‫الکتروموتور‬

‫الکتروموتور یک ماشین الکتریکی است که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می کند‪ .‬بیشتر الکتروموتور‬
‫از طریق برهمکنش میدان مغناطیسی موتور و جریان الکتریکی در یک سیم زخمی کار میکنند تا نیرویی را به‬
‫شکل گشتاور وارد شده به شفت موتور تولید کنند‪ .‬یک ژنراتور الکتریکی از نظر مکانیکی مشابه یک الکتروموتور‬
‫است‪ ،‬اما با یک جریان معکوس انرژی کار می کند و نیروی مکانیکی را به نیروی الکتریکی تبدیل می کند‪.‬‬

‫الکتروموتور ممکن است توسط منابع جریان مستقیم (‪ )DC‬مانند یکسو کنندهها یا باتریها‪ ،‬یا توسط منابع جریان‬
‫متناوب (‪ )AC‬مانند شبکه برق‪ ،‬ژنراتورهای الکتریکی یا اینورترها به حرکت درآیند‪ .‬الکتروموتور را می توان بر‬
‫اساس نگرانی هایی مانند نوع منبع تغذیه‪ ،‬کاربرد‪ ،‬ساخت و نوع خروجی حرکت دسته بندی کرد‪ .‬آنها ممکن است‬
‫توسط ‪ DC‬یا ‪ AC‬انرژی داده شوند‪ ،‬بدون برس یا برس‪ ،‬سه فاز‪ ،‬دو فاز یا تک فاز‪ ،‬شار شعاعی یا محوری باشند و‬
‫می توانند با مایع خنک شوند یا با هوا خنک شوند‪.‬‬

‫موتورهای استاندارد انرژی مکانیکی مناسبی را برای مصارف صنعتی ارائه می دهند‪ .‬موارد استفاده آن شامل دمنده‬
‫ها و پمپ ها‪ ،‬فن های صنعتی‪ ،‬ماشین ابزار‪ ،‬ابزار برقی‪ ،‬لوازم خانگی‪ ،‬دیسک درایو و وسایل نقلیه است‪ .‬موتورهای‬
‫کوچک را می توان در ساعت های برقی نیز پیدا کرد‪ .‬در کاربردهای خاص‪ ،‬مانند ترمز احیا کننده در موتورهای‬
‫کششی‪ ،‬الکتروموتور ممکن است به صورت معکوس به عنوان ژنراتورهایی استفاده شوند که توان را بازیابی می‬
‫کنند‪.‬‬
 ‫ساختار الکتروموتور‬

‫الکتروموتور دارای دو قسمت مکانیکی هستند‪ :‬استاتور که ثابت است و روتور که حرکت می کند‪ .‬عالوه بر این‪،‬‬
‫دارای دو قسمت الکتریکی هم هستند‪ :‬مجموعه آهنرباها و یک آرمیچر که یکی به استاتور و دیگری به روتور‬
‫متصل است و با هم یک مدار مغناطیسی ایجاد می کنند‪.‬‬

‫آهنرباهای میدانی میدان مغناطیسی تولید می کنند که از سیم پیچ عبور می کند‪ .‬اینها ممکن است آهنرباهای‬
‫دائمی یا الکترومغناطیس باشند‪ .‬آهنربای میدان عموماً روی استاتور و سیمپیچ روی روتور قرار دارد‪ ،‬اما در سایر‬
‫انواع موتور این موارد معکوس هستند‪.‬‬

‫بلبرینگ الکتروموتور‬

‫یاتاقانها از روتور حمایت میکنند و به آن اجازه میدهند که روی محور خود بچرخد‪ .‬همچنین‪ ،‬محفظه موتور از‬
‫یاتاقانها پشتیبانی میکند‪.‬‬

‫روتور الکتروموتور‬

‫روتور قسمت متحرکی است که نیروی مکانیکی را فراهم میکند‪ .‬روتور معموالً دارای هادیهایی است که جریان‬
‫را حمل میکنند و میدان مغناطیسی استاتور نیرویی برای چرخش شفت اعمال میکند‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬روتورهای‬
‫دیگر دارای آهنرباهای دائمی هستند و هادیها توسط استاتور نگهداری میشوند‪ .‬استفاده از آهنرباهای دائمی‬
‫باعث افزایش کارایی در محدوده توان و سرعت عملکرد میشود‪.‬‬

