1.

MỞ ĐẦU:
1.1. Tên biện pháp:
“Giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển các giác quan thông qua trò chơi Sensory”
1.2. Lý do chọn biện pháp:
“Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn, biết ngủ biết học hành là ngoan”
Từ khi mới sinh ra trẻ như một cái búp mới chớm nở ở trên cành, nếu được
sự quan tâm chăm sóc của mọi người búp sẽ cho ta bông hoa đẹp, ở tuổi này chỉ
cần trẻ biết ăn, biết ngủ biết học thế là ngoan và cũng trong thời kỳ này trẻ luôn là
trung tâm của mọi người trong gia đình, mỗi chúng ta ai cũng muốn “Dành cho trẻ
những gì tốt đẹp nhất mà mình có thể”. Đối với trẻ việc đi học, đến trường mầm
non là một bước ngoặc lớn, ở đó trẻ được học, được chơi với các bạn, được cô
chăm sóc và giáo dục rất ân cần và cẩn thận. Mong muốn của các cô là làm sao để
giúp trẻ phát triển một cách toàn diện về thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, thẩm mỹ
và tình cảm xã hội.
Qua quá trình tìm hiểu tôi biết đến trò chơi sensory.Một trò chơi thúc đẩy
các bạn nhỏ sử dụng một hoặc nhiều hơn các giác quan của chúng như: nhìn, nghe,
ngửi, sờ, nếm…Việc sử dụng nhiều giác quan khi thực hiện trò chơi sẽ giúp trẻ
được thỏa sức khám phá, tăng cường các kỹ năng, sự nhạy bén cũng như phát huy
được sự sáng tạo tìm tòi của trẻ.
“Vậy chúng ta sẽ làm gì để góp phần giúp trẻ phát triển toàn diện?”
Trong quá trình quan sát thực tế thông qua các hoạt động ở lớp thì tôi thấy
rằng phần lớn các cháu chưa được thỏa mãn hết sự tò mò của mình, đa số còn thụ
động, bị gò bó, rập khuôn theo gợi ý hướng dẫn của giáo viên nên trẻ chưa hứng
thú học tập. Để thõa mãn nhu cầu tò mò, khám phá của mình, đòi hỏi trẻ phải sử
dụng tích cực các giác quan chính vì vậy sẽ phát triển ở trẻ năng lực quan sát, khả

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 1

năng phân tích, so sánh, tổng hợp… nhờ vậy khả năng cảm nhận của trẻ sẽ nhanh
nhạy, chính xác, những biểu tượng, kết quả trẻ thu nhận được trở nên cụ thể, sinh
động và hấp dẫn hơn. Từ đó, góp phần tích cực vào việc nâng cao hoạt động tư duy
giúp trẻ tự do phát triển một cách độc lập, sáng tạo theo sở thích và năng khiếu của
mình.
Vì thế, là một giáo viên trực tiếp giảng dạy, tôi luôn suy nghĩ, tìm tòi để tìm
ra các biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi lớp tôi thõa mãn được mong muốn trải nhiệm,
khám phá thế giới xung quanh đạt kết quả cao nhất.
Chính vì thế tôi đã đi sâu vào việc tìm hiểu “Giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển
các giác quan thông qua trò chơi Sensory”
2.CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN
2.1. Cơ sở lý luận:

Vậy trò chơi sensory là gì? Đó là những trò chơi về cảm giác, giúp kích thích
các giác quan của trẻ giúp phát triển thị giác, xúc giác, khứu giác, vị giác và thính
giác của trẻ. Nói một cách dễ hiểu hơn đây là những hoạt động nhằm kích thích các
giác quan ở trẻ như nghe, nhìn, sờ, nếm và ngửi. Thông qua những trò chơi, trẻ học
hỏi, khám phá và tìm hiểu thế giới xung quanh.
Ví dụ: cho trẻ sờ vào đá lạnh, nước nóng để trẻ cảm nhận được nhiệt độ, chơi

với gạo, đậu để kích thích xúc giác hay nghịch màu nước bằng tay để cảm nhận

màu sắc. Bằng cách tạo nên một không gian an toàn và tự do khám phá những

nguyên vật liệu xung quanh sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện về ngôn ngữ, cảm xúc,

tinh thần và vận động.

Trẻ được thỏa sức khám phá, trải nghiệm một cách độc lập
và sáng tạo.

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 2

 Theo như Maria Montessori, nhà giáo dục người Ý với phương pháp giáo
dục tiên tiến mang tên bà, thì vui chơi là một trong những “công việc hằng ngày”
của bọn trẻ và trò chơi vận dụng phát triển đa giác quan (sensory play) là “một
dạng thức ăn bổ dưỡng cho trí não” dành cho các bé, nhất là giai đoạn trước khi
vào tiểu học. Trò chơi phát triển đa giác quan dạng này giúp kết nối các tế bào não
bộ, tăng khả năng học tập và óc sáng tạo, củng cố sự phát triển trí thông minh ngôn
ngữ, hỗ trợ tư duy, kỹ năng vận động thô/ vận động tinh, khả năng giải quyết vấn
đề, tương tác xã hội. Thông qua các trò chơi giác quan, trẻ không chỉ tích luỹ được
hệ thống kiến thức chính xác về thế giới khách quan mà còn phát triển các quá
trình tâm lý, nhận thức, các phẩm chất trí tuệ và ngôn ngữ, làm cơ sở cho việc tiếp
thu các khái niệm khoa học ở các cấp học sau này.
Việc cho trẻ chơi các trò chơi phát triển các giác quan là trực tiếp cho trẻ
làm quen với thiên nhiên,cuộc sống giúp trẻ phát triển những xúc cảm, tình cảm,
thẩm mỹ, đạo đức tích cực, thái độ ứng xử đúng đắn với thiên nhiên, xã hội.
2.2. Cơ sở thực tiễn:

Trong quá trình nghiên cứu thực hiện biện pháp tôi đã gặp một số thuận lợi và
khó khăn như sau:
a. Thuận lợi:

+ Về phía nhà trường: Trường tôi có diện tích tuy không rộng lắm nhưng
cũng đủ để cho các cháu được tự do hoạt động ngoài trời. Bên cạnh đó, lớp tôi
được trang bị đồ dùng đồ chơi tương đối đầy đủ theo danh mục đồ dùng đồ chơi tối
thiểu (theo thông tư 02 của Bộ giáo dục đào tạo) để thực hiện chương trình giáo
dục mầm non và các phương tiện công nghệ thông tin như internet, máy tính, tivi,
đầu máy…
+ Về phía giáo viên: Hai giáo viên trong lớp đều có trình độ vượt chuẩn, có
nhiều năm kinh nghiệm, chịu khó, năng động và luôn sáng tạo trong công tác dạy
Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 3
và học, làm đồ dùng đồ chơi nhất là những đồ chơi kích thích sự tò mò của trẻ
nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ.
+ Về phía trẻ: Đa số cháu cùng độ tuổi nên có nề nếp học tập và các thói
quen tốt, được trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng nhất định theo quy định.
+ Về phía phụ huynh: Đa số phụ huynh rất quan tâm đến lớp, luôn có sự
ủng hộ tích cực trong việc đóng góp các nguyên vật liệu phế thải, các đồ dùng đồ
chơi tại gia đình, tham gia các phong trào ở lớp, trường nhiệt tình, sôi nổi.
Bên cạnh những thuận lợi nêu trên, trong quá trình nghiên cứu tôi cũng gặp
không ít khó khăn :
b. Khó khăn:
+ Về phía nhà trường: Mặc dù được sự quan tâm của BGH nhà trường về cơ
sở vật chất cũng như đồ dùng đồ chơi, nhưng đa số các đồ chơi phục vụ cho tất cả
các hoạt động dạy và học đã cũ, chưa phong phú, chưa đáp ứng hết sự mong muốn
khám phá trải nghiệm của trẻ…Bên cạnh đó, số lượng cháu đông nên việc tổ chức
các hoạt động, các trò chơi chưa đạt được hiệu quả như mong muốn.
+ Về phía giáo viên: Bản thân tôi được nhà trường tạo điều kiện cho học
tập, tập huấn chuyên môn hàng năm. Được tham gia các buổi học tập chuyên đề
Cụm giúp nâng cao năng lực chuyên môn của bản thân.
+ Về phía trẻ: Một số trẻ trong lớp còn có tính thụ động chưa tích cực khi
tham gia vào các trò chơi vận động của lớp. Trẻ chưa mạnh dạn, tích cực trong
hoạt động khám phá, trải nghiệm, còn chờ đợi sự hướng dẫn của cô. Trẻ chưa biết
phối hợp với bạn trong nhóm để hoạt động. Việc tổ chức cho trẻ sử dụng các giác
quan để khám phá trải nghiệm chưa thường xuyên và chưa sử dụng các giác quan
tích cực qua trò chơi.

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 4

 + Về phía phụ huynh: Một số phụ huynh chưa thật sự quan tâm, phối hợp
với giáo viên trong các hoạt động của trẻ. Đa số còn bận lo làm ăn, về nhà ít để ý
tạo cơ hội cho trẻ khám phá, chủ yếu để trẻ xem tivi, điện thoại, ipad…
Từ những thực tế nêu trên, tôi đã suy nghĩ làm cách nào để tìm ra các trò
chơi thật đơn giản, nhẹ nhàng, gần gũi nhưng lại hứng thú với trẻ mà tất cả các
cháu trong lớp đều được tham gia tích cực và phát triển toàn diện. Chính vì thế tôi
đã lựa chọn đề tài “Giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển các giác quan thông qua trò chơi
Sensory”. Với mong muốn tất cả các cháu được tự do khám phá thế giới xung
quanh bằng tất cả các giác quan của mình, rồi chính bản thân trẻ tự rút ra kinh
nghiệm và đi vào nhận thức. Như vậy trẻ đang chơi nhưng lại học được rất nhiều.
Đồng thời, để có những thông tin mang tính thuyết phục, trước khi tiến hành
thực hiện biện pháp: “Giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển các giác quan thông qua trò
chơi Sensory” tôi đã thực hiện một cuộc khảo sát đối với trẻ tại lớp Lá 2 trong 2
năm học, thời gian khảo sát nằm ở 2 thời điềm: Năm học 2022 – 2023 với 30 trẻ và
Học kỳ I - Năm học 2023-2024 với 34 trẻ ( vào tháng 09/2023). Qua quá trình
phân tích, tổng hợp tôi thu được bảng kết quả sau:
@ Bảng 1: Bảng khảo sát về một số kỹ năng của trẻ thông qua việc thực hiện
hoạt động thí nghiệm khi chưa áp dụng biện pháp.
Năm học: 2022-2023 Học kỳ I-Năm học:2023-2024
( Tháng 9/2022) (Tháng 9/ 2023)
Các tiêu chí
Tổng số trẻ ( 30) Tổng số trẻ ( 34)

