Đọc văn bản sau:

Giàu người họp, khó người tan

Hai ấy hằng lề(1), sự thế gian
Những kẻ ân cần khi phú quý
Hòa ai bạo bạc thủa gian nan(2)
Lều không con cái hằng tình phụ
Bếp lạnh anh tam biếng hỏi han(3)
Lòng thế bạc đen dầu nó biến(4)
Ta gìn nhân nghĩa chớ loàn đan(5)
(Bảo kính cảnh giới, bài 12, Nguyễn Trãi, Quốc âm thi tập, trang 442)
Chú thích:
(1) Hai ấy hằng lề: Hai cái ấy là điều thường lệ, là thói thường trong việc đời.
(2) Bạo bạc: bội bạc, phụ bạc
(3) Anh tam: anh em
(4) Dầu nó biến: mặc cho nó biến đổi
(5) Loàn đan: trái đạo, trái phận

Lựa chọn đáp án đúng:

Câu 1. (1,0 điểm) Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào?
A. Thất ngôn trường thiên
B. Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật
C. Thất ngôn bát cú Đường luật
D. Thất ngôn xen lục ngôn
Câu 2. (1,0 điểm) Nhịp thơ chủ yếu của bài thơ là:
A. 3/4
B. 4/3
C. 2/2/3
D. 3/3
Câu 3. (1,0 điểm) Chủ đề của bài thơ là gì?
A. Những suy ngẫm về thời thế, lòng người.
B. Sự bất bình trước sự đổi thay của lòng người.
C. Tâm sự trước cuộc đời đen bạc.
D. Suy ngẫm về thời thế và bài học về lối sống nhân nghĩa.
Câu 4. (1,0 điểm) Ý nào đánh giá đúng về ngôn từ của bài thơ?
A. Từ ngữ gợi hình, gợi cảm.
B. Từ ngữ giàu ý nghĩa biểu tượng.
C. Từ ngữ giản dị, mang sắc thái suy tư.
D. Từ ngữ mang sắc thái mỉa mai, châm biếm.

Trả lời các câu hỏi:

Câu 5. (1,0 điểm) Bài thơ sử dụng lối gieo vần nào?
Câu 6. (1,0 điểm) Câu thơ nào nêu rõ quan điểm sống của nhân vật trữ tình?
Câu 7. (2,0 điểm) Anh/chị hiểu như thế nào về nội dung của hai câu thơ:
Những kẻ ân cần khi phú quý
Hòa ai bạo bạc thủa gian nan
Câu 8. (2,0 điểm) Qua bài thơ, anh/chị hãy rút ra một thông điệp có ý nghĩa với bản thân
và lí giải vì sao chọn thông điệp đó?
Đáp án, hướng dẫn chấm
Câu Nội dung cần đạt Điểm
1 D. Thất ngôn xen lục ngôn 1,0
2 B. 4/3 1,0
3 D. Suy ngẫm về thời thế và bài học về lối sống nhân nghĩa. 1,0
4 C. Từ ngữ giản dị, mang sắc thái suy tư. 1,0
5 Vần chân. 1,0
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời như Đáp án: 1,0 điểm.
- Học sinh trả lời "gieo vần ở cuối câu thơ": vẫn cho điểm tối đa.
6 Câu thơ nêu rõ quan điểm sống của tác giả: Ta gìn nhân nghĩa chớ 1,0
loàn đan.
Hướng dẫn chấm:
- HS trả lời như Đáp án: 1 điểm.
- HS chép 2 câu thơ, trong đó có 01 câu đúng: 0,5 điểm.
- HS chép từ 3 câu thơ trở lên: Không cho điểm.
7 Nội dung của hai câu thơ: 2,0
Những kẻ ân cần khi phú quý
Hòa ai bạo bạc thủa gian nan
- Nêu lên một hiện tượng thường thấy trong cuộc sống: Khi giàu sang
phú quý thường được người khác ân cần săn đón. Đến khi thất thế, khó
khăn, người ta lại bội bạc, xa lánh, né tránh.
- Hai câu thơ thể hiện thái độ bất bình trước lối sống bội nghĩa của
người đời.
Hướng dẫn chấm:
- Học sinh trả lời như đáp án: 2,0 điểm
- Học sinh nêu được 1 ý: 1,0 điểm.
- Học sinh trả lời được 02 ý: 1,5 điểm
8 - Học sinh nêu 1 thông điệp phù hợp, có thể theo hướng: Cần sống 2,0
đúng với đạo lí nhân nghĩa ở đời/ Không nên thay lòng đổi dạ khi
người khác gặp khó khăn...
- Lí giải hợp lí, thuyết phục.
Hướng dẫn chấm:
- HS nêu được thông điệp và lí giải thuyết phục: 2,0 điểm
- HS nêu được thông điệp, có lí giải nhưng chưa thật sự thuyết phục:
1,5 điểm.
- HS chỉ nêu được thông điệp, chưa lí giải: 1,0 điểm.
Thầy cô liên hệ qua sđt hoặc zalo 0988600295 để có bộ đề đọc hiểu Ngữ văn 10 đầy đủ (bao gồm ma
trận, đề, đáp án, hướng dẫn chấm. Tổng 22 đề do tác giả tự xây dựng).
Toàn bộ ngữ liệu của bộ đề đều ngoài SGK, đáp án chi tiết, rõ ràng. Phí 50k/bộ.