የተነሣ ነው? አይሁዶች ክርስቶስ ከአብርሃም እበልጣለሁ እያለ
እንደሆነ ጠየቁት። ምናልባትም ይህንን ጥያቄ ያቀረቡለት አሉታዊ ምላሽ በመጠበቅ ነበር። ክርስቶስ ግን አባታቸው
አብርሃም የእርሱን ቀን በማየት ደስ እንደተሰኘ ገለጸላቸው። ከዚያም አሳቡን ይበልጥ ግልጽ ለማድረግ፥ አብርሃም
ከመወለዱ በፊት ኢየሱስ «እኔ ነኝ» በማለት ይኖር እንደነበረ ተናገረ። እንዲህ በማለት ለመናገር የሚችለው
የብሉይ ኪዳኑ ዘላለማዊ አምላክ ብቻ ነው አይሁድ በዚህ ንግግሩ እጅግ በመቆጣታቸው ወዲያውኑ ሊገድሉት
ተነሡ። ነገር ግን ክርስቶስ ጊዜው ስላልደረሰ አመለጣቸው።

መወለዱ ጀምሮ ዓይነ ስውር የነበረ ሰው መፈወስ (ዮሐ. 9:1-41)

ጌታሁንና ጽጌ ከተጋቡ ብዙ ዓመታት ቢሆናቸውም ልጆች ግን አልወለዱም። ጽጌ ብዙ ጊዜ ብታረግዝም፥ ልጁ
ከመወለዱ በፊት ይሞታል። እንዲህ የመሰለውን ገጠመኝ ስናይ «ኃጢአት» የሠራው ማን ነው? ጌታሁን ወይስ
ጽጌ?» በማለት እንጨነቃለን። ወርቅነሽ መንፈሳዊ ሴት ናት። አንድ ቀን ግን በጠና ታመመችና ለ 10 ዓመት ያህል
የአልጋ ቁራኛ ሆነች። አሁንም ታዲያ «ኃጢአት የሠራው ማን ነው?» ብለን እናስባለን። አንድ ክፉ ነገር
በክርስቲያን ላይ በሚደርስበት ጊዜ ብዙዎቻችን የምንሰጠው መልስ ኃጢአት እንደ ተፈጸመ የሚገልጽ ነው። ሦስቱ
የኢዮብ ወዳጆች ባለማቋረጥ ኢዮብን ኃጢአት ሠርተሃል እያሉ ይነዘንዙት ነበር። ነገር ግን ኃጢአት አንዱ
ምክንያት ብቻ ነው። እግዚአብሔር የኢዮብ ወዳጆችን ስለተሳሳተው አሳባቸው እንደ ገሠጻቸው ሁሉ፥ እኛም
በማናውቀው ምክንያት ስለሆነው ነገር ዝም ብለን ብንናገር ይገሥጸናል።

የውይይት ጥያቄ፡- አንተ ወይም አንተ የምታውቀው ሌላ ሰው በፈጸማችሁት ኃጢአት የእግዚአብሔርን ፍርድ
እየተቀበላችሁ ነው በሚል ተወቅሳችሁ ታውቃላችሁ? ወቀሳው እውነት ነበር? ካልሆነስ በሐሰት የቀረበው ወቀሳ
ምን ችግር አስከተለ?

ሀ. ክርስቶስ ዓይነ ስውሩን ሰው ፈወሰ (ዮሐ. 9፡1-12)። እንደ እኛ ሁሉ፥ አይሁዶችም በሰዎች ላይ በሚደርሰው
በጎም ሆነ ክፉ ነገር መካከል ቀጥተኛ መንሥዔና ውጤት እንዳለ ያስቡ ነበር። ደግ ሰው ከሆንህ፥ እግዚአብሔር
በቁሳዊ ነገሮች ይባርክሃል። መጥፎ ሰው ከሆንህ፥ እግዚአብሔር ይቀጣሃል። በሌላ አነጋገር መልካም ነገሮች
ካጋጠሙህ ከእግዚአብሔር ጋር ትክክለኛ ግንኙነት አለህ ማለት ነው። ነገር ግን አንድ መጥፎ ነገር ከደረሰብህ፥
ኃጢአት ሠርተሃል ማለት ነው። ደቀ መዛሙርቱ ዕውር ሆኖ የተወለደውን ሰው ሲመለከቱት አንድም ወላጆቹ
ወይም ራሱ ከመወለዱ በፊት ኃጢአት እንደ ሠራ አሰቡ።

ክርስቶስ ግን ነገሮችን የተመለከተው በተለየ መንገድ ነበር። እግዚአብሔር ተግባሩን አከናውኖ እስኪፈጽም ድረስ
ሰዎች የማያስተውሉት ስውር ዓላማ አለው። ስለሆነም፥ ዕውር ሆኖ የተወለደው ሰው እግዚአብሔር የሚከብርበት
መሣሪያ ነበር። ደቀ መዛሙርቱ ማን ኃጢአት እንደ ሠራ ከመጠየቅ ይልቅ፥ ለእግዚአብሔር ክብር የሚያገለግሉ
ገጠመኞች እንዳሉ ሊያስቡ ይገባ ነበር። ክርስቶስ ከስቅለቱ፥ ከትንሣኤውና የምድር አገልግሎቱን ከሚዘጋው
ከዕርገቱ በፊት ጥቂት ሳምንታት ብቻ ቀርተውት ነበር። ለደቀ መዛሙርቱ ቀኑ በሕይወት የሚኖሩበት ጊዜ ብቻ
ነበር። እያንዳንዱ ቀን ለእግዚአብሔር ክብር የምንቆምበት መልካም ዕድል ነው። ሞት በሚመጣበት ጊዜ የሥራ
ዘመናችን ያከትማል።

ምንም እንኳ በመልካም ሰዎች ላይ መጥፎ ነገር ለምን ይደርሳል ብለን ብንጨነቅም፥ መጽሐፍ ቅዱስ
(እግዚአብሔር) ምክንያቱን አልገለጸልንም። ዋናው ጉዳይ ለጥያቄአችን መልስ ማግኘቱ አይደለም። ምክንያቱም
ይህ በእግዚአብሔር ዓላማ ምሥጢር ውስጥ ተሰውሯል። ስለሆነም፥ ጥያቄአችን መሆን ያለበት በዚህ ሁኔታ ውስጥ
እግዚአብሔርን እንዴት ላስከብረው እችላለሁ?» ነው። አንድ ቀን አንዲት ወጣት ልጅ ስትዋኝ ሳለ ከድንጋይ ጋር
በመጋጨቷ አንገቷ ተሰበረ። ይህች ልጅ ከአንገቷ በታች ሙሉ በሙሉ፥ ሽባ ሆነች። ወደ እግዚአብሔር ብትጸልይም
ተአምራዊ ፈውስ ልትቀበል አልቻለችም። ዛሬም ሽባ እንደሆነች ናት። ነገር ግን የደረሰባትን ነገር ለእግዚአብሔር
ክብር እንዲሆን ወሰነች። እግዚአብሔርም በአስቸጋሪ ሁኔታ ውስጥ ላሉ ሰስዎች ተስፋ እንድትሆን ፈቀደ።

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) በእንተ ወይም በሌሎች ክርስቲያኖች ላይ የደረሱ ክፉ ነገሮችን ዘርዝር። ለ) ክፉ ነገሮች
ለእግዚአብሔር ክብር ይውላሉ ብለህ የምታስባቸውን መንገዶች ዘርዝር። ሐ) ለክፉ ሁኔታዎች ትክክለኛ
አመለካከት ከሌለኝ፥ እግዚአብሔርን ለማክበር የምንችልባቸውን አጋጣሚዎች ልናጣ የምንችለው እንዴት ነው?

እግዚአብሔር ክርስቶስን ለማስከበር በዓይነ ስውሩ ተጠቅሞአል። የዓይነ ስውሩ መፈወስ ስድስተኛው የክርስቶስ
«ምልክት» ነበር። ይህ ተአምር ኢየሱስ ሰዎች ለማየት እንዲችሉ የሚያደርግ የእግዚአብሔር ልጅ ብቻ ሳይሆን፥
የዓለም ብርሃን መሆኑንም ያስተምራል። እርሱ ሥጋዊ ዕውርነትን ብቻ ሳይሆን መንፈሳዊ ዕውርነትንም ጭምር
የሚያስወግድ አምላክ ነው።

ለ. ፈሪሳውያን የዓይነ ስውሩን ፈውስ መረመሩ (ዮሐ 9፡13-41)። ሁለት ዓይነት ዓይነ ስውርነቶች አሉ፡- ሥጋዊና
መንፈሳዊ። ኢየሱስ በሥጋው ዕውር የሆነውን ሰው ፈወሰ። ይሁንና እርሱ የእግዚአብሔር ልጅ መሆኑን የማይቀበሉ
በመንፈስ ዕውር የሆኑ ሰዎች ገጠሙት። ለእግዚአብሔር ቀላሉ ነገር በመንፈስ ዕውር የሆኑ ሰዎችን መፈወስ ሳይሆን
በሥጋ ዕውር የሆኑ ሰዎችን መፈወስ ነው።

ዮሐንስ የተለያዩ ሰዎች፥ በተለይም ፈሪሳውያን ስላዩት ተአምር የሰጡትን ምላሽ እንድናይ ይጋብዘናል። አንዳንድ
ሰዎች ክርስቶስ ደግ ሰው እንደ ሆነ ሲያስቡ፥ ሌሎች ደግሞ ነቢይ እንደ ሆነ ያስቡ ነበር። ዓይነ ስውሩ ሰው ግን
ክርስቶስ ከእግዚአብሔር ዘንድ እንደ ተላከ እርግጠኛ ነበር። እንዲያውም፥ ከፈሪሳውያን ጋር በጉዳዩ ላይ ሲነጋገር
እምነቱ እየጠነከረ ሄደ። የዓይነ ስውሩ ሰው ወላጆች የሚደርስባቸውን ስደት በመፍራት ለመመስከር አልፈለጉም።
ፈሪሳውያን በበኩላቸው ክርስቶስ ኃጢአተኛ እንጂ መሢሕ አይደለም የሚል አሳብ ነበራቸው። በስተመጨረሻ ግን
መንፈሳዊ መሪዎች ነን ከሚሉት ይልቅ ከዓይነ ስውርነቱ የተፈወሰው ሰው መንፈሳዊ ነገሮችን ለማየት ቻለ።
ክርስቶስ ኃጢአተኛ ወይም ክፉ ቢሆን ኖሮ፥ እግዚአብሔር ከእርሱ ጋር ሊሆን እንደማይችልና የፈውስ ኃይልም
እንደማይሰጠው ተናገረ። ይህ ሰው ሥጋዊ ፈውስ ብቻ ሳይሆን መንፈሳዊም ፈውስ ተቀበለ። ከዚያም ኢየሱስ
ከእግዚአብሔር ተልኮ እንደ መጣ ያስተውል ዘንድ፥ ዓይኑን ከፈተለት፤ ቀድሞ ዕውር የነበረው ሰው አሁን
ሰገደለት።

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) ዛሬ የሃይማኖት መሪዎች ለእግዚአብሔር አሠራር ዕውር ሊሆኑ የሚችሉት እንዴት ነው? ለ)
የክርስቶስን ሥራ ባናምን መንፈሳዊ ዕውሮች ስለምንሆን የእግዚአብሔርን እውነት ለመረዳት አስቸጋሪ የሚሆንብን
እንዴት እንደሆነ ነው ከዚህ ታሪክ የምንረዳው

ክርስቶስ የእግዚአብሔር መንጋ መልካም እረኛ ነው (ዮሐ. 10፡1-21)

የውይይት ጥያቄ፡- መዝሙር 23 እና ሕዝቅኤል 34 ን አንብብ። ሀ) ከእነዚህ ምንባቦች ስለ እግዚአብሔር ምን

እንማራለን? ለ) ከእነዚህ ምንባቦች እግዚአብሔር ፍጹም እረኛን ስለመላኩ ምን እንማራለን? ሐ) ስለ እረኛ
አንዳንድ አሳቦችን ለማግኘት የመጽሐፍ ቅዱስ መዝገበ ቃላት እንብብ። የአይሁድ እረኞች ምን እንደሚመስሉና
በኢትዮጵያ ከሚገኙ እረኞቹ እንዴት እንደሚለዩ ጠቅለል ያለ ማብራሪያ ጻፍ።