Tỉ lệ % Tỉ lệ %
Rất Thành Chưa Rất Thành Chưa
thành thạo thành thành thạo thành
thạo thạo thạo thạo
Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 5
1.Khả năng sử dụng 5 7 18 8 11 15
các nguyên vật liệu (16,7) (23,3) (60) (23,5) (32,4) (44,1)
giúp phát triển các giác
quan
2. Kỹ năng phối hợp để 3 6 21 7 11 16
tham gia các trò chơi (10) (20) (70) (20,5) (32,4) (47,1)
sensory
3.Kỹ năng tự mình sử 4 6 20 8 12 14
dụng các đồ dùng – (13,3) (20) (66,7) (23,5) (35,3) (41,2)
NVL trong góc cảm
quan để ứng dụng vào
các hoạt động
4.Kỹ năng trẻ hình 4 5 21 7 10 17
thành những ý tưởng (13,3) (16,7) (70) (20,5) (29,5) (50)
mới từ các trò chơi
sensory
Nhìn vào bảng khảo sát ở cả hai thời điểm, tôi nhận thấy các tiêu chí của trẻ ở
mức độ có kỹ năng rất thành thạo còn thấp ( Đối với Học kỳ I- Năm học: 2022-
2023 chỉ từ 10 % đến 16,7 %; Đối với Học kỳ I – Năm học 2023-2024 chỉ từ 20,5%
đến 23,5%), tỉ lệ trẻ ở mức độ chưa thành thạo thì lại rất cao ( Đối với Học kỳ I-
Năm học 2022-2023 từ 60 % đến 70%; Đối với Học kỳ I – Năm học 2023-2024 từ
41,2 % đến 50%).
. Chính vì vậy, tôi cần nổ lực nghiên cứu để tìm ra biện pháp phù hợp nhất cho
trẻ tại lớp tôi nhằm thay đổi dần dần kết quả trên trẻ theo hướng tích cực nhất.
3.BIỆN PHÁP THỰC HIỆN:
3.1. Nội dung, ý nghĩa của biện pháp.

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 6

 a.Nội dung:
Biện pháp “Giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển các giác quan thông qua trò chơi
Sensory” nhằm mục đích cho trẻ được tự do hoạt động, tự do khám phá thế giới
xung quanh đầy màu sắc. Đồng thời qua đó, giúp trẻ phát triển tối đa các giác quan
trên cơ thể trẻ, tạo động lực phát triển tốt về mọi mặt: nhận thức, ngôn ngữ, vận
động, tình cảm xã hôi, cụ thể là tạo tình yêu đối với thiên nhiên, đất nước, con
người, nuôi dưỡng tâm hồn trẻ ngay từ khi trẻ còn thơ bé.
b.Ý nghĩa của biện pháp:
Cho trẻ chơi với các trò chơi phát triển các giác quan như: nghe âm thanh
của gió, tiếng nước chảy, tiếng sóng biển, tiếng đàn, ngửi hương thơm của hoa,
chơi với nước với cát, nếm vị chua của me, vị ngọt của mía… có một ý nghĩa hết
sức to lớn vì qua đó trẻ sẽ được nghe, được sờ, được nhìn, được ngửi, được nếm…
tiếp xúc với thế giới xung quanh gần gũi hơn với trẻ, như là: Cỏ, cây, hoa, lá, các
cát, sỏi... tưởng chừng như rất đơn giản nhưng trẻ lại vô cùng thích thú góp phần
hình thành nên các khái niệm, các biểu tượng ở trẻ. Tạo mối quan hệ gần gũi giữa
cô và trẻ, như thế trẻ sẽ dễ dàng chia sẻ, thông cảm, thể hiện sự quan tâm đối với
cô, với bạn, mọi vật xung quanh trẻ.
3.2. Mô tả biện pháp đã áp dụng:
3.2.1 Tạo điều kiện cho trẻ thường xuyên được trải nghiệm, khám phá thế
giới xung quanh bằng các giác quan
Cô giáo cần tạo điều kiện cho trẻ thường xuyên tiếp xúc, trải nghiệm với các
sự vật hiện tượng xung quanh chính là cho trẻ thường xuyên hoạt động với thế giới
xung quanh một cách trực tiếp như nhìn, sờ-nắn, ngửi, nếm, nghe với chúng…
Trong quá trình hoạt động đó trẻ được bộc lộ mình vừa được hình thành và phát
triển tâm lý, khi tiếp xúc, trải nghiệm với thế giới xung quanh trẻ được lĩnh hội
những kinh nghiệm xã hội của loài người chứa trong các sự vật hiện tượng, các

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 7

mối quan hệ của con người trẻ học được cách gọi tên, cách sử dụng, biết được các
đặc điểm thuộc tính, mối quan hệ của các sự vật hiện tượng phát triển mở rộng vốn
từ của trẻ. Xuất phát từ đặc điểm trên trong quá trình giảng dạy hàng ngày, tôi luôn
tạo cho trẻ các cơ hội để trẻ được tiếp xúc với các sự vật hiện tượng một cách tốt
nhất thông qua các hoạt động hàng ngày của trẻ như giờ đón trả trẻ, giờ dạo chơi
tham quan, hoạt động ngoài trời và các hoạt động khác bằng nhiều hình thức đa
dạng khác nhau.
Ví dụ: Khi thực hiện về chủ đề thực vật. Tôi cho trẻ đi thăm quan khu vườn
trường tạo cơ hội cho trẻ được quan sát và tri giác các loại cây, hoa, rau trong vườn
trường qua các buổi học tôi đều đặt ra cho trẻ các nhiệm vụ và yêu cầu cho trẻ như
trẻ phải nêu được tên gọi, đặc điểm, sự giống và khác nhau của các cây, hoa… Sau
khi giao nhiệm vụ, tôi thấy các cháu chú ý nhìn quan sát và sờ, ngửi.. sau đó trả lời
các câu hỏi một cách tích cực và hứng thú học tập giờ học đạt kết quả cao.
Qua đó, giúp trẻ hiểu được công việc của người làm vườn, giá trị của công
việc, đồng thời kích thích trí tưởng tượng, khả năng ghi nhớ và đặc biệt khứu giác,
xúc giác, thị giác của trẻ.

