1.

Khái niệm về văn hóa

Những năm gần đây, nhận thức về vai trò của văn hóa ở nước ta đã và đang được
nâng lên đúng với giá trị đích thực của nó. Tại nghị quyết Trung ương 9 khóa 11
Đảng Cộng sản Việt Nam đã khẳng định: “Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã
hội, là mục tiêu, động lực phát triển bền vững của đất nước”. Vậy văn hóa là gì?
Văn hóa được hiểu và định nghĩa theo rất nhiều cách khác nhau.

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh: “ Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống,
loài người mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật,
khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoạt hằng ngày
về mặt ăn, ở và các phương thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phát minh
đó tức là văn hóa”.

Theo nhà nhân loại học văn hóa người Anh – Edward Bernett Tylor thì “ Văn hóa
hay văn minh, theo nghĩa rộng về tộc người học, nói chung gồm có tri thức, tín
ngưỡng, nghệ thuật, đạo đức, luật pháp, tập quán và một số năng lực và thói quen
khác được con người chiếm lĩnh với tư cách là thành viên của xã hội”. (Văn hóa
nguyên thủy, Tạp chí Văn hóa nghệ thuật – Hà Nội, 2001)

Theo F.Mayor - Tổng giám đốc UNESCO (1987-1999) thì “ Văn hóa là tổng thể
sống động các hoạt động sáng tạo của cá nhân và cộng đồng trong quá khứ và hiện
tại. Qua các thế kỉ, hoạt động sáng tạo ấy đã hình thành nên các giá trị, các truyền
thống và các thị hiếu – những yếu tố xác định đặc tính riêng của mỗi dân tộc”.

Trên cơ sở phân tích các định nghĩa văn hóa, GS.TSKH Trần Ngọc Thêm đã đưa
ra một định nghĩa về văn hóa như sau: “ Văn hóa là một hệ thống hữu cơ các giá
trị vật chất và tinh thần do con người sáng tạo và tích lũy qua quá trình hoạt động
thực tiễn trong sự tương tác giữa con người với môi trường tự nhiên và xã hội của
mình”.

Như vậy, hiểu một cách đơn giản thì văn hóa là tổng thể các giá trị vật chất và tinh
thần mà con người sáng tạo ra. Những gì đang hiện hữu ở xung quanh chúng ta
như trang phục, ẩm thực, nhà ở, chữ viết, tín ngưỡng, âm nhạc, phim ảnh, nghệ
thuật,… tất cả đều thuộc phạm trù của văn hóa.