ውብ ከሆኑት ምሳሌዎች መካከል አንዱ፥ እግዚአብሔር እንደ እረኛ መመሰሉ ነው። ይህን ምሳሌ በትክክል
ለመረዳት፥ የአይሁድ እረኞች ዛሬ በኢትዮጵያ ውስጥ ከምናያቸው እረኛች በጣም የተለዩ መሆናቸውን መገንዘብ
ይኖርብናል። አብዛኞቹ በኢትዮጵያ የምናያቸው እረኛች ከደሀ ቤተሰብ የተወለዱና ያልተማሩ ሲሆኑ፥
ለበጎቻቸውም እምብዛም አይጨነቁም። በጎቻቸውን በድንጋይ ይወግራሉ፥ በበትር ይመታሉ፥ ወደ ቤታቸውም
ሊወስዱ እያቻኮሉ ይወስዳሉ። አይሁዶች ግን ለእረኞቹ ከፍተኛ ግምት ይሰጣሉ፤ እረኞቻቸውም ለበጎቻቸው የላቀ
ስፍራ ይሰጣሉ። የኢትዮጵያ እረኞች ቀኑ ሲመሽ በጎቻቸውን ይዘው ወደ ቤት ይመለሳሉ። የአይሁድ እረኞች ግን
ቀኑ ከመሸ በዚያው ባሉበት ከበጎቻቸው ጋር ያድራሉ። ይህም ብዙ የከብት መንጋ ካላቸው የቦረናና ሌሎች የደቡብ
ኢትዮጵያ ጎሳዎች ሁኔታ ጋር የሚመሳሰል ነው። የአይሁድ እረኞች ለበጎቻቸው ምርጥ ሣርና ውኃ ለማግኘት ከቦታ
ቦታ ይዘዋወራሉ። አንዳንድ ጊዜ ሌሊት በጎቻቸውን ለመጠበቅ ሲሉ በረት ይሠራሉ። በረቱ መዝጊያ ስለማይኖረው
እረኞቹ በበሩ ላይ ይተኛሉ። ይህም በጎቹ ከበረቱ ወጥተው በአራዊት እንዳይበሉ ይከላከላል። እረኛው ከቦታ ቦታ
ሲዘዋወር በጎቹን ከኋላ ሆኖ እየነዳ ሳይሆን ከፊት ሆኖ እየመራ ነው የሚሄደው። በስማቸው እየጠራ ወደ ለምለም
ስፍራ ይመራቸዋል። ትናንሽ የበግ ግልገሎች በሚወለዱበት ጊዜ እረኛው በክንዶቹ አቅፎ ከቦታ ቦታ ያጓጉዛቸዋል።
ይህም የአይሁድ እረኞች ከበጎቻቸው ጋር ያላቸው ግንኙነት የጠበቀ መሆኑን ያሳየናል።

በብሉይ ኪዳን እግዚአብሔር ለአይሁድ የእረኞች አለቃ መሆኑን ነግሮአቸው ነበር። ሕዝቡን የሚንከባከብ፥
የሚመራና የሚያስፈልጋቸውንም ሁሉ የሚያዘጋጅ እርሱ ነው። ሕዝቡን ለሚንከባከቡ ለሌሎች እረኞች ማለትም
መሪዎች (ነገሥታት፥ ካህናትና ነቢያት) እንደሚሰጥ ተናግሯል። ነገር ግን እነዚህ እረኞች የእግዚአብሔርን መንጋ
ስለበተኑ በሌላ እረኛ ማለትም በመሢሑ ተተኩ።

እንግዲህ ኢየሱስ መልካም እረኛ ነኝ ሲል አምላክ ነኝ ማለቱ ነበር። በተጨማሪም፥ የሕዝቅኤል ትንቢት በእኔ
ተፈጸመ ማለቱ ነበር። ኢየሱስ ራሱን በእረኛ መስሎ ባቀረበው ተምሳሌት ውስጥ እያሌ እውነቶች ተካትተዋል።

ሀ. ክርስቶስ ወደ እግዚአብሔር መንጋ የሚወስድ በር ነው። ይህም ከርስቶስ «እኔ ነኝ» በማለት የተናገረው
ሦስተኛው ዓረፍተ ነገር ነው። እርሱ መንገድ ነው። በክርስቶስ በኩል ሳይመጡ ከእግዚአብሔር መንጋ ጋር
ለመቀላቀል የሚሞክሩ ሰዎች ምንም ያህል ቢጥሩ አይሳካላቸውም፤ መጨረሻቸውም የእግዚአብሔርን መንጋ
መስረቅ ይሆናል።

ለ. የእግዚአብሔር መንጋ አካል መሆን አለመሆናችንን እንዴት እናውቃለን? የኢየሱስን ድምፅ ስለምናውቅ
እንከተለዋለን። ከኢየሱስ ወገን የሆኑ በጎች ድምፁን ስለሚያውቁ በታዛዥነት ይከተሉታል።

ሐ. ሐሰተኛ እረኞች ከበጎቹ ጥቅም ለማግኘት ሲሉ ይመጣሉ። ክርስቶስ ግን ለበጎቹ ጥቅም ይሠራል። በደስታ
የተሞላ ሕይወት ይሰጠናል ፍላጎታችንንም ይሞላል።

መ. ኢየሱስ መልካም እረኛ ነው። ይህ ኢየሱስ የተናገረው «እኔ ነኝ» የሚለው አራተኛው ዓረፍተ ነገር ነው።
ክርስቶስ ሕይወቱን አሳልፎ በመስጠት በጎቹን የሚንከባከብ ፍጹም መሪ ነው። ከአራዊት በጎቹን ለመታደግ ከበሩ
ላይ እንደሚተኛ የአይሁድ እረኛ፥ ክርስቶስ ለእግዚአብሔር በጎች ራሱን አሳልፎ ከመስጠቱም በላይ፥ ለዓለም ሁሉ
ኃጢአት በመስቀል ላይ ሕይወቱን አሳልፎ ሰጥቷል።

ሠ. ኢየሱስ በሕይወቱ ላይ ሙሉ ሥልጣን አለው። የአይሁድ መሪዎችም ሆኑ የሮም መንግሥት በክርስቶስ

ሕይወት ላይ ሥልጣን የላቸውም። ሕይወቱ በራሱ እጅ በመሆኑ፥ በመስቀል ላይ ለመሞትና በትንሣኤ ሕይወት
ለመነሣት ሥልጣን አለው።

ረ. ኢየሱስ ሌሎች በጎች አሉት። ክርስቶስ ይህን ሲል ምናልባትም ወደ ፊት በእርሱ ስለሚያምኑት አሕዛብ ሊሆን
ይችላል። እነርሱም የክርስቶስን ድምፅ ለይተው ይከተሉታል። አንድ ቀን የአሕዛብና የአይሁድ አማኞች ቤተ
ክርስቲያን ከተባለች አንዲት መንጋ ሥር ይተባበራሉ።

ኢየሱስ የእግዚአብሔር ልጅ ስለመሆኑ ከአይሁድ መሪዎች ጋር ተከራከረ (ዮሐ. 10፡22-

42)
ከብዙ ጊዜ በኋላ የመታደስ በዓል ሲከበር ክርስቶስ አሁንም በቤተ መቅደስ ተገኝቶ ነበር። ይህ የመታደስ በዓል
የሚከበረው በታኅሣሥ 165 ዓ.ዓ ሲሆን፥ በአንቲኮስ ኤጲፋነስ የረከሰውን ቤተ መቅደስ ይሁጻ መቃብያን መልሶ
አደሰው። በዓሉ አይሁዶች ለመጨረሻ ጊዜ የተቀዳጁትን ድል ያመለከታል።

ክርስቶስ በሃይማኖት መሪዎች ለሚመሩ አይሁዶች መሢሕነቱን ደጋግሞ ገልጾአል። የፈጸማቸው ተአምሮችና
«ምልክቶች» መሢሕ መሆኑን ይመሰክራሉ። ይሁንና አይሁዶች እስከ አሁን ድረስ በመሢሕነቱ አያምኑም።
ምክንያቱም ኢየሱስ አይሁድ ይጠብቁት የነበረው ፖለቲካዊ መሪ ስላልነበረ ነው። ከሁለት መቶ ዓመታት በፊት
አይሁዶችን ነፃ እንዳወጣው እንደ ይሁዳ መቃብያን አልነበረም። ክርስቶስ እነርሱን ደስ ለማሰኘት ተጨማሪ
ተአምራትን ለማድረግ አልፈለገም። ቀደም ሲል ብዙ ምልክቶችን ሰጥቷቸዋል፤ ስለሆነም አይሁዶች አሁን ከውሳኔ
ላይ መድረስ አለባቸው። ስለዚህ ኢየሱስ ለማያምኑት አይሁድ የሚከተለውን ተናገረ፡-

ሀ. ቀደም ሲል መሢሕ መሆኑንና ያደረጋቸውም ተአምራት ይህንኑ እንደሚያረጋግጡ ነገራቸው።

ለ. ጉዳዩ የተአምራት ሳይሆን የልብ ጉዳይ ነበር። በክርስቶስ የሚያምኑ ሰዎች መሢሕ መሆኑን ቀደም ሲል
ተረድተው ነበር። የእርሱም በጎች በመሆናቸው በጎቹ ድምፁን ያውቁታል። የክርስቶስ ተከታዮች የዘላለም ሕይወት
አላቸው። ከዚህም በተጨማሪ ዋስትናም አላቸው፤ ምክንያቱም በእጁ መዳፍ ይጠብቃቸዋል። በምድር ብርቱ
የሆነው እግዚአብሔር አብ ክርስቲያኖችን ለክርስቶስ ሰጥቷል። ክርስቶስ ከእግዚአብሔር አብ ጋር አንድ ስለሆነ
(ይህ ማለት ግን የ«ኢየሱስ ብቻ» ተከታዮች እንደሚሉት አንድ አካል ማለት አይደለም)፤ ማንም የክርስቶስን በጎች
ከእጁ ሊወስድ አይችልም። እግዚአብሔር አብና እግዚአብሔር ወልድ የእግዚአብሔርን መንጋ ለመጠበቅ ከወሰኑ፥
ከክርስቶስ እጅ ፈልቅቆ ሊወስዳቸው የሚችለው ማን ነው? ማንም የለም።

የውይይት ጥያቄ፡– ሮሜ 8፡31–39 አንብብ። ሀ) እነዚህ ጥቅሶች እግዚአብሔር ለልጆቹ የሚያደርገውን አስደናቂ
ፍቅርና ጥበቃ በተመሳሳይ መንገድ የሚያሳዩት እንዴት ነው? ለ) በችግርህ ጊዜ እነዚህ ምንባቦች የሚያጽናኑህ
እንዴት ነው?

የማያምኑት አይሁዶች ኢየሱስ ከሰው የተለየ መሆኑን በትክክል ተገንዝበዋል። እርሱ ሌላው «የእግዚአብሔር
ልጅ» (son of god) ነኝ እያለ አለመሆኑን ተረድተዋል። እንዲህ ዓይነቱ የአይሁዶች አነጋገር እንደ ዳዊት ያሉ
ሰዎችን የሚያመለክት ስያሜ ነበር (መዝ. 2)። ክርስቶስ ግን የእግዚአብሔር ልዩ ልጅ መሆኑን እየገለጸ ነበር –
ከእግዚአብሔር አብ የተለየ ቢሆንም፥ ሙሉ በሙሉ አምላክ ነው። አይሁዶች ይህንን እንደ ስድብ በመቁጠር
ክርስቶስን ለመግደል ፈለጉ።

ኢየሱስ አልዓዛርን ከሞት አስነሣው (ዮሐ. 11:1-57)

ሞት የሰው ልጆች ሁሉ ዋነኛ ጠላት ነው። አዳምና ሔዋን ኃጢአት ከሠሩበት ጊዜ አንሥቶ ሥጋዊ ሞት የሰው
ልጆች ሁሉ የመጨረሻው ጠላት ሆነ፡፡ ሁላችንም በሞት ተሸንፈናል። ክርስቶስ ለሰው ልጆች ሁሉ ችግሮች መልስ
ይሆን ዘንድ፥ ለዚህ ዋነኛ ጠላት መፍትሔ ሰጥቷል። ይህ አልዓዛር ከሞት የተነሣበት ሰባተኛው «ምልክት»
ክርስቶስ በሞት ላይ ፍጹም ሥልጣን እንዳለው ከማሳየቱም በላይ፥ ለሁላችንም ተስፋ የሚሰጥ ምልክት ነው።
አልዓዛርን ከሞት ያስነሣው ይኸው ክርስቶስ እኛንም ከሞት ያስነሣናል። ነገር ግን በአልዓዛርና በእኛ ትንሣኤ
መካከል ልዩነት አለ። አልዓዛር ከሞት ቢነሣም እንደገና ሞቷል። እኛ ግን ክርስቶስ ከሞት በሚያስነሣን ጊዜ ዳግም
አንሞትም።

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) ሞት ከሁሉም የከፋ ጠላታችን የሚሆነው እንዴት ነው? ለ) ክርስቶስ እኛንና
የምንወዳቸውን ሰዎች ከሞት እንደሚያስነሣ የሚያመለክተው የተስፋ ቃል ታላቅ መጽናኛ የሚሆንልን ለምንድን
ነው?