‫فاصلهی هوا بین روتور و استاتور اجازه میدهد تا روتور بچرخد‪ .‬اندازه این فاصله تأثیر زیادی بر خواص الکتریکی‬
‫موتور دارد‪ .‬این فاصله معموالً به اندازهی کمی ساخته میشود زیرا فاصلهی بزرگ باعث کاهش عملکرد میشود‪.‬‬
‫این فاصله اصلی برای ضریب توان کم است که موتورها با آن کار میکنند‪.‬‬

‫با افزایش انرژی ورودی‪ ،‬ضریب توان کاهش مییابد‪ ،‬بنابراین فاصلههای کوچک بهتر هستند‪ .‬از سوی دیگر‪،‬‬
‫فاصلههای بسیار کوچک ممکن است عالوه بر تلفات و نویز‪ ،‬مشکالت مکانیکی ایجاد کنند‪ .‬شفت موتور از طریق‬
‫یاتاقانها به سمت بیرونی موتور‪ ،‬جایی که بار قرار میگیرد‪ ،‬بیرون زده میشود‪ .‬از آنجا که نیروی بار فراتر از‬
‫دورترین یاتاقان خارجی اعمال میشود‪ ،‬بار بیش از حد آویزان میشود‪.‬‬

‫استاتور الکتروموتور‬

‫استاتور روتور را احاطه کرده و به طور کلی آهنرباهای میدان را نگه میدارد‪ .‬این آهنرباها الکترومغناطیس هستند‬
‫که از سیمپیچ خورده بر روی یک هسته فرومغناطیسی آهنی یا آهنرباهای دائمی تشکیل شدهاند‪ .‬آهنرباها یک‬
‫میدان مغناطیسی تولید میکنند که از سیمپیچ روتور عبور میکند و بر سیمپیچ نیرو وارد میکند‪ .‬هسته آهنی‬
‫استاتور از ورقههای فلزی نازک زیادی ساخته شده است که از یکدیگر عایق هستند و به لمینیت معروف هستند‪.‬‬

‫لمینیت به عنوان یک روش کاربردی برای کاهش تلفات انرژی استفاده میشود‪ ،‬به ویژه زمانی که از یک هسته‬
‫جامد استفاده میشود‪ .‬این تکنولوژی معموالً در ساخت اجسام الکتریکی و الکترونیکی مورد استفاده قرار میگیرد‪.‬‬

‫آرمیچر الکتروموتور‬

‫آرماتور شامل سیم پیچ خورده روی یک هسته فرومغناطیسی است‪ .‬جریان عبوری از سیم باعث میشود که میدان‬
‫مغناطیسی نیروی لورنتس را به آن وارد کند و روتور را بچرخاند که خروجی مکانیکی را تامین میکند‪ .‬سیمپیچها‬
‫سیمهایی هستند که در سیمپیچها به کار میروند و معموالً به دور یک هسته نرم‪ ،‬چند الیه‪ ،‬آهنی و فرومغناطیسی‬
‫پیچیده میشوند تا در صورت تامین جریان‪ ،‬قطبهای مغناطیسی تولید کنند‪.‬‬

‫الکتروموتور در دو نوع غیر برجسته و قطب برجسته عرضه میشوند‪ .‬در موتورهای قطب برجسته‪ ،‬هستههای روی‬
‫استاتور و روتور دارای برجستگیهایی هستند که به عنوان قطبهای رو به روی یکدیگر شناخته میشوند‪ .‬یک‬
‫سیم پیچ خورده در اطراف هر قطب در زیر وجه قطب قرار دارد که با عبور جریان از سیم‪ ،‬قطبهای جنوب یا‬
‫شمالی میدان تشکیل میشود‪ .‬در موتورهای غیر برجسته (یا با روتور گرد یا میدان پراکنده)‪ ،‬هسته یک استوانه‬
‫است که سیم پیچ خورده به طور مساوی در شکافهای اطراف محیط توزیع میشود‪ .‬تامین جریان ‪ AC‬در سیم‬
‫پیچها باعث ایجاد قطبهایی در هسته فرومغناطیسی میشود که به طور پیوسته میچرخند‪ .‬موتورهای قطب سایه‬
‫دار دارای سیم پیچی در اطراف قسمتی از قطب هستند که فاز میدان مغناطیسی آن قطب را به تاخیر میاندازد‪.‬‬

