SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT CHUYÊN
LÀO CAI NĂM HỌC 2019 – 2020
ĐỀ CHÍNH THỨC Môn thi: NGỮ VĂN (KHÔNG CHUYÊN) Thời gian: 120 phút (không kể thời gian giao đề) (Đề thi gồm 01 trang) Họ và tên thí sinh:.....................................................................SBD:................................ I. PHẦN ĐỌC HIỂU (2.0 điểm) Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu: (1) Tối 17/5, tại lễ trao giải Hội thi Khoa học quốc tế - Intel ISEF 2019, tổ chức tại Phoenix, bang Arizona, Hoa Kỳ, dự án nghiên cứu khoa học "Rô bốt hỗ trợ bón thức ăn cho bệnh nhân parkinson sử dụng công nghệ xử lý ảnh" của em Vũ Hoàng Long, học sinh lớp 12A2, trường Trung học phổ thông số 1 thành phố Lào Cai được Ban tổ chức cuộc thi trao giải Ba. Đây là giải thưởng duy nhất của đoàn học sinh Việt Nam tại cuộc thi quốc tế năm nay và cũng là giải thưởng cấp quốc tế đầu tiên về nghiên cứu khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học của tỉnh Lào Cai. (2) [...] Ý tưởng chế tạo và lập trình sản phẩm robot hỗ trợ bón thức ăn cho bệnh nhân parkinson sử dụng công nghệ xử lý hình ảnh của Vũ Hoàng Long hình thành sau khi em được bố mẹ đưa đến bệnh viện phục hồi chức năng tỉnh thăm người thân. Chứng kiến nhiều bệnh nhân không tự xúc ăn, khó khăn trong phục vụ bản thân và phải có người hỗ trợ, em đã nảy ra ý tưởng thực hiện dự án này. Khắc phục được rất nhiều hạn chế của những dự án tương tự trước đó dành cho người già và bệnh nhân parkinson, dự án của Vũ Hoàng Long đã thuyết phục được ban giám khảo cuộc thi bằng những sáng tạo mới có tính ứng dụng cao. (3) Trước đó, dự án này đã giành giải Nhất cấp tỉnh và giải Nhất cấp quốc gia; là một trong năm dự án xuất sắc của miền Bắc giành điểm cao nhất tại vòng thi chọn dự án đi thi quốc tế bằng tiếng Anh và là một trong mười dự án được chọn tham dự Hội thi Khoa học kỹ thuật quốc tế - Intel ISEF 2019, tổ chức tại Phoenix, bang Arizona, Hoa Kỳ từ ngày 12 - 17/5. (Theo Laocaitv.vn) Câu 1 (0.25 điểm). Giáo dục Lào Cai có dự án của học sinh nào đã đạt giải thưởng cấp quốc tế đầu tiên ở lĩnh vực nghiên cứu khoa học năm 2019? Câu 2 (0.25 điểm). Phần gạch chân trong câu sau là thành phần biệt lập nào? Tối 17/5, tại lễ trao giải Hội thi Khoa học quốc tế - Intel ISEF 2019, tổ chức tại Phoenix, bang Arizona, Hoa Kỳ, dự án nghiên cứu khoa học "Rô bốt hỗ trợ bón thức ăn cho bệnh nhân parkinson sử dụng công nghệ xử lý ảnh" của em Vũ Hoàng Long, học sinh lớp 12A2, trường Trung học phổ thông số 1 thành phố Lào Cai được Ban tổ chức cuộc thi trao giải Ba. Câu 3 (0.75 điểm). Ý tưởng của dự án được nhắc tới trong văn bản trên đã nảy sinh từ hoàn cảnh cụ thể nào? Đánh giá của em về ý tưởng đó? Câu 4 (0.75 điểm). Từ văn bản trên, em rút ra được điều gì cho bản thân trong quá trình học tập? II. PHẦN LÀM VĂN (8.0 điểm) Câu 1 (3.0 điểm) Từ nội dung văn bản phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của em về những yếu tố tạo nên sự thành công trong cuộc sống. Câu 2 (5.0 điểm) Sông được lúc dềnh dàng Vẫn còn bao nhiêu nắng Chim bắt đầu vội vã Đã vơi dần cơn mưa Có đám mây mùa hạ Sấm cũng bớt bất ngờ Vắt nửa mình sang thu Trên hàng cây đứng tuổi. (Trích Sang thu - Hữu Thỉnh, SGK Ngữ văn 9, tập 2) Cảm nhận của em về hai khổ thơ trên, từ đó nhận xét về sự chuyển biến trong mạch cảm xúc của tác giả trước khoảnh khắc thiên nhiên lúc giao mùa. ------------HẾT------------ Thí sinh không sử dụng tài liệu.Cán bộ coi thi không giải thích gì thêm. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐÁP ÁN – THANG ĐIỂM LÀO CAI ĐỀ THI TUYỂN SINH VÀO LỚP 10 THPT ĐỀ CHÍNH THỨC Môn thi: NGỮ VĂN (KHÔNG CHUYÊN) (Đáp án- thang điểm gồm có 03 trang) A. Yêu cầu chung: - Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách, miễn là đảm bảo các nội dung chính của từng phần. Giám khảo chú ý trân trọng bài viết của học sinh, khuyến khích các bài viết sáng tạo. - Căn cứ vào hướng dẫn chấm, giám khảo có thể chia điểm lẻ trong mỗi câu chi tiết đến 0,25 điểm. Bài thi không làm tròn điểm. B. Yêu cầu cụ thể Phần Câu Nội dung Điểm ĐỌC HIỂU 2.00 Giáo dục Lào Cai có dự án đã đạt giải thưởng cấp quốc tế đầu 1 tiên ở lĩnh vực nghiên cứu khoa học năm 2019 là của Vũ Hoàng 0.25 Long, học sinh lớp 12A2, trường THPT số 1 Lào Cai. 2 Thành phần biệt lập: phụ chú 0.25 - Ý tưởng thực hiện dự án nghiên cứu khoa học của học sinh Vũ Hoàng Long được nảy sinh: sau khi em chứng kiến nhiều bệnh 0.25 nhân không tự xúc ăn, khó khăn trong phục vụ bản thân và phải có I người hỗ trợ. 3 - Đánh giá của học sinh về ý tưởng đó: Đây là một ý tưởng mang tính nhân văn, thiết thực, hữu ích nhằm phục vụ cộng đồng...(GV 0.5 linh hoạt khi học sinh có cách diễn đạt khác nhưng cần nhận thức đây là ý tưởng mang tính tích cực, nhân văn. Nếu HS chỉ dựa vào văn bản để trả lời thì đạt 0,25 điểm) HS có thể trả lời theo gợi ý sau: 4 Trong quá trình học tập bản thân mỗi học sinh cần: chăm chỉ, đam 0.75 mê, sáng tạo, học đi đôi với hành… LÀM VĂN 8.0 Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của em về những yếu tố tạo nên sự thành công trong cuộc 3.0 sống. a. Đảm bảo thể thức của một đoạn văn 0.25 b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Yếu tố tạo nên thành công 0.25 trong cuộc sống 1 * Giải thích: Thành công là thành quả đạt được bằng sự nỗ lực, 0.25 cố gắng của bản thân để đạt được những mục tiêu trong cuộc sống. II * Bàn luận 0.25 - Thành công có vai trò quan trọng: giúp con người có niềm tin, thúc đẩy con người chinh phục khát vọng và ước mơ trong cuộc sống. 1.0 - Yếu tố tạo nên thành công (học sinh có thể trả lời theo gợi ý sau): + Ý chí, nghị lực và sự quyết tâm. + Niềm đam mê, ham học hỏi, sự sáng tạo, học đi đôi với hành. + Chăm chỉ, nhẫn nại, bền bỉ, kiên trì, vượt lên mọi khó khăn thử thách. + Ngoài sự nỗ lực của bản thân, cần có sự động viên, hỗ trợ của 0.25 gia đình, thầy cô, bạn bè… - Phê phán những người thiếu ý chí, nghị lực sẽ không có được thành công, những người tự mãn với thành công đã đạt được mà 0.25 không tiếp tục phấn đấu... (Lấy dẫn chứng thực tế để làm sáng tỏ) * Bài học nhận thức và hành động: Mỗi người phải tự đặt mục tiêu cho bản thân, cần cố gắng, nỗ lực để đạt được thành công. c. Sáng tạo: cách diễn đạt độc đáo, có suy nghĩ riêng về vấn đề 0.25 nghị luận. d. Chính tả, dùng từ đặt câu: đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp, 0.25 ngữ nghĩa tiếng Việt. Sông được lúc dềnh dàng 5.0 Chim bắt đầu vội vã Có đám mây mùa hạ Vắt nửa mình sang thu
Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa Sấm cũng bớt bất ngờ Trên hàng cây đứng tuổi. (Trích Sang thu - Hữu Thỉnh, SGK Ngữ văn 9, tập 2) Cảm nhận của em về hai khổ thơ trên, từ đó nhận xét về sự chuyển biến trong mạch cảm xúc của tác giả trước khoảnh khắc thiên nhiên lúc giao mùa. a. Đảm bảo cấu trúc của một bài văn nghị luận: Có đầy đủ Mở bài, Thân bài, Kết bài. Mở bài giới thiệu được tác giả, tác phẩm và đoạn trích; Thân bài triển khai được các luận điểm thể hiện được quan niệm của người viết; Kết bài khái quát được nội dung nghị luận. b. Triển khai bài nghị luận: Vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Thí sinh có thể có nhiều cách cảm nhận và triển khai khác nhau, miễn là hợp lí. Cán bộ chấm thi có thể tham khảo gợi ý sau: 2 1. Giới thiệu được vấn đề nghị luận một cách rõ ràng, chính xác, hấp dẫn. - Giới thiệu về tác giả Nguyễn Hữu Thỉnh, tác phẩm Sang thu. 0.5 - Giới thiệu vị trí đoạn thơ và nêu vấn đề cần nghị luận. 2. Cảm nhận về hai khổ thơ trên, từ đó thấy được sự chuyển 4.0 biến trong mạch cảm xúc của tác giả trước khoảnh khắc thiên nhiên lúc giao mùa * Khổ 2- Bức tranh thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa - Sông dềnh dàng: Dòng sông được nhân hoá bởi từ dềnh dàng, 0.5 sông không cuồn cuộn, dữ dội, gấp gáp như những ngày mưa lũ mùa hạ, mà êm ả, dềnh dàng trôi. Sông đang lắng lại, trầm xuống, lững lờ như ngẫm nghĩ, suy tư. - Chim bắt đầu vội vã: Tương phản với dòng sông, chim đã bắt 0.5 đầu vội vã. Những cánh chim như cũng đang bắt nhịp với sự chuyển mình của khoảnh khắc thu sang: trạng thái khẩn trương, hối hả, vội vã bay về phương Nam tránh rét. - Đám mây mùa hạ: nhịp nối giữa không gian cuối hạ và chớm 0.5 thu, đám mây như một dải lụa trên bầu trời nửa đang còn là mùa hạ, nửa đã nghiêng về mùa thu. Bầu trời một nửa thu, đám mây mùa hạ cũng đang nhuốm sắc thu. => Khắc hoạ hình ảnh thơ đẹp, gợi cảm, đặc sắc về thời điểm giao 0.25 mùa hạ - thu ở nông thôn đồng bằng Bắc Bộ; sáng tạo trong việc sử dụng từ ngữ: nhân hoá, tương phản, từ láy gợi hình… khiến người đọc cảm nhận về một không gian yên bình, êm ả của thiên nhiên đất trời lúc sang thu. * Khổ 3 – Bức tranh thiên nhiên và những suy tư của tác giả về cuộc đời, con người - Vẫn là nắng, mưa, sấm chớp, bão giông như mùa hạ nhưng mức 0.75 độ đã khác: đã vơi, cũng bớt. + Vẫn còn bao nhiêu nắng: Cái nắng không còn chói chang mà là cái nắng nhạt, trải dài, lan toả khắp không gian... + Đã vơi dần cơn mưa/ Sấm cũng bớt bất ngờ: Những cơn mưa không còn xối xả, dữ dội như mùa hạ. Những tiếng sấm bất ngờ cũng đã bớt dần khi sang thu. - Từ việc tả thực thiên nhiên lúc sang thu, tác giả suy ngẫm, triết 0.75 lý về cuộc đời và con người. + Nắng, mưa, sấm: những vang động, biến động bất thường của ngoại cảnh, cuộc đời. + Hàng cây đứng tuổi: chỉ con người đã từng trải. Cũng giống như hàng cây đứng tuổi, khi con người đã trải qua những khó khăn, những thăng trầm của cuộc đời sẽ trở nên từng trải hơn, vững vàng hơn, điềm tĩnh hơn, sâu sắc hơn trước những tác động bất thường của ngoại cảnh và cuộc đời. 0.25 => Bằng nghệ thuật liệt kê, ẩn dụ... bức tranh mùa thu được hiện lên thật đặc biệt: nắng, mưa, sấm cùng với đó là cách nói kín đáo: vẫn còn, vơi dần, bớt để diễn tả sự trầm tĩnh, điềm đạm, sâu sắc, là chiều sâu trong nhận thức và tâm hồn của con người. 0,5 * Sự chuyển biến trong mạch cảm xúc của tác giả trước khoảnh khắc thiên nhiên lúc giao mùa: - Cảm nhận tinh tế của thi nhân về bước chuyển mình của thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa từ cuối hạ sang chớm thu. Đó là khúc giao mùa nhẹ nhàng, mơ mộng, bâng khuâng. - Từ những xúc cảm trước thiên nhiên, đất trời nhà thơ lắng lòng để suy tư về cuộc đời, con người sau bao thăng trầm và từng trải. 3. Kết thúc vấn đề: Khái quát và khẳng định lại vấn đề nghị luận. 0,5 ĐIỂM TOÀN BÀI THI: I+II = 10,0 điểm Lưu ý chung: 1. Do đặc trưng của môn Ngữ văn, bài làm của thí sinh cần được đánh giá tổng quát, tránh đếm ý cho điểm. 2. Chỉ cho điểm tối đa theo thang điểm với những bài viết đáp ứng đầy đủ những yêu cầu đã nêu ở mỗi câu đồng thời phải chặt chẽ, diễn đạt lưu loát, có cảm xúc. 3. Khuyến khích những bài viết có sáng tạo. Bài viết có thể không giống đáp án, có những ý ngoài đáp án nhưng phải có căn cứ xác đáng và lí lẽ thuyết phục. 4. Không cho điểm cao đối với những bài chỉ nêu chung chung, sáo rỗng hoặc câu 1 của phần Làm văn viết thành bài, câu 2 phần Làm văn chỉ viết một đoạn văn. 5. Cần trừ điểm đối với những lỗi về hành văn, ngữ pháp và chính tả. ---------Hết---------