በዚህ ምድር ለኢየሱስ ቅርብ የሆነው ቤተሰብ የማርያም፥ የማርታና የአልዓዛር ቤተሰብ ሳይሆን አይቀርም።
ክርስቶስ ብዙ ምሽቶችን በእነዚህ ወገኖች ቤት ያሳልፍ ነበር። ክርስቶስ የሕይወቱን የመጨረሻ ሳምንት ያሳለፈው
በእነርሱ ቤት ነበር። ይህንንም ያደረገው ከኢየሩሳሌም ወደ ቢታንያ በየቀኑ 3 ኪሎ ሜትር ያህል እየተጓዘ ነበር።
የሥጋ ወንድሞቹ በክርስቶስ ለማመን ባይፈልጉም፥ የዚህ ቤተሰብ አባላት ግን የክርስቶስ የቅርብ ወዳጆችና
ደጋፊዎች ነበሩ።

የዮሐንስ ወንጌል በዚህ ስፍራ ትኩረቱን በመለወጥ ወደ ኢየሱስ ሞት እንድንመለከት አድርጓል። ክርስቶስ ከታላላቅ
ተአምራቱ መካከል አንዱን በሚፈጽምበት ጊዜ እንኳ፥ በአይሁድ መሪዎች አስተባባሪነት የተቀሰቀሰው የአይሁዶች
ቁጣና ጥላቻ ተጧጡፎ ቀጥሏል። ሕዝቡ እንዳይጠፋ ክርስቶስ መሞት እንዳለበት ለመሪዎቹ ግልጽ ነበር። (ዮሐ
11:50 አንብብ።)። ይህም ጥላቻ ክርስቶስን ለመስቀል ሞት ዳርጎታል። ነገር ግን የክርስቶስን ሞት የሚወስነው
የአይሁድ መሪዎች ቁጣ ሳይሆን፥ የእግዚአብሔር የጊዜ ሠሌዳ ነበር። ክርስቶስ ለዓለም ኃጢአት መሥዋዕት
የሚሆነው ጊዜው ሲደርስ ብቻ ነው።

ኢየሱስ የአልዓዛርን መታመም የሰማው በጲሪያ አካባቢ ሆኖ ነበር። አልዓዛርን ለመርዳት ከመፍጠን ይልቅ በዚያው
ባለበት አያሌ ቀናት አሳለፈ። የእግዚአብሔር ዕቅድና የጊዜ ሠሌዳ ደቀ መዛሙርቱና ወዳጆቹ ከሚያስቡት የተለየ
ነበር። (ማስታወሻ፡ ከእግዚአብሔር ጋር ባለን ግንኙነት ውስጥ ልናውቃቸው ከሚገቡን ነገሮች አንዱ፥ የእርሱ የጊዜ
ሠሌዳ ከእኛ እንደሚለይ ነው። እኛ ፈጣን ምላሽ በምንፈልግበት ጊዜ፥ እግዚአብሔር በአብዛኛው ይዘገያል።
ቅጽበታዊ ፈውስን ስንሻ ለረዥም ጊዜ ከበሽታው ጋር እንድንኖር ወይም በታመምንበት በሽታ እንድንሞት
ያደርጋል። በዚህ ጊዜ ከእግዚአብሔር የጊዜ ሠሌዳ ጋር ከመታገል ይልቅ ለእርሱ መታዘዝን ልንማር ይገባል።
ከእግዚአብሔር ዕቅድና የጊዜ ሠሌዳ ጋር በምንታገልበት ጊዜ በዋናነት ራሳችንን እንጎዳለን።)

ሁለት ቀናት አለፉ። በዚህ ጊዜ ኢየሱስ አልዓዛር እንደ ሞተ ያውቅ ነበር። ቀደም ሲል ከአልዓዛር ፈውስ ይበልጥ
ለእግዚአብሔር አብና ወልድ ታላቅ ክብር እንደሚሆን ለደቀ መዛሙርቱ ገልጾ ነበር። ለክርስቶስ የአልዓዛር ሞት
ከእንቅልፍ ተቀስቅሶ የመነሣት ያህል ብቻ ነበር። እኛም በምንሞትበት ጊዜ ሰውነታችን ለጊዜው ያንቀላፋል።
በመጨረሻው ቀን ግን ክርስቶስ ከሞት ያስነሣናል። ክርስቲያኖች እንደ መሆናችን ግን ነፍሳችን አታንቀላፋም፤
መጽሐፍ ቅዱስ እንደሚለው፥ ምንም እንኳ አካላችን ወይም ሰውነታችን ቢያንቀላፋም ስንሞት የማንነታችን መለያ
የሆነችው ነፍሳችን በክርስቶስ ፊት ትሆናለች (2 ኛ ቆሮ. 5፡1-10)።

ደቀ መዛሙርቱ አይሁዶች ክርስቶስን ምን ያህሉ እንደሚጠሉትና ሊገድሉትም እንደሚፈልጉ ያውቁ ስለ ነበር፥ ወደ

ይሁዳ ለመመለስ ፈሩ። ሞት ቢጠብቃቸውም እንኳ ከእርሱ ጋር ለመሆን መወሰናቸው የእውነተኛ ፍቅርና ደቀ
መዝሙርነት ምልክት ነበር።

ክርስቶስ ቢታኒያ ሲደርስ አልዓዛር ከሞተ ሦስት ቀን ሆኖት ነበር። በአይሁድ ባሕል አንድ ሰው በሚሞትበት ጊዜ
የአካባቢው ኅብረተሰብ በሚገኝበት የሦስት ቀን ኀዘን ይደረጋል፤ በአራተኛው ቀን የቅርብ ዘመዶች ብቻ ያለቅሳሉ።
ከዚያ በኋላ ለተጨማሪ ሦስት ሳምንት በጣም የቅርብ ዘመዶች ብቻ ሲያለቅሱ ይቆያሉ። ዮሐንስ ስለ አልዓዛር
ትንሣኤ በጻፈው ታሪክ የልዩ ልዩ ሰዎችና የክርስቶስ ምላሾች አጽንኦት ተሰጥቷቸዋል።

ሀ. ማርታ፡- ማርያም ከእግሩ ሥር በጸጥታ ቁጭ ብላ የክርስቶስን ትምህርት በምትከታተልበት ወቅት፥ ማርታ

ክርስቶስን ለማስተናገድ ትጥር እንደ ነበር ታስታውሳለህ (ሉቃስ 10፡40-41)። ማርታ የክርስቶስን መምጣት
እንደ ሰማች ልትቀበለው ወጣች። ኢየሱስ ብዙ ጊዜ ተአምር ሲሠራ ስላየች አልዓዛርንም ሊፈውሰው እንደሚችል
አመነች። አልዓዛር በመጨረሻው ዘመን ከሞት እንደሚነሣ መናገሯ፣ የመጽሐፍ ቅዱስ እውቀት እንደ ነበራት
ያሳያል። ክርስቶስ «ትንሣኤና ሕይወት እኔ ነኝ» በማለት በሙታን ላይ ሙሉ ሥልጣን እንዳለውና የዘላለምን
ሕይወት ለመስጠት እንደሚችል ሲናገር አመነችው። (ይህ ኢየሱስ የተናገረው «እኔ ነኝ» የሚለው እምስተኛው
ዓረፍተ ነገር ነው።) ማርታ ኢየሱስ 1) መሢሕና 2) የእግዚአብሔር ልጅ መሆኑን ሙሉ በሙሉ እምናለች።
ለክርስቶስ የነበራት ፍቅርና እምነት እጅግ ከፍተኛ በመሆኑ ምንም ነገር ቢነግራት አትጠራጠረውም ነበር። እንደ
መጥምቁ ዮሐንስ ሁሉ፥ ማርታም ኢየሱስ የእግዚአብሔር ልጅ መሆኑን መስክራለች።

ለ. ማርያም፡- ከማርታ ይልቅ ማርያም ዝግ ያለች ሴት ትመስላለች። ክርስቶስ እየመጣ መሆኑን ብትሰማም እንደ
ማርታ ግን ወጥታ አልተቀበለችውም። በቤት ከለቀስተኞቹ ጋር ተቀምጣ ነበር። ነገር ግን ማርታ ክርስቶስ ሊያገኛት
እንደሚፈልግ ስትነግራት ከለቀስተኞቹ ጋር እርሱ ወዳለበት እየሮጠች ሄደች። እንደ ማርታ ሁሉ ማርያምም
ክርስቶስ የመፈወስ ችሎታ እንዳለው ማመኗን ገልጻለች።

ሐ. ኢየሱስ፡ ዮሐንስ፥ ኢየሱስ በሁኔታው ላይ ሙሉ ሥልጣን እንዳለው ገልጾአል። ክርስቶስ አልዓዛርን ከሞት
እንደሚያስነሣው ያውቅ ነበር። ነገር ግን የማርያምንና የአይሁዶችን ኀዘን በተመለከተ ጊዜ በመንፈሱ እንደ ታወከና
በነገሩም እንዳዘነ ተገልጾአል። ከዚያም አለቀሰ። ክርስቶስ ሊሆን ያለውን እያወቀ ለምን አለቀሰ? ክርስቶስ ያለቀሰው
በሁለት ምክንያት ነው። አንደኛው፥ ያለቀሰው ኃጢአት በዓለም ውስጥ ስላስከተለው ሥቃይ ነው። አዳምና ሔዋን
ኃጢአት ከሠሩበት ጊዜ አንሥቶ በሺህ ለሚቆጠሩ ዓመታት የሰው ልጅ ታሪክ የሞት ታሪክ ነበር። እንግዲህ ኢየሱስ
ያለቀሰው ኃጢአት ፍጹሙን ፍጥረት በማጥፋቱ ነው። ሁለተኛው፥ ኀዘን ላደቀቃቸው ለአልዓዛር ወዳጆች ነበር
ያለቀሰው። አልዓዛርን ከሞት እንደሚያስነሣው ቢያውቅም፥ ሌሎች ግን ይህን ዕድል አላገኙም ነበር፡፡ የሌሎች
ጉዳት የክርስቶስን ልብ አወከ፥ ስለ ኀዘናቸውም ከማርያምና ከማርታ ጋር አለቀሰ።

በቀብር ሥነ ሥርዓት ላይ ማልቀስ ትክክል አይደለም የሚል አመለካከት በአማኞች መካከል ያለ ይመስላል።
ለዚህም ጳውሎስ «አታልቅሱ» የሚል መልእክት ማስተላለፉን ይጠቅሳሉ (1 ኛ ተሰ. 4፡13-14)። ይህ ግን
ጳውሎስ የተናገረውን በቅጡ አለመረዳት ነው። ጳውሎስ በዚህ ምንባብ ላይ የሚናገረው ተስፋ እንደሌላቸው ሰዎች
እንዳናዝን ነው። ይህን ሲል እንባችንን አውጥተን እንዳናለቅስ መከልከሉ አልነበረም፤ ተስፋ እንደሌላቸው
እንዳንሆን እንጂ። ክርስቶስ እንኳ በሞት ምክንያት ስለመጣው ሥቃይ አልቅሷል። ዛሬም ቢሆን የምንወደውን ሰው
በሞት ተነጥቀን በምናዝንበት ጊዜ አብሮን ያዝናል። ክርስቲያኖች ተስፋ እንደሌላቸው ሰዎች ማልቀስ
ባይኖርባቸውም፥ በሞት ምክንያት ለተለዩአቸው ሰዎች ኀዘናቸውን በለቅሶ መግለጽ ይችላሉ። የምንወደው ሰው
በሞት ሲለየን ማልቀሱ ክፋት የለውም። እንባ እግዚአብሔር ኀዘናችንን ለማጠብና ነፍሳችንን ለመፈወስ
የሚጠቀምበት መንገድ ነውና። አንድ ሰው እንደ ልቡ እንዳያለቅስ በምንከለከልበት ጊዜ የነፍሱ ኀዘን በእንባ ታጥቦ
ኑሮውን በደስታ እንዳይቀጥል ማድረጋችን ነው። ነገር ግን የምንወደውን ሰው ክርስቶስ እንደሚያስነሣውና ነፍሱ
በሰማይ እንደምትሆን በመገንዘብ (ክርስቲያን ከሆነ)፥ በተስፋ ቢስነት ሳይሆን የመለየትን ሥቃይ ለመግለጽ ያህል
ማልቀሳችን ተገቢ ነው።