‫کموتاتور الکتروموتور‬

‫کموتاتور یک سیستم الکتریکی دوار است که جریان متناوب یا مستقیم را به روتور میرساند‪ .‬به طور دورهای‪،‬‬
‫جریان در سیم پیچ روتور را با چرخش شفت معکوس میکند‪ .‬این شامل یک سیلندر ساخته شده از چندین بخش‬
‫تماس فلزی روی آرماتور است‪ .‬کنتاکتهای الکتریکی به نام "برس" از یک ماده رسانای نرم مانند کربن تشکیل‬
‫شده که بر روی کموتاتور فشرده میشوند‪ .‬برسها هنگام چرخش‪ ،‬کنتاکتهای کشویی با بخشهای متوالی‬
‫کموتاتور ایجاد میکنند و جریان را به روتور میدهند‪.‬‬

‫سیمهای روتور به بخشهای کموتاتور متصل میشوند‪ .‬کموتاتور به صورت دورهای جریان را در سیمپیچهای روتور‬
‫با هر نیم چرخش (‪ 180‬درجه) معکوس میکند‪ ،‬بنابراین گشتاور اعمال شده به روتور همیشه در یک جهت است‪.‬‬
‫بدون این معکوس شدن جریان‪ ،‬جهت گشتاور در هر سیمپیچ روتور در هر نیم دور برعکس میشود‪ ،‬بنابراین روتور‬
‫متوقف میشود‪ .‬کموتاتورها ناتوان هستند و موتورهای با کموتاتور اغلب با موتورهای ‪ DC‬بدون جاروبک‪ ،‬موتورهای‬
‫القایی و موتورهای آهنربای دائم جایگزین شدهاند‪.‬‬

‫الکتروموتور چگونه کار می کند‬

‫الکتروموتور با تغییر توان الکتریکی‪ ،‬سیگنالهای جریان مستقیم (‪ )DC‬یا متناوب (‪ )AC‬را به نیروی مکانیکی‬
‫تبدیل میکنند تا حرکت ایجاد شود‪ .‬این تبدیل نیروی الکتریکی به نیروی مکانیکی از طریق برهمکنش بین‬
‫جریان الکتریکی در سیم پیچ و میدان مغناطیسی درون موتور صورت میگیرد‪.‬‬

‫در موتورهای ‪ ،DC‬جریان مستقیم از طریق یک سیم پیچ به میدان مغناطیسی اعمال میشود‪ ،‬که باعث ایجاد یک‬
‫گشتاور و حرکت دورانی روتور میشود‪ .‬در موتورهای ‪ ،AC‬جریان متناوب با افزایش و کاهش دورههای زمانی به‬
‫سیم پیچ میرسد و باعث تولید یک گشتاور متناوب میشود‪.‬‬

‫برای افزایش نیرو و گشتاور در موتورها‪ ،‬افزایش قدرت جریان الکتریکی از اهم استفاده میشود‪ .‬با توجه به قانون‬
‫اهم (‪ ،)V = R * I‬اگر مقاومت (‪ )R‬ثابت باشد‪ ،‬با افزایش ولتاژ (‪ ،)V‬جریان (‪ )I‬نیز افزایش مییابد‪ .‬این افزایش‬
‫جریان باعث افزایش میدان مغناطیسی میشود که در نتیجه به افزایش نیرو و گشتاور و در نهایت حرکت مکانیکی‬
‫منجر میشود‪.‬‬

‫مالحظات هنگام انتخاب الکتروموتور‬

‫در انتخاب الکتروموتور‪ ،‬مالحظات مهمی وجود دارند که باید مورد توجه قرار گیرند‪:‬‬

‫ولتاژ‬

‫باید مطمئن شوید که موتور به ولتاژ مورد نیاز شما سازگار است‪ .‬آیا دسترسی به پریز دیواری وجود دارد؟ یا نیاز‬
‫به موتوری با باتری است؟‬

‫فرکانس‬

‫اگر موتور برای استفاده در مناطق با فرکانس ‪ 60‬هرتز (معمول در ایاالت متحده) یا ‪ 50‬هرتز (معمول در بسیاری‬
‫از کشورها) طراحی شده است‪ ،‬باید با نیازهای مکان جغرافیایی خود هماهنگ باشد‪.‬‬

‫سرعت‬
‫مطمئن شوید که محدوده سرعت موتور با نیازهای شغلی شما هماهنگ است‪ .‬در صورت نیاز به سرعتهای دقیق‪،‬‬
‫باید به کنترل دقیق موتور توجه کنید‪.‬‬

‫گشتاور‬

‫تعیین کنید چه مقدار گشتاور برای برنامه شما الزم است‪ .‬همچنین بررسی کنید که آیا گشتاور نیاز به تغییر در‬
‫طول دوره کارکرد دارد یا خیر‪.‬‬

‫قدرت‬

‫مشخص کنید که موتور با حداکثر توان کار میکند یا خیر‪ .‬این مورد مهم است برای اطمینان از انطباق با‬
‫نیازهای شغلی‪.‬‬

‫چرخه وظیفه‬

‫موتور باید بر اساس چرخه وظیفه مورد نظر شما انتخاب شود‪ .‬آیا موتور به صورت مداوم یا ناپیوسته کار خواهد‬
‫کرد؟ این تأثیر مستمریت و خنک شدن موتور را دارد‪.‬‬

‫در کل‪ ،‬انتخاب الکتروموتور نیاز به دقت و شناخت دقیق از نیازهای برنامه دارد‪.‬‬
 ‫انواع الکتروموتور‬
‫انواع مختلف الکتروموتور عبارتند از‪:‬‬

‫موتورهای ‪DC‬‬

‫موتور ‪ DC‬یک نوع الکتروموتور دوار است که از جریان مستقیم برای تولید انرژی مکانیکی استفاده میکند‪ .‬این‬
‫موتورها بر اساس نیروهای مغناطیسی که تولید میکنند‪ ،‬دستهبندی میشوند‪ .‬تقریباً همه انواع موتورهای ‪DC‬‬
‫دارای سیستمهای داخلی الکترونیکی یا الکترومکانیکی برای تغییر جهت جریان هستند‪.‬‬

‫موتورهای ‪ DC‬اولین نوع الکتروموتور بودند که استفاده معمول داشتند‪ ،‬زیرا میتوانند از سیستمهای توزیع جریان‬
‫مستقیم برق تغذیه شوند‪ .‬سرعت این موتورها میتواند با استفاده از منبع ولتاژ متغیر یا تغییر قدرت جریان در‬
‫سیمهای پیچ میدان کنترل شود‪ .‬موتورهای ‪ DC‬کوچک معموالً در لوازم خانگی‪ ،‬اسباب بازیها و ابزارها استفاده‬
‫میشوند‪ .‬موتور ‪ DC‬یونیورسال یک نوع موتور ‪ DC‬است که میتواند با جریان مستقیم کار کند و برای وسایل قابل‬
‫حمل و ابزارهای برقی مناسب است‪ .‬موتورهای ‪ DC‬بزرگ در حال حاضر در آسانسورها‪ ،‬وسایل نقلیه الکتریکی و‬
‫درایوهای کارخانههای نورد فوالد استفاده میشوند‪ .‬با پیشرفت تکنولوژی الکترونیک قدرت‪ ،‬جایگزینی موتورهای‬
‫‪ DC‬با موتورهای ‪ AC‬در بسیاری از کاربردها ممکن است‪.‬‬

‫موتورهای ‪ 12‬ولت‬

‫یکی از ویژگیهای موتور ‪ 12‬ولت ‪ ،DC‬که ارزان و کوچک است‪ ،‬این است که به اندازه کافی قدرتمند است که‬
‫برای کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار گیرد‪ .‬ولتاژ کاری این موتور زمانی که از یک باتری تغذیه میشود‪ ،‬به‬
‫طور کلی ولتاژ کمتر را ترجیح میدهد؛ زیرا برای رسیدن به ولتاژ مشخص شده نیاز به سلولهای کمتری دارد‪ .‬اما‬
‫در ولتاژهای باال‪ ،‬دستگاههای الکترونیکی برای به حرکت درآوردن یک موتور به طور کلی کارآمدتر هستند‪ .‬معموالً‬
‫موتورهای ‪ 12‬ولت ‪ 6 ،DC‬ولت ‪ DC‬و ‪ 24‬ولت ‪ DC‬از موتورهای معمولی هستند‪.‬‬

‫سایر مشخصات کلیدی یک موتور ‪ 12‬ولت ‪ DC‬شامل گشتاور‪ ،‬سرعت‪ ،‬جریان و قدرت است‪ .‬این موتورها میتوانند‬
‫با ولتاژ کمتر از ‪ 1.5‬ولت (تا حداکثر ‪ 100‬ولت) کار کنند‪ ،‬اما معموالً از ولتاژهای ‪ 12‬ولت‪ 6 ،‬ولت و ‪ 24‬ولت‬
‫استفاده میشود‪.‬‬

‫موتور بدون جارو‬

‫موتور براشلس یا موتور ‪ BLDC‬یک نوع موتور ‪ DC‬است که به عنوان موتور کموتاسیون الکترونیکی (موتور ‪ EC‬یا‬
‫‪ )ECM‬نیز شناخته میشود‪ .‬این موتور همچنین میتواند به عنوان موتور ‪ DC‬سنکرون شناخته شود‪ .‬موتور ‪BLDC‬‬
‫از نیروی الکتریکی جریان مستقیم بهره میبرد‪.‬‬

‫این موتور از یک کنترلکننده الکترونیکی برای روشن کردن جریانهای ‪ DC‬به سیمپیچها استفاده میکند و میدان‬
‫مغناطیسی ایجاد میکند که با موفقیت در فضا میچرخد و روتور آهنربای دائمی با دنبال کردن آن میچرخد‪.‬‬
‫کنترلکننده دامنه و فاز پالس جریان ‪ DC‬را برای کنترل گشتاور و سرعت موتور تنظیم میکند‪ .‬این مکانیسم‬
‫کنترلی جایگزینی برای برسها یا کموتاتورهای مکانیکی است که در بسیاری از الکتروموتور معمولی استفاده‬
‫میشود‪.‬‬

‫استپر موتورز‬

‫موتور پلهای یا استپ موتور‪ ،‬یک نوع موتور ‪ DC‬بدون جاروبک است که یک دور کامل را به تعدادی پله معادل‬
‫تقسیم میکند‪ .‬این موتور میتواند بهطور دقیق در یکی از مراحل مساوی بدون استفاده از حسگر موقعیتی برای‬
‫بازخورد تغییر کند و ثابت بماند‪ ،‬تا زمانی که موتور برای استفاده از نظر سرعت و گشتاور اندازه مناسبی داشته‬
‫باشد‪ .‬موتورهای ‪ DC‬برسخورده زمانی که ولتاژ مستقیم روی پایانههای آنها وارد میشود‪ ،‬بهطور پیوسته‬
‫میچرخند‪.‬‬

‫یک موتور پلهای به دلیل ویژگی تبدیل زنجیرهای از پالسهای ورودی امواج مربعی به افزایش دقیق در نقطه‬
‫چرخش شفت شناخته شده است‪ .‬هر پالس شفت را در یک زاویه ثابت میچرخاند‪ .‬موتورهای پلهای در نهایت‬
‫دارای آهنرباهای الکترومغناطیس دندانهدار متعددی هستند که به عنوان استاتور در اطراف روتور مرکزی قرار‬
‫میگیرند که یک قطعه آهنی چرخ دندهای شکل است‪ .‬برق آهنرباها توسط یک میکروکنترلر یا یک مدار راننده‬
‫خارجی تغذیه میشوند‪.‬‬

