Machine Translated by Google

Machine Translated by Google

एमवाय ए यू
नवतेज सह जोहर आ ण ओआरएस.
एनओ टओ ओ एन
व.स.
ओ एम
यूट वाय यु नयन ऑफ इं डया
ए
ए
वाय यू
एम ट
ओ
ओएनओ एन
टयू ए
AIR SC SCC
वाय
एमओ

के सची ती नाही नसगा या आदे ा व कृ ये गु हेगार ठरवणा या काय ा या

ओ हर संबंधात हे ात आ े क गोपनीयतेम ये वाय ता मह वपूण
ान ापते आ ण याम ये एखा ा या गक
ओळखीचा वयं नणय समा व असतो.
के स कार WRIT
या चका

अतर
पै ू मोठे पण
गोपनीयतेचे

घटना मक ेख
तरतूद ने

ताकद
खंडपीठ
५ सर यायाधी डी.
म ा यां या वतीने मत
यायाधी यायमूत ए.एम.खान व कर आ ण वतः एकमताने मते

ची सं या यायमूत आरएफ न रमन यायमूत

मत
डीवाय चं चूड आ ण यायमूत आय. म हो ा.
मतमतांतरे
Machine Translated by Google

पु ा वामी मधी आमचा नणय ात घेता व ेषत भारताती येक

नाग रका ा स मानाने जग याचा अ धकार आ ण गोपनीयतेचा अ धकार
या कारे अ ा ना अनु ेद ारे संर त रा न जग याची
इ ा आहे याब अंतरंग नवडी कर याचा अ धकार समा व आहे.
आण हे आहे क क म जरी ते सम गी संमती ौढांना
ागू होते यांचे गक वृ ी समजून घे याऐवजी आ ण अ ा ी संबं धत
तकानु तके क ं क त कर याचा य न कर याऐवजी
यां यावर खट ा भ न यांना अपमा नत करते.

ट
अ ी मागणी के
यां या या चके त गकतेचा अ धकार गक वाय तेचा अ धकार आ ण

गक जोडीदार नवड याचा अ धकार यांना भारतीय सं वधाना या क म

२१ अ वये हमी द े या जीवना या अ धकाराचा भाग हणून मा यता मळावी

होती. या चके त भारतीय दं ड सं हता IPC चे क म जे

या वादांचा वीकार क न सव याया याने क म हे े बयन गे बायसे

आ ण ा सजडर LGBT समुदायासाठ भेदभाव करणारे अस याचे आढळ े आ ण

गक अ भमुख ता हा यां या ओळख स मान आ ण वाय तेचा अंगभूत भाग अस याचे

नमूद के े . या आधारावर याया याने नणय द ा क क म अनु ेद

ुअ

अंतगत

ौढांमधी संमतीने गक वतनास गु हेगार ठरवते हे असंवैधा नक अस याचे घो षत स मान गोपनीयता आ ण गक वाय तेचा अ धकार क म अंतगत अ भ

कर याची मागणी के होती. असा यु वाद या चकाक यानी के ा वातं य क म अंतगत समानतेचा अ धकार आ ण क म अंतगत गैर गु हेगारीचे

उ ं घन आहे. सं वधान.

सम गकता उभय गीता आ ण इतर गक अ भमुख ता ही अ भ ची नैस गक

भ ता होती आ ण या गक वृ ना गु हेगार ठरव यासाठ

स मान आ ण गोपनीयते ी संबं धत सं वधाना या हम चे उ ं घन कर याचा भाव आहे.

१
Machine Translated by Google

सव याया याने यापूव घटना मकते या ावर वचार के ा होता

सुरे कु मार कौ यां या करणी क म ३७७

Anr. व. नाझ फाउं डे न आ ण Ors. SCC

याने नाझ फाऊं डे न व. एनसीट ऑफ द अँड ओआरएस मधी द उ

याया याचा नणय र के ा . २००९ १११ डीआरजे १ गोपनीयते या अ धकारा या

गती ी वकासासह आ ण या या अंतगत ासह अनेक घटकां या का ात NALSA

व. करणांम ये त ा आ ण वैय क वाय ता.

