Professional Documents
Culture Documents
Punjab de Mele Ate Tyohar
Punjab de Mele Ate Tyohar
ਮੇਲੇ ਦੇ ਸੰਮਰੇਾਗ ਵਿਚ, 1704 ਈ. ਵਿੱਚ, ਸ੍ਰੀ ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕਿਲੇ ਨੂੰ ਮੁਗਲ ਫੌਜਾਂ ਨੇ ਘੇਰਾ ਪਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ
ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਿੰਘਾਂ
ਨੂੰ ਬੇਦਾਵਾ ਦੇਣ ਲਈ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਬੇਦਾਵਾ ਉੱਤੇ ਭੇਜਦਿਆਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰ ਨੂੰ ਛੱਛੱਡਕੇ ਜੰਗ ਲੜਨ ਲਈ ਹੌਕੇ ਦਿੱਤੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਬੇਦਾਵਾ ਲਿਖਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣੇ
ਗੁਰੂ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਹਿਮਤ ਅਤੇ ਉਦਾਰਤਾ ਦਿੱਤੀ। ਸਿੱਖਾਂ ਲੇ
ਸਿੱ ਖਾਂ ਨੇ ਭੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਇਕੱ ਲੇਕੱ ਨਹੀਂ
ਗੇ
।
ਛੱਡਣਗੇ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਸੰਗੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਰਹੇਂ ਗੇ।ਹੇਂ
ਇਸ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ, ਜੋ ਬੜੀ ਘਮਸਾਨ ਦੀ ਸੀ, 40 ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮੁਕਤਿਆਂ ਆਂ
ਨੂੰ ਖਿਤਾਬ ਦਿੱਦਿੱ ਤੇ।
ਇਸ ਮੌਕੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ
ਨੇ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂਦੇ ਸਿੰਘਾਂ
ਨੂੰ ਸਨਾਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਦਿੱਦਿੱ ਅਤੇ
ਤਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂਬਰਾਤਾਂਵੀ ਆਪਣੇ ਸਾਥ ਲਿਆ। ਇਹ ਮੇਲਾ ਸਿੱਸਿੱ ਸਮੁਦਾਏਖ ਵਿੱਚ ਏਕਤਾ ਅਤੇ ਬਰਾਦਰੀ ਦਾ
ਆਦਰਸ਼ੀਲ ਸਥਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸੰਗਤਾਂ ਦੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂਨੂੰ ਬਢਾਵਾ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਇੱਇੱ ਮੌਕਾ ਕ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਬਾਬਾ ਸੋਦਲ ਦਾ ਮੇਲਾ
ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੇਲੇ ਅਤੇ ਤਿਉਹਾਰ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ ਰਿਚ ਹਿਸੇ ਹਨ ਜੋ ਆਪਣੇ ਰੰਗ, ਰੂਪ, ਅਤੇ ਪਰਂ ਪਰਾਵਾਂ ਦੇ
ਵਾਂ ਰਂ ਨਾਲ ਵਿਖਾਜੇ ਜਾਂਜਾਂ ਹਨ।
ਦੇ ਇਹਨਾਂ ਨਾਂ
ਮੇਲਾਂ ਲਾਂ
ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਕਾਂ
ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਵਿੱ ਹਰ ਤਾ ਇਸ ਵਿਚੋਂ ਚੋਂਏਕ ਮੇਲਾ ਹੈ "ਬਾਬਾ ਸੋਦਲ ਦਾ ਮੇਲਾ", ਜੋ
ਚ ਮੌਸਮ ਨੂੰ ਖੁਸੀ ਅਤੇ ਰੰਗਬਿਰੰਗੀ ਬਣਾ ਦਿੱਦਿੱ ਹੈ।
ਪੰਜਾਬ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੀ ਏਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂ ਦਾ ਹੈ।
ਉਂ
ਬਾਬਾ ਸੋਦਲ ਦਾ ਮੇਲਾ ਹਰ ਸਾਲ 22 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਆਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਮੇਲਾ ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਬਸੰਤਾ ਦੇਵੀ ਮੰਦਿਰ
