MGA SALITANG BIKOLANO

1. Si isaiy (Sino) - Ginagamit na pananong sa pangalan ng tao

2. Kita (tayo) -Panghalip panao na ginagamit ng higit sa isang tao na nagsasalita o sumusulat,
at sa pagtukoy sa kanilang sarili
3. Dae (Hindi) - Pagtanggi o pagsalungat sa isang bagay o kilos
4. Iyu (Oo) - Pagsang-ayon
5. Pangaran (Pangalan) - Tumutukoy sa ngalan ng tao, bagay, hayop o lugar; nagbibigay
identidad.
6. Istar ( Tirahan) - Pook, lalo na ang isang bahay, na tinutuluyan bílang isang tahanan
7. Aga (Umaga) - Ang maagang bahagi ng isang araw, mula liwayway hanggang tanghali
8. Banggi (Gabi) - Oras o panahon mulang paglubog ng araw hanggang muling pagsíkat nitó
9. Pira (Ilan) - Pananong na tungkol sa dami ng bilang ng anuman
10. Magayon (Maganda) - Ito ay nangangahulugang kaaya-kayang tingnan o kaakit-akit ito sa
mata.
11. Tabi (Pakiusap) - magálang na paghiling ng anuman mula sa kinauukulan
12. Pabakal (Pabili) - pagkakaroon ng karapatang ariin ang isang bagay sa pamamagitan ng
pagbabayad sa halaga nitó o pagbibigay ng katumbas na halaga nitó
13. Pagal (Pagod) - ang nararamdamang panghihina ng katawan bunga ng labis na paggawâ
14. Sainda (kanila) - kaukulang paari ng silá
15. Igwa (Meron) - nagsasaad ng isang taglay na katangian, pag-aari, pag-iral, o kalagayan
16. Wara (Wala) - hindi makíta o matagpuan
17. Kaiba (Kasama) - kasapi o kalahok sa isang gawain o tungkulin
18. Saimo (Sayo) - tumutukoy sa pagmamay-aari ng taong kausap.
19. Kwarta (Pera) - Salapi na maaring gamitin upang makabili g isang bagay o serbisyo.
20. Aldaw (Araw) - panahong mula sa pagsikat ng araw hanggang sa paglubog nitó ;
kasalungat ng gabí
21. Uran (Ulan) - tubig na namuo mula sa singaw sa atmospera at bumubuhos nang butil-butil
sa lupa
22. Digdi (Dito) - tumutukoy sa pook, dáko, o panig na malapit na malapit sa nagsasalita
23. Duman (Doon) - dáko o pook na malayò sa nag-uusap
24. Mahamot (Mabango) - kaakit-akit na amoy, karaniwang mula sa bulaklak, yerba, o pabango
25. Maboot(Mabait) - may katangiang matulungin, maawain, at katulad
26. Doot (Damo) - haláman na may mahahabà at makikitid na dahon, madalîng tumubò at
dumami, at karaniwang mababà lámang
27. Laboy (Putik ) - malambot at basâng lupa
28. Daga (Lupa) - solidong bahagi sa rabaw ng mundo, at ang ganitong bahagi sa lawas
pangkalawakan
29. Agom (Asawa) - laláki o babaeng ikinasal
30. Gurang (Matanda) - nabúhay nang matagal na panahon ; o hindi na kabataan
31. Ngunyan (ngayon) - kasalukuyan
32. Orig (Baboy) - hayop na kumakain ng kahit ano, may maikling nguso, at karaniwang
inaalagaan para kainin
33. Halas (Ahas)- reptil na walang paa, madulas, at may makamandag na pangil; Karaniwan
ding iniuugnay sa ugali ng isang tao bilang taksil
34. Bitis (Paa) - ang ibabâng bahagi ng binti, nása ilalim ng bukong-bukong at ginagamit sa
pagtayô at paglakad
35. Kiray (Kilay) - maiikling buhok sa pagitan ng matá at noo
36. Dungo (Ilong) - bahagi ng mukha na ginagamit sa pag-amoy at paghinga
37. Harong (Bahay) - gusali na maaring maging tuluyan
38. Burak (Bulaklak) - organ ng reproduksiyon ng haláman na tinutubuan ng bunga o mga butó
39. Harayo (Malayo) - malakí ang pagitan sa isa’t isa
40. Tinampo (kalsada) - daanan, highway, eskinita
41. Sul’ot (Suot) - damit, hiyas, putong, o anumang nása katawan, karaniwang bahagi ng bihis
42. Payo (ulo) - itaas na bahagi ng katawan ng tao na pinaghuhugpong ng leeg, at binubuo ng
utak, bungo, buhok, at mukha
43. Anggog (Noo) - bahagi ng mukha sa itaas ng mga mata at kilay
44. Tulak (Tiyan) - bahagi ng katawan sa pagitan ng diaphragm at balakang ; naglalamán ng
mga bituka, atay at balunbalunan, at iba pa
45. Isipon (Isipin) - pag-aralang mabuti; limiin; unawain; dili-diliin, wariin
46. Tatao(Marunong) - katangi-tangi sa dunong
47. Surat (Sulat) - pagguhit na likha ng lapis, bolpen, at iba pang pansula
48. Tukdo (Turo) - pagbibigay ng kaalaman, patnubay, o instruksiyon; pagtututok ng hintuturo
sa isang bagay
49. Parigos (Paligo) - kilos para maligo
50. Laag (Lagay) - Pagppwesto ng bagay sa isang lugar
51. Laog (Pasok) - pagtúngo o pagtuloy sa loob
52. Hirak ( Kawawa) - lubhang nangangailangan ng tulong at kalinga
53. Patawadun ( Patawarin) - Paghingi ng kapatawaran hinggil sa nagawâng kasa-lanan
54. Ngirit ( Tawa) - pagpapahayag ng kasiyahan o kagalakan, karaniwang sa pamama-gitan ng
ngiti at tunog na nalilikha nitó
55. Nguris (iyak) - pagpapadanak ng mga luha sa tugon sa isang emosyonal na estado, sakit o
pisikal na pangangati ng mata.