यु वाद

यु नयन ऑफ इं डया आ ण Ors. SCC आ ण KS या चकाक यानी असा यु वाद के ा क सम गकता उभय गीता आ ण इतर गक वृ ी

पु ा वामी आ ण एन.आर. व. यु नयन ऑफ इं डया आ ण Ors. नैस गक आ ण कायदे ीर संमतीवर आधा रत आहेत आ ण

SCC सव याया या या तीन यायाधी ां या खंडपीठाने अं तम नणयासाठ

या चका मो ा खंडपीठाकडे पाठव . ारी रक कवा मान सक आजार नाही. या चकाक यानी पुढे असा यु वाद के ा क गक

वृ ीचे गु हेगारीकरण के याने या म वात अंतभूत अस े वैय क त ा

आ ण नणया मक वाय ता आ ण क म अंतगत गोपनीयते या अ धकाराचे उ ं घन

त ये होते.

या करणाती ाथ मक सम या आयपीसी या क म या घटना मक वैधते ी

संबं धत आहे यात अनैस गक गु ांचा आ ण गु हेगारी व पाचा वहार के ा जातो.

या चकाक यानी असे सादर के े क भारतीय ोकसं ये या ट के अस े या LGBT

नसगा या आदे ा व ारी रक संभोग याचा प रणाम सहमती अस े या सम गी समुदायाचे ह क ओळख े जाणे आ ण यांचे संर ण करणे आव यक आहे. यांनी पु ा वामी

संबंधांवर झा ा. म ये नाझ फाऊं डे न करणात द उ याया याने क म करणावर वसंबून असा यु वाद के ा क क म असंवैधा नक आहे कारण गक

असंवैधा नक अस याचे ठरव े होते जे सुरे कु मार कौ म ये सव याया याने अ भमुख ते या आधारावर ए जीबीट समुदाया व भेदभाव के ा जातो जो गोपनीयतेचा एक

र के े होते . या चकाकत नवतेज सग जोहर यांनी म ये सव याया या या आव यक गुण धम होता आ ण गक वृ ी आ ण गोपनीयता मू भूत अ धकारांची हमी दे ते.

तीन यायाधी ां या खंडपीठासमोर एक रट या चका दाख के होती यात सुरे कु मार क म आण अंतगत. या चकाक यानी गकतेचा अ धकार गक वाय तेचा

कौ आणक म या घटना मकते या नणया ा आ हान द े होते. अ धकार आ ण क म अंतगत जीवन हमी ट ड या अ धकाराचा भाग हणून गक भागीदार

नवड याचा अ धकार ओळख याची मागणी के .

करणाचे मह व ात घेऊ न हे करण पाच यायाधी ां या खंडपीठाकडे पाठव यात

आ े.

इ यू

अ भारतीय दं ड सं हतेचे क म हे ौढांमधी संमतीने गक वतनास ागू उ रक यानी असे सादर के े क क म ची घटना मक वैधता समान गा या संमतीने

अस े तरी ते घटनाबा होते का कृ यां ी संबं धत आहे.

आ ण सुरे कु मार कौ मधी नका कायम ठे वायचा क बाजू ा ठे वायचा. खाजगीत ौढ ते याया या या हाणपणावर सोडती . काही ह त ेपकांनी यु वाद

के ा
Machine Translated by Google

क म ३७७ कायम ठे व या या बाजूने ते पुढे आ े आहे अ गक अ पसं याकां या ह कांचे संर ण कर यासाठ गक गोपनीयता . याया याने पुढे

सावज नक जीवनात नै तकते ा बळकट दे यासाठ रा याचे हत जोपासणे. मु भूत ह क चचा के

नरपे नस याचा यु वाद क न ह त ेपक यानी असे सादर के े क क म भेदभावपूण ग ओळख आ ण गक अ भमुख ता आ ण यूके वो फडेन कॉम वरी योगकता त वे

नाही कारण ते गु हेगारी आयो जत कृ ये आ ण ोक नाहीत आ ण सव अनैस गक गक

वतनांना समान रीतीने ागू होते गक वृ ीची पवा न करता आ ण काही कारचे मटट रपोट याने इतर अनेक आंतररा ीय तु ना मक संदभाम ये सम गी संमती

गु हेगारीकरण के े . ौढांचा समावे अस े े दं डनीय अपराध र के े .

वषम गी आ ण सम गी जोड यांक डू न ारी रक संबंध. वा हनी व. यु नयन ऑफ इं डया अँड ओआरएस मधी आप या नका ावरही

याया याने वसंबून ठे व े . SCC आ ण फ न जहाँ व

अ ोकन KM AIR SC
नणय ाइफ पाटनर नवड याचा अ धकार हे क म आण अंतगत संर त वैय क वातं य

आण त ेचे वै होते आ ण ायरा बानो बनाम भारतीय संघ आ ण Ors म ये नमूद के े या

सु ीम कोटाने सुरे कु मार कौ या नका ाचे नरी ण करताना नमूद के े क ते वं चत त वांचा संदभ दे ते याची पु ी करणे. SCC ते क म धारण करणे

ठे व यासाठ अ पसं याक तकावर अव ं बून होते.

