Bài 4 :VẬN CHUYỂN VẬT CHẤT QUA MÀNG TẾ BÀO

Câu 1: Hãy trình bày lại bài học dưới dạng sơ đồ tóm tắt.

Câu 2: Hoàn thành các bảng trống sau đây:

Bảng 1: Vận chuyển thụ động

Khuếch tán đơn giản Khuếch tán được gia

 Qua lớp lipid kép Qua kênh protein tốc
HÌnh thức Qua khoảng kẽ giưa Qua protein xuyên Cần chất mang.Chất
các lớp lipid kép màng dạng kênh mang này chính là
protein xuyên màng
loại mang không có
tính men
Chất khuếch tán Chất tan trong dầu Nước và các chất hào Chất hữu cơ kích thước
như O2 tan trong nước như lớn như monosacharid
CO2,Nito,acid cái ion (K+, Ca2+,Cl-, và acid amin
bóe,vitamin tan …)
trong dầu như
A,D,E,K rượu và một
phần nước
Đặc điểm Ảnh hưởng bởi tính Ảnh hưởng bởi tính Nhiều yếu tố chủ yếu là
thấm màng ( nhiệt thấm màng và các số lượng protein mang
độ, tan trong dầu , tỉ kênh protein ( sự trên một đơn vị diện
trọng phân tử đóng mở các kênh tích màng
thấp,nghịch độ dày protein, nhiệt độ, kích
màng,sự khuếch tán thước và độ
kênh khác,). tan,khuếch tán chất
Nồng độ chất 2 bên khác,…)
màng,điện thế hai Nồng độ chất 2 bên
bên màng, áp suất màng,điện thế hai bên
dung dịch,áp suất màng, áp suất dung
thủy tĩnh và áp suất dịch,áp suất thủy tĩnh
thẩm thấu chênh và áp suất thẩm thấu
lếch chênh lếch
Không có tính chọn .Chọn lọc đặc hiệu các
lọc theo kênh chất phân tử qua từng
nào tan trong lipid kênh  kiểm soát
hay nhỏ là có thể bằng cách đóng mở
chui vào được. kênh
phụ thuộc hoàn Diễn ra nhanh
toàn vào chênh lệch
nồng độ không có
sự điều hòa hay
kiểm soát
Khác nhau Không có tốc độ tối đa Có tốc độ tối đa

Bảng 2 Vận chuyển chất chủ động

Sơ cấp Thứ cấp

Đồng vc thuận Đồng vc nghịch
Đặc điểm Năng lượng trực tiếp Đi cùng một hướng Đi ngược hướng nhau
từ thủy phân ATP Năng lượng gián tiếp Năng lượng gián tiếp
Protein mang ( bơm) từ ATP từ ATP
 vừa là chất chuyên chở Có sự tham gia 2 Có sự tham gia 2
vừa là có vai trò là chất protein. Protein thứ protein. Protein thứ
thủy phân nhất có tính chất nhất có tính chất
men(Bơm) đóng vai men(Bơm) đóng vai
trò khá giống protein ở trò khá giống protein ở
sơ cấp  bậc thang sơ cấp  bậc thang
nồng độ ion năng nồng độ ion năng
lượng.Protein thứ hai lượng.Protein thứ hai
lấy năng lượng để vận lấy năng lượng để vận
chuyển chất chuyển chất
Chất vận chuyển Ion như Na+ Ca2+.K+, Chất hữu cơ hoặc ion Chất hữu cơ hoặc ion
….
Ví dụ Bơm Na+ K+ ATPase Na+ và K+ hoặc H+ với Na+ ở
Bơm Ca2+ hầu hết tế glucose/acidamin ở tể tế bào biểu mô ống
bào cơ thể bào biểu mô ống tiêu lượn xa và ống góp
Bơm H+ ở một số nơi hóa và ống thận
như tế bào thành dạ
dày, ống thận