ማርያም ኢየሱስን ሽቶ መቀባቷ እና ኢየሱስ ወደ ኢየሩሳሌም በድል መግባቱ (ዮሐ. 12፡1-

19)
ማርያም ኢየሱስን ሽቶ ቀባችው (ዮሐ. 12፡1-11)ኢየሱስ የሚሞትበት ጊዜ ደርሷል፤ የቀረው ስድስት ቀናት ብቻ
ነው። ክርስቶስ ቢታንያ በሚገኘው የማርያም፥ የማርታና የአልዓዛር ቤት ተቀምጧል። ይህ ቤተሰብ ለክርስቶስ
ያለው ፍቅር ጥልቅ በመሆኑ፥ ለክብሩ ትልቅ ግብዣ አዘጋጁለት። ሦስቱ የቤተሰቡ አባላት ፍቅራቸውን ለክርስቶስ
ገለጹ። ምናልባትም ታላቅ እኅታቸው የነበረችው ማርታ ክርስቶስን ታስተናግድ ነበር። አልዓዛር ከክርስቶስ ጋር
በማዕድ ተቀምጦ ይበላ ነበር። ማርያም የክርስቶስን እግር በውድ ሽቶ ትቀባ ነበር። የምታደርገው ነገር ሁሉ ለየት
ያለ ነበር። ምንም ዓይነት የራስ ወዳድነት ስሜት ሳይታይባት ውድ ንብረቷን ሰጠችው። በሰው ፊት ጸጉሯን ፈትታ
ለቀቀችው፤ ይህም የተከበሩ የአይሁድ ሴቶች የማያደርጉት ነገር ነው። ከዚያም እንደ አገልጋይ እግሩን አጠበች።
(እግር ማጠብ የአገልጋዮች ተግባር ነበር።) ምናልባት ሽቶውን ያስቀመጠችው ለጋብቻዋ ቀን ይሆናል። ነገር ግን
ለሌሎች ላናስብ ለእግዚአብሔር ያለንን የተለየ ፍቅር የምንገልጽበት ጊዜ ሊኖር ይገባል። ማርያም ፍቅሯን
የገለጻችው በዚህ መንገድ ነበር።
ሌሎቹ ወንጌላት በሌሎቹ ደቀ መዛሙርት ምላሾች ላይ ሲያተኩሩ፥ ዮሐንስ ግን በይሁዳ ላይ አተኩሯል። ይሁዳ
የኢየሱስንና የቡድኑን ገንዘብ የሚይዝ ሰው እንደ ነበር ዮሐንስ ገልጾአል። ነገር ግን ሁልጊዜ ከሚይዘው ገንዘብ
እየሰረቀ ይወስድ ነበር። ገንዘቡን የፈለገው ለራሱ እንጂ ለድሆች አልነበረም። ይሁዳ ክርስቶስን አሳልፎ የሰጠው
በድንገት አይደለም። ነገር ግን የገንዘብ ፍቅር በልቡ ውስጥ እንዲያድግ አድርጎ ነበር። ይህ የኃጢአት አረም በልቡ
ውስጥ አደገ። ምንም እንኳ ክርስቶስ ስለ ገንዘብ ያስተማረውን ቢሰማም፥ ክርስቶስም ያደረጋቸውን ተአምራት
ቢያይም፥ ይህ ኃጢአት በልቡ ውስጥ የሚያድገውን ክፋት እንዳያይ አሳወረው። በገንዘብ ረገድ ሰይጣን በሕይወቱ
ውስጥ ስፍራ እንዲያገኝ ካደረገ፥ ሰይጣን በይሁዳ ሕይወት ውስጥ የፈለገውን ነገር ለመፈጸም ቀላል ይሆንለታል።

ይህ በሁላችንም ሕይወት ውስጥ እውነት ነው። ብዙ ጊዜ የሚያስቸግሩን ታላላቅ ኃጢአቶች አይደሉም። ትናንሽ
የምንላቸው ኃጢአቶች ናቸው፥ ከምጽዋት የምትወሰደው ትንሿ ገንዘብና ትንሿ የዓይን አምሮት በጊዜ ካልተቀጩ፥
ሰይጣን ሕይወትህን ሊቆጣጠርና የኋላ ኋላም ሊያጠፋህ ይችላል።

ማንም ሰው ድንገት ዝሙት አይፈጽምም። የሚጀምረው በዚህ አሳብ ከተያዘ ሕሊና ነው። ግድያና ሌብነትም
የሚጀምሩት ከክፉ ሃሳብና ቅናትና ምኞት ነው። አወዳደቃችን የይሁዳን ያህል የከፋ ላይሆን ይችላል፤ የማይታረሙ
ትናንሽ ኃጢአቶች ወደ ትልቁ ያመራሉ፤ ይህም ሕይወታችንን፥ ምስክርነታችንን፥ ቤተሰባችንንና የኢየሱስን ስም
የሚያጎድፍ ይሆናል።

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) ስለ ትልልቅ ኃጢአቶች ብቻ ሳይሆን ስለ ትንንሾቹም ማሰብ እንዳለብን ይህ ትምህርት

የሚያስጠነቅቀን እንዴት ነው? ለ) አንዳንድ ጊዜ አሳሳቢ አይደሉም ብለህ የናቅሃቸውን ኃጢአቶች በምሳሌነት
ጥቀስ። እነዚህ ኃጢአቶች አድገው ሕይወትህን ሊገዙ የሚችሉት እንዴት ነው? ሐ) አሁን ጊዜ ወስደህ ሕይወትህን
በጸሎት መርምር። መንፈስ ቅዱስ እንደ አረም ወደ ሕይወትህ ሊዘልቁና ሊያጠፉህ ብቅ የሚሉትን ትናንሽ
ኃጢአቶች እንዲያሳይህ ተማጠነው። በሕይወትህ ስለምታያቸው ኃጢአቶች ንስሐ ግባ። ከዚያም በክርስቶስ
አማካይነት ስላገኘኸው ድል እግዚአብሔርን አመስግን።

2. ኢየሱስ ወደ ኢየሩሳሌም በድል ገባ (ዮሐ 12፡12-19)

ሐዋርያው ዮሐንስ ክርስቶስ በ”ሆሳዕና” ዝማሬ ታጅቦ ወደ ኢየሩሳሌም ሲገባ፥ ታሪኩን በገለጸበት በዚህ ክፍል
የተለያዩ ቡድኖች በሰጡት ምላሾች ላይ ትኩረት አድርጓል። ክርስቶስ ኢየሱስ በአህያ ውርንጭላ ላይ ተቀምጦ ወደ
ኢየሩሳሌም መግባቱ ምን ትርጉም እንዳለው ሕዝቡ ባይገነዘብም፥ በሁኔታው ግን ደስ ሳይሰኙ አይቀሩም። በወቅቱ
ለኢየሱስ በተደረገው ታላቅ አቀባበል የተደነቁት ደቀ መዛሙርትም እስከ ትንሣኤው ድረስ ክርስቶስ የአይሁድ
የሰላም ንጉሥ ሆኖ መምጣቱን አልተገነዘቡም ነበር። ለሌሎች ክርስቶስ ተአምራትን በማድረግና በማስተማር
አስደናቂ ትእይንት እንደሚያሳይ ሰው ነበር። የሃይማኖት መሪዎች ደግሞ የተከታዮቹን ብዛት ሲመለከቱ ይበልጥ
ቀኑበት።

ክርስቶስ ስለ ሞቱ ትንቢት በተናገረ ጊዜ የተለያዩ ሰዎች የሰጡት ምላሽ (ዮሐ.12፡20-50)

ዮሐንስ ስለ ክርስቶስ የመጨረሻ ቀናት ሲናገር ስለ ኢየሱስ ይፋዊ አገልግሎት የጀመረውን ገለጻ የደመደመው
በእነዚህ የመጨረሻ ቀናት የተለያዩ ሰዎች ለኢየሱስ የሰጡትን ምላሽ ምሳሌ አድርጎ በማቅረብ ነው። የእነዚህን
ሰዎች ምላሽ የያዘው ልክ በሰርግ ላይ እንደ ተነሣ ፎቶ በዚያን ጊዜ የነበረውንና አሁንም ሰዎች ለኢየሱስ
የሚሰጡትን ምላሽ ለማጤን ይረዳሉ።
ሀ. ግሪኮች፡- ዮሐንስ የፋሲካን በዓል ለማክበር ወደ ኢየሩሳሌም የመጡ ግሪኮች እንደ ነበሩ ገልጾአል። ምናልባትም
እነዚህ ግሪኮች እንደ ቆርኔሌዎስ የራሳቸውን ሃይማኖት ትተው የአይሁዶችን ሃይማኖት የተከተሉ ሰዎች ሳይሆኑ
አይቀሩም። እነዚህ ሰዎች ስለ ክርስቶስ የተነገረውን ዜና ሰምተው ሊያነጋግሩት ፈለጉ። ነገር ግን ምናልባትም
ከሕዝቡ ብዛትና አሕዛብ ከመሆናቸው የተነሣ ከክርስቶስ ጋር ለመነጋገር ዕድል የማያገኙ ስለመሰላቸው ከ 12 ቱ
ደቀ መዛሙርት አንዱ ወደ ሆነው ወደ ፊልጶስ ቀረቡ። ፊልጶስ የገሊላ ሰው በመሆኑ ምናልባት ከአሕዛብ ጋር
ቅርበት ሳይኖረው አይቀርም።

ስሙ ወላጆቹ የአሕዛብን ባሕል እንደ ተቀበሉ ያሳያል። ስለዚህ ግሪኮች ፊልጶስ ከክርስቶስ ጋር ቀጠሮ ለመያዝ
ሊረዳን ይችላል ብለው ሳያስቡ አይቀሩም። ፊልጶስ ወደ ጓደኛው ወደ እንድርያስ በመሄድ ተያይዘው ወደ ክርስቶስ
መጡ። ኢየሱስ ከግሪኮቹ ሰዎች ጋር ስለ መነጋገሩ በዚህ ክፍል የተጠቀሰ ነገር የለም። ምናልባትም ዮሐንስ ይህንን
ታሪክ የጠቀሰው ከክርስቶስ ሞት በፊት ወንጌል ወደ አሕዛብ መድረሱን ለማመልከት ይሆናል። በጥቂት ዓመታት
ውስጥ፥ የምሥራቹ ቃል ብዙ አሕዛብን ወደ ክርስቶስ ያመጣ ነበር።

ለ. ኢየሱስ፡- ኢየሱስ ሞቱ ያልጠበቀው ነበር? አልነበረም። ሞቱ እየቀረበ መምጣቱን ያውቅ ነበር። ይህ ማለት ግን
ክርስቶስ ከሚጠብቀው ስቅለትና ከሚደርስበትም ነገር ጋር ግብግብ አልገጠመም ማለት አይደለም። እስካሁን ድረስ
ዮሐንስ የክርስቶስ ጊዜ እንዳልቀረበ ሲገልጽ ነበር የቆየው። አሁን ግን ለስቅለቱ ጥቂት ሰዓታት ሲቀሩ «ጊዜው እንደ
ደረሰ» ገልጾአል። የስንዴ ቅንጣት ለመብዛትና ፍሬ ለመስጠት መሞት እንዳለባት ሁሉ፥ ክርስቶስም መሞት
ነበረበት። ይህ መርሕ ታዲያ ክርስቶስን በሚከተሉት ሁሉ ላይ የሚሠራ ነው። ለግል ፍላጎታችን ካልሞትን፥
ለሕልማችን ካልሞትን፥ ለተደላደለ ኑሮ ካልሞትን፥ ለኃጢአት ካልሞትን ሕይወታችን በእግዚአብሔር መንግሥት
ውስጥ እርባና አይኖረውም። የሮም መንግሥት ባስከተለባቸው ስደት በመቶዎች የሚቆጠሩ ክርስቲያኖች ሲሞቱ
የተመለከቱ አንድ የጥንት ጸሐፊ እንደ ገለጹት፥ “የሰማዕታት ደም የቤተ ክርስቲያን ዘር ነው።” ሞትን የመረጡት
የዘላለም ሕይወትን አግኝተዋል። ነገር ግን ከሞት ለመሸሽ የሞከሩ ሰዎች ትልቁን ሕይወት ማለትም የዘላለም
ሕይወትን አጥተዋል።

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) ኢየሱስን በመከተልህ «የሞትህባቸውን መንገዶች ግለጽ። ለ) «ሞትህ ያስከተለው ፍሬ

ምንድን ነው? ሐ) ሰዎች ለመሞትና ክርስቶስን በሙሉ ልባቸው ለመከተል አለመፈለጋቸውን እንዴት
እንደተመለከትኸው ግለጽ። የሕይወታቸው ዘላለማዊ ፍሬ ምንድን ነው?