ए जीबीट समुदाय यां या मू भूत अ धकारांचा आ ण सहमती आ ण अता कक अ नयं त आ ण अनु ेद चे उ ं घन करणारे होते कारण यामुळे खाजगी

जागांम ये सहमतीपूण संबंध गु हा बन े आ ण LGBT समुदाया ा भेदभाव आ ण असमान

ौढांमधी गैर सहमतीने गक कृ ये. द वागणूक द गे . वाय याया याने क म धारण कर यासाठ एट डोमस सुआ

याया याने या संदभात नमूद के े आहे क ौढ या खाजगी संबंधांम ये सहमती यूइक ए ट टु ट समम रे यू जयम या दाचा वापर के ा याचा अनुवाद माणसाचे घर हा

द वणारे नातेसंबंधांम ये फरक करणे आव यक आहे मग ते भ गी कवा सम गी वभावाचे याचा क ा आहे असा होतो.

आहेत. वाय गक संबंध पा वीपणा आ ण असहमती संबंधां या गु ांसह ौढांमधी

सहमतीपूण संबंध वग कृ त के े जाऊ कत नाहीत.

ए जीबीट या अ भ वातं या या आ ण नवडी या अ धकारावर नबध घा यासाठ

असमान आ ण अवाजवी होते कारण नबध सावज नक सु व ा स यता कवा नै तकतेचे

संर ण करत नाहीत.

पुढे याया याने क म आण म ये नमूद के े या त वां या आधारे क म

या घटना मकतेचे व े षण के े . याया याने गक वृ ीचा पुन ार कर यासाठ ा सजडर नै तकता आ ण घटना मकते या पर रसंवादावर याया याने नमूद के े क सावज नक कवा

ना काय ाचे समान संर ण दे ण ा या NALSA नका ावर वसंबून ठे व े . आ ण ग सामा जक नै तकतेची न क पना जी ए जीबीट व भेदभाव करते आ ण यांना

ओळख हा या म वाचा अ वभा य भाग होता आ ण पु ा वामी याय याने गोपनीयता गु हेगारी मंज ुरी या अधीन करते फ ज मजात वै ां या आधारावर या संक पने या व

आ ण वाय ता यां याती पर रसंबंध ओळख े आ ण गक अ भमुख तेचा अ धकार हा आहे. घटना मक नै तकता आ ण कायदे ीर रा य हताचा आधार बनू कत नाही. याया याने

गोपनीयते या अ धकाराचा एक अंगभूत भाग होता असा न कष काढ ा. गोपनीयते या पुन ार के ा क गोपनीयते या अ धकारावरी कोण याही नबधाने कायदे ीरपणा कायदे ीर

अ धकाराची ा ती वाढवणे अ याव यक आहे सोबती रा य हताचे अ त व आ ण समानता या आव यकतांचे पा न के े पा हजे . पुढे

तु नेतून बाहेर पड े या त वांपैक एक

Machine Translated by Google

स य याय ा ाचे व े षण असे होते क i सम गी ौढ म ये संमती असणे हे

रा या या कायदे ीर हता या प कडे आहे .

याया याने न कष काढ ा क गक वृ ी होती

नैस गक ज मजात आ ण अप रवतनीय. यात असे हट े आहे क ए जीबीट ची

समान गा या ीघन गक संबंध ठे व याची नवड ही यां या वैय क आवडीचा

ायाम आहे आ ण यां या वाय तेची आ ण आ म नणयाची अ भ आहे .

पुढे जरी LGBT समुदायाने गक अ पसं याक बनव े अस े तरी यांना घटने या भाग

III अंतगत समान संर ण द े गे े .

पाच यायाधी ां या खंडपीठाने एकमताने क म ३७७ असंवैधा नक ठरव े आ ण क म वाचून

काढ े .

मयादे पयत तो सहमती गक अपराधी आहे

ौढांमधी आचरण मग ते समान गाचे असो कवा अ यथा खाजगीत. तथा प

याया याने के े क संमती मु ऐ क आ ण कोण याही दबाव कवा

जबरद तीपासून मु असणे आव यक आहे.