Trẻ giải quyết các nhiệm vụ khác nhau bằng các giác quan
để hiểu được giá trị của công việc

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 8

 Đặc điểm nổi bật của các trò chơi này là không quy định số người chơi, càng
nhiều người chơi càng tốt. Vì vậy, tôi luôn khuyến khích, động viên tất cả các trẻ
tham gia chơi càng đông càng vui. Trong khi chơi, mọi trẻ đều bình đẳng như
nhau. Qua đó tinh thần tập thể của các trẻ được nâng lên rất nhiều.
Hiệu quả: Qua việc tạo các điều kiện cho trẻ tiếp xúc các sự vật hiện tượng
và môi trường xunh quanh trẻ tôi thấy nhận thức của trẻ được mở rộng, khả năng
quan sát, tri giác của trẻ phát triển tốt. Đa số trẻ thể hiện được tính tích cực chủ
động khi quan sát đối tượng trong quá trình trải nghiệm, trẻ tỏ ra nhanh nhẹn linh
hoạt và phát triển nhiều vốn kinh nghiệm và vốn từ của trẻ trở nên phong phú hơn
khả năng diễn đạt tốt hơn.
3.2.2 Xây dựng góc cảm quan giúp trẻ tự do sử dụng đồ dùng đồ chơi, trải
nghiệm tại góc
Để tạo cho trẻ có môi trường và không gian tiếp xúc với các sự vật hiện
tượng xung quanh một cách tốt nhất thông qua các giác quan của mình, tôi đã chú
trọng đến việc xây dựng môi trường học tập cho trẻ. Cho trẻ được hoạt động chăm
sóc cây, nhặt cỏ, tưới nước, làm các thí nghiệm… Tôi tiến hành sưu tầm và lựa
chọn các nguyên vật liệu rời đơn giản, dễ tìm, gần gũi với trẻ và có thể sử dụng
vào nhiều nội dung giáo dục khác nhau phù hợp với trẻ, đồng thời phân loại các
nguyên vật liệu theo chất liệu từ nguồn tái chế hoặc từ thiên nhiên…
*Một số nguyên vật liệu thường dùng trong các trò chơi giác quan :
Nguyên liệu sử dụng trong các trò chơi giác quan rất đa dạng và gần như
không có giới hạn. Theo đó, các trò chơi giác quan cũng rất sáng tạo, phong phú dễ
thiết kế. Bạn có thể tự làm các dụng cụ và tự thiết kế trò chơi cho trẻ. Các nguyên
liệu có thể rất thân quen với cuộc sống như bột mì, cát, gạo, các loại đậu, đá, sỏi,
gỗ…tới các vật liệu ướt như nước, xà phòng, kem, nước đá, các nguyên liệu tạo

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 9

hình như đất nặn, bột nặn hoặc các đồ được bán sẵn dành riêng cho các trò chơi
giác quan như mô hình các con thú, đồ vật…

Các đồ dùng, đồ chơi được trang bị tại góc cảm quan

Qua việc tạo môi trường học tập cho trẻ, tôi đã thu được kết quả lớp học
khang trang sắp xếp bố cục ở các góc gọn gàng.Trẻ hứng thú tham gia hoạt động
có đồ dùng, đồ chơi đưa vào sử dụng trong các tiết học đã giúp trẻ được quan sát
tri giác các đồ vật một cách trực tiếp từ đó trẻ hiểu biết nhiều, quan sát tốt, so sánh

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 10

và phân loại rõ ràng, ngôn ngữ phát triển tốt, tư duy của trẻ nhanh nhạy và chính
xác hơn.
3.2.3. Tổ chức một số trò chơi giúp trẻ 5 – 6 tuổi phát triển các giác quan.
* Tổ chức các trò chơi để phát triển các giác quan vào tất cả các hoạt động
trong ngày của trẻ, ở mọi lúc mọi nơi.
Xác định được tầm quan trọng của việc tổ chức cho trẻ trải nghiệm bằng các giác
quan, tôi đã tìm ra một số trò chơi đưa vào nhằm phát triển các giác quan của trẻ
với nhiều hình thức, với nhiều biện pháp, thực hiện trong suốt các hoạt động của
chế độ sinh hoạt một ngày có hiệu quả như sau:
Tổ chức các trò chơi trong mỗi tiết dạy, tôi tổ chức đan xen trò chơi động với trò
chơi tĩnh, làm cho không khí tiết dạy vui tươi hào hứng và hiệu quả. Trong hoạt
động khác của trẻ, tôi có thể cung cấp kiến thức cũ, tận dụng mọi lúc, mọi nơi để
giáo dục trẻ. Trong hoạt động vui chơi, trẻ được chơi ở góc thiên nhiên: trẻ tưới
cây, nhặt lá, bắt sâu, xem sách về môi trường xung quanh. Đặc biệt trẻ được chơi
nhiều đồ vật thật, khi được hoạt động nhiều với đồ vật thật, trẻ được nhìn, sờ, nắm,
ngửi … Từ đó có hình ảnh trọn vẹn về những gì xung quanh trẻ, không những thế
mà tôi còn phát huy tính sáng tạo của trẻ bằng cách cho trẻ làm tranh từ nguyên
liệu thiên nhiên như: Hoa, lá ép khô, vỏ cây, cọng rơm, vỏ thuỷ sản …
Ví dụ: Cô và trẻ quan sát cây hoa hồng, hướng trẻ nhận biết màu sắc cánh hoa. Cho
trẻ sờ cánh hoa thấy mịn và nhẵn, các mép của lá có răng cưa. Đưa hoa nên ngửi có
mùi thơm .

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 11

 Cho trẻ sờ và ngửi hoa

Trẻ được quan sát kỹ, có được đầy đủ các đặc điểm của đối tượng nên trẻ so
sánh rất tốt và phân loại rất nhanh.
Đối với trẻ, hoạt động ngoài trời là một hoạt động không thể thiếu vì trẻ sẽ được
hít thở không khí trong lành, được quan sát thế giới xung quanh khám phá
những điều mới lạ từ thiên nhiên, giúp trẻ tăng thêm vốn sống và nhất là trẻ
được tự do hoạt động. Chính vì vậy, giáo viên cần tổ chức cho trẻ tham gia các
hoạt động vui chơi ngoài trời.
Dạo chơi tham quan, hoạt động ngoài trời, không những để trẻ khám phá thế
giới xung quanh mình mà tôi còn giáo dục tình yêu thiên nhiên, ý thức bảo vệ
môi trường. Tôi cũng luôn chú ý kiến thức xã hội với trẻ về công việc của mỗi
người, về mối quan hệ giữa con người với nhau, đặc biệt là giáo dục Bảo vệ môi
trường. Với trẻ mặc dù kiến thức rất đơn giản như tạo cho trẻ thói quen vứt rác
đúng nơi quy định và ý thức bảo vệ môi trường xanh sạch đẹp.

Bé tham gia hoạt động ngoại khóa

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 12

 2.3.2.Một số trò chơi phát triển giác quan cho trẻ
Để kích thích sự hứng thú của trẻ, đồng thời phát huy tối đa khả năng của trẻ,
giáo viên cần lựa chọn môi trường, cũng như đồ dùng sao cho phù hợp. Nguyên
vật liệu sử dụng trong các trò chơi giác quan rất đa dạng và gần như không có
giới hạn. Theo đó, các trò chơi giác quan cũng rất sáng tạo, phong phú dễ thiết
kế. Giáo viên có thể tự làm các dụng cụ và tự thiết kế trò chơi sao cho phù hợp
với khả năng, hứng thú và nhu cầu của trẻ.
Chơi các trò chơi giác quan sẽ khuyến khích tư duy sáng tạo và tính ‘tò mò’ ở
trẻ. Hãy tạo cho trẻ có không gian, thời gian được tiếp xúc với các trò chơi
tương tác để kích thích giác quan của trẻ, trẻ sẽ tự xây dựng cho mình những kỹ
năng trong các hoạt động, cuộc sống của trẻ.
Năm hoạt động dưới đây sẽ mang lại cảm giác hấp dẫn, giúp trẻ vui vẻ và mang
trẻ đến những điều thú vị. Cụ thể:
* Thính giác:
+ Trò chơi: “ Bịt mắt tìm bạn”
Trẻ bịt mắt và lắng nghe tiếng bạn gọi hoặc tiếng vỗ tay, tìm và bắt bạn. Khi trẻ
hiểu và quen rồi, bạn sẽ bịt mắt trẻ để trẻ đoán xem bạn đó là ai qua giọng nói.
Thông qua trò chơi luyện tai nghe cho trẻ. Để nghe được tiếng vỗ tay, tiếng bạn
mình gọi đòi hỏi trẻ cần có sự tập trung cao độ về thính giác như thế luyện được
tai nghe cho trẻ, dần dần trẻ sẽ có những phản xạ với âm thanh của cuộc sống
xung quanh trẻ. Trò chơi này giúp trẻ phát triển thính giác, đồng thời làm tăng
tính năng động,sự cẩn thận trong mọi việc của trẻ.

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 13

 Trò chơi bịt mắt tìm bạn
+Trò chơi : “Truyền tin”
Cho trẻ nghe các âm thanh về 1 số tiếng báo động xe hay đồ vật. Trẻ sẽ bật qua
5 vòng liên tục dùng headphone nghe âm thanh của phương tiện hay đồ dùng bất
kì, sau đó (đứng ngay tại vị trí) truyền đạt âm thanh vừa nghe cho đồng đội và
đồng đội trả lời. Trẻ sẽ rất thích thú với trò chơi này lúc mới bắt đầu chơi trẻ sẽ
thấy ngỡ ngàng vì chưa nhận biết được tiếng âm thanh nhưng sau khi nghe lại
trẻ sẽ hình dung và đoán được tên của âm thanh đó. Trò chơi này giúp trẻ hứng
thú phát triển khả năng nghe nhạy bén của mình
+Trò chơi: “ Âm thanh kì diệu”
Rót nước vào 5 chiếc cốc, mỗi cốc có mức nước khác nhau, rồi cùng trẻ gõ vào
cốc để cảm nhận sự thay đổi của âm thanh vang ra.
* Thị giác:
+ Trò chơi: “Mắt ai tinh”
Với trò chơi này trẻ sẽ dùng thị giác của mình để quan sát và ghi nhớ tất cả các
khối hình học mà cô giáo đã chuẩn bị. Nhờ vào sự quan sát linh hoạt và nhạy bén
của thị giác và sự ghi nhớ có chủ định, trẻ sẽ lấy được những khối hình học đúng
theo yêu cầu của cô. Trò chơi này sẽ giúp phát triển thị giác kích thích trí tưởng
tượng của trẻ rất nhiều.

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 14

 Trẻ dùng thị giác lựa chọn các khôi vuông
+ Trò chơi: “ Bé nào nhanh”
Ở trò chơi này trẻ dùng sự linh hoạt của đôi mắt quan sát tất cả các vòng với đa
màu sắc khác nhau và ghi nhớ, trẻ sẽ vừa đi/quan sát vừa sẽ bị chi phối bởi âm
nhạc khi đi xung quanh các vòng, khi cô yêu cầu nhảy vào vòng một màu bất kì trẻ
sẽ dùng đôi mắt của mình quan sát thật nhanh tìm vòng có màu cô yêu cầu để nhảy
vào cho đúng. Trò chơi này không chỉ đòi hỏi khả năng quan sát nhạy bén mà còn
cần một sự tập trung cao độ ở trẻ.

Trò chơi Bé nào nhanh

*Xúc giác:
+ Trò chơi: “ Bàn chân cảm giác”

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 15

 Trẻ sẽ được đi vào những ô có các chất liệu khác nhau mà cô giáo đã chuẩn bị
(sỏi, lá khô, bông, nước đá,……) … để kích thích xúc giác của trẻ. Từ trò chơi
thú vị này, các em sẽ được trải nghiệm các kích thích xúc giác từ những vật liệu
sẵn có, dễ thấy trong tự nhiên.Cảm nhận sâu về các chất liệu từ độ nhẵn mịn,
nhám ráp, thô sần, bông xốp, ấm, lạnh và mát…đã giúp các bé phát triển các
giác quan và hiểu sâu hơn về các chất liệu chứ không chỉ là cảm quan bên ngoài.
+Trò chơi: “ Chiếc hộp thần kì”
Sử dụng một hộp các tông lớn, đặt bên trong các đồ vật khác nhau mà trẻ đã
biết.Đồ chơi, thìa gỗ, vỏ cây, bàn chải đánh răng, hoa, quả cam to, quả cam nhỏ,
v.v. sẽ phục vụ cho hoạt động. Trẻ phải đặt tay của mình vào trong hộp và thông
qua sờ/nắm để cảm nhận được độ mềm, sần, nặng, nhẹ… của đồ vật để tìm ra đồ
vật đó là gì. Với trò chơi này, cũng sẽ kích thích trẻ hoạt động về trí nhớ và phát
triển khả năng suy luận của trẻ.

Trò chơi chiếc hộp thần kì

* Khứu giác:
Bạn có thể chuẩn bị cho trẻ một số vật dụng ‘đồ chơi’ làm vườn: đất, xẻng,
chậu, bình tưới cây… hay những bông hoa (nhiều loại hoa càng tốt), chậu cây,
cỏ… Qua đó bạn hãy cùng trẻ chơi nhập vai bác làm vườn chăm chỉ trồng hoa,

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 16

 khi hoa nở cùng nhau ngửi hoa, bạn có thể tả cho trẻ hương của từng loài hoa.
Điều này kích thích trí tưởng tượng và ghi nhớ của trẻ.

Cho trẻ sờ và ngửi hoa

Trò chơi: “ Chiếc mũi thần kì”
Với trò chơi này trẻ sẽ nhận dạng được mùi hương khác nhau nhờ vào khứu giác
của mình.Cô giáo sẽ tạo một sân chơi thoải mái, tương tác với trẻ, chuẩn bị các
lọ có chứa các mùi hương khác nhau, tương ứng với mỗi mùi hương là một hình
ảnh. Trẻ sẽ quan sát tất cả các hình ảnh qua một lần và phải ghi nhớ đó, sau đó
trẻ sẽ được bịt mắt lại và cô sẽ cho trẻ gửi lần lượt các mùi hương, trẻ phải đoán
mùi hương đó là gì và đặt lọ mùi hương vào hình ảnh tương ứng.

Trẻ ghi nhớ và ngửi mùi hương của từng loại

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 17

Trò chơi này giúp trẻ tăng cường khả năng chú ý, ghi nhớ và phát triển khứu giác
tốt hơn.
* Vị giác:
Sử dụng các bát khác nhau để đặt thức ăn có mùi vị khác nhau, có vị chua, có
vị ngọt, có vị mặn, vị đắng….. Đầu tiên trẻ sẽ được nhìn thấy mọi thứ, sau đó trẻ sẽ
được bịt mắt lại. Một bạn khác sẽ đút từng muỗng nhỏ thức ăn từ mỗi bát cho trẻ
được bịt mắt để trẻ nếm và đoán xem đó là vị gì. Trò chơi này giúp trẻ biết ăn uống
đúng cách và đồng thời phát triển vị giác cho trẻ.
Cách phát triển vị giác cho trẻ tốt nhất là thông qua các bữa ăn hằng ngày ở
lớp cũng như ở tại gia đình. Thông qua việc ăn uống hằng ngày cô giáo có thể trò
chuyện trao đổi để trẻ nhận biết bữa ăn của mình có những loại thức ăn gì, có vị gì
và có ích lợi gì đối với cơ thể.

Trẻ nếm các vị thức ăn

3.3. Tính mới, sáng tạo, khoa học của biện pháp
a. Tính mới:
Khác với những đồ chơi có sẵn, với những trò chơi giác quan thường
không giới hạn cách chơi nên trẻ hoàn toàn có thể thoải mái sáng tạo và tìm hiểu.

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 18

Điều này giúp trẻ tự tin hơn về bản thân. Tạo được không gian chơi, môi trường
chơi thoải mái, tự do cho trẻ.
Mặt khác, việc phát triển các trò chơi sensory giúp trẻ phát triển các giác
quan tạo cơ hội cho trẻ hoạt động hiệu quả ở các hoạt động đồng thời kích thích
cho trẻ phát triển toàn diện
b. Tính sáng tạo:
Tôi chủ động thiết kế góc cảm quan tại lớp cũng như đưa trò chơi sensory
vào các hoạt động giúp trẻ được chủ động sáng tạo sử dụng đồ chơi tại góc để tham
gia hoạt động giáo dục tại lớp. Thông qua đó giúp trẻ phát triển toàn diện từ thể
chất đến tư duy, tính ham hiểu biết, phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của
trẻ.Giúp trẻ tiếp thu kiến thức khoa học, tự nhiên ,xã hội một cách dễ dàng hơn.
c. Tính khoa học:

Trẻ được tiếp thu, lĩnh hội các kiến thức theo phương pháp này trong hoạt
động từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, phù hợp với khả năng của trẻ

4. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC:

4.1. Biện pháp phù hợp với trẻ, thực tiễn của nhà trường và địa phương:
* Đối với trẻ
Với những trò chơi hấp dẫn trẻ và tổ chức các hoạt động một cách phong
phú, phù hợp lứa tuổi, kết hợp với việc gần gũi, quan tâm đến từng trẻ, đặc biệt là
giúp đỡ uốn nắn các trẻ yếu. Hiện tại trẻ ở lớp tôi đã có những biến chuyển tích
cực. Các trẻ yếu đã có nhiều tiến bộ, các cháu hoà đồng với các bạn, mạnh dạn khi
giao tiếp. Đa số trẻ ở lớp đều tham gia tích cực vào các hoạt động. Khả năng diễn
đạt của trẻ có sự phát triển theo chiều hướng tốt, tiếp thu nhanh các kiến thức, đặc
biệt yêu thích, tìm tòi khám phá thế giới xung quanh, thích giao tiếp với mọi

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 19

người, thích gần gũi với môi trường thiên nhiên để được cùng trò chuyện với cô và
các bạn một cách thoải mái.
* Đối với nhà trường và địa phương
Biện pháp này được tôi ứng dụng một cách phù hợp với thực tiễn tại lớp, tại
trường. Việc lựa chọn và vận dụng trò chơi sensory vào các hoạt động cho trẻ vẫn
đáp ứng theo đúng mục tiêu giáo dục, nội dung và kết quả mong đợi của Chương
trình giáo dục mầm non hiện nay
. 4.2. Lợi ích kinh tế, xã hội và khả năng phát triển của biện pháp:
* Lợi ích kinh tế:
Đề tài “Giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển các giác quan thông qua trò chơi
Sensory” không chỉ tiết kiệm kinh phí trong việc trang bị cơ sở vật chất trong quá
trình thực hiện nhưng vẫn mang lại kết quả cao trong công tác giáo dục trẻ.
* Lợi ích xã hội:
Việc tổ chức các trò chơi giác quan cho trẻ với môi trường phong phú hấp
dẫn giúp trẻ có cơ hội khám phá bản thân, kích thích sự tò mò ham hiểu biết của
trẻ. Qua đó làm thay đổi tâm lý của trẻ, trẻ hứng thú tích cực đi học ở trường.
Tạo hiệu ứng tốt trong việc tuyên truyền ,thu hút trẻ đến trường. Thu hút
phụ huynh ủng hộ nhiệt tình vào các hoạt động xây dựng cơ sở vật chất, môi
trường giáo dục trong nhà trường xây dựng mối quan hệ tích cực, phối hợp chặt
chẽ với gia đình và cộng đồng xã hội trong chăm sóc giáo dục trẻ
* Khả năng phát triển của biện pháp
- Với các nội dung mà tôi đã thực hiện trong quá trình tiến hành biện pháp
“Giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển các giác quan thông qua trò chơi Sensory” nhận
được những kết quả rất khả quan. Trong thời gian tới tôi sẽ phát triển thêm 1 nội
dung mới cho biện pháp đó là Phát triển trò chơi sensory trong các dự án STEAM

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 20

Điều này góp phần giúp khả năng nhận thức và sáng tạo của trẻ phát triển tốt nhất
thông qua các hoạt động hàng ngày.
4.3. Minh chứng sự tiến bộ của trẻ khi áp dụng biện pháp:
Bảng 2: Bảng đối chiếu kết quả khảo sát các kỹ năng của trẻ trước và sau
thực hiện biện pháp tại Lớp Lá 2 – Sĩ số 30 ( Năm học 2022 – 2023)
Các tiêu chí Học kì I Học kì II
Tháng 09/2022 Tháng 05/2023

Tổng số trẻ( 30) Tổng số trẻ( 30)

Tỉ lệ % Tỉ lệ %
Rất Thành Chưa Rất Thành Chưa
thành thạo thành thành thạo thành
thạo thạo thạo thạo
1.Khả năng sử dụng các 5 7 18 9 10 11
nguyên vật liệu giúp (16,7) (23,3) (60) (30) (33,3) (36,7)
phát triển các giác quan
- Tỉ lệ rất thành thạo từ 16,7% lên 30% ( tăng 13,3%)
- Tỉ lệ thành thạo từ 23,3% lên 33.3% ( tăng 10%)
- Tỉ lệ chưa thành thạo từ 60 % xuống 36,4% (giảm 23,6%)
2. Kỹ năng phối hợp để 3 6 21 7 10 14
tham gia các trò chơi (10) (20) (70) (23,3) (33,3) (46,6)
sensory
- Tỉ lệ rất thành thạo từ 10% lên 23,3% ( tăng 13,3%)
- Tỉ lệ thành thạo từ 20% lên 33.3% ( tăng 13,3%)
- Tỉ lệ chưa thành thạo từ 70 % xuống 46,6% (giảm 23,4%)
3.Kỹ năng tự mình sử 4 6 20 7 11 12
dụng các đồ dùng – (13,3) (20) (66,7) (23,3) (36,7) (40)
NVL trong góc cảm

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 21

 quan để ứng dụng vào
các hoạt động
- Tỉ lệ rất thành thạo từ 13,3% lên 23,3% ( tăng 10%)
- Tỉ lệ thành thạo từ 20% lên 36,7% ( tăng 16,7%)
- Tỉ lệ chưa thành thạo từ 66,7 % xuống 40% (giảm 23,6%)
4.Kỹ năng trẻ hình 4 5 21 8 9 13
thành những ý tưởng (13,3) (16,7) (70) (26,7) (30) (43,3)
mới từ các trò chơi
sensory
- Tỉ lệ rất thành thạo từ 16,7% lên 30% ( tăng 13,3%)
- Tỉ lệ thành thạo từ 23,3% lên 33.3% ( tăng 10%)
- Tỉ lệ chưa thành thạo từ 60 % xuống 36,4% (giảm 26,7%)

Bảng 3: Bảng đối chiếu kết quả khảo sát về một số kỹ năng của trẻ trước và
sau khi thực hiện biện pháp tại lớp lá 2 NH: 2023-2024 (Từ tháng 9/2023 đến
tháng 12/2023)
Năm học: 2023 – 2024 Cuối HK I – NH: 2023 – 2024
(Tháng 9/ 2023) (Tháng 12/ 2023)

Các Tổng số trẻ( 34) Tổng số trẻ( 34)

tiêu chí
Tỉ lệ % Tỉ lệ %
Rất Thành Chưa Rất Thành Chưa
thành thạo thành thành thạo thành
thạo thạo thạo thạo
1.Khả năng sử 8 11 15 14 13 7
dụng các nguyên (23,5) (32,4) (44,1) (41,2) (38,3) (20,5)
vật liệu giúp phát

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 22

triển các giác
quan
- Tỉ lệ rất thành thạo từ 23,5% lên 41,2% ( tăng 17,7%)
- Tỉ lệ thành thạo từ 32,4% lên 38,3% ( tăng 5,9%)
- Tỉ lệ chưa thành thạo từ 44,1 % xuống 20,5% (giảm 23,6%)
2. Kỹ năng phối 7 11 16 12 14 8
hợp để tham gia (20,5) (32,4) (47,1) (35.3) (41,2) (23,5)
các trò chơi
sensory
- Tỉ lệ rất thành thạo từ 20,5% lên 35,3% ( tăng 14,8%)
- Tỉ lệ thành thạo từ 32,4% lên 41,2% ( tăng 8,8%)
- Tỉ lệ chưa thành thạo từ 47,1% xuống 23,5% (giảm 23,6%)
3.Kỹ năng tự 8 12 14 10 14 10
mình sử dụng các (23,5) (35,3) (41,2) (29,4) ( 41,2) (29,4)
đồ dùng – NVL
trong góc cảm
quan để ứng dụng
vào các hoạt
động
- Tỉ lệ rất thành thạo từ 23,5% lên 29,4% ( tăng 5,9%)
- Tỉ lệ thành thạo từ 35,5% lên 41,2% ( tăng 5,7%)
- Tỉ lệ chưa thành thạo từ 41,2 % xuống 29,4% (giảm 11,8%)
4.Kỹ năng trẻ 7 10 17 9 16 9
hình thành những (20,5) (29,5) (50) (26,5) ( 47) (26,5)
ý tưởng mới từ
các trò chơi
sensory
- Tỉ lệ rất thành thạo từ 20,5% lên 26,5% ( tăng 6%)
- Tỉ lệ thành thạo từ 29,5% lên 47% ( tăng 17,5%)
- Tỉ lệ chưa thành thạo từ 50 % xuống 26,5% (giảm 23,5%)

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 23

 Qua 2 bảng khảo sát trên, tôi nhận thấy sau khi áp dụng biện pháp, các kỹ
năng đánh giá trên trẻ ở mức độ rất thành thạo, thành thạo đã có sự tăng lên rõ rệt
và ở mức độ chưa thành thạo giảm xuống đáng kể. Điều đó thể hiện rằng việc áp
dụng biện pháp: “Giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển các giác quan thông qua trò chơi
Sensory” của tôi đã giúp cho trẻ tiến bộ rõ rệt.
*Tóm lại: Trò chơi phát triển các giác quan có ý nghĩ rất lớn trong việc tạo
cho trẻ ham muốn học tập, lao động, sự tự tin và sáng tạo. Đặc biệt, khi chơi với
các trò chơi sử dụng các giác quan, trẻ em sẽ khám phá ra những gì chúng quan
tâm nhất. Thông qua các trò chơi giác quan, trẻ không chỉ tích luỹ được hệ thống
kiến thức chính xác về thế giới khách quan mà còn phát triển các quá trình tâm lý,
nhận thức, các phẩm chất trí tuệ và ngôn ngữ, làm cơ sở cho việc tiếp thu các khái
niệm khoa học ở các cấp học sau này.
5. KIẾN NGHỊ:
a/ Về phía nhà trường:
Để phục vụ tốt cho việc trải nghiệm, khám phá của trẻ, nhà trường nên chú
trọng việc xây dựng môi trường có nhiều cây xanh, có khoảng sân để trồng rau…
để trẻ được trải nghiệm trong một môi trường an toàn và thân thiện, hỗ trợ một
phần nguồn kinh phí cho giáo viên tổ chức các buổi tham quan dã ngoại….Bên
cạnh đó, tổ chức các buổi truyền thông về tầm quan trọng của việc phát triển các
giác quan cho trẻ trong trường mầm non.
+ Tổ chức các tiết dạy mẫu, các hoạt động, trò chơi… để cho giáo viên có
điều kiện trao đổi đồng nghiệp các kinh nghiệm lẫn nhau.
b/ Về phía phòng Giáo dục:
Mở các lớp tập huấn, chuyên đề cho giáo viên rèn luyện tìm hiểu và tăng
thêm kiến thức về các hoạt động phát triển các giác quan cho trẻ.

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 24

 Đầu tư thêm kinh phí cho ngành học mầm non và hỗ trợ thêm các trang thiết
bị, cơ sở vật chất tạo môi trường phong phú cho trẻ trải nghiệm.
Trên đây là biện pháp “Giúp trẻ 5-6 tuổi phát triển các giác quan thông
qua trò chơi Sensory” tôi đã áp dụng khá thành công tại nhóm lớp tôi phụ trách.
Những biện pháp này tuy không dễ dàng thực hiện đồng loạt nhưng nó đem lại
hiệu quả khá cao nếu người giáo viên kiên trì trên một nhóm nhỏ, dần dần phát
triển đến nhiều nhóm hơn. Bên cạnh đó, để đạt được mục tiêu chăm sóc – giáo dục,
bản thân tôi còn tích lũy thêm nhiều kiến thức chuyên môn, nhiều kỹ năng mới khi
tổ chức hoạt động giáo dục lồng ghép phương pháp giáo dục hiện đại.
Rất mong nhận được nhiều sự đóng góp ý kiến của Lãnh đạo cấp trên cũng
như các chị em đồng nghiệp để biện pháp của tôi được hoàn thiện hơn nữa, góp
phần nâng cao chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ của bản thân nói riêng và
Trường Mẫu giáo Hương Sen nói chung. Đồng thời bản thân có thể rút kinh
nghiệm và cố gắng nhiều hơn nữa trong quá trình thực hiện các biện pháp mới
trong tương lai.
Tôi xin chân thành cảm ơn./.
Quy Nhơn, ngày 20 tháng 12 năm 2023

Người viết

Huỳnh Thị Mỹ Nhân

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 25

Gv: Huỳnh Thị Mỹ Nhâ n 26