ሐ. እግዚአብሔር አብ፡– ሰው እንደ መሆኑ ኢየሱስ ከመስቀል ሞቱ ለማፈግፈግ ፈልጎአል። ለመሆኑ እስከ
መጨረሻ እንዲጸና ያደረገው ምንድን ነው? ሦስት ነገሮች አሉ። አንደኛው፥ ክርስቶስ ዓላማውን በግልጽ ያውቃል።
ወደ ዓለም የመጣውም ለመሞት እንደ ሆነ ያውቃል። ስለዚህ ለሌሎች ፍላጎቶች ላይገዛ ለእግዚአብሔር አብ ፈቃድ
ለመታዘዝ ቻለ። ሁለተኛው፥ ምንም ይሁን ምን እግዚአብሔርን ለማክበር ቆርጦ ነበር። ለእግዚአብሔር ክብር
ለመስጠት እንጂ ለሕይወቱ ትልቅ ግምት አልሰጠም። ስለሆነም፥ እግዚአብሔር በሞቱ እንዲከብር ጠየቀ።
እግዚአብሔር በክርስቶስ ሕይወትና በፈጸማቸው ተአምራት ደስ መሰኘቱን በሕዝቡ ሁሉ ፊት በይፋ ገለጸ።
እግዚአብሔር በሞቱም ይከብር ነበር። ሦስተኛው፥ ክርስቶስ የሞቱን ውጤቶች ለመመልከት ችሎ ነበር። በሚሊዮን
ለሚቆጠሩ ሰዎች ድነትን (ደኅንነትን) ለማስገኘት በመቻሉ ስሙ ከስሞች ሁሉ እንደሚልቅና አንድ ቀን ሰዎች ሁሉ
እንደሚያከብሩት ተገነዘበ (ፊልጵ. 2፡9-11፤ ዕብ. 12፡2)።

በሕይወት ዘመናችን የምንፈጽመው ትልቁ ዓላማ ምንድን ነው? ትልቁ ዓላማችን በሕይወታችን፥ በድርጊታችንና
በአሳባችን እግዚአብሔርን ማስከበር ሊሆን ይገባል። ዓላማችን ይህ ከሆነ፥ እግዚአብሔር በሕይወታችን ውስጥ
እንደ ብርቱ ሕመም ድህነት፥ ስደት፥ ሞት የመሳሰሉ ነገሮችን ወደ ሕይወታችን ሊያመጣ ይችላል። መብቱም
የእርሱ ነው። እግዚአብሔርን ለማክበር እስከፈለግን ድረስ፥ በሕይወታችን የሚከብርበትን መንገድ መምረጡ
የእግዚአብሔር ድርሻ ነው።

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) እግዚአብሔር በሕይወትህ እንዲከብር የምትፈልግባቸውን መንገዶች ዘርዝር። ለ)

በሕይወትህ የእግዚአብሔርን ሳይሆን የራስህን መንገድ የምትከተልባቸው አንዳንድ ነገሮች ምንድን ናቸው?
እነዚህን ነገሮች ተናዝዘህ እግዚአብሔር በሁሉም ነገር የእርሱን ክብር እንድትፈልግ እንዲረዳህ ለምነው። ሐ)
ከራስህ በላይ የእግዚአብሔርን ክብር በመፈለግህ ሕይወትህን ዓላማህን፥ ሥራህን ቤተሰብህን፥ ወዘተ… እንዴት
እንደ ለወጠ አብራራ።

ኢየሱስ በተሰቀለ ጊዜ ሰይጣን ድል ያደረገበት ወቅት ይመስል ነበር። ኢየሱስ ይህንን ጊዜ የጨለማ ጊዜ በማለት
ጠርቶታል። ዳሩ ግን መስቀሉ ሦስት ነገሮችን አከናውኗል፡-

አንደኛው፥ በዓለም ላይ ፍርድን አምጥቷል። መስቀሉ የታሪክ መለያ መሥመር ነው። ክርስቶስ በመስቀሉ ላይ
ያስገኘውን ድነት (ደኅንነት) የማይቀበሉ ሰዎች የዘላለምን ሞት ፍርድ ይቀበላሉ።

ሁለተኛው፣ የዚህን ዓለም አለቃ አሸንፎአል። ሰይጣን ክርስቶስ ተሰቅሎ እንዲሞት በማድረግ ያሸነፈ መስሎት
ነበር። ነገር ግን ክርስቶስ በሞቱ ሰይጣንን አሸነፈው። (ቆላ. 2፡15 አንብብ።) ሰይጣን በሰዎች ላይ የሚያደርሰው
ጫና በመስቀሉ ላይ እንደ ተወገደ አዲስ ኪዳን ያስተምራል። ሰይጣን ሽንፈትን ከመከናነቡም በላይ ፍጻሜውም
በደጅ ነው። ነገር ግን ሰይጣን ከእርሱ ጋር ወደ ሲኦል የሚወርዱ ሰዎችን ለማግኘት ትግሉን ቀጥሏል። ኢየሱስ
ክርስቶስ ዳግም ተመልሶ በሚመጣበት ጊዜ ሰይጣን ለመጨረሻ ጊዜ ድል ይመታል፤ ወደ ሲኦልም ይጣላል (ራእይ
20፡10)።

ሦስተኛው፥ መስቀሉ ሰዎችን ወደ ኢየሱስ ይስባል። ይህም በሁለት መንገድ ይፈጸማል። በኢየሱስ የሚያምኑ ሰዎች
በሙሉ የዘላለም ሕይወት ይቀበላሉ። ኢየሱስ የኃጢአት ዕዳችንን በከፈለበት ዓይናቸው በመስቀሉ ላይ ነውና።
በኢየሱስ የማያምኑ ሰዎች ግን በፍርድ ቀን በፊቱ ሲቀርቡ የግዳቸውን እንዲያከብሩት ይደረጋሉ (ፊልጵ. 2፡9-
10)።

መ. ሕዝቡ፡- ዮሐንስ የገለጸው ሦስተኛው ምላሽ ሕዝቡ ክርስቶስ ስለ ሞቱ የተናገራቸውን ነገሮች እንደ ተገነዘቡ
ያሳያል። መሢሑ ለዘላለም ይገዛል ብለው ስላሰቡ፥ አይሁዶች ክርስቶስ ይህንን እንዲያብራራላቸው ጠየቁት።
ክርስቶስ ጥያቄውን በቀጥታ ባይመልስም፥ እርሱ «ብርሃን» እንደ ሆነ በግልጽ ነገራቸው። በምድር ላይ የሚቆየው
ለአጭር ጊዜ ብቻ ነበር። ከዓለም በሚሄድበት ጊዜ ልዩ ብርሃኑ አብሮት ይሄዳል። ስለሆነም፥ ክርስቶስ
በመካከላቸው ሳለ በእርሱ ማመን አለባቸው። ከዚያም አይሁዶች በክርስቶስ መንፈሳዊ ብርሃን ደስ ሊሰኙ
ይችላሉ። ይህም «የብርሃን ልጆች» ማለትም «የእግዚአብሔር ልጆች» እንዲሆኑ ያደርጋቸዋል (ዮሐ 1፡12)።
ዮሐንስ ከክርስቶስ ተአምራዊ ምልክቶች ባሻገር በአይሁዶች መካክል የተከሰተውን አለማመን ጠቅለል አድርጎ
አቅርቧል። አይሁዶች መሢሑን እንደማይቀበሉ እግዚአብሔር አስቀድሞ ያውቅ ነበር።

ሠ. ጥቂት የሃይማኖት መሪዎች፡- ወንጌላት በሃይማኖት መሪዎቹ አለማመን፥ ለኢየሱስ ባላቸው ጥላቻና እርሱንም
ለመግደል በሸረቡት ሴራ ላይ ትኩረት አድርገዋል። ነገር ግን እንደ ኒቆዲሞስና የአርማትያው ዮሴፍን የመሳሰሉ
አንዳንድ መሪዎች በክርስቶስ ማመናቸውን ዮሐንስ ገልጾአል። ይህም ሆኖ ዮሐንስ እነዚህን ሰዎች የጠቀሰው
ክርስቲያኖች እንደ እነርሱ መሆን እንደሌለባቸው ለመግለጽ ነው። ከምኩራብ እንዳይባረሩ ስለ ሠጉ በኢየሱስ
ማመናቸውን ይፋ ለማድረግ ፈሩ፤ ምክንያቱም ከምኩራብ ከተባረሩ እንደ አይሁዶች ስለማይታዩ ነበር። ይህ ከሆነ
ደግሞ የሰዎችን አክብሮት ከማጣታቸውም በላይ ሕይወታቸው በችግር የተሞላ ይሆናል። ዮሐንስ ግን ይህ
እርምጃቸው ከእግዚአብሔር ይልቅ የሰውን ምስጋና መምረጣቸውን እንደሚያሳይ ገልጾአል።

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) ዛሬ ክርስቲያኖች በክርስቶስ ላይ ያለንን እምነት ለመደበቅ የምንፈተነው እንዴት ነው? ለ)
ይህንን የምናደርገው ለምንድን ነው? ሐ) የዮሐንስ አሳቦች በክርስቶስ ያለንን እምነት በግልጽ ለማሳየት
ከመፍራታችን ጋር የሚዛመዱት እንዴት ነው?

በዮሐንስ 12፡44-49 ላይ ኢየሱስ ለሕዝቡ የመጨረሻውን ቃሉን ተናግሯል። ማስጠንቀቂያዎቹ ግልጽና ጠንካራ
ነበሩ። አንደኛው፥ እግዚአብሔር አብና እግዚአብሔር ወልድ በፍጹም አንድነት ስለሚሠሩና በባሕርይም አንድ
ስለሆኑ፥ ለደኅንነት ሁለቱንም መቀበል የግድ አስፈላጊ መሆኑን ገልጾአል። አይሁዶች በእግዚአብሔር አብ
እናምናለን እያሉ፥ እግዚአብሔር ወልድን አንቀበልም ማለት አይችሉም። ስለሆነም ክርስቶስ አምላክ በመሆኑ
ከእግዚአብሔርም ተልኮ በመምጣቱና የተናገራቸውም ነገሮች በሙሉ የእግዚአብሔር ቃል በመሆናቸው እርሱን
መስማት ነበረባቸው። የዘላለም ሕይወት ሊገኝ የሚችለው አብ ሰዎች በክርስቶስ እንዲያምኑ የሰጠውን ትእዛዝ
ተግባራዊ በማድረግ ብቻ ነው። ሁለተኛው፥ ክርስቶስ እርሱን ባላመኑ ሰዎች ላይ ፍርድ እንደሚመጣ
አስጠንቅቋል። ምንም እንኳ ፈራጁ እርሱ ራሱ ቢሆንም፥ ኢየሱስ ቆሞ መመስከር አያስፈልገውም። (ዮሐ 5፡27
አንብብ)። ኢየሱስ የተናገራቸው ቃላት የድነትን (የደኅንነትን) መንገድ ከማሳየታቸውም በላይ ምስክርነቱ የማያምኑ
ሰዎችን ይኮንናል

ኢየሱስ ከደቀ መዛሙርቱ ጋር የፋሲካ ምግብ በላ (ዮሐ. 13:1-38)

ከዮሐንስ 13-17 በኋላ የወንጌሉ ትኩረት ይለወጣል። እስካሁን አጽንኦት የተሰጠው ለኢየሱስ ክርስቶስ ይፋዊ
አገልግሎት፥ ላደረጋቸው ምልክቶችና ለሕዝብ ላቀረባቸው ትምህርቶች ነበር። ዮሐንስ በዚህ ይፋዊ አገልግሎት ጊዜ
ኢየሱስ ለደቀ መዛሙርቱ ስለሰጠው ቀጥተኛ ትምህርት ብዙም የገለጸው ነገር የለም። አሁን ግን ዮሐንስ ኢየሱስ
ከመሞቱ በፊት ከደቀ መዛሙርቱ ጋር ሳለ በመጨረሻው ምሽት ላይ ለደቀ መዛሙርቱ በሰጣቸው እጅግ ጠቃሚ
ትምህርቶች ላይ አተኩሯል። የመሞቻው ቀን የተቃረበ መሆኑን የተገነዘበ አባት ለልጆቹ የመጨረሻ ምክሩን
እንደሚሰጥ ሁሉ፥ በእነዚህ ምዕራፎች ውስጥ ክርስቶስ ለደቀ መዛሙርቱ አንዳንድ ወሳኝ የአዲስ ኪዳን
ትምህርቶችን አካፍሏቸዋል። የመጀመሪያዎቹ ሦስት ወንጌላት ክርስቶስ አዲስ ኪዳንና የጌታ እራት ሥርዓትን
መመሥረቱን አጉልተው ሲያሳዩ፥ ዮሐንስ ደግሞ ክርስቶስ ከሞቱ፥ ከትንሣኤውና ከዕርገቱ በኋላ ተከታዮቹ ሊኖሩት
ስለሚገባ ሕይወት ገልጾአል።

