1

NHÓM 12

Họ và tên Mã số sinh viên Công việc Đánh giá

hoàn thành

Nguyễn Thị Cẩm Ly 31221025677 Báo cáo chi tiết về cầu và cung 100%
của thị trường dịch vụ giao thức
ăn tại nhà ở Việt Nam

Nguyễn Ngọc Thảo Vy 31221027279 Mô tả chi tiết sản phẩm (hay dịch 100%
vụ) + Gợi ý các giải pháp khả thi
giúp nâng cao hiệu quả của thị
trường

Phan Nguyễn Trâm Anh 31221023085 Đánh giá về tính hiệu quả của thị 100%
trường, các nguyên nhân gây mất
hiệu quả.

Nguyễn Thái Thu Ngân 31221022185 Phân tích các chính sách liên quan 100%
đến thị trường
 2

Mục lục

1. Mô tả chi tiết dịch vụ Giao thức ăn trực tuyến .................................................................... 3

2. Báo cáo chi tiết về cung và cầu của thị trường giao thức ăn tại nhà ở Việt Nam: ................ 4

2.1. Nhu cầu sử dụng dịch vụ giao thức ăn tăng lên sau dịch covid 19: .............................. 4

2.2. Về cung của thị trường dịch vụ giao thức ăn tại nhà: ................................................... 6

3. Phân tích các chính sách liên quan đến thị trường: ............................................................. 8

3.1. Chính sách về an toàn thực phẩm ................................................................................ 8

3.2. Chính sách cạnh tranh và quản lý thị trường ............................................................... 9

3.3. Chính sách liên quan đến người lao động .................................................................. 10

3.4. Chính sách hỗ trợ khởi nghiệp và phát triển ngành .................................................... 11

4. Đánh giá tính hiệu quả và yếu tố gây mất hiệu quả của thị trường “Giao thức ăn” ............ 12

4.1. Đánh giá tính hiệu quả của thị trường ....................................................................... 12

4.2. Đánh giá các yếu tố gây mất hiệu quả của thị trường ................................................. 13

5. Gợi ý các giải pháp khả thi giúp nâng cao hiệu quả của thị trường giao thức ăn ............... 14
 3

ĐỀ TÀI: DỊCH VỤ GIAO THỨC ĂN TẠI NHÀ Ở VIỆT NAM

1. Mô tả chi tiết dịch vụ Giao thức ăn trực tuyến

Trái Đất không ngừng vận động và chính con người cũng thế, chúng ta không ngừng phát triển
và áp dụng công nghệ vào đời sống nhằm tiết kiệm tài nguyên thời gian quý giá. Một trong những dịch
vụ đỉnh cao của thời đại là dịch vụ giao đồ ăn trực tuyến - mô hình kinh doanh cung cấp dịch vụ đặt
hàng, thanh toán, giám sát chế biến nhưng không trực tiếp chế biến đồ ăn cho các khách hàng thông
qua các ứng dụng trên điện thoại di động và nền tảng sử dụng internet, không chỉ tiết kiệm thời gian
mà còn giúp đẩy mạnh sự phát triển trong ngành F&B.

Với quy mô dân số đứng thứ 14 thế giới ,chủ yếu là dân số trẻ và đặc biệt là thế hệ Z (sinh năm
1995–2003) và thế hệ Y (sinh năm 1980–1994) rất nhạy bén với các công cụ điện tử, kết nối mạng
Internet. Việt Nam được đánh giá là một thị trường hấp dẫn, có sự phát triển nhanh cho dịch vụ giao
thức ăn trực tuyến . Trong thời gian qua, ngành thức ăn nhanh Việt Nam có tốc độ tăng trưởng nhanh
và ổn định với mức tăng trưởng mỗi năm từ 15% - 17%, từ đó kéo theo dịch vụ giao thức ăn trực
tuyến cũng trở nên nhộn nhịp và sôi động (mức tăng trưởng năm 2020 đạt 32,4% với quy mô 274 triệu
USD và dự đoán đạt 500 triệu USD năm 2023 theo IMARC Group ).

Hiện nay, có 2 hình thức phổ biến của dịch vụ giao hàng thức ăn:

+ Mua thực phẩm theo yêu cầu trung gian qua app: Loại dịch vụ vụ này chỉ tập trung vào
hai bước : đặt đồ ăn và giao đồ ăn. Dịch vụ này cung cấp các kênh đặt hàng mới và nhiều đơn hàng
cho nhà hàng, đang thời quản lý mạng lưới giao hàng thông qua một số đơn vị vận chuyển độc lập như
GrabFood, GoFood,…
 4

+ Mua thực phẩm trực tiếp qua chính nhà hàng/nhà cung cấp: Phát triển theo hướng tích
hợp một quy trình đầy đủ: công ty/ nhà hàng tự phát triển ứng dụng riêng với thực đơn của mình tự
chế biến thức ăn và giao hàng tận nơi trong vòng thời gian nhất định . Các món ăn được cung cấp đa
dạng, được được trao tận tay , quy trình giao hàng đáng tin cậy và khách không phải trả tiền thêm phí
dịch vụ.