‫موتورهای ‪AC‬‬

‫موتور ‪ AC‬یک نوع الکتروموتور است که توسط جریان متناوب (‪ )AC‬کار میکند و از دو بخش اصلی تشکیل شده‬
‫است‪ :‬استاتور بیرونی که دارای سیمپیچهایی است که توسط جریان متناوب برای ایجاد یک میدان مغناطیسی‬
‫چرخان فعال میشود و روتور داخلی که میدان مغناطیسی چرخشی ایجاد میکند‪ .‬میدان مغناطیسی روتور میتواند‬
‫با آهنرباهای دائمی‪ ،‬سیمپیچهای الکتریکی ‪ AC‬یا ‪ DC‬ایجاد شود‪.‬‬
‫موتورهای خطی ‪ ،AC‬بر اساس قوانین مشابه موتورهای دوار عمل میکنند‪ ،‬اما به جای چرخش‪ ،‬حرکت خطی‬
‫ایجاد میکنند‪ .‬دو نوع اصلی موتورهای ‪ AC‬موتورهای سنکرون و موتورهای القایی هستند‪ .‬موتور القایی همیشه‬
‫به یک واریانس کوچک در سرعت بین سرعت محور روتور و میدان مغناطیسی در حال چرخش استاتور به نام‬
‫لغزش بستگی دارد که جریان روتور را در سیمپیچ ‪ AC‬روتور القا میکند‪ .‬موتور سنکرون برای عملکرد به القای‬
‫لغزش وابسته نیست و گشتاور رتبه بندی شده خود را با سرعت دقیق سنکرون ایجاد میکند‪.‬‬

‫موتور دوبل عرضه شده بدون جاروبک‪ ،‬یک موتور سنکرون است که میتواند دقیقاً در فرکانس منبع تغذیه کار‬
‫کند‪ .‬انواع دیگر موتورها شامل موتورهای جریان گردابی و ماشینآالت ‪ DC‬و ‪ AC‬با جابجایی مکانیکی هستند که‬
‫سرعت به اتصال سیمپیچ و ولتاژ بستگی دارد‪.‬‬

‫الکتروموتور ‪HP1‬‬

‫‪ HP‬یک واحد استاندارد برای اندازه گیری مصرف انرژی مکانیکی است و تقریباً برابر با ‪ 746‬وات یا ‪ 0.746‬کیلووات‬
‫است‪ .‬این واحد برای بیان قدرت به جز مکانیکی استفاده می شود‪ ،‬ولی در واقعیت‪ ،‬پالک های روی الکتروموتور‬
‫توان خروجی را نشان می دهند‪ ،‬نه توان ورودی‪ .‬الکتروموتور ‪ HP1‬می توانند موتورهای ‪ AC‬یا موتورهای ‪DC‬‬
‫باشند و معموالً در وسایل نقلیه یا قایق های برقی استفاده می شوند‪ .‬در ایاالت متحده‪ ،‬توان خروجی با اسب بخار‬
‫نشان داده می شود‪ ،‬که به همین دلیل دقیقاً ‪ W 746‬تعریف می شود‪.‬‬

‫الکتروموتور ‪HP2‬‬

‫همانطور که یک الکتروموتور با توان ‪ HP1‬کار میکند‪ ،‬یک الکتروموتور ‪ HP2‬نیز با تولید توان در شفت خود به‬
‫همان روش عمل میکند‪ .‬این توان به کیلووات تقریباً ‪ 1.49‬کیلووات میشود و ممکن است از نوع ‪ DC‬یا ‪( AC‬تک‬
‫فاز یا سه فاز) باشد‪ .‬الکتروموتور ‪ HP2‬برای انواع مختلف کاربردها مانند تغذیه پروانههای قایق و فنهای‬
‫خنککننده صنعتی یا به عنوان موتور القایی استفاده میشود‪.‬‬

‫موتورهای ‪ 3‬فاز‬

‫موتورهای القایی سه فاز یک نوع موتور ‪ AC‬هستند که از سه قسمت اصلی تشکیل شدهاند‪ :‬روتور‪ ،‬استاتور و‬
‫محفظه‪ .‬استاتور دارای الیههای آلیاژ فوالدی است که با سیم پیچ میشوند تا سیمپیچهای القایی را بسازند‪ .‬هر‬
‫کویل استاتور توسط یک منبع برق سه فاز تغذیه میشود‪ .‬روتور نیز شامل میلههای فلزی و سیمپیچهای القایی‬
‫است که برای ایجاد یک مدار متصل شدهاند‪.‬‬
‫روتور شفت موتور را احاطه کرده و برای تولید انرژی مکانیکی خروجی موتور میچرخد‪ .‬بدنه موتور یک روتور را با‬
‫شفت خود روی مجموعه ای از یاتاقان نگه میدارد تا اصطکاک شفت گردان را کاهش دهد‪ .‬پوشش دارای‬
‫کالهکهای انتهایی است که پایههای بلبرینگ را نگه میدارد و حاوی یک فن است که به شفت متصل است و با‬
‫چرخش شفت میچرخد‪.‬‬

