ni Phil Bartle, PhD isinalin ni Dionisio R. Vitan III Kahirapan Ang kahirapan ay tumutukoy sa kalagayan o katayuan ng isang tao na walang isang halaga ng mga pag-aaring materyal o salapi. Kawalang-Kaalaman • Ang kawalan ng kaalaman ay nangangahulugan ng kakapusan sa impormasyon o kahibalo. Iba ito sa pagiging bobo na ang ibig sabihin ay kakapusan ng talino. Iba rin ito sa pagiging tanga o hangal na kakapusan naman sa karanasan. Madalas kasi na ang tatlong ito ay napapagpalit-palit at madalas inaakala ng mga tao na iisa lamang ang kahulugan nila. • Mahalaga na malaman at maintindihan kung anong impormasyon ang hindi napaloob. Maraming nagpla-plano at matatalinong mga tao ang naniniwala na kung nais mong tulungan ang isang pamayanan na lumakas, ito ay nakasalalay sa edukasyon. Ngunit ang edukasyon ay maraming mga mukha at bagay • Itinutuon ang pag-aaral sa mga kaalaman sa kung papaano magkakaroon ng kakayanan na lalo pang lumakas ang isang pamayanan. Sakit • Kapag ang isang pamayanan ay may mataas na antas ng pagkakasakit, mas madalas ang pagliban sa trabaho, mas mababa ang produksiyon, at mas maliit na kita ang nagagawa. Maliban sa mga bagay na hatid ng mga sakit, tulad ng paghihirap, kawalan ng saya, at kamatayan, ito rin ay isang malaking sangkap sa paghihirap na nadarama ng isang pamayanan. Ang pagiging malusog ay hindi lamang nakatutulong sa isang tao upang mamuhay ng maayos. Ito rin nakakaragdag sa pag-alis ng kahirapan sa isang pamayanan. Kawalang-Pagpapahalaga Ang kawalang-pagpapahalaga ay nangyayari sa tao kapag nawalan na sila ng pakialam, o kung pakiramdam nila ay wala silang kapangyarihan upang mabago ang mga bagay sa paligid nila, na itama ang isang kamalian o pagkakamali, o kaya ay gawing mas mainam ang ayos ng kanilang pamumuhay. Minsan, ang mga tao ay nakararamdam na hindi nila makakamit ang isang bagay. Madalas rin na nakararamdam sila ng selos o inggit sa mga kamag-anak o tao sa pamayanan na nagsisikap na makamit ang mga bagay na hindi nila masubukang kamtin. Pagkatapos ay pinipilit nilang ibagsak ang taong nagsisikap upang maging katulad nilang naghihirap rin. Ang pagiging walang pakialam ay nagbubunga ng kawalan ng pagpapahalaga. Kawalang-Pagpapahalaga • "Tanggapin kung ano ang nandiyan, dahil itinakda na ng Diyos ang iyong kapalaran."Ngunit ang ganyang paniniwala ay maaaring maabuso o gamitin sa mali. Tama lamang na maniwala na ang Diyos ang nagtakda ng iyong kapalaran, kung ating tatanggapin na ang Diyos ay maaaring magpasya na kailangang iahon natin ang ating sarili sa kahirapan sa pamamagitan ng pagsisikap."Manalangin sa Diyos, ngunit patuloy pa ring sumagwan patungo sa katihan," isang kasabihan ng mga Ruso, na nagpapakita na tayo ay nasa mga kamay ng Diyos, ngunit mayroon rin tayong pananagutan sa ating mga sarili. Hindi Mapagkakatiwalaan • Higit pa sa usaping moral ang naganap kapag ang mga dapat magamit na mga bagay para sa serbisyo o pasilidad ng isang pamayanan ay napunta lamang sa bulsa ng mga taong nasa kapangyarihan. Sa mga serye ng pagsasanay na ito, hindi natin binibigyan ng husga kung ito ba ay tama o mali. Atin lamang ipinupunto na ito ay isa sa mga malaking dahilan ng kahirapan. Kawalan ng tiwala sa mga taong dapat ay binibigyan ng tiwala, mga taong nasa poder at kapangyarihan. Ang halaga na ninakaw sa masa, na siyang nakuha at tinatamasa ng taong kumuha, ay malayo kaysa sa pagliit ng kayamanan na siyang dapat na nakalaan para sa