2. Báo cáo chi tiết về cung và cầu của thị trường giao thức ăn tại nhà ở Việt Nam:

Do ảnh hưởng của Covid-19, chính phủ Việt Nam đã ban hành lệnh cách ly xã hội toàn nước,
yêu cầu toàn bộ người dân phải ở nhà. Chính vì lý do này, dịch vụ giao nhận đồ ăn đã chứng kiến mức
tăng trưởng đáng kinh ngạc từ lúc đó cho đến hiện tại và còn có khả năng tiếp tục phát triển trong
tương lai

Theo Reputa – Social Listening Platform Năm 2020, Việt Nam ghi nhận tăng trưởng mạnh về
giao hàng thực phẩm trực tuyến do COVID-19 (1.140.397 lượt thảo luận). Xu hướng này có thể sẽ tiếp
tụ tăng suốt năm 2021, đồng thời được dự báo sẽ đạt giá trị hơn 38 triệu USD và duy trì mức tăng
trưởng bình quân 11% trong 5 năm tới.

Trong giai đoạn đại dịch COVID-19, để đảm bảo an toàn cho người dân, Chính phủ Việt Nam
đã ban hành lệnh tự cách ly tại nhà. Do đó, người dân bị hạn chế không thể ra ngoài và đồng thời họ
quan tâm đến việc bảo vệ sức khỏe cá nhân. Trong bối cảnh của cuộc cách mạng công nghệ 4.0, máy
móc và công nghệ hiện đại, nhu cầu đặt thức ăn trực tuyến thông qua các trang web đã gia tăng. Điều
này giúp họ đảm bảo sức khỏe và tiết kiệm thời gian di chuyển và nấu nướng tại nhà, cho phép họ tập
trung vào công việc và nhiệm vụ khác trong thời gian đó.

2.1. Nhu cầu sử dụng dịch vụ giao thức ăn tăng lên sau dịch covid 19:
 5

Theo phân tích từ Reputa, lý do chính yếu khiến khách hàng hài lòng với dịch vụ là "Chương
trình ưu đãi, khuyến mãi" ( sử dụng đến 84%). Không phải tốc độ nào cũng là điểm vượt trội, điều
khách hàng quan tâm thật sự là dịch vụ nào có mã khuyến mãi nhiều nhất thay vì tốc độ giao hàng (yếu
tố chỉ sử dụng 2%). Ngoài ra, thời điểm bữa tối là lúc khách hàng sử dụng dịch vụ nhiều nhất, nhiều
thương hiệu đã tận dụng những điểm tốt này để thu hút số lượng đơn hàng.

Từ biểu đồ trên cũng thấy được thời điểm người dùng đặt đồ ăn chiếm phần trăm lớn nhất là
buổi tối vì lúc này người dùng đa số đều mới đi làm về với một ngày lao động mệt mỏi họ không còn
đủ sức khoẻ hay tâm trạng tốt để nấu ăn nên phương án đặt đồ ăn luôn là lựa chọn ưu tiên của họ, đồng
thời cùng với các chương trình khuyến mãi, ưu đãi đã đánh vào tâm lý người dùng nên cầu về dịch vụ
giao đồ ăn tại nhà luôn tăng

(Đường cầu dịch chuyển sang phải)

 6

Các nguyên nhân dẫn đến đường cầu dịch chuyển sang phải của thị trường dịch vụ giao thức
ăn tại nhà ở Việt Nam trong những năm gần đây:

Đầu tiên vì trong giai đoạn dịch covid 19 nhà nước đã đưa chính sách cách ly tại nhà do đó
người dân không thể ra đường nên đã ứng dụng các công nghệ hiện đại để đặt đồ ăn qua các app hay
các trang mạng, website đây là nhu cầu của người dân trong việc sử dụng dịch vụ giao thức ăn tại nhà

Thứ hai, khi mọi người đặt thức ăn để giao tại nhà thì chính là sở thích cũng như thị hiếu của
họ, trước khi đặt mọi người đã có nhu cầu mua đồng thời phù hợp với giá tiền, tài chính và sở thích
món ăn của họ

Thứ ba, không mắc công ra đường hạn chế gây lây lan dịch bệnh trong lúc dịch covid, hạn chế
nắng mưa kẹt xe và tiết kiệm thời gian nấu nướng để có thể làm những công việc khác mà vẫn có thể
có những món ăn mình yêu thích

⇒ Chính vì thế cho đến hiện tại thì đường cầu của dịch vụ giao thức ăn tại nhà không ngừng dịch
sang phải

2.2. Về cung của thị trường dịch vụ giao thức ăn tại nhà:

Trên thị trường Việt Nam hiện nay xuất hiện khá nhiều nhà cung ứng trên lĩnh vực giao đồ ăn
trực tuyến, mức độ cạnh tranh giữa các nhà cung ứng diễn ra vô cùng gay gắt, nó giúp xác định sự hấp
dẫn của ngành của hãng. GoFood, Now, GrabFood đóng vai trò là người mua của các hãng, nhà hàng,
quán ăn. Các hãng nhà hàng, quán ăn sẽ là nhà cung ứng. Cũng giống như quyền lực thương lượng
giữa các khách hàng, quyền lực nhà cung ứng càng cao thì càng làm tăng cường độ cạnh tranh.

