BÀI TẬP GIẢI TÍCH 2

Chuỗi số - chuỗi số dương – dấu hiệu so sánh

------------
Một số lưu ý khi sử dụng dấu hiệu so sánh

- THỬ: Thường dấu hiệu so sánh sẽ là phép thử cuối cùng khi khảo sát sự hội tụ của một
chuỗi dương. Ta nên thử trước với dấu hiệu Cauchy, D’Alambert, tích phân. Xem xét
xem chuỗi có phân kỳ ứng với lim a n  M  0 hay không. Sau khi không thử được thì
n 

chúng ta dùng dấu hiệu so sánh.

- Có hai dấu hiệu so sánh: so sánh tương đương và so sánh tuyệt đối; lần lượt:
 
a
o Cho hai chuỗi số  a n và  bn , ta có lim n  l  0 , khi đó hai chuỗi số cùng
n b
n 1 n 1 n

hội tụ hoặc cùng phân kỳ.

  
o Cho hai chuỗi số  a n và
n 1
 bn , ta có N  N, n  N  an  bn . Nếu
n 1
b
n 1
n hội
  
tụ thì  a n hội tụ. Nếu
n 1
 a n phân kỳ thì phân kỳ  bn .
n 1 n 1

Bằng vào kinh nghiệm đã làm các bài toán với các dấu hiệu Cauchy, D’Alambert, tích phân
ta có thể đơn giản hóa công thức của các phần tử thứ n thành các biểu thức đơn giản hơn. Ví dụ,
trong biểu thức vừa có đa thức vừa có hàm lượng giác, hoặc trộn lẫn bởi các hàm số mũ, hàm
lượng giác, hàm đa thức; thì chúng ta nên dùng dấu hiệu tương đương để làm đơn giản hóa.

Ví dụ:

1
S 
n 1 
n n2 1 
(Nhận xét)

Ta nhận thấy việc sử dụng D’Alambert, tích phân hay Cauchy để giải quyết bài toán này đều
a
phức tạp. Thậm chí sử dụng D’Alambert còn cho lim n 1  1 , không thể kết luận chuỗi phân kỳ
n  a
n

hay hội tụ.

Mặc dù vậy, ta có thể để ý cấp độ của  

n n 2  1 có cùng cấp độ vô cùng lớn với n 3 . Mà

1
trước đó đã có bài toán làm việc trên chuỗi  n
n 1
(xem bài tập mẫu kỳ trước).

Vì vậy ta có lời giải:

 Ta có:


n n2 1  1 0 nên ta có chuỗi số S  

1 
1 
1
lim và chuỗi   có
n 
n3 n 1 
n n2 1  n 1 n3 n 1 n
3
2

cùng tính hội tụ và phân kỳ (dấu hiệu so sánh tương đương).

  
1 1 1 1 1
Dùng dấu hiệu tích phân, do  3
2
dx  
2 x

2
 1 nên  n 1
3
2
hội tụ.
1 x 1 n

1
Như vậy ta có S   hội tụ.
n 1 
n n2 1 
Lưu ý:

Như vậy, rõ ràng ở đây, để có thể làm được các bài toán với dấu hiệu so sánh, ta đều phải có
sẵn trong tay một ngân hàng các chuỗi hội tụ/ phân kỳ. Điều này chỉ có nếu chúng ta làm nhiều
bài tập thực hành.