56. Tuom (Kabisa) - pagsasaulo
57. Nagtanom (Nagtanim) - pagbaon sa lupa upang tumubò
58. Higdaan (Higaan)- Bagay o gamit sa paghiga at pagtulog
59. Dungo (Ilong) - bahagi ng mukha na ginagamit sa pag-amoy at paghinga
60. Saod (Palengke) - Isang lantad na pook o gusali na pinagtiti-punan ng mga tao upang
bumili o magbili ng sari-saring produkto
61. Yaon (Andiyan) - nása pook o lugar na malápit sa kinakausap
62. Sakoya (Saakin) - isang bagay na pagaari ng isang tao
63. Kadakol (Marami) - bumubuo ng malakíng bílang
64. Sadit (Maliit) - may súkat na kulang sa karaniwan o normal
65. Lingwwan (Kalimutan) - Alisin o iwaglit sa isip o alaala, iwaglit sa gunita; huwag alalahanin.
66. Hararom( Malalim) - Malaki ang súkat mula sa itaas pababa; Mahirap tarukin o unawain
67. Pasiring (Papunta) - kilos para sa isang direksiyon o layunin
68. Kadikit (Kaonti) - maliit ang bílang o halaga; maliit na piraso
69. Maduros (Mahangin) - malakas ang hangin; mayabang
70. Mahaldat (Mahapdi) - matinding kirot
71. Maluway (Mabagal) - kumikilos o ginawâ nang hindi mabilisan
72. Malinig (Malinis) - pagsasagawâ ng isang gawain nang maayos at matagumpay;kawalan
ng dumi, mantsa, o sagabal sa anumang bagay o pook
73. Maluya (Mahina) - may katangian ng hinà;
74. Paspas (Mabilis) - kumilos nang may bilis o tinapos ang isang gawain sa pinakamaikling
panahon
75. Harani (Malapit) - maliit ang pagitan sa isa’t isa kalapit, kanugnog, katabi
76. Harayo (Malayo) - malakí ang pagitan sa isa’t isa;
77. Labot (Butas) - isang lagusan patagos o patúngo sa loob; bahaging may nawawala o
kulang
78. Pirmi (Palagi) - madalas; paulit-ulit na ginagawa
79. Kaolay (Kausap) - tao na kinakausap
80. Apod (Tawag) - pagsasalita nang malakas; paggamit ng telepono
81. Kugos (Yakap) - aksiyon na nagpapakíta ng pagmamahal sa isang tao o bagay, sa
pamamagitan ng pagsasalikop dito ng dalawang braso
82. Bado (Damit) - bagay, karaniwang piraso ng tela, na itinatakip o ibinabálot sa katawan
83. Ulunan (Unan) - salalayan ng ulo kapag nakahiga, lalo na ang telang bag na tigib sa goma,
balahibo, dayami, at ibang malambot na palamán
84. Aki (Anak/Bata) - tao na nása pagitan ng pagsílang at pagkatigulang
85. Padaba (Mahal) - tao na itinatangi o tuón ng matinding pagtatangi pag-íbig
86. Lalawgon (Mukha) - harapán ng ulo mulang noo hanggang babà
87. Tatao (Marunong) - katangi-tangi sa dunong
88. Irarom (Ilalim) - pinakamababàng bahagi
89. Bayle (Sayaw) - pag-indak-indak ng katawan sa saliw ng tugtugin ; o alinman sa iba’t ibang
anyo ng pag-indak ng kata-wan sa himig ng tugtog
90. Sadiri (Sarili) - tao o bagay na itinuturing na may natatanging indibidwalidad
91. Hapot (Tanong) - ka·ta·nú·ngan bagay na inaalam, pinag-uusapan, o pinagtatalunan,
karaniwang may angkop na kasagutan o lunas
92. Naghahalat (Naghihintay)- hintayin, asahan, antayin, umasa, abangan
93. Halip’ot (Maikli) - may katangian ng ikli
94. Gabos (Lahat) - bawat isa ; kabuuan at walang nabubukod
95. Kadikit (Kaonti) - maliit ang bílang o halaga; maliit na piraso
96. Maogma (Masaya) - punô ng sayá
97. Mabata (Mabaho) - may katangian ng bahò, dahil hindi sariwa o matagal nang patay
98. Maitom (Maitim) - malauling; gaya ng uling; madilim
99. Makusog (Malakas) - may angking lakas
100. Mabagat (Mabigat) - may angking bigát;timbang na mataas