Sản phẩm giao đồ ăn trực tuyến ngày nay vô cùng phong phú, đa dạng, giao hàng trực tuyến sẽ
giúp tiết kiệm khá nhiều thời gian đi lại, chỉ cần ngồi ở nhà và đặt đồ ăn giao hàng tận nơi. Đối với
những nhà cung ứng, cửa hàng quán ăn gặp khó khăn trong việc mở mặt bằng thì giao đồ ăn trực tuyến
đem lại cho họ sự thuận tiện vô cùng lớn, một món ăn cũng sẽ có nhiều nhà cung ứng cung cấp điều
đó càng dẫn tới sự cạnh tranh giữa các dịch vụ giao đồ ăn tại nhà càng lớn vì người tiêu dùng sẽ ưu
tiên chọn những sản phẩm đáp ứng được nhu cầu và phù hợp với chi phí mà họ bỏ ra.

Vì nhu cầu sử dụng dịch vụ giao thức ăn tại nhà luôn tăng, nên để đáp ứng kịp xu thế này mạng
lưới giao thức ăn tại nhà ngày càng mở rộng nhiều thương hiệu nổi tiếng điển hình như GrabFood,
Now, Baemin, Gojek hay ShopeeFood luôn có những chuyển biến mới để phù hợp hơn với sự lựa chọn
của người tiêu dùng. Các thương hiệu này luôn có những mức giá vận chuyển vô cùng hợp lý và hấp
dẫn khiến đây là những cái tên mà khách hàng sẽ tin chọn khi đặt đồ ăn trực tuyến.
 7

Chi phí để chuyển đổi nhà cung ứng thường rất đơn giản và không tốn kém, khách hàng có thể
đặt bất kỳ sản phẩm với nhà cung ứng mà họ muốn. Nhiều cửa hàng cung ứng sẽ liên kết với nhiều
bên giao hàng khác nhau, chi phí chiết khấu cho các ứng dụng đặt hàng là khá cao từ 15-25%, tuy
nhiên doanh số bán được từ những ứng dụng này tăng từ 20-25% so với kinh doanh thông thường, các
cửa hàng, quán ăn có liên kết với các dịch vụ giao đồ ăn tại nhà càng nhiều thì khả năng tiếp cận khách
hàng càng lớn, nâng cao năng lực cạnh tranh gia tăng lợi nhuận. Chính vì thế mà các nhà dịch vụ giao
thức ăn trực tuyến luôn tìm cách quảng bá thương hiệu của mình, tạo ra nhiều các chương trình ưu đãi
khuyến mãi trên app đặt hàng, dịch vụ chăm sóc khách hàng tốt nhằm thu hút lượng khách hàng lớn.

Theo Báo cáo thị trường dịch vụ giao thức ăn trực tuyến Việt Nam 2020 được Reputa-Social
Listening Platform phân tích cho thấy:

GrabFood là thương hiệu dẫn đầu thị trường khi chiếm đến 33,38% thị phần thảo luận, theo
sau là Now với 23,16% lượng thảo luận trên social, thứ ba là Baemin với 21,95%, Loship chiếm
15,14% và GoFood chiếm 6.37%. Số liệu cho thấy sự phát triển vượt mạnh của các thương hiệu giao
thức ăn tại nhà, luôn có sự biến động không ngừng qua từng tháng

Dịch vụ giao thức ăn tại nhà đáp ứng nhu cầu cuộc sống hiện nay cùng với nhịp sống bận rộn,
đòi hỏi các dịch vụ giúp đời sống họ thuận tiện đơn giản hoá hơn. Giữa các hãng với nhau, khách hàng
có thể so sánh về tốc độ giao hàng, giá vận chuyển, thái độ của tài xế, mạng lưới tài xế vào giờ cao
điểm, chất lượng hàng hoá khi giao đến nơi...Chính vì sự so sánh từ người tiêu dùng như thế này các
hãng dịch vụ giao thức ăn tại nhà sẽ phải ganh đua nhau để trở thành sự lựa chọn của khách hàng.
 8

Các nhà cung ứng như các nhà hàng, quán ăn,..chiến lược marketing chắc chắn sẽ có sự thay
đổi lớn. Nhằm đáp ứng yêu cầu thu hút khách hàng đặt món online, các chiến dịch marketing của nhà
hàng, quán ăn,.. cũng chuyển dần sang các nền tảng trực tuyến. các phương pháp marketing hiện đại
đang được áp dụng nhiều như quảng bá thương hiệu trên các kênh mạng xã hội như Facebook,
Instagram, các chương trình khuyến mãi được áp dụng nhiều trên các ứng dụng gọi món như giảm giá,
giờ vàng, miễn phí ship… ngoài ra nhà cung ứng còn có thể phối hợp với ví điện tử để cung cấp
voucher discount nhằm thu hút thêm người dùng từ nền tảng này.

Vì nhà cung ứng (nhà hàng, quán ăn,..) đang kinh doanh trên nền tảng số, nơi có lượt truy cập
cực kì cao, đây là cơ hội rất lớn để có thể tiếp cận được lượng khách hàng khổng lồ. Nhà hàng, quán
ăn chỉ có vài phút để chốt được đơn cho khách. Vì vậy việc marketing nhằm mục tiêu tạo ra đơn hàng
sẽ được ưu tiên cao.

⇒ Thúc đẩy các doanh nghiệp càng mở rộng mạng lưới dịch vụ giao thức ăn tại nhà, số lượng
doanh nghiệp gia nhập vào ngành cũng nhiều nhưng không thể vượt qua nổi các ông lớn trong ngành
như Grab Food, Beamin,..--> Đường cung dịch chuyển sang phải.

(Đường cung dịch chuyển sang phải)

3. Phân tích các chính sách liên quan đến thị trường:

3.1. Chính sách về an toàn thực phẩm

Thực trạng an toàn vệ sinh thực phẩm hiện nay là một vấn đề nhức nhói cần được quan tâm
lưu ý nhất trong bối cảnh con người đang phải đối mặt với các loại thực phẩm bẩn, không rõ nguồn
gốc, không đảm bảo vệ sinh và chất lượng đang tràn lan ngoài thị trường.
 9

Trong thời đại chuyển đổi số hiện nay, dịch vụ giao thức ăn trực tuyến thu hút một lượng lớn
người tiêu dùng ở mọi lứa tuổi do sự đa dạng và tiện lợi. Tuy nhiên, thực phẩm online lại tiềm ẩn nguy
cơ về việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm khi người tiêu dùng chỉ được chọn lựa dựa trên hình
ảnh mà không được giám sát quá trình chế biến món ăn. Đã có rất nhiều trường hợp người tiêu dùng
đã phải ngậm ngùi cay đắng khi nhận sản phẩm không ưng ý, không giống như trên mô tả. Để đảm
bảo quyền lợi của người tiêu dùng online, các doanh nghiệp giao thức ăn tại nhà đã bổ sung tính năng
đánh giá, báo cáo,... nhằm nâng cao trải nghiệm của người tiêu dùng, giúp họ có một đánh giá khách
quan để an tâm lựa chọn.

Về phía Chính phủ, các chính sách về vệ sinh an toàn thực phẩm được đưa ra và quản lý chặt
chẽ nhằm đảm bảo các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực giao thức ăn tuân thủ các quy định về
an toàn thực phẩm. Điều này bao gồm việc kiểm tra và đảm bảo rằng thực phẩm được vận chuyển và
giao hàng đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn, ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến sức khỏe của người tiêu
dùng.

3.2. Chính sách cạnh tranh và quản lý thị trường

Cuộc đua chiếm lĩnh thị phần giữa các ứng dụng vẫn chưa có dấu hiệu giảm nhiệt khi thị trường
giao thức ăn trực tuyến tại Việt Nam đang được đánh giá là tăng trưởng một cách mạnh mẽ và ngày
càng có thêm nhiều doanh nghiệp “nhảy” vào lĩnh vực này. Để cải thiện cạnh tranh và quản lý thị
trường trong lĩnh vực giao thức ăn trực tuyến ở Việt Nam, cần có sự phối hợp giữa các bên liên quan:
Nhà nước, các tổ chức xã hội, các hiệp hội doanh nghiệp và chính các doanh nghiệp.

Về phía Nhà nước cần tiếp tục hoàn thiện môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng và
thuận lợi cho các doanh nghiệp; hỗ trợ các doanh nghiệp vượt qua khủng hoảng và phục hồi hoạt động;
đẩy mạnh hội nhập quốc tế và mở rộng thị trường; tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiếp cận nguồn
vốn, công nghệ, đào tạo và nâng cao năng lực.

Các tổ chức xã hội và hiệp hội doanh nghiệp cần đóng vai trò là cầu nối giữa Nhà nước và
doanh nghiệp, đại diện cho quyền lợi và nguyện vọng của doanh nghiệp, cung cấp thông tin, tư vấn và
hỗ trợ cho các doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh.