‫این فن هوای محیط را از بیرون محفظه میکشد و هوا را از طریق روتور و استاتور مجبور میکند تا قطعات موتور‬
‫را خنک کند و گرمایی را که در بسیاری از کویلها از مقاومت سیم پیچ ایجاد میشود‪ ،‬دفع کند‪ .‬پوشش همچنین‬
‫دارای پرههای مکانیکی بلندی در خارج است که گرما را بیشتر به هوای بیرونی پخش میکند‪ .‬درپوش انتهایی‬
‫همچنین مکانی برای قرار دادن شبکههای الکتریکی برای منبع سه فاز به موتور ارائه میدهد‪.‬‬

‫موتورهای تک فاز‬

‫موتورهای تک فاز یک نوع موتور ‪ AC‬هستند که از یک منبع تغذیه تک فاز تغذیه میشوند و انرژی الکتریکی را‬
‫به انرژی مکانیکی تبدیل میکنند‪ .‬آنها دارای دو نوع سیم‪ ،‬یعنی سیم برق و نول هستند‪ .‬توان آنها میتواند تا ‪3‬‬
‫کیلووات باشد و ولتاژ ورودی آنها ممکن است متفاوت باشد‪ .‬این موتورها فقط یک ولتاژ متناوب دارند و با دو سیم‬
‫کار میکنند‪ .‬جریان ‪ AC‬که از آنها عبور میکند همیشه ثابت است‪.‬‬

‫در بسیاری از موارد‪ ،‬این موتورها از ابعاد کوچک و گشتاور کمی برخوردارند‪ .‬با این حال‪ ،‬برخی از موتورهای تک‬
‫فاز قدرتی تا ‪ 10‬اسب بخار دارند و میتوانند با ولتاژ تا ‪ 440‬ولت کار کنند‪ .‬آنها میدانهای مغناطیسی چرخشی‬
‫تولید نمیکنند و تنها یک میدان مغناطیسی متناوب تولید میکنند که برای راهاندازی به یک خازن نیاز دارد‪.‬‬
‫نگهداری و تعمیر آنها ساده و مقرون به صرفه هستند‪.‬‬

‫این نوع موتورها عمدتاً در ادارات‪ ،‬فروشگاهها‪ ،‬منازل و شرکتهای کوچک غیر صنعتی مورد استفاده قرار میگیرند‪.‬‬
‫کاربردهای محبوب آنها شامل تهویه مطبوع خانگی و تجاری‪ ،‬لوازم خانگی‪ ،‬دریل‪ ،‬سیستمهای تهویه مطبوع و‬
‫سیستمهای بسته و باز کردن درب گاراژ میشود‪.‬‬

‫موتورهای صنعتی‬

‫الکتروموتور صنعتی انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل میکنند و نیروی چرخشی یا خطی تولید میکنند‪.‬‬
‫اکثر موتورهای صنعتی از منابع جریان متناوب (‪ )AC‬مانند شبکه برق یا ژنراتورها برای تغذیه استفاده میکنند‪،‬‬
‫اگرچه برخی از انواع موتورهای صنعتی با منابع جریان ‪ DC‬نیز وجود دارند‪ .‬اجزای اصلی یک موتور صنعتی شامل‬
‫روتور (آرمیچر)‪ ،‬استاتور‪ ،‬شکاف هوا‪ ،‬سیم پیچ (کویل) و کموتاتور میباشد‪ .‬انواع مختلف موتورهای صنعتی شامل‬
‫سنکرون ‪ ،DC‬سنکرون ‪ AC‬و القایی ‪( AC‬ناهمزمان) میباشند‪.‬‬