ਨੇਊਂ ਊਂ
ਆਯੋਜਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੇਲਾ ਭਗਵਾਨ ਜੀ ਦੀ ਪ੍ਰਕਟੀ ਦਿਵਸ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਜਾਂ ਹੈ
ਦਾ ਅਤੇ ਲਾਖਾਂ ਖਾਂ
ਸਿੱਸਿੱ ਸੰਗਤਾਂ
ਖ ਤਾਂ ਇਸ ਮੌਕੇ ਮੰਦਿਰ ਸ਼੍ਰੀਨੇ
ਆਉਂ ਦੀਆਂ
ਹ ਆਂਉਂ
ਨ।
ਬਾਬਾ ਸੋਦਲ ਦਾ ਮੇਲਾ ਭੰਗੜਾ, ਗੱਟਕਾ, ਧਰਮੀ ਗੀਤਾਂ , ਅਤੇ ਧਰਮੀ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਵਾਂ
ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਨਾਚ-ਗਾਣੇ ਨਾਲ ਮਸਤੀ ਅਤੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਦੇ ਰੂਪ
ਵਿਚ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਸਾਧਨਾ ਦੇਵੀ ਨਾਲ ਜੋੜੀਆਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਭੰਗੜੇ ਦੀ ਰਾਹ 'ਤੇ ਚਲ ਕੇ ਮੇਲੇ ਦੀ ਬੇਨਤੀ
ਚ ਦੇ ਵਖਰੇ, ਰੰਗੀਲੇ ਬੈਠਕੇ, ਅਤੇ ਖੁਸੀਆਂ ਆਂ
ਮੰਗਦੇ ਹਨ। ਮੇਲੇ ਵਿੱਵਿੱ ਸੁਭਾਅ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
ਬਾਬਾ ਸੋਦਲ ਦਾ ਮੇਲਾ ਇਕ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਸਾਂਸਾਂ ਸਕ੍ਰਿਤਿਕ ਉਤਸ਼ਾਹ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ, ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਕਾਂਇੱ
ਨੂੰ ਇੱ-ਦੂਜੇ
ਕ ਨਾਲ ਮਿਲਕਰ ਹੰਸਣ ਅਤੇ
ਖੇਡਣ ਦੀ ਸੋਝੀ ਪਰਾਏਈ ਦਾ ਆਭਾਸ ਕਰਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੇਲਾ ਪੰਜਾਬੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੀ ਵਿਵਿਧਤਾ ਅਤੇ ਭੌਗੋਲਿਕ ਸਥਾਨ ਦੇ
ਪ੍ਰਮੁੱ ਖ
ਹੁਮੁੱ
ਣਰਾਂ ਰਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮੋਟ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬਾਬਾ ਸੋਦਲ ਦਾ ਮੇਲਾ ਇੱਇੱ ਸੁਨਹਿਰੇ
ਕ ਮੌਕੇ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ-ਪਰਮਪਰਾਵਾਂ ਵਾਂ
ਨੂੰ ਨਵਜਵਾਨ ਪੀੜੇ ਨੂੰ
ਸਾਂਸਾਂ ਸਕ੍ਰਿਤਿਕ ਵਿਰਾਸਤ ਦੀ ਉਪੇਕਿਸ਼ਾ ਵਿੱਵਿੱ ਮਹਿਸੂਸ
ਚ ਕਰਾਉਂ ਦਾ
ਹੈਉਂ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਯਾਦਗਾਰ ਬਨਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੇਲਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਰ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ
ਸਾਂਸਾਂ ਗੋਪੰਗ
ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਂ ਦਾ
ਹੈਉਂ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸਭ ਨੂੰ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਦੇ ਨਾਲ ਪਰਿਚਿਤ ਹੋਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਰਬਾਰ 'ਚ ਜਾ ਕੇ ਪਠਾਨ ਦੇ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆ ਨੂੰ ਅਰਪਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਿੱਸਿੱ ਸਮੁੱ ਦਾਏ'ਚ ਬਾਲਾਂ
ਖ ਦਾਏਮੁੱ ਨੂੰ ਪਹਿਰਾਏ ਜਾਂਜਾਂ ਹਨ।
ਦੇ ਇਸ ਦਿਨ
ਲੋਕ ਵਿਦਿਆ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦਾਂ ਦੀ ਬੱਬੱ ਢੀਆਂ
ਆਂ
ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂਉਤਸਾਹ ਭਰ ਦੇਣ ਲਈ ਇਸ ਦਿਨ ਨੂੰ