Các doanh nghiệp cần chủ động thích ứng với thay đổi của thị trường, nâng cao năng lực quản
trị, sáng tạo và đổi mới, cải tiến chất lượng sản phẩm và dịch vụ, tận dụng các cơ hội từ hội nhập quốc
tế và hợp tác với các đối tác trong và ngoài nước.
 10

3.3. Chính sách liên quan đến người lao động

Vì ngành giao thức ăn liên quan đến lao động vận chuyển và giao hàng, việc bảo vệ quyền lợi
và điều kiện làm việc của người lao động là quan trọng. Chính phủ có thể thúc đẩy các chính sách để
đảm bảo người lao động được hưởng các quyền lợi và điều kiện làm việc tốt nhất. Cụ thể trong lĩnh
vực này là các shipper - những người lao động có vai trò quan trọng trong lĩnh vực giao thức ăn trực
tuyến, vì họ là những người trực tiếp giao hàng cho khách hàng, đảm bảo chất lượng và thời gian của
dịch vụ. Tuy nhiên, các shipper cũng phải đối mặt với nhiều khó khăn và rủi ro trong công việc, như
áp lực về doanh số, thu nhập, an toàn giao thông, sức khỏe, an ninh… Do đó, các quy định pháp lý liên
quan đến người lao động trong lĩnh vực này có ý nghĩa rất lớn đối với các shipper.

Từ tháng 3/2022, nhiều Thông tư liên quan đến chính sách về lao động, tiền lương chính thức
có hiệu lực, có thể kể như Thông tư số 03/2022/TT-BLĐTBXH ngày 25/01/2022 của Bộ Lao động -
Thương binh và Xã hội hướng dẫn thi hành một số điều của Nghị định số 145/2020/NĐ-CP ngày
14/12/2020 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Lao động.
Thông tư này có hiệu lực từ ngày 15/03/2022 và có những điểm mới sau:

+ Quy định rõ hơn về việc xác định người lao động là người có công việc làm thuê theo hợp đồng
lao động hoặc theo thoả thuận khác có tính chất lao động.
+ Quy định rõ hơn về việc xác định người sử dụng lao động là tổ chức hoặc cá nhân có nhu cầu
sử dụng người lao động để làm việc theo hợp đồng lao động hoặc theo thoả thuận khác có tính
chất lao động.
+ Quy định rõ hơn về việc xác định công việc làm thuê là công việc do người sử dụng lao động
giao cho người lao động để thực hiện theo hợp đồng lao động hoặc theo thoả thuận khác có
tính chất lao động.
+ Quy định rõ hơn về việc xác định công việc theo thỏa thuận khác có tính chất lao động là công
việc do người sử dụng lao động giao cho người lao động để thực hiện theo thỏa thuận khác
không phải là hợp đồng lao động nhưng có các yếu tố sau: có thù lao, có thời gian làm việc, có
sự quản lý, chỉ đạo của người sử dụng lao động.
+ Quy định rõ hơn về việc xác định công việc không phải là công việc làm thuê là công việc do
người lao động tự chọn, tự quyết định thời gian, địa điểm, phương tiện và cách thức thực hiện
mà không bị người sử dụng lao động quản lý, chỉ đạo.
+ Quy định rõ hơn về việc xác định hợp đồng lao động là thỏa thuận giữa người lao động và
người sử dụng lao động về công việc làm thuê, thù lao, điều kiện làm việc và quyền, nghĩa vụ
của mỗi bên.
+ Quy định rõ hơn về việc xác định thỏa thuận khác có tính chất lao động là thỏa thuận giữa
người lao động và người sử dụng lao động về công việc theo thỏa thuận khác có tính chất lao
động, thù lao, điều kiện làm việc và quyền, nghĩa vụ của mỗi bên.
+ Quy định rõ hơn về việc xác định thời gian làm việc là khoảng thời gian trong ngày mà người
lao động phải thực hiện công việc theo hợp đồng lao động hoặc theo thoả thuận khác có tính
chất lao động.
+ Quy định rõ hơn về việc xác định thời gian nghỉ ngơi là khoảng thời gian trong ngày mà người
lao động không phải thực hiện công việc theo hợp đồng lao động hoặc theo thoả thuận khác có
tính chất lao động.
 11

+ Quy định rõ hơn về việc xác định thù lao là số tiền hoặc giá trị khác do người sử dụng lao động
trả cho người lao động để thực hiện công việc theo hợp đồng lao động hoặc theo thoả thuận
khác có tính chất lao động.

Như khi trong bối cảnh đại dịch Covid-19 khiến dịch vụ này nở rộ, Chính phủ cũng đã đưa ra
một số chính sách hỗ trợ người lao động như quy định rõ hơn về mức trợ cấp do nghỉ việc do Covid-
19 như sau: Mức trợ cấp là 1.000.000 VND/người/tháng; Thời gian được hưởng trợ cấp là tối đa 3
tháng kể từ tháng 04/2020; Trường hợp người lao động nghỉ việc không liên tục trong một tháng, mức
trợ cấp sẽ được tính theo tỷ lệ số ngày nghỉ việc trong tháng. Điều này có nghĩa là các shipper có thể
được nhận mức trợ cấp do nghỉ việc do Covid-19 theo quy định trên. Điều này giúp các shipper được
bổ sung thu nhập và duy trì cuộc sống.