masa. Pagiging Palaasa Ito ay nagiging bunga ng pagtanggap ng limos o awa. Kung minsan, ang pagtanggap ng limos ay hindi masama, kung ito ay nagaganap para sa panandaliang pagsagip ng buhay. Ang halimbawa ay kung makalipas ang isang sakuna o kalamidad. Ngunit kung ang pagtanggap ng limos ay gaganapin sa mahabang panahon, ito ay maaaring makasama ng tuluyan sa tumatanggap, at lalo lamang nagpapalaganap ng kahirapan. Isang ugali, o paniniwala na ang kung ang isang tao ay napakahirap at walang kakayanan at hindi niya kayang tulungan ang kanyang sarili ay kailangang umasa na lamang siya sa tulong mula sa ibang tao. Pangkatang Gawain • Tukuyin ang Limang Malalaki na inilahad sa bidyo. • Sa pamamagitan ng isang dula-dulaan ay bigyan ito ng solusyon. PARALEGAL AT MARALITA Sanaysay ni Gregorio V. Bituin Jr. Libu-libong mga maralita ang pinalalayas na lamang na parang hayop sa mga pampubliko at mga pribadong lupa, sa mga lupang tatayuan ng proyekto ng gobyerno, tulad ng imprastruktura, tulad ng kalsada, tulay, at iba pa. Winawasak ang kanilang mga tahanan dahil nakatirik sa mga delikadong lugar, tulad ng estero, tabing-ilog, riles, at bangketa. Sa ganitong kadahilanan, tama lamang na malaman ng maralita ang ilang mga batas na may kaugnayan sa kanila at sa lipunang ginagalawan upang kanilang maipagtanggol ang kanilang karapatang mabuhay ng maayos at marangal, karapatang magsalita at magpahayag, karapatang magkaroon ng disenteng paninirahan, karapatang magkaroon ng sapat na trabaho, karapatang ituring na tao at hindi basura, at iba pang karapatang nasusulat sa Universal Declaration of Human Rights (1948), International Covenant on Civil and Political Rights (1966), International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights (1966), Konstitusyon ng Pilipinas (1987), at iba pa. Ang paralegal ay ang pag- alam at paggamit ng sinumang hindi abogado ng mga batas na umiiral sa layuning ipagtanggol o idepensa ang sinuman sa ngalan ng hustisyang panlipunan. Mga maaaring isampang kaso pagkatapos ng sapilitang pagdemolis. a. Kasong kriminal – maaaring sampahan ng kasong kriminal ang mga nagdemolis kung lumabag ang mga ito sa batas-kriminal, tulad ng damage to property, theft, robbery, grave threats, grave coercion, atbp, kung saan maaaring mabilanggo ang mga nagdemolis at magbayad ng multa b. Kasong sibil – maaari ding pagbayarin ng damages, tulad ng disturbance fee at moral damages, ang mga nagdemolis dahil sa perwisyong kanilang naidulot. c. Kasong administratibo – maaari ding kasuhan ang mga nagdemolis ng kasong administratibo, tulad ng reprimand o warning, suspension, at dismissal. 3. KOMPREHENSIBONG LARAWAN NG KAHIRAPAN NA DAPAT UGATIN ni Ka Pedring Fadrigon Nalathala sa kolum ni Ka Pedring Fadrigon, pambansang pangulo ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML), at nalathala sa pahayagang Taliba ng Maralita, ang opisyal na publikasyon ng KPML, isyu ng Hulyo 1- 15, 2019. Ito ay tumutukoy sa kung paano ilarawan ang mga pangunahing dahilan sa paglala at paglaganap ng KAHIRAPAN. KOMPREHENSIBONG LARAWAN NG KAHIRAPAN NA DAPAT UGATIN ni Ka Pedring Fadrigon 1. Ang kagutuman bunga ng pagbalewala sa pagpapaunlad ng agrikultura 2. Kakulangan sa maiinom na malinis na tubig 3. Walang abot kayang pabahay ang gobyerno na matitirahan 4. Kawalan ng trabaho o hanapbuhay 5. Kakulangan sa batayang serbisyo sa pangangailangan sa kalusugan KOMPREHENSIBONG LARAWAN NG KAHIRAPAN NA DAPAT UGATIN