ਬੜੀ ਉਲਸਤ ਅਤੇ ਚੰਗੀਆਂ ਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ ਮੰਨਦੇ ਹਨ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਬਸੰਤ ਪੰਚਮੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਭ ਦੇ ਹਦਯ 'ਚ ਬਸ ਜਾਂਜਾਂ ਹੈ ਦਾ ਅਤੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਖੇਡ ਦੇ
ਸਿਰਜਨਹਾਰ ਨੂੰ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਦਿਨ ਸਭ ਲਈ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਹੀ ਰੱਰੱ ਸਤੇ 'ਤੇ ਚੱਚੱ ਲਣ ਦਾ ਇੱਇੱ ਮੌਕਾ
ਕ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਏਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ
ਖੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਚਰਚਾ 'ਚ ਮਗਨ ਹੋ ਜਾਂਜਾਂ ਹਨ।
ਦੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਬਸੰਤ ਪੰਚਮੀ ਸਾਡੀਆਂ ਆਂਸਾਂਸਾਂ ਸਕ੍ਰਿਤਿਕ
ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਰਾਸਤ ਦੀ ਏਕ ਅਦਭੁਤ
ਛਾਵੀ ਹੈ ਜੋ ਸਭ ਨੂੰ ਏਕ ਨੂੰ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਮਿਲਕਰ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸੁੱਸੁੱ-ਸ਼ਾਂ
ਖ ਸ਼ਾਂਤੀ
ਭਰਿਆ ਰਖਦੀ ਹੈ।
ਤਵਪੂਰਨ ਧਾਰਮਿਕ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਇੱਕਹੈ ਜੋ ਹਰ ਸਾਲ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੋਹਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਬਡੇ
ਹੋਲਾ ਮੇਲਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਹੱ ਤਵਪੂਰਨਹੱ
ਧੂਮਧਾਮ ਨਾਲ ਆਯੋਜਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੇਲਾ ਸਾਡੀ ਸਾਂਸਾਂ ਸਕ੍ਰਿਤਿਕ ਦਾ
ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਸੋਹਣਾ ਰੂਪ ਦਿਖਾਉਂ ਦਾਉਂ
ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਲੋਕਾਂ
ਦੇ
ਮਨ 'ਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੁਰੂਰ ਭਰਦਾ ਹੈ। ਹੋਲਾ ਮੇਲਾ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਧਰਮਾਂ ਦੇ
ਦੇ ਲੋਕ ਬੜੇ ਉਤਸਾਹ ਨਾਲ ਮਨਾਉਂ ਦੇਉਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਦਿਨ ਗੁਰੂ
ਦੀ ਬਾਣੀ, ਸਿੱਸਿੱ ਇਤਿਹਾਸ
ਖ ਅਤੇ ਧਰਮ ਬਾਰੇ ਸਿਖਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਹੋਲਾ ਮੇਲਾ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸੋਹਾਣਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸੱਸੱ ਤੋਂ ਠ ਗੁਰਦੁਆਰਾਵਾਂ
ਭ ਪ੍ਰਸ਼ਿੱ ਠਸ਼ਿੱ
ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸਿੱਸਿੱ ਸੰਗਤ
ਖ ਦੇ ਸਾਹਿਤਕ ਅਤੇ ਸਾਹਿਕ ਸ੍ਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਪਠਾਨ ਕਰਨ ਦਾ ਮੌਕਾ
ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਹੋਲਾ ਮੇਲਾ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹੋਲੀ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਵੀ ਕਹਾ ਜਾਂਜਾਂ ਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੋਕ ਹੋਲੀ ਗੁਲਾਲ
ਉਡਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੇਂਲੇਂਦੇਹਨ।