Leki moczopędne

Podział:
1. modyfikujące transport kanalikowy:
 wysoko efektywne – diuretyki pętlowe
 umiarkowanie efektywne – tiazydy moczopędne i związki
tiazydopodobne
 nisko efektywne – leki moczopędne oszczędzające potas i
inhibitory dehydratazy węglanowej
2. inne: (diuretyki osmotyczne i leki roślinne)

INHIBITORY DEHYDRATAZY WĘGLANOWEJ

 hamują wytwarzanie i rozkład H2CO3 przez co zmniejszona
zostaje pula protonów potrzebnych do resorpcji sodu co
powoduje jego wydalanie wraz z wodą
 wodorowęglany są usuwane wraz z jonem wodorowym co
prowadzi do kwasicy metabolicznej i alkalizacji moczu (czas na
rozwinięcie kwasicy to 3-4 dni)
 słabe działanie moczopędne
 upośledzają przepływ i filtrację kłębuszkową
 powodują utratę potasu
 acetazolamid, dichlorfenamid, metazolamid, brynzolamid,
dorzolamid
Wskazania:
 lek moczopędny (rzadko)
 jaskra z otwartym kątem przesączania (miejscowo –
brynzolamid i dorzolamid)
 choroba wysokościowa i inne stany związane z zasadowicą
 leczenie wspomagające w padaczce
Działania niepożądane:
 alkalizacja moczu – sprzyja powstawaniu kamieni wapniowych i
występowaniu kolki nerkowej
 kwasica metaboliczna
 utrata K i Na
  reakcje toksyczne zw. z budową sulfonamidową (supresja
szpiku, zmiany skórne, uszkodzenie nerek, alergie)
 parestezje i senność

DIURETYKI PĘTLOWE
 inhibitory symporter Na-K-2Cl
 furosemid i bumetanid – pochodne sulfonamidowe
 torasemid – sulfonylomocznik
 kwas etakrynowy – pochodna kw. fenoksyoctowego
Mechanizm działania:
 zahamowanie kotransportera Na-K-2Cl w ramieniu
wstępującym szerszym pętli Henlego (wzrost wydalania Na i Cl)
 wzrost wydalania Mg, Ca, K i protonów
 zmniejszają wydalanie kw. moczowego (czynnik ryzyka w NT)
 podnoszą RBF i redystrybuują przepływy w nerce (do kory)
 zwiększają aktywność reninową osocza
 furosemid działa jako słaby inhibitor anhydrazy węglanowej
 pozanerkowo: bezpośrednio powoduje rozkurcz naczyń
(zmniejsza powrót żylny, obniża ciśn. napełniania lewej komory)
Wskazania
 lek I wyboru w przewodnieniach
 ostra niewydolność lewokomorowa
 ciężka przewlekła niewydolność serca
 ciężka niewydolność nerek
 nadciśnienie tętnicze
 ostra niewydolność nerek z oligurią
 hiperkalcemia (furosemid + 0,9%NaCl żeby zapobiec
odwodnieniu)

DIURETYKI TIAZYDOWE I TIAZYDOPODOBNE

 tiazydy: chlorotiazyd, hydrochlorotiazyd
 zw. tiazydopodobne: chlortalidon, indopamid, klopamid
 działają w końcowym, korowym odcinku części wstępującej
pętli Henlego oraz z początkowej części kanalika dalszego
  hamują zwrotne wchłanianie Cl (zatrzymanie Na i H2O w
kanaliku)
 zmniejszają wydalanie Ca, zwiększają wydalanie K i Mg
 nieskuteczne przy filtracji <30ml/min
 rozkurcz mięśniówki naczyń
 niektóre mają słabe działanie inhibitorów anhydrazy
węglanowej
 budowa sulfonamidowa
Działanie:
 wzrost wydalania z moczem: Na, Cl, K, wody, HCO3 (niektóre)
 zmniejszenie objętości płynów w organizmie
 zmniejszenie ciśnienia
 zmniejszenie GFR
Wskazania:
 niewydolność serca
 obrzęki pochodzenia wątrobowego i nerkowego
 samoistne nadciśnienie tętnicze
 hipokalcemia i hiperkalciuria
 moczówka prosta

DIURETYKI OSZCZĘDZAJĄCE POTAS

Inhibitory kanałów sodowych komórek nabłonka cewek nerkowych
 pseudoantagoniści aldosteronu
 mała efektywność
 zmniejszają wydalanie K, H, Ca, Mg
 nie wpływają na krążenie nerkowe
 np. amiloryd, triamteren
Konkurencyjni ant. rec. mineralokortykosteroidowego (MRA)
 hamują w kanaliku dalszym wymianę Na/K i wydalanie H
 budowa zbliżona do aldosteronu
 blokują receptory aldosteronu w kanaliku dalszym i zbiorczym
(antagoniści aldosteronu)
 mała efektywność
 nie można łączyć z preparatami potasu oraz ACE-I
 np. spironolakton, kanrenon, eplerenon
Wskazania – antagoniści aldosteronu
 niewydolność serca (gdy występują objawy mimo leczenia ACE-I
i beta-adrenolityki)
 nadciśnienie tętnicze (w skojarzeniu z diuretykami działającymi
na początkowy odcinek kanalika nerkowego)
 hiperaldosteronizm pierwotny i wtórny
 wodobrzusze w marskości wątroby, obrzęki w chorobach nerek
Przeciwwskazania
 hiperkaliemia
 kwasica metaboliczna i stany nią zagrażające
 ciąża i okres karmienia
 niewydolność nerek
Hipoadrogenizacja:
 działanie niepożądane w stosowaniu spironolaktonu
 obniżony popęd płciowy, zaburzenia erekcji, depresja i/lub
drażliwość, mniejsza wydajność pracy, przewlekłe zmęczenie i
zmniejszenie masy i siły mięśni, ginekomastia, rozrost tkanki
tłuszczowej, osteoporoza, zagrożenie ch. wieńcową, wadliwa
postawa

DIURETYKI OSMOTYCZNE
 np. mannitol
Właściwości mannitolu
 nieaktywny farmakologicznie
 działanie ogólnoustrojowe tylko po podaniu i.v.
 swobodnie przesączany i niewchłaniany zwrotnie
 utrudnia resorpcję wody
 działa w kanaliku bliższym i ramieniu zstępującym pętli Henlego
 zwiększa objętość płynów w układzie naczyniowym