ሀ. ክርስቶስ የትሕትና አገልግሎት የመንግሥቱ ምሳሌ እንደሆነ ገልጿል (ዮሐ 13፡1–17)። በአይሁድ ባሕል
የአንድን ሰው እግር ማጠብ እጅግ ዝቅተኛ ሥራ ነው። ይህ አንድ የቤት አገልጋይ የሚያከናውነው ተግባር ነው።
ቤተሰቡ አገልጋይ ከሌለው ሚስት ወይም ልጆች እንጂ አባወራው የእንግዳውን እግር አያጥብም። የሚደንቀው ነገር
ታዲያ የዓለም ፈጣሪ የደቀ መዛሙርቱን እግሮች አጠበ። ይህ እንዴት ያለ ታላቅ ትሕትና ነው። ክርስቶስ ይህንን
ያህል ራሱን ዝቅ ካደረገ፥ እኛም አርአያውን ተከትለን ራሳችንን በሌሎች ፊት ዝቅ ማድረግና ሌሎችን ማገልገል
ይኖርብናል።

ኢየሱስ የደቀ መዛሙርቱን እግር ያጠበው ለምንድን ነው? አንደኛው፥ ለደቀ መዛሙርቱ ያለውን ጥልቅ ፍቅር
የሚገልጽበት መንገድ በመሆኑ ነው። በተጨማሪም በሞት ከመለየቱ በፊት እነርሱን የሚያገለግልበት የመጨረሻ
ዕድል በመሆኑም ነው። ዮሐንስ ይህንን ተግባር «የወደዳቸውን እስከ መጨረሻው ወደዳቸው» በማለት ገልጾአል።
ላለፉት ሦስት ዓመታት ያህል ኢየሱስ ለደቀ መዛሙርቱ የነበረውን ፍቅር በተለያዩ መንገዶች ሲገልጽ ቆይቶ ነበር።
አሁን ግን ከቶ በማይረሱት መንገድ ነበር ፍቅሩን ያሳያቸው። ክርስቶስ እንደ ባሪያ እግራቸውን አጠበ። ፍቅር
ሁልጊዜ ያገለግላል፥ ይሰጣልም። ፍቅር ከስሜት በላይ ነው። ፍቅር ሌሎችን ማገልገልና ሲያድጉ ማየት ነው። ፍቅር
ሌሎችን ማገልገልን እንደ ዝቅተኛነት አይመለከትም።

ሁለተኛው፥ ኢየሱስ በደቀ መዛሙርቱ ሕይወት ማየት የሚፈልገውን ባሕርይ በምሳሌነት ለመግለጽ ነው። ዮሐንስ
ክርስቶስ ሊደርስበት ያለውን ነገር ሁሉ ያውቅ እንደ ነበር ገልጾአል። የመጣበትን ስፍራ ያውቅ ነበር – ከሰማይ።
የመጣበትንም ምክንያት ያውቅ ነበር። ለመሞት ተመልሶ የሚሄድበትንም ስፍራ ያውቅ ነበር – ወደ ሰማይ።
እንዲሁም እግዚአብሔር አብ የሰጠውን ኃይልና ሥልጣን ሁሉ ያውቅ ነበር። ይህ ግን እንዲኩራራ ወይም ሌሎች
እንዲያገለግሉት አላደረገውም። ክርስቶስ ተከታዮቹ ይህንኑ ባሕርይ እንዲይዙ ይፈልጋል። ሥልጣንና ኃይልን
ከመፈለግና ሌሎች እንዲያገለግሉን ከመሻት ይልቅ ራሳችንን ዝቅ አድርገን አንዳችን ሌላውን ልናገለግል ይገባል።

አንዳንድ ክርስቲያኖች ምሳሌውን እንድንከተል ያሳየንን ነገር በመውሰድ ዛሬ በቤተ ክርስቲያን ውስጥ እግር
መታጠብ አለብን ይላሉ። የክርስቶስ ምኞት ግን ከዚህ የላቀ ነው። እግርን ማጠብ ራስን ዝቅ አድርጎ ሌሎችን
ማገልገል አንድ ምሳሌ ብቻ ነው። ደቀ መዛሙርት ክርስቶስ ጌታቸውና መምህራቸው እንደ ሆነ ያምኑ ነበር።
ጌታቸው ራሱን ዝቅ አድርጎ ካገለገላቸው፥ እነርሱም እንዲሁ ከማድረግ መቆጠብ የለባቸውም።

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) በቤተ ክርስቲያን ክርስቲያኖች ራሳቸውን ዝቅ አድርገው እርስ በርሳቸው አገልግሎት
ሊሰጣጡ የሚችሉባቸውን አንዳንድ ምሳሌዎች ጥቀስ። ለ) እነዚህ የጠቀስሃቸው ነገሮች ተግባራዊ እየሆኑ ናቸው?
ከሆኑ ለምን? ካልሆኑስ ክርስቲያኖች ሁሉ ሌሎችን ዝቅ ብለው ቢያገለግሉ በቤተ ክርስቲያናችን ምን ዓይነት
ለውጥ ይመጣል?

ለ. ክርስቶስ ይሁዳ አሳልፎ እንደሚሰጠው ተነበየ (ዮሐ 13፡18-38)። ዮሐንስ ክርስቶስ በሕይወቱ ላይ
የሚደርሰውን ማንኛውም ነገር ለመቆጣጠር ሙሉ ሥልጣን እንዳለው በተደጋጋሚ ገልጾአል። ጊዜው ከመድረሱ
በፊት ክርስቶስን ማንም ለማሰር አይችልም። ነገር ግን የተወሰነው የእግዚአብሔር ጊዜ ሲደርስ ክርስቶስ ራሱን
መሥዋዕት አድርጎ ሰጠ። ክርስቶስ ሁኔታውን ሙሉ በሙሉ እንደሚቆጣጠር ለማሳየት ዮሐንስ ክርስቶስ ከ 12 ቱ
ደቀ መዛሙርት አንዱ አሳልፎ እንደሚሰጠው ብቻ ሳይሆን፥ ይህም ሰው ይሁዳ እንደ ሆነ መተንበዩን ጠቅሷል።
በዮሐ 13፡23 ላይ ኢየሱስ «ይወደው ከነበረው ደቀ መዝሙር» ጋር እንተዋወቃለን። ከዚህ ምዕራፍ ጀምሮ እስከ
መጽሐፉ መጨረሻ ድረስ ዮሐንስ ራሱን ለመጥቀስ ይህንን የተለየ ስም ይጠቀማል።

ይሁዳ ከክፍሉ ከወጣ በኋላ ኢየሱስ ደቀ መዛሙርቱን ይበልጥ ነፃ ሆኖ ማስተማርና ወደፊት ሊኖሩት ስለሚገባቸው
ሕይወት ያዘጋጃቸው ጀመር። ከእነርሱ ጋር የሚቆየው ለጥቂት ጊዜ ብቻ ነበር። ከ 40 ቀናት በኋላ በአካል ከእነርሱ
ጋር መኖሩ ያበቃል። እርሱ ወደ ሰማይ ስለሚሄድ እርሱ ወደሚሄድበት ሊከተሉት አይችሉም። ክርስቶስ ለደቀ
መዛሙርቱ ሦስት እውነቶችን ገልጾላቸዋል፦

ሀ. ወንጀለኞች የሚሰቀሉበት ታላቁ የኀፍረት ስፍራ ወደ ክብር ስፍራ ይቀየራል። ክርስቶስ በታዛዥነት በመስቀል
ላይ በመሞት እግዚአብሔርን ያከብር ነበር። እግዚአብሔርም የኀፍረቱን መስቀል ለውጦ ኢየሱስን ያከብረዋል፤
ለተከታዮቹም ሁሉ የመመኪያ ስፍራ ያደርግላቸው (1 ኛ ቆሮ. 1፡18፤ ገላ. 6፡14)። ክርስቶስ በመስቀል ላይ
በመሞቱና ከሞትም በመነሣቱ፥ ስሙ በታሪክ ሁሉ ከስሞች ሁሉ በላይ የላቀ ስም ለመሆን በቅቷል።
ይህ ለሰው ልጆች ፍጹም እንግዳ ነው፤ እግዚአብሔር ለሰዎች ኀፍረት የሆነውን ነገር ለውጦ ለራሱ ክብር
እንደሚጠቀምበት በኢየሱስ ሕይወት በግልጽ ታይቷል። እግዚአብሔር የተጣለውን ድንጋይ (ኢየሱስን) የማዕዘን
ራስ አድርጎታል (ማቴ. 21፡42-44)። ሽባዋን ሴት ተጠቅሞ ስለ ጸጋው እንድትመሰክር አድርጓል። የጳውሎስን
የሥጋ መውጊያ ወስዶ የእግዚአብሔር ጸጋ በሰው ድካም እንደሚፈጸም አሳይቷል (2 ኛ ቆሮ. 12፡7-10)።
በሕይወታችን የሚገጥመንን በሽታ፥ ሥቃይና ችግር በመጠቀም ክብሩን ይገልጻል።

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) እግዚአብሔር ኀፍረት የሚመስለውን ነገር በመጠቀም በሕይወትህ ክብሩን ሲገልጽ ያየኸው
እንዴት ነው? ለ) ይህ በሕይወታችን የሚከሰተውን ችግር ስለምንመለከትበት መንገድና በዚህም ጊዜ
ስለምናደርገው ጸሎት ምን ዓይነት የአመለካከት ለውጥ እንዲኖረን ያደርጋል?

ለ. አዲሱና እጅግ ታላቁ የክርስቶስ ትእዛዝ “እርስ በርሳችሁ ተዋደዱ” የሚል ነው። በአንድ በኩል ይህ አዲስ
ትእዛዝ አይደለም። ይህ አሳብ በብሉይ ኪዳን ውስጥ የተሰወረ ሲሆን (ዘሌዋ. 19፡18 አንብብ)፥ ክርስቶስም
ሁለቱ ታላላቅ ጠቃሚ ትእዛዛት እግዚአብሔርንና ባልንጀሮቻችንን መውደድ እንደሆነ ገልጾአል (ማቴ. 22፡37-
40)። እንግዲህ ይህ ትእዛዝ «አዲስ» የሚሆነው እንዴት ነው? አዲስ ትእዛዝ የሚሆነው፡-

1. አዲስ አጽንኦት አለው። ምንም እንኳ ብሉይ ኪዳን እርስ በርስ ስለመዋደድ በግልጽ ባይናገርም፥ በሌሎች ብዙ
ትእዛዛት ላይ ግን ነገሩ ተወስቷል። አሁን ክርስቶስ ደቀ መዛሙርቱ በሌሎች ብዙ ሕግጋትና ደንቦች ሳይሆን
በፍቅር ሕግ እንዲመሩ ገልጾአል።
2. ሰዎች እርስ በርሳቸው በሚኖራቸው ግንኙነት ውስጥ እግዚአብሔር ተግባራዊ እንዲያደርጉ የሚፈልጋቸው
ወሳኝ ነገሮች ናቸው። ፍቅር የትእዛዛት ሁሉ ፍጻሜ ሆኖ ተገልጾአል። ከውጫዊ ተግባራት ጋር የሚያያዙ
በመቶዎች የሚቆጠሩ ሕግጋትን ከሚደነግጉ የአይሁድ ሃይማኖታዊ መሪዎች በተቃራኒ፥ ኢየሱስ ከተከታዮቹ
የሚፈልገው አዲስ ውስጣዊ አመለካከትን ነው፤ ይህም አንዱ ለሌላው የሚያሳየው ፍቅር ነው።
እግዚአብሔርንና ሰዎችን ከወደድን ክርስቶስ የሚፈልጋቸውን ትእዛዛት መጠበቅ ተፈጥሯዊ ጉዳይ ይሆናል።
3. የአንድ ክርስቲያን ምልክቱ ወይም መታወቂያው ነው። በብሉይ ኪዳን የእግዚአብሔር ሕዝብ አካል ለመሆን
ምልክቱ መገረዝና ውጫዊ ሕግጋትን መጠበቅ ነበር። አሁን ግን የክርስቶስ ተከታዮች መሆናችን ምልክቱ እርስ
በርስ ያለን ፍቅር እንደ ሆነ ተመልክቷል።
4. በዓይነቱና በጥልቀቱ። ፍቅርን የሚገልጹ ሦስት የግሪክ ቃላት አሉ። ኤሮስ (Eros) ባል ለሚስቱ ያለውን ፍቅር
ያመለክታል። ፊሊዮ (Phileo) በጓደኛሞች መካከል የሚታየውን ፍቅር ያሳያል። አጋፔ (Agape) መለኮታዊ
ማለትም ራሱን የሚገልጥ ፍቅር ነው። ክርስቶስ ለማስተላለፍ የፈለገው መልእክት እርሱ እግራቸውን
እንዳጠበና ስለ እነርሱም ሲል በመስቀል ላይ እንደ ሞተ ሁሉ የእርሱ የሆኑ ሁሉ ይህንኑ እንዲያደርጉ ነው።
ለሌሎች መኖር እዲስ ትእዛዝ ነው።
የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) የማያምኑ ሰዎች እንደ አንድ አማኝ ከእኛ የሚጠብቁብንን ነገሮች ዘርዝር። ፍቅር ከእነዚህ
ነገሮች አንዱ ነው? ለምን? ለ) ፍቅር የክርስቲያን መለያ መሆን አለበት፥ ዛሬ በክርስቲያኖች መካከል ፍቅር ጠፍቶ
መከፋፈል የሰፈነው ለምን ይመስልሃል?