3.4. Chính sách hỗ trợ khởi nghiệp và phát triển ngành

Lối sống bận rộn và công nghệ phát triển khiến khả năng kết nối ngày càng tăng, người tiêu
dùng trong thời đại 4.0 hiện nay đang có nhu cầu khẩn thiết về các giải pháp tiện lợi để có thể giúp
đơn giản hóa cuộc sống. Chính vì thế, dịch vụ giao thức ăn trực tuyến đang phát triển rất nhanh và có
nhiều tiềm năng, đây là một lĩnh vực khá “béo bở” khi ngày càng có nhiều doanh nghiệp “nhảy” vào
ngành. Để có thể hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp cũng như phát triển ngành, một số các chính
sách liên quan đã được thông qua có thể kể đến như:

+ Chính sách hỗ trợ tài chính: Nhà nước hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp bằng cách cấp
vốn, bảo lãnh, bảo hiểm, miễn, giảm thuế, phí, lệ phí, đóng góp vốn vào các quỹ đầu tư khởi
nghiệp, các tổ chức ươm tạo doanh nghiệp, các không gian khởi nghiệp…
+ Chính sách hỗ trợ đào tạo: Nhà nước hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp bằng cách tổ chức
các khóa đào tạo, bồi dưỡng, huấn luyện về kiến thức, kỹ năng khởi nghiệp; cung cấp các tài
liệu, ấn phẩm, video clip về khởi nghiệp; xây dựng các chương trình giáo dục khởi nghiệp trong
các cơ sở giáo dục…
+ Chính sách hỗ trợ cơ sở vật chất: Nhà nước hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp bằng cách
cung cấp các không gian làm việc chung, các phòng thí nghiệm, các trung tâm thử nghiệm sản
phẩm; xây dựng các khu công nghệ cao, các khu công nghệ thông tin, các khu công nghệ sáng
tạo…
+ Chính sách hỗ trợ thủ tục hành chính: Nhà nước hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp bằng
cách đơn giản hóa, rút ngắn thời gian và chi phí cho việc đăng ký kinh doanh, đăng ký thuế,
đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ; miễn, giảm một số thủ tục liên quan đến nhập khẩu, xuất khẩu,
kiểm tra chất lượng sản phẩm…
+ Chính sách hỗ trợ kết nối và quảng bá: Nhà nước hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp bằng
cách tổ chức các cuộc thi, triển lãm, hội thảo, diễn đàn về khởi nghiệp; kết nối các doanh nghiệp
khởi nghiệp với các nhà đầu tư, các doanh nghiệp lớn, các tổ chức quốc tế; quảng bá và tôn
vinh các doanh nghiệp khởi nghiệp thành công…
 12

Tóm lại: Dịch vụ giao thức ăn trực tuyến là một ngành kinh tế mới mẻ và hấp dẫn, mang lại
nhiều lợi ích cho người tiêu dùng, người lao động và doanh nghiệp. Tuy nhiên, ngành này cũng đòi
hỏi sự thích ứng, đổi mới và tuân thủ của các bên liên quan trước những thách thức và rủi ro từ môi
trường kinh doanh, pháp lý và xã hội. Tất cả các chính sách trên đều góp phần vào việc đảm bảo sự
phát triển bền vững và lành mạnh của thị trường giao thức ăn ở Việt Nam, đồng thời bảo vệ lợi ích của
người tiêu dùng và người lao động trong ngành.

4. Đánh giá tính hiệu quả và yếu tố gây mất hiệu quả của thị trường “Giao thức ăn”

4.1. Đánh giá tính hiệu quả của thị trường

Nhu cầu về thực phẩm của người dân ngày nay ngày càng gia tăng, dẫn đến sự phát triển mạnh
mẽ của thị trường "dịch vụ giao thức ăn". Mặc dù không phải là một thị trường mới, nhưng thời gian
gần đây, đặc biệt sau đại dịch COVID-19 tại Việt Nam, thị trường này đã ghi nhận những thành công
đáng chú ý. Một số ưu điểm hiệu quả đã được nhận xét trong lĩnh vực này là:

+ Tiện lợi cho người dùng, tiết kiệm thời gian: Khách hàng có thể đặt thức ăn mình muốn ở bất
cứ đâu mà không cần tốn công sức di chuyển, tiết kiệm thời gian để có được một bữa ăn ngon.

Các nền tảng đặt đồ ăn online giống như một “con phố ẩm thực” thu nhỏ, với đa dạng
các món ăn, hương vị được cung cấp bởi các nhà hàng lớn, nhỏ. Theo ghi nhận của nền tảng
đặt đồ ăn GoFood của Gojek, một lượng đơn đặt hàng lớn được ghi nhận cho buổi trưa, buổi
xế và buổi tối, với trung bình mỗi ngày có hơn 1.300 món mới lên nền tảng. Người dùng có
hàng triệu lựa chọn ăn uống trong tay, được chia thành hơn 70 nhóm đồ ăn, thức uống như:
món ăn Việt Nam, món ăn quốc tế, món ăn vặt, thức ăn nhanh, món chay và các loại thực phẩm
hàng ngày. Số lượng cửa hàng tham gia GoFood cũng được ghi nhận tăng trưởng ổn định.
Trong 6 tháng đầu năm 2022, số lượng nhà bán hàng hoạt động trên nền tảng đã tăng 83% so
với cùng kỳ năm 2021.

