Forma oświadczeń woli

poniedziałek, 11 marca 2024 10:10

Swoboda formy:
Polskie prawo dopuszcza wyrażenie woli za pomocą jakiegokolwiek znaku - nie tylko językowego.
Kodeks cywilny stanowi, że za wyraźnie woli przyjmuje się każde zachwowanie, które w sposób dostateczny
ujawnia jej wolę.
Z reguły więc każdy spowodowany przez kogoś dostrzegalny układ rzeczy lub zjawisko, jeżeli w świetle
przyjętych reguł cznaczniowych przejawia decyduje wywalenia określonych konsekwencji cywilnoprawnych
będzie traktowana jako czynność prawna

Oświadczenia wyraźne i dorozumiane:

Wyraźne oświadczenie woli to takie zachowanie, które „z mocy prawa, ustalonych zwyczajów lub
porozumienia stron jest traktowane jako oświadczenie woli”
Dorozumiane oświadczenie woli to takie które zostało
złożone przy inne środki przejawu woli stosownie do okoliczności danego przypadku.
Wg ustawodawcy oświadczenie woli może przybrać postać językową - ustalenie znaczenia może dokonać się
na podawanie określonych reguł języka
Oświadczenia woli z użyciem znaków pozajezykowych zawsze będzie wymagało określonego kontekstu aby
zrozumieć sens oświadczenia woli

Formy szczególne i ich rodzaje:

Art. 60 kc przewiduje różne formy szczególne dla dokonania czynności prawnych. Zostały one
ustanowienione dla zrealizowania takich funkcji jak:
- Pewność co do tego, że czynność prawna została dokonana
- Ochrona działającego podmiotu przed nieprzemyślanymi jego własnymi decyzjami - oparta na
założeniu, że zachowanie formy wymaga zwykle dodakowego wysiłku i czasu
- Jawność czynności prawnych w stosunku do osób trzecich i ochrona ich interesów
- Zabezpieczenie interesu społecznego
- Uzyskanie fachowej porady
- Zabezpieczenie dowodów

Do najważniejszych form szczególnych czynności prawnych należą ich typy, ze względu na sposób
sporządzania:
- Forma dokumentowa
- Zwykła forma pisemna
- Forma pisemna z poświadczeniem daty
- Forma pisemna z poświadczeniem podpisu
- Akt notarialny
- Forma elektroniczna

Foma dokumentowa:
Celem jej wprowadzenia było odformalizowanie obrotu. Do złożenia formy dokumentowej wystarczy złożenie
oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie
woli. Ustalenie tozszamosci może nastąpić za pomocą wszelkich środków dowodowych.
Dokumentem może być każdy nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jego treścią. Zatem może nim
być: kartka papieru, plik tekstowy, skan pisma, nagranie audio lub wideo.
Podpisanie dokumentu w formie pisemnej lub elektronicznej stanowi dowód, ze osoba która go podpisała
złożyła oświadczenie woli zawarte w tym dokumencie. Oznacza to że zachowanie formy dokumentowej
takiego skutku nie wywołuje.

Zwykła forma pisemna:

Do zachowania tej formy konieczne jest sporządzenie dokumentu obejmujacego treść oświadczenia woli i
podpisanie go.
Przepisy nie ustanawiają w jakim języku ma być sporządzone oświadczenie woli. Jedynie ustawa o języku
polskim organicza tą swobodę (tylko język polski) w:
- W obrocie konsumenckim
- W innych stosunkach cywilnoprawnych, których wstępują podmioty publiczne
Sporządzenie umowy w tych dziedzinach w języku obcym (chyba [tak pisze autor nie ja]) prowadzi jedynie do
ograniczeń dowodowych. Konsument może zatem powołać dokument w wersji obcojęzycznej dla
uprawdopodobnienia faktu zawracania umowy. (Co kurwa?)

Treść oświadczenia woli woli należy wrazić w języku pisanym, a więc z użyciem znaków graficznych.
Ustawodawca nie określa czego należy użyć do sporządzenia takiej formy - powinny być to materiały zdolne
do utrwalenia oświadczenia woli tak aby forma pisemna mogła pełność funkcję dowodową.
Materiały powinny nadawać się także do tego aby można było umieścić na nich własnoręczny podpis,
wskazujący na cechy osoby składającego podpis.
Dopiero po złożeniu podpisu na dokumencie oświadczenie woli zostaje złożone w formie pisemnej. Ustawa
nie określa zanczenia tego terminu. Podpis służy przedewsytkim do identyfikowania osoby składającej
oświadczenie woli oraz do ustalenia treści zlozeonego przez nią oświadczenia woli
Na pojecie podpisu składają się:
- Jest to językowy znak graficzny
- Składający oświadczenie woli stawia ten znak własnoręcznie co pozwala na określenie realności
takiego podpisu
- Wskazuje on na imię i nazwisko składającego oświadczenie woli, jednak w zależności od okoliczności
może wystarczyć podpisanie się samym nazwiskiem i to nawet w skróconej postaci
- Podpis powinien zostać umieszczony pod tekstem oświadczenia woli. Tekst poniżej podpisu nie jest
objęty oswiadczniem składającego

Jeśli forma pisemna została przewidziana dla umowy to nie jest konieczne złożenie podpisu przez strony na
tym samym dokumencie. Mogła one jedynie wymienić dokumenty, z których każdy obejmuje treść
oświadczenia woli jednej ze stron i jest przez nią podpisany.

Od podpisu należy odróżnić inicjały, mają one jedynie charakter parafy - przez co rozumie się, że sygnowany
dokument zastał jedynie przygotowany do złożenia na nim podpisu lub też, że parafowany tekst stanowi
składnik jednego dokumentu.

Formy zastępcze podpisu nie są podpisem jednak wywołują skutki przewidziane dla podpisu.
Są to formy przewidziane dla osób, które nie mogą pisać ale mogą czytać:
- Tuszowy odcisk palca a obok niego inna osoba wpisze jej imię i nazwisko oraz swój podpis
- Zamiast składającego oświadczenie woli podpisze się inna osoba a jej podpis będzie poświadczony
przez notariusza, wójta, starostę lub marszałka województwa z zaznaczeniem, że został złożony na
życzenie osoby, która nie może pisać, lecz może czytać

Innego rodzaju forma zastępująca jest kopia odbita sposobem mechanicznym na dokumencie. Froma ta jest
dopuszczana w dokumentach na okaziciela.

Forma pisemna z datą pewną:

Data pewna polega na stwierdzeniu wiążącym także osoby nieuczestniczące w czynności prawnej, że
czynność ta została dokonana w określonym czasie. Skutek ten wywołuje:
- Urzędowe poświadczenie daty - dokonane przez notariusza na okazanym mu dokumencie, w którym on
stwierdza datę okazania mu dokumentu
- Stwierdzenie dokonania czynności na jakimkolwiek dokumencie urzędowym - od daty dokumentu
urzędowego
- Umieszczenie na obejmującym treść czynności prawnej dokumencie jakiejkolwiek wzmianki przez
organ państwowy organ samorządu lub notariusza - daty wzmianki
- Opatrzenie dokumentu w postaci elektronicznej kwalifikowanym znacznikiem czasu - od daty
opatrzenia kwalifikowanym elektronicznym znacznikiem czasu
- Śmierć jednej z osób podpisanych na dokumencie, datę złożenia przez tę osobę podpisu na dokumencie
uważa się za pewną od daty śmieci tej osoby.

Forma pisemna z poświadczeniem podpisu:

Forma pisamna z urzędowym poświadczeniem podpisu polega na tym, że notariusz lub powołany do tego
organ zamieszcza na dokumencie klauzulę stwierdzającą własnoręczność podpisu przez wskazana w tej
kalauzili osobę
Takie poświadczenie zmienisz ryzyko, że zasobna która podpisała dany dokument zaprzeczy jego
autentyczności

Akt notarlialny:
Forma aktu notarialnego polega na tym, że notariusz spisuje treść podawanych mu do wiadomości
oświadczeń stron, współuczestnicząc w redagowaniu dokumentu, a następnie odczytuje go stronom i wraz z
nimi podpisuje. Oryginały aktów notarialnych pozostają w biurze notariusza, a strony uzyskują jedynie ich
wpisy, które są dosłownym powtórzeniem orginałów. Wypisy podpisuje tylko notariusz i opatruje pieczęcią
urzędową. W obrocie cywilnoprawnym maja one walor dokumentów oryginalnych.

Forma elektroniczna:
Skutki oświadczenia woli złożonego drogą elektroniczną mogą wystąpić dopiero wówczas gdy da się ustalić
kto złożył oświadczenie woli w takiej postaci
Oswiadzczenie składane formie elektronicznej nie jest ani komunikowane w języku pisanym, Anie nie jest
opatrzone własnoręcznym podpisem na końcu dokumentu. Oświadczenia woli złożone w postaci
elektronicznej nie spełniają tej samej formy co forma pisemna.
Froma elektroniczna aby była najlepiej zabezpieczona nazleży zaopatrzyć ją w kwalifikowany podpis
elektroniczny, jest to zaawansowany podpis elektroniczy składany za pomocą kwalifikowanego urządzenia do
składnia elektronicznego i który opiera się na kwalifikowanym certyfikacje podpisu elektronicznego.
Podpis elektroniczy jest zaawansowany jeśli:
- Jest unikalnie przyporządkowany podpisującemu
- Umożliwia ustalenie tożsamości podpsiujacemu
- Jest składny przy użyciu danych służących do składania podpisu elektronicznego, których podpisujący
może, z dużą dozą pewności użyć pod swoją wyłączną kontrolą
- Jest powiązany z danymi w taki sposób, że każda późniejsza zmiana w tych danych jest rozpoznawalna
Podpis jest certyfikowany jeśli dostawca takiej usługi jest kwalifikowany - upoważniony przez odpowiednie
organy władzy państwowej.

Art. 781 §2 KC stanowi, że oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z
oświadczeniem woli złożonym psienmnie
Podpis niekwalifikowany nie będzie spełniał wymogów formy elektronicznej

Forma elektroniczna jest równoważna formie pisemnej

Opatrzenie dokumentu kwalifikowanym elektronicznie znacznikiem czasu nadaje jej walor daty pewnej.
Oznacza to, że czynność prawna opatrzona kwalifikowanym znacznikiem czasu uzyskuje skuteczność także
względem osob nie uczestniczących w jej dokonaniu.
Gdy ustawa zastrzega forme pisemną, od decyzji woli stron zależy czy posłużą się one forma pisemną czy
formą elektroniczną. Żadna ze stron nie może narzucić posłużenia się formą elektroniczną. Predsiebiorca z
kolei może z góry ustalić, że będzie zawierał tylko umowy w postaci elektronicznej - w takim przypadku
składane mu oświadczenia woli w formie pisemnej nie będą wywierały skutku prawnego.
Zapis elektrnoniczny jest jedynie dopuszczalny np. w obrocie giełdowym

Skutki niedochowania formy:

Niedochowanie przewidziane formy czynności prawnej powodowej różne konsekwencje prawne.

Forma czynności prawnej zastrzeżona pod rygorem nieważności - ad solemitatem

Jak sama nazwa wskazuje, niedochowanie tej formy powoduje bezwzględną nieważność czynności prawnej,
która nie wywoła skutków prawnych.

Froma czynności prawnej zastrzeżona dla wywołania określonych skutków prawnych - ad eventum
Niezachowanie wspomnianej formy nie powoduje nieważności czynności prawnej, a jedynie pociąg za sobą
niewstąpienie niektórych wskazanych w ustawie konsekwencji prawnych, które by wstąpiły, gdyby
zastrzeżona forma została zachowana.

Forma czynności prawnej zastrzeżonej dla dla celów dowodowych - ad probationem

Konsekwencje niezachowania tej formy przejawiają się wylacznie na płaszczyźnie procesowej. Polegają one
na zakazie korzystania przez strony w razie sporu, z dowodu z przeslucania stron i zaznań świadków dla
wykazania, że czynność prawna o określonej treści została dokonana. Przepis ten wyraża większe zaufanie
do dokumentów niż zeznań świadków.
Wspomniane środki dowodowe są dopuszczane jeśli:
- Obie strony wrażą na to zgodę
- Jeżeli fakt dokonania czynności prawnej będzie uprawdopodobniony za pomocą dokumentu
- Jeżeli żąda tego komsument w sporze z przedsiębiorącą

Zakres zastosowania form szczególnych:

Forma z mocą ustawy:

Na wymóg dochowania formy szczgolnej dla dokonania czynności prawnej przedwszytkim wpływają przepisy
KC i innych ustaw.

Po pierwsze, wszytkie - poza zwykłą forma pisemną, formą dokumentową oraz formą elektroniczną - formy
szczególne - mogą zostać zastrzeżone albo pod rygorem niewzności albo dla wywołania określonych
skutków prawnych.
Jeśli dany przepis nie wskazuje na skutek ad eventum należy przyjąć, że dana Froma szczególna została
zastrzeżona pod rygorem nieważności (ad solemitatem)

Po drugie, zwykła forma pisamena, form dokumentowa i forma elektroniczna, mogą być tylko przewidziane
pod rygorem nieważności (ad solemitatem) i dla wywołania okresloncuj skutków prawnych (ad eventum) ale i
dla celów dowodowych (ad probationem). Jeśli w treści konkretnego przepisu nie został wyraźnie wyrażony
rygor
nieważności (ad solemitatem) albo szczególny skutek prawny (ad eventum) należy przyjąć ze forma pisemna,
dokumentowa lub elektroniczna zostały przewidziane dla celów dowodowych (ad probationem)

Po trzecie przepisy prawa cywilnego przewidują formę szczególną albo dla bezpośrednio wyrożnionych
rodzajów czynności prawnych, albo w sposób pośredni przez odesłanie do formy dotyczącej innego rodzaju
czynności prawnych, z którą dana czynność jest w związku. W ostatnio wymienionych sytuacjach można by
mówić o formie pochodnej czynności parawnej.

Po czwarte przy umowach wymóg zachowania formy szczególnej w zasadzie dotyczy oświadczeń woli
składanych przez wszystkich uczestników umowy. Jednakże ustawa przewiduje w tym względzie wyjątki,
wyraźnie w przepisach prawnych wskazane.

Najszersze zastosowanie wpraktyce znajduje forma zastrzeżona ale celów dowodowych mimo ze art. 74
uchyla jej zastosowanie w stosunkach między przedsiębiorcami. Znaczy to ze gdy przepis ustawy zastrzega
która kowiek formę pod sankcją dowodową, przedsiębiorcy mogą dokonać miedzy sobą czynności prawnej
bez chorowania tej formy, a ustalenie tego faktu podlega ograniczeniom dowodowym przewidzianym dla
formy ad probationem.

Forma z mocy umowy:

Froma szczególna może być zastrzeżona także w umowie stron. Niekoniecznie musi być to odrębna umowa o
zachowaniu formy. Częściej zastrzeżenia takie stanowią element jakieś innej umowy poprzedzającej
dokokonaie czynności prawnej, dla której zastrzeżono formę szczególną.
Jeśli zastrzeżona forma szczególna nie zostanie dochowana, to taka czynność prawna nie dochodzi do
skutku, ale mogą wystąpić inne konsekwencje prawne. Gdy jest brak podstaw do ustalenia jakie
konsekwencje prawne strony ustaliły, wówczas szczególna reguła art. 76 każe przyjąć ze formę
dokumentowa, elektroniczna lub zykla pisemna zastrzeżono dla celów dowodowych
Przepisów o nie zachowaniu formy zastrzeżeniem dla celów dowodowych nie stosuje się do czynności
prawnych w stosunkach pomiędzy przedsiębiorcami. Gdy przedsiębiorcy zastrzeli w umowie prawnej
obowiązek zachowania formy pisemnej zwyklej dla czynności prawnej miedzy nimi to mimo niedochowania
formy umowa będzie dalej ważna.
Trzeba pamiętać, że umowa zastrzegająca forme i umowa uchylając formę mogą być zawarte nieformalnie.
Jeżeli strony zwierają umowę bez zastrzeozenoenj formy należy się zastanowić czy umowa zastrzegająca
Fromę nie została rozwiązana.

Forma następczych czynności prawnych:

Następcze czynności prawne to zbiorecze oznaczenie na czynności pozostające w związku z czynnością
prawną pierwotną i dokonywane są po niej.