ሐ. ጴጥሮስ ለክርስቶስ ሲል ለመሞት እንዳሰበ ቢናገርም፥ ሦስት ጊዜ እንደሚክደው ኢየሱስ ተንብዮአል።

ለክርስቶስ ለመኖር ወይም ለመሞት ቃል መግባት ቀላል ቢሆንም፥ ተግባራዊ ማድረጉ ግን ከባድ ነው። እጅግ
ደፋር ደቀ መዝሙር የነበረው ጴጥሮስ ክርስቶስን ክዶታል። እኛም ከእርሱ ላንሻል እንችላለን። ነገር ግን ክርስቶስን
በመታዘዝ እንድናድግ የሚያበረታቱን ሁለት ነገሮች አሉ። አንደኛው፥ ክርስቶስ ጴጥሮስን ይቅር ብሎ እንደገና እንደ
ተጠቀመበት ሁሉ እኛንም ይቅር እንደሚለን እናውቃለን። ሁለተኛው፥ ጸንተን እንድንቆም የሚረዳን መንፈስ ቅዱስ
በውስጣችን አለ። ስለ አንተ እሞታለሁ ብሎ ቃል የገባው ጴጥሮስ ሳይሳካለት ቀርቷል። በቃላችን እንድንጻጸና
የሚረዳን መንፈስ ቅዱስ ብቻ ነው።
ወደ አብ የሚያደርሰው መንገድ (ዮሐ. 14፡1-14)

ደምሴ ሥራ የሌለው ክርስቲያን ነው፤ እርሱና ቤተሰቡ በልተው የሚያድሩት ምግብ ለመግዛት የሚያስችል በቂ
ገንዘብ የሚያገኘው አልፎ አልፎ ነው። የሚረዳው ዘመድ እንኳ አልነበረም። «ለነገ እንዳልጨነቅ እግዚአብሔር
ለምን በቂ ገንዘብ አይሰጠኝም?» ሲል ያስባል። «ሥራ የማገኘው እንዴት ነው? ለኑሮ የሚያስፈልገንን ገንዘብ
የማገኘው ከየት ነው?» ብታመም የምታክመው በምኔ ነው? በማለት ስለ ወደፊት ኑሮው እጅግ ይጨነቃል።
«ብሞትስ፣ ባለቤቴንና ልጆቼን ማን ይንከባከባቸዋል?» እነዚህ አሳቦች ውስጡን ሰርስረው ለጭንቀት ዳረጉት።

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) ፍርሃትና ጭንቀት አሳባችንን በቀላሉ የሚቆጣጠሩት ለምንድን ነው? ለ) ዮሐ 14፡1-4 እና
ዕብ 11፡10፥ 16 አንብብ። እነዚህን ምንባቦች ከሕይወታችን ጋር ብናዛምድ ጭንቀትን እንድናሸንፍ እንዴት
ይረዱናል?

ጭንቀት የሚመነጨው ካለማመን ነው። «ምግብና ልብስ ከየት እናገኝ ይሆን?» እያልን የምንጨነቅ ከሆነ፥
ክርስቶስ በየዕለቱ የሚያስፈልገንን ነገር ለማሟላት የገባልንን ቃል ዘንግተናል ማለት ነው (ማቴ. 6፡25-34)።
ስለወደፊቱ የምንጨነቅ ከሆነ፥ ክርስቶስ «የነገ» ጌታ እንደ ሆነ ዘንግተናል ማለት ነው። ስለ ጤንነታችን
የምንጨነቅ ከሆነ፥ ክርስቶስ ታላቁ ሐኪም እንደ ሆነ ረስተናል ማለት ነው። እንዲሁም፥ ስለ ቤተሰቦቻችን
የምንጨነቅ ከሆን፥ ክርስቶስ እኛ ከምንወዳቸው በላይ እንደሚወዳቸውና አስፈላጊውን እንክብካቤ
እንደሚያደርግላቸው ዘንግተናል ማለት ነው። ደቀ መዛሙርቱ ክርስቶስ ተለይቷቸው እንደሚሄድ ባወቁ ጊዜ
በጣም ተጨነቁ። ከሦስት ዓመት በላይ ከክርስቶስ ጋር ኖረዋል። ሥራቸውንም ትተው ነበር። በዚህ ላይ ድሆች
ነበሩ። ወደፊት ምን ይገጥማቸዋል? ያለ ክርስቶስ የሕይወትን ማዕበል እንዴት ይቋቋሙታል? ስለሆነም፥ ክርስቶስ
በአካል ከእነርሱ ጋር በማይኖርበት ጊዜ የወደፊት ሕይወታቸው እንዴት እንደሚሆን የተለያዩ እውነቶችን በመንገር
ያጽናናቸዋል።

ዮሐንስ 14-17 ኢየሱስ፥ ደቀ መዛሙርቱ ስለ እርሱ፥ ስለ መንፈስ ቅዱስና ስለ ደቀ መዝሙርነት ሕይወት

እንዲነዘቡ የሚፈልጋቸውን አንዳንድ አጠቃላይና እጅግ ጠቃሚ እውነቶችን አካትቶ ይዟል።

1. ኢየሱስ ለተከታዮቹ ዘላለማዊ የመኖሪያ ስፍራ እንደሚያዘጋጅ ቃል ገባ (ዮሐ 14፡1-4)

ምን ጊዜም ቢሆን መለያየት ሥቃይ አለበት። ክርስቶስ ወደ ሰማይ ተመልሶ መሄዱ በደቀ መዛሙርቱ ላይ
የመለየትን ሥቃይና ጥርጣሬ እንዳያስከትልባቸው በማሰብ የተለያዩ እውነቶችን አስተማራቸው። እነዚህ እውነቶች
እያንዳንዱ ክርስቲያን ዛሬ ሊያውቃቸውና ከሕይወቱ ጋር ሊያዛምዳቸው የሚገቡ ናቸው። የክርስቶስ ተከታዮች
በብርቱ መከራና ሥቃይ መካከል በተስፋ ሊኖሩ የሚችሉት እንዴት ነው? ክርስቶስ ለደቀ መዛሙርቱ ሁለት
ዐበይት እውነቶችን አስጨብጧል፡-

ሀ. ደቀ መዛሙርቱ ሁልጊዜ በእግዚአብሔርና በክርስቶስ ላይ ያላቸውን እምነት አጽንተው መያዝ አለባቸው።

እምነት እንዴት እንደሚሠራ ባናውቅም፥ እግዚአብሔር በሰጠው ቃል ላይ ተመሥርቶ መኖር ነው።
የእግዚአብሔርን የተስፋ ቃሎች በማወቅና በእነዚህ ቃሎች ላይ የተመሠረተ ሕይወት ለመምራት በመቁረጥ፥
ተስፋችንን አጽንተን እንይዛለን። ተስፋ ቆርጠን የምንጨነቀው ዓይኖቻችንን ከእግዚአብሔር ላይ ስናነሣ፥ የተስፋ
ቃሎቹን ስንረሳና ፍጹም የተስፋ ቃሎቹን ከሕይወታችን ጋር ሳናዛምድ ስንቀር ነው።

ለ. የክርስቶስ ተከታዮች ዓይናቸውን በዘላለሙ ተስፋ ላይ ማድረግ አለባቸው። ክርስቶስ ደቀ መዛሙርቱን

እንደማይተዋቸው፥ በሰማይም እነርሱ የሚኖሩበትን ስፍራ እንደሚያዘጋጅላቸው ቃል ገብቶላቸዋል። ስለሆነም፥
በእግዚአብሔር አብ መንፈሳዊ ቤት፥ ኢየሱስ ለተከታዮቹ ሁሉ የመኖሪያ ስፍራ ያዘጋጅላቸዋል። ሕዝቡ ሁሉ ወደ
እርሱ ዘንድ ሲሄዱ በአንድ ትልቅ ቤት ውስጥ እንደማይታጎሩና በዘላለሙ ስፍራ እግዚአብሔር ለልጆቹ
ለእያንዳንዳቸው የተለየ ስፍራ እንደሚያዘጋጅላቸው ከክርስቶስ ትምህርት መገንዘብ ይቻላል።

የውይይት ጥያቄ፡- ዓይናችንን በዘላለሙ ተስፋ ላይ ማድረጋችን በእምነታችን ጸንተን እንድንቆም የሚረዳን እንዴት
ነው?

2. በኢየሱስ ማመን ወደ እግዚአብሔር የሚያደርስ መንገድ ነው (ዮሐ 14፡5-14)

መንገድ ወደምንፈልግበት ስፍራ እንድንደርስ ስለሚረዳን፥ በጣም አስፈላጊ ነገር ነው። ነገር ግን ትክክለኛው
መንገድ የትኛው እንደ ሆነ ማወቅ አለብን። ደቀ መዛሙርቱ ወደ እግዚአብሔር አብና በሰማይ ወደሚገኘው ወደ
ዘላለማዊ ቤታቸው በሚያደርሰው ትክክለኛው መንገድ ላይ እየተጓዙ መሆናቸውን ለማረጋገጥ ፈልገው ነበር።
ክርስቶስም ብርቱ በሆኑ ቃላት የሚከተለውን ምላሽ ሰጥቷቸዋል፡-

ሀ. ኢየሱስ «እኔ መንገድ፥ እውነትና ሕይወት ነኝ፤’ በእኔ በቀር ማንም ወደ አብ ሊመጣ አይችልም» አላቸው (ዮሐ
14፡6)። ይህ ክርስቶስ የተናገረው ስድስተኛው «እኔ ነኝ» የሚለው ዐረፍተ ነገር ነው። በዚህ ንግግሩ ኢየሱስ
ወሳኝ አሳቦችን ሰንዝሯል፤ ወደ ሰማይ እናደርሳለን የሚሉ ሰው ሠራሽ መንገዶች እንዳሉ ቢገልጽም፥ ሁሉም ግን
እውነተኛ መንገዶች እንዳልሆኑ አመልክቷል። በራሳቸው መንገድ ወደ ሰማይ ለመድረስ የሚጥሩ ሰዎች፥ ካሰቡት
ሊደርሱ አይችሉም። በመሐመድ፥ በቡድሃ ወይም በተከታዮቻቸው የሚያምኑ ሰዎች፥ መንግሥተ ሰማይ ሊገቡ
አይችሉም። ማንም ሰው ወደ እግዚአብሔር ሊደርስ የሚችለው በክርስቶስ በማመን ብቻ ነው። ምንም እንኳ ዛሬ
ወደ እግዚአብሔር የሚያደርሰው መንገድ አንድ ብቻ ነው የሚለው አሳብ በዓለም ላይ ተወዳጅነት ባይኖረውም፥
መጽሐፍ ቅዱስ የሚያስተምረን ግን ይህንን ሐቅ ነው። ይህ ክርስቲያኖች በራሳቸው ያመጡት አሳብ ሳይሆን፥
ክርስቶስ ራሱ የተናገረው ነው። ክርስቶስ ወደ እግዚአብሔር የሚያደርሰው ብቸኛው መንገድ እርሱ ራሱ እንደ ሆነ
ተናግሯል። ክርስቶስ እውነትን ሁሉ የያዘ አምላክ በመሆኑ፥ እውነት የሆነውን አሳብ ማስተማር ብቻ ሳይሆን፥ ወደ
እግዚአብሔር የሚያደርስ እውነተኛ መንገድም ነው። እንዲሁም፥ መንፈሳዊም ሆነ ሥጋዊ ሕይወትን
የሚቆጣጠረው ክርስቶስ ነው። ስለሆነም፥ የዘላለም ሕይወት የሚገኘው በክርስቶስ አማካይነት ብቻ ነው።

ለ. ክርስቶስ የእግዚአብሔር አብ ትክክለኛ እንደራሴ ነው። ወደ ክርስቶስ መመልከት፥ ወደ እግዚአብሔር እንደ

መመልከት ያህል ነው። ኃይላቸው፥ ባሕርያቸውና ዓላማቸውም አንድ ነው። ክርስቶስ ፈቃዱን ለአብ ስላስገዛ፥ አብ
የነገረውን ብቻ ተግባራዊ ያደርጋል፤ ደግሞም ከእርሱ ጋር በፍጹም ስምምነት ስለሚሠራ፥ የአንዱ ሥራ የሌላውም
ነው። (ማስታወሻ፡የሥላሴን ሕልውና የካዱና «ኢየሱስን ብቻ» እናመልካለን የሚሉ ተከታዮች እንደሚያስተምሩት
በዚህ ክፍል ክርስቶስ ከአብ ጋር አንድ አካል መሆኑን እየገለጸ አይደለም። የተለያዩ አካላት መሆናቸው በዚህም ሆነ
በሌሎች ክፍሎች ግልጽ ነው። ዮሐንስ የሚናገረው ግን በመካከላቸው ስላለው ፍጹም ስምምነትና የጋራ አንድነት
ነው። እግዚአብሔር አብና እግዚአብሔር ወልድ ድርጊቶችን ሁሉ በጋራ ተስማምተው ያከናውናሉ።)