+ Tạo việc làm: Thị trường giao thức ăn tạo cơ hội việc làm cho các người lái xe giao hàng và
nhân viên nhà hàng. Điều này có thể hỗ trợ tạo thu nhập cho nhiều người, đặc biệt là trong thời
kỳ khó khăn như hiện nay.

Số liệu từ Gojek cho thấy đang kết nối hơn 200 nghìn đối tác tài xế và hàng chục nghìn
nhà hàng cùng hàng triệu món ăn với hàng triệu người dùng tại Việt Nam.

+ Tích hợp công nghệ: Ngoài sự tiện lợi khi các thao tác đều được thực hiện thông qua một chiếc
smartphone thì việc tích hợp công nghệ giúp ta tối ưu quy trình đặt hàng và giao hàng, dễ dàng
cho người dùng lựa chọn món ăn và theo dõi quá trình giao hàng.
 13

Việc tích hợp tính năng ghép các đơn hàng (ordering batching) vào ứng dụng Grab
Driver đã giúp tối ưu hóa quá trình thực hiện các đơn hàng của các bác tài xế. Hệ thống sẽ ghép
2 hoặc nhiều hơn các đơn hàng có địa điểm nhận hàng hoặc giao hàng gần nhau để đối tác tài
xế hoàn thành chỉ trong một chuyến đi, tiết kiệm thời gian của cả ba bên: người đặt đơn, nhà
hàng, và tài xế, đặc biệt trong thời gian cao điểm như giờ ăn tối, trời mưa.

Đối với các đối tàng quán ăn, nhà hàng, đội ngũ Grab đã phát triển tính năng tích hợp
điểm bán (POS), cho phép kết nối hệ thống POS của nhà hàng với ứng dụng GrabMerchant,
giúp việc tạo đơn hàng trở nên nhanh chóng hơn. Có thể nói, GrabFood đã tạo ra một nền tảng
toàn diện, giúp các chủ doanh nghiệp F&B có thể điều hành quản lý hoạt động kinh doanh trực
tuyến của họ một cách hiệu quả, từ đó giúp họ tiết kiệm thời gian và tạo ra lợi nhuận khổng lồ
cho cả đôi bên. Mới ra mắt năm 2019, GrabFood cho biết tính đến năm 2020 ứng dụng này đã
có doanh số bán hàng ước tính 5,9 tỷ USD.

4.2. Đánh giá các yếu tố gây mất hiệu quả của thị trường

Có thể khẳng định rằng, dịch vụ mà lĩnh vực này cung cấp đã trở thành một phần không thể
thiếu của con người ngày nay. Tuy đã có những thành tựu hiển nhiên, song vẫn còn tồn tại một số hạn
chế trong thị trường này, bao gồm:

+ Phí vận chuyển và phí dịch vụ: Việc bảo quản an toàn thực phẩm đóng vai trò quan trọng và
không thể thiếu trong ngành công nghiệp thực phẩm. Do đó, cần phải dành một phần nguồn
vốn đảm bảo an toàn về việc bảo quản thực phẩm, dẫn đến việc tăng giá trị tổng đơn hàng và
thúc đẩy khách hàng suy nghĩ kỹ trước khi sử dụng dịch vụ. Hơn nữa, có thể xem thị trường
này như một cuộc đua giữa các ứng dụng giao hàng. Vì lý do này, nhà hàng và người giao hàng
phải cạnh tranh để duy trì một lượng khách hàng ổn định, dẫn đến việc giảm lợi nhuận của cả
hai bên.
+ Ứng dụng phụ thuộc vào người lái xe giao hàng: Với nhu cầu đang cao và tiềm năng thị
trường này, việc tuyển dụng một số lượng lớn người giao hàng là cần thiết để đảm bảo đủ khả
năng xử lý các đơn đặt hàng. Một số trường hợp đã được ghi nhận khi việc giao hàng chậm trễ
xảy ra do thiếu nguồn nhân lực để thực hiện.
 14

Ngoài ra, quản lý chăm sóc khách hàng là một khía cạnh rất quan trọng và không thể
thiếu trong lĩnh vực dịch vụ. Tuy nhiên, vẫn có một số tài xế chưa thực sự nhận thức được tầm
quan trọng của việc chăm sóc khách hàng và không đảm bảo rằng dịch vụ của họ đạt được mức
chất lượng cần thiết. Điều này có thể dẫn đến phản hồi không tích cực từ khách hàng và tác
động tiêu cực đến thị trường giao thức ăn.

