Ibasura ANG JEEPNEY PHASE OUT

Panatilihin ang tradisyunal na Jeepney: Ibasura ang jeepney phase-out. Iyan ang
protesta ng mga drivers at transport groups. Naninindigan sila upang panatilihin ang kakanyahan
ng tradisyunal na Jeepney at tutol sa plano ng phase-out na maaaring makaapekto sa kanilang
kabuhayan. Matatandaan noong taong 2017 kumalat Ang mga usapin at Balita tungkol sa
Public Utility Vehicle Modernization Program o mas Kilala sa tawag na jeepney phase out
hinggil sa gobyerno ay magpatupad ng mga plano kaugnay ng jeepney phase-out upang
modernisahin ang pampasahang transportasyon. Bahagi ng plano ay ang pagpapalit ng mga
lumang unit ng jeepney sa mas bago at mas eco-friendly na mga modelo. Iniisip din ang mga
programa ng pinansiyal na tulong upang suportahan ang mga operator at driver ng jeepney sa
kanilang transisyon patungo sa bagong sistema.

Sa isyung ito, naninindigan Ang mga may akda na itigil o ibasura Ang jeepney phase
out Isa sa mga pangunahing dahilan para itigil ang jeepney phase-out sa Pilipinas ay naglalabas
sa pangangalaga sa kabuhayan ng mga jeepney operators at drivers, pagpapahalaga sa tradisyon
at kultura na kaakibat ng jeepney, at ang mahalagang papel nito sa lokal na transportasyon at
komunidad. May mga agam-agam din hinggil sa kakayahan ng maraming operators na maglaan
ng sapat na pondo para sa modernisasyon, at ang posibleng epekto nito sa presyo ng pamasahe.
Ilan ay naniniwala na maaaring magkaruon ng alternatibong solusyon, tulad ng mas maingat na
pagmamaintain sa mga lumang sasakyan o iba pang mas ekonomikal na paraan ng
modernisasyon, upang mapanatili ang papel ng jeepney sa lipunan.

Ayon sa isang reporter na nagngangalang Mariejo Ramos ng Philippine Daily

Inquirer, ang jeepney phase-out ay isang polisya na nagbibigay-daang pag-aalinlangan sa ilalim
ng kontrobersiyal na programa ng modernisasyon ng transportasyon. Binibigyang-diin ni Ramos
ang pangangailangan ng masusing pagsusuri at malalimang pag-unawa sa pangmatagalang
epekto ng ganitong hakbang. Ipinapahayag din niya ang pangangailangan ng maayos na
komunikasyon at pakikipagtulungan sa mga sektor na apektado. Sa pagsasaad ng kanyang
artikulo, isinusulong niya ang mas malawakang konsultasyon at partisipasyon ng mga key
players sa industriya upang mahanap ang pinakamakatarungan at epektibong solusyon sa
pangmatagalang modernisasyon ng jeepney.

Matatandaan noong Hunyo 2017 ibinaba ang programa na Public Utility Vehicle
Modernization Program ( PUVMP )na ginawa ng Department of Transportation of the
Philippines noong 2017, na may layuning gawing episyente at environment friendly ang sistema
ng pampublikong transportasyon sa bansa pagsapit ng 2020. Ang programa ay nananawagan sa
pag-phase-out ng jeepney , bus at iba pang Public Utility Vehicles (PUVs) na hindi bababa sa 15
taong gulang at pinapalitan ang mga ito ng mas ligtas, mas komportable at mas environment-
friendly na mga alternatibo sa susunod na tatlong taon. Sa kasalukuyan, mayroong 220,000
jeepney units na umaandar sa buong bansa.

Layunin ng programa na baguhin ang umiiral na sistema ng prangkisa, baguhin at

ipakilala ang mga bagong ruta, at magbigay ng edukasyon sa mga jeepney driver. Ayon sa
DOTr, ang layunin ng programa ay ang pagpapatupad ng ligtas at kumportableng transportasyon,
maaasahang oras ng paglalakbay, disiplinado at karampatang mga driver, patas na regulasyon, at
maluwag na mga jeepney. Naniniwala ang gobyerno na makakaranas ng mga benepisyong
pangkapaligiran at pang-ekonomiya ang mga commuter, operator, at driver. Ang mga commuter
ay makikinabang mula sa pagbabago sa mga ruta at optimized na network, samantalang ang mga
driver ay magkakaroon ng mas mataas na buwanang sahod, mga benepisyo, at mas mabuting
kalusugan dahil sa nabawasang trapiko at polusyon. Sa huli, ang mga operator ay makakapagdala
ng mas maraming pasahero at makakatipid ng pera sa ilalim ng plano sa prangkisa sa
pamamagitan ng mga serbisyo ng pooling.

Kung susuriin ng maigi ang Public Utility Vehicle Modernization Program

( PUVMP ) ito ay nakapag aalala sapagkat ito ay maaaring magdulot ng malalim na epekto sa
mga tradisyonal na operator at driver ng jeepney, partikular na ang mga maliit na operator na
maaaring mahirapang sumunod sa modernisasyon. Bagaman may layunin ang programa na
mapabuti ang sistema ng pampublikong transportasyon, may agam-agam hinggil sa kakayahan
ng maraming operator na magkaruon ng sapat na pondo para sa pagpapalit ng kanilang sasakyan.
Ang layunin ng pag-phase-out ng lumang sasakyan ay nagbubunga ng pangamba dahil ang dami
ng jeepney units sa bansa ay hindi madaling palitan ng mas bago sa loob ng tatlong taon. Bukod
dito, may agam-agam din tungkol sa pangkalahatang epekto nito sa ekonomiya, partikular sa
mga lokal na negosyo na nakasalalay sa industriya ng jeepney.

Maraming mawawalan ng trabaho sa pagphase-out ng mga jeepney dahil sa Omnibus

Franchising Guidelines. Ang Guidelines na ito ay naka-ukol sa pamamahala ng gobyerno, sila na
mamahala ng mga routa, may mga dapat na ring sundin upang maging e-jeep drayber. Dahil ang
gobyerno na ang mamamahala sa pagtanggap ng mga drayber, maraming mapapalitan o
mawawalan ng trabaho. Ayon kay Crispin Beltran ng Research Center, ang jeepney
modernization raw ay papalitan ang 650,000 na mga drayber sa buong Pilipinas. Karamihan pa
sa ating mga drayber ay may edad na, ito na ang bumubuhay sa kani-kanilang pamilya noon pa
man, at hindi ito magiging patas para sa kanila. Malaki rin ang magiging epekto nito sa mga
indibidwal at maliliit na operators at mga nagmamay-ari ng jeep dahil hindi gobyerno ang
magbibigay o bibili ng mga e-jeep para sa mga driver kundi kaniya-kaniyang bili ito ng mga
operator at mga drayber. Sariling pera nila ang gagamiting pambili ng sasakyang
nagkakahalagang 1.2 hanggang 1.6 milyong piso. Imbis na makatulong ay makakasagabal pa ito
sa pagkita ng mga drayber at operators. Oo sabihin na nating maganda nga ang ipinepresenta
nilang ipapalit na mga sasakyan ngunit saang lupalop ng mundo kukuha ng milyong piso ang
ating mga drayber at maliliit na operators?

Isa pa, hindi sapat ang presyo ng modernized jeepney para sa kasalukuyang suweldo
ng mga driver o operator, hindi umabot kahit sila ay nag-iipon para lumipat sa modernized
jeepney. Ang presyo ng bago at upgraded na jeepney ay depende sa modelo na ipapapasok ng
mga driver. Sa napakalaking halaga ng sahod na ito, malaki ang maibibigay ng mga driver sa
kanilang mga pamilya sa ganitong sitwasyon. Panghuli, tataas ang pamasahe sa pagsakay sa
modernized jeepney na ito dahil sa mga feature at gayundin sa halaga ng modelo ng jeepney na
ginamit ng driver. Dahil dito, gumagamit ng jeepney ang mga tao dahil ito ay mas mura at mas
maginhawa kaysa sa pagsakay sa mga bus at iba pang pampublikong sasakyan.