ሐ. የክርስቶስ ተከታዮች ከእግዚአብሔር ጋር የጠበቀ ግንኙነት በማድረግ ደስ ይሰኛሉ። እነርሱም ክርስቶስ

ካደረጋቸው ነገሮች የበለጠ እንደሚያደርጉ ገልጾአል። ኢየሱስ እንዲህ ሲል ምን ማለቱ ነው? ኢየሱስ እንዲህ ሲል
እኔ ካደረግሁት ተአምር የበለጠ ታደርጋላችሁ ማለቱ እንዳልሆነ ግልጽ ነው። እርሱ ለማለት የፈለገው ግን፥ እኔ
ካገለገልሁት ሕዝብ የበለጠ ቁጥር ያለውን ሕዝብ ታገለግላላችሁ ማለቱ ነው። ክርስቶስ በሥጋዊ አካል ስለ ተወሰነ፥
በአንድ ጊዜ በብዙ ቦታዎች ላይ ለመገኘት አይችልም ነበር። ስለሆነም፥ የሚያገለግለው የተወሰኑ ሰዎችን ብቻ
ነበር። ነገር ግን የክርስቶስ ተከታዮች በሕይወታቸው ውስጥ ካለው መንፈስ ቅዱስ የተነሣ ብዙ ሰዎችን ለመድረስ
ይችላሉ። የክርስቶስ ተከታዮች በዓለም ሁሉ ሲሰራጩ፥ በክርስቶስ ኃይል ብዙ ተአምራትን ይሠራሉ።
በኢየሩሳሌምና በይሁዳ ሳይወሰኑ እስከ ምድር ዳርም ይደርሳሉ። ተአምራቱም አሁን ተግባራዊ በመሆን ላይ
ናቸው። ከሁሉም የሚልቀው ተአምር የክርስቶስ ተአምር ይሆናል። ይህም የክርስቶስ ተከታዮች የእግዚአብሔር
መሣሪያዎች ሆነው በሚሊዮን የሚቆጠሩ ሰዎችን ወደ መንፈሳዊ ጎዳና መመለሳቸው ነው።

ደቀ መዛሙርቱ ኢየሱስ ያለውን ዓይነት የኃይል ምንጭ ሊኖራቸው ይችላል። በክርስቶስ አማካይነት
ከእግዚአብሔር አብ ጋር ኅብረት ልናደርግ እንችላለን። ልጆቹ እንደ መሆናችን መጠን፥ ከእግዚአብሔር አብ ጋር
ጥብቅ ግንኙነት ካለንና ክርስቶስ እንዳደረገው ፈቃዳችንን ለእግዚአብሔር ፈቃድ የምናስገዛ ከሆነ፥ እግዚአብሔር
የምንጠይቀውን ሁሉ ለእኛና በእኛ አማካይነት ተግባራዊ ያደርጋል። ይህ እውነት የሚሆነው ፈቃዳችንን
ለእግዚአብሔር ፈቃድ ስናስገዛና የምንጸልይባቸው ነገሮች እግዚአብሔር እንዲከናወኑ የሚፈልጋቸው ሲሆኑ ብቻ
ነው።

ክርስቶስ ለደቀ መዛሙርቱ መንፈስ ቅዱስን ለመስጠት ቃል ገባ (ዮሐ. 14፡15-31

በዚህ ክፍል ስለ መንፈስ ቅዱስ ዓላማና አገልግሎት ግልጽ አሳብ የሚያስተላልፉ ትምህርቶች ይገኛሉ። ምንም እንኳ
አንዳንድ ክርስቲያኖች በልሳን መናገርን በመሳሰሉት አንዳንድ የመንፈስ ቅዱስ ስጦታዎች ብቻ ደስ ቢሰኙም፥
የመንፈስ ቅዱስ መሠረታዊ ዓላማና አገልግሎት ምን እንደ ሆነ ለማወቅ ከፈለግን፥ እነዚህን በክርስቶስ የተነገሩትን
እውነቶች መረዳት ይኖርብናል።

ሀ. መንፈስ ቅዱስ ከእግዚአብሔር አብ በክርስቶስ በኩል ይመጣል።

ለ. መንፈስ ቅዱስ «ሌላው» አጽናኝ ነው። በግሪክ ቋንቋ «ሌላ» የሚለውን ቃል ለመግለጽ የገቡ ሁለት ቃላት
አሉ። እነዚህም «በዐይነቱ የተለየ»፤ ሌላው ደግሞ «በዐይነቱ ያው የሆነ» የሚሉ ናቸው። ዮሐንስ የመረጠው
«በዐይነቱ ያው የሆነ» የሚለውን ነው። ይህም ክርስቶስ መንፈስ ቅዱስ በአካልና በአገልግሎት ከእርሱ ጋር
ተመሳሳይ እንደሚሆን ያመለከተበት ነው።

ሐ. መንፈስ ቅዱስ «አጽናኝ» ነው። «አጽናኝ» የሚለውን ለመግለጽ የገባው የግሪኩ ቃል ብዙ ፍችዎችን ይዟል።
በግሪክ፥ ቃሉ ችሎትን የሚያመለክት ሕጋዊ ጽንሰ-አሳብን የያዘ ነው። «አጽናኝ» እንደ ጠበቃ በችሎት ፊት
ከተከሳሹ ጎን ቆሞ በአግባቡ እንዲከራከር የሚረዳው ሰው ነው። ስለሆነም፥ የመንፈስ ቅዱስ መሠረታዊ አገልግሎት
በችግራችን ጊዜ መጽናናትን መስጠት ብቻ ሳይሆን፥ በእግዚአብሔር ፊት ባለን አገልግሎት ጸንተን እንድንቆም
ማገዝ ነው።

መ. መንፈስ ቅዱስ «የእውነት መንፈስ» ነው። ከዚህ ስያሜ እንደምንረዳው፥ የመንፈስ ቅዱስ ዐቢይ አገልግሎት
ተአምራትን ለማድረግ ኃይልን መስጠት ሳይሆን፥ ሰዎች እውነተኛውን ነገር ተረድተው እንዲኖሩበት መርዳት ነው።

ሠ. መንፈስ ቅዱስ «ለዘላለም» ከእነርሱ ጋር ይኖራል። የመጀመሪያው አጽናኝ የሆነው ክርስቶስ ወደ ምድር
ሲመጣ፥ በፍልስጥኤም አገር ብቻ ኖሮ ወደ ሰማይ ተመልሶአል። መንፈስ ቅዱስ ግን መንፈስ በመሆኑ፥ በአንድ ጊዜ
በሁሉም ስፍራ ይገኛል። ስለሆነም፥ አንድ የክርስቶስ ተከታይ በዓለም ውስጥ በየትኛውም ስፍራ ቢገኝ መንፈስ
ቅዱስ አብሮት ይሆናል። በተጨማሪም፥ መንፈስ ቅዱስ ከዳንንበት ጊዜ ጀምሮ ወደ ሰማይ እስከምንሄድበት ጊዜ
ድረስ ሁልጊዜም አብሮን ይሆናል። መንፈስ ቅዱስ እንደ ክርስቶስ መጥቶ ተመልሶ የሚሄድ ላይሆን፥ ሁልጊዜም
አብሮን ይኖራል።
ረ. መንፈስ ቅዱስ ለዓለም አይታይም። የክርስቶስ ተከታዮች ግን በውስጣቸው ስለሚኖር ያውቁታል። ክርስቶስ
በመንፈስ ቅዱስ አገልግሎት ውስጥ በቅርቡ ለውጥ እንዲሚኖር ገልጾአል። ክርስቶስን በሚከተሉባት ወቅት መንፈስ
ቅዱስ ከደቀ መዛሙርቱ «ጋር» ነበር። ከበዓለ ኀምሳ በኋላ ግን በደቀ መዛሙርቱ «ውስጥ» ይኖራል።

ሰ. መንፈስ ቅዱስ ያስተምራል። ክርስቶስን በሚያከብር መንገድ እንዴት መመላለስ እንዳለብን ያስተምረናል።
ክርስቶስ ለተከታዮቹ ያስተማረውን እውነት ያሳስባቸዋል።

የውይይት ጥያቄ፡- ሀ) በመንፈስ ቅዱስ ከተነገሩት እውነታዎች በቤተ ክርስቲያንህ ትኩረት ያልተሰጠባቸው የትኞቹ
ናቸው? ለ) በቤተ ክርስቲያንህ ስለ መንፈስ ቅዱስ ትኩረት የተሰጠው ምንድን ነው? ከዚህ እንዴት ይለያል?

ክርስቶስ ደቀ መዛሙርቱን በሌሎች መንገዶችም አበረታቷል። አንደኛው፥ ምንም እንኳ ለጊዜው በሥጋዊ
ዓይኖቻቸው ባያዩትም፥ በመንግሥተ ሰማይ እንደሚያገኙት ገልጾላቸዋል። ክርስቶስ ከእነርሱ የተለየው ለአንዴና
ለመጨረሻ ጊዜ አልነበረም።

ሁለተኛው፥ ክርስቶስ ስለ ሰጣቸው ዐቢይ ትእዛዝ እንደገና አስታውሷቸው ነበር። ለእርሱ በመታዘዝ ፍቅራቸውን
እንዲያሳዩም አሳስቧቸዋል። እርስ በርሳቸው እንዲዋደዱ የጠየቀበትንና ክርስቶስ የሰጣቸውን ሌሎች ትእዛዛት
መጠበቅ ያስፈልጋቸው ነበር። ክርስቶስን እንደምንወደው ከምናሳይባቸው መንገዶች አንዱ፥ ቃሉን መታዘዛችን
ነው። ክርስቶስን የምንታዘዘው እንዲወደን ሳይሆን፥ ስለምንወደው ነው። እምነትና ፍቅር በሚኖረን ጊዜ፥ ክርስቶስ
ብቻ ሳይሆን እግዚአብሔር አብም ይወደናል።

ሦስተኛው፥ ክርስቶስ በሁኔታዎች የማይወሰን ሰላም እንደሚሰጣቸው ተናገረ። ለዓለም ሰላም ማለት ጦርነትን፥
በሽታን ወይም ሁከትን የመሳሰሉ ችግሮች አለመኖራቸው ማለት ነው። ስለሆነም መንፈስ ቅዱስ የሌለው ወይም
በመንፈስ ቅዱስ ኃይል የማይመላለስ ሰው እነዚህ ችግሮች በሚከሰቱበት ጊዜ ሰላም ያጣል። ክርስቶስ ግን ሰላምን
የኅብረትና የአንድነት መኖር አድርጎ ያየዋል። መንፈስ ቅዱስ በችግሮቻችን ጊዜ ሁል ጊዜም ከእኛ ጋር ስለሚኖርና
እግዚአብሔርም ችግሮቻችንን ሁሉ ስለሚከታተል፥ የእግዚአብሔር ተከታዮች በመከራ ውስጥ እንኳ የሰላምና
የዋስትና ስሜት ይኖራቸዋል።

አራተኛው፥ ምንም እንኳ «የዓለም ገዥ » የሆነው ሰይጣን ሰዎች ክርስቶስን ወደ መስቀል እንዲወስዱት
ለማነሣሣት በመዘጋጀት ላይ ቢሆንም፥ ክርስቶስ በነገሮች ላይ የነበረውን ሥልጣን አጥቷል ማለት አይደለም።
የክርስቶስን ሕይወት የሚቆጣጠረው እግዚአብሔር እንጂ ሰይጣን አይደለም። እግዚአብሔር ክርስቶስ በመስቀል
ላይ እንዲሞት ስለነገረው ከፍቅር የተነሣ ይህንኑ ተግባራዊ ማድረጉ የማይቀር ነው። በተመሳሳይ ሁኔታ፥ ሰይጣን
ዛሬም እኛን ይተናኮለናል። ነገር ግን በሕይወታችን ላይ የሚፈጸሙትን ነገሮች ለመቋቋም የሚያስችል ሥልጣን፥
በእኛ ላይ እንደሌለው መገንዘብ አለብን። ኃይል የክርስቶስ ነው። ሰይጣን ሊሠራ የሚችለው እግዚአብሔር እስከ
ፈቀደለት ገደብ ድረስ ብቻ ነው።