+ Phương pháp nấu ăn và giao thức ăn không được đảm bảo: Do sự thay đổi mô hình dịch
vụ, đã có một số trường hợp được ghi nhận về việc sản phẩm không đảm bảo chất lượng sau
khi giao hàng, hoặc việc dịch vụ giao hàng không đúng hẹn khiến cho đồ ăn bị nguội lạnh,
không còn bắt mắt. Điều này có thể ảnh hưởng đến trải nghiệm của người dùng và gây mất
niềm tin đến chất lượng của hàng quán.

Kết luận: Trong thời đại công nghệ hiện tại, lĩnh vực giao thức ăn trực tuyến đang nắm giữ
tiềm năng phát triển lớn, tuy nhiên, vẫn tồn tại những yếu tố tiêu cực có thể gây giảm hiệu suất. Vì
vậy, chúng ta cần tập trung vào việc cải tiến và đổi mới để mang đến một dịch vụ hoàn hảo hơn cho
khách hàng.

5. Gợi ý các giải pháp khả thi giúp nâng cao hiệu quả của thị trường giao thức ăn
 15

Khách hàng là yếu tố quan trọng trong việc phát triển một sản phẩm hay dịch vụ, phần lớn ở
Việt Nam khách hàng đã quen thuộc với truyền thống mua hàng tận nơi hoặc tự nấu tại nhà, những
điều này đã ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của dịch vụ giao thức ăn trực tuyến nhưng vì là thói
quen nên không thể thay đổi ngày 1 ngày 2, thay vào đó, chúng ta tập trung phần lớn đến phát triển thị
trường của dịch vụ này đối với tầng lớp dân số trẻ ( thế hệ Y, Z ), thành thạo các thiết bị công nghệ,
sử dụng Internet và có tư tưởng chấp nhận học hỏi những điều mới.

+ Tiếp nhận và phản hồi thông tin hỗ trợ KH nhanh chóng: Một trong những yếu tố quan trọng
ảnh hưởng đến sự hài lòng của khách hàng là thời gian phản hồi và xử lý vấn đề. Khi chúng ta
xử lý nhanh chóng, sẽ tạo sự hài lòng cao hơn cho khách hàng và đồng thời nâng cao uy tín và
chuyên nghiệp của thương hiệu.
+ Đơn giản hóa thao tác sử dụng: Sử dụng các công cụ đặt hàng thông minh bằng giọng nói
giúp tạo điều kiện thuận lợi và giản đơn hóa quá trình sử dụng.
+ Nâng cao, liên tục cải tiến chất lượng của ứng dụng: Đảm bảo việc kiểm tra thường xuyên
để tránh các sự cố như lỗi truy cập hay lỗi thanh toán, đồng thời giảm thiểu sự phiền hà và thất
vọng của khách hàng.
+ Nâng cao ý thức, trách nhiệm làm việc của người giao hàng: Tổ chức định kỳ các buổi đào
tạo để đảm bảo những người vận chuyển hiểu rõ cách làm hài lòng khách hàng và xử lý tốt các
tình huống khó khăn. Cần có biện pháp cải thiện tình thần làm việc của các tài xế để đảm bảo
dịch vụ luôn đạt chất lượng cao.
 16

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Unknown (2018), Tổng quan thị trường đặt đồ ăn trực tuyến và các thương hiệu top đầu,
Toàn Phát Trading Technology CO., LTD , https://toanphatcorp.vn/en/tin-tuc/tong-quan-thi-
truong-dat-do-an-truc-tuyen-va-cac-thuong-hieu-top-dau-c150a1050.html, 29/08/2023.
2. Unknown (2021), Báo cáo thị trường Dịch vụ Giao thức ăn trực tuyến Việt Nam 2020,
Reputa, https://www.reputa.vn/blog-detail/download-bao-cao-thi-truong-dich-vu-giao-thuc-
an-truc-tuyen-viet-nam-2020, 29/08/2023.
3. Vũ Qúy (2022), Chính sách mới về tiền lương và lao động có hiệu lực trong tháng 3/2022,
Tạp chí điện tử Luật sư Việt Nam, https://lsvn.vn/nhieu-chinh-sach-moi-ve-tien-luong-va-lao-
dong-co-hieu-luc-trong-thang-0320221646067262.html, 29/08/2023.
4. Unknown (2022), Bốn lý do khiến người tiêu dùng ưa chuộng dịch vụ đặt đồ ăn trực tuyến,
Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh, https://plo.vn/bon-ly-do-khien-nguoi-tieu-dung-ua-
chuong-dich-vu-dat-do-an-truc-tuyen-post703327.html, 29/08/2023.
5. Xuân Thành (2021), Những công nghệ giúp GrabFood thành ứng dụng giao đồ ăn hàng đầu
Đông Nam Á, TechSign.in, https://www.techsignin.com/145576-grab-tech-insider-grabfood/,
29/08/2023.