ni Ka Pedring Fadrigon 6. Lumalaki ang bilang ng mga out-of-school youth 7. Kakulangan sa mga programang may kaugnayan sa social protection 8. Walang malusog na kapaligiran 9. Displacement at armed conflict at iba pang anyo ng karahasan 10. Elite rule at di tunay na demokrasyang pamumuno 4. Gitnang Uring Fantasya At Materyal Na Kahirapan Sa Neoliberalismo: Politikal Na Kritisismo Ng Kulturang Popular ni Rolando B. Tolentino Gitnang Uring Fantasya At Materyal Na Kahirapan Sa Neoliberalismo: Politikal Na Kritisismo Ng Kulturang Popular ni Rolando B. Tolentino Magpapakita ng pag-angat sa politikal na pagsusuri sa kulturang popular. Politikal ang pagsusuri dito dahil sa kulturang popular na nakakaapektado sa sensibilidad ng mga tao na kaya nilang abutin ang malalaking pangarap nila kahit mahirap sila ngayon. Ang kulturang popular ay ang lingguwistiko at kultural na translasyon ng gitnang uring fantasya o ang panunutunan ng pagkamamamayang nakabatay sa markers at mga muhon ng gitnang uri ng buhay. 20% -kabilang sa gitnang uri 80% - kabilang sa mahihirap 1% - kabilang sa kumikita ng lampas- lampasan sa 99% ng mamamayan Ang kondisyon ng posibilidad ng kapangyarihan ng estado – gobyerno at malaking negosyo – ay nakapaghari. Politikal na Pagsusuri‖ sa kulturang popular. 1. Pagtukoy sa kondisyong sumisikil sa aktuwal na materyal na kondisyon, pagwaksi sa pagiging kulang sa materyal na lagay at marka ng gitnang uri ng panuntunan, at pribatisadong paghahabol sa panahon na walang sistemikong serbisyo publiko at pagtulong na mahihita sa estado. 2. Melankolia ng Gitnang Uri - Sa politika, ang melankolia ay ang sistematisasyon ng pag-aabang sa nais dumating kahit mas malaki ang posibilidad na hindi ito makakarating. 3. Materyal na Kahirapan, Gitnang Uring Fantasya - Ang kaniyang materyal na kahirapan ay napapalitan ng imahinaryo ng abot tanaw (puwede- puwede na muna), at abot kamay na gitnang uring panuntunan ng buhay. 5. MINSAN, SA ISANG DEMOLISYON Maikling kwento ni Greg Bituin Jr. Ang MINSAN, SA ISANG DEMOLISYON ay tumatalakay sa isang makatotohanang senaryo na kung saan masasalamin kung paano nabubuhay ang mga tao sa ―squatter area‖. 6. ANG MAHIRAP, LALONG PINAHIHIRAPAN Ni Kokoy Gan Mula sa akda masasalamin ang kawalan ng pagkakapantay pantay sa pagitan ng ibat ibang estado ng ating lipunan.Makikita na mas nagkakaroon ng mas magandang opurtunidad at pagtrato ang mga taong may mas mataas na estado sa ating lipunan. 7. BACLARAN tula ni Edelio De los Santos BACLARAN tula ni Edelio De los Santos • Ang akda ni Edelio De los Santos ay nagpapahiwatig ng paglalarawan sa estado ng mga taong lansangan sa may Baclaran. Ito rin ay nagpapahiwatig kung paano sila mamuhay sa pang araw-araw. Inilarawan rin kung paano sila tingnan ng ibang tao na mistulang mga basura. IBA PANG AKDANG TUMATALAKAY SA KAHIRAPAN • Kahirapan sa Pilipinas Akda ni Ghie • Itaboy ang Kahirapan, Hindi ang Mahihirap Akda ni Gregorio V. Bituin Jr. • Kahirapan na walang katapusan (Pang- Masa, Marso 30, 2015. Galing sa Philstar.com • Ugat ng “katamaran” sa kasaysayan • Paano natin ipapaliwanag ang kahirapan sa Pilipinas? Akda ni Philip Emmanuel Penaflor, PhD Mga Akda ni Rogelio L. Ordonez Patungkol sa Kahirapan – Unan – Natitigan Ko Mukha Ng Pagdurusa – Di na Ako Makahabi ng Tula – Lumuluha Tayo‘t Nananaghoy – Sa Pasigan Ng Kamalayan – Sa Pagitan Ng Dilim At Liwanag – Kape Ko‘y Walang Krema Ni Asukal Thank you and Stay Blessed