‫کاربردها و مزایای الکتروموتور‬

‫الکتروموتور در درجه اول برای استفاده در فن‪ ،‬دمنده‪ ،‬ماشین ابزار‪ ،‬توربین‪ ،‬پمپ‪ ،‬ابزار برقی‪ ،‬کمپرسور‪ ،‬دینام‪،‬‬
‫آسیاب نورد‪ ،‬حرکت دهنده‪ ،‬کشتی و کارخانه کاغذ استفاده میشوند‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬الکتروموتور نقش مهمی در‬
‫کاربردهای مختلف از جمله گرمایش ‪ AC‬با ولتاژ باال‪ ،‬تجهیزات سرمایش و تهویه‪ ،‬وسایل نقلیه موتوری و لوازم‬
‫خانگی نیز دارند‪.‬‬

‫• هر چند هزینه اصلی الکتروموتور در مقایسه با موتورهای سوخت فسیلی کمتر است‪ ،‬اما رتبه قدرت (‪)HP‬‬
‫آنها یکسان است‪.‬‬
‫• الکتروموتور دارای قطعات متحرک هستند‪ ،‬از این رو طول عمر الکتروموتور بیشتر است‪.‬‬
‫• ظرفیت الکتروموتور در صورت نگهداری صحیح به ‪ 30000‬ساعت می رسد‪.‬‬
‫• الکتروموتور بسیار کارآمد هستند و کنترل خودکار امکان توقف و استارت خودکار را فراهم می کند‪.‬‬

‫قوانین ایمنی الکتروموتور‬

‫محل کار باید همیشه روشن و تمیز نگه داشته شود‪.‬‬

‫همه موتورها دارای اجزای کوچک زیادی هستند‪ .‬کودکان خردسال باید از محل کار دور نگه داشته شوند‪.‬‬

‫موتورها خیلی سریع می چرخند‪ PPE .‬باید همیشه پوشیده شود‪.‬‬

‫موتور نباید بدون مراقبت رها شود‪.‬‬

‫اگر باتری برای مدت طوالنی کوتاه بماند ممکن است پاره شود یا منفجر شود‪.‬‬

‫ولتاژ عملیاتی نامی نباید بیش از حد مجاز باشد‪ .‬ولتاژ باال ممکن است باعث گرم شدن بیش از حد و ایجاد آتش‬
‫سوزی شود‪.‬‬

‫موتورها باید توسط افراد واجد شرایط کار کنند‪.‬‬

‫تعمیر و نگهداری الکتروموتور‬

‫تعمیر و نگهداری الکتروموتور موارد زیر را در نظر می گیرد‪:‬‬

 ‫روال تمیز کردن و نگهداری موتور‪:‬‬

‫هر شرکت نیاز به برنامه نظافتی دارد تا موتورها را در شرایط بهتر نگه دارد‪ .‬تمیز نگه داشتن موتور از گرد و غبار‪،‬‬
‫گریس و مواد زائد محافظت میکند و عمر آن را افزایش میدهد‪.‬‬

‫روغن کاری موتور‪:‬‬

‫موتورها به مقدار متفاوتی از روغن کاری نیاز دارند‪ .‬استفاده از مقدار مناسب روغن کاری حائز اهمیت است تا از‬
‫پارگی و سایش زودرس جلوگیری شود‪ .‬باید به توصیههای سازندگان در مورد نوع و مقدار روغن توجه شود‪.‬‬

‫بازرسی بلبرینگ‪:‬‬

‫یاتاقانهای موتور با پارگی و فرسودگی روبهرو میشوند‪ .‬بازرسی دورهای یاتاقان و اطمینان از تراز صحیح موتور‬
‫میتواند از فرسودگی زودرس جلوگیری کند‪.‬‬

‫کاهش یا حذف ارتعاشات‪:‬‬

‫ارتعاشات بیش از حد ممکن است به موتور آسیب برساند‪ .‬شناسایی و حل علت ارتعاشات ضروری است تا از آسیب‬
‫به موتور جلوگیری شود‪.‬‬

‫بازرسی روتور و استاتور‪:‬‬

‫استاتور و روتور قطعات اساسی موتور هستند‪ .‬بازرسی دورهای و اندازهگیری شکاف و فاصله قطری ضروری است‪.‬‬

‫ثبت یافتهها‪:‬‬

‫ثبت تغییرات و نتایج بازرسیها اهمیت دارد تا بتوان در آینده به تعمیرات و نگهداریهای الزم پیش بینی کرد و‬
‫برنامه ریزی مناسب انجام داد‪.‬‬