Sa kabila ng mga nabanggit, ang phaseout ay nagdudulot din ng kakulangan ng

pampublikong sasakyan, nagpapalala sa abala ng pag-commute para sa mga Pilipino. Bahagi ng
modernization program, isinakatuparan ng Inter-Agency Council on Traffic (i-ACT) ang
kampanyang "Tanggal Bulok, Tanggal Usok" upang suriin ang kalagayan ng Public Utility
Vehicles (PUV) at alamin kung sila ay sumusunod sa kaligtasan sa kalsada. Malaon nang pinuna
ang programa dahil tila mas naglalayon ito sa kapakinabangan ng gobyerno kaysa sa publiko.
Ang pagbabawal sa lumang jeepney ay maaring makatulong sa pagtugon sa trapiko, ngunit ang
kakulangan sa alternatibong transportasyon para sa mga commuter habang isinasagawa ang
modernisasyon ay magdudulot ng malaking problema. Ang PISTON, isang samahan ng mga
tsuper at operator, ay naniniwala na mas dapat unahin ng gobyerno ang pagbibigay ng pondo
para sa mga repair at adjustments ng mga lumang sasakyan kaysa sa agarang pagmumulta at
impounding ng mga jeepney.

Isa pang inaasahang bunga ng phaseout ay ang malupit na pag-angat ng pamasahe.

Sa realidad, ayon sa CBBRC, inaasahan na tataas ito mula P12 hanggang P20 sa mga
modernized jeepney. Ito'y magiging hamon lalo na't hindi magbabago ang sahod ng
nakararaming Pilipino. Ito'y nagdudulot ng pangangamba sa mga nagko-commute, lalo na't ito ay
magiging dagdag pasanin sa kanilang gastusin. Ang kakulangan din sa mga jeepney sa lansangan
ay magbibigay ng mas mahirap na karanasan sa pag-commute na puno ng abala. Ito ang
nagpapakita kung gaano kahalaga ang pagsasaalang-alang sa milyun-milyong buhay na
maaapektuhan hindi lamang ng pagtaas ng pamasahe kundi pati na rin ng pagkawala ng
kabuhayan ng maraming tsuper at operator.

Sa kabuuan, ang programang modernisasyon ay nagiging hamon pa rin sa

kasalukuyang panahon. Bagaman may magandang layunin ito para sa kapakinabangan ng mga
Pilipino, hindi pa rin ito lubusang umuunlad. Ang transportasyon ay laging bahagi ng
responsibilidad ng gobyerno sa mamamayan, at ito ay dapat na isinantabi hindi lamang ang mga
commuters kundi pati na rin ang mga driver at operator. Ang modernisasyon ay dapat magtaglay
ng suporta para sa lokal na industriya at itaguyod ang industriyalisasyon, kaysa sa ganap na pag-
modernize na naglalayon lamang sa pangangailangan ng malalaking korporasyon at mga
nakaupo sa kapangyarihan. Sa kabuuan, ang modernisasyon ng pampublikong sasakyan ay dapat
maging bahagi ng mas malawakang sistema ng transportasyon na may kahandaan at kakayahan
na matugunan ang pangangailangan ng bawat Pilipino. Ang pag-unlad ay nangangailangan ng
mahabang proseso at kailangang pagtuunan ng oras at pondo upang magtagumpay. Ang lahat ay
dapat maghanda para sa mas malaking pagbabago na naghihintay sa hinaharap.
Mga Sangunian

Ramos, M. (2023) As Philippines scraps jeepney buses, operators struggle with costs, February
27 2023

https://www.context.news/money-power-people/as-philippines-scraps-jeepney-buses-operators-
struggle-with-costs

Cruz, B.M.D. (2024) 38,000 drivers could lose jobs with modernization, BusinessWorld

https://www.bworldonline.com/the-nation/2024/01/10/568172/38000-drivers-could-lose-jobs-
with-modernization/

ABS-CBN News and RG Cruz, A.-C.N. (2023) Piston, makabayan want jeepney franchise
consolidation junked, ABS.

https://news.abs-cbn.com/news/12/07/23/piston-makabayan-want-jeepney-franchise-
consolidation-junked

Beltran, M. et al. (2023) Philippines government driving jeepneys off the Road , Lowy Institute

https://www.lowyinstitute.org/the-interpreter/philippines-government-driving-jeepneys-road

Talabong, R. (2017) DOTr launches Modernization Program for Jeepneys, buses, RAPPLER.

https://www.rappler.com/nation/173390-dotr-launches-public